De tobbers hebben niet anders
Leider Scientology:
Wij hebben gelijk
Trouw
VANDAAU
WOORD EN GEEST
THACIR
ZATERDAG 15 DECEMBER 1979
KERK
TROUW/KWARTET
door A. J. Klei
Godfried Bomans heeft eens een
toneelstuk te pakken genomen,
waarvan de hoofdpersoon in het
eerste bedrijf nog katholiek is.
maar er in de volgende bedrijven
niets meer aan doet. Bomans
meldde dat „deze
betreurenswaardige
ontwikkeling" op aanwijzing van
de auteur van 't stuk ook in het
décor tot uitdrukking werd
gebracht. In het eerste bedrijf zag
Je een kamer, die één en al
gezelligheid en warmte moest
voorstellen, in de andere
bedrijven keek je tegen een
vertrek aan. waar ..kille weelde"
heerste. Bomans tekende hierbij
aan dat ,.de opvatting dat men
met het prijsgeven van het
katholieke geloof ook het
vermogen verliest, zich gezellig in
te richten", op een misverstand
berust.
In protestantse kring heeft zich
eenzelfde misverstand doen
gelden. Daar verkeerde men in de
mening dat iemand die van 't
geloof was afgevallen, geen
tafelmanieren meer had en zijn
eten naar binnen schrokte. Ik leid
dit af uit een in 1915 verspreid
traktaatje, waarin ons de
afgedwaalde zoon van een
godvrezende weduwe beschreven
wordt. Ik citeer:
..Nooit ging hij ter kerk. noot las
hij den Bijbel, uit sleur en
gewoonte bad hij nog een enkelen
maal bij het gebruik van spijze.
Meestal echter viel hij maarzoo
aan tafel aan en liep er spoedig
ook weer van weg. In hem was
duidelijk te zien, hoe het ongeloof
den mensch verlaagt, hem schier
gelijk makend aan het dier".
De gedachte dat ongelovigen er
maar een potje van maken, treffen
we ook aan in een in 1919
verschenen verhandeling van
Johanna Breevoort over de vraag:
„Heeft de christelijke
arbeidersvrouw iets vóór boven
haar lotgenooten. die den zegen
van den godsdienst derven?" Haar
antwoord, bondig samengevat,
luidt: nou. reken maar! De
schrijfster gooit het niet alleen
over de boeg van: arm en toch
(geestelijk) rijk, maar tekent ook
enkele treffende concrete
verschillen. Deze openbaren zich
vooral op zondagavond. ..het
glorieuurtje van de rust" in het
christelijk arbeidersgezin. Die
rust is niet stuk te krijgen:
„Laat er eens een harmonica
huilen, of een ellendige
grammofoon de buurt met zijn
geluid vervullen. ..Kom. laten we
't raam maar toe doen", zegt de
vrouw gemoedereerd. „De tobbers
hebben niet anders". Zij voelt zich
rijk in God".
Schril steekt hierbij af de situatie
bij de ongelovige arbeider thuis.
De man verlaat het pand na lezing
van „een platvloersche krant" en
moeder „blijft in den rommel
zitten".
Ik kan een zeker heimwee niet
onderdrukken naar een periode,
waarin de handzame overtuiging
heerste, dat het bij niet-gelovigen
een troep is, waar in hoog tempo
getafeld wordt. Men kan zijn
christen-zijn dan al bewijzen door
een knusse schemerlamp aan te
steken en de boel keurig aan kant
te houden. Vandaag moet je op z'n
minst een manifest tegen
kernwapens ondertekenen en dan
sta je er nog met allerlei heidenen
onder, zodat je er voor wat betreft
de onderscheiding der geesten
geen steek mee opschiet.
De lust om hier verder op in te
gaan, weersta ik, aangezien dit
stukje in de wieg is gelegd als
aankondiging van het
gedenkboek van het
honderd-jarige gereformeerd
traktaatgenootschap Filippus.
waarin ik die afvallige, haastig
etende zoon alsmede dat
opgeruimde gelovige
arbeidersgezin heb aangetroffen.
Want dit 71 (grote) bladzijden
tellend gedenkboek levert geen
verhandelingen, maar bestaat uit
een zorgvuldige bloemlezing uit
traktaten, boekjes en
kalenderbladen vèn Filippus en
uit referaten, gehouden vóór
Filippus.
Het boek is royaal geïllustreerd en
het meest opvallend zijn de fraaie
reproducties van oude
kalenderschilden, waarvan ik
nooit geweten heb dat de eerste
ontworpen zijn door de Kamper
docent A. Steketee. De hierbij
afgedrukte tekening sierde het
verhaal van Johanna Breevoort en
ik moet zeggen dat ik er geen
godsdienstige of ongodsdienstige
arbeidersvrouw uit kan halen.
Bloemlezer drs. J. van Gelderen
heeft een goede keus gedaan door
dingen naar voren te halen, welke
zeer typerend zijn voor de tijd
waarin ze geschreven werden. Dit
leverde o.m. op: een aandoenlijke
negerknaap uit 1891die in een
lied verklaart: „Ik buig voor hout
en steen mij neer", een
parmantige stelling van ds. J.
Mulder uit 1913: „Bijbel- en
traktaatverspreiding is niet van
Methodistischen, maar van
Gereformeerden oorsprong", en
de actuele slotzin van het traktaat
over de atoombom, dat ds. Chr. W.
J. Teeuwen in 1946 schreef:
„Misschien is de mensch daarom
zoo ontsteld in deze dagen: omdat
hij in die atoomsplitsing slechts
geobjectiveerd ziet wat hij
omdraagt in zijn eigen binnenste,
maar hij wilde het zichzelf niet
bekennen".
Boeiend is dat er ook ruimte is
voor een tegenstem: uit de NRC
van 12 februari 1916 het artikel
over „Traktaatjes-orthodoxie",
plus de daarop gevolgde discussie.
En het komt me uitermate
verstandig voor, dat men een
artikel van A. J. Klei over Filippus
in dit boek opnam.
Het adres van Filippus is: Berkel
15. Hattem.
ADVERTENTIES
Adres Kwijt? Het is:
maandblad tot bevordering van het
gereformeerd kerkeii|k leven
Adm. J M. v Geldere, Weimans-
weg 21. 3075 Ml Rotterdam, tel
010-860430
LCGJ - kompgids
'WEGWEZEN 1980'
is uit!
Begin de 80'er joren
goedmet het uit
zoeken van jouw
vakantie.
In binnen- en buiten
land hebben we
ca. 180 mogelijkheden
voor 8-25 jarigen.
Vraaa de gids snel
aan, hij wordt je
gratis toegezonden.
Bel of schrijf ons; we
zitten maandag
morgen klaar vanaf
09.00 uur!
LCGJ - kampwerk,
ook in de 80'er
jaren: NET EVEN
ANDERS.
Postbus 99,
3970 AB Driebergen
tel.13438) 6341.
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwariet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Poslma
HOOFDKANTOOR
PosttHrt 659
1000 AW Amsterdam
W>bautstraai 131 Amsterdam
le« 020-913456
tetei 13006
Postgiro 66 00 00
flar»* Ned Cuttdbrti
ftêkenmgnr 23 00 12 574
PEGO POTTEPOAM/DOPDPECHT
Postbus 946
3000 AX Rotterdam
lei 010-115586 (abonnementen
en bezorgingl
iel 010-115566 (redache)
iel 115700 (uitsluitend voor
WestWaah 4
PEGO DEN HAAG1EIOEN
Postbus 101
2501 CC Oen Haag
lei 070-469445
(abonnementen en bezorgmg)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-466864 (utMuAand voor
advertenties)
Pan. sir aai 22 Den Haaa
PEGO NOORO OOST NEDERLAND
tu'tsHjrtend admvwstraie)
Postbus 3
6000 AA Z«Ol»e
tel 05200-17030
Me'* markt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen
is.se
SO M
101J0
Ad»enenfetaleren cp aanvraag
TeWlon.sche abonnementenopdrachien
(M adressen boven)
Opgave iMMstancfttan 9-19 30 van
maandag t'm vrMdag Op zondag van 18
20 uur telel 020-913456
Opqave ovni-advertenbes ie<
020 936668 0« sch"tte'.|* aan Mvw-Adv
a'deiing posibus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswrugmgen uwudend schnttei'ik
aan onze Amsterdamse adressen
door Aldert Schipper
De Guardian van de Sciento
logy Kerk in Amsterdam, de
Nederlandse leider van de be
weging, is Bert Schwitters,
voor enkele NCRV-leden wel
licht nog bekend als maker
van programma's onder de
naam „Ander Nieuws".
Hij ls een jaar of vier geleden In
aanraking gekomen met Scientology.
Een vriend vertelde hem over de leer
van de Amerikaan L. Ron Hubbard
en Schwitters dacht: „Ik laat me ook
eens auditeren." (Dit is een activiteit,
die op biechten lijkt en waarbij onbe
wuste negatieve indrukken uit het
onderbewustzijn worden verwijderd.
Het heeft plaats met huip van een
elektrometer, die spanning regis
treert aan de oppervlakte van het
lichaam, A.S
Schwitters had in de jaren zestig ken
nisgemaakt met verschillende religi
euze richtingen. Hij had de Engelse
econoom Schumacher geïnterviewd
en gepraat met steile gereformeerden
en mystici. Hij verdiepte zich in de
Nadere Reformatie en haar „oude
schrijvers".
„Alle religies hebben als doel: kennis
van Jezelf. En dat kun je in de meeste
godsdiensten ook vinden." zegt
Schwitters, „maar in de scientology
deed ik kennis van mezelf op langs
een niet-geheimzinnlge manier, heel
waarneembaar, praktisch en effec
tief
Zoals Schwitters het vertelt, klinkt
het tamelijk logisch. „Toen ik mij een
keer had laten auditeren, toen wist
ik: dat is het. Ik heb toen de theorie
die er achter zit bestudeerd en ik
merkte dat het allemaal klopte."
Sindsdien heeft hij het gevoel een
vrijer mens te zijn geworden. Het
auditeren en de bijbehorende cursus
sen hebben hem ongeveer achtdui
zend gulden gekost, maar dat bedrag
is in zijn ogen uitstekend besteed
„Anderen kopen een dure sportwa
gen. Ik ben mezelf geworden."
Een beter mens geworden? „Iedereen
zit in zijn leven met vragen Als die
vragen opgelost worden, wil je werk
beter lukken Je doet de dingen die je
altijd al had willen doen. Je verwerft
meer individuele vrijheid. Die vrij
heid is gekoppeld aan ethiek en als je
dat uit het oog verliest, raak Je die
vrijheid weer kwijt. Ze doen wel eens
alsof hier een strenge sfeer heerst
Dat ik een soort Khomeiny ben. dat
hier handen afgehakt worden, maar
daar is geen sprake van."
Een leugen vertellen of accepteren.
Maar de norm ligt niet in jezelf. De
regels liggen buiten je. Je kan zeggen:
die regels liggen in het universum."
„In scientology kennen wij," doceert
Schwitters, „acht dynamieken. Elke
dynamiek stelt een drang voor naar
overleven. De eerste dynamiek is het
individu, de tweede is het gezin, de
derde is de groep, de vierde zijn alle
mensen, de vijfde zijn alle dieren en
planten, de zesde is het materiële
universum, de zevende is het geeste
lijke universum, de achtste is God,
het Oneindige of hoe je het maar wil
noemen. De kunst is om besluiten te
nemen, die overeenstemmen met zo
veel mogelijk dynamieken."
Schwitters legt verder uit: „Je kan bij
een bedrijf werken, dat prima draait
en grote winst maakt. Maar dat be
drijf kan bijvoorbeeld zoveel stank
verspreiden, dat de vijfde dynamiek
er schade door leidt. Dan heb je dus
wel één dynamiek in orde, maar je
doet schade aan een hogere waarde.
Dan klopt er dus iets niet. Je ziet het
vaak aan mensen, als ze hun eerste
dynamiek verwaarlozen. Dan gaat
het niet goed met ze."
,Een ander voorbeeld: het gaat in de
ethiek om het overleven. Het is
ethisch, wanneer het belang van een
enkeling opgeofferd wordt aan dat
van een groep, als het om vragen van
leven en dood gaat. Het grote belang
gaat altijd voor een kleiner belang.
Maar dat geldt natuurlijk alleen in
extreme omstandigheden. Want nóg
ethischer is natuurlijk dat allen
voortbestaan."
Veroordeling
Er zijn de laatste tijd aanwijzingen
dat leidende figuren van scientology
zich niet steeds aan wetten hebben
gehouden. Er zijn enkele veroordelin
gen geweest en in de VS heeft een
rechter de vrouw van de stichter van
de kerk, Mary Sue Hubbard, schuldig
bevonden aan misdaden tegen de
CIA. Zijn zulke daden verklaarbaar
aan de hand van de ethiek van de
scientology?
Schwitters: „Ze is nog niet veroor
deeld. maar laten we het geval even
theoretisch houden. In de oorlog
mocht je gerust tegen de Duitsers
liegen, als je joden op zolder had."
Nog even terug naar de zaak me
vrouw Hubbard. Schwitters: „Als ik
iets moet doen voor de groep waar ik
toe behoor, in dit geval scientology,
dan doe ik dat en dan word ik door de
ethiek van de scientology beschermd.
Maar het voortbestaan van de scien
tology mag nooit een doel op zichzelf
worden."
Tegenstand
Dynamieken
Wat zijn dan de ethische normen?
„Elke keer als je een besluit neemt
dat ingaat tegen je gevoel: dat is de
waarheid, dan doe je iets dat bij ons
in de scientology 'out-ethics' heet.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIES
Dat zal wel. maar mensen die zich in
geschrifte tegen de scientology keren,
zoals de Nederlandse auteur Gerrit
Komrij, kunnen rekenen op „aardige
tegenstand", zoals Schwitters dat
omschrijft Wat betekent het als ie
mand tot suppressive person' wordt
verklaard?
Schwitters: „Dat betekent dat ie
mand niet langen een beroep kan
doer^op de diensjpn van de kerk.
Zoiets als het onthouden van de ge
nademiddelen in de rooms-katholie-
ke kerk. Iemand die er niet bij wil
horen, en daar is iedereen vrij in,
krijgt bij voorbeeld geen auditing
meer en hij kan geen cursussen vol
gen. Maar het ls geen vrijbrief voor
andere scientologen om zijn gezin
overhoop te schieten.
Ik wijs op Hubbards brief van 1 sep
tember 1965. Hij heeft het daar over
de titel Kha-Khan, die iemand in
India kreeg voor bijzondere helden
moed. En Hubbard zegt dan: „Stafle
den met een hoge statistiek zijn Kha-
Khans. Zij kunnen vrijuit gaan van
een moord zonder dat de ethicus met
de ogen knippert". Het staflid met
een statistiek die gemiddeld redelijk
tot onder het gemiddelde is, krijgt
natuurlijk te maken met routine
ethiek en hij wordt door de rechtbank
gehoord voor te veel misstappen. De
man met een lage statistiek gaat voor
de rechtbank als hij niest. De ethicus
moet alle discipline van de organisa
tie alleen toepassen met het oog op
de produktie van het betreffende
staflid.
Schwitters reageert: „Je moet geen
stukken uit hun verband rukken. En
je kan wel spijkers op laag water
zoeken en zeggen: kijk als ik nou eens
de helft van die zin zo eens vertaal,
dan heb Je meneer Hubbard meteen
verklaard tot een autoritaire gek.
Maar er staat in dit boek veel meer.
Schwitters vindt het absurd dat ie
mand Hubbard op het punt van een
moord ernstig zou nemen. „Dat is
tegen alle overige regels binnen scien
tology."
Duim
Schwitters laat zijn medewerker voor
public relations Frits Kevenaer de
beroemde Electro-meter halen. Het is
het privé-exemplaar van Schwitters
zelf. Een kistje van een tropische
houtsoort gemaakt. Er zit een meter-
tje in en er steken een paar knoppen
uit. Aan twee snoertjes zitten twee
geleegde conservenblikjes, die ik in
mijn handen houd. Schwitters knijpt
even stevig in mijn duim. Hij draait
wat aan de knopjes. Dan vraagt hij of
ik nog even wil terugdenken aan h^t
moment dat hij in mijn vinger kneep.
Langzaam slaat de naald van de me
ter uit. Ik reageer verrast. Een paar
dagen tevoren heeft mijn dochtertje
haar vinger tussen een deur gehad. Ik
denk aan de pijn die zij gehad moet
hebben. Opnieuw slaat de wijzer uit.
Kennelijk kun je door je gedachten te
sturen de meternaald beïnvloeden.
Metertje
Schwitters: Bij de CIA weten ze dat je
met zo'n simpel ding iemand die een
electroshock gehad heeft of die onder
hypnose is kan helpen zich dat alles
te herinneren. Het systeem van scien
tology, niet alleen dit simpele meter
tje. brengt de leugen in de knel. En er
zijn mensen die dat vervelend vinden
Die komen in het geweer als er zich
mensen op dat pad begeven. Met zo'n
metertje kun je mensen individueel
helpen van de leugen af te komen.
Maar ons systeem wil de hele samen
leving van de leugen afhelpen. En als
dat ons met onze inzet en energie
lukt, dan kan de samenleving veel
meer. Ik denk dat wij een van de
weinige kerken zijn. die de strijd aan
gebonden hebben met de CIA
Dat werken aan wat hij een betere
wereld vond sprak hem aan in de
Scientology. „Die lui liggen aldoor
overhoop met Interpol, de CIA en de
belangenorganisaties van psychia
ters, die voor de electroshock zijn. De
Scientology zet hun de voet dwars en
daarom maken ze ons zwart. Maar
wie aan electroshock doet en hersen
operaties verricht dat zijn de echte
oplichters en kwakzalvers, niet wij".
Schwitters heeft een boek geschreven
over de beïnvloeding van de menselij
ke geest en hij houdt daar wel eens
lezingen over. Maar nu, als guardian
van de Scientology Kerk kan hij zich
helemaal storten ln wat hij als het
Kwaad ln de wereld ziet: psychiaters,
de CIA en zo.
Schwitters: „Ik ben tegen iedereen
die onder het mom van staatsveilig
heid of gezondheidszorg afdoet aan
de individuele vrijheid van mensen.
Hubbard heeft ontdekt dat zeventig
percent van de ziekten psychosoma
tisch zijn. Daar kan de scientology
wat aan doen en dat hebben sommige
psychiaters en farmaceutische con
cerns niet zo graag".
Schwitters verwijst naar zijn boek
waarin hij alles haarfijn uit de doe
ken doet. „Maar met hun acties tegen
ons bevestigen voor mij alleen maar
dat wij gelijk hebben".
Carrière
Schwitters heeft om het eens pro
faan te zeggen een bliksemcarrière
gemaakt in de scientology-beweging.
Hij heeft circa 250 uur auditing ach
ter de rug en verschillende cursussen
en kan zich nu een „operating the-
tan" van de derde categorie noemen.
Volgens sommige publicaties van
scientology kunnen dat soort mensen
mirakels verrichten, zoals het niet
laten doorgaan van auto-ongelukken
of inbraken. Welke capaciteiten heeft
Schwitters?
Zelf zegt hij: „Je hebt het woord
„ontwikkelen" of „afwikkelen". Door
dat je allerlei ballast kwijtraakt,
wordt je meer zichtbaar voor anderen
als wie je eigenlijk bent. In de evange
liën wordt het woord „metanoia" ge
bruikt. Meta betekent boven en noia
betekent geest. Je moet dus boven je
geest uitstijgen. Dianetica, het woord
dat de scientology gebruikt, betekent
in wezen hetzelfde als het woord me
tanoia, dat Jezus gebruikt. Onder in
vloed van de dianetica kan ik nu
ruimer ademhalen".
Bekwaam
Voelde Schwitters zich dan vroeger
zo beklemd of ongelukkig? Hijzelf
zegt van niet. „Ik heb altijd een bij
zonder plezierig leven geleid. Ik was
niet bepaald een neurotisch wrak.
Maar dat betekent niet dat Je niet
nog verder kunt. We zijn hier niet
voor zwakkelingen. Hubbard zegt dat
scientology er is voor „able" (bekwa
me) mensen".
Wie zichzelf able genoeg acht voor
scientology kan er wellicht zijn voor
deel mee doen dat de donaties, die de
kerk eist voor haar diensten alt
hans volgens Schwitters door de
inspecteur van de inkomstenbelas
ting geaccepteerd worden als een af
trekpost. En over haar inkomsten be
taalt de kerk in ons land geen belas
ting.
A Bert Schwitters: Oorlog tegen de
ziel, uitgave uitgeverij Helmond te
Helmond. Prijs 24,50.
Maandblad BijEEN, geïll. magazine, 48
pag. vol foto's in zwart-wit en kleur.
In het decembernummer. Met finan
ciële adoptie wordt ginds één kind be
voorrecht Duizenden gevluchte Jon
gens willen terug naar Zimbabwe-Rho-
desië Mozambiquaanse thee verpie
tert er is geen vervoer Verzoenings
ritueel na bloedschande op Flores In
Cambodja is zelfs de zaairijst opgege
ten Chileense vrouwen protesteren
met borduurwerk 'n Indiaan: de paus
preekt berusting
Zend u mij gratis proefnummer BijEEN
Naam:
Opsturen naar BijEEN, Antwoordnr. 15,
5750 VB DEURNE. Postzegel niet nodig.
VERHEUGT U!
De derde adventszondag heet i
gang van het kerkelijk jaar Gi
verheugt u! Het woord komt uit)
brief van Paulus aan de Filippe
(4. vers 4-7). Dit gedeelte wordt
morgen in veel kerken gelezen
(samen met Zefanja3,14-18aen
Lukas 3,1-18). Door dat woord
„verheugt u" wordt deze zondag
getekend. Is de adventstijd inzi
geheel een tijd van boete en inkf
van bezinningen verwachting,^
wordt deze lijn schijnbaar even 1
onderbroken. Verheuging lijkte
te passen bij boete en gebedeno
ontferming. Er zullen onder mee 1
pastorale motieven gelegen zijnj
wijze waarop deze zondag z'n
aard in het kerkelijk jaar is
aangewezen. De boog kan nietiArjv
gespannen zijn. Zoals ook in de
passietijd ineens zondag Laetar»
(wees blij) verschijnt. Maar daar ie
is ook aan een andere motivaüei pni
denken. De gezindheid van
nederigheid en roepen om ontleg c
wordt door iets anders gedragen ljo
door een diep geloof dat mensen
God mogen en kunnen spreken
omdat Hij het eerste wood gei
heeft. Bij dat eerste woord vanG
trouw sluit de verheuging aan.:
geen onzekere zaak om in deze*
met miljoenen God aan te roej
met het „Heer, ontferm U". Era
talloze vragen rond dit roepen
bidden in 't algemeen bestaan,|L.rj.
erin tot uitdrukking gebracht w v
is dit: wij staan aan het eind vat )rd(
kunnen. Het wordt steeds duidt «y
dat de problemen en de situatia iay
verwarring ons boven het hoold m
dreigen te groeien. Daar zou eet »el
mens radeloos en wanhopig vai 1
kunnen worden. Alles gaat maa
door. Wie stoort zich aan de woo ïe[
die werkelijk spreken van vrede mf
gerechtigheid? Deze zondag ro«| (pI
wij het „Heer, ontferm U" vanuil ir
zekerheid van het geloof dat HU
hoort. Dat Hij de wereld draagt
aan de machten van ontwricht!
niet het laatste woord is maard
deze God van het eerste woord i
het laatste woord geeft. Daarom
zingen en roepen we elkaar toe:;
moet je verheugen.
Beroepingswerk
I!
w;
IQ J(
B I C
Ve
rkl:
mli
NED. HERV. KERK
Benoemd tot voorganger vai*n c
evangelisatie te Kollum J. Smit 5l
toraal medewerker te Wanswen n.
GEREF. GEMEENTEN aal
Beroepen te Franklin Lakes (VSrooi
Kalamazoo (VS) en te Boskoop:
van Eckeveld te Zeist.
Oekumenische Reisstichting
- Naar deze bestemmingen
organiseren wij optimaal
verzorgde rondreizen
alsmede individuele vrije
verblijfsreizen.
Vraag vrijblijvend inl. Europalaan 14.
Harderwijk tel. 3410-2198
ADVERTENTIE
Stille hulp. Een onderdeel vanc
werelddiakonaat. Hulp vooral)
gevangenen en hun gezinnen A
mensen die opgepakt zijn omM
godsdienstige of polit*
overtuiging. Hulp aan mensen
soms al jaren zonder pro
gevangen worden gehouden
maar een beperkt Ie-
kunnen leiden. A
mensen die vaak op»
onmenselijke ma'
gemarteld word
Zouden we deze h
openlijk bekend mai>
dan is het er gelijk r
gedaan. Wantg*
enkele staat zal erker'
onrecht te bedrijven
de mensen, die geho'P
worden, krijgen hetn
moeilijker. De hulp i
bestaan uit het geven «I
geld voor bijvoord
juridische bijsw
kleding, medici;'
schoolgeld voor de kind?
en ook bijbels in vele ta*
De hulp kan daam*
bestaan uit een regels
bezoek door leden va'
kerk. Waar dat mogeln
wordt de overheid de vr*
naar gerechtigheid ges'1
Er komen mensen vrij. Ook
is hulp vaak nodig. Want het b
moeilijk zijn weer ten*
komen in de maatschappij
gewezen gevangenen kril?
bij hun vrijlating ook niet
alle burgerrechten te
Wij steunen kerken-ur At'
Azië. Oost-Europ
Latijns-Amerika graag bi)
moeilijke, maar bij uits
diakonale.
bestem daarom ook deze maand
1 van uw netto maand
inkomen voor het
werelddiakonaat giro 2211
Algemeen Diakonaal Bureau van
de Gereformeerde Kerken in
Nederland, Burg. De
Beaufortweg 18, Leusden.
i
-
