Gereformeerde bond blijft
tegen 'Samen-op-Weg'
Pluriformiteit
moet je leren
Gebeuren zonder precedent
laat veel vragen hangen
Trouw
Toch aan bezinning niet onttrekken
Studiedag „Open Kerk"
Schillebeeckx terug uit Rome
VANDAAy
VOORBIJGANG
UIT DE KERKBLADEN
Je leeft op
de zak van
anderen
VOOR MAZD/Ï
I
MAANDAG 17 DECEMBER 1979
TROUW/KWARTET
bAG
Van een onzer redacteuren
HUIZEN De gereformeerde bond ln de hervormde kerk blijft tegenstander van „Samen-op-
Weg", de beweging naar eenwording van de hervormde kerk en de gereformeerde kerken. Wel
willen de gereformeerde bonders betrokken zijn in de voortgaande bezinning.
Dit zegt het hoofdbestuur van de OB
ln een verklaring van twee pagina's ln
De Waarheidsvriend, het weekblad
van de gereformeerde bond. De ver
klaring. die gepresenteerd wordt als
..een tussentijdse situatieschets". Is
tot stand gekomen ..na breedvoerig
beraad binnen het hoofdbestuur naar
aanleiding van de recente ontwikke
lingen".
Daarmee wordt gedoeld op de ver
warring. die vorige maand ontstond
als gevolg van uitspraken van enkele
synodeleden, die tot de gereformeer
de bond behoren, en een artikel ln het
Gereformeerde Weekblad. Het hoofd
bestuur zegt nu. dat het zijn conclu
sie van 1976 zonder meer handhaaft,
„gezien de feitelijke toestand ln belde
kerken als het gaat om het functione
ren van de belijdenis: in zo'n sltuaUe,
en wij zeggen het met leedwezen en
bewogenheid, maar ook ln zorg om
het belijden der kerk, kunnen wij de
nu nagestreefde eenwording niet be
geren."
Stroomversnelling
De gereformeerde bonders vrezen,
dat hun strijd om het belijdend ka
rakter van de kerk met de gerefor
meerden erbij nog moeilijker zal wor
den. Zij herhalen ln hun verklaring
nog eens, wat zij ln 1976 over de
gereformeerde kerken schreven: „Het
aanvechten van fundamentele stuk
ken van de leer Is binnen de gerefor
meerde kerken ook ln zo sterke mate
aanwezig, dat wij menen dat het sa
mengaan van de gereformeerde ker
ken en de Nederlandse hervormde
kerk het hele kerkelijke leven ln een
nieuwe stroomversnelling trekken
zal, die bepaald wordt door de zich
snel voltrekkende veranderingen bin
nen de gereformeerde kerken. WIJ
zien helaas de vrijzinnigheid in oude
en nieuwe vormen tevoorschijn ko
men aan de Vrije Universiteit ln Am
sterdam en ln toenemende mate ook
aan de theologische hogeschool te
Kampen. Vele, vooral jongere
predikanten ln de gereformeerde ker
ken zijn overgegaan op de politieke
prediking met haar sterk maatschap
pij-kritische instelling, waarbij zij
niet zelden marxistische ideeën op de
kansel brengen en aldus het evange
lie prijs geven voor een Ideologie."
Van het „voortgaand actualiserend
belijden", waarmee men ln „Samen-
op-Weg" bezig ls, vreest het hoofdbe
stuur van de GB. dat dit betekent,
dat de reformatorische erfenis wordt
prijsgegeven en men terecht komt in
een vage conceptie van een „evange
lische kerk".
Maar, aldus het hoofdbestuur, als het
ooit zover komt. dan moeten wij als
gereformeerde-bonders kunnen zeg
gen, dat wij er alles aan gedaan heb
ben om daar. waar de bezinning ge
voerd werd. voor het recht der belij
denis als spreekregel voor de kerk te
zijn opgekomen en duidelijk te heb
ben gemaakt wat voor ons de religie
van deze belijdenis ls en waarom wij
die belijdenis en haar religie voor de
kerk onmisbaar achten.
Samenwerking
Over praktische samenwerking tus
sen gereformeerde kerken en gerefor
meerde bondsgemeenten zegt het
hoofdbestuur ln zijn verklaring: „Op
het plaatselijk vlak zal de samenwer
king moeilijk, geheel niet of nauwe
lijks op gang komen. We verstaan
eikaars prediking ln het geheel geno
men niet (meer), al valt hier niet te
generaliseren." Ook wordt gewezen
op „ingrijpende verschillen ln de In
richting van de eredienst wat betreft
de liturgie en bijvoorbeeld met be
trekking tot de aanvaarding van het
ambt voor de vrouw."
Het hoofdbestuur laat het voor eigen
verantwoordelijkheid van gerefor-
meerde-bondskerkeraden om ge
sprekken aan te gaan waar die ge
vraagd worden. „Bepalend voor het
gehalte van de kerkeraden zal het
zijn hoe en waarover zulke gesprek
ken zullen plaatsvinden. Daarbij zul
len dan wel aan de orde moeten ko
men de dogmata, de leerstukken der
kerk, bijvoorbeeld terzake van het
gezag van de Heilige Schrift, de heils-
feiten, het genade-karakter van het
heil, rechtvaardiging en heiliging, het
werk van de Heilige Geest ln de le-
vendmaklng van zondaren en ln de
versterking van het geloof, de sacra
menten en het functioneren daarvan,
alsook de bevinding of de bijbelse
spiritualiteit, kortom de vragen die
het wezen van het kerkzijn bepalen
en niet over randverschijnselen. Zul
ke gesprekken over en weer zullen
een toets blijken te zijn van wat gere
formeerd zijn naar de belijdenis
waard ls."
Op 3 Januari zal de predikantenconfe
rentie van de gereformeerde bond op
Woudschoten aan „Samen op Weg"
gewijd zijn. Studiesecretaris ds C.
den Boer zal dan een theologische
fundering geven van het standpunt
van het hoofdbestuur.
ADVERTENTIE
Onrecht,
al
tien jaar
lang...
i"lki|-* "i'
Zwartboek over het lot van de Pa
poea's. op 19 nov. L aangeboden aan
de Min President. Tezamen met Jou-
we's brochure: Genocide. Etnoode
en Econ. Uitbuiting.
Beide uitgaven 6.~ (of meert) te
bestellen per giro no. 243000
Papoeafonds. Eindhoven.
Uw steun blijft onmisbaar.
waarin opgenomen: Oe Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Poslma
HOOFDKANTOOR
PostDus 859
1000 AW Amsterdam
W>bautstraai 131 Amsterdam
Poitq-ro 66 00 00
Bark Ned Cred-etbanii
Rekermgnr 23 00 12 574
Gemeerreg.ro Amsterdam
*11000
REGIO ROTTERDAM/DORORECHT
Posttus 940
3000 AX Rotterdam
tel 010-115568 (Abonnementen
en bezorging)
lel010-it5588 (redactie)
tel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
REGK) DEN MAAG'lElOEN
Postbus 101
2501 CC Oen Haeg
le< 070-469445
(abonnementen en bazorgmg)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468064 (Uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Oen Haaq
REGIO NOORD OOST-NEOERLANO
(uitsluitend administratie)
Postbus 3
8000 AA Z»one
lei 05200-17030
Melkmarkt 56 Z»oae
Abonnementsprijzen:
Per maand 1M6
Par kwartaal SO.>5
Par half |aar 101.M
Par |aar 201.40
Adverfermerarieven oc aanvraag
tf* adressen boven)
Opgave fam*eber<ht#n 9-19 30 van
maandag l m vr ,dag Op zondag van 18-
20 uur teiel 020-913456
Opgave m.m-advertenties lei
320 936868 ot uMWk+i aan Mee-Adv
atdeimg postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzigingen j.ts'urtend schn6el«|li
aan onze Amsterdamse adressen
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Na de benoe
mingen van Gljsen en Simo-
nis tot bisschop ls vooral ln
Limburg en Zuid-Holland de
„Open Kerk-beweging" opge
komen, een r.-k. groepering
die de „kerkramen open" wil
houden. Zaterdag had zij in
Utrecht een studiedag belegd
over kerk en pluriformiteit.
Twee Inleiders, ontmoeting, discus
siegroepen. ontboezemingen op
muurflappen en een plenaire bijeen
komst met „panel", een reeks ver
trouwde ingrediënten voor regelmati
ge bezoekers van dit soort gelegenhe
den. Geen toogdag. geen manifesta
tie of demonstratie, maar een rusUge,
ernstige vergadering van zo'n 150
middelbare rooms-katholieken. Er
waren er die liever Iets opvallendere
hadden gewild, een duidelijke stel-
llngname. een onontkoombaar blijk
van standvasUgheid één maand voor
de synode van de Nedèrlandse bis
schoppen. Een optocht bij voorbeeld
van het beeld van WUllbrord naar de
dom, duizenden mensen die geza
menlijk wilden zorgen dat de rooms-
katholleke variant van het Neder
landse christendom niet wordt terug
gedrongen ln het monomodel van
Gljsen. Maar ln de beweging „Open
Kerk" grijpt men niet gemakkelijk
naar deze vorm van liturgie of samen
komen, nog afgezien of men genoeg
mensen op de been zou krijgen.
In zijn inleiding wees de godsdienst
psycholoog dr Willem Berger, lector
ln Nijmegen erop dat pluraliteit iets
ls dat men leren moet. Daarvoor ls
nodig een „gelovige nieuwsgierig
heid". Meestal zijn gelovigen niet
nieuwsgierig, want ze weten alles al.
ZIJ spreken „religieuze taal", ze getui
gen, hebben de oplossingen, zijn
daardoor wezenlijk autoritair en hoe
ven niets te toetsen. Maar kijken of Je
beeld en veronderstellingen kloppen
eist een nieuwsgierig kijken en zorg
vuldig analyseren. Volgens Berger
moet men ln de kerk twee talen leren.
spreken: de beschrijvende taal en de
aansporende taal. Veel verwarring
komt doordat men ongeweten die ta
len door elkaar haspelt tot „religieu
ze" taal. terwijl men ze apart moet
houden. Pas dan kan men aan ver
banden bouwen, een boom opzetten
die men „kerk" noemt en waaronder
Je toch kan denken wat Je denkt.
Patiënt
In zijn openingswoord had Ruud
Bunnik, een priester en een van de
Professoren Van Iersel (links) en Schillebeeckx op Schiphol.
door Pieter van der Ven
voormannen van de beweging, al aan
geduid waar het allemaal zijns In
ziens om ging. Het was goed samen
gevat ln het tekeningetje uit de Ba
zuin, het weekblad dat veel „Open
Kerk"-nleuws geeft. Bunnik meende
dat aan de synode een foutieve veron
derstelling ten grondslag ligt, waar de
echte patiënten ziekenbroeders zijn
en de patiënt helemaal niet ziek is.
Het beeld nog wat uitbouwend vroeg
hij zich sterk af of het ziekenhuis wel
zo goed was uitgekozen. Hij achtte
het heilzaam voor de zelfstandigheid
van de kinderen dat pa en moe eens
een tijdje duidelijk niet ln staat wa
ren hun taak te vervullen.
Karl Derksen, eveneens verbonden
aan de Bazuin, vond die hele ziekte
beeldspraak weinig gelukkig. Wie de
huidige paus doende ziet, kan ln ge-
moede niet aan ziekte denken. Het
gaat er veel meer om te achterhalen
en te analyseren welke belangen er
achter de vitale behoudendheid
schuilgaan. Derksen maakt deel uit
van de landelijke basisbeweging en
uit zijn woorden bleek het verschil in
opstelling tussen deze basisbeweging
en „Open Kerk". De laatste ls poli
tiek, economisch duidelijk wat zach
ter geprofileerd dan de basisbewe
ging. Prof. Laeyendecker, socioloog
en zeer betrokken bij Open Kerk,
meende dan ook dat ln behoudende
kring er lang niet altijd sprake is van
economische belangen die veilig wor
den gesteld, maar veel meer een grote
angst voor de bedreiging van hun
bestaansgrond.
Politiek
Eerder dit Jaar had Open Kerk zo'n
soort dag georganiseerd waar prof.
Kuitert sprak over geloof en politiek.
In de discussie roerde zich een aantal
radicale christenen die ln Rotterdam
proberen daadwerkelijk de band op
te nemen met het van kerk en evan
gelie vervreemde proletariaat. Ook
nu waren zij ln de gedachtenwlsseling
zeer aanwezig. Er was volgens hen
veel vroom gepraat, maar weinig han
den en voeten. Te veel woorden over
het spel, terwijl het om de knikkers
gaat.
De „Open Kerk"-beweging ls erg vóór
oecumene, maar ls uitdrukkelijk een
stroming binnen de r.-k. kerk. Op veel
punten blijkt eenstemmigheid. Kern
wapens. Schillebeeckx. vrouw en
ambt. leiderschap ln de kerk. daar
over ls men het tamelijk gemakkelijk
eens; ook over dogmatische en more
le kwesties zit men wel op ongeveer
dezelfde lijn. De politieke, maat
schappelijke keuzes lijken echter een
teer punt. dat uit vrees voor ruzie of
onbehagen liever niet aan de orde
wordt gesteld.
Twee dagen was Schillebeeckx aan
de tand gevoeld over zijn theologi
sche opvattingen betreffende de wer
kelijke opstanding van Jezus, de
maagdelijke geboorte, maar vooral
de Godheid van Jezus, zoals die ln
zijn lijvig boek „Jezus, het verhaal
van een levende" worden uitgelegd.
Onder leiding van mgr Bovone, op
twee na de hoogste man van de con
gregatie voor de geloofsleer hadden
de theologen Descamps, Galot en
Patfoort hem ondervraagd. Twee Bel
gen en een Fransman, die echter alle
drie voldoende Nederlands kennen
om het bewuste boek ln de oorspron
kelijke taal te lezen.
Zaterdag heeft Schillebeeckx het ver
slag na enkele correcties onderte
kend. Dit dossier gaat naar een speci
ale kardinalencommissie die een ad
vies erover uitbrengen aan de paus.
Pas dan zal er eventueel een oordeel
worden geveld.
overigens niet zo erg veel nieuws had
opgeleverd. Hij had „opheldering"
verschaft, maar dat had hij eerder
ook al schriftelijk gedaan. Hij dacht
niet dat hij daar nu mondeling veel
verhelderends aan had toegevoegd.
HIJ was dan ook helemaal niet gerust
dat er niets zou gebeuren. De vriende
lijkheid van het gesprek vond hij
„typisch Italiaans"; dat zei nog niets
over het eindoordeel, meende hij. Wel
verdoezelde de welwillende sfeer de
onrechtvaardigheid van de procedu
re, aldus Schillebeeckx.
Tegen veler verwachting in was ei
geen sprake van een kruisverhoor
maar werd ln een vriendelijke sfeei
ernstig gediscussieerd. Iets nieuws
was dat het Vaticaan perecommuni
qués verstrekt had over de gespreks
partners en helemaal Iets nieuws was
dat Schillebeeckx weliswaar ln z'n
eentje voor de commissie moest ver
schijnen, maar ln het zijvertrek af en
toe kon overleggen met de exegeet
prof. Bas van Iersel. decaan van de Verbijsterd
theologische faculteit.
De pers en de Internationale theolo-
genwereld hebben de zaak met argus- OnWdiniiT
ogen gevolgd en wachten met span-
ning op het vervolg. De vriendelijk
heid die volgens Schillebeeckx ln het
Vaticaanse standaardpakket zit,
heeft menigeen verbaasd. De Interna
tionale respons zou, ls een vermoe
den, voor het Vaticaanse staatssecre
tariaat reden zijn geweest de congre
gatie voor de geloofsleer tot een toon
tje lager aan te sporen.
Het staatssecretariaat ls ln de interne
hiërarchie van de curie weer hoger
dan het voormalig Heilig Officie en
kan dus uit „hogere" motieven van
beleid een minder grimmige strategie
verkiezen. Verwezen wordt naar de
komende Nederlandse bisschoppen
synode, die men niet door de zaak-
Schillebeeckx wil laten mislukken.
Bezwaren
Hoewel het gesprek prettig verlopen
was. bleef Schillebeeckx zijn bezwa
ren houden tegen de voorgeschreven
procedure. Hij hoopte dat de brede
Internationale kritiek zal helpen om
die procedure voor de toekomst te
veranderen.
Ook zijn bezwaren tegen één van zijn
ondervragers bleven staan. De Waal
se jezuïet Jean Galot, een klassieke
theoloog, had voor de Vaticaanse ra
dio al duidelijk gemaakt dat opvat
tingen als die van 8chillebeeckx ver
vaarlijk naar ketterij rieken. Schille
beeckx maakte bezwaar, omdat men
nu niet meer van „open gesprek"' kon
spreken. Vanwege het Vaticaan zou
inmiddels de hint zijn gekomen dat
de radio en Galot zich met dat ge
sprek hadden vergaloppeerd.
In een extra-Brandpuntuitzending
zei Schillebeeckx dat het gesprek
De steun die voor Schillebeeckx ln
het geweer ls gekomen lijkt zonder
precedent. *In Rome ls men verbij
sterd dat voor een theoloog, die wei
nig meer lijkt te doen dan moeilijke
boeken schrijven, tienduizenden
handtekeningen worden vereameld,
honderden collega's brieven schrij
ven en een top-kardinaal voor de tele
visie onomwonden het voor hem
opneemt.
Maar meteen dringt zich de vraag op
of alleen Schillebeeckx hierdoor
eventueel ls beschermd. Er zouden
Immers nog een reeks anderen in de
wachtkamers van de „waakhonden
des geloofs" vertoeven. Niet alleen ls
Schillebeeckx nog niet in ere her
steld, anderen hangt nog onvermin
derd van alles boven het hoofd.
Er ls nog geen enkel teken dat de rk
kerk werkelijk een zwaai heeft ge
maakt en dat er nu ruimte zou zijn
voor mensen in de kerk om in vrijheid
en verantwoordelijkheid de schatten
AMSTERDAM „Ik geloof niet dat ik mijn inzichten moet veranderen, want ik geloof dat ik
op één lijn lig met de r.-k. leer. Het woord ketterij is niet gevallen en over geloofszaken was er
overeenstemming". Aldus verklaarde prof. Edward Schillebeeckx in Rome na het gesprek dat
uitdrukkelijk geen „verhoor" mocht worden genoemd. Een overbevolkte persconferentie
besloot een gebeuren dat in Rome eenstemmig als uniek werd getypeerd.
en bronnen van de traditie te onder-
zoeken en te bediscussiëren.
Van sommige kanten wordt erop ge
wezen dat Schillebeeckx inderdaad
nog een echte, goede, roomskatholie-
ke theoloog is. Hij kent zijn vak en hij
wil graag ten volle in die rk kerk
aanvaard zijn. Dat maakt hem ener
zijds kwetsbaar en anderzijds net tot
het verkeerde geval voor een proef
proces. Schillebeeckx is nog iemand
die ontroerd raakt als een kardinaal
hem steunt.
DE HEER IS NABIJ
Ook dit ls een echt adventswoo
Paulus brief aan de Fillppenze;
vers 4-7). Hier behoeven we onj c
verdiepen in de vraag naar het qHT
tijdsbestek waarin die nabijhei cr,i
de Heer in die tijd gedacht wen 5U
Gelukkig ls de nabijheid van dflde i
niet afhankelijk van de loop de
eeuwen. Paulus zegt er iets bij:
Heer is nabij. Weest onbezorgd digde
schrijft niet: weest zorgeloos. E ®en
mens heeft zorgen die hij seriei am
moet nemen, waar hij iets aam mJ
doen. In z'n eigen leven en in ht raai
leven met anderen, dichtbij en i wer(
Erzijnwereldzorgendie we mei van
beroep op dit woord niet van or gen
kunnen schudden. Zorgelooshe
niet datgene waarop de apostel lder
deze woorden mikt. Onbezorgd
zeggen: je hoeft er niet in onder|»at i
gaan. Het is niet de bedoeling d ige v
die zorgen je kleineren en tot et 2
mens maken die niets meer kan ren
tot niets meer in staat is. Integt
De onbezorgdheid die hier ye
aangeprezen wordt hangt same n
b.v. „uw vriendelijkheid zij alle p
mensen bekend" en „de vrede d ee <j;
onze harten en gedachten beho t ^ijz
Christus Jezus". Wemogen openi
onbezorgd zijn en opademen in|
verbijsterende wereld omdat w#
weten dat God er ook nog is. Da
weliswaar geheel onze zaak is, a.
met deze wereld aan de hand isfl w
zaak derhalve waar van alles af
gedaan moet worden, maar tcvi
op een wijze die ons verstand teH 1
boven gaat ook Gods zaak. Misfl
ls dat „ook" hier te corrigeren. I I
allereerst en vooral. Als we
met aardse zaken zijn we bezig
Gods zaken. Vandaar dat er een
ernst in ligt om in deze wereld
verantwoord te leven. Maar ootpze
worden onze hoofden opgehev*mgi
staan er niet alleen voor. Het bl
zijn wereld en zijn toekomst. In voc
toekomstverwachting leven wij ng
dagen anders dan anders. Het k |ng
van Christus in de wereld herim
ons aan al die dingen die
samenhangen met zijn definitie
komst. r V
GEREF. GEM. IN NED.
ctie
Beroepen te Paterson (New mte
kui
Deze aanhankelijkheid aan het Insti
tuut en het kerkelijk gezag ls bij veel
rooms-katholieken diep geworteld en
lijkt vaak meer religieus-emotioneel
dan theologisch gefundeerd. Voor
mensen bulten de r.-k. kerk is dat een
onwennig verschijnsel.
Het hoeft nog niet van cynisme te
getuigen als sommigen eigenlijk
hoopten op keiharde veroordelingen.
Dat had volgens hen wellicht meer
tot de lang verbelde „verheldering"
bijgedragen dan de nu getoonde
vriendelijkheid. De „zachte aanpak"
verhindert volgens hen een broodno
dige radicalisering, niet alleen voor
Schillebeeckx, maar voor allen die in
de r.-k. kerk beweegbaar willen zijn.
Al met al lijkt de ondervraging van
Schillebeeckx meer vragen te hebben
opgeleverd dan opgelost. Van belang
is de koers die deze paus tegenover de
theologen wil gaan varen. Tot nog toe
heeft hij de nadruk gelegd op gehoor
zaamheid en leergezag en heeft hij
gewaarschuwd om de gelovigen niet
te verwarren.
Maar naar men ln Rome meent te
kunnen weten, had Wlllebrands nooit
zo openlijk steun betuigd, als hij niet
van te voren wist dat de paus hem
daarin zou steunen. Zaterdag zei de
paus in een toespraak op de Gregori-
ana universiteit in Rome dat theolo
gie niet moet worden beoefend in een
Ivoren toren, maar de mensen van
deze tijd moet dienen en hun verlan
gen naar waarheid en gerechtigheid
vervullen. Theologie en pastoraat
weerspreken elkaar niet, volgens de
paus. Theologie moet ln gesprek blij
ven met andere wetenschappen en
geestelijke stromingen. Een gesloten
systeem maakt een redelijke inter
pretatie van het woord Gods onmoge
lijk.
VS): A. van Straalen te Barne
Pater Lombardi
Internationaal vechter „voor d i
tere wereld", de Italiaanse !LU
Riccardo Lombardi overleed .1 .mer
71 jaar oud. Na de tweede wer Wf
log werd hij bekend door de
ting van de beweging die in me
50 landen ten doel had „van eei n de
een menselijke, van een men
een goddelijke wereld" te r
„Microfoon van God", noemd
hem. Hij reisde de wereld af ed*
overal volle zalen voor zijn to me
ken. zijn „kruistocht der liefde de
den
ld
Dertig jaar geleden bezocht 1
derland. Van Breda tot Old L^j!
preekte hij zijn „revolutie op jj,n(
van het evangelie". Hoewel hij Us
had van een echte redenaar bit ltlo
tallozen onder de ban van zijn er
te brengen. Hij had in die tijd z sc
gewoonte de mensen toe te sj
in hun eigen taal hoewel hij
kende. Desgevraagd deelde I
dat dat een kwestie was
oefenen in de voorafgaande dJTj^
Kardinaal Bengsch
In Berlijn is op 58-jarige leeftiji
leden de rk aartsbisschop v
stad kardinaal Alfred Bengsc
de hoogste ambtsdrager in d
kerk in de DDR was hij betrok)
de geleidelijke erkenning van
telijke scheiding der Duitsland
Hoewel de betrekkingen tui
Vaticaan en de regering van del
de laatste jaren verbeterd zijnl
roomskatholieken toch nog f
dend minder aan het openbare J'
deel dan leden van de evange
kerken. Bengsch stond erom b
dat hij uiterst behoedzaam ma
vreerde in het gevoelige veld v«i1
en staat. Hij was ontoegankelijl u
journalisten.
Toen hij kort na het oprichten
„Muur" benoemd werd verko
om in het oostelijk stadsdeel t
Tekening van Herman Focke in De Bazuin.
Ds. J. Visser ln Hervormd Rot
terdam:
Dit ls een groot verdriet dat wij onze
werkloze medemensen kunnen aan
doen. Wij dlscrimlnieren hen op
grond van onze vooroordelen. Werk
lozen zijn lui en maken misbruik van
sociale voorzieningen. Volgens de pu
blieke opinie komt de werkloze mede
mens er slecht af. Uit opinieonderzoe
kingen blijkt dat het merendeel van
de ondervraagden gelooft dat werklo
zen ten onrechte profiteren van de
sociale voorzieningen. Talrijk zijn de
verhalen over „zwart werkers". Maar
de werkelijkheid is zo andere. Uit
onderzoek ls komen vast te staan dat
slechts ln 3.3% sprake is van fraude of
misbruik op net totaal. Onze vooroor
delen hebben een funeste Invloed op
de werklozen. Onze houding ls mede
bepalend voor de manier waarop de
werkloze het verdriet van zijn baan-
loosheid verwerkt. Werkloosheid
zal een permanent verschijnsel wor
den ln onze westeree samenleving.
Dat betekent niet dat wij zullen moe
ten berusten ln de werkloosheid. Oor
zaken van werkloosheid zullen be
streden moeten worden. Deze bestrij
ding impliceert ook een herbezinning
over de noodzaak van het systeem
van de vrije ondernemingsgewijze
produktie. De gevolgen van de werk
loosheid kunnen wellicht verzacht
worden door het bevorderen van soli
dariteit tussen mensen die bezoldig
de arbeid verrichten en degenen die
daarvan uitgesloten zijn. Een herbe
zinning over de waarde van de arbeid
voor ons leven zal hopelijk op de
lange duur ons bevrijden van de ge
dachte dat alleen de arbeid zin geeft
aan ons bestaan. Werklozen houden'
zich nu vaak verborgen. Zij zijn on
dergedoken. Het contact met hen ver
loopt moeizaam. De gemeente van
Jezus is echter geroepen met zorg om
te zien naar de werkloze, zijn vrouw,
haar man en hun kinderen.
Standwerker
In Hervormd Weekblad een verslag
van een samenkomst van volle-evan-
gelie-predlker Johan Maasbach:
Het dieptepunt in de dienst wordt
echter gevormd door de actie 1000
maal 1000. Op een gegeven moment
kondigt Johan Maasbach aan dat de
Heer hem, evenals enkele Jaren gele
den voor een ander doel, heeft geo
penbaard dat hij weer een actie 1000
x 1000 moet houden. Dit blijkt te
betekenen dat er nog ln 1979 duizend
mensen gevonden moeten worden die
elk duizend gulden willen geven om
de schuld van één miljoen gulden op
de Gouwe kerk af te lossen. „Er gaan
nu medewerkers door de rijen waar
bij u zich voor deze actie kunt opge
ven. Het gaat niet om 25 of 50 gulden,
die kunt u zó ln de coilectezak doen.
maar het gaat nu om uw handteke
ning voor duizend gulden. U kunt
kiezen hoe u wilt betalen, contant,
per bank of per giro, ga gerust deze
verplichtingen aan. De Heer zal het
wel maken. U kunt er geen spijt van
hebben. Jezus dreef de geldwisselaars
uit de tempel, maar dit is een goede
zaak, dit is voor de verkondiging van
het evangelie." De helpers komen op
het podium terug. Elf mensen hebben
getekend. En dan begint een stukje
geestelijke terreur, die lk niet voor
mogelijk had gehouden. De Heer had
Maasbach namelijk bekend gemaakt
dat uit deze dienst voor zijn aktie 25
maal duizend gulden zou komen en in
een zeer langdurige bedelpartij wordt
dit aantal inderdaad gehaald. Daar
bij is alles geoorloofd, om de druk op
de mensen zo groot te maken dat het
geld er komt. „Wie ls nummer 12.
geeft u maar op. de Heer maakt het
goed. ja! daar! Nu nr. 13, waar zit nr.
13, steek uw hand maar op. Ja, nr. 13!
waar nr. 14. Voor de dienst aan God.
st
af:
els;
het
U zult er nooit spijt van krijg S
daar! Jongens let goed op. wie lQu
nr. 15. voor de dienst van het
evangelie. Mary, ga nog eens
daar nummer 15! De herhalinge ïr t
alle argumenten wekken de sug g«
dat de niet-betalers de rechtsti di
openbaringen van de Heer aan art
Maasbach tegenwerken. Enkelf
me vertellingen bv. na nr. 18 wee
17 beginnen dragen tot het uite
lijke „succes" bij. Ook een zeetel
kante opdracht aan de organistH
aan het resultaat meegewerkt; T
ziek- dan komt de Geest!" Na 1
tijd zijn er 25 (of enkele meer!)
tekeningen binnen en kan dit
deel met een lofprijzing worden
sloten. Vijfentwintig eenvo
mensen hebben zich onder grote
van de standwerker Johan Maai
verplicht zich duizend gulden
staan.
ADVERTENTIE
EN ECHTE SERVICl S
Sam v. Houtanstr. 1
A dam. Gauzanvald
Bij hal CBR
Tal. 135103-113016
■—SPFrUAl VOOR GROTE WAOENPAR'
