Regering langs het randje van de afgrond'
Aan allen die geïnteresseerd zijn in
Alternatieve Geneeswijzen.
Wie verre reizen doet
ïoet soms veel betalen.
BON
r
gèrnwapenbeleid wekt nogal wat verwarring
L
De Natura Palis, natuurlijk een goede Intermed verzekering.
J
Gesprek
Schillebeeckx
beëindigd
DAG 15 DECEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Ferry Mingelen
JSSEL „Nederland is wat betreft zijn geloofwaardigheid in de NAVO, langs het randje
fde afgrond gegaan", zegt een hoge Nederlandse ambtenaar op het NAVO-hoofdkwartier in
cm tol. Wie echter de reacties op het Haagse Binnenhof hoort op de NAVO-besluitvorming
ke de nieuwe kernwapens, zou de indruk kunnen krijgen dat de Nederlandse regering al
nBtai ug ui de diepte aan het verdwijnen is. Verwarring, verbijstering ja zelfs woede over al of
Si. m vermeende pogingen van het kabinet om de Tweede Kamer om de tuin te leiden, voeren
!/>5 Kiventoon.
'*0 ik de Nederlandse regering nu
a i c, rs in Brussel gedaan, zijn we nu
- is* niet voor de modernisering van
de NAVO-kemwapens in Europa? De
Nederlandse taal voorziet niet in een
simpel antwoord op deze vraag. njee.
ADVERTENTIE
130,
Ms u aan vakantie denkt, dan
a® p-u aan zon, aan zee. Niet aan
Jukken. Niet aan die andere,
-iele dure "verblijfplaats":
,kJ» aekenhuis.
woon j)at moet u zo houden,
enkt aan plezier. UBO denkt
2*c* te rcsL
o^IBO verzekert de kosten van
ikundige hulp, extra reis
je erblijfkosten, telefoontjes en
i ytmmen, bagage die verloren
paspoort dat zoek is en
.mt u zo maar op.
Het geeft niet hoe ver u gaat.
'ef-1 ideale reisverzekering van
is geldig voor de gehele
ld.
v#nt Voor'n lunel bedrag hebt u
3o h {ilig verzekerde vakantie,
s toch 'n prettig gevoel,
rde bon voor meer infor-
naar UBO, Antwoord-
imer 445,3500 VB Utrecht,
ce«. postzegel hoeft niet
r
i
i
i
voor een veilig
verzekerde vakantie.
Ik wil alle informatie over de ideale
reisverzekering van UBO. Gratis en
vrijblijvend.
Mijn naam is:
verzekeringen
Plaats:
Ik ben ook geïnteresseerd in:
pleziervaartuig-verzekeringen
caravanverzekeringen
autoverzekeringen
ongevallenverzekeringen
a.v.p. verzekeringen
brandverzekeringen
inboedelverzekeringen
bromfietsverzekcringcn
aanvullende pensioenverzekeringen
begrafenisverzekeringen
levensverzekeringen
of nja, zou de situatie het best be
schrijven. in ieder geval dus ergens
iets tussen ja en nee in. Die conclusie
valt in leder geval te trekken uit het
officiële NAVO-communiqué, de aan
vullende verklaringen van de Neder
landse regering daarover, en de in
middels vrijgegeven geheime toevoe
gingen van Nederland aan de ook al
geheime besluitenlijst van de NAVO
zelf.
Stukken
Wat blijkt uit al die stukken: Neder
land stemt in met het NAVO-moder-
niseringsprogramma voor de nucleai
re middellange afstandsraketten, en
stemt daardoor automatisch ook in
met de produktie van deze 572 nieu
we raketten. Over de plaatsing van 48
voor Nederland bedoelde raketten,
zal pas in december 1981 worden be
sloten aan de hand van de resultaten
in de onderhandelingen voor wapen
beperking met de Sowjet-Unle.
CDA en WD krijgen ieder dus voor
een deel hun zin, de Kamermeerder
heid (linkse fracties plus tien
CDA'ers) die zich uitsprak tegen iede
re produktie en plaatsingsbeslissing
via de motie-Stemerdink, heeft dus
het nakijken. Minister Scholten heeft
In Brussel ook eerlijk toegegeven dat
de regering de motie-Stemerdink niet
heeft uitgevoerd. Uitvoering van die
motie zou. zei hij, tot een „schone-
handenpolitiek" hebben kunnen
leiden.
Schone handen
Hoe de regering zelf die schone han
den vermeden heeft, blijkt om te be
ginnen al uit de tekst van het officiële
communiqué dat de betrokken NA-
VO-ministers van defensie en buiten
landse zaken woensdag na afloop van
hun langdurige beraad uitgaven.
Dat communiqué, dat weergeeft
waarover de ministers het in ieder
geval eens zijn, heeft de volgende
sleutelpassages: de ministers
concludeerden dat het algemene be
lang van het bondgenootschap het
best gediend zou zijn door het volgen
van twee jarallellen en elkaar aan
vullende benaderingen door moderni
sering van de nucleaire middelen in
Europa <TNF theatre nuclear for
ces) en door wapenbeperking. De mi
nisters hebben overeenkomstig be
sloten de nucleaire middelen voor de
niet in geslaagd de bondgenoten tot
een minder vergaande besluitvor
ming te overreden. De meeste NAVO-
landen waren het niet met Nederland
eens dat minder vergaande besluiten
de onderhandelingen met de Russen
over de beperking van de atoomwa
pens in Europa meer kans zouden
geven. Die onderhandelingen kunnen
volgens de NAVO beter vanuit een
sterke positie gevoerd worden. Ook
voor beperking vaq het, in Nederland
zelfs door de WD te hoog bevonden,
produktieaantal van 572 raketten,
voelde men niets.
Gegeven die mislukking om de NA
VO-besluitvorming als geheel te ma
tigen, en gegeven de politieke onmo
gelijkheid binnenslands om dan
maar met de NAVO mee te doen.
formuleerde de Nederlandse regering
begin deze week haar definitieve ei
gen positie: Nederland steunt de alge
mene moderniseringsbeslissing,
maar stelt het besluit waarin de be
reidheid tot plaatsing van de 48 voor
Nederland bestemde kruisraketten
moet worden uitgesproken, uit tot
december 1981. Dan moet bekeken
worden of al dan niet tot plaatsing
kan worden overgegaan.
Minister Van der Klaauw (buitenlandse zaken) en minister Schol
ten (defensie) in gesprek tijdens de NAVO-conferentie in Brussel.
lange-afstand ln Europa van 108 zullen deelnemen aan het program-
Pershing Il-raketten en 464 van ma: de raketten zullen gestationeerd
de grond af lanceerbare kruisraket- worden in geselecteerde landen", tot Onduidelijk
ten, ieder met één atoomkop. Alle zover het NAVO-communiqué.
landen die momentcel deelnemen Mi Af opnc
aan de geïntegreerde defensiestruc- Wil©
tuur (dat doet ook Nederland, -red.) De eerste conclusie: Nederland ls er
ADVERTENTIE
NOODKREET UIT CAMBODJA!
Uitgehongerde Cambodjanen vluchten naar Thailand.
Ze hebben eten nodig. Geeft hen daadwerkelijk Christelijke hulp.
Help óns helpen.
Stort uw bijdrage op gironummer 29.14.600,
ot bankrek. nr. 64.11.46.256,
tn.v. Stichting Comité Hulpverlening Zuid-Oost-Azië.
Postbus 1527, tel. 050-777428. 9701 BM Groningen
oen oer tot hult aan
HONGEREND CAMBODJA
Dit I* de aerate keer dat de
Cambodjaanto vereniging
In Nederland zich lol alle
Imtantlea In Nederland
richt, en hulp vraagt voor
de hongerenden en In
nood lijdende me neen In
Cambodja.
Wij. da Cambodjaanaa
ADVERTENTIE
~1
Particulier verzekerden.
Per 1 januari kunt u de kosten van alternatieve
geneeswijzen verzekeren en wel door de Natura Polis
van Intermed Schadeverzekeringen,
Natuurlijk dekt deze polis ook de kosten van
het „traditionele" pakket (waarin o.m. opgenomen de
kosten van ziekenhuisverpleging, specialistische hulp,
huisartsenhulp en medicijnen).
Natura Polis verzekert vooral ook de kosten
van behandeling door b.v. flebologen, natuurartsen,
homeopatische en anthroposofische artsen alsmede
artsen die werken volgens de acupunctuurmethode,
enzym- of Moermantherapie,
Dat geldt ook voor de door hen voor
geschreven en geregistreerde geneesmiddelen.
Ziekenfondsverzekerden.
Ook ziekenfondsverzekerden kunnen zich voor
genoemde alternatieve geneeswijzen verzekerén d.m.v.
een aanvullende verzekering op het ziekenfondspakket.
Hoe kss-am de Natura Polis tot stand?
De Natura Polis is gebaseerd op de doelstellingen van
de onafhankelijke Vereniging Natura, gevestigd
te Utrecht.
De belangnjkste hiervan zijn:
- vrijheid in keuze van geneeswijze
- bevordering van een gezonde en natuurlijke
leefwijze.
Tot nu toe komt men door het in praktijk brengen
van deze principes op hoge lasten, vooral op het
gebied van ziektekosten. Voor velen is dit moeilijk op
te brengen. Vandaar dat de vereniging contact heeft
gezocht met Intermed Schadeverzekeringen n.v.. de
verzekeringmaatschappij die de Natura Polis voert
zonder winstoogmerk
Voorbeeld van de redelijke premie.
Premies per verzekerde per maand voor geheel 1980.
Particulier Ziekenfonds
verzekerde verzekerde
Leeftijd tot 18 jaar f 40,— f 10,—
Leeftijd tot 27 jaar f60,f 13,
Leeftijd vanaf 27 jaar f 80,f 16,
Vanaf 55 jaar is geen inschrijving meer mogelijk.
Bij deze premies geldt een eigen risico voor
particulier verzekerden van f 200,en voor zieken
fondsverzekerden van f 100,—.
Natuurlijk kunnen wij niet alle mogelijkheden
noemen. Vul daarom de bon in voor meer informatie.
a Bellen kan ooktelefoon 01719-19234.
Intermed Schadeverzekeringen
Coupon. Post deze vandaag.
Ik wens uitgebreide informatie.
Naam
Adres
Plaats
Telefoon
Aantal volwassenen
Leeftijden
Aantal kinderen tot 27 jaar
Volledige verzekering klasse
Aanvulling op ziekenfonds als:
.3 .2 g
verplicht verzekerde
vrijwillig verzekerde
I
I I n envelop zonder postzegel zenden aan
Intermed Schadeverzekeringen n.\
inrwoordnr. 11.2200 VB Nnordwijk ZH. telefoon 017KH923-1
Eerste vraag: wat betekent nu die
steun aan het moderniseringspro
gramma. zoals ln het communiqué
verwoord? De Nederlandse ministers
doen daar graag wat onduidelijk
over, in Brussel bestaat die onduide
lijkheid in het geheel niet. Het bete
kent dat Nederland officieel de argu
menten voor de modernisering van de
NAVO-kernwapens onderschrijft en
het betekent voorts politieke Instem
ming met een Amerikaans besluit tot
produktie van die 572 nieuwe raket
ten. De Amerikaanse minister van
defensie Brown maakte in Brussel na
afloop duidelijk dat deze unanieme
beslissing noodzakelijk was om het
Amerikaanse parlement er toe te krij
gen de benodigde vijf miljard gulden
voor de produktie van die wapens
ook op tafel te leggen.
De mededeling van premier Van Agt:
..Een produktlebeslissing was ln
Brussel niet aan de orde, dat ls een
Amerikaanse aangelegenheid", is
daarom tegelijk waar en onwaar.
Wéér omdat de NAVO-landen niet
letterlijk gevraagd is akkoord te gaan
met de „produktie". onwaar omdat
de NAVO-landen zich wel voor het
moderniseringsprogramma hebben
uitgesproken, en de produktie is
daarvan uiteraard een onderdeel. Mi
nister Scholten gaf het ln Brussel toe:
„Aan Nederland ls de vraag van pro
duktie niet voorgelegd, maar we heb
ben ons er ook niet nadrukkelijk te
gen uitgesproken."
Geïsoleerd
De regering zal in de Tweede Kamer
ongetwijfeld als argument voor het
instemmen met het moderniserings
programma aanvoeren dat Neder
land zonder deze stap. totaal geïso
leerd zou zijn geraakt. Dat ls dan ook
precies het verschil wat minister
8cholten maakte tussen de geïsoleer
de positie die Nederland nu verme
den heeft en de aparte positie die
Nederland nu wel heeft ingenomen
Nederland zou zonder steun aan de
modernisering geen plaats hebben
gekregen in de speciale groep die de
onderhandelingen tot beperking van
deze atoomraketten in Europa moet
begeleiden. „Wie niet wil plaatsen en
ook niet wil meedoen aan het moder
niseringsprogramma heeft ook geen
recht mee te praten over de mogelijke
beperking van dit moderniserings
programma. zo redeneerde men op
het NAVO-hoofdkwartier.
Voor Nederland ls uiteraard het
meeblazen over de wapenbeheersing
van groot belang. Men ls op dat punt
de afgelopen maanden ln de NAVO
ook zeer actief geweest. Mede daar
door krijgt, bij deze bewapeningsbe
slissing. het Initiatief tot wapenbe
perking veel meer nadruk. Nederland
heeft het recht om ook in de toe
komst zo actief te kunnen blijven
meedoen, moeten kopen met steun
aan wat wij dan maar noemen moder-
nlserings-produktie-beslisslng.
Te argumenteren valt zelfs dat Ne
derland zich nog verder heeft uitge
sproken, namelijk dat Nederland ook
heeft Ingestemd met de plaatsing van
de raketten ln die andere NAVO-lan
den. Nederland zal. zo blijkt uit het
communiqué, namelijk via de vaste
lnfrastructuurpot ook meebetalen
aan de vooreleningen die in andere
landen getroffen moeten worden voor
de plaatsing van die raketten.
Voorbehoud
Over het Nederlandse voorbehoud
ten aanzien van de eigen plaatsings
beslissing. Is in Den Haag veel ver
warring ontstaan.
„Hebben we die beslissing werkelijk
wel tot december 1981 uitgesteld, we
lezen daar niets over ln het communi
qué, zo vraagt men zich ln politiek
Den Haag of De gang van zaken is
volgens Nederlandse regeringskrin
gen als volgt geweest. Aanvankelijk
was de NAVO bereid het Nederlandse
voorbehoud ten aanzien van de plaat
sing wel ln de communiqué-tekst op
te nemen. Men kwam daar echter op
terug toen ook België. Denemarken
en Italië hun reserves in het commu
niqué weerspiegeld wilden zien. Gro
tere NAVO-landen wilden zoveel ver
deeldheid in het communiqué niet
accepteren en dat leidde tot urenlang 1
gepraat over compromisteksten
waarop ledereen zich kon vinden. Het
compromis luidde uiteindelijk dat de
raketten volgens het communiqué in
„geselecteerde landen" geplaatst zul
len worden. En daarmee worden dan
nu wel West-Duitsland, Italië. Enge
land en België bedoeld, maar (nog)
niet Nederland.
Nederland zit. zo zei minister Schol
ten van defensie, voor twee Jaar in de
wachtkamer. Dat Nederlandse voor
behoud staat wel duidelijk ln het
geheime beslissingsdocument van dé
NAVO over deze modernlseringiaL
spraken De Nederlandse regering
houdt vol dat het voorbehoud daar
door niet minder waarde heeft dan
wanneer ze in het officiële communi
qué had gestaan In de Tweede Ka
mer wordt dit betwijfeld
Tenslotte de politieke winst- en ver-
liesrekening: Het CDA-vertrekpunt
was: uitstel van de plaatsingsbeslis-
slng en beperking van de produktie.
.,572 is in ieder geval te veel", zei
CDA-fractleleider Lubbers. De hé#
NAVO had dit CDA-vertrekpunt
moeten overnemen, dat is dus niet
gelukt. Nederland heeft daar wel een
deel van overgenomen, het uitstel
van de plaatsingsbeslissing, maar de
regering heeft wel ingestemd met on
beperkte produktie
De WD wilde eigenlijk dpt Neder
land zich gewoon bij de NAVO-beslis-
slng zou aansluiten, en eiste op zijp
minst een Nederlandse principebe
slissing tot plaatsing van een beperkt
aantal raketten.
Dat laatste is niet gelukt, maar door
mee te doen aan modernisering als
zodanig heeft Nederland zich niet
honderd procent geïsoleerd in de
NAVO. Een aparte positie dus en
daarmee kan de WD dan weer uit dé
voeten De Kamermeerderheid van
linkse fracties en tien CDA'ers vissen
achter het net
Minister Scholten sprak woensdag na
afloop van het NAVO-beraad zijn ver
trouwen uit dat de Kamermeerder
heid de regering aanstaande woens
dag in het debat over de kernwapens
nu wel zal willen steunen. Op grond
waarvan precies, zei hij daar niet bij.
VATICAANSTAD (ANP) - Vri)d«£
morgen hebben de drie theologe®
Descamps, Patfoort en Galot van da
congregatie voor de geloofsleer prol!
Schillenbeeckx ondervraagd over df
drie nog resterende vragen. Deze vra
gen hadden betrekking op de maag
delijke geboorte van Christus, de ver
rijzenis en de Instelling van de eucha
ristie. Donderdag waren de andert
zes vragen al behandeld.
Vanmorgen vervoegt prof. Schille
beeckx zich voor een laatste maal bl
de congregatie voor de geloofsli
voor ondertekening van het rappoi
over het theologische gesprek. De
Nijmeegse hoogleraar kan zich hier
bij laten adviseren door de decaah
van de theologische faculteit van Nij
megen. prof. dr. Bas van Iersel, met
wie hij ook tijdens het gesprek ger®
geld overleg heeft kunnen plegen. Dë
stemming rond prof 8chlllebeeckx is
gematigd optimistisch over de resuljj
taten. Sommige waarnemers menen,
dat hij er niet helemaal zonder kleer
scheuren zal afkomen. Anderen zijn
van mening dat de congregatie voof
de geloofsleer er zich toe zal beperken
prof Schillebeeckx een vermaning t*
geven, dat hij zich voortaan helder»
der dient uit te drukken.
Vanmiddag geeft Schillebeeckx eert
persconferentie en vanavond is er in
een extra Brandpunt-uitzending een
vraaggesprek met hem. (Ned. 1; 23.20)
De pers besteedt veel aandacht aan
de zaak, maar bij gebrek aan nieuws
wordt er gegist. Zo zou „van hogerj
hand", dat is door de paus, zijn inge*
grepen en op een veel vricndelijkei
koers zijn gestuurd. Maar het is in dë»
geschiedenis al wel meer gebeurd dat
een open. vriendelijk gesprek aan een
harde veroordeling voorafging Som
mige media suggereerden dat Schille
beeckx ai door de paus ontvangen
was. maar dat ls onjuist.
Van de zijde van het Vaticaan worden
over het gesprek geen mededelingen
verwacht. De commissieleden heb
ben een zwijgplicht, zij mogen alleen
hun rapport bij de kardinalen inleve
ren. Voor Schillebeeckx geldt deze
zwijgplicht uitdrukkelijk niet
Kardinaal Wlllebrands, die in de bui
tenlandse bladen uitvoerig wordt ge
citeerd wegens zijn steun aan Schille
beeckx in Brandpunt, wordt vandaag
ln Rome verwacht. Hij zal er Schille
beeckx ontmoeten, maar vooral moe
ten de laatste voorbereidingen getrof
fen worden voor de bijzondere synode
die over een maand begint Als de
kardinaal over enkele dagen terug
komt, zal hij vermoedelijk de defini
tieve agenda voor die synode op zak
hebben
ADVERTENTIE
De regering heeft toch vóór nieuwe
atoomraketten gekozen!
Wij roepen de Tweede Kamer op hier in
^vredesnaam niet mee akkoord te gaan
En u vragen wij: help de vredesbeweging
sterk te maken:
giro 610063 t.n.v. Campagne IKV
IKV, Postbus 85627, Den Haag, 070-631931.
