Küng krijgt doceerverbod
3
Nepal:
14e dag.
Het goed recht van het eigenbelang
IKV vraagt Kamer:
houd voet bij stuk
31
Kernwapenwedloop net
zo erg als nazisme
Conferenties
Amro Facetreizen,
voor mensen die meer
willen zien.
Trouw
'Niet meer rooms-katholiek'
Berkhof (raad van kerken):
Papoeakerk wil
geen koopman-
dominees meer
Ierse kerk breekt
met gereformeerden
Pastores schrijven
CDA-leden van
Tweede Kamer
VOORBIJGANC
.WOENSDAG 19 DECEMBER 1979
TROUW/KWARTET
ADVERTENTIE
ferentie het Jammer vindt dat alle
pogingen om een andere oplossing
voor het conflict te vinden zijn
mislukt.
KEULEN (ANP) Na een onderzoeksprocedure van tien Jaar heeft de Vaticaanse congregatie
voor de geloofsleer besloten dat de Zwitserse, maar aan de universiteit van Tubingen
docerende theoloog prof dr Hans Küng „in zijn geschriften van de volledige waarheid van het
katholieke geloof" afwijkt en daarom niet meer „als katholiek theoloog beschouwd kan
worden". Hij mag niet meer doceren. Dit maakte kardinaal Joseph Hoeffner, voorzitter van de
Duitse bisschoppenconferentie, dinsdag in Keulen bekend. Paus Johannes Paulus H heeft op Schilleheerkv
15 december dit besluit van de congregatie goedgekeurd.
De ruzie tussen de r. k. kerk en Küng
stamt uit 1968 Het draait om zijn
opvatting dat de paus zich wei onfeil
baar mag noemen en de kerk wel mag
menen de waarheid ln pacht te heb
ben maar dat dat de mogelijkheid
van vergissingen niet uitsluit. Een
grote rol speelde ook de weigering
van Küng om een éénduidige uit
spraak te doen over de Godheid van
Christus.
In 1975 maande de congregatie voor
de geloofsleer in overleg met de Duit
se bisschoppenconferentie Küng zijn
omstreden opvattingen niet langer
rond te bazuinen en hield „voorlopig"
met de onderzoeksprocedure op. Hij
kreeg tijd om zich te bedenken.
Dinsdag verklaarde kardinaal Hoeff
ner dat Küng zich niet aan zijn belof
te heeft gehouden om in een nieuw
boek de problemen rond zijn overtui
gingen op te lossen. De theoloog heeft
echter zo zei Hoeffner zijn me
ning over de onfeilbaarheid van de
kerk niet alleen herhaald, maar ook
nog in nieuwe publikaties aange
scherpt. Volgens Hoeffner heeft
Küng de discipline en de orde van de
rooms-katholieke kerk ernstig ge
weld aangedaan.
De Duitse kardinaal beklemtoonde
de plicht van de congregatie en de
Hans Küng
bisschoppenconferentie om het ge
loof van de kerk te verdedigen. De
gelovigen hebben zo zei hij recht
op een betrouwbare verkondiging en
een zekerheid in het geloof, die
door de onfeilbaarheid, geschonken
door de Heilige Geest, mogelijk wor
den gemaakt".
Hoeffner zei dat de blsschoppencon-
De Belgische, maar in Nijmegen do
cerende theoloog prof Edward Schil
lebeeckx, die afgelopen donderdag en
vrijdag bij de congregatie voor de
geloofsleer op het matje moest ko
men om tekst en uitleg te geven over
zijn boeken, was erg geschrokken van
de beslissing inzake Küng en wilde
nog geen commentaar op de kwestie
leveren. Schillebeeckx wacht op een
beslissing van de congregatie inzake
zijn eigen geval. Het optreden tegen
de Franse theoloog Jacques Pohler,
Schillebeeckx en Küng staat los van
elkaar, zo heeft het Vaticaan meege
deeld. Het besluit jegens Hans Küng
is gevolgd op de zeer recente publika-
tie van diens geschriften. Elk geval
wordt afzonderlijk onderzocht en
men mag deze niet met elkaar in
verband brengen.
Volgens het geldend recht betekent
het doceerverbod dat Küng niet meer
mag worden Ingeschakeld bij de op
leiding van r. k. kerkelijke ambtsdra
gers. Inmiddels heeft de bisschop van
Stuttgart waar Tübingen onder valt,
mgr. Moser, aan de Landesminister
van Baden-Würtemberg gevraagd ie
mand in Küngs plaats te benoemen.
Ontslag kan waarschijnlijk niet zo
maar gegeven worden, maar volgens
de gebruiken kan Küng wel op een
zijspoor worden gezet.
DEN HAAG Voor prof dr H. Berkhof, de voorzitter van de
raad van kerken ln Nederland, staat de kernwapenwedloop op
één lijn met natlonaal-soclalisme en racisme. Hij zegt dit in
het weekblad Hervormd Nederland van deze week.
De partij die vrijwillig de C van Chris-
ten in haar naam heeft opgenomen,
kan op dit punt niet tolerant of genu
anceerd zijn. Daarover kun Je vanuit
LAE (ANP) Zendelingen, die voor
de evangelische kerk van Papoea-
Nieuw Guinea werken, mogen geen
handel meer drijven en ook geen geld
meer steken ln handelsondernemin
gen van de plaatselijke kerken. Dit
heeft de kerk van Papoea-Nieuw Gui
nea besloten, door schade en schande
wijs geworden.
Een Amerikaanse zendeling had in
het arme en onderontwikkelde land
een keten van handelsondernemin
gen gesticht, die onlangs in elkaar
geklapt is Hierdoor zijn verschillen
de kleine bedrijfjes failliet gegaan.
het geloof in Christus niet verschil
lend denken, aldus prof Berkhof.
Berkhof reageert daarmee op het ver
wijt van CDA-fractieleider Lubbers,
dat zijn kritiek op het kernwapenbe-
leld van het CDA moralistisch en
klerlkalistisch zou zijn. Klerikalisme,
aldus Berkhof, treedt op als je als
geestelijke op de stoel van politici
gaat zitten. Op de kernwapendemon
stratie ln Utrecht, waar hij de door
Lubbers gewraakte woorden sprak,
uitte Berkhof zich echter als een
christen, die van meet af met de
CDA'ers op één stoel zat.
Op Lubbers' verwijt, dat hij CDA-
leden heeft vervloekt, die zich niet
met de kerkelijke uitspraken over de
kernbewapening kunnen verenigen,
antwoordt Berkhof, dat hij niemandr
vervloekt, maar dat dit nog niet bete
kent. dat hij zich moet terugtrekken
op een gezlndheidsethiek. zoals Lub
bers wil. Berkhof: „In het politieke
leven hebben we te maken met ge-
dragsethlek en vandaaruit zullen we
op dit ogenblik oordelen en desnoods
veroordelend moeten spreken'
Noordmansdag o.l.v. prof. dr J. T.
Bakker over „de twintigste eeuw als
crisis der humaniteit," sprekers dr H.
W. de Knijff en drs G. W. Neven,
donderdag 10 Januari 10-21 uur,
Stadsgehoorzaal, Burgwal 84, Kam
pen. Inl. tel. 05202-17811.
Onze Jezusbeelden op het spoor
komen in confrontatie met drie he
dendaagse Jezus-films, 11-13 januari,
Den Alerdinck, Laag Zuthem (tel.
05290-541).
Mannenweekend voor mannen die
met emancipatie bezig zijn, 4-6 janua
ri, Ctabbehoff, Talmaweg 10, Dor
drecht (tel. 078-170988).
Alternatieve geneeswijze, voor
werkers in de gezondheidszorg, 3-6
januari, Vinea Domini (tel.
05175-1444).
BELFAST De evangelisch presby
teriaanse kerk van Noord-Ierland
heeft besloten uit de gereformeerde
oecumenische synode (GOS) te tre
den. De directe aanleiding is. dat ver
tegenwoordigers van de GOS onlangs
een samenspreklng hebben gehad
met een delegatie van de wereldraad
van kerken over actuele theologische
vragen.
Van een onzer verslaggevers
HAARLEM Driehonderdvijftig
pastores van katholieke, hervormde
en gereformeerde kerken in Noord-
Holland hebben in een brief aan alle
CDA-kamerleden een klemmend be
roep gedaan ervoor te zorgen dat Ne
derland zal weigeren akkoord te gaan
zowel met een produktie als met
een plaatsingsbesluit voor nieuwe
kernwapens.
De pastores hebben de brief geschre
ven omdat zij vinden dat de maat vol
is en er geen enkele stap meer mag
worden gezet in de „krankzinnige be
wapeningswedloop", zolang niet
eerst alle mogelijkheden tot gesprek
met landen uit het Warschaupakt
zijn uitgeput.
De brief ls speciaal naar de CDA-
kamerleden gestuurd omdat zij vol
gens de pastores de positie innemen,
van waaruit uiteindelijk het Neder
landse standpunt binnen de NAVO
bepaald wordt.
„Samen met de sherpa's, koks en ten
tenbouwers gestart met een driedaagse
expeditie door het machtigste bergdecor
ter wereld, de Himalaya."
En dal zijn nog maar vier unieke dagen van de ronduit
fascinerende 21 daagse Amro Faeetrcis naar India at Nepal.
Een exclusieve rondreis vol cultuur en avontuur.
En tol slot nog gelegenheid om cat excursie naar de
Chinese grens, een riviertocht of een verkenningsvlucht boven
de Himalaya te maken. Prijzen vanaf f 4J10,-.
Wat zijn Amro Facetreizen?
Exclusieve groepsreizen. Speciaal voor u door de
reisspecialisten van de Amro Bank ontworpen.
Facetreizen zijn vol variatie.
Met een Facetreis kunt u winkelen in Siberië of
saté eten in Jogyakarta. Afdalen in de Ngorongoro
Crater.Trekken door de Himalaya of door adem
benemende Canyons in de westelijke Verenigde
Staten wandelen.
Iedere Facetreis blinkt uit door zijn bijzondere
karakter. Hoe apart een Facetreis is, leest u in het
programma dat u bij iedere reisverkopende Amro
vestiging kunt krijgen. Bij de Neckermann boekings-
en informatiecentra, de KLM-triptieks, de vestigingen
van Mondial en American Express.
U kunt ook informatie krijgen bij de Facetreizen
Centrale, telefoon 020-284747.
DEN HAAG Het interkerkelijk vredesberaad (IKV) heeft de
leden van de Tweede Kamer opgeroepen vast te houden aan
de beslissing van 6 december, waarbij het automatisme van
de wapenwedloop werd doorbroken.
LONDEN De paus heeft het
ontslag aanvaard van de Britse bis
schop Casey, die bij zijn benoeming
al had gezegd niet langer dan 10 jaar
bisschop te willen blijven. De „ver
vroegde uittreding" achtte Casey no
dig omdat het bisdom iemand moet
hebben die jong en sterk genoeg is
om de uitdagingen van de jaren '80
aan te kunnen.
Wij herkennen ons in diegenen die
menen dat het bewapeningsvraag
stuk uitgaat boven andere politieke
problemen, schrijft het IKV. Dat ls
geen zaak van „getuigenis" tegenover
„verantwoordelijkheid", maar het
stellen van een prioriteit.
Het IKV ervaart het besluit van de
NAVO om onverkort door te gaan
met de moderniseringsplannen als
een blijk van ontkenning van de dis
cussie in ons land. „Wij constateren
daarbij helaas een zeer grote mate
van Instemming bij de Nederlandse
regering," aldus het IKV in zijn ver
klaring die gisteren werd gepubli
ceerd. Het noemt het onderscheid
tussen produktie en modernisering
van kernwapens, dat door de regering
gemaakt wordt, „een woordenspel, de
regering onwaardig".
«waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Letdse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Direcleur mg O Posima
HOOFDKANTOOR
PosiOus 959
1000 A VN Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
Posig*o 66 00 00
Bsné Ned Creoetbanw
Rekthrgtw 23 00 12 574
REGIO ROTTEROAM/DORORECMT
Postbus 940
3000 A* Ronerdam
lel OiO-iI556S(N
en bezorging i
iel 010-115588 (redecte)
lei 115700(1»
adweneniies)
Ronerdam
REG© DEN HAAG LEIOEN
Postbus i0i
250' CC Oen Haag
iel 070-469445
abonnementen en bezorging)
tel 070-489*45 (redactie)
Pa'hsfaai 27 Oen Haaq
REG© NOORO OOST-NEDERLAND
tu.isiu<tend administratei
Postbus 3
8000 AA Zwote
ie» 05200-17030
Me'smarkl 56 Zwote
Abonnementsprijzen-
N» m.
Mte i 14.M
Ni
■GMl 1 SOK
Par h«
laar 101 ac
ew
ar I01.N
Advtr1*rt*tar*r9r op aanvraag
Teieton.sche abonnememenopdrecMen
(*«e adressen boven)
Oogave lam*eb#r<h«en 0-19 30 van
maandag I'm vrifdag Op zondag van 10
20 uw leiet 020-913456
Opgave mmi-advertenties iet
320-936868 O» sch"«4»i* aan Mm.-Adv
etdetmg postbus 433
1000 AK AMSTEROAM
Adres#V9'n9*n u-tskeiend schoften*
San onze Amsterdamse adressen
door dr. A. Kouwenhoven
De een zijn dood is de ander
zijn brood. Ieder voor zich en
God voor ons allen. De ene
mens is de andere een wolf.
Dat zijn opvattingen waar we
maar liever over zwijgen. Wat
die met moraal uitstaande
hebben, is op het eerste ge
zicht niet voor iedereen dui
delijk. Toch hebben in vervlo
gen tijden grote denkers over
goed en kwaad, de rol van het
eigenbelang in het doen en
laten van de mensen niet ver
donkeremaand, maar juist op
de voorgrond geplaatst en een
centrale plaats gegeven in
hun bespiegelingen. Hun e-
thiek heet veelzeggend het e-
thisch egoïsme: representan
ten van die ethische stroming
zijn onder anderen Thomas
Hobbes en Adam Smith.
Geelt Manenschijn schreef een be
langwekkend proefschrift over hun
denkbeelden. Hij promoveerde vrij
dag daarop tot doctor ln de godge
leerdheid aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam In deze bijdrage zal een
enkele kanttekening bij die disserta
tie worden gemaakt.
Hobbes
Thomas Hobbes leefde van 1588 tot
1679, een bewogen periode uit de Brit
se historie Hij had aan den lijve
ondervonden hoe slecht de mensen
waren, hoe vals. wreed en schijnheilig
ze konden zijn. In zijn eigen leven had
hij de gruwelen van de burgeroorlog
meegemaakt, die het toenmalige En
geland hadden geteisterd, evenals de
kuiperijen en onwaarachtigheden,
niet alleen van de politieke, maar ook
van de kerkelijke leidslieden Hij was
tijdens zijn leven getuige geweest van
de heftige schermutselingen tussen
Karei I en het Engelse Parlement De
bloedige onderdrukking van de Roy
alisten door het Parlementsleger. on
der aanvoering van Cromwell, had
een diepe indruk op hem gemaakt.
De vragen die hij zich ln zijn ethiek
stelde, lagen derhalve voor de hand.
Hoe kan de mens door en door
slecht zijnde toch met moraal be
zig zijn? Wat betekent moraal voor
mensen die verkeren ln omstandighe
den van een oorlog van allen tegen
allen? Om die vragen te beantwoor
den moet je de mensen zien zoals zij
zijn, en niet een geïdealiseerd beeld
van hen maken. Mensen zo teken
de Hobbes hen in zijn „Leviathan"
zijn uiteindelijk steeds uit op hun
eigenbelang; machtsstreven ligt aan
de wortel van al hun doen en laten.
Zelfs ogenschijnlijk onbaatzuchtige
handelingen blijken bij nader be
schouwen egoïstisch van aard Want
zelfhandhaving vormt, aldus Hobbes,
de eigenlijke motivatie van de mens.
Evenmin als het reëel is een roofdier
zijn jachtinstinct te verwijten, kan
men de mensen hun machtsbegeerte
kwalijk nemen. Alle zgn. deugden,
zoals je best doen. de waarheid spre
ken en je plicht vervullen, zijn eigen
lijk niets anders dan ogendlenerij en
hielenlikkerij.
Afspraken
Wat kan Je onder die omstandighe
den van de moraal verwachten? Wel
dit, aldus Hobbes. dat de mensen
elkaar opeten en kapot maken, tenzij
ze hun redelijke verstand gaan ge
bruiken. Want dat verstand zegt hen.
dat ze met elkaar afspraken moeten
gaan maken, willen ze niet ten prooi
vallen aan eikaars machtsdrift. Hun
redelijk inzicht doet hen verstaan,
dat ze een soort „sociaal contract"
moeten sluiten, waarin ze vrijwillig
afstand doen van die eikaar en zich
zelf ruïnerende zelfhandhaving.
Ter voorkoming van het allerergste
stelt de mens op nuttigheidsgron-
den derhalve! paal en perk aan zijn
machtsstreven en ls hij bereid be
voegdheden ln handen te leggen van
het overheidsgezag. Want eerst dan
kan hij op bescherming en beveili
ging rekenen. Uit eigenbelang gaat
hij dus zo n sociaal contract aan. en
houdt hij zich aan de daarbij ge
maakte afspraken. Manenschijn ken
schetst de ethiek van Hobbes op lees
bare wijze: moraal ls er alleen vanwe-
te het nut. De mensen doen niet het
goede, omdat God hen dat gebiedt of
Dr. G. Manenschijn
omdat zij dat tegenover zichzelf ver
plicht zouden zijn, neen. zij houden
zich aan de moraal omdat het hen
goed uitkomt Strikt genomen zijn er
geen morele redenen om aan moraal
te doen. De motivatie daarvan is al
leen het eigenbelang.
Daarnaast gaat dr. Manenschijn in
zijn proefschrift uitvoerig in op een
andere grote Engelse denker, die
evenals Hobbes het eigenbelang een
centrale plaats gegeven heeft in zijn
ethiek, Adam Smith, de grondlegger
van de economische wetenschap. Zo
maar overstappen van Thomas Hob
bes naar Adam Smith gaat natuurlijk
niet. Hobbes stierf in 1679, Smith
leefde van 1723 tot 1790, dus ruim een
eeuw later dan Hobbes. In die tussen
tijd ontwikkelden zich de denkbeel
den van een belangrijke groep den
kers die zich de Britse Moraalflloso-
fen noemden.
De Britse Moraalfllosofen waren tole
rante vrijzinnigen uit de 17de eeuw,
die de nadruk legden op de „natuur
lijke" godsdienst de rede en niet de
Openbaring zou beslissen over het
waarheidsgehalte van geloofsuitspra
ken. Zij legden de grondslag voor het
de Engelse Verlichting kenmerkende
Deïsme, een soort religieuze verbur-
gelijking, die de ln harmonie met zijn
omgeving levende mens wilde doen
handelen en wandelen in overeen
stemming met de hem ingeschapen
zedewet van goedheid en deugdzaam
heid. Unaniem veroordeelden de Brit
se Moraalfllosofen Hobbes' opvatting
dat het eigenbelang de uitsluitende
motivatie van het menselijk hande
len zou zijn.
Ook daarop gaat dr. Manenschijn
goed gedocumenteerd ln. In Hobbes'
mensbeeld zitten de mensen elkaar ln
de weg; maar mensen hebben elkaar
Juist nodig. De mensen zijn niet al
leen uit op eigenbelang; daarnaast
laten ze zich leiden door nobeler drijf
veren als mededogen, zelfopoffering
en grootmoedigheid. Naast eigenbe
lang ls welwillendheid („benevolen
ce") een grond van het menselijk han
delen. En welwillendheid is in de ge-
dachtengang van de Britse Moraalfl
losofen beslist niet te herleiden tot
eigenbelang, zoals Hobbes had
geleerd.
Normen
Smith meende geheel ln de lijn van
de Britse Moraalfllosofen— dat naast
eigenbelang ook welwillendheid een
eigen motivatie van het menselijk
handelen ls. Hij was het beslist on
eens met Hobbes. zoals Manenschijn
terecht onderstreept, dat al onze ge
voelens een verfijning van het eigen
belang zouden zijn. Welwillendheid
en altruïsme ls niet te herleiden tot
eigenbelang en egoïsme. Maar in het
economisch leven ligt dat anders, al
dus Smith. Voor het economisch han
delen in de samenleving achtte Smith
een beroep op de welwillendheid als
grondslag van de menselijke bezighe
den en activiteiten, ongerijmd.
Manenschijn verwijst naar een be
kende. veel geciteerde uitspraak uit
Adam Smiths beroemde boek. de
„Wealth of Nations": Het is niet van
wege de welwillendheid („benevolen
ce") van de slager, de brouwer of de
bakker, dat we ons middagmaal op
tafel krijgen, doch op grond van hun
streven naar eigenbelang („their own
intereat"). In de economie ls niet de
welwillendheid, maar eigenbelang
het enige handellngamotlef. Maar het
eigenbelang is niet een eigenbelang
zonder meer, zoals bij Hobbes het
geval was.
In Smiths ethiek wordt eigenbelang
gekanaliseerd door normen van ge
rechtigheid Deze normen verbieden
het leven, het bezit en de goede naam
van onze medemensen te schenden.
Eigenbelang ls in het economisch le
ven een ethisch aanvaardbaar Leit
motiv, Indien het blijft binnen de
grenzen der gerechtigheid.
Het boek van dr. Manenschijn acht ik
zeer geslaagd. Het geeft blijk van
grote belezenheid. Het zit vol met
knappe en puntige analysen. Dit be
tekent overigens niet, dat ik in het
geheel geen kritiek op zijn proef
schrift heb. Om maar een enkel punt
te noemen, de Nederlandse vertalin
gen van een aantal voor de Engelse
ethiek kenmerkende woorden zijn
niet brandschoon. Ik heb mij ver
schillende keren afgevraagd waarom
Manenschijn het begrip „benevolen
ce" met het woord „welgezindheid",
in plaats van het goed-Nederlandse
woord „welwillendheid" vertaalt en
waarom hij de in de Engelse ethiek
veelvuldig voorkomende term „equi
ty" met „evenredigheid" weergeeft en
niet met het woord „billijkheid".
Maar daar hoeft men niet al te zwaar
aan te tillen.
Wel heb ik bedenkingen tegen het
utiliteitsodium dat Manenschijn aan
Adam Smith's ethiek opgelegd heeft.
Ik geloof dat hij daarmee Smith niet
in alle opzichten juist heeft geïnter
preteerd.
Smith heeft in veel mindere mate dan
Hobbes de utiliteit van de moraal
geaccentueerd en in veel meerdere
mate in zijn moraal een plaats inge
ruimd voor de gerechtigheid als rem
op het al te uitbundig zich uitleven
van het eigenbelang Eén der kern
stukken van het utilisme is dat ge
rechtigheid ondergeschikt moet zijn
aan doelmatigheid (zoals één der pro
minente liberale! utilisten, John
Stuart Mill naderhand heeft be
toogd). En dat is een stelling die Tho
mas Hobbes wel. maar die Adam
Smith bepaald niet voor zijn reke
ning zou willen nemen.
Deze kritische noten willen echter op
generlei wijze afbreuk doen aan de
waardering die ik voor het proef
schrift van dr. Manenschijn heb. Be
langstellenden van de onderhavige
vraagstukken wordt dit boek gaarne
ter lezing aanbevolen.
Dr. A. Kouwenhoven, die sociale et
hiek doceert aan de economische fa
culteit van de Vrije Universiteit te
Amsterdam, bespreekt „Moraal en
eigenbelang bij Thomas Hobbes en
Adam Smith" van dr. G. Manen
schijn. Bij Rodopi te Amsterdam is
een handelseditie verschenen (373
blz.; 38).
AGENDA
HA/
groi
Toen de heer Klei de vorige^jt sl
die „christelijke agenda" (h(
iemand erop?schreef, greejr
natuurlijk onmiddellijk naai| rek'
nog helemaal nieuw ruikend de i
agenda, gekregen van een bée tie
uitgevers-relatie. En jawel b dme
doodgemoedereerd beginne ie d
maandag. Ineens kon ik syn Ie z
opbrengen voor die meneer ecte
Veenendaal. Ik mag dat wel ipro
neerleggen bij zo'n algemeni
die dan bovendien nog geru*rts<
ongevraagd van je tijdlndell ie d
meester maakt (ziet J. J. V. ren
nu hoe „rechts" ik ben?). Vo»t di
begint de week duidelijk me ..e
Daar noteer ik m'n preekbei|eft
wanneer ik een bezoek heb pas
afgesproken. Deze agenda, dj de
naast me ligt negeert dat dul v£
De zondag is bij de zaterdag :n.
ondergebracht. Dat kan wel
vakje toe, alsof er die dagen «ste
te doen is. De hele Indeling «Bin
van onze vercommercialisee logs
samenleving. Ik voel met de Idee
Kool mee. de dag die ons lev i v:
bepaalt, wordt ln een hoek one
gedrongen. En Ik vraag me iiÉonc
gemoede af: waartoe? Wat v<
bezwaar was er tegen de oudUjfe
indeling? Men beroept zich o
internationale afspraken en^*
wel hierop neerkomen dat er
soort bulk van agenda-inhoul /y
gemaakt wordt. De mensen
inhoud van die grote partij d
moesten maken zijn blijkbai -
helemaal ingesteld op de con
en daarvoor is die zondag eig 2
een overbodige dag. Een dagl C
oplevert. Ik denk dat het eenj
verarming betekent. Ik weet)
een christelijke agenda is mi
weel nu wel wat een agenda I
zondag wegduwt. „Christelij!
agenda in goudopdruk" is na
onzin, maar dat heeft de heer|
Veenendaal nog nooit gehooi
is hem dus niet kwalijk te nei
agenda wordt niet christelijk)
zou kunnen) door een goudoj
denk dat je dan dieper in de L
moet duiken, nl. waarmee ierf"
zo'n boekje met dagen vult. lt
Üe
paal
Het IKV betreurt het verder, dat het
tweede onderdeel van de NAVO-be-
sluiten, het wapenbeheersingsvoor-
stel, zo weinig aandacht heeft gekre
gen. Het weinige dat over dit onder
deel bekend is geworden, voorspelt
weinig goeds. Uitgaande van voor de
NAVO uiterst ongunstige berekenin
gen van de krachtsverhoudingen
wordt gestreefd naar „gelijkheid".
Dat betekent, aldus het IKV, dat de
besprekingen zeer snel zullen misluk
ken of zeer lang zullen duren. Boven
dien verraadt deze benadering op
nieuw het streven naar een zogeheten
•eurostrategische balans. Deze bezwa
ren hadden al voldoende moeten zijn
om nee te zeggen tegen het hele pak
ket van modernisering plus wapenbe
heersing.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK [de
Beroepen te Bovenhardlnxvéi
Breugem te Barneveld. lis
Aangenomen naar Lelysta®
menwerking met de geref. ket
Venemans te Medemblik. fact
woi
GEREF. KERKEN
Beroepen te Emmen: L. J. K
te Kamerik en Nieuwerbrug ade
Aangenomen naar Giessentr
derhardinxveld: F. de Jtferj
Dokkum. vo<
Aangenomen de benoeming^
cent g.o. aan de chr. scholenf
schap te Hardenberg: Q. Huy»
te Capelle aan den IJssel.
GEREF. KERKEN (VRIJG Lgg
Beroepen te Drachten (mi 1e[
voor West-Borneo;; H. Jag [ra
Frieschepalen en Siegerswoi [tig
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Elburg: L. W. >de
te Middelhamis. i
GEREF. GEMEENTEN p\(
Beroepen te Amsterdam-Cei me
Moerkerken te Nieuw-Beije roo
Hoogvliet: B. Reinders te
veld-Glessendam.
Aangenomen naar Krulnii
Hage te Rotterdam-West,
dankte voor Westkapelle.
Mevrouw
C. Zwart-Zwart
Op 91-jarige leeftijd is overlcj
vrouw Catharina Zwart-Zw
1937 de weduwe van de beken(
nist Jan Zwart. In 1909 werd
welijk tussen Jan en Cathaj
voltrokken. Zij kregen dert
ren, die alleen nog in leven zijj
wie sommigen eveneens nsj
ben gemaakt als organist. Ja|
heeft in zijn echtgenote
goed „klankbord" gevondel
jaren twintig heeft mevroui^
haar man meermalen bij ges dl€
de klanktechnische voorber
van zijn befaamde orgelbesj [B,
Zij was het ook die stimulet «ei
enige van haar zonen de voeten
van hun vader gingen druk! Uk
vrouw Zwart zal vrijdagmlém
december om drie uur begra 4»
den op de algemene begrt
aan de Zuiddijk te Zaandai
ren, om kwart voor twee. i)
samenkomst in de lutherse #JV
de Vinkenstraat te Zaandam
zal voorgaan de vrij gemaal 031
formeerde predikant C. J. B
Amsterdam. Mevrouw Zwart ?s
den bijgezet in het graf i "n
Zwart, waarop in 1938 nam
„Comité nagedachtenis Jan
door de voorzitter prof dr K. I
een gedenksteen werd onthu l»i
Chao Tzu Chen, een vooras fN,
man in de oecumenische bew f
in Peking overleden. Hij was
de zes presidenten, die bij del' 1
ting van de wereldraad (Am 83!
1948) werden gekozen. Op het
punt van de Koreacrisis, in 11
hij als president terug. Chao
van de belangrijkste Chinese
gen. Na de oprichting van de i
volksrepubliek behoorde hij
leiding van de zg. Drle-Zelf-b ,Dl
(geen buitenlandse hulp bij *-
houd, bestuur en verbreidlni
is in vele campagnes scherp 'a
vallen. Pas kort voor zijn do -a
hij gerehabiliteerd. Hij ls begt -
het erekerkhof van de revolu
