5 Vluchtelingenkamp krijgt weer voedsel
'Gouverneur loopt
gevaar in Rhodesië'
Iran
President Zuid-Korea
schaft gehate wet af
Klacht VS tegen Iran vergt wijze rechters
Defensiebegroting
VS goedgekeurd
Sihanoek wil leger op de been brengen
V
Lord Soames volgende week naar Salisbury
China laat
activist vrij
Charles Haughey
nieuwe premier
Ierse Republiek
Berechtingen
in Nicaragua
België plat
door staking
Vrijlating van politieke gevangenen
•SS'
ZATERDAG 8 DECEMBER 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
7
■-.Ui
BANGKOK (AFP, AP, Reuter) De Thaise regering heeft de boycot van water- en
voedselvoorraden aan een Cambodjaans vluchtelingenkamp aan de Thaise grens opgeheven.
Dit gebeurde nadat er aanwijzingen waren dat de Cambodjanen erin hadden toegestemd
verder Thailand in te trekken.
kamp van bevoorrading af te snijden, cot zal worden hervat als de stroom
de Cambodjanen erin zouden toe- Cambodjanen naar het kamp aan
stemmen te worden overgeplaatst zienlijk vermindert,
naar het nieuwe opvangcentrum
Khao I Dang. 12 kilometer van de Beter DdHrd
grens. De regering wil de Cambodja-
Het Internationale Rode Kruis is
llJ0,f door kolonel Prachak Sawangchitr,
het hoofd van de veiligheidstroepen
In de grensprovincie Prachinburi, op
de hoogte gesteld dat het leger de
hulporganisaties toestaat hun werk
zaamheden te hervatten.
Dt*Er bevinden zich naar schatting
250.000 Cambodjanen in het kamp
Non Mark Moon dat sinds zondag
werd geboycot. Dit geschiedde nadat
de Thaise regering berichten had bin
nengekregen dat de gewapende Cam
bodjaanse leiders van het kamp de
voedselvoorraden doorgaven aan
P*itr°ePen en niet aan de bewoners van
het kamp.
De Thais hoopten ook dat door het
nen van de grens weghalen om con
flicten daar te voorkomen.
Prins Norodom Sihanoek. voormalig
staatshoofd van Cambodja, heeft ge
zegd bereid te zijn een leger van
100.000 man op de been te brengen
om zowel de Vietnamezen als de Pol
Potaanhangers uit zijn land te Jagen.
Hij vertrouwt erop hulp van China te
Tot hei stopzetten van de bevoorra
ding werd besloten nadat de evacua
tie op hevige tegenstand was gestuit
bij de Cambodjaanse leiders die ver
klaarden in de buurt van de grens te krijgen,
willen blijven en terug te willen gaan
naar Cambodja om daar te vechten. De in Parijs vertoevende prins zei
Afgelopen dagen is 5.000 mensen ech- tegen de Singapore Straits Times dat
ter toegestaan naar het nieuwe kamp China zal inzien dat hij „een beter
te gaan. De Thais lieten er echter paard" is om op te wedden dan Pol
geen twijfel over bestaan dat de boy- Pot. Hij gaf toe van China niet de
verzekering gekregen te hebben dat
het hem zal helpen. Wel zal hij bin
nenkort in de VS om hulp vragen,
maar hij heeft er weinig hoop op dat
de Amerikanen hem hulp zullen ver
lenen.
„Aangezien ik geen keus heb is alleen
China bereid Cambodja tegen Viet
nam te helpen. Na de VS zal ik naar
China terug gaan om te onderhan
delen."
China heeft tot dusver Pol Pot ge
steund bij diens guerrillaoorlog tegen
de Vietnamezen en Heng Samrim, die
hem in januari verjoegen.
Prins Sihanoek denkt dat Pol Pot nu
niet meer dan 20.000 strijders heeft en
dat daaronder velen zijn die zich ach
ter hem willen scharen. Hij zei vol
doende kader te hebben om een leger
te vormen. „Genoeg officieren, van
wie enkelen in Frankrijk zijn opge
leid, genoeg soldaten uit vluchtelin
gen in Thailand. Ik zal een leger van
100.000 man hebben."
Groot-Brittannië
Groot-Brittannlêe zal de regering Pol
Pot niet langer erkennen, zo is in
Londen meegedeeld. Reden ls dat hij
niet langer effectief gezag over het
land uitoefent, sinds de Vietnamese
vazal Heng Samrln aan de macht
kwam. Deze heeft geruime tijd steun
tegengehouden, omdat zijn regering
niet werd erkend, thans wordt voed
selhulp mondjesmaat toegelaten,
hoewel onzekerheid bestaat over de
verdeling daarvan. De gemeenschap
pelijke hulpacties van het Rode
Kruis en Unicef in Cambodja worden
echter nog steeds belemmerd door
een gebrek aan transportmiddelen,
zo heeft een woordvoerder van de
twee organisaties in Genève bekend
gemaakt.
In de haven van Kampong Som lig
gen 22.000 ton levensmiddelen opge
slagen die niet het land in vervoerd
kunnen worden. Een vertegenwoordi
ger van het Rode Kruis bevindt xich
in Phnom Penh waar hij met de auto
riteiten overlegt over een oplossing
voor de problemen bij het transport
en de verdeling van de goederen.
De woordvoerder kon niet met zeker
heid zeggen of de 360 Russische
vrachtwagens die in Kampong Som
aangekomen zijn, gebruikt zullen
worden voor het transport van de
levensmiddelen voor de hongerende
bevolking. Alleen de Cambodjaanse
regering zou hierover kunnen beslis
sen. Een Amerikaans vrachtvliegtuig
dat vanuit de Filippijnen vrachtwa
gens en hulpgoederen naar de Cam
bodjaanse hoofdstad moet overbren
gen, heeft nog geen toestemming ge
kregen in Pnom Penh te landen.
Meer nieuws over hulp aan Cam
bodja op pag. 21
LONDEN (Reuter, AFP, AP) De leiders van de guerrillastrijders in Zimbabwe-Rhodesië
hebben gisteren verklaard dat de Britse gouverneur Lord Soames levensgevaar loopt als hij
voordat het akkoord is ondertekend naar Salisbury gaat.
De gisteren officieel benoemde Lord
Soames. een schoonzoon van Win
ston Churchill, zal volgende week
naar Zimbabwe-Rhodesië gaan of er
nou een overeenkomst is of niet. Dit
betekent dat Lord Soames ln Salisbu
ry komt terwijl de oorlog nog volop
aan de gang is. De guerrillaleiders
Nkomo en Mugabe zelden gisteren op
de Rhodesiëconferentie dat de voor
stellen voor een wapenstilstand
„krankzinnig" zijn. De guerrillabewe
ging ging overigens woensdag al ak
koord met de Britse plannen.
en
Vervolg van pag. 1
mgfr
De opstandelingen verzetten
djzich tegen het almachtige optreden
d0B|van Khomeini, en zijn het niet eens*
ee met de nieuwe grondwet, die hem
into Vrijwel onbeperkte macht geeft. Zij
iden,werden daarin gisteren bijgevallen
alm door eenheden van het Iraanse leger,
nd^wat er op duidt dat Khomeini met
een van de ernstigste regionale crises
kampt sinds hij aan de macht kwam.
In Tabriz worden grote portretten
van Shariat-Madari rondgedragen, de
geestelijke leidsman van Azerbaijan.
Hij heeft over de moeilijkheden een
gesprek gehad met Khomeini, waar
bij ook de vroegere eerste minister
1' Medhi Bazargan aanwezig was. Deze
1 moest het veld ruimen, om plaats te
I maken voor meer radicale volgelin-
gen van Khomeini.
In Parijs is vrijdagmiddag een neef
van de afgezette sjah, prins Moestafa
8jafig, door een onbekende man op
straat doodgeschoten. Volgens oog
getuigen stond de 34-jarge prins op
het punt de woning van zijn moeder
het 16de arrondissement binnen te
gaan. toen een man met een valhelm
hem van achteren naderde en van
nabij hem in de nek schoot. De dader
die vervolgens nog een schot loste op
de op de grond liggende prins, wist te
voet te ontkomen.
PEKING (AFP, AP, Reuter)
De Chinese politieke acti
vist Yang Guang is ontslagen
uit gevangenschap zonder dat
hij terecht hoefde te staan.
Yang is 15 november vrijgela
ten. De aanklacht tegen hem
is ingetrokken
Yang Guang was adjunct-hoofdre
dacteur van het tijdschrift Tan Suo
(onderzoek). Hij getuigde tegen Wei
Jingsheng, de hoofdredacteur van
dat tijdschrift, die twee maanden ge
leden tot 15 Jaar gevangenisstraf en
18 jaar ontzegging van burgerlijke
rechten veroordeeld werd. Yang was
gearresteerd vanwege zijn eigen „re
actionaire" artikelen, maar volgens
het Pekings dagblad heeft hij „de
ernst van zijn misdaden ingezien" en
een vergaande „bekentenis" afge
legd.
De veroordeling van Vei heeft tot
uitgebreide kritiek in Peking geleid,
aangeklaagd op de „muur van de
democratie". De Chinese regering
heeft nu het aanplakken van muur
kranten op deze muur verboden. Ac
tivisten mogen hun ongenoegen nu
alleen nog laten blijken in het „Maan-
altaar-park". anderhalve kilometer
ten westen van het centrum van Pe
king.
De woordvoerdec van het Patriot
tisch Front zei dat iedereen met een
blanke huid doelwit is van de guerril
lastrijders en dat Lord 8oames daar
om ook risico loopt. Overigens is Lord
Soames niet van plan de stad Salis
bury te verlaten in de beginperiode.
Salisbury ligt niet in een gebied dat
onder de staat van beleg valt.
De komende week wordt onderhan
deld ln het Lancasterhouse tussen de
delegaties van het Patriottisch front,
van bisschop Muzorewa en van de
Britten ovec details in de voorstellen
voor een wapenstilstand. De Britten
willen dat de guerrillastrijders wor
den ondergebracht ln vijftien afge
schermde gebieden en dat het leger
van Salisbury zich terugtrekt op de
militaire bases. Volgens het Patriot
tisch Front betekent dit dat de guer
rillastrijders zullen verblijven ln ge
vangenkampen, die worden omsin
geld door Rhodesische troepen. „We1
willen precies weten waar de Rhode
sische troepen zich bevinden" zo ver
klaarde gisteren de woordvoerder
van het Front.
WASHINGTON (Reuter. UPI) Amerikaanse senatoren en
leden van het Huls van Afgevaardigden hebben elkaar gevon
den op een compromis van 131 miljoen dollar (270 miljoen
gulden) voor de defensiebegroting van komend Jaar. Het
•bedrag omvat het geld voor het ontwerpen van een nieuw, snel
vliegdekschip voor onmiddellijk gebruik ln Internationale
„brandhaarden".
Senator John Stennis, voorzitter van
de commissie die wetsontwerpen van
Senaat en Huls met elkaar moest
overeenstemmen, zei dat voor het
ontwerp van het vliegdekschip 10
miljoen dollar was uitgetrokken en
dat het ln voldoende aantallen zou
worden gebouwd om ln een uitge
strekt gebied te kunnen worden inge
zet ter bescherming van Amerikaan
se belangen in brandhaarden als het
Midden-Oosten.
Een atoom-vliegdekschlp van 2,1 mil
jard dollar waarvoor in de compro-
mlswet geld is uitgetrokken tegen de
zin van president Carter in, zal vol
gens de senator vermoedelijk het
laatste in zijn klasse zijn dat wordt
gebouwd.
Vorig Jaar had Carter zijn veto tegen
de defensiewet uitgesproken omdat
het atoom-vliegdekschlp erin zat HIJ
vond dit niet nodig, maar dit Jaar ls
hij onder druk van het congres door
gegaan en heeft toegestaan dat het
schip onder de toewijzingen voor de
fensie van 1980 valt.
Senator Stennis zei dat het ontwer
pen en bouwen van het nieuwe
atoom-vllegdekschip tussen de acht
en tien Jaar zou vergen.
De nieuwe Ierse premier Charles
Haughey
DUBLIN (Reuter, AP) De miljonair
Charles Haughey zal volgende week
dinsdag premier Jack Lynch van de
Ierse Republiek opvolgen. Haughey
werd gekozen door de regerende
Flanna F all partij. Zijn benoeming
heeft onvrede teweeggebracht bij
Noordlerse protestanten die loyaal
zijn aan de Britten.
Haughey zou nooit in het openbaar
hebben verklaard dat hij niets met
een IRA-complot te maken had.
Haughey, nu minister van gezond
heid, werd in 1970 gearresteerd en
veroordeeld in Dublin omdat hij
deelgenomen zou hebben aan een
zaak, waarbij Iers regeringsgeld werd
Sbruikt voor wapenaankoop voor de
A, Het ging om een bedrag van
ongeveer 130.000 gulden.
Haughey heeft altijd gezegd dat hij
onschuldig was. Jack Lynch ontsloeg
hem echter. In 1977 kwam Haughey
terug als minister van gezondheid.
Haughey werd gisteren met 44 stem
men gekozen. De andere kandidaat
minister van financiën George Colley
behaalde 38 stemmen
PARIJ8 (AFP, DPA) In de komen
de tijd zullen in Nicaragua ongeveer
7500 mensen terecht staan. Een groot
aantal van hen was lid van de voor
malige Nationale Garde van de afge
zette president Anastaslo Somoza.
Respect
Premier Muzorewa verwelkomde gis
teren de aanstelling van Lord Soames
tot gouverneur. Lord Soames is in
Groot-Brittannië een gerespecteerd
politicus en diploma'at. Hij is 59 jaar
oud en was al eerder ambassadeur,
bestuurder, onderhandelaar en mi
nister. Hij is conservatief en voorzit
ter van het Britse Hogerhuis. Zijn
gezondheidstoestand is niet zo goed.
In 1975 en 1976 had hij last van zijn
hart. In Salisbury zal Lord Soames
tijdens de overgangsperiode en de
wapenstilstand voor de verkiezingen
uitvoerende macht krijgen. Zijn taak
zal afgelopen zijn als hij zijn macht
overdraagt aan een nieuw gekozen
regering van een onafhankelijk Zim
babwe-Rhodesië. Onder-gouverneur
in Salisbury zal zijn sir Anthony Duff.
Honderden Belgen blokkeerden het
verkeer op de Brusselse wegen
tijdens de staking.
BRUSSEL (ANP, AFP) Ruim een
kwart van de werkende bevolking
van België heeft gisteren gestaakt.
Treinen reden niet, banken waren ge
sloten en kranten waren niet te krij
gen. De Belgen gingen niet naar hun
werk uit protest tegen het bezuini
gingsprogramma van de regering en
de weigering van de werkgevers om in
te stemmen met een 38-urige werk
week.
De staking was uitgeroepen door de
FGTB. de grootste socialistische vak
bond, die vooral sterk ls ln Brussel en
Franstalig België. In deze streken lag
bijna het gehele openbare vervoer
stil. waren veel kantoren en winkels
dicht. De handel op de Brusselse
beurs ging scherp omlaag.
In Vlaanderenland werd hier en daar
gestaakt.
SEOEL (AP, AFP, Reuter)
De nieuwe Zuldkoreaanse
president Tsjoi Kyu Hah
heeft een van de meest gehate
wetten van zijn voorganger
Park Tsjung-Hee, die op 26
oktober om het leven werd
gebracht, afgeschaft. Het
ging om decreet negen, een
wet die bijna Iedere politieke
kritiek onmogelijk maakte.
De afschaffing van het decreet maakt
de weg vrij voor de vrijlating van 68
politieke gevangenen. Tsjoi verklaar
de dat hij van het decreet af wilde om
de „nationale verzoening te bevor-
'deren".
Het Zuldkoreaanse ministerie van
justitie meldde dat de afschaffing
voor 417 anderen direct merkbaar is:
Degenen tegen wie een onderroek
gaande is vanwege overtreding van
de wet. degenen tegen wie een proces
wordt gevoerd en degenen die een
voorwaardelijke straf kregen.
De wet was vier en een half Jaar van
kracht en zorgde er voor dat 786 stu
denten niet meer door mochten stu
deren. Bovendien verloren 181 hoog
leraren hun baan. De nieuwe presi
dent laat nu nagaan of het mogelijk ls
dit ongedaan te maken.
De verklaring van president Tsjoi
kwam na een kabinetsvergadering,
waarin alle ministers hun ontslag
aanboden. Begin volgende week zal
TJoi naar verwacht een nieuw kabi
net samenstellen.
De 68 politieke gevangenen die van
daag vrij zullen worden gelaten zijn
voornamelijk studenten, Intellectue
len en gelovigen. Ook de leider van de
Zuldkoreaanse oppositie Kim Dae-
Jung wordt vrijgelaten. Deze werd ln
maart 1976 tot vijf Jaar gevangenis
straf veroordeeld omdat hij een mani
fest had gepubliceerd waarin hij
vroeg om wederopbouw van de demo
cratie ln Zuid-Korea.
door prof. mr. P. H. Kooljmans
Overmorgen houdt het Internationale Gerechtshof in het Vredespaleis,
een hoorzitting naar aanleiding van het door Amerika bij dit hof
aanhangig gemaakte geschil met Iran. Dit geschil is wanneer men het
ig« vergelijkt met andere zaken die voor het hof gediend hebben, uniek van
karakter. Bij vrijwel alle vroegere geschillen verschilden de procespartlj-
,en van mening over de betekenis van het volkenrecht: de ene partij vond
dat een bepaalde handelwijze volkenrechtelijk wel geoorloofd was, de
l
bag
arc I
1O0f
oml
andere vond van niet.
In het thans dienende geschil ontkent Iran
iigenlijk niet dat het handelt in strijd met
Set geldende volkenrecht; maar het acht
toh kennelijk door die regels van geldend
volkenrecht jegens Amerika niet gebonden,
daarom lijkt Iran een beetje op een voet-
ailer die voor de tuchtcommissie wordt
esleept wegens flagrante schending van de
pelregels, terwijl hij de geldigheid van die
ipelregels juist ontkent. Zo'n voetballer
tun je verbieden het veld op te komen,
"ar wat moet je in het geval van Iran?
lechtsmacht
ranneer twee landen een geschil hebben,
an één ervan niet zomaar naar het hof
■>pen Beide partijen moeten de rech-
ingspmaeht van het hof om van geschillen
*nnis te nemen, erkend hebben. Die erken-
tog van de rechtsmacht van het hof kan
strekking hebben op één enkel geschil, dat
an door middel van een speciale overeen-
Dmst aan het hof voorgelegd wordt. Dat is
voorbeeld het geval bij de enige andere
aak die op dit moment bij het hof aanhan-
'8 is. het geschil tussen Libië en Tunesië
ter de afbakening van het continentaal
kar je kunt ook van te voren afspreken
>1 je geschillen die ln de toekomst zullen
teen, bij voorbeeld over de uitleg of toe-
t**sing van een bepaald verdrag, aan het
zult voorleggen Op dit soort afspraken
beroept Amerika zich in het verzoek-
'krift. waarbij het het geschil met Iran aan
«t hof heeft voorgelegd.
In het verzoekschrift stelt Amerika dat Iran
een viertal verdragen heeft geschonden, te
weten twee Weense verdragen van 1961 en
1963 over het diplomatieke en consulaire
verkeer, het Iraans-Amerikaanse vriend
schapsverdrag van 1955 en het VN-verdrag
inzake voorkoming en bestraffing van mis
drijven tegen internationaal beschermde
personen van 1973 (in de wandeling het
diplomatenverdrag). Al deze verdragen of
de daarbij behorende protocollen, waarbij
zowel Amerika als Iran partij zijn, verklaren
het Internationaal Gerechtshof bevoegd
om van geschillen over de uitlegging of
toepassing ervan kennis te nemen.
Termijn
Er zit echter een klein addertje onder het
gras. Al deze verdragen geven partijen de
gelegenheid het gerezen geschil op ten an
dere wijze dan via een rechterlijke beslis
sing te beslechten en stellen daarvoor een
bepaalde termijn (de Weense verdragen
twee maanden, het diplomatenverdrag zes
maanden, terwijl het vriendschapsverdrag
geen termijn noemt). Eerst na afloop van
deze termijnen kan een partij het geschil
aan het hof voorleggen.
Aangezien de bezetting van de ambassade
op 4 november begon, zijn deze termijnen
nog niet verlopen. Amerika stelt echter dat
het niet aan deze termijnen gehouden ls, nu
zonneklaar gebleken is dat Iran niet met
Amerika wil onderhandelen en de Ameri
kaanse gezanten.nlet eens heeft willen ont
vangen.
Dat argument snijdt echter geen hout. Ver
dragen binden staten, geen regeringen. Als
een nieuwe regering af wil van de verplich
tingen aangegaan door de vorige regering,
dan moet zij die verdragen opzeggen. Zo
lang dat niet gebeurt is, blijft de staat
erdoor gebonden. Of het hof bevoegd ls, is
overigens een zaak die niet eenzijdig door
Iran kan worden uitgemaakt Daarover be
slist het hof zelf.
verbieden het dreigement uit te voeren om
de gijzelaars te berechten.
Hoofdgeding
Afwezig
Het Vredespaleis in Den Haag, waar
het Internationaal Gerechtshof zich
maandag buigt over de Amerikaanse
klacht tegen Iran.
Iran heeft reeds laten weten dat het de
bevoegdheid van het hof niet erkent. Niet
duidelijk is geworden of Iran daarvoor,
naast politieke argumenten, ook juridische
argumenten aanvoert en zo Ja welke. Denk
baar zou kunnen zijn dat Iran stelt dat de
genoemde verdragen voor Iran zijn aange
gaan door het corrupte bewind van de sjah.
Overigens is het hoogst onwaarschijnlijk
dat Iran acte de présence zal geven op de
door het hof voor maandag uitgeschreven
hoorzitting. Dat ls overigens geen novum.
Bij alle ln de Jaren zeventig aanhangig
gemaakte zaken, (met uitzondering van het
Tunesisch-Libische geschil) is de gedaagde
partij niét verschenen. Op zichzelf is dat
een betreurenswaardige zaak, want ver
schijning voor het hof houdt geenszins ln
dat je je recht verspeelt; Je kunt bijvoor
beeld de bevoegdheid van het hof blijven
ontkennen.
Niet-verschijning van de gedaagde partij
betekent ook niet dat de eisende partij zijn
claim automatisch ziet toegewezen. Hij kan
daar wel om vragen, maar het hof dient zich
er wel van te overtuigen dat het bevoegd is
en dat de els feitelijk en rechtens gegrond
is.
De hoorzitting van maandag heeft nog geen
betrekking op het eigenlijke geding zelf.
Maar op het verzoek van Amerika om voor
lopige maatregelen te treffen. Het hof kan
namelijk als het zich op het eerst gezicht
bevoegd acht voorlopige maatregelen
treffen om de rechten van de partijen te
beschermen in afwachting van de eindultr
'spraak.
Voorkomen dient te worden dat de ene
partij de dóór de andere gewraakte handel
wijze zodanig voortzet, dat de einduit
spraak van het hof eigenlijk zinloos zou
worden. Welnu, Amerika heeft het hof ge
vraagd Iran te gelasten alle gijzelaars on
middellijk vrij te laten en de ambassadege
bouwen vrij te geven en voorts Iran te
Nu ls er met dit verzoek ook iets bijzonders
aan de hand. want de vrijlating van de
gijzelaars ls ook een van de eisen ln het
hoofdgeding. Daar vraagt Amerika het hof
namelijk om te verklaren dat Iran een hele
reeks verdragsbepalingen heeft geschon
den, om de vrijlating van de gijzelaars te
gelasten, om te bepalen dat schadevergoe
ding verschuldigd is door Iran en om te
verklaren dat Iran diegenen die verant
woordelijk zijn voor de bezetting en de
gijzeling moet berechten.
Nu mag een voorlopige maatregel niet voor
uitlopen op de einduitspraak. Als het hof
echter zou bepalen dat de gijzelaars onmid
dellijk moeten worden vrijgelaten, is daar
mee ln feite aan een van de Amerikaanse
eisen, en wel de belangrijkste, voldaan. Aan
de andere kant lijkt het echter ondenkbaar
dat het hof Iran zou toestaan de gijzelaars
voorlopig, zij het onder meer humane om
standigheden. in zijn macht te houden,
daarmee in feite een flagrante schending
van het volkenrecht legitimerend.
Veiligheidsraad
Overigens dient er ernstig rekening mee te
worden gehouden dat Iran een besluit van
het hof tot het treffen van voorlopige maat
regelen zal negeren. Wat dan? Het hof zelf
beschikt niet over de machtsmiddelen om
zijn uitspraken te doen uitvoeren.
Artikel 94 van het Handvest van de Verenig
de Naties zegt dat bij niet naleving van een
vonnis door een partij, de andere partij een
beroep kan doen op de Veiligheidsraad.
Indien hij dit nodig oordeelt, kan de raad
aanbevelingen doen of besluiten tot maat
regelen. Omstreden is evenwel of artikel 94
ook slaat op voorlopige maatregelen van
het hof.
De Ironie wil dat dit slechts eenmaal eerder
ter sprake is gekomen en wel ln het enige
andere geval waarin Iran partij was'blj een
geschil voor het hof, namelijk het geding
dat Engeland aanhangig had gemaakt naar
aanleiding van de nationalisering van de
Anglo-Irani an Oilcompany ten tijde van
Mossadegh Ook toen gelastte het hof voor
lopige maatregelen die door Iran niet wer
den nagekomen. Engeland wendde zich tot
de Veiligheidsraad overigens zonder een
beroep te doen op artikel 94 maar de raad
heeft toen niets ondernomen, gezien de ln
de raad bestaande politieke controverses ln
die zaak.
We mogen echter rustig aannemen dat
Amerika, indien het hof voorlopige maatre
gelen zal treffen, wel met een beroep op
artikel 94 naar de Veiligheidsraad zal gaan
als Iran in gebreke blijft het bevel van het
hof op te volgen en zal vragen om maatrege
len, wellicht in de vorm van sancties, tegen
Iran te treffen. Dat kan nog tot Interessante
discussies leiden, waarbij zowel de geloof
waardigheid van de Veiligheidsraad als van
de uitspraak van het hof in het geding zijn.
Sjah
Een van de redenen waarom Iran niet ge
neigd zal djn voor het hof te verschijnen en
de uitspraken van het hof na te leven, zal
wel zijn het feit dat het zijn tegeneis, uitle
vering van de sjah, niet naar voren kan
brengen. Sr bestaat immers geen volken
rechtelijke verplichting tot die uitlevering
Daarom lijkt de zaak zoals die voor het hof
speelt, opgelegd pandoer
Desalniettemin zal van het hof grote wijs
heid worden gevraagd om in deze explosie
ve situatie op verantwoorde wijze op te
treden. Naar aanleiding van de op zeer
korte termijn te verwachten beslissing
van het hof op het Amerikaans verzoek tot
het treffen van voorlopige maatregelen ls er
wellicht aanleiding op een en ander terug te
Mr. P. H. Kooljmana. oud-staatssecreta
ris ean buitenlandse zaken, is hoogle
raar volkenrecht van de universiteit
van Lelden.
