i/an der Stee tegen
liikervoorstellen EG
amrobank®
Vrije markt schaadt boer'
IMG mag!
alië wil conflict
et Saoedi-Arabië
t de wereld hebben
Nog meer rente voor
Belgisch geld bij
Nederlandse banken
Groep ondernemingen
wil LPG-eiland bouwen
Wel eens last van koffie?
KoffieHag, probleemloos lekker!
Want Hag is échte koffie, gezuiverd van
schadelijke stoffen zoals coffèïne.
Ja, zo'n kopje igji| Hag doetje goed...
écht goed!
ij- tentelers: suikeroverschot mogelijk snel verdwenen
eleveranties zijn geschorst
Opslag debetrente.
Opnieuw gesprek
over toekomst
kartonfabriek
Eigen Huis stelt
willekeur vast bij
gemeentegaranties
Meer Nederlandse zeggenschap over Volvo Car
joglaren Wageningen: 'produktie-omvang in rijke landen beperken'
/RHs^
-ÏAG 7 DECEMBER 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET P 11/RHS 15
?ege<
ot U
temi
•estui een onzer verslaggevers
RDAM Minister A.
Ier Stee (landbouw) is het
rekt oneens met de be-
gingsvoorstellen van
ssel" inzake de produk-
in suiker in de Europese
nschap.
meiai
Tw< ee'
IA) w
pees
ïnct
len
gisl
*>cia
irlen
weel
rmaHpi
>ud-<
e nii
le in
Uft
ilisf
tjjee:
eft)'
u
lekte
oma
•n. dat bij handhaving van het
quotumsysteem een bij uit-
or de bietenteelt geschikt land
onze. aanspraak kan maken
idhaving van zijn huidige A-
i (de hoeveelheid suiker waar-
Ie EG een volledige prijsgaran-
zei de minister tot de Ne-
Ise Bieten Federatie, die in
am zijn 25-jarige bestaan
Het Nederlandse A-quotum
690.000 ton suiker.
e-^ei
bekend, wil de Europese Com-
met ingang van het komende
suikerproduktie in de EG met
:r 1,2 miljoen verlagen. Het A-
m zou met 400.000 ton worden
nderd (voor Nederland neerko
op een produktieverlaging met
ocent) en het B-quotum, waar-
geen volledige prijsgarantie
gegeven, met 800.000 ton. Voor
land zou dit leiden tot een pro
evermindering met 25 procent.
Van der Stee zei de suikerbietentelers
toe zich in de komende Landbouwr-
rad (10 en 11 december a s.) te zullen
verzetten tegen de voorstellen van de
Europese Commissie. Hij doet dat op
drie gronden. In de eerste plaats, om
dat hij van mening is. dat de suiker
overschotten minder aanzienlijk hoe
ven te worden teruggedrongen dan de
Europese Commissie voor wenselijk
houdt. De minister wees in dit ver
band op de aantrekkende wereld
marktprijzen, waardoor de EG tegen
geringere kosten teveel geproduceer
de suiker kan exporteren. De export
van suikeroverschotten van de oog
sten in 1977 en 1978 kostten de ge
meenschap ongeveer 600 miljoen gul
den en de minister verwacht, dat dit
bedrag bij aantrekkende suikerprij
zen op de wereldmarkt zal terug
lopen.
In de tweede plaats vindt Van der
Stee het van belang, dat de speciali
satie van de suikerproduktie vol
doende tot haar recht komt. Het nu
bestaande quotastelsel, waarbij aan
lidstaten en ondernemingen garan
tieprijzen voor bepaalde hoeveelhe
den worden toegekend, werkt rem
mend op deze specialisatie, aldus Van
der Stee. Hij stelt daarom, dat bij de
herverdeling van het bestaande quo
tumsysteem (eens in de vijf jaar)
dient te worden uitgegaan van dit
specialisatiebeginsel.
Tenslotte is Van der Stee het niet
eens met de commissievoorstellen in
zake de produktle van isoglucose.
„Het gaat niet aan een produkt als
isoglucose, dat in feite gewoon suiker
is met een dure naam, gunstiger te
behandelen dan echte suiker van het
land."
Verbijsterd
De jubilerende Bieten Federatie,
waarvan de leden hun suikerbieten
leveren aan de Centrale Suiker Maat
schappij (CSM), is verbijsterd over de
voorstellen van landbouwcommissa
ris Gundelach om de suikerquota vol
gend jaar te verlagen met ongeveer 5
procent. Zij drongen er bij Van der
Stee op aan de voorstellen tegen te
houden. Dit verzoek is, zie boven,
ingewilligd.
Volgens de bietentelers dreigt de hui
dige overschotsituatie, de oorzaak
van de voorstellen van „Brussel",
spoedig om te slaan in een tekortsitu
atie. „Er is dan ook eerder reden om
de telers tot hogere produktie te sti
muleren door hen een betere prijs
voor hun suikerbieten te garan
deren."
In de suikerjaren 1976/77 en 1977/78 is
de wereldsuikervoorraad enorm ge
groeid tot ongeveer 32 miljoen ton. In
het nu lopende suikerjaar zullen pro
duktie en consumptie op een gelijk
De huidige suikercampagne draait nog op volle toeren.
niveau uitkomen. Verder gaan de bie
tentelers ervan uit dat er een suiker-
voorraad dient te zijn, die overeen
komt met drie maanden consumptie:
23 miljoen tort. De wereld heeft dus
momenteel negen miljoen ton suiker
teveeL
Dit overschot kan, aldus de Bieten
Federatie, snel wegsmelten wanneer
in de grote suikerproducerende lan
den (Brazilië en Cuba) door weersom
standigheden schade aan de oogst
ontstaat. Anderzijds kan een plotse
linge vergroting van de vraag (China
bijvoorbeeld gebruikt per hoofd nog
maar 4 tot 5 kilo per jaar. tefeen 40
kilo per hoofd in Nederland) het over
schot snel doen slinken. Over twee
Jaar is een wezenlijk tekort denkbaar,
waarbij het uitgesloten is dat een
snelle produktievergroting het tekort
kan opvangen, aldus de bietentelers.
Experimenten
De bietenfederatie volgt met belang
stelling de experimenten om uit sui
ker of suikerbieten alcohol te maken,
die geschikt is om te mengen in auto
benzine. Tot dusverre kost dit proces
in de meeste landen meer energie dan
het oplevert. Alleen in Oostenrijk,
waar de suikerbieten het zeer hoge
suikerpercentage van 20 procent heb
ben, kon een positief resultaat wor
den bereikt. De federatie betwijfelt of
Nederland, waar de suikerbiet gemid
deld voor 16,4 procent suiker levert,
spoedig een succesvol procédé zal
kunnen ontwikkelen.
ADVERTENTIE
IE (DPA) De regering
[talie doet er alles aan om
erini diplomatiek niveau de
roverse met Saoedi-Ara-
n ^ïit de wereld te ruimen.
Italiaanse minister-presi-
L Francesco Cossiga,
jt de regering in Riad een
Ischap gestuurd, waarin
raagt om zo snel mogelijk
aak „op het hoogste ni-
j" uit te praten.
;dag gaf Saoedi-Arabië te ken
den olie meer te leveren aan
In Italiaanse kranten waren
iten verschenen dat een deel
e provisie, die wordt betaald bij
liten van een leveringscontract
uwe plie, in de zakken van Itali-
politici was verdwenen. De Sa-
:he staatsoliemaatschappij, Pe-
n, is bang hierdoor een slechte
te krijgen.
li-Arabië levert Italië ongeveer
rde van de olie, die het land
heeft. De olie die Saoedi-Arabië
isthoudt zou in 1980 en 1981
:n worden geleverd. De provisie
Ij dit contract zou worden be-
bedraagt ongeveer 120 miljoen
(omen wettig
lerse banken, waar de provisie is
>oneerd, hebben inmiddels laten
i dat de olietransactie volkomen
is geweest en dat de Italiaanse
ng er volledig van op de hoogte
3etaling van provisie is bij deze
len een normale zaak. zo ver-
de de president-directeur van de
(de Italiaanse staatsoliemaat-
>pij) Giorgio Mazzanti.
aliaanse minister van Industrie,
Lombardini, had een schorsing
de ENI-directeur voorgesteld,
lier Cossiga wees dit echter van
ind en gaf opdracht een onder
zoek in te stellen naar de ware toe
dracht.
Het besluit van Saoedi-Arabië om
geen olie te leveren komt hard aan
voor Italië. Het land zal volgend jaar
een tekort aan ruwe olie hebben van
ongeveer 28 miljoen ton, bijna één
derde van wat het per jaar verbruikt.
De Italiaanse pers uitte donderdag
scherpe kritiek op de regering; zij zou
de ENI te lang haar gang hebben
laten gaan en de internationale naam
van de ENI te grabbel hebben ge
gooid. Tussen de regels door valt te
lezen dat de situatie die nu is ont
staan eigenlijk alleen maar politiek
is; er wordt gewezen op de wankele
positie van de regering-Cossiga.
ENI
De ENI heeft sinds haar oprichting in
1945 vaak de voorpagina gehaald. De
wisselwerking van politiek en econo
mie, die in dit staatsbedrijf bijzonder
duidelijk is, heeft regelmatig politie
ke stof doen opwaaien.
De ENI Ente Nazional I drocarburi,
bewoog zich aanvankelijk over de
hele wereld om alleen Italië van de
benodigde brandstoffen te vooralen.
Later ging de onderneming zich ook
bezighouden met kernenergie, terwijl
later de chemie, de textiel en de ver
werking van steenkool en metalen
hun intrede deden.
Op het ogenblik staat ENI boven 284
bedrijven, waaronder de produktie-
maatschappij Agip. Bij dit bedrijf
zijn de moeilijkheden met Saoedi-
Arabië ontstaan. ENI heeft ongeveer
120.000 mensen in dienst. De dochte
rondernemingen zijn samen goed
voor een omzet van 1670 miljard lire.
Net zoals andere staatsondernemin
gen raakt ENI steeds meer in de rode
cijfers. Voor de jaren 1979 tot en met
1982 wordt gerekend op een verlies
van 374 miljard lire, (ca 900 miljoen
gulden) waar de Italiaanse belasting
betaler voor moet opdraaien.
In verband met de ontwikkeling van de
rentetarieven op de geldmarkt zal, met
ingang van 7 december 1979, de opslag
rente voor debetstanden in rekening
courant worden verhoogd van 2% naar
3%
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Een
groep ondernemers heeft ver
gevorderde plannen voor een
eiland voor deNederlandse
kunt waar vloeibaar petro-
leumgas zou kunnen worden
opgeslagen. Naar de Vak
bondskrant van de FNV
meldt, zouden de onderne
mingen het eiland binnen vijf
jaar kunnen opleveren.
Volgens secretaris drs G. Schreuder
van de ondernemingen, die zich
Noordzee eiland groep noemen, kan
het bedrijfsleven 1,3 miljard gulden
op tafel leggen als het rijk voor dit
bedrag garantie geeft. De uiteindelij
ke kosten voor het rijk zouden zeer
laag zijn.
De regering heeft tot nu toe Juist
vanwege de kosten niet aan een LPG-
eiland gewild. Een andere overheids-
argument is dat het LPG dan pas in
1990 opgeslagen zou kunnen worden.
De regering heeft eind oktober in
principe toestemming gegeven voor
de bouw van een LPO-terminal op de
terreinen van Shell en BP in het Rijn
mondgebied Voorwaarde voor een
definitieve beslissing is dat TNO geen
grotere risico's ontdekt dan er nu
zijn. Tegen de vestiging van een LPG-
terminal op het vasteland bestaat
veel oppositie vanwege de mogelijke
gevaren. Ook de FNV die het bericht
over het eiland nu publiceerde, is
tegen opslag op het land.
Schreuder meent dat het eiland ook
zou kunnen dienen voor de aanvoer
van vloeibaar aardags en een kolen-
vergassingsfabriek. Deze laatste is nu
in de Rijnmond gepland. Naar zijn
mening zouden alle overheden op het
ogenblik echter1 willen meewerken
aan de gevraagde vergunning voor de
LPG-terminal op het vasteland na dé
kater die Rotterdam heeft overge
houden aan de beslissing vloeibaar
aardgas (LNG) in de Eemshaven aan
land te brengen.
Schreuder denkt dat de mening van
de overheden zal verschuiven onder
invloed van de publieke discussie
over de gevaren. Dat het eiland in
zo'n hoog tempo gebouwd kan wor
den, komt omdat het materiaal nu
ongebruikt aan de kant ligt en het
project in pontonsegmenten kan wor
den uitgevoerd. Deze kunnen vanuit
het nu ongebruikte Verolme-dok naar
de bouwplaats op zee worden
gevaren.
Welke ondernemingen geïnteresseerd
zijn, is niet duidelijk. Wel is de heer
Schreuder directielid van Bos Kalis.
BRUSSEL (Reuter) Bel-
gen, die bereid zijn hun geld
uit te zetten bij Nederlandse
banken juist over de grens,
kunnen daar nu al een rente
voor krijgen die oploopt tot
15,75 procent. Al geruime tijd
lokken Nederlandse banken
in het grensgebied Belgische
klanten omdat ze, ondanks de
hoge rente die ze betalen, het
geld tóch nog met winst in
België kunnen uitzetten.
In het Nederlandse grensgebied be
taalt men voor deposito's tussen de
25.000 en 50.000 gulden rentes, die
variëren van 15,25 tot 15 en 14,5 pro
cent voor geld. dat respectievelijk
één maand, twee maanden of drie
maanden uitstaat. Voor deposito's
tussen de 50.000 en 100.000 gulden
komt daar een kwart procent bij en
voor bedragen boven de 100.000 gul
den wordt nóg eens een kwart pro
cent extra betaald.
In Belgische bankkringen is gezegd,
dat de vlucht over de grens van Bel
gisch spraageld zich nog steeds uit
breidt. Voor Belgen is het aantrekke
lijk geld in het buitenland uit te zet
ten. Ze kunnen daardoor de „roeren
de voorheffing" ontduiken, een in
houding van twintig procent op alle
rentes, waartoe Belgische banken
wettelijk verplicht zijn.
Wordt het Belgische spaargeld in Bel
gische franken bij de Nederlandse
banken aangeboden, dan wordt iets
minder rente betaald. Voor bedragen
boven de 400.000 Belgische franken
wordt 12,75 procent rente betaald als
het één maand uitstaat. Dertien pro
cent geldt voor een termijn van twee
of drie maanden.
Voor bedragen tussen de één en drie
miljoen Belgische franken wordt een
extra kwart procent rente betaald en
voor bedragen boven drie miljoen
nóg eens een extra kwart procent. De
Nederlandse minister van financiën,
Andriessen, heeft enkele weken gele
den overigens zijn Belgische collega
Geens toegezegd deze zaak te zullen
onderaoeken.
Van een onzer verslaggevers
WINSCHOTEN Drie kartonfabrie
ken en het ministerie van economi
sche zaken praten vandaag over de
vraag of door herstructurering in de
sector vouwkarton de dreigende slui
ting van de kartonfabriek Okto in
Winschotert kan worden voorkomen.
Okto draait met 250 man 60.000 ton
vouwkarton. maar zou minstens
80.000 ton moeten halen.
Daarnaast staat in Eerbeek de vouw
kartonfabriek VPE met driehonderd
man en een produktieeapaciteit van
55.000 ton. De derde fabriek is de
Eendracht in Appingedam die diver
se soorten karton maakt, waarvan
25.000 ton vouwkarton Een door mi
nister Van Aardenne toegezegd on
derzoek stuit op het probleem dat de
totale produktie omlaag moet. maar
uiteraard voelt men er in Eerbeek en
Appingedam niet voor daarvan de
dupe te worden. Daarbij komt dat de
Eendracht in handen is van een En
gels papierconcern
Minister Van Aardenne heeft eventu
eel een drukmiddel in handen omdat
deze fabriek om een lening van 18,6
miljoen gulden heeft gevraagd De
directie zegt er geen flauwe notie van
te hebben wat de minister voor ogen
staat Hetzelfde geldt voor het pa
pierconcern KNP waarvan de VPE
een volle, en de Okto een halve doch
ter is (de Noordelijke Ontwikkelings
maatschappij bezit de andere helft).
In afwachting van het onderzoek
heeft het Okto-personeel een sinds
drie dagen gevoerde bezettingsactie
opgeschort. De FNV-leden willen een
gesprek met hun vakbond omdat ze
teleurgesteld zijn in de houding van
deze bond. Het CNV stuurde een soli
dariteitsbetuiging. maar de FNV
die zegt het doel van de bezetting wel
te onderschrijven liet desgevraagd
weten niet mee te willen doen aan een
actie die men niet zelf mee heeft
mogen voorbereiden. Dit was gedaan
door de ondernemingsraad.
AMERSFOORT (ANP) Huizenko
pers die een gemeentegarantie nodig
hebben omdat de bank op basis van
hun inkomen alleen geen hypotheek
wil verstrekken, moeten er rekening
mee houden dat de Nederlandse ge
meenten op dit vlak geen eensluiden
de norm hanteren. Dit zegt de Vereni
ging Eigen Huis in Amersfoort, die er
bij de regering op heeft aangedron
gen dat er een centrale regeling wordt
vastgesteld voor garantieverstrek
kingen.
De vereniging spreekt van willekeur.
Steeds meer gemeenten leggen de
mening van de adviescolleges (de be
middelende organen), die de garan-
tieaanvragen namens het ministerie
van volkshuisvesting en ruimtelijke
ordening beoordelen, naast zich neer.
De aanvraag wordt dan getoetst op
vrij willekeurige, door de gemeente
zelf vastgestelde nonnen, aldus Eigen
Huis.
De vereniging signaleert voorts, dat
de werkende vrouw zich in een aantal
gemeenten „flink gediscrimineerd"
mag voelen. In deze gemeenten wordt
namelijk bij de beoordeling van de
verhouding woonlast-inkomen niet of
nauwelijks rekening gehouden met
het salaris, dat de vrouw verdient.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG/HELMOND De nieu-
we voorwaarden van de regering bij
de steun van 155 miljoen aan Volvo
in Zweden, geven Nederlanders meer
invloed bij de ontwikkeling en bouw
van een nieuwe auto bij. Volvo Car in
Helmond en Born. Gisteren werd ook
bekend dat Volvo Car Nederland in
1982 weer winstgevend zal zijn.
Door een groot aantal besparingen
zou Volvo Car in 1983 weer winst
moeten maken. In een gesprek tussen
hoofddirectie en bonden bleek giste
ren echter dat die winst al een jaar
eerder kan komen.
De voor Nederland gunstiger voor
waarden bij de steun aan het moeder
bedrijf Volvo, zijn volgens het PvdA-
Kamerlid Castricum, gisteren geble
ken in een gesprek tussen ministers
Van Aardenne en de vaste kamer
commissie voor economische zaken.
Nederlanders in de raad van commis
sarissen bij Volvo Car krijgen, aldus
Castricum, een doorslaggevende
stem bij belangrijke beslissingen
Ook zijn er betere voorwaarden dat
het werk in Nederland blijft. De
Zweedse financiële bijdrage aan het
nieuwe project, ongeveer 75 mil
joen. noemde Castricum wat lager
dan aanvankelijk gepland.
De vakbonden zijn hierover tevreden;
minder ingenomen zijn zij echter over
de samenstelling van de nieuwe di
rectie bij Volvo Car. Die zou volgens
de hoofddirectie van het concern
moeten worden uitgebreid van drie
naar vijf man waarbij de twee nieuwe
leden van buiten net bedrijf zouden
moéten komen. De Industriebond
FNV en de Unie BLHP vinden dat het
mensen van binnen het bedrijf moe
ten zijn. Verder vinden zij dat de
huidige Zweedse hoofddirecteur
plaats moet maken voor een Neder
lander.
PHOENIX (Reuter) Het Europese
Airbus consortium heeft een gevecht
met Boeing om een grote order bij de
luchtvaartmaatschappij TWA ver
loren.
TWA heeft tien Boeings 767 besteld,
een nieuw type vliegtuig, dat evenals
de Airbus geschikt is voor de middel
lange afstand. Daarnaast heeft TWA
nog eens een optie genomen op tien
Boeings 767.
ADVERTENTIE
pENINGEN (ANP) Het vrije marktmechanisme werkt altijd in het nadeel van de
ren, of E NU IN Nederland werken of in de derde wereld. In eigen land kan alleen de
trale overheid de boeren beschermen en internationaal gezien dient er een nieuwe
flbouwmarktorde te komen. Dat betoogden gisteren tijdens een gezamenlijke inaugurele
e aan de Landbouwhogeschool in Wageningen de nieuwe hoogleraren prof P C van den
irt en prof. J. de Hoogh.
egswijze „de boeren klagen al-
kan men volgens dr Van den
t gerust aanvullen met: „en vaak
htOf de economie nu groeit,
leert of keldert, de boer trekt
het kortste eind, aldus dr Van
foort. Hij beschouwt het mecha-
e van de vrije markt als ontoerei-
voor de problemen in de Neder-
ie landbouw. De prijzen van
lsche produkten schommelen
Omdat de vraag naar deze pro-
en ook ln een groeiende econo-
lauwelijks toeneemt, zal de agra-
e sector met een afnemend aan-
In de consumptie als geheel ge-
ïn moeten nemen. De landbouw
ardoor een krimpende bedrijf-
zei Van den Noort.
:oncludeerde. dat het prijsme-
sme nog steeds in het nadeel
de boer heeft gewerkt. Land
bouwcoöperaties ziet hij niet als een
geschikt middel om prijsschomme-
lingen, overproduktie en aantasting
van het landschap in het gareel te
houden. Volgens Van den Noort loopt
de beoogde samenwerking stuk op
gebrek aan solidariteit. Eigenlijk kan
alleen de overheid doeltreffend rege
lend optreden, denkt de nieuwe hoog
leraar. Hij waarschuwde in dit ver
band wel voor een bureaucratische
chaos.
Prof De Hoogh verklaarde in zijh
deel van de inaugurele toespraak, dat
men, internationaal gezien nog altijd
veel goeds verwacht van het vrije
marktmechanisme. Opheffing van
handelsbelemmeringen, zoals in de
EG. zou leiden tot een verhoging van
de produktiviteit. Maar juist omdat
de afzonderlijke staten binnen de ei
gen grenzen wel regelend optreden,
komt van dat vrije marktmechanis
me voor de boeren zelf toch weinig
terecht, denkt De Hoogh.
Volgens hem dreigt de agrarische we
reld te worden opgesplitst ln twee
blokken: het rijke noorden (waar de
produktie sneller groeit dan het ge
bruik) en het arme zuiden (waar de
produktiegroei achterblijft bij de
vraag). De voedselstroom naar de
ontwikkelingslanden, het arme rui
den, is de laatste jaren sterk toegeno
men. Op het eerste gezicht lijkt dit
een harmonische ontwikkeling, aldus
dr De Hoogh, maar de ontwikkelings
landen zullen er slechts op korte ter
mijn van kunnen profiteren.
Op de lange duur zal de invoer van
goedkoop „noordelijk" voedsel in het
nadeel van het zuiden gaan werken.
omdat in de arme landen op die ma
nier geen actief landbouwbeleid van
de grond komt. De voedselvoorzie
ning ln deze gebieden loopt dan op
lange termijn gevaar, aldus prof. De
Hoogh.
Opheffing van fle landbouwbarrières
tussen noord en zuid zal volgens de
nieuwe hoogleraar aldus werken in
het voordeel van de technisch superi
eure landbouw van het noorden. De
relatief lage arbeidskosten in het zui
den zullen het uiteindelijk toch ver
liezen van de voortgaande produkti-
viteitsstijging ln de rijke landen.
Een structurele oplossing ligt volgens
prof. De Hoogh in de stabilisatie van
wereldmarktprijzen, mits deze
wore. .-ngevuld met een doelbewus
te beïnvloeding van het prijsniveau
op de internationale markt. Het doel
is, aldus De Hooeh rcheppen van
een klimaat, waarin de derde-wereld-
landbouw goed kan gedijen: het aan
leggen van buffervoorraden is niet
toerijkend. D rijke landen zullen uit
eindelijk ln onderling overleg moeten
overgaan tot een regulering van de
omvang van de agrarische produktie.
