let gaat om meer dan kernwapens
Hoogste rente 9%%
De NMB denkt met u mee.
Albeda en Andriessen
fel tegenover elkaar
inister wil grondprijs
n 25 tot 30.000 gulden
De NMB verhoogt de spaamente
Koeweit en Libië
verhogen prijs
van ruwe olie ook
In eigen land
geen vetpot
baggeraars
im
6Wo
8
im
6
9\%
8%
9%%
3NDAG 17 DECEMBER 1979'
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
-7
J mr J. P. van lersel
t NAVO-overleg over de kernwapens zijn afronding nadert, is de vraag gerechtvaardigd
zwJderland bevredigend uit dat overleg te voorschijn komt. Van vele kanten is gewezen op
dat( varen van kernwapens. Organisaties als IKV hebben scherpe kritiek uitgeoefend op de
g? ^rieden die in deze kwestie te weinig afstand willen nemen van de NAVO.
opsf
Sjns op een paar belangrijke ele- ik heb ingestemd met de CDA-ver-
i- croon mnat hot hu txroi trekpunten als onderhandelingsposi
tie van de regering in de NAVO. In
derdaad kan Nederland zich ruimte
creëeren voor een eigen positie. Te
recht heeft de minister-president een
isolement vermeden.
Jfjns op een paar belangrijke ele-
t« in in te gaan moet het hij wel
ij t hart dat ik het als katholiek,
^sten-democraat een ergerlijke
jind dat in de kernwapendiscus-
^ons land wordt geschermd met
iderscheid tussen christenen
en volledige inzet en christenen
Wti maar een loopje mee nemen,
i ovt|ee wordt een valse tegenstel
lend ?geroepen tussen politiek en
.(jt Ieder redelijk mens is tegen-
lkea r van kernwapens. Politieke
liënl vereist echter dat je gewetens-
Assc de dilemma's waarvoor
var*it gesteld, afweegt, en de effec-
gen n politieke keuzes zo goed mo-
Ton meeweegt,
tio"
it politiek niet om de simpele
dse: wél of géén kernwapens. Het
tert^m de vraag, hoe we in de we-
n detoieenschap mét kernwapens
rt d%ie internationale verhoudingen
ntwo dhouden. In de discussie wor-
t kj (langrijke feiten en vragen mis-
;urt wat is de invloed van Neder-
stan als wij ons in het isolement
eUig^en? Werkt neutraliteit van ons
n eventueel van andere weste
landen niet destabiliserend?
t Ko iat er met Duitsland gebeuren,
e Rtf NAVO in zichzelf verdeeld
Welke gevolgen zou een derge-
erdeeldheid hebben op de hou-
an de Sowjet-Unie? Wat is het
van de nucleaire gelijkwaar
dig A tussen NAVO en Warchau-
abin foor het gistende omschake-
1 lit roces in de Noord-Zuid-verhou-
a oTegen deze achtergrond
..ke Jederland de vraag beantwoor-
e". het met de modernisering kan
ageren. En dan gaat het concreet
;t sote Nederlandse rol met de spe-
ge v inbreng die vandaaruit moge-
3ble»ik beantwoord deze vraag posi-
beh
ssini
Het zou echter overigens een hard
nekkig misverstand zijn, dat we met
alles akkoord moeten gaan. Natuur
lijk moet Nederland zijn onderhande
lingspositie uitbuiten. Tijdens deze
kabinetsperiode is per slot het een en
ander bereikt, méér dan in het verle
den; geen uitbreiding van kernwa
pens, scheiding tussen besluit pro-
duktie en besluit stationering, de op
stelling van de kernwapens wordt af
hankelijk gesteld van de resultaten
van de onderhandelingen tussen
NAVO en Warschaupact over de wa
penbeheersing. Het gaat ook binnen
de NAVO om een langdurig onder
handelingsproces, waarin posities
moeizaam worden veroverd, maar
verworvenheden van een kleiner land
gemakkelijk kunnen worden ver
speeld.
Als een land in dit soort zaken „neen"
zegt moet het in de toekomst niet
meer op te veel gehoor bij de partners
rekenen. Daarom ben ik in tegenstel
ling tot wat wel wordt beweerd, van
mening dat een terugkeer van Neder
land naar een soort neutraliteitspoli
tiek de doelstellingen van ontspan
ning, wapenbeheersing en veiligheid
ernstig in gevaar brengen. Immers,
voor wapenbeheersing moet Neder
land in nauw contact staan met dege
nen die de wapenen beheren en wel
daarover onderhandelen en dat zijn
voor ons de VS. Ook kan een zich
terugtrekken van ons land een
sneeuwbaleffect krijgen, als gevolg
waarvan de belangrijkste bondgeno
ten het helemaal alleen gaan uit
maken.
Band Europa-VS
Waar gaat het politiek nu om? In de
eerste plaats om een antwoord op het
dreigend Russisch overwicht in de
Europese verhoudingen (SS-20). In de
tweede plaats om een grondslag voor
de onderhandelingen met de S.U.
over wapenbeheersing en reductie. In
de derde plaats om een herformule
ring van de samenhang in de westelij
ke wereld. Om deze drie redenen is
het van het hoogste belang dat de VS
en W.-Europa zo sterk mogelijk blij
ven gekoppeld en dat. hoe de beslis
singen ook uitvallen, het bondge
nootschappelijke karakter ervan be
waard blijft. Het is dan ook déze zorg
en niet zozeer de zorg voor het WD-
standpunt, die minister Scholten te
recht heeft beziggehouden in de be
sluitvorming in de NAVO. Een derge
lijk verwijt aan de minister vindt
geen grond in de feiten.
West-Ouitsland
De betekenis van de koppeling tus
sen de VS en W.-Europa wordt door
twee ontwikkelingen onderstreept:
een beperkt nucleair conflict in Euro
pa met Russisch overwicht zal niet
meer ondenkbaar zijn en er zijn ten
densen in de VS om minder mondiale
verantwoordelijkheden op zich te ne
men. We moeten overigens niet zo
zeer denken in termen van nucleair of
geen nucleair conflict. Het gaat om
relatieve machtsverhoudingen, zowel
binnen Europa als mondiaal. In het
bijzonder gaat het om de druk die in
de politieke en economische sfeer
kan worden uitgeoefend, om wat men
Mr. J. P. van lersel
wel noemt de nucleaire chantage. Als
voorbeeld noem ik de olie. Het Mid-
den-Oosten-conflict is zonder de SU
niet op te lossen.
In West-Europa is de. Duitse positie
de belangrijkste. Bondskanselier
Schmidt, wiens opstelling mijns in
ziens richtsnoer ook voor Nederland
moet zijn, wil de verhouding met de
VS zeker stellen en tegelijkertijd de
basis versterken van de Duitse Ost-
politik.
koppeling
defensie.
Amerikaans-Europese
Versterking van de Europese poli
tieke samenwerking en van de bi
laterale betrekkingen, met name
met Frankrijk. Dit impliceert ook
het streven naar een Duits-Franse
samenwerking in de Ostpolitik.
Daarom ondersteunt West-Duits-
land nu ook het Franse voorstel
voor een Europese ontwapenings
conferentie.
Met het oog op blijvende inbed-
ding van West-Duitsland als niet-
nucleaire mogendheid in het Wes
ten dus géén Alleingang! wil
Schmidt juist de betrokkenheid
van de niet-nucleaire NAVO-part-
ners en ook bondgenootschappe
lijke beslissingen.
Voortzetting van de ontspannings-
politiek met het Warschau Pact
door uitbreiding van de economi
sche samenwerking, door na SALT
II. SALT in, door de MBFR weer
op gang te brengen en door ver
sterking van het akkoord van Hel
sinki.
Ontspanning is voor West-Duitsland,
zoals voor heel Europa, politiek en
economisch van groot belang. Er is
een vooruitgang met de Oostbloksta-
ten zowel economisch als cultureel.
West-Duitsland heeft in het kader
van de Ostpolitik de economische
samenwerking krachtig uitgebreid.
Andere grote landen als Frankrijk en
Italië zijn gevolgd in dat spoor. Ne
derland blijft in dit proces achter.
Ons land zal in deze zijn inspannin
gen dienen te versterken.
Ik heb hier enige elementen genoemd
die in mijn afweging van het kernwa-
penbesluit van 1979 een belangrijke
rol spelen. De deur voor ontspanning
is niet dicht. Het aanbod van Brezn-
jew moet ernstig worden genomen.
Het leidt ook tot een tegenaanbod
van de NAVO. De cohesie in het
bondgenootschap versterkt de onder-
handelingsbasis tussen Oost en West.
Terecht heeft de regering deze lijn
niet verlaten. Het zou mij en vele
anderen die met deze zaken naar bes
te vermogen bezig zijn, een lief ding
waard zijn wanneer degenen die zich
beroepen op het geweten, zich met
ons in deze materie verder zouden
willen verdiepen om tot de best mo
gelijke afweging te geraken. Het is
werkelijk een zaak met zeer vele
kanten.
Mr. J. P. van lersel is Tweede-Ka
merlid voor het CDA.
Duizenden mensen zijn dit weekeinde naar het strand bij Egmond
gaan kijken naar de potvis die zaterdagmorgen op het strand
aanspoelde. Het bijna twintig meter lange dier werd door de storm
naar het ondiepe gedreven. Het dier is in stukken gesneden en delen
ervan zijn naar het Rijkshistorisch museum in Leiden en Artis
overgebracht. Bij de dijken hebben zich geen problemen voorge
daan, hoewel hier en daar wel een bewaking werd ingesteld. Ook in
het buitenland was het slecht weer. In Frankrijk en België vielen
doden bij ongelukken die veroorzaakt werden door de storm.
Van onze soc.-econ. redactie voor zo'n pakket onder meer vermo-
rvT7.xT uAAp mtnictare gensaanwasdeling (VAD), betere be-
DEN HAAG De ministers heersing van inkomens van vrije be-
Albeda (sociale zaken) en An- roepen, alzlen van korten op sociale,
driessen (financiën), beiden uitkeringen en lonen van trendvol-;
CDA, staan nog lijnrecht te- eers.
genover elkaar in de vraag of Zowel premler Van Agt als CDA,Irac-
net kabinet moet overgaan tieleider Lubbers gaven als motief
tot een looningreep. Andries
sen meent dat nu ingrijpen
nodig is in de lonen, om te
voorkomen dat het kabinet
voor een eventuele looningreep niet
zozeer het mislukte centrale loon-
overleg. alswel de internationale eco
nomische situatie. Na de prijsstijging
van de olie van vorige week is voor
volgend jaar voor grote pro- Nederland de prijs van ingevoerde
blemen komt met het rond
krijgen van de rijksfinanciën.
jen
n ii
mee
ovig
an
(tij -eren (ANP) Minis-
°r it A. van der Stee van
H. Jouw en visserij streeft
zijn wetsontwerp ver-
1 iding landbouwgron-
dat maandag aanstaan-
a te adat de Koningin het in
t u ika heeft ondertekend,
sdi »eede Kamer zal berei-
naar een verlaging van
sadndbouwgrondprijs tot 25
as aOOO gulden per hectare.
w< inister zei dit tijdens de
^Jrentie „Grondgebruik"
■tie Christelijke Boeren en
litse Iers Bond CBTB in Lun-
in
ter"
ogenblik vertelde hij, Is er,
ira.z in de jaren '70 de prijzen met
deld de helft per jaar gestegen
cedJ en niveau bereikt van om en
de 50.000 gulden per hectare
5101 Joerderijen en van 35.000 k
me per hectare voor land zonder
®el' irij. De regionale prijsverschil-
de® n nog altijd erg groot. Geruch-
15 01 rer kenteringsverschijnselen op
coir ïdbouwgrondmarkt nemen toe
aa™ och, aldus de bewindsman, llg-
»Uve 1 pri^zen nog veel h0°8-
rijspeil van 25.000 k 30.000 gul-
J-"Ter hectare wil de minister gelei-
bereiken. Het zou ongewenst
ls het te plotseling ging. Hij
op, dat er tussen de boeren
belangentegenstellingen be
ten aanzien van de grondprij-
o willen jonge boeren, die een
omi f willen overnemen, de prijzen
zus ebben, terwijl voor anderen, die
)orbeeld hun stallen met een
heek financieren, de onder-
van de grond belang-
Ook banken zouden, vanwege
iderpandswaarde niet gelukkig
net een grote prijsdaling.
'tktmechanisme
is de minister veel aan gelegen
narktmechanisme in stand te
en, Verdeling van de beschikba-
>nd via de markt is weliswaar
deaal, maar verdeling via een
eids-interventieorgaan is dat
(#iet. Aan de aanbodszijde wil de
onder meer de overgang van
-n Jfgrond van de ene naar de
fc* ^ter gemakkelijker maken. Hij
binnenkort met een wetsont-
waarin het recht op voortzetting
pacht eindigt op het 65ste jaar
egrt,de Pachter. Ook uitgifte van
plaa?en in de Usselmeerpolders, ter
^nsatie van elders aan de land-
onttrokken grond, zag hij als
elangrijk grondpolitiek instru-
zijn le situatie op de grondmarkt, zei
rei inister met nadruk, zal het af-
fn welke criteria voor grondaan-
zullen worden gebruikt en hoe
öcreet ingevuld zullen worden,
et geeft slechts een beperkt aan-
ogelijkheden. Het zal ook moge-
ng *1)0 de hele landbouwkundige
®g buiten werking te stellen als
*t op de markt voor pachtvrije
is weergekeerd.
nB
9.30
nieuwe wet is echter, volgens de mi
nister, behalve landbouwkundige ook
juridische kennis en ervaring nodig.
Criteria
Het verwijt dat de criteria te zeer op
de landbouwstructuur gericht zijn
vond de minister ook niet terecht. De
criteria moeten in een goed struc
tuurbeleid passen dat is in het
regeerakkoord zo afgesproken en het
zou te dwaas zijn als ze het niet deden
maar criteria waarin niet de prijs-
beperking, doch de structuurbevor
dering voorop staat wil de ministei
niet. Hij gaf wel het voornemen te
kennen na stabilisatie van de grond
prijs de saneringsregeling voor de
landbouw, die de laatste jaren weinig
is gebruikt, aan te passen aan die
gestabiliseerde prijzen.
Koopplicht, zei de minister, is onlos
makelijk aan de landbouwkundige
toetsing verbonden. Die toetsing be
perkt het aantal gegadigden voor
grondaankoop en de overgebleven
gegadigden kunnen in bepaalde ge
vallen gaan samenspannen. De ver
koper die daarmee te maken krijgt
kan terecht bij het overheidsbureau
beheer Landbouwgronden, dat dan
moet kopen.
Het wetsontwerp schept ook de mo
gelijkheid van een voorkeursrecht
voor de overheid als er landbouw
grond moet worden aangekocht voor
doeleinden van algemeen belang. De
minister vindt echter, dat terughou
dendheid van de overheid op de
grondmarkt geboden is en zet de deur
niet wagenwijd open. Er moet steeds
worden bezien of het beoogde doel
ook zonder voorkeursrecht is te be
reiken.
CARACAS (Reuter, AFP) Koeweit
en Libië hebben, in navolging van
Saoedi-Arabié, de Verenigde Arabi
sche Emiraten. Qatar en Venezuela,
nu ook hun olieprijzen verhoogd. Ook
Indonesië heeft de olieprijs verhoogd
en wel met twee dollar tot 25,50 dollar
per vat.
Gisteravond maakte ook Iran bekend
dat het de olieprijzen heeft verhoogd
met vijf dollar per vat.
Met ingang van gisteren rekent Libië
voor een vat (159 liter) ruwe olie een
prijs van 30 dollar. De prijs voor Libi
sche olie van beste kwaliteit was tot
ndg toe 26,37 dollar per vat. Volgens
de minister voor oliezaken van Libië,
Ezzedin el Mabrouk, gaat het om een
„technisch besluit", rekening hou
dende met de verhoging van de olie
prijs door Saoedi-Arabië.
Koeweit heeft eveneens met ingang
van zondag, zijn olieprijs op 24 dollar
per vat gebracht. Volgens een In Koe
weit verschijnend dagblad, zou het
land van plan zijn zijn olieproduktie
met ingang van 1 april met 25 procent
te verminderen. Van officiële zijde ia
dit echter tegengesproken.
Vandaag begint In Caracas, de hoofd
stad van Venezuela, de bijeenkomst
van de dertien landen, die deel uitma
ken van de OPEC, de organisatie van
olie exporterende landen. Er zijn zeer
scherpe veiligheidsmaatregelen ge
troffen om de olieministers een opti
male bescherming te bieden tijdens
hun verblijf in Caracas. Verwacht
wordt, dat de conferentie enkele da
gen zal duren.
ROTTERDAM (ANP) Voor de Ne
derlandse baggeraars is werken in
eigen land geen vetpot. In de eerste
drie kwartalen is de bezettingsgraad
van materiaal gemiddeld met 20 pro
cent teruggelopen ten opzichte van
1978. Er is stevige onderlinge concur
rentie bij inschrijvingen en de prijzen
die baggeraars berekenen zijn vrij
eenvoudig te hanteren.
Dat zegt ir H. J. Formsma, voorzitter
van de vereniging „Centrale Bagger
bedrijf", de organisatie van Neder-
landse baggeraars. Formsma is het
niet eens met de werkgroepen, die de
baggerwereld zien als een kartel, dat
te veel invloed heeft op de prijzen en
niet eeneigd is om veel aandacht te
besteden aan efficiency en vernieu
wing.
Die prijzen, aldus Formsma, zijn sim
pelweg gebaseerd op bezettings
graad, afschrijving en rente. Over de
economische levensduur van materi
aal valt te onderhandelen, maar die is
in elk geval te controleren, vindt hij.
De vernieuwing in de baggerindustrie
wordt in Nederland volgens hem te
gengewerkt door het systeem hier. De
opdrachtgever bepaalt niet alleen
wat er moet gebeuren, maar ook hoe.
Morgen komt het kabinet In een spe
ciale vergadering bijeen voor een eer
ste gespreksronde over een eventuele
looningreep. Op het CDA-congres, za
terdag in Dronten, zinspeelden pre
mier Van Agt en CDA-fractieleider
Lubbers in hun toespraken al op een
mogelijke looningreep.
FNV-bestuurder Drabbe waarschuw
de het kabinet zaterdag voor de radio
voor een ingreep die uitsluitend de
lonen betreft. De vakbeweging zal
zich met alle middelen verzetten te
gen zo een „eenzijdige ingreep'' Vol
gens Drabbe is er echter „best met de
FNV te praten over een pakket van
maatregelen dat niet alleen de lonen
treft". Drabbe noemde als punten
olie nu het dubbele van een Jaar gele
den aldus Van Agt. Verder heeft het
kabinet berichten ontvangen van de
OESO samenwerkingsorgaan van
westerse geïndustrialiseerde landen
dat de economische groei in de
wereld in 1980 wel eens nul kan wor
den, terwijl het kabinet zijn plannen
had gebaseerd op een groei van vier
procent. Van Agt: „Naarmate parti
culiere inkomens meer beslag leggen
op de financiële ruimte, zal er scher
per moeten worden gekort op collec
tieve uitgaven (overheid, sociale uit
keringen). Waar moeten dan die klap
pen vallen? We komen voor de pijn
lijkste dillema's te staan."
Drabbe (FNV) zei dat een loonmaat
regel die op een grote meerderheid in
het parlement zou berusten, voor de
vakbeweging iets is waarbij men zich
moet neerleggen.
ADVERTENTIE
Als gevolg van de stijging van de
t rente op de geldmarkt zijn
de rentetarieven op een aantal
spaarvormen met ingang van 17
december verhoogd. In klare taal
betekent dit dat sparen nog aantrek
kelijker wordt
Sparen is denken aan later, rekening
houden met de toekomst, wat geld ach
ter de hand hebben of om bijvoorbeeld
een lang gekoesterde wens in vervul
ling te laten gaan. Sparen kan ook een
vorm van beleggen zijn, een bijzonder
veilige vorm overigens.
Waarvoor u ook spaart, zorg er altijd
voor dat u de hoogst mogelijke rente
krijgt De manier waarop u spaart, is
van invloed op het rentepercentage.
Een vuistregel: hoe langer u uw geld
laat staan, hoe meer rente u krijgt
Kijkt u maar eens naar de belang
rijkste spaarvormen die de NMB u
biedt Ten eerste zijn er de direct op
vraagbare tegoeden, waarbij uw geld
niet echt vast staat en u altijd snel over
voldoende contanten kunt beschik
ken.
Sparen en toch altijd over uw geld
kunnen beschikken.
Direct opvraagbare tegoeden.
NMB Bonus-3-spaarrekening
(ongewijzigd)
NMB Bonus-2-spaarrekening en
Bonus-2-spaarboekje (ongew.)
6
NMB Girospaarrekening
(was 5'/!?%)
5
dagelijks opvraagbare spaarreke
ning en spaarboekje (was 4'/?%)
Een tweede groep wordt gevormd door
de tegoeden met een opzegtermijn.
Bijzonder geschikt wanneer u zeker
weet dat u nooit van de ene dag op de
andere geld nodig heeft
Sparen en even de tijd nemen voor
dat u weer een bedrag nodig heeft
Tegoeden met opzeggingstermijn.
opzeggingstermijn 36 maanden
(was 7V4%)
opzeggingstermijn 24 maanden
(was 7'/»%)
opzeggingstermijn 12 mainden
(was6'/4°/o)
opzeggingstermijn 6 maanden
(was 5W/0)
opzeggingstermijn 3 maanden
(ongewijzigd)
Iedereen kan nu profileren van dc hoge rente bij de NMB.
De derde groep spaarvormen geeft u
de hoogste rente: de Vaste Termijn
Spaarrekeningen, waarbij uw spaar
geld voor een langere periode van bij
voorbeeld een paar jaar niet tussentijds
opvraagbaar is.
Sparen met hoge rente en uw geld
een aantal jaren laten staan.
Vaste Termijn Spaarrekeningen.
(rentepercentages ongewijzigd)
9%
vaste termijn 6 jaar
vaste termijn 5 jaar
9%
vaste termijn 4 jaar
8¥/o
vaste termijn 3 jaar
eP
OO
vaste termijn 2 jaar
Op reeds gestorte bedragen op lopende
Vaste Termijn Spaarrekeningen wordt
gedurende de looptijd geen rentewijzi
ging doorgevoerd.
*Voor bijstortingen op^reeds eerder
geopende Vaste Termijn Spaarreke
ningen met een looptijd van 7 jaar geldt
eveneens een rente van 9%%.
Sparen met spaarbiljetten aan
toonder.
Spaarwinstbiljetten aan toonder met
een vaste looptijd.
Percentages berekend op basis van rente
op rente.
spaartermijn van 2 jaar (ongew.)
spaartcrmijn van 6 jaar (ongew.)
Premiespaarbiljetten aan toonder met
een variabele looptijd.
Percentages afgerond en berekend op basis
van rente op rente.
8%
looptijd van 2 jaar ongewijzigd
OO
looptijd van 3 jaar (ongewijzigd
8:i/4%
looptijd van 4 iaar (ongewijzigd
m
looptijd van 5 jaar (ongewiizigd)
Speciaal voor jongeren (vanaf 15 jaar)
is er de Zilvervloot, die behalve een
hoge rente van 8 '/4%,na afloop ook nog
recht geeft op een extra premie vanl0%.
Een moeilijke keus? Welnee. De men
sen van de NMB kunnen u precies
voorrekenen wat voor de beste ma
nier is om te sparen. Dat betekent te
voren even onder vier ogen praten,
gebruik maken van de kennis van dc
NMB. Laat ons maar meedenken.
Samen komen we er wel uit
Op alleNMR-spaarrekeningen wordt
de rente dagelijks berekend.
NEDERLANDSCHE MIDOENSTANOSBANK
