ivoer olie wordt beperkt
»/o
Interlas gaat op in Focus
t
'Caracas' bepaalt oliesituatie in
Bi OPEC
e NMB-Spaarbrief aan toonder
met beursnotering.
'80
jsterse industriële landen stellen limiet
Algemeen Rentefonds Antillen ALRENTA N.V
Een lucratieve spaarvorm:
De NMB denkt met u mee
Shell óók erbij
China laat
olie opsporen
Bod op aandelen en obligaties
ing dreigt in Prijsoverleg OPEC begint 17 december
staal
Iran doet beklag
bij het IMF
Verkeersvliegers
ook akkoord met
actie tegen Airbus
Dollar in Tokio
flink lager
>G 11 DECEMBER 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
13
S (Reuter, AP, DPA) De Westerse industriële landen hebben zich gisteren in Parijs
ht, die invoer van olie in 1980 te beperken tot 23,3 miljoen vaten (van 159 liter) per dag,
985 niet meer dan 24,6 miljoen vaten per dag te importeren.
eel voeren deze twintig, bij
«mationale Energiebureau
n de Organisatie voor Econo-
5amenwerking en Ontwikke-
;SO) aangesloten landen ge
le ongeveer 26 miljoen vaten
dag in.
ministerconferentie in Parijs
aan voor ons land minister
denne (Economische Zaken)
zou aanvankelijk begin vol-
ir worden gehouden. Gezien
Ie onzekere situatie met
gebeurtenissen in Iran en de K6C6SS16
ijeenkomst in Caracas
bijeenkomst op Amerikaans
vervroegd.
het IEA aangesloten landen
'olievoorraden de laatste tijd
ikende hoogte opgelopen. Het
chter niet uitgesloten geacht.
dat deze voorraden begin volgend
jaar weer snel zullen verminderen.
Met de nu overeengekomen invoerbe
perkingen willen de IEA-leden de
OPEC-landen duidelijk maken, dat
het emst is met de plannen het ener
gieverbruik te verminderen. De „vrij
willige" beperking van de olie-invoer
kan voorts niet los worden gezien van
de hoop. dat er in Caracas een gema
tigde prijsverhoging uit de bus zal
komen.
In verband hiermee zei het lid van de
Europese Commissie voor Energieza
ken Brunner gisteren in zijn toe
spraak tot de vergadering, dat de
OPEC-landen moeten weten, dat de
wereld geen drastische prijsverho
ging van ruw olie meer kan ver
werken.
Hij voegde hieraan toe te hopen, dat
de OPEC-landen er bij de bepaling
van de prijsiverhoging) rekening mee
zullen houden, dat zij de wereld in
een nieuwe economische recessie
kunnen storten.
Brunner acht het intussen voor alle
landen van belang, dat het prijseven-
wicht op de markt voor olie en olie-
produkten wordt hersteld. Over de
olievoorziening van de Europese Ge
meenschap liet hij zich gematigd op
timistisch uit. Hij wees erop dat de
olievoorraden in de negen landen nu
overeenkomen met een normaal ver
bruik gedurende 116 dagen, hoewel
de wet voorschrijft dat de voorraden
maar voor negentig dagen toereikend
dienen te zijn. Brunner acht de Euro
pese Gemeenschap nu beter In staat
de gevolgen van olieprijsverhogingen
op te vangen dan in 1973. het jaar
waarin de eerste energiecrisis
uitbrak.
Voorts meende hij dat de Westerse
industrielanden de morele plicht heb
ben de Verenigde Staten te steunen.
Hij zei dat de (overige) leden niet
moeten proberen de olie die Amerika
niet meer van Iran krijgt, tegen hoge
prijzen op de wereldmarkt op te ko
pen. Het gaat om ongeveer 700.000
vaten (van 159 liter) per dag.
Het Internationale Energiebureau
waarbij Frankrijk overigens niet is
aangesloten werd na de oliecrisis in
1973 op initiatief van de Amerikaanse
minister Kissinger opgericht.
De leden komen elke drie maanden
bij elkaar om erop toe te zien. dat elk
land zich aan de afspraak houdt. De
volgende bijeenkomst zal begin
maart worden gehouden.
ADVERTENTIE
Alrcnta is een nieuw
obligatiefonds, gevestigd op de
Nederlandse Antillen.
Het fonds belegt in obligaties en is op de
Amsterdamse effectenbeurs genoteerd.
Alrenta biedt de particuliere
belegger (naast zekerheid) specifieke
voordelen die in een folder
worden toegelicht. Deze kunt u aanvragen
bij de ABN Bank, afd. 1D 50,
Antwoordnummer 1555,1000PA Amsterdam.
U kunt ook terecht bij elk ABN-kantoor.
RENT
ADVERTENTIE
vi
ffcclicf rendement d.d. 5 december 1979.
Een waardepapier aan toonder
dat op de Effectenbeurs verhan
delbaar is. De NMB Spaarbrief is te
verkrijgen in coupures van duizend
en vijfduizend gulden.
Gemakkelijk overdraagbaar,
ook als schenking en cadeau. Fis
caal voordelig voor hen die straks
door pensionering in een lager be
lastingtarief vallen: de rente is pas
na de datum van uitkering belast
baar.
Verkrijgbaar op alle NMB kan
toren. U kunt daar tevens, geheel
vrijblijvend uiteraard, de huidige
koers en het effectieve rendement
opvragen.
NEDERLANDSCHE
MIDOENSTANDSBANK
PEKING (DPA) De Volksrepubliek
China heeft zestien buitenlandse on
dernemingen betrokken bij het op
sporen van olie in de Zuidchinese Zee
en de Gele Zee.
Het persbureau Nieuw China heeft
bericht, dat het seismische onderzoek
in de eerste helft van volgend jaar
moet zijn voltooid. Daarna moeten de
oliemaatschappijen uit de VS, Frank
rijk en Groot-Brittannië met proefbo
ringen beginnen.
Franse en Japanse maatschappijen
zullen bovendien in de Baai van Po
Hai en in de Golf van Beibu naar olie-
en gasreserves gaan zoeken. Met Ja
pan zijn vorige week tijdens het be
zoek van premier Ohira aan Peking
samenwerkingsovereenkomsten voor
deze projecten ondertekend.
China is van plan de rekening voor de
technische hulp uit het buitenland
met olie en andere produkten te
betalen.
Desgevraagd deelde de Shell gister
avond mee, dat dit concern ook tot de
oliemaatschappijen behoort, die zijn
betrokken bij het opsporen van olie
voor China. Er gaat zeker nog een
jaar mee heen, werd hieraan toege
voegd. voordat eventueel met proef
boringen begonnen kan worden.
Van een onzer verslaggevers
De directie van Focus Veilig (lasbrillen en helmen) in Middenlburg, die reeds tweederde van
het uitstaande aandelenkapitaal van Interlas bezit, wil-een bod doen op de overige bij derden
uitstaande aandelen Interlas. Dit tegen een koers van 65 procent (de huidige beurskoers
bedraagt ongeveer 50 procent).
Tevens is Focus Veilig bereid om de
uitstaande obligaties van de 67: pro
cents converteerbare obligatielening
1968, na aflossing per 1 Januari a s.
groot 663.000, over te nemen tegen
een koers van 95 procent plus lopen
de rente. De beurskoers van deze obli
gaties bedraagt momenteel ongeveer
89 procent.
De reorganisatie van Interlas (las-
apparatuur), waaronder de sluiting
van het bedrijf te Coevorden, zal in
1979 een bedrag van circa 1.5 mil
joen vergen, welk bedrag ongeveer
overeenkomt met het te verwachten
verlies over 1979. De vermogensposi
tie van de onderneming is daardoor
zodanig aangetast, dat kredietver
strekkers aangedrongen hebben op
verdere sanering resp. inkrimping.
Hierdoor zou naar de mening van
commissarissen en directie niet al
leen de rentabiliteit, doch ook de
werkgelegenheid bij de onderneming
gevaar lopen. Door een volledig op
gaan van interlas in Focus Veilig
wordt echter het voortbestaan van
Interlas beter veilig gesteld. Gezien
de slechte resultaten van de achter
liggende jaren en de weliswaar iets
gunstigere, doch ook onzekere toe
komstverwachtingen, zullen commis
sarissen en directie van Interlas in
het binnenkort uit te brengen ble-
dingsbericht het bod daarom aanbe
velen.
BRITISH PETROLEUM heeft de
winst voor belasting over de eerste
negen maanden zien verdubbelen
van 1,66 tot 3,2 miljard pond. Toch is
er. in hoeveelheden gerekend, minder
verkocht. Per dag zette BP in de
eerste negen maanden 1,16 miljoen
vaten ruwe olie om tegen 1,87 miljoen
in dezelfde periode van 1978. Er gin
gen 2,59 (v.j. 2,35) miljoen vaten olle-
produkten per dag van de hand.
BCHRMANN-TETTERODE ver
diende in de eerste negen maanden
22,2 (24,2) miljoen bij een omzet van
1,52 (1,27) miljard. Het bestuur
denkt nog steeds dat de winst nauwe
lijks zal achterblijven bij vorig Jaar.
Het eenmalige verlies door de sluiting
van de cellulosefabriek van Papete-
ries de Mont Saint Guibert kan door
buitengewone baten worden goedge
maakt.
DESSEAUX boekte in de eerste
vier maanden van het op 1 Juli begon
nen boekjaar 4 procent meer omzet.
De directie is optimistisch door de
toenemende vraag naar kwaliteits-
produkten in Nederland en de buiten-
EN De Britse federa-
m vakbonden in de me-
idustrie (ISTC) heeft een
lale staking in de Britse
alindustrie uitgeroepen.
nee wil de vakbondsfe-
ie uiting geven aan haar
sing van het voorstel van
ritse nationale staalcon-
(BSC) voor een loonsver-
ïg van twee procent. De
leden van de ISTC die
SC werken zullen, indien
niet van dit voorstel te-
)mt, op 2 januari het
neerleggen.
tbonden eisen een aanzienlijke
ering van het werkgeversvoor-
lir Charles Villiers, voorzitter
et bestuur van het nationale
oncern BSC, heeft laten weten
niet wil afzien van zijn eis dat
jotere loonsverhoging geba-
moet zijn op een verhoging van
beidsproduktiviteit. Daarover
n overeenkomsten worden ge-
met de vakbonden. BSC wil
van de in totaal 150.000 ar-
ilaatsen in haar ijzer- en staal
den afschaffen. Dat moet ge
gaan met de sluiting van zowel
als moderne fabrieken van BSC.
Irs, voorzitter van de vakbonds-
itie, heeft gezegd, dat de staal-
lers onder geen enkel beding
zijn om de loonsverhoging van
procent te aanvaarden. Tenzij
C en de regering nieuwe voor-
n doen die aanvaardbaar zijn
de leden gaat de staking door,
IJ weten
bonden
avond wordt het werk bij de
;n van BSC neergelegd tot
lar. Dit houdt in dat de vak-
slechts tot en met 24 decem-
tijd hebben om hun leden te
:en over nieuwe voorstellen.
2 zal buitenlandse metaalvak-
i meedelen, dat de produktie
taal voor export naar Oroot-
ilë wordt beschouwd als een
g om de Britse staking te bre-
eiders van mijnwerkers in Wa-
tbben laten weten dat zij hun
I zullen adviseren om uit solida-
I met de metaalarbeiders even-
e staken.
larlcs Villiers heeft de aanstaan-
aking. de eerste nationale sta
lt de metaal, sinds de algemene
ig van 1926, een tragedie ge
il- „De enige winnaars zullen de
Uandse staalproducenten zijn",
Uiers
door J. G. Wotters
AMSTERDAM Nog slechts
luttele dagen scheiden ons
van de zeventiende december.
De dag, waarop in Caracas, de
hoofdstad van Venezuela, de
olieministers van de dertien
landen die lid van zijn de
OPEC, de organisatie van
olie-exporterende landen,
rond de tafle zullen gaan zit
ten. Doel van het gesprek is
een besluit te nemen met be
trekking tot de olieprijzen
voor het komende jaar.
Het zal ook nu weer om beslui
ten gaan, waar veel van afhangt. Niet
alleen voor de grote westerse indu
strielanden, ook voor de derde-we
reldlanden is de uitkomst van „Cara
cas" van het grootste belang. De be
slissingen die daar worden genomen,
zullen namelijk mede een rol spelen
bij de toekomstige economische ont
wikkeling van al deze landen.
Hoe ziet de situatie op oliegebied er
vandaag de dag uit? Eén van de be
langrijkste onzekerheden, waarmee
de wereld aan de vooravond van „Ca
racas" wordt geconfronteerd, is de
onrust in het Midden-Oosten, en in
het bijzonder, de houding van Iran.
Wat zal dit land. dat op Saoedi-Ara-
bië na de grootste olieproducent van
de OPEC is, doen? Zal het zijn pro
duktie momenteel ongeveer 3,5 ét 4
miljoen vaten van 159 liter per dag
(ten tijde van de sjah 6 miljoen vaten)
verder verminderen?
Zoals bekend, besloot Iran na het
stopzetten van de olieleveranties aan
de Verenigde Staten de aldus vrijge
vallen olie op de vrije markt te gaan
verkopen. En dat tegen prijzen, die
zo'n beetje het dubbele bedragen van
de officiële OPEC-prijzen. Mede hier
door lijkt het voor Iran niet zo urgent
zijn produktie op te voeren teneinde
zo nóg meer inkomsten te krijgen.
Vandaar de vrees, dat Iran zijn olle-
produktie wel eens wat zou kunnen
terugdraaien.
Dit laatste nog afgezien van het feit,
dat het juist in de belangrijkste olie-
provincie van Iran bij voortduring
erg onrustig is. Pijpleidingen zijn al
enkele malen door aanhangers van
militante groeperingen vernield, ter
wijl het onderhoud van de produktie-
installaties allesbehalve optimaal is
in de huidige omstandigheden. Re
den genoeg dus voor de verwachting,
dat Iran het volgende jaar eerder
minder dan meer olie zal afleveren.
En hoe staat het met Saoedi-Arabië,
het belangrijkste olie-exporterende
land van de OPEC? Toen de moeilijk
heden in Iran begonnen, verhoogde
Saoedi-Arabië om het westen niet in
de kou te laten staan zijn produktie
met één miljoen vaten tot 9,5 miljoen
vaten per dag. Het lijkt op dit mo
ment niet waarschijnlijk, dat dit ex
traatje van één miljoen vaten het
eeuwige leven zal hebben. Integen
deel, deskundigen verwachten dat
het produktieniveau van thans wel
eens zijn langste tijd gehad zal kun
nen hebben.
En ook het belangrijke produktie-
land Koeweit, dat zijn produktie
eveneens vergrootte toen de proble
men met Iran rezen, overweegt weer
naar het niveau van vóór „Iran" terug
te keren. Hetzelfde kan trouwens
worden gezegd met betrekking tot de
produktie van nog een aantal andere
OPEC-landen. zoals Libië, Algerije en
de Verenigde Arabische Emiraten.
Kortom, het olieaanbod heeft de nei
ging om minder te worden. Ook ai
omdat, zoals dezer dagen de directeur
van BP Nederland nog eens stelde, de
OPEC-landen in het Midden-Oosten
er de voorkeur aan zullen geven de
export te beperken tot een peil. dat
hen voldoende oplevert om hun na
tionale economieën te laten draaien
zonder daarin onnodige spanningen
op te wekken.
Omdat er dus. naar het zich nu laat
aanzien, vermoedelijk minder olie be
schikbaar zal komen, zal de prijs al
leen daarom al de neiging hebben te
gaan stijgen. Zo wil het nu eenmaal
de wet van vraag en aanbod. Zeker,
als er wereldomvattende recessie
komt en dientengevolge een sterke
vermindering van de vraag naar olie.
zal het wel eens anders kunnen uit
pakken. Voorlopig ziet het er daar
echter niet naar uit.
Maar ook los van de kwestie van
vraag en aanbod zit het er wel In, dat
in Caracas door de OPEC zal worden
besloten tot een stijging van de olie
prijzen. die sedert het midden van dit
jaar al met zo'n zestig procent zijn
omhoog gegaan. Dit, nadat eind Juni
in Genève door de OPEC-landen was
besloten tot het invoeren van een
systeem van dubbele prijzen, te we
ten een minimumprijs van 18 dollar
per vat en een maximum van 23,50
dollar per vat.
Boven plafond
Juist omdat er olieproducerende lan
den zijn, die op dit moment prijzen
voor hun olie maken, die al ver uit
gaan boven het GPLC-plafond, lijkt
een verdere stijging van de officiële
oliepri." Jararas alleszins voor
de h j te üggen. Al was het alleen
maar omdat het vele olieproduceren
de landen een doorn in het oog is dat
de ruwe olie die zij tegen zeg 23,50
dollar per vat leveren, op de vrije
markt, de zogenaamde ..spot mar
ket", voor ongeveer 40 dollar wordt
verkocht.
Om de zaak weer wat ln het gareel te
krijgen „en te voorkomen dat de zak
ken van de grote olieconcerns als
maar meer worden gespekt", zou een
aantal OPEC-landen willen afstap
pen van het systeem van dubbele
prijzen. Zij zouden er de voorkeur aan
geven terug te keren naar een enkel
voudig prijssysteem. rfet is echter de
vraag, of in Caracas de eenheid ln de
OPEC zo groot zal zijn dat dit zal
lukken.
Tegen deze achtergrond is overigens
hier en daar al wel een uniforme prijs
genoemd van 25 26 dollar per vat.
Dat is zo'n tien procent boven het
huidige plafond. Of het tot deze prijs
verhoging zal komen In Caracas, of
dat men zelfs nóg verder zal willen
gaan (dertig dollar is ook genoemd),
zal moeten worden afgewacht
Vast staat echter vrijwel zeker, dat
mede gelet op mogelijke produktle-
beperkingen door een aantal OPEC-
landen, er voldoende grond is voor de
verwachting van een hogere officiële
olieprijs dan die van dit ogenblik.
Daarbij zullen de meer gematigde
OPEC-leden, zoals Saoedi-Arabië,
niet zonder meer instemmen met een
al te drastische verhoging van de
olieprijs. Dit met het oog op de nega
tieve effecten daarvan op zowel de
ontwikkelingslanden als de geïndus
trialiseerde wereld.
Reden, waarom Saoedi-Arabië, als
ook Qatar, de Verenigde Arabische
Emiraten en Venezuela officieel nog
altijd de minimumprijs van 18 dollar
per vat hanteren. Volgens onbeves
tigde berichten zouden zij echter zijn
overeengekomen hun prijzen één de
zer dagen wellicht nog vóór „Cara
cas" te verhogen tot het maximum
van 23,50 dollar per vat.
Sjeik Jamani, de Saoedische minister
voor oliezaken, heeft onlangs gezegd,
d^t de OPEC nu dringend een strate
gie op lange termijn" behoeft. Op dit
moment lijkt het er niet op. dat wat
dit punt betreft in Caracas al spijkers
met koppen zullen worden geslagen.
Daartoe is de OPEC nog te verdeeld.
Ook ten aanzien van de rol van de
dollar als betaalmiddel voor olie,
waarover ongetwijfeld ook In Caracas
zal worden gesproken zeker nu
Iran de dollar heeft afgezworen
lijken besluiten in Caracas niet te
zullen worden genomen.
De kwestie van de rol van de dollar
als betaalmiddel voor olie speelt trou
wens al zo lang. Al sinds de oprich
ting van de OPEC, twintig jaar gele
den, heeft de dollar regelmatig onder
werp van gesprek uitgemaakt binnen
deze organisatie. Door de weigering
van Iran om nog langer dollars voor
zijn olie te aanvaarden is het vraag
stuk echter wel opnieuw ln het volle
licht komen te staan.
landse afzetmarkten. In het afgelo
pen boekjaar daalde de omzet van
141 tot 136 miljoen. De winst was
iets hoger: 3,9 tegen 3,8 miljoen.
CHAMOTTE UNIE (vuurvaste
produkten, oven- en Jachtbouw) re
kent opnieuw op een groot verlies.
Vorig jaar werd al 811.000 verloren-
Hoofdoorzaak is de stagnerende
jachtbouw.
LEIDSCHE WOL zag in de eerste
zes maanden van het boekjaar (april
tot en met september) de winst na
belasting dalen van 708.000 tot
84.000. De omzet daalde van 23,4
tot 20,7 miljoen. Een verdere ver
schrompeling van de winst wordt niet
verwacht. Volgens de directie zijn er
twee oorzaken van de ongunstige oor
zaken: een geringere consumptie van
breigarens en de toenemende concur
rentie binnen Europa.
TEHERAN (Reuter) Iran heeft for
meel zijn beklag gedaan bij het Inter
nationale Monetaire Fonds (IMF)
over de blokkering van zijn tegoeden
bij Amerikaanse banken door presi
dent Carter. Het staatshoofd van de
Verenigde Staten ging daar vorige
maand toe over als represaille tegen
de bezetting van de Amerikaanse am
bassade in Teheran en de gijzeling
van ambassadepersoneel.
De president van de Iraanse centrale
bank, Alireza Nobari, noemt ln een
brief aan de algemeen directeur van
het IMF, Jacques de la Roslère, het
Amerikaanse optreden inbreuk ma
kend op alle aanvaarde beginselen
van Internationale financiële samen
werking. Nobari vraagt De La Roslè
re. de kwestie zo spoedig mogelijk
aanhangig te maken ln het bestuur
van het IMF en Iran op de hoogte te
stellen van het IMF-standpunt inza
ke deze kwestie.
SCHIPHOL (ANP) Ook de Neder
landse verkeersvliegers, verenigd in
de VNV, hebben het bestuur van hun
vereniging toestemming verleend
over te gaan tot acties Inzake het
geschil rond de Inrichting en beman
ningssamenstelling van de Airbus A-
310. Onlangs gaven de KLM-boord-
werktuigkundigen het bestuur van
hun vereniging, de VKB, dezelfde toe
stemming.
Een woordvoerder van de VNV zei
gisteren dat 82,7 procent van de leden
die hun stem uitbrachten goedkeu
ring tot acties heeft verleend.
Zowel de verkeersvliegers als de
boordwerktuigkundigen verwerpen
het ontwerp voor de cockpituitvoe
ring van de Airbus A-310. Zoals be
kend heeft de KLM tien van deze
vliegtuigen besteld en een optie op
nog eens tien van deze toestellen ge
nomen. De VNV en de VKB verwer
pen het ontwerp op technische en
economische gronden. Bovendien
verzetten zij zich tegen een cockpit
voor dit vliegtuig die uitsluitend is
Ingericht voor twee vliegers. Het hui
dige ontwerp is een tussenfase van
een drie- naar een tweemanscockpit.
TOKIO (AP) De koers van de Ame
rikaanse dollar ls maandag in Tokio
gedaald met haast 10 yen. De groot
ste duikeling van een valuta op één
dag ooit in Japan genoteerd. De dol
lar opende op 240,90 en sloot op
231,25 jen
Een reden voor de koersdaling was
niet bekend op de Tokiose valuta
markt Een bankier zei: „De markt is
op het ogenblik gewoon gek hier. Dat
zal 't wel zijn."
Ook op de Europese valutamarkten
mpest de dollar verder terrein prijsge
ven. De teruggang was daar echter
over het algemeen minder groot dan
in Japan.
