Stap kabinet slaat in als bom
Boer boos
aanval op
•A-dissidenten
Pet
Eiesttwkado
i
Utrecht voelt voor
biaVaij gemeentelijke
bewakingsdienst
I
I
I
Opstelling in NAVO-raad wekt woede en verontwaardiging
8tlm16dec»
Commissie wil ministers-
overleg over zoute Rijn
Jieuwe Haagse/Nieuwe LeicJse Courant
Trouw
Opklaringen
Aqua Skips
HET WEER
jeze krant
A komt met Verbaasd
atiefwet
oud Waddenzee
uit het
illenland'
Iraanse vrijwilligers in hongerstaking
'Geen greep op particuliere dienst'
Sa Carneiro
volgt Maria
Pintasilgo op
Trouw
Om je pet voor af te nemen
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
Lees een krant met overtuiging: TrOUW
rouw
Af en toe regen, later enkele opklaringen Temperatuur ongeveer negen
graden. Krachtige en aan de kust harde zuiden wind draaiend naar zuidwest
windkracht vijf tot zeven.
Morgen en overmorgen: Nu en dan regen of buien Iets lagere tempera
turen.
Zon Op: 08.41 onder: 16.29. Maan op: 03.52 onder: 14.40
H 37STE JAARGANG NR. 10827 - VRIJDAG 14 DECEMBER 1979
gegarandeerd waterdicht!
SCULLER - de sportieve suède
K-dameswandelschoen in 4 verschillende"
breedtematen (extra smal tot extra brt>èd)
in 6 verschillende kleuren f 94,90
LOSSE NUMMERS 60 CENT
KShoe Shops: Oen Haag: Hoogstraat 21, Spuistraat 25;
Winkelcentrum Leidsenhage: Berkenhove 11
3INA 2:
jt is er echt aan
loofservaring?
3INA 3:
ien kind willen
it onnatuurlijk
5INA 4:
illection d'Art
staat 10 jaar
PAGINA 7:
Europees parlement
verwerpt begroting
PAGINA 9:
Ook in 1923
10 dissidenten
PAGINA 13:
Nieuwe films
PAGINA SPORT:
'Amateur' Nooren
toch naar Moskou
PAGINA ECONOMIE:
Kansen Nederlandse
export verminderen
PODIUM:
Het CDA en de
kernwapens
PAGINA SERVICE:
Rubriek toerisme, strips, feuilleton,
puzzel, weeroverzlcht, radio-en tv-
programma's
R-partijbestuur komt van-
n Utrecht vlak voor het
igres morgen in Dronten
De vergadering zal goeddeels
zijn aan de onrust die het
i van de tien in de partijgele-
eeft veroorzaakt.
zitters van tien van de acht-
•Kamercentrales hebben, zo
Isteren, deze week een brief
artijvoorzitter De Boer ge-
waarin zij het optreden van
ier-
AAG Drie leden van de
oolractie zullen volgende week
iatiefwetsontwero publiceren,
op het behoud van de Wad-
De initiatiefnemers, Duinker,
)n Rienks willen in het ont-
aarborgen opnemen voor het
en waar nodig herstel van het
ran de Waddenzee.
ïA-fractie acht een initiatief
itgeving inzake de Waddenzee
imdat „de regering er geen
n heeft gegeven op korte ter-
ïlf met een wetsontwerp te
bescherming van de Wadden-
nog een CDA motie op tafel
de behandeling van de nota
Waddenzee is ingediend. Over
otie is nog niet gestemd. Mi-
n(j6eelaerts van Blokland (volks-
ting en ruimtelijke ordening)
ils coördinerend minister, in
tan rleg met de Kamer nogal wat
am de arm
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De positieve bereidheid van de Nederlandse regering om mee
te willen werken aan de modernisering van kernwapensystemen op Europees
grondgebied is in politiek Den Haag als een bom ingeslagen.
De gevoelens van opluchting
bij het CDA, woede bij de
WD en ingetogenheid bij de
PvdA sloegen na het bekend
worden van dit nieuws om in
hun tegendeel. Woede en ver
ontwaardiging klinken nu
door in de reacties van de
PvdA. Het CDA is ernstig be
zorgd en de VVD-fractie is op
gelucht.
Deze opmerkelijke ommezwaai was
het gevolg van een al even opmerke
lijke verklaring van premier Van Agt
woensdagavond in de Tweede Ka
mer. Uit deze verklaring meenden de
fracties te mogen afleiden, dat Neder
land een duidelijk „nee" heeft gezegd
tegen de plaatsing van de nieuwe
raketten en Nederland bovendien ie
dere verantwoordelijkheid voor de
produktie van de hand had gewezen.
Later op de avond, bij het bekend
worden van het slotcommuniqué van
de NAVO-ministerraad bleek er op
deze verklaring heel wat af te dingen.
Zo bleek Nederland te hebben inge
stemd met de produktie van de nieu
we wapens en bleek bovendien dat
ons land zich positief had uitgespro
ken over de modernisering.
De verwarring over deze gang van
zaken beheersten gisteren het groot
ste deel van de dag hetp olitieke
beeld. Pas nadat premier Van Agt in
een brief aan de Tweede Kamer nog
eens duidelijke het „nee" van Neder
land tegen de plaatsing van de nieu
we raketten onderstreepte, hij boven
dien aanbood dit standpunt ten over
vloede nog eens ter kennis te brengen
van NAVO-secretaris generaal Luns,
ontstond een iets genuanceerdere
kijk op de situatie.
Politiek ongevaarlijk is die situatie
overigens niet. Met name de tien
CDA-dissidenten voelen zich door de
gang van zaken lelijk bedrogen. Voor
hen staat vast dat Nederland hoe dan
nze parlementsredactie
1AAG AR-partijvoorzitter Hans de Boer heeft krach-
lling genomen tegen de suggesties als zouden de tien
kamerleden die in de kemwapenzaak voor de motie van
positie stemden, het CDA willen opblazen. „Deze zaak
net. de totstandkoming van het CDA niets te maken,"
t hij in het AR-partijblad Nederlandse Gedachten,
chuwend voegt hij daaraan toe: „Het kan ermee te
krijgen wanneer binnen het CDA geen ruimte blijkt te
in voor opvattingen die van de meerderheid afwijken."
de tien dissidenten scherp afkeuren.
Zij noemen het „onverteerbaar en
onaanvaardbaar" dat deze Kamerle
den de regering „in de steek hebben
gelaten."
De ARP-bestuurders vragen zich af
„hoe zij nog zinvol kunnen functione
ren in situaties als deze." Volgens hen
„schaadt het stemgedrag van de dis
sidenten de samenwerking en het ver
trouwen binnen het CDA en wordt
het zeer zeker niet begrepen door een
deel van onze kiezers."
Ongeveer honderd Iraanse vrijwilligers die willen gaan deelnemen aan de strijd van de Palestijnen
tegen Israël en die daarvoor naar Libanon willen, zijn in hongerstaking gegaan voor het ministerie van
buitenlandse zaken in Teheran. Ze willen dat Iran geld op tafel legt voor hun overtocht, maar de
Iraanse regeerders hebben dat tot dusver geweigerd.
ADVERTENTIE
In de kring van de dissidenten werd
gisteren met verbazing op de brief
gereageerd. „Onbegrijpelijk. Wij heb
ben gehandeld in de lijn en de geest
van de resolutie die de AR-partijraad
op voorstel van het partijbestuur
heeft aanvaard."
Partijvoorzitter De Boer zegt in zijn
partijblad ook, dat de tien in geen
enkel opzicht in strijd handelden met
de intentie van deze partij-uitspraak,
waarin onder meer werd uitgespro
ken dat de aanschaf van nieuwe kern
wapens op gespannen voet staat met
het CDA-program.
Volgens De Boer hebben de tien zich
correct aan de spelregels gehouden.
Zij hebben hun overtuiging opgerekt
om de vertrekpunten van de CDA-
fractie maximale kansen te geven en
de eenheid te handhaven, schrijft hij.
Het zou volgens hem unfair zijn de
loyaliteit van de tien met betrekking
tot de vertrekpunten hen nu na te
houden, omdat zij vooraf in de fractie
hebben laten aantekenen hieraan tij
delijk te willen meewerken.
De Boer bestrijdt, dat de dissidenten
zich te vroeg, op het moment dat
premier Van Agt nog rondreisde, heb
ben uitgesproken. „Van Agt reisde
niet rond om anderen nog voor de
vertrekpunten te winnen. Dit gege
ven was aan de fractieleden bekend."
Volgens de AR-voorzitter was er alle
reden om voor de onderhandeling in
Brussel kleur te bekennen. Hij wijst
er onder meer op, dat indien de rege
ring zich eerst in de NAVO-raad poli
tiek zou hebben gebonden, een later
„nee" een nog veel zwaardere politie
ke daad was geweest.
AMSTERDAM
Geopend van 10-17 en 19-22 uur
zaterdag en zondag 10-17 uur
toegang f 750 kinderen tot 14 jaar I 4.-
Voordelige Trein-Toegang-biljetten
bij NS-stations
DEN HAAG (ANP) Meer dan de
helft van de personenauto's over
schrijdt de maximumsnelheid op de
autosnelwegen. Minister Van Aarden-
ne (economische zaken) heeft de
Tweede Kamer laten weten, dat in de
maanden augustus en september 55
procent van de personenauto's meer
dan honderd kilometer per uur reed,
waarvan dertig procent sneller dan
honderdtien kilometer en twaalf pro
cent meer dan honderdtwintig kilo
meter.
Voor de vrachtauto's golden de vol
gende cijfers: 65 procent meer dan
tachtig kilometer per uur, waarvan 25
procent meer dan negentig kilometer
en vier procent meer dan honderd
kilometer per uur.
De burgemeester van Utrecht. J. H. L.
Vonhoff, zei gisteren dat een gemeen
telijke dienst wellicht te prefereren is
boven de particuliere diensten, die op
grond van de wet op de weerkorpsen
optreden. Die diensten zijn verant
woording schuldig aan de hoofdcom
missaris van politie, die rapporteert
aan de minister van justitie. Het ge
meentebestuur komt met te pas aan
het functioneren van de particuliere
bewakingskorpsen.
Vonhoff meent dat de onlangs in wer
king getreden nieuwe regeling van de
particuliere bewakingsdiensten wei
voor enige verbetering heeft gezorgd,
maar dat de bezorgdheid over de ont
wikkeling ervan daarmee niet is
weggenomen. De particuliere bewa-
de 'Hazepepers' familie
moe?
LISSABON (Reuter, AFP) De Por
tugese president Ramalho Eanes zal
de leider van de sociaal-democraten
Francisco Sa Carneiro vragen een re
gering te vormen. De sociaal-demo
craten zijn de grootste groepering
binnen de Democratische Alliantie
die de verkiezingen van vorige week
zondag won. Het wachten was nog op
de uitslagen van de Portugese over
zeese gebiedsdelen, waaronder de op
het Chinese continent gelegen kolo
nie Macao De Democratische Allian
tie haalde drie van de vier zetels uit
de overzeese gebiedsdelen, waardoor
ze kan rekenen op een meerderheid
van drie zetels in het 250 zetels tellen
de Portugese parlement De Demo
cratische Alliantie heeft 128 zetels, de
socialisten 74 en de communisten 44
De overige zetels zijn in handen van
kleine linkse groeperingen.
De grondwet geeft een kabinetsfor
mateur tien dagen de tijd om een
kabinet en een regeringsprogramma
voor te leggen aan het parlement. Bij
het debat dat dan volgt kan iedere
partij een motie van wantrouwen in
dienen. De communisten onder lei
ding van Alvaro Cunhal hebben al
aangekondigd dat zij dit zeker zullen
doen.
De regering van Sa Carneiro wordt de
twaalfde sedert de anjerrevolutie van
april 1974 die een einde maakte aan
meer dan veertig jaar fascistische
dictatuur onder Salazar Het parle
ment komt in zijn nieuwe samenstel
ling eerst in januari bijeen. Sa Carnei
ro volgt mevrouw Maria de Lurdes
Pintasilgo als premier op
Een exclusief interview met de
aftredende premier van Portugal.
Maria de Lurdes Pintasilgo, staat op
pagina 11
ook instemming heeft betuigd met de
produktie van de nieuwe wapens. Zij
vinden dat daarmee geen uitvoering
is gegeven aan de motie-Stemerdink
zoals die vorige week door de meer
derheid van de Kamer is aangeno
men. Bovendien vinden zij dat ook de
vertrekpunten van het CDA in Brus
sel niet zijn gehonoreerd.
De fractievoorzitter van het CDA.
Lubbers, was gisteren nog niet in
staat de politieke balans op te ma
ken. Enerzijds meende hij dat hoe
dan ook het Nederlandse standpunt
ter zake van de plaatsing overeind is
gebleven, maar anderzijds meende
hijtoch, dat er nog „vele vragen zijn
overgebleven".
Hoe uiteindelijk ^le hele CDA-fractie
zal reageren hangt daarom sterk af
van de uiteindelijke opstelling van de
regering in het Kamerdebat volgende
week.
De WD-fractie had er gisteren wei
nig moeite mee het regeringsbeleid
positief te beoordelen. Fractievoor
zitter Rietkerk stelde tevreden vast,
dat „Nederland heeft ingestemd met
de noodzaak van kernbewapening.
We zien dat Nederland wel degelijk
bereid is volop mee te werken met de
NAVO-partners." aldus verklaarde
hij.
Oppositieleider Den Uyl bleek „ge
schokt" te zijn over de gang van
zaken. Hij somde een groot aantal
punten op waaruit op zijn minst een
tegenstelling blijkt tussen het slot
communiqué van de NAVO en de
verklaring van premier Van Agt in de
Kamer. Zo laat volgens Den Uyl het
slotcommuniqué geen andere conclu
sie toe dan dat Nederland heeft inge
stemd met een besluit tot zowel mo
dernisering als plaatsing van de nieu
we raketten.
Bovendien zo meende hij, is er van de
CDA-wens van beperkte produktie
weinig terecht gekomen. Integendeel
alle ministers in Brussel hebben in
gestemd met de produktie van 572
raketten. Volgens Den Uyl is er bo
vendien in het slotcommuniqué niets
terug te vinden van de wens dat de
nieuwe wapensystemen uiteindelijk
moeten leiden tot vermindering van
het aantal atoomwapens.
De grote vraag in politiek Den Haag
is nu of het parlement uiteindelijk
het optreden van het kabinet in Brus
sel voor zijn rekening wil nemen.
Zwaar drukt de wetenschap dat de
Kamer aan het onderhandelingsre
sultaat als zodanig weinig zal kunnen
veranderen. De enige mogelijkheid is
een afkeuring van het regeringsbe
leid. De aanneming van een motie
van die strekking zal ongetwijfeld
leiden tot het aftreden van het
kabinet.
Pag. 3: „Voorbehoud kon niet in
communiqué NAVO"
Pag. 7: Carter verhoogt uitgaven
voor Amerikaanse defensie met vijf
procent
Warschau Pact boos over NAVO-be-
sluit
BRUSSEL (ANP) De delegatieleiders van de internationale
Rijncommissie, die gisteren in Brussel bijeen kwamen, vinden
dat de verantwoordelijke ministers van de Rijnoeverstaten
het zoutprobleem moeten oplossen. De commissie zal probe
ren de bewindslieden op korte termijn bijeen te krijgen. Eind
januari komen de delegatieleiders opnieuw in Brussel bij
elkaar om Franse voorstellen voor het terugdringen van de
zoutbelasting van het Rijnwater te bespreken.
De delegatieleiders hebben er van
afgezien het geld dat de overige Rijn
oeverstaten aan Frankrijk hadden
gegeven voor de opslag van het afval
zout uit de Elzasser kalimijnen terug
te nemen. Frankrijk had dit aangebo
den toen de regering begin deze
maand bekend maakte het uit 1976
daterende zoutverdrag niet ter goed
keuring aan het Franse parlement
voor te leggen. De Vlaamse milieu
organisatie Angalen heeft de Europe
se zout-industrieën ervan beschul
digd een oplossing voor de Franse
afvalzouten in de weg te staan, omdat
dit extra concurrentie zou betekenen.
De regering moet de herziening van
het aardgascontract met Frankrijk
gebruiken om Frankrijk te dwingen
alsnog de lozing van de zout in de
Rijn aan te pakken. Dit zegt het
CDA-Tweede Kamerlid P. A. M Cor-
nelissen Het Kamerlid verklaart
mede namens een groot aantal frac
tieleden te spreken. Hij vindt dat
deze „chantage" veroorloofd is.
Het aardgascontract met Frankrijk is
op 1 oktober afgelopen en moet nu
herzien worden. Op ambtelijk niveau
praat men nu over de leveringen aan
Frankrijk, onder andere over de prijs.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Burgemeester en wethouders van Utrecht gaan
de mogelijkheden na een gemeentelijke bewakingsdienst in
het leven te roepen. Op uitnodiging van de PvdA-fractie in de
gemeenteraad zullen zij daarover volgend jaar een nota
uitbrengen. Het plan is mede ingegeven door de overweging
dat het gemeentegestuur geen greep heeft op de particuliere
bewakingsdiensten, die ook in Utrecht opereren.
kingsdiensten, aldus Vonhoff, vervul
len weliswaar een nuttige functie,
maar bij het publiek wekken ze nogal
eens misverstanden, met name over
de bevoegdheden die ze hebben.
Vorig jaar is in Utrecht aan gemeen-
teljke objecten een schade van ruim
acht miljoen gulden aangericht. Een
proef met bewaking bij een bouwob-
ject heeft geleid tot een vermindering
van de schade, veroorzaakt door van
dalisme, van 150.000 gulden tot ne
genduizend gulden. Die gunstige er
varing heeft de gedachte doen post
vatten de bewaking in eigen hand te
nemen.
Vonhoff legde er gisteren de nadruk
op dat aan de mogelijke instelling
van een gemeentelijke bewakings
dienst nog heel wat haken en ogen
zitten. Het is ook nog zeer de vraag
meent hij, of zo n gemeentelijk korps,
dat onafhankelijk van de politie zou
moeten opereren, niet veel duurder
zou worden dan de inschakeling van
particuliere bewakingsdiensten.
Overheids- en semi-overheidsinstel-
lingen maken al lange tijd gebruik
van particuliere bewakingsdiensten.
Naar onlangs uit antwoorden van de
minister van binnenlandse zaken op
vragen uit de Tweede Kamer bleek,
bestaan geen richtlijnen voor de in
schakeling daarvan.
De PvdA-Tv/eede-Kamerleden Stof-
telen. Roethof en Castricum hebben
de ministers van binnenlandse zaken
en van justitie nu gevraagd zulke
richüijnen te formuleren Daarbij
wijzen zij erop dat bewaking in de
eerste plaats een politiezaak is.
Er zijn politieagenten en er zijn heren die óók een pet op
hebben. Utrechts (liberale) burgemeester heeft op dit
punt zijn twijfels over het particulier initiatief. Hij is,
onder voorbehoud, een gemeentelijke pet aan het
breien. Tegen kattekwaad én misverstanden.
Boetseerset (A) Authentiek Slavisch
Boctscerklci met vort in 1 kleuren en kleedje
pcnNcelljc U.hUi zender men dn.m„HKrf
mt'nh-,r0 legger.» ....r de wi
Schroevedraaierse! (B)
Grote, kleine en krtitskopschroeve
draaier in een I landgreepje me
onisl.tgmechamck.voor extra gemak
Lederen halstasje (D)
Sierli|ke eenvoud en praktisch
bovendien. Echl naturel leder mei
gevlochten koordje
VI:tak u-mantI abonnee onTmuvv het ochtendblad niet een over-
VIaak iemand abonnee op Trouw, hel ochtendblad met een over
tuiging. I it erkentelijkheid ontvangt u een van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee
Adres nieuwe abonnee
Postcode en plaats:Giro
l !w naam
l w adres
Postcode en plaats:Tel
Voor hel kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van 17
Kado naar keuze: QA. DB. DD. (aankruisen a u b
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Ol'bel 020-b.S9.WX (uitsluitend vooropgaven)
Voor bezorginlormalie 020-913456.
