uzorewa noemt
„kkoord onduidelijk
Vluchtelingen voor
keus: eruit of erin
De Groene Amstehbnuner
ilgië
'eest
fisis
Midden-Oosten is
bezorgd over de
komst van Iraniërs
Khomeini geeft
Amerika schuld
van aanslag
Spanje in
1981 lid
van de EG
Grapo-leden
vluchten uit
gevangenis
Thatcher denkt over stappen tegen Iran
udeau wil
geen keer
PPR OVER KERNWAPENS
Thailand wil rust aan grens
IBURY/LONDEN (AFP, AP, Reuter) Premier Abel Muzorewa vindt het akkoord dat
i toekomst van zijn land bereikt is niet duidelijk. De bisschop heeft zijn vlucht naar
i geta uitgesteld. Hij wil eerst weten welke toezeggingen zijn gedaan aan de guerrillabewe-
:t vfatriottische Front. De bisschip zou vandaag in de Britse hoofdstad het akkoord
ïedt kenen, waarover maandag op het nippertje overeenstemming werd bereikt.
ieki L
nji. n bestond echter goede hoop schappen onder te brengen. Het Pa-
^jorewa toch nog op tijd aan- trlottisch Front vond de vijftien kam-
zljn. Aanvankelijk was het pen die eerder waren overeengeko-
ling de slotbijeenkomst van men te kwetsbaar
•ntie over Rhodesië van- Muzorewa zelf zei in principe lngeno-
len, maar nu is besloten men te zijn met het akkoord. Zater-
lag van te maken.
Idvoerder van het Britse mi-
i buitenlandse zaken zei
Ind geen ernstige problemen
(chten. Volgens hem is het
f, zoals Muzorewa kennelijk
Jtt het Patriottisch Front
dag al gaf hij zijn goedkeuring aan de
oorspronkelijke versie. „Maar ik heb
de Britse gouverneur laten weten dat
ik mijn vertrek naar Londen uitstel,
omdat ik eerst volledige duidelijk
heid wil" (over de veranderingen).
gangstijd zo veel mogelijk te voorko
men zullen troepen van het Britse
Gemenebest in Rhodesie gelegerd
worden. Het eerste contigent is giste
ren vanuit Australië vertrokken. Het
gaat om veertien Australiërs, drie
Nieuw-Zeelanders en een militair van
de Fiji-eilanden.
Een achtergrondverhaal over Rho
desie staat op pag. 8
BRUSSEL (Reuter. AP. ANP)
Spanje wil aan het eind van 1981 lid
worden van de Europese Gemeen
schap (EG). Dit maakte de Spaanse
minister voor Europese zaken, Leo-
poldo Calvo Sotelo, gisteren in
Brussel bekend.
Spanje en de EO zijn begin dit Jaar
begonnen met de onderhandelingen
over de toetreding. Maandag uitte
Roy Jenkins, voorzitter van de Eu
ropese commissie (het dagelijks be
stuur van de EG), zich minder opti
mistisch. Hij zei onomwonden dat
de toetreding van Spanje veel moei
lijker ligt dan die van Griekenland.
Maar de Spaanse minister hield vol
dat tegen het eind van 1980 de on
derhandelingen rond zullen zijn en
dat dan een jaar later de intrede
van Spanje in de EEG een feit kan
zijn.
Een van de moeilijkste onderhande
lingspunten zal de landbouw wor
den. De Spaanse landbouw is goed
georganiseerd en kan landen als
Italië en Frankrijk veel concurren
tie aandoen. Frankrijk is dan ook
tegenstander van een snelle toetre
ding van Spanje. Het land vreest
met name de concurrentie van de
Spaanse wijn. Spanje is het groot
ste wijnproducerende land ter
wereld.
Minister Calvo Sotelo zei dat zijn
land na de intrede in de EG een
lange overgangsperiode wenst. Dat
zou betekenen dat Spanje pas na
ongeveer tien Jaar een volwaardig
lid van de Gemeenschap zou zijn en
pas dan gelijke rechten en verplich
tingen zou krijgen. Tot nu ging men
er van uit dat de Spanjaarden deze
periode zo kort mogelijk wilden
houden, maar de Spaanse minister
verklaarde dat de crisis in de we
reldeconomie een langere
overgangsperiode noodzakelijk
maakt.
Britten
Engeland heeft gisteren de Europe
se besluitvorming opnieuw gestag
neerd door de verdeling van een
Europees fonds van 609 miljoen gul
den te verhinderen. De bedoeling is
dat dit bedrag uit het Europees
Regionaal Fonds tussen 1980 en
1985 wordt verdeeld onder de leden
van de Europese Gemeenschap.
De Britten, die nog steeds boos zijn
over de hoge bijdrage die ze aan de
EO moeten leveren, waren het on
eens met de verdeling van het
fonds. Frankrijk en Engeland zou
den ongeveer even veel krijgen, ter
wijl Frankrijk veel rijker is. Dat
schept 'n onjuiste verhouding, al
dus de Britse vertegenwoordiging,
die vervolgens van het vetorecht
gebruik maakte. Frankrijk en Italië
zouden het geld uit dit fonds moe
ten gebruiken om de positie van
hun landbouw te versterken, zodat
die straks beter opgewassen is te
gen de concurrentie van nieuwe
EG-partners.
MADRID (AFP. Reuter) - Vijf leden
van de' Spaanse guerrillabeweging
Orapo zijn ontsnapt uit een gevange
nis in de Noordspaanse stad Zamora.
Het vijftal wist door een twintig me
ter lange tunnel te ontsnappen. Vol-,
gens de politie hebben ze bij het
graven van de tunnel hulp van buiten
gehad.
De ontsnapte gevangenen werden be
schouwd als de vijf gevaarlijkste le
den van de Grapo (/\nti-fasclstische
Verzetsgroep van de eerste oktober),
een guerrillabeweging die in 1975
werd opgericht en die verantwoorde
lijk is voor een reeks bomaanslagen
en moorden. De Spaanse politie had
het idee na de klopjachten van de
afgelopen maanden de hele guerrilla
beweging te hebben opgerold.
Volgens sommige waarnemers in
tegemoet is gekomen. De. Rhodesië speelt Muzorewa voor de
—le is dat de guerrillabe- tribune, en wil hij op de valreep dui
delijk maken dat hij niet zo kneed-,
baar is als mogelijk leek tijdens de
conferentie in Londen. Daar ging de
delegatie van Muzorewa na wat sput
teren akkoord met de Britse voor
waarden. terwijl het Patriottisch
Front voortdurend dwars lag.
De gouverneur. Lord Soames, wilde
niet ingaan op de uitlatingen van
Muzorewa. Hij liet alleen weten een
gesprek met de premier te zullen
hebben.
i extra kampement krijgt,
I Rhodesië, om haar man-
les om een regeringscrisis te
?r en. Hij wil de behandeling
;c stellen over de staatshervor-
ïaot
te ,v« EL (AFP, ANP) - De Belgi-
mier Wilfried Martens zet al-
Ic ei
vtik vfve
hnii rteiien, en op die manier als-
»eren een tussenoplossing te
uaes He voor alle partijen aan-
vrag r is.
n he:
ie )l deel is de staatshervorming
Ton en gezet. Binnen de nationa-
ho( ig zijn gewestregeringen ge-
o h< ie voor bepaalde beleidster-
zoel 1 eigen bevoegdheden heb-
rbeelden daarvan zijn regio-
idell conomische ontwikkeling.
ric ke ordening in de regio's,
leni visvangst enz.
eter
cosU aat nu voor de tweede fase in
staatshervorming en daar doet
grote knelpunt voor: moet
st Brussel gelijkwaardig zijn
Vlaamse en Waalse gewest of
ütaligen in de regering vor-
één front en beantwoorden
sg positief. De Vlamingen
D-Kide christen-democraten, maar
Wiejet steun van de socialisten)
aagfean niet. De Vlamingen willen
t vejen fase twee en drie in de
rlnilrvorming min of meer ge-
De overeenstemming die in Londen is
bereikt noemde Soames van het
grootste belang, maar hij waarschuw
de dat er nog grote moeilijkheden in
het verschiet liggen. Soames kwam
precies een week geleden in Rhodesië
aan om het te besturen tijdens de
overgangstijd, en nieuwe verkiezin
gen voor te bereiden die over onge
veer twee maanden zullen worden
gehouden.
Zegslieden in de omgeving van Soa
mes voorspelden dat de oorlog door
zou gaan. wie de stembusstrijd ook
zou winnen. Ook in de overgangsperi
ode verwachten zij blijvende vijande
lijkheden. De diplomaten kregen vrij
wel onmiddellijk gelijk met hun som
bere voorspellingen. Guerrillastrij
ders bliezen gisteren een spoorlijn op.
die Rhodesië verbindt met havens in
Zuid-Afrika. De verbinding blijft ech
ter bruikbaar. Een trein werd kort
opgehouden.
Als de lijn onklaar was gemaakt, was
dat opnieuw een slag geweest voor
Zambia, dat het Patriottisch Front
steunt. Eerder had Rhodesie de door
voer van mals naar Zambia, waar
voedseltekort bestaat, stopgezet,
maar deze maatregel werd opgeheven
vlak voordat in Londen de puntjes op
de 1 werden gezet.
Guerrillaleider Robert Mugabe had
bij voorbaat al gewaarschuwd dat'
acties nog wel even zullen doorgaan.
Omdat het geruime tijd duurt voor
dat zijn strijdmakkers op de hoogte
zijn van het bereikte akkoord. Om
gewelddadigheden tijdens de over-
BEIROET, DAMASCUS (AP, Reuter, AFP) Premier Begin
van Israël is bezorgd over berichten dat mogelijk duizenden
Iraniërs in Zuid-Libanon de Palestijnse Bevrijdingsorganisa
tie PLO gaan steunen in de gewapende strijd tegen Israël. De
door Israël gesteunde rechtse milities van majoor Haddad zijn
in staat van paraatheid gebracht.
De eerste 42 vrijwilligers uit Iran zijn
gisteren in de Syrische hoofdstad Da
mascus aangekomen. De komende
dagen worden er nog enkele honder
den verwacht. De vrijwilligers, die
naar een Palestijns opleidingskamp
werden overgebracht, verklaarden de
voorhoede te zijn van „duizenden
vrijwilligers uit Iran". Zij willen pro
beren vanuit Syrië illegaal Libanon
binnen te dringen.
Thatcher heft het glas met president Carter.
WASHINGTON (AP, Reuter) - De
Britse premier Margaret Thatcher wil
denken over economische maatrege
len tegen Iran. Dit om de Verenigde
Staten te steunen bij .de oplossing
van de gijzelingszaak In de ambas
sade.
Een dergelijke maatregel zou bijvoor
beeld het bevriezen van de Iraanse
banktegoeden in Oroot-Brittannië
kunnen zijn. Thatcher waarschuwde
echter dat de Britse wet hiervoor wei
nig mogelijkheden biedt. Een uit
spraak van de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties over economische
maatregelen zou de regering in Lon
den te stade kunnen komen, aldus de
premier. Zij is op het ogenblik op
bezoek in de VS, waar zij een ontmoe
ting had met president Carter.
Over de economische maatregelen
die de Veiligheidsraad had uitgevaar
digd tegen Rhodesië bestaat onder
tussen onduidelijkheid. Groot-Brit-
tannië heeft de sancties op eigen
houtje opgeheven, nadat een ak
koord was bereikt over de toekomst
van Rhodesië. Afrikaanse landen zijn
echter van mening dat de sancties
pas ongedaan kunnen worden ge
maakt na een uitspraak van de Vei
ligheidsraad. Mevrouw Thatcher
heeft daarover een gesprek gehad
met de voorzitter van de algemene
vergadering van de VN, de Tanzani-
aan Salim Ahmed Salim.
Bij verschillende afdelingen van de
PLO in Zuid-Libanon zouden zich al MnorH
vijftig Iraanse vrijwilligers bevinden.
Hun taak is in eerste instantie hun
geloofsgenoten in het gebied, de sji'i-
ten. over te halen de strijd van de
PLO tegen Israël te steunen. PLO-
kringen in Beiroet zeiden echter niets
af te weten van deze vrijwilligers.
Twee Israëlische straaljagers maak
ten verkenningsvluchten boven Zuid-
Libanon. Israëlische kannonneerbo-
ten verschenen vorige nacht voor de
kust van Zuid-Libanon.
hangers is nu bang dat de samenwer
king met Iran al dit werk teniet zal
doen Volgens westerse diplomaten
dreigt er dan ook een splitsing binnen
de PLO over de kwestie van de Iraan
se vrijwilligers. „Premier Begin van
Israël zal deze kans zeker aangrijpen
om de wereld duidelijk te maken dat
deze dingen kunnen gebeuren als Je
onderhandelt met terroristen (waar
mee hij de PLO bedoelt)", aldus een
westerse diplomaat.
Naar schatting achtduizend Cyprioti
sche studenten hebben gisteren in
Nicosia deelgenomen aan een anti-
Israëlische demonstratie. Aanleiding
hiervoor was de moord op twee leden
van de PLO, verleden week in Nico
sia. De demonstranten wilden de Is
raëlische ambassade binnendringen,
maax de politie versperde hen de weg
Volgens westerse diplomaten rea
geert de PLO uiterst koel op het
Iraanse aanbod van vrijwilligers. De
PLO heeft de laatste tijd veel moeite
getroost om internationale erkenning
te verkrijgen en een deel van de aan-
Op de bezette Westelijke Jordaanoe-
ver gebruikte de politie traangas om
een betoging van ongeveer duizend
Arabieren uit elkaar te drijven. Ook
de Arabieren protesteerden tegen de
moord op de twee PLO-leden, die
volgens hen is gepleegd door de Israë
lische geheime dienst.
itleferd behandeld zien. In die
;e sise moet onder meer vas^ge-
den hoe het geld in het toe-
;jjkee België definitief verdeeld
oor ver de gewesten. Aangezien
aj. Ingen economisch het sterkst
vl! en ze met hun geld bepaalde
iar ze aan hechten afdwin-
voorbeeld dat Brussel niet
voor Vlaanderen verloren
«ten-democratische Vlaamse
lame is duidelijk tot ultdruk-
komen op het partijcongres
CVP, zondag. Sinds dat con
té onrust onder de Franstali-
rk toegenomen en premier
heeft in een bijeenkomst
Waalse partijleiders de ge
len nog maar net kunnen kal-
Oisteren overlegde hij met de
partijvoorzitters, en daarna
rde hij met de Vlaamse minis-
rljn kabinet.
TEHERAN (AFP, AP, Reuter) Ayatollah Khomeini van
Iran heeft de Verenigde Staten verantwoordelijk gesteld voor
de moord op een van zijn naaste medewerkers. De studenten,
die in de Amerikaanse ambassade in Teheran vijftig mensen
gijzelen, hebben de mildere houding van de Iraanse minister
van buitenlandse zaken met kracht bekritiseerd.
'A (FP, Reuter) „Wat er ook
beuren, de verkiezingen In fe-
ullen mijn laatste zijn". Voor
die opmerking maakte had de
fae ex-premier Pierre Trudeau
tten dat hij de liberale partij
ten bij de verkiezingen, die
i kleine twee maanden gehou-
>rden. De stembusstrijd is
telljk na de nederlaag van de
«tieve minderheidsregering
mier Joe Clark. Als de libera
len zal Trudeau eerste minis-
ten. Eerder had hij aangekon-
h uit de politiek terug te trek-
aar hij is, naar eigen zeggen,
K gegaan na sterke druk van-
tertlj.
De staatsradio sloot echter iedere
mogelijkheid van interne conflicten
uit. Na de uitzendingen stroomde een
grote menigte in Teheran de straten
Onbekenden hebben gisteren vanaf
bromfietsen het vuur geopend op dr.
Mohammed Mofateh, een va de naas
te medewerkers van de hoogste gees
telijke leider in Iran, ayatollah Kho- op en riep „dood aan Carter",
melni. Mofateh en twee van zijn
ljfwachten kwamen daarbij om het Lie CTOnd
leven. Volgens getuigen was Mofateh
aanvankelijk slechts licht gewond en
wist hij de theologische school bin
nen te vluchten. HIJ werd echter ach
tervolgd door verscheidene gewapen
de mannen, die hem in het gebouw
een kogel door zijn hoofd schoten en
vervolgens op bromfietsen wisten te
ontkomen.
randen gesticht
fY De bosbranden die sinds
«tegen de buitenwijken van de
teche stad Sydney bedreigen
■oorzaakt door brandstichting,
"t een hoge functionaris van
mdweer in dat gebied ver-
Onze ervaring leert ons wan-
er" brand ontstaat door blik-
bg en wanneer er opzet In het
te! hij.
Geen enkele groepering heeft tot nu
toe de verantwoordelijkheid voor de
aanslag opgenomen. Maar Iraanse
leiders gaven onmiddellijk na de
moord de schuld aan agenten van de
Amerikaanse inlichtingendienst CIA.
Minister Rafsanjani van binnenland
se zaken zei: „Het kan geen toeval
zijn dat juist midden in onze strijd
tegen het imperialisme van de Vere
nigde Staten een van onze topleiders
wordt vermoord".
De staatsradio in Teheran dreigde
dat de aanslag „de bewoners van het
Witte Huis en hun huurlingen in het
buitenland" geen goed zou doen. De
'aanslag vertoonde veel overeen
komst met eerdere aanslagen, die
werden gepleegd door de Forghan,
een organisatie die de verantwoorde
lijkheid voor minstens zes doden
sinds april op zich heeft genomen. De
meeste slachtoffers waren geeste
lijken.
ADVERTENTIE
Singel 277
Amsterdam
020-227342
PPR-televisIe vanavond
Ned. I 19.50 uur
Geen vertrekpunten, maar standpunten.
Waarnemers vrezen dat als gevolg
van de aanslag en de daaruit voort
vloeiende verdieping van de anti-
Amerikaanse gevoelens de crisis tus
sen Washington en Teheran verder
dan ooit is verwijderd van een oplos
sing. Ook een verklaring van de be
zetters van de ambassade boorde alle
hoop, die wat ontstaan na „milde"
uitlatingen van minister Ghotbza-
deh, weer de grond ln. De bezetters
vielen uit tegen hun minister, omdat
die had gezegd dat binnenkort een
aantal gijzelaars zal worden vrijgela
ten en dat geen van hen zich wegens
spionage hoeft te verantwoorden. In
een verklaring zelden de bezetters
dat er van deze versoepelingen geen
sprake kan zijn, ook al is de sjah niet
langer meer ln de Verenigde Staten.
Ook Ayatollah Khomeini deed giste
ren nog een duit in het zakje, door te
verklaren dat hij de Verenigde Staten
nog steeds als enige land verantwoor
delijk achtte voor de uitlevering van
de sjah „Amerika moet zorgen dat
hij terugkomt. WIJ willen hem van
Amerika", zei de Ayatollah letterlijk.
Het was zijn eerste reactie op het
vertrek van de sjah naar Panama, het
afgelopen weekeinde. De voormalige
islamitische aanklager maakte giste
ren bekend dat hij sluipschutters
.naar Midden-Amerika heeft gestuurd
om de sjah en zijn vrouw te ver
moorden.
Het Russische persagentschap Tass
heef een felle aanval gedaan op de
plannen van het Pentagon om meer
militaire steunpunten te zoeken in
het Midden-Oosten. Een delegatie
van het Amerikaanse ministerie van
defensie is zondag uit Washington
vertrokken voor een missie naar het
Midden-Oosten en Afrika om daar
enige landen te polsen omtrent het
gebruik van bases in geval van crisis.
Volgens functionarissen ln Washing
ton is deze reis een onderdeel van
president Carters plannen om een-
interventiemacht van circa 100.000
Dr. Mohammed Mofateh
militairen te vormen, die bij een crisis
ln verafgelegen gebieden in actie zou
moeten komen. Het is de bedoeling
dat de delegatie bezoeken brengt aan
Saoedi-Arabië. Kenia. Somalië en
Oman om ln die landen het gebruik
van bases te bespreken. De groep
staat onder leiding van Robert J.
Murray, plaatsvervangend onder-mi
nister voor het Midden-Oosten.
BANGKOK (AP, AFP, Reuter) Thailand heeft het overbrengen van vluchtelingen naar
kampen van de Verenigde Naties stopgezet. Ze zijn voor de keus gezet: eruit of erin.
Aanleiding voor de stap is dat tienduizenden Cambodjanen weer begonnen terug te trekken
naar hun eigen land, aldus een woordvoerder van de Thaise regering Het is volgens hem van
tweeën een: of de vluchtelingen gaan naar het kamp Khao I Dang, 12 kilometer van de grens,
of ze gaan voorgoed terug naar Cambodja.
Thailand wil koste wat het kost voor
komen dat grote groepen vluchtelin
gen bij de slecht afgebakende grens
heen en weer blijven trekken, om de
kans op schermutselingen zo klein
mogelijk te maken.
Volgens Thaise zegslieden bevinden
zich op het ogenblik ongeveer een
half miljoen vluchtelingen bij de
,grens. Ruim 77.000 mensen zijn over
gebracht naar het kamp Khao I
Dang.
De verspreide kampementen langs de
ADVERTENTIE
Deze week:
De Buitenlui. Hoe hebben
de plattelanders de
Industrie, de
verstedelijking overleefd?
En verder: De aankomstpunten van het CDA Hylke Tromp over de NAVO
Interview: Wallerstein, socioloog en kultuurfilosoof, getipt als nieuwe Marx.
Losse nummers: 2,50 gulden. Poatbua 353, 1000 AJ Amsterdam, tel. (020) 230864. (Een
half jaar Groene is overigens te koop voor 46 gulden).
grens staan onder toezicht van de
„Vrije Khmers", die zowel de verdre
ven Cambodjaanse premier Pol Pot
als de huidige, door Vietnam in het
zadel geholpen, regering bestrijden
Inwoners van Thailand zal worden
toegestaan handel te drijven met de
vluchtelingen, maar niet voor meer
dan 30 gulden per transactie, zo is in
hoofstad 1^É^ÉHÉ|
maakt
Bangkok bekendge-
Rond de grens doen verhalen
de ronde over handelaren die aan de
grens woekerwinsten maken. Deze
bloeiende zwarte markt was eerder
officieel verboden.
Met de voedselhulp aan de delen van
Cambodja die worden beheerst door
de regering ln Pnomh Penh gaat het
volgens de directeur van het Wereld
voedselprogramma, de Canadees Vo
gel, slecht. Van de 35 000 ton die
beschikbaar is gesteld zijn naar zijn
zeggen op zijn best enkele honderden
tonnen verdeeld. Het voedsel zou niet
verdwijnen naar het leger en naar
Vietnam, zoals van veel kanten be
weerd wordt, maar niet gedistribu
eerd kunnen worden door logistieke
problemen ..Er zijn geen chaufeurs
cn monteurs voor de vrachtwagens.
Die moeten we eerst vinden", aldus
Vogel.
Nieuwe stroom
Volgens berichten ln Hongkong is er
een nieuwe stroom vluchtelingen uit
Vietnam op komst Er zijn aanwijzin
gen dat een groot vrachtschip wordt
klaargemaakt om met een groep etni
sche Chinezen zee te kiezen. Ook zou
den kleinere boten zijn gevorderd
door de Vietnamese autoriteiten om
de uittocht weer op gang te brengen.
Vietnam wil zijn bevolking van Chi
nese herkomst kwijt, maar zegde op
de vluchtellngehconferentle in Gene
ve. deze zomer, toe de stroom te zul
len Indammen In de Zuidchlnese Zee
zijn 123 bootvluchtelingen opgepikt
uit een Jonk, die zwaar te lijden had
van de zware moessonstormen. Ove
rigens gaat 't om Vletnamezen, en
niet om etnische Chinezen uit
Vietnam
