lente nu ook
;oppeld aan
slwegennet
Antillianen blijven thuis
Wie calculeert, rekent op
Texas Instruments
Texas Instruments
brieven van lezers
rwegen bepleiten:
Lik vervoer minder
int olie afhankelijk
w
te
Leidse promovendus verwacht geen immigratiegolf
llnC
i 19 DECEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
aer verslaggevers
Minister Tuijnman van verkeer en-waterstaat
■en Twente aan het landelijk net van autosnelwe-
ield. Hij deed dat door de officiële opening van het
alve kilometer lange weggedeelte Azelo-Hengelo in
s zogenaamde handweg, die de grote steden van de
ld Twente-Almelo, Hengelo en Enschede met
bindt.
DEN HAAG /LEIDEN (ANP) De afgelopen jaren zijn er opvallend weinig Antillianen naar
Nederland geëmigreerd. Ook in de toekomst is er geen exodus naar Surinaams voorbeeld te
verwachten. Tot deze conclusie komt Willem Koot, die gisteren in Leiden tot doctor in de
sociale wetenschappen promoveerde op een proefschrift over de omvang en achtergronden
van emigratie, in het bijzonder op Aruba en Curat o.
1 dus gisteren in Twente,
kas niet onvermengd. De
der koningin in Overijs-
L M. Niers, zei dat na de
l| van gisteren er wel eens
de lucht in konden gaan
n nood. bedreiging, ach-
hterstelling" voor het
llederland.
voor de toekomst somber
Meerjarenplan Personen-
11984 met zijn drie urgen-
ii vergelijkt met de ont-
g van verkeer en water
tot ontstellende ontdek-
ir aanleg en uitbreiding
jen is volgend jaar bijna
h gulden beschikbaar,
het oosten des lands is
hts 14 miljoen gulden uit-
kEen wel haast discrimi-
lerstelling, die het gebied
Ujks politiek kan laten
vond de commissaris
een dergelijk verwijt
reageerde met: „Men
moet bedenken dat ik de zorg heb
voor een landelijk wegennet. Daarbij
dwingen de nog steeds groeiende con
gestieproblemen me althans de ern
stigste knelpunten het eerst aan te
pakken. De dagelijkse verkeersinfor
matie over de radio behoort niet
100% bepalend te zijn voor mijn
bouwprogramma. Maar aan de ande
re kant kan ik onmogelijk doen alsof
ik niet weet waar de meeste files
voorkomen".
In de planning op langere termijn in
oostelijke richting is in twee verbin
dingen vooralen. Een autosnelweg
(dubbelbaans) en ongelijkvloerse
kruisingen) als voortzetting van de
Al van Borne naar de nieuwe grenso
vergang bij de Potte in de gemeente
Losser, en verder een voortzetting
van de A 35 als autoweg (enkelbaansi
in de landelijke gebieden) vanaf En-
c^hpde naar de Duitse grens.
„Ik weet", zei minister Tuijnman gis
teren. „dat in het gewest Twente en in
de gemeente Enschede stemmen op
gaan om de A 35 zo spoedig mogelijk
naar de grens door te trekken. Wie
echter alle factoren onder ogen ziet
verkeersveiligheid, natuur, milieu en
de doorstroming van het verkeer
moet beamen dat, als niet alles tege
lijk kan, de Al eerder behoort te
worden aangelegd". Ook in het over
leg met zijn Duitse collega, zei de
heer Tuijnman, was voorkeur geble
ken voor aansluiting van de A 1 op de
Duitse autobaan. „Nu de autosnel
weg tusssen Twente en Randstad er
ligt, blijft de A 1 zonder twijfel onze
bekendste Europa-route".
Het wegvak Azelo-Hengelo heeft 35
miljoen gulden gekost wat relatief
nogal veel is. Dat komt mede door de
aanleg van enige fietstunnels. Ze
moesten erbij, omdat de autosnelweg
anders als een geduchte barrière had
gewerkt. Het landschap van Twlckel
bij Delden bijvoorbeeld blijft nu goed
bereikbaar vanuit de Twentse Ste
denband. In het landschap moest
nogal behoorlijk worden ingegrepen.
Bijna zestig hectare bos, houtwallen
en singels zijn gekapt. Daarvoor in de
plaats komt tachtig hectare beplan
ting: 3250 bomen en 650.000 struiken.
Tuijnman: „onze nalatenschap aan
volgende generaties zal meer behel
zen dan de langbegeerde asfaltstro-
ken, die Twente zo dicht bij Den
Haag brengen."
Enige actiegroepen hebben zich gis
teren ook laten horen, onder meer een
comité dat door een omlegging snel
een einde wil maken aan de onhoud
bare situatie in Hengelo, waar vracht
vervoer met gevaarlijke stoffen nog
steeds door de binnenstad kruipt. Mi
nister Tuijnman zei zich zorgen te
maken over Hengelo. Er dreigt na
Hengelo stagnatie omdat men er zeer
hoge eisen stelt, zoals het verdiept
aanleggen van de weg, waarvan de
realisering onbetaalbaar is. „Ik waar
schuw", aldus de minister, „dat men
zich, als de oplossing van erkende
verkeersproblemen aan de orde is,
ook uit de markt kan prijzen".
De burgemeester van Borne, mr. K.
T. M. Hehenkamp, die het gisteren
geopende weggedeelte van vitaal be
lang noemde in het kad^r van de E8,
herinnerde er aan dat Napoleon 160
jaar geleden reeds een meerbaans-
weg, als onderdeel van de route Pa-
rijs-Berlijn, door Twente voor ogen
stond, maar dat Waterloo een spaak
in het wiel heeft gestoken.
Koot gelooft ook niet dat een toe
komstige politieke onafhankelijk
heid van de Nederlandse Antillen een
belangrijke toeneming van de emi
gratie te zien zal geven. Volgens zijn
proefschrift mag dan wel worden ver- Quri n 9 mprc:
wacht dat het aantal jongere emi- «ui inauicio
granten van Aruba en Curasao enigs
zins toeneemt.
Antillianen niet geassocieerd willen
worden met Surinamers, die op Aru
ba en Curacao een lage sociale status
hebben.
De geringe trek naar Nederland is
volgens de promovendus te verklaren
uit het feit, dat de verschillen in belde
delen van het koninkrijk niet groot
genoeg zijn. De werkloosheid op de
Antillen is weliswaar veel groter dan
hier, maar toch zijn de kansen voor
een Antilliaan om in Nederland aan
de slag te komen niet veel groter dan
in zijn moederland.
Daar komt nog bij dat volgens veel
Antillianen Nederland niet zo positief
wordt gewaardeerd. Uit het onder
zoek van Koot komt naar voren dat
voor de Antilliaan de Nederlander
een hard werkend, precies en autori
tair persoon is, die zich slecht ver
zorgt. weinig „pep" heeft, tamelijk
ruw is en zuinig leeft, ondanks zijn
ruime verdiensten.
Tamelijk veel Antillianen wijzen emi
gratie af, omdat daardoor zijn sociale
relaties worden verbroken. Boven
dien ziet men in eigen land voldoende
mogelijkheden om vla vakbonds-
strijd en politieke partijen tot een
verbetering van de sociale positie te
komen. Een andere factor die volgens
Koot de emigratie tegenhoudt, is dat
Intussen hebben al ongeveer 200.000
Surinamers voor Nederland gekozen.
Per maand komen er volgens de offi
ciële cijfers nog tweeduizend bij. De
Surinaamse ambassadeur in Neder
land. Van Eer. moet toegeven dat in
Suriname na de onafhankelijkheid
geen snelle mentaliteitsverandering
heeft plaats gevonden. „We hebben
de aantrekkingskracht van de welva
rende geïndustrialiseerde wereld on
derschat", zegt hij.
De grote trek naar Nederland heeft
voor Suriname nog een andere trek
ten gevolge. Uit Guyana. Barbados
en Brazilië stromen daar de arbeids
krachten toe. Hieruit zou kunnen blij
ken dat er in Suriname niet echt
sprake is van werkloosheid. De direc
teur van het Planbureau Suriname,
drs Rijsdijk, zei hier onlangs over, dat
de meeste van zijn wegtrekkende
landgenoten onvoldoende scholing of
ervaring hebben, waardoor ze in Suri
name geen „passende arbeid" kon
den vinden.
Er zijn ook andere oorzaken voor de
grote trek naar Nederland te noemen.
De woordvoerder van de regering Ar-
ron, Hering, die onlangs een bezoek
aan ons land bracht, vindt dat de
Nederlandse pers ertoe heeft bijge
dragen dat er veel 8urtnamers naar
Nederland zijn gekomen. Er is vol
gens hem altijd negatief over de Jon
ge Zuidamerikaanse republiek ge
schreven. Daardoor hebben velen het
zekere voor het onzekere genomen en
de oversteek naar Europa gewaagd.
„We kunnen die uittocht als overheid
moeilijk aanpakken," zegt hij. „Zou
Paramaribo er wel wat aan doen, dan
zou iedere Surinamer zich gaan afvra
gen of zijn land wel zo democratisch
is".
Brieven
Als tweede oorzaak voor de grote trek
noemt Hering de brieven die Surina
mers uit Nederland ontvingen Vaak
schreven Surinamers aan hun familie
dat ze het vliegtuig naar 8chiphol
moesten nemen, omdat Nederland
een veel beter leefklimaat heeft „Het
moet al die mensen die willen ver
trekken duidelijk worden gemaakt
dat Nederland niet het aards paradijs
is", aldus Hering.
Volgens hem heeft ook de Surinaam
se oppositie, nog voor de onafhanke
lijkheid, het vertrek gestimuleerd.
„Degenen die nu zoveel kritiek heb
ben op de regering Arron hebben in
dertijd openlijk de uittocht gepropa
geerd", aldus Arron. Hij noemt bij
voorbeeld het oppositielld Somo-
hardjo. Volgens Hering spoorde deze
veel landgenoten aan Suriname te
verlaten, omdat het bergafwaarts zou
gaan met de nieuwe onafhankelijke
staat.
Inzer verslaggevers
n De Nederlandse Spoorwegen vinden dat er
saajacht moet komen voor een openbaar vervoerssys-
minder van aardolie afhankelijk is. Zo'n systeem zal
linge vervoersaanbod moeten opvangen, als auto's
loor benzineschaarste. De NS schrijven dit in een
^jar op het meerjarenplan personenvervoer 1980-
volgens de NS elk verrassingselement mist. „Er
N weinig van het plan af, waar het openbaar vervoer
men de komt."
ordt naar voren gebracht
n een aantal projecten
jositieve waardering ver-
jIpn let ter sPrake komen van
irste merkt de NS op, dat
jarenplan van de rijks-
jprdt voorbijgegaan aan
ITRpeid tussen twee vormen
rEN
terrein
acuut optredende
in aardolie op grond van
verstoringen van het la-
icht tussen vraag en
ER
lelijke) energieschaarste
[er ermijn. veroorzaakt door
it^ldvoorraden.
'nit
de a,
We ll,
ratid*
lursi
aatste mogelijkheid be-
5 verschil van mening,
iet beleid bij een plotse-
nde schaarste aan aard-
verschillende visies te
en de NS en de opstellers
irjarenplan.
fS kunnen bij gebrek aan
lektrische treinen, metro-
Kis en trolleybussen blij-
fcardgas en kolen kunnen
brandstof dienen voor de
[centrales, die deze ver
energie leveren. „Dit
nu reeds scheppen van
ipaciteit bij trein, metro,
leybus ontbreekt als ge-
pakketmaatregel in
meerjarenplan personen-
lus de NS. „In het stede
had het stimuleren van
van de trolleybus en
roor een sturend energie/
kunnen zijnWij
pleiten daarom voor een planmatige
aanpak van het energieprobleem."
„In de periode 1980-1984 zullen maat
regelen moeten worden genomen, die
de capaciteit van het railsysteem op
korte termijn verruimen, maar bo
vendien is een systematische opbouw
van een strategische reserve bij de
spoorwegen noodzakelijk," schrijven
de NS.
Ook voor de langere termijn wordt
het selectief kiezen voor de trein van
belang genoemd. „Gelet op de toene
mende kosten is het zeer aannemelijk
dat de consument, in dit geval de
reiziger, meer overwogen zijn keuze
zal bepalen." Aangehaald worden cij
fers van het CBS. waaruit blijkt dat
gemiddeld een reizigerskilometer per
personenauto tweemaal zoveel ener
gie vraagt als bij het gebruik van
elektrisch gereden openbaar vervoer.
De NS bepleiten de inhoud van een
provinciaal verkeers- en vervoersplan-
af te stemmen op de plannen van de
NS en omgekeerd.
Tevens wordt gepleit voor een betere
afstemming tussen openbaar vervoer
enerzijds en nieuwe gebouwen ander
zijds. De NS betreuren de trage voort
gang van zeer urgente projecten,
zoals de Flevolljn en de Nieuwegeln-
lijn. De verlenging van de strand-
spoorlijn in Hoek van Holland wordt
als een reële oplossing gezien voor de
problemen, die ontstaan door massa
recreatie. Betreurd wordt dat er nog
steeds wordt gesproken van een
„eventuele" aanleg van de ringspoor-
weg in Amsterdam.
Issidenten (24)
ftd zijn we zover, dat we
naar de mesthoop verwij-
j en tuigde Christusbelijders
i, denzin van Russische SS 20
andPen met de krankzinnig-
1 Amerikaanse kruisraket,
ie zegt mij, dat Jezus van
Ie weg van de weerloze
,m» en De God van Israël is
ekomen. hongerig, drostig
emdeüng. naakt, ziek als
ene.
len i H. Rensenbrink
e «ssidenten (25)
1 de krachtverhoudingen
en LNAVO? Wat is besproken
r Sldent Carter en premier
'ijzen de USA-verkiezings-
sns n niet in de richting van
Amerikanen die ferme
1 horen? Waarom wordt
4et door USA ondertekend?
ert de dure campagne van
jarom gaat het defensie-
hoog? Deze overwegingen
gezamenlijk waarschijn-
n Agt meer de boodschap
a#n het Nederlandse volk
^^odschap van het Neder-
aan de NAVO staat te
n Nu zal dat voor een Ne-
JjP'emler wellicht soms on-
c zijn en mogen we hem
n sé t< zeer kwalijk nemen;
rtwiteiten van Carter ac-
wet Wat heeft voorrang:
°g of ontwapening? De
ER
ENT
OP t
JR
toekomst van Carter of die van de
wereldbevolking?
Ouderkerk aan de Amstel
Drs Th. Harkema
CDA-dissidenten (26)
Er klinken veel protesten op tegen
het stemgedrag van de „tien", de
kwalificaties zijn meestal uiterst ne
gatief en de term „verraad" wordt
telkens gehoord. Ik verbaas me daar
over. Immers ais een deel van de
kiezers meent dat een christelijke po
litieke organisatie vereist is, zal deze
groepering al het politieke handelen
toch moeten beoordelen naar bijbelse
ethische normen. Iedere parlementa
riër van een dergelijke partij zal deze
normen ook voor zijn persoonlijke
politieke gedrag hanteren in een wis
selwerking tussen bijbel- en
gewetensonderzoek. Een stellig zal
hij een brief of een uitspraak van de
synode van zijn kerk in een zo ernstig
en wereldomvattend vraagstuk niet
lichtvaardig naast zich neer kunnen
leggen. De kritische stemmen die aan
genoemde moties geheel voorbij
gaan. kunnen mijns inziens niet af
komstig zijn van ledenkiezers die
principieel voor een christelijke par
tij kozen. Immers, wie handelt uit een
zorgvuldig getoetst zedelijk normbe
sef kan toch geen „verrader" zijn? De
leiding van het CDA dient deze pro
testen dan ook voor kennisgeving
aan te nemen en er geen (mede-)be-
leidsbepalende waarde aan toe te
kennen
DEN HAAG W.Jobse
TI-25 f89,-
Wetenschappelijk, totaal 52 funkties
LCD uitlezing in 8 cijfers of 5 2
voor exponenten
Batterijsparend: schakelt zelf
uit na enige minuten niet
te zijn gebruikt
Werkt meer dan
1000 uur op
2 batterijen
TI44 f149,-
Financiële rekenmachine
Geheugen met
Constant Memory
Geavanceerde financiële,
winstmarge- en
statistische funkties
TI-53 f129,-
Wetenschappelijk en 32 stappen
Programmeerbaar
Batterijsparend: schakelt zelf uit na enige
minuten niet te zijn gebmikt
Werkt meer dan 1000 uur op 2 batterijen
Geheugensysteem met Constant Memory:
na uitschakeling worden
geheugeninhoud en
programma
vastgehouden
TI-1030 f52,-
LCD uitlezing van 8 cijfers
Batterijsparend: schakelt zelf uit na enige
minuten niet te zijn gebruikt
Werkt meer dan 3000 uur op 2 batterijen
4 Geheugentoetsen, procent en Vx
Automatische konstante voor eenvoudige
herhalingsberekeningen
TI-50 f105,-
Wetenschappelijk, totaal
60 funkties
2 geheugens met Constant
Memory: na
uitschakeling wordt
de inhoud van de
2 geheugens
vast
gehouden
Batterij
indicator:
zolang het
kleine
driehoekje
linksboven in het
display zichtbaar is, zijn de
batterijen in goede konditie
15 niveau's van haken
TI-58C f419,-
Programmeerbaar,
480 programmastappen of
60 geheugens
Constant Memory: programma's 'y
en gegevens blijven in
geheugens na uitschakeling
172 funkties en bewerkingen
voor wetenschappelijke-,
technische- en statistische
berekeningen
Insteek-module met 25
verschillende programma's,
zgn. Hoofdbibliotheek
Uitgebreide Solid State Software
TI-1070 f56,-
Volledig geheugensysteem
4 Wetenschappelijke funkties: I, x', /x en rt
Automatische konstante voor eenvoudige
herhalings berekeningen
Deze machines zijn slechts een klein deel van de
totale kollektie. De beschrijving is beknopt Wilt
u meer weten vraag dan dokumentatie bi j ons
aan.
Alle machines worden geleverd met nederlandse
gebruiksaanwijzing.
1 jaar garantie
Prijzen zijn adviesprijzen inkl. BTW
Texas Instruments Holland B.V., European Consumer Division
Laan van Helende Meesters 421a, 1186 AL Amstelveen tel 020 47 33 91
