Pater Frans van de Velde
vond thuis op Noordpool
3
Ketting- of
dreigbrief? M
„Ik ben mezelf een soort Eskimo gaan voelen"
MAANDAG 10 DECEMBER 1979
TROUW/KWARTET
door FRED LAMMERS
HILVERSUM Op het mo
ment dat dit verhaal in de
krant staat is de man waar
over het hier gaat, pater
Frans van de Velde, terugge
keerd naar zijn werkterrein,
driehonderd kilometer ten
noorden van de Poolcirkel.
Dat ijzige gebied, ver van de
bewoonde wereld in het hoge
noorden van Canada, is nu al
bijna 42 jaar de streek waar
pater Frans zijn roeping ge
stalte geeft.
De reden, dat hij de Eskimo's van de
Netjilik-stam. een naam die zo veel
wil zeggen als ..de plaats waar de
zeehonden zijn", een paar weken aan
hun lot overliet was dat Oovert Veldt
van Cinecentrum een beroep op hem
deed te komen helpen bij het samen
stellen van de vierdelige televisie-se
rie over het leven van de Eskimo's die
de komende maanden op het scherm
komt. De eerste uitzending ls inmid
dels op 2 december geweest
Pater Van de Velde bewees goede
diensten bij het vertalen. Het film
team dat het afgelopen voorjaar met
prachtige opnamen naar huls kwam
wist met het gesproken woord nauwe
lijks raad Pater Van de Velde knikt
als dat ter sprake komt ..Het Ls een
prachtige taal. die de Eskimo's spre
ken. maar ook een erg moeilijke taal
Dat heb ik ondervonden. Het heeft
jaren geduurd voordat ik haar mach-
Ug was en nog leer ik er dagelijks bij
na al die Jaren Het grote probleem
met die taal ia dat er doorlopend
nieuwe woorden ontstaan Die maken
de mensen al pratende zelf Uit het
geheel van wat ze zeggen kun Je dan
afleiden wat ze bedoelen. Met een
woordenboek begin Je er weinig."
Zijn lange grijze baard geeft de on
langs zeventig Jaar geworden pater
Frans iets eerbiedwaardigs Zo den
ken de Eskimo's er kennelijk ook
over. vandaar dat ze hem „Attata
VenivV (Vader Van de Velde» zijn
gaan noemen
Een vraag die al gauw opkomt is hoe
Je als Vlaamse geestelijke helemaal
op de Noordpool terecht komt. „Dat
is een lang verhaal." zegt pater Frans.
Hij strijkt door zijn weelderige baard
en vertelt dan dat hl] als kind al erg
geïnteresseerd was in verhalen over
afgelegen streken en ontdekkingsrei
zigers „Over mensen als Amundsen
en Nllsson las ik alles wat ik te pak
ken kon krijgen Al gauw wist lk dat
üc niet bij vader, die een landbouw-
stokerlj had in Landskouter, een
dorpje bij Oent. in de zaak wilde. Dat
sprak me niet zo aan Mijn broer Jean
was trouwens al voorbestemd vader
in dat familiebedrijf, dat terugging
tot 1770 en tevens het burgemeester
schap van het dorp inhield, op te
volgen. Bij mij groeide het plan gees
telijke te worden. Mijn broer Pierre
liep met dezelfde plannen rond, maar
dat wisten we lange tijd niet van
elkaar Kort voor Pasen 1929 zeiden
onze ouders, die wel op de hoogte
waren nu voor de dag ermee Het was
een grote verrassing voor ons beiden
We zijn samen naar het college van de
Jezuïeten in Aalst gegaan Een Jaar of
zeven heb lk het volgehouden, toen
ben lk een andere richting lngesla
gen. omdat lk inmiddels tot de ont
dekking was gekomen dat Jezuïet
worden mets was voor mij Daar was
lk niet slim genoeg voor." zegt pater
Frans schalks
Hij kwam toen bij de paters oblaten
van Maria. Het boek „De onbekende
apostelen" over missiewerk in de
Poolstreek, dat hij daar op een dag in
de bibliotheek vond. was beslissend
Pater Frans van de Velde geen museumstukken
voor zijn toekomst. Zijn oude interes
se voor vreemde landen en onbeken
de streken kreeg een nieuwe Impuls.
HIJ wilde het voorbeeld van de onbe
kende apostelen volgen. De congre
gatie kon zich daarin vinden en zo
ging pater Frans in september 1937.
als Jongeman van 27 Jaar op reis naar
de Pool. Het was een hele onderne
ming."
„Eerst ging het met de boot naar New
York. vandaar per trein en boot naar
Chesterfield en Regular Bay. Daar
moest lk tot het voorjaar van 1938
wachten totdat het weer gunstig was
per slee door te reizen naar mijn basis
Tilly Bay Het was een tocht van
twintig dagen over de sneeuwvelden.
Ik werd ontvangen door pater Henry,
afkomstig uit Bretagne. die al twee
jaar bij de Eskimo's werkte."
Pionieren
Samen zaten ze toen in het meest
noordelijke bisdom van de wereld,
achthonderd vierkante kilometer
groot, een werkterrein zo omvangrijk
als heel Europa. Het was pionieren
„We waren soms dagenlang op reis
om de Eskimo's in hun algelegen
jachtgebieden te bereiken. Tegen
woordig ligt dat heel anders Hall
Beach, waar ik nu mijn basis heb. is
per vliegtuig bereikbaar sinds de
Amerikanen daar radarposten heb
ben Twee keer in de week is er een
vliegverbinding. Dat heeft de contac
ten met de wereld gemakkelijker ge
maakt. Vroeger was dat wel even an
ders."
Als Je zoals Pater Frans in de jaren
dertig naar de Noordpool ging deed Je
van bijna alles afstand. Je wist niet of
Je familie en vrienden ooit zou terug
zien. Pater Van de Velde ging pas na
tien Jaar in 1947 voor het eerst
met verlof. „Toen zat de oorlog erop.
een periode waarin eigenlijk hele
maal geen contact met thuis moge
lijk was Je kon eikaar via het Rode
Kruis per telegram proberen te berei
ken, maar zo n telegram deed er een
half jaar over. omdat ze het maan
denlang vast hielden om de inhoud
op mogelijke codeboodschappen te
onderzoeken Met het antwoord ging
het net zo Op zijn vroegst had je dus
een reactie na een jaar. Ik heb in de
oorlog wel veel brieven geschreven,
maar die zijn geen van allé aangeko
men. merkte ik achteraf. Na de oorlog
kreeg ik een heel pakket. Daarin za
ten al mijn brieven die ik in de oorlog
had verstuurd. Ze waren niet verder
gekomen dan Montreal. Als de men
sen zoiets horen doen ze daar erg
meewarig over. Ze vinden zoiets ver
schrikkelijk, hebben het over een on
menselijk leven. Ik heb daar nooit
een punt van gemaakt. Ik had het,
immers zelf gewild. Toen ik naar Ca
nada ging wist lk waar ik aan begon.
Met het leven dat ik heb ben ik heel
tevreden."
Losser
Het moderne leven is nu ook tot de
Eskomo's doorgedrongen. „Het wer
ken is daardoor moeilijker geworden.
Vroeger waren de mensen veel eerbie
diger niet alleen ten opzichte van de
overheid, ook tegen de paters. Vooral
de Jongeren houden er andere opvat
tingen op na dan vroeger Ze zijn veel
losser geworden op het gebied van de
godsdienst, verzuimen moedwillig de
mis. Niet alleen elektriciteit en televi
sie heeft zijn intrede gedaan in het
bestaan van de Eskimo's, ook drugsj
ja wat eigenlijk niet van de proble
men waar de mensen in de welvaarts
landen mee te worstelen hebben."
„De Eskimo's zijn ontworteld en dat
het zover ls gekomen ls de schuld van
het Canadese gouvernement. De Es
kimo's zijn uit hun vertrouwde leef
wereld weggehaald en in dorpen on
dergebracht De regering vond dat de
Eskimo's zo nodig in fabriekjes moes
ten gaan werken. Ze vergaten dat een
Eskimo op zijn vrijheid is gesteld en
niet wil worden berispt. Veel onjuist
voorgelichte Eskimo's gingen zich als
een vogeltje in een kooltje voelen.
Een vogel die dat niet gewend is houd
je niet ln een hokje. Die vliegt tegen
de wand op en sterft. Zo is het ook
met veel Eskimo's gegaan. Er is nu
grote werkloosheid. Veel Jongeren
spreken de Eskimotaai nauwelijks,
waardoor ouders hun kinderen niet
meer kunnen verstaan. In de gezin
nen leidt dat tot grote moeilijkheden.
En het was helemaal niet nodig ge
weest als de regering maar naar goe
de raad had willen luisteren. Ze heb
ben degenen die het konden weten
echter niet geraadpleegd
Het is er ons heus niet om te doen de
Eskimo's in hun jachtvelden bij el
kaar te houden als museumstukken
We hebben wel steeds gezegd: doe het
langzaam aan, op het gemakske. Het
(toto: TovIII Grixianoi
gouvernement zei nee: wij doen het
zo rap als we kunnen. Dat ls met
doeltreffende methoden gedaan door
middel van prachtige brochures,
waarin de zegeningen van de moder
ne tijd tegenover de betrekkelijke
armoede waarin de Eskimo's vroeger
leefden worden gezet. Prachtige fo
to's van Eskimo-gezinnen, schoon in
de kleren bij een mooi huis met voor
de deur een sledescooter, het droom
beeld van veel Eskinjo's, staan naast
foto's van een Eskimo echtpaar met
een stuk of zeven kinderen in afge
dragen kleren. Het is begrijpelijk dat
Je op die manier mensen ertoe kunt
brengen hun leefwijze te veran
deren."
Hersenspoeling
„Ik noem het hersenspoeling wat de
Canadese regering heeft gedaan. De
overheid geeft nu ook wel toe te hard
van stapel te zijn gelopen, maar nu is
er geen weg terug en als die er al is,
zal het een moeilijke weg zijn. Toch
ben ik niet te pessimistisch. De Eski
mo's zijn een volk döt veel weerstand
heeft. Als ze echt willen zullen ze
opstaan en herrijzen uit de impasse."
Pater Frans zal hen daarbij helpen
waar hij maar kan. want de Eskimo's
zijn zijn vrienden geworden. „Ik ben
me zelf een soort Eskimo gaan voe
len. Daar in het Poolgebied is mijn
thuis. Ik zou in West-Europa niet
meer kunnen aarden. Het is leuk er
eens rond te kijken, maar het leven
hier ls toch zo heel anders. Bij ons
kun je rustig midden op straat lopen.
Hier moet je met je ogen gedurig alle
kanten opdraaien wil je niet plat ge
reden worden. En dan de gejaagdheid
waarmee de mensen hier leven. Ze
zijn allemaal even druk, hebben ner
gens tijd meer voor. Velen gaan aan
het echte leven voorbij."
Als geestelijke doet pater Frans het
de laatste tijd ook wat kalmer aan
Hij staat er immers niet meer alleen
voor Zodoende heeft hij nu gelegen
heid zijn ervaringen op te schrijven,
de oude legenden en gedichten van
de Eskimo's vast te leggen en te ver
talen. Dat zal volgend jaar resulteren
in een boek „Ik hoop dat de Lieve
Heer me nog een poosje de tijd geeft
zodat lk het af kan maken, want het
is toch wel belangrijk geloof lk. En er
is nog zoveel dat moet worden vastge
legd
r ln<
door Mink van Rijsdijk
Ze waren toch wel spannend, die kettingbrieven van
vroeger. Natuurlijk geloofde je er niet in, kom nou,
binnen drie weken tweehonderd ansichtkaarten in je
bus, onzin was dat natuurlijk. Je liet je niet opfokken
voor zoiets zots. Bovendien waren het vast helemaal
geen mooie kaarten, bedacht je tenslotte nog een weinig
principeel argument.
Maar op een of andere manier raakte je in de ban van de
magische terreur die uitging van het ketting- of sneeuw
baleffect. Enerzijds werd er op je gokzucht gespecu
leerd, want je kon toch maar nooit weten. Het zoet-
lokkende van een aantrekkelijk kaartenbezit werkte
diep door, terwijl er tegelijkertijd ook iets dreigends van
de actie uitging. Verbreek de keten niet, stond er met
veel uitroeptekens. Heel gebiedend kwam dat op je af
als een bindende opdracht van een verre vreemde macht.
Als gezagsgetrouw kind ontkiemde op dat moment het
zaad van de twijfel in je waarmee je heimelijk allang was
bevrucht. Je overschreeuwde die twijfel machteloos,
maar men schreef: je dupeert anderen door niet mee te
doen. Daar viel je dan voor, want een ander tekort doen
kwam natuurlijk niet te pas.
Zo deed je braaf wat er van je werd verwacht. Anderen
reageerden niet even stupide als jij en door de hapering
die zo in het systeem ontstond kreeg je helaas nooit al
die beloofde kaarten. Soms bracht de post een paar
woeste stillevens van purperen en gele anjers of onwe
zenlijke seringen met een goud randje. Een keer kreeg
ik zelfs een kaart met drie groene poezen in een rode
kluwe wol, kun je nagaan wat een nep. Na zo'n
afknapper was het dan meestal weer een paar maanden
rustig, totdat alles weer begon en de hele cyclus van nee-
ja-nou-toch-maar-wel er zomaar opnieuw bleek te zijn.
Hoeveel jaren ik voor dergelijk bedrog gespaard bleef,
kan ik niet meer nagaan, maar kort geleden wist men mij
er dan toch weer voor te vinden. De brief was in (slecht)
Engels gesteld. Men verwachtte kennelijk dat argeloze
lezers zich in hun moedertaal minder snel lieten manipu
leren, dan in het „buitenlands".
- tE(
fCh
Het ging deze keer niet om kaarten of geld, maar oi jilic
vage beloftes van geluk dat mij binnen vier dagen te
deel zou vallen, op voorwaarde dan dat ik de brief aawlet
twintig andere lieden zóu sturen. Een portie geluk rarr
nooit weg in dit sombere jaargetijde, dacht ik, mai
ondanks dit cynisme raakte ik, net als vroeger in de baaon(
van de magische kracht van de brief. Eigenlijk meer nof,m"
dan ooit, want wat in mijn jeugd toch nog iets van sp< een
had, was nu hard en serieus en de dreiging waarmee me
mij probeerde onderuit te halen straalde agressie ui |en
Wat kon gebeuren als ik de keten verbrak? Kijk nai ims
Carlo Deditt bijvoorbeeld, hij werd werkeloos en Ja d
Elliot verloor een smakelijke som geld omdat hij de bri< okk
maar flauwekul had gevonden. Generaal Welch wet1
met de dood van zijn vrouw getroffen toen hij aan d
verspreiding van de brief niet mee wilde doen en nege zijn
dagen nadat Delon Fairchild de ontvangen brief in d&san
prullenmand gooide was het definitief met hem afg<ïn 0
ï«ig
ju)
Met deze gruwelijkheden probeerde men mij en wellicl
vele anderen te chanteren. Pas op, verbreek de kettin jen
onder geen enkele voorwaarde. Iemand wilde me dt In
bang maken, dreigde me met ellende en dood. De enig I nii
aflaat was wel twintig brieven versturen. Aflaat, zult mpr
zeggen, wat heeft een aflaat nou met deze kwalijke gra 8^"
te maken? Een aflaat is toch van religieuze origine
Inderdaad en daar deed de stuitende brief ook ee j on
kromme gooi naar. Erboven stond namelijk een citaa
uit psalmen. Als dat fragment, zo meende men, nu maa j-j(
via deze malle keten de wereld door zou gaan, bracht dtJ
ook mij binnen een paar dagen verrassend geluk
Dwarsliggen voor die ketting vol psalmgezang bract ncjt
echter kommer en kwel. uü,
bli
Mensen manipuleren is geen ludiek familiespel op ee i
lange winteravond, maar mensen bedreigen met ee d
psalm als motto in het briefhoofd? Durft u hardop 1t. z
zeggen wat u daarvan denkt? Wel, ik liet het smerig PJ
epistel twee weken liggen en onderbrak opzettelijk d
keten. Er is mij niets vreselijks overkomen het is maa
dat u het weet.
Een beeld van de saterdag geopende Caravan-RAI. Gisteren bezochten achttiendulsend mensen de RAI om b
nieuwste op het gebied van het kamperen te bewonderen.
Onder redactie van
mevrouw J. Wentink-Frumau
en mr J. J. Wentink
17, 2270 Atyt"
t in waarden
Vragen uitsluitend in envelop sturen naar postbus 507,
Voorburg. Per vraag een gulden in postzegels, het liefst ii
van 55 en 45 cent bijvoegen. Beslist niet aan de buitenkant opplakken]
Geheimhouding verzekerd. Briefkaarten worden terzijde gelegd.
4Ca
REACTIE VAN LEZER: Dat verhaal
van dat wentelteefje klopt slechts ten
dele. dwz in twee helften De combi
natie daarvan niet Het wentelen
klopt en de afleiding en samenhang
van dat vrouwelijke hondje klopt
ook. maar we moeten het dichter bij
huis zoeken Onze abonnee herinnert
zich een discussie bij hem thuis, vele
jaren geleden naar aanleiding van het
nagerecht Een van de mee-eters. de
Neerlandicus Verdenius. verklaarde
de naam als wentel t eefje. dus draai
het even om. Hieruit ontstond de
tegenwoordige benaming. waar
schijnlijk omdat er om werd gela
chen. geassocieerd met het vrouwe
lijk viervoetertje Ik ben wel blij met
dit'telefoontje, want als hulsvrouw
had ik. niettegenstaande de door mij
genoemde afleiding van het woord,
bezwaren tegen het „recept", dat
meer lijkt op dat van de kleine panne
koekjes. die we. als er nog het een en
ander bijgevoegd wordt, drie-in-de-
pan noemen, terwijl de boterham
metjes van de vorige dag. geweekt en
met kaneel en suiker bestrooid en zo
knappend gebakken, door groot en
klein wentelteefjes worden genoemd
VRAAG: Ik las in de radiogids over
de Vereniging De Nederlandse Gi
deons (gevestigd te Den Haag Sport
laan 976» Bij navraag bleek het dat
deze vereniging in 1947 is opgericht
Ook dat het geen afdeling van een
internationale vereniging is. maar
een op zichzelf staande Nederlandse
vereniging Toch heb ik vóór de
Tweede Wereldoorlog heel vaak op
het kastje naast mijn hotelbed een
bijbeltje of een samenvatting van de
Evangelieboeken gevonden met „Oi-
deon" er in gedrukt Dat was ln Ame
rika. maar ook ln Singapore en ande
re plaatsen Mijn vraag Wanneer
werd die internationale club opge
richt en bestaat die nu nog1
ANTWOORD: In 1899 werd (heel
merkwaardig op de** 11de manier als
dat hier te lande gebeurde) door een
drietal reizigers, die elkaar herken
den als gelijkgezinden, door het bid
den voor de maaltijd, besloten tot het
oprichten van „The Gideons Interna
tional" (thans gevestigd: p a. Mr MA
Henderson 2900 Lebanon Road Nash
ville. Tenn 37214) Deze vereniging
telt nu 58.000 leden. 43 afdelingen (in
43 staten). 1700 plaatselijke afdelin
gen Elk jaar is er een grote samen
komstdie ln juli 80 zal worden ge
houden in Cincinnati (Ohio) en in '81
te Phenix (Arizona). Men kon mij
helaas niet vertellen hoeveel bijbels
er jaarlijks worden verstrekt en hoe
veel wel samen in de loop der jaren.
Bij de Nederlandse Gideons ia dat
natuurlijk wel gemakkelijk na te
gaan took dat was in de gids van de
NCRV vermeld) Waarom Gideons1
Het was maar een heel klein troepje
mannen, dat aangevoerd door de boe
renzoon Gideon de vijand van de
toekomst van huh volk wist te ver
strooien. De naam „Gideonsbende"
wordt ook nu nog gebruikt voor een
kleine groep mensen, die een grote
overmacht te iljf gaat of een heel
grote taak op zich neemt We hopen,
dat degenen, die blij zijn met dat
hotel- en ziekenhuisbijbeltje, zich nu
en dan het gironummer (539898) zul
len herinneren
VRAAG: Toen wij op de kinderen
stonden te wachten voor de kleuter
school. was er een nogal snibbige
mevrouw, die tegen een andere dame
zei: Die Jantje van u zal het achtste
wereldwonder dan wel zijn. Wat werd
daarmee bedoeld en die andere zeven
wonderen, hoe zat of zit het daarmee?
ANTWOORD. Met die zeven wereld
wonderen wordt en werd gedacht aan
geweldige bouwwerken in de oud
heid waarvan men eigenlijk niet be
greep. hoe men ze had kunnen bou
wen De piramiden zoals we die in
Egypte nog kunnen bewonderen.
hoorden daar in elk geval bij en daar
bij kan men ln elk geval nog enigszins
naggan volgens welk systeem ze wer
den gebouwd. Moeilijker zou dat zijn
voor de z.g hangende tuinen van Se
miramis. koninglng van Babyion Dat
waren daktuinen die boven eikaar
gebouwd, steeds kleiner werden Op
deze brede „trappen" was de aarde
aangebracht en daarop waren de tui
nen geplant. Het water voor de be
sproeiing werd door grote kokers
naar boven gehaald. Uit de literatuur
kan men deze gegevens nog een beet
je bij elkaar scharrelen Een ander
wonder was het Mausoleum van Hali-
eamassus, een geweldige door koning
Mausollus voor zichzelf en zijn konin
ging/zuster gebouwde graftempel. De
Kruisridders konden die grote gehou
wen stenen goed voor hun forten ge
bruiken en aardbevingen bespoedig
den het verder Ineenstorten. Kleine
stukken van de beeldhouwwerken
zijn nog ln musea te zien. Een ander
wonder was het geweldige beeld van
Zeus te Olympia. een kunstwerk van
Phidias. Daar zijn slechts kleine af
beeldingen van over en die zullen niet
de beste indruk maken. Phidias had
bij het vervaardigen van dit beeld
steeds gedacht aan het effect voor de
op een afstand staande of van bene
den naar boven kijkende pelgrims.
Het was ongeveer 50 meter hoog.
Daarom maakte hij het hoofd groter
dan het in overeenstemming met de
rest zou moeten zijn (een dergelijke
methode om afmetingen te verande
ren en ln dit geval te verkleinen, ziet
men tegenwoordig bij modetekenin
gen: door het kleiner maken van het
hoofd en onevenredig verlengen van
het onderlichaam wordt een „slank"
effect bereikt). Het beeld van Zeus
was helemaal met goud en Ivoor over
trokken en de sandalen waren van
zuiver massief goud. Een ander ook
geweldig groot beeld was de kolos
van Rhodos. een reusachtig beeld
van Helios, de zonnegod. Dit beeld
werd in stukken gegoten en aan de
ingang van de haven geplaatst Het
was zo groot 'dat een schip tussen de
gespreide benen heen kon varen. Ook
dit beeld ging tengevolge van Aardbe
vingen te gronde. Er is niets van over
alleen de verhalen. Wonderen zijn
nu eenmaal altijd bijzonder en groot:
het grafteken van Alexander de Gro
te op een ielandje voor de stad. die
naar hem genoemd was. had de hoog
te van de Utrechtse dom. Als baken
en vuurtoren bleef de „Pharos" be
staan tot ongeveer 1300 N C Ook hier
bracht een aardbeving een eind De
naam van het monument leeft voort
in het Franse woord voor vuurtoren
„Phare". In de bijbel lezen we over de
tempel van Artemis te Efese, waarin
een beeld van de godin aanwezig was.
dat uit de hemel gevallen was. Waar
schijnlijk vervaardigd van meteoor
steen. of daarmee verfraaid. Talloze
beeldjes zijn gevonden van deze Arte-
mis. als de grote natuurmoeder. De
tempel werd door een piromaan in
brand gestoken in de vierde eeuw na
C. Van deze wereldwonderen werden
veel verhalen verteld en ais men ie
mand eens een pluim op de hoed
wilde steken, of het tegendeel daar
van, zoals kennelijk de bedoeling van
de snibbige mevrouw was, bij de uit
gang van die school, was de aandui
ding van dat achtste wonder veelzeg
gend. Het wachten op het nakroost
kan wel eens lang duren en veel van
wat er gezegd wordt, moet men dan
maar oor ln oor uit laten gaan.
BEDANKJE: Hedenmiddag bracht
een koerier van de krant een loodzwa
re vracht papier en andere spullen
hier thuis. Dat was een bedankje al in
elk geval waard. Maar daar was ook
bij een groot keurig pak uit Rotter
dam, verpakt ln een papier van een
lampen winkel, maar zonder de naam
van de afzendster. De Inhoud bestond
uit heel mooi gebreide katoenen ba
bykleertjes voor Lambarene. Wat zal
mevrouw Colet, die als wijkzuster de
controlebezoeken in de dorpjes
brengt, daar heel erg blij mee zijn. En
de moeders nog meer! Veel dank.
VRAAG: Ik schrijf zo slordig en zou
zo graag mijn handschrift verbeteren.
ANTWOORD: Deze vraag zat in de
zelfde enveloppe als een van de vele
aanvragen voor een omslagpatroon
voor het liedboek. De vraag heb ik
slechts over, maar het adres is on
vindbaar Ik hoop dat dit antwoord
terecht komt bij de vragenstelster Er
komen hier natuurlijk heel veel brie
ven in aisoortig handschrift, waar
mee we dan ook wel eens moeite
hebben, maar er zijn ook brieven, die
jerg
ÓDe
>en
>P «r~
P<T"
opvallen door de verzorgde man
die hoewel zeer persoonlijk,
wijst op een bepaald systeem. Al z
kende kwamen ze terecht bij dhr J
Schalkwijk, Gaasterlandstraat
2036 NJ te Haarlem. Deze heer ve:
secretaris van de vereniging Mertbo
tor. (vereniging van liefhebbers iiec
beoefenaars van het Italic-schrijiet
Italic betekent cursief, ook wel k« ti.i
selarijschrift. De naam: In de Zuiln^
lijke Nederlanden stelde Mercaml
(1512-94) een schrijfboek samen. I^n
navolging hiervan werd in Engelalï f:
20 Jaar geleden de vereniging van 4
naam opgericht. De leden hebben
verplichting op zich genomen, op e
bepaalde manier „met de brede j
te schrijven. De vereniging geeft c
een blad uit „de Oanzeveer" en orj
niseert een cursus met contactmido
gen en lessen. Voor zowel rechts 4
linkshandigen. Door 8,25 te giren
op de girorekening van secret»
Schalkwijk 1777629 kan men a
boekje bestellen: „Zo wordt schrijw
een feest" en kan men verdere gel
vens aanvragen. Die 12 schriftelij
lessen zijn in elk geval noodzakelij
Om zo te zien „waait het je niet aan
VERZOEK: Van 14-21 december I
pen wij net als andere keren cl
adventsweek mee te maken op I
bekende plaats, waar mevrouw a
uit en mijnheer zich thuis voelt. II
betekent dat er andere mensen]
ons huis logeren in die tijd en dat B
geen zin heeft telefonisch contact!
zoeken. De post blijft liggen tot I
het kerstfeest. Daarna hopen we al)
op de normale manier te behandell
We stellen ons van die advent
vakantie veel voor en hopen in Ol
terbeek weer veel trouwe Trouwlez^
en brievenschrijvers te ontmoeten)
Mededeling De tweehonderd
boekpatronen die vorige week in d«
rubriek werden aangeboden, zijn
gelieve dus geen brieven meer
schrijven!
