Computer neemt files in de kijker
Trouw Commentaar
vuurwerk:
gevaarlijk
Nederlandse vinding mogelijk Europees demonstratieproject
oud, maar niet stram
afkorting
meegevallen
Spoed gevraagd
Wcn
sjBedrijf wil deel nieuwbouw
in Frankrijk vestigen
Garens
verbrand
Shell moet opnieuw vergunningen vragen
IQNDERDAG 6 DECEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
Tekeningen, bi| voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, (ury politieke
prent, postbus 059, 1000 AW Amster
dam Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon
Vroeger maar dat moet
lang geleden zijn zag je
in de nieuwjaarsnacht va
ders en moeders (meer va
ders trouwens, want de
moeders moesten de hele
keet nog afwassen) met
hun kinderen naar het
vuurwerk kijken. Altijd op
een eerbiedige afstand,
want vuurwerk was ge
vaarlijk. Dat is het natuur
lijk nog steeds, maar aan
de manier waarop er mee
omgesprongen wordt, zou
je dat niet zeggen. Niet
voor niets geeft het Veilig
heidsinstituut elk jaar op
nieuw folders uit over de
risico's die aan die ..spelen
met vuur" verbonden zijn.
Vuurwerk doet elke keer
weer mensen vooral kin
deren met zware brand
wonden in het ziekenhuis
belanden, of met zulke
ernstige verwondingen
aan de ogen dan zelfs
blindheid het gevolg kan
zijn.
Waann zitten de gevaren? We ci-
teren een stukje uit de folder
„Vuurwerk": „Oog- en handver
wondingen zijn meestal het ge
volg van het op de verkeerde ma
nier afsteken van vuurwerk. Het
in de hand aansteken en daarna
weggooien is een van de gevaar
lijkste vormen van vuurwerk-
pret. Je weet immers nooit hoe
lang het duurt voor het vuurwerk
ontploft. Ook het opnieuw aan
steken van weigeraars (lont opge
brand, niet afgegaan) is enorm
riskant. De lont is bij de eerste
ontsteking vaak al zo ver opge
brand dat bij het opnieuw ontste
ken de zaak meteen explodeert
Gelegenheid onr een veilige al-
stand te nemen is er dus niet bij".
En verder moet vuurwerk droog
bewaard worden, nooit in de zak
gestoken worden (normale li
chaamswarmte kan het spul al
doen ontploffen) en is het altijd
gevaarlijk vuurwerk met een lu
cifer aan te steken, omdat de lont
dan te snel opbrandt; de gloeien
de punt van sigaret of sigaar is in
dit geval betrekkelijk veilig
Een ander gevaar is het lawaai
„Knallend vuurwerk kan gehoor-
beschadiging veroorzaken" en
daarom is het aan te bevelen niet
teveel knallers achter elkaar af te
steken Huisdieren kunnen be
slist niet tegen knallen en moe
ten op oudejaarsavond dan ook
binnen 'gehouden worden
Dat oud en stram bij elkaar zou
den horen, kun je in elk geval
van Paul Liebert niet zeggen.
Oud mag hij met z'n 88 jaar wel
genoemd worden maar stram
is een woord dat niet in zijn
vocabulaire voorkomt. Sinds z'n
veertiende jaar doet hij aan
sport en dat wil hij voorlopig
vlak voor de voeten van nietsver
moedende wandelaars te gooien
Of de kinderen de folder in han
den te geven. Deze. en een vouw
blad met tips over veiligheid bij
alle december-feestelijkheden.
zijn te bestellen bij het Veilig
heidsinstituut in Amsterdam De
volhouden. Zodoende is hij nog
elke week in de gymnastiekzaal
in zijn (Oostduitse) woonplaats
Hartmannsdorf druk doende
met turnen en wat al niet meer,
waarmee hij zowel bij zijn leef
tijdgenoten als bij jeugdige gym
nasten bewondering oogst.
uitgebreide folder door 1,75 (be
stelnummer V 7911» over te ma
ken op giro 66788 ten name van
.L*ef Veilig". Amsterdam, het
vouwblad December (bestel
nummer V 7512) door één gulden
op hetzelfde nummer te storten
Hoe zit het nou met de afkortin
gen Bd (Breda). Asd Amster
dam en Zst (Zaanstad) in tie
nieuwe plaatsnamengids van
Vuga die we hier onlangs aankon
digden? De heer De Wit. hoofd
afdeling Bevolking van Leusden.
zegt er dit van: die afkortingen
staan in het van het ministerie
van binnenlandse zaken afkom
stige „besluit bevolkingsboek
houding". waarin voor bepaalde
plaatsen een beetje willekeurig
overigens -*■ bepaalde afkortin
gen worden voorgeschreven. Die
zijn bedoeld om gebruikt te wor
den op persoonskaarten in het
bevolkingsregister, omdat op die
kaarten maar een klein plekje
voor de plaatsnaam is gereser
veerd. De afkortingen zijn dus
nooit bedoeld geweest voor het
postverkeer en zo ver zal het ook
wel niet komen
Worden vrouwelijke dominees in
de gereformeerde kerken gedis
crimineerd'' Mevrouw Margriet
Postma-Oosker (34). sinds drie
jaar parttime-predikante in
Oostzaan (en daarvoor al vier
jaar een volledige predikants
plaats vervullend) vindt dat het
wel meevalt „Ik heb één keer
meegemaakt dat een benoeming
volgens m)J is afgeketst op het
feit dat ik een vrouw ben", zegt ze
in het feministisch maandblad
Opzij- ..Dpt je als vrouw minder
preekverzoeken zou krijgen,
zoals sommige collega's beweren,
ik zou bijna zeggen: was het maar
waar. want de telefoon staat hier
soms roodgloeiend. Dan denk ik
wel eens stiekem: werd ik maar
wat gediscrimineerd, dan had ik
het wat rustiger Natuurlijk zijn
er best plaatsen in Nederland,
waar ze er niet over piekeren om
mij voor een preekbeurt te vra
gen. maar hier in het westen van
het land heb je op dat punt echt
geen moeilijkheden meer Ik was.
toen ik afstudeerde, wel degelijk
voorbereid op tegenstand en mis
schien is het mij daarom alle
maal wel zo meegevallen Er zijn
op het ogenblik vijftien vrouwe
lijke dominees in onze kerken
Dat is natuurlijk niet veel. maar
je kunt verwachten dat je in een
Instelling die ruim 1900 Jaar geen
vrouwen aan bod heeft laten ko
men. moet knokken Er zijn trou
wens veel meer vrouwelijke theo
logen die of niets met hun studie
doen of de pastorie niet In gaan.'
Michael Webster Is herkozen tot
vtce-voorzltter van het 8000 leden
tellende genootschap ter voorko
ming van dierenmishandeling in
Hongkong Kort geleden nog
heeft hij verklaard niets kwaads
te zien in het eten van honden
vlees. vooropgesteld dat de hon
den speciaal als consumptiedier
Zijn gefokt en op humane wijze
afgemaakt worden Een echte
dierenliefhebber dus
Hel is verheugend dat de Tweede
amer deze week met een zo grote
duidelijke meerderheid zich uit
gesproken heeft tegen de plannen
om de commerciële televisie via de
Herdeur van de kabel ons land
(tinnen ic lalcn. Geen kwaad
"Voord dus over die Tweede Kamer
cn dal besluil. al blijft de twijfel
Hel »s namelijk de vraag of de
P e Kamer zich niet al ie passief op
telt ten aanzien van de technische
.ontwikkelingen op het gebied van
peie radio cn televisie en het succesje
leisj van deze week (..mooi. nog net op
het laatste ogenblik een lek ge-
(j stopt niet het gevaar in zich
ïagi draag! van een parlementaire
e€ zelfgenoegzaamheid. De helft van
er de plannen van de kabelleggers en
s°l hun bondgenoten is ons niet aan
gezegd.
Ik* Speciale aandacht verdient het ar-
rde gument dat de voorstanders van
leefjhet toelaten tot Nederland van de
Luxemburgse commercie steeds
maar weer hanteren, namelijk:
,Waar zouden we ons eigenlijk
druk om maken? Straks hangt er
toch een Luxemburgse satelliet in
de ruimte om ons met een over
vloed van commerciële pulp-pro-
gramma's te overstralen en het
Nederlandse omroepbestel weg te
spoelen" (al houdt men om tacti
sche redenen de verwijzing naar de
bedreiging van het Nederlandse
omroepbestel soms stil).
Het is een merkwaardig argument,
want met het grootste gemak kan
je het ook omkeren: „Als dat
straks allemaal zo leuk zit met die
satelliet in de ruimte, wat bezielt
4 de kabelleggers dan om zo fanatiek
in de grond te wroeten om steeds
meer kabels te leggen en bij steeds
meer gemeentebesturen hun plan
netjes er door te jagen?"
Het is duidelijk; het argument van
dai die satelliet wordt er met de haren
„A bij gesleept om als stok achter de
riod deur te dienen om spoed te maken
5) e met de kabelplannen en he* Ne-
derlandse bestel bij voorbaat in
^diskrediet te brengen. Straks als
het hele land bekabeld is. zullen de
kabelexploitanten dan achteraf
concluderen: „Wij kunnen die
hele satelliet wel achterwege laten,
want we bereiken ons doel ook
langs de vrije kanalen van het
Nederlandse kabelnet."
Zolang de mogelijkheid van com
merciële exploitatie van de kabels
nog niet door het Nederlandse par
lement en de regering geblokkeerd
was, dienden de Luxemburgse sa
tellietplannen alleen maar als drei
gement; nu er een duidelijk „stop"
geklonken heeft, is het waarschijn
lijk dat de plannen nog eens op
hun technische, financiële en poli
tieke haalbaarheid zullen worden
bekeken.
Het is daarom nodig, dat de Twee
de Kamer het niet bij een aanpas
sing van de Nederlandse omroep
wet laat, maar ook kijkt hoe
bijvoorbeeld via het Europese par
lement of de parlementaire verga
dering van de Raad van Europa
in andere landen de politieke
weerzin tegen die satellietplannen
kan worden gemobiliseerd. Het is
bekend dat ook West-Duitsland
niet zo gelukkig is met de Luxem
burgse plannen. En trouwens, het
is toch ook heel moeilijk voor te
stellen dat andere Westeuropese
landen het zouden toelaten dat er
zich in hun midden, onder het
motto: „De ruimte is vrij" een
cultureel roofstaatje zou pntwik-
kelen?
We hebben gelukkig enige erva
ring op dit punt. Met een beroep
op „de vrije zee" zijn wij jaren
lang in West-Europa geplaagd
door het verschijnsel van de zee
zenders, totdat het internationaal
verdrag van Straatsburg daar een
einde aan maakte. Het is verstan
dig nu reeds, naar analogie van dat
verdrag, maatregelen te nemen om
ons te behoeden voor de zenders
uit de ruimte.
Ook de plannenmakers met de
radio- en televisiezenders hebben
er recht op, dat wij daar zo spoedig
mogelijk mee beginnen. Het be
spaart hen in elk geval een hoop
teleurstellingen en kosten en dat is
toch ook mooi meegenomen, niet
waar?
ue
Van onze correspondent
BERGEN OP ZOOM Oeneral Elec-
ut Plastics (OEP) overweegt af te
zien van de uitbreidingsplannen voor
haar bedrijf in Bergen op ZoomHal
ïteren. Er zijn contacten in Frankrijk
om daar in elk geval een deel van de
geplande nieuwbouw te vestigen. Vol
gens de directie heeft de provincie
Noord-Brabant te veel tijd nodig om
de benodigde vergunningen voor de
uitbreiding af te geven Sinds juni
1977 heeft dat bedrijf contact met de
provincie over haar plannen die veel
op verzet stuitten
Bij de produktie van het plastic wor
den giftige,en brandbare gassen en
vloeistoffen gebruikt, die kunnen
ontploffen. Ook wordt er geklaagd
over geluidshinder Eind 1977 is er
een uitspraak over de uitbreiding van
het bedrijf uitgesteld toen er opnieuw
fosgeen ontsnapte. Toen in juli vorig
jaar de directie vroeg om een besluit
op korte termijn, antwoordde het
provinciebestuur in januari van dit
aar dat eerst aan een aantal veilig-
leidsvoorwaarden moest worden
voldaan
Na uitvoerig contact tussen het be-
rah, drijf en verschillende instanties
schreven gedeputeerde staten van
Nu zijn er ook een hoop mensen
die niet tegen knallen van ver
over de 100 decibel klinnen. maar
dat is in de folder niet terug te
vinden. Zieke mensen, oude men
sen. nerveuze of. gewoon erg
schrikachtige mensen Niet al
leen binnenshuis krijgen die de
ene schrik na de andere te ver
werken als er onder en in flatge
bouwen hele series rotjes ontplof
fen Buitenshuis wagen ze zich.
niet eens als fiet niet hoognodig
is. want om elke hoek. in elke
stoep en overal waar maar plaat
sen zijn waar het „lekker" knalt,
kun je „verrast worden door rot
jes gooiende jongens. En niet al
leen op de oudejaarsavond en in
de nieuwjaarsnacht, maar vaak
de hele maand december door en
soms zelfs al in november. Waar
schijnlijk beseffen de Jongelui
niet eens dat hun slachtoffers
zich letterlijk een ongeluk kun
nen schrikken, en in de folder
wordt daar met geen woord over
gerept. Wel wordt aangeraden
van tevorén een plek te bepalen
waar de toeschouwers veilig kun
nen kijken, en ouders die beslui
ten hun kinderen vuurwerk te
geven, wordt geadviseerd om die
kinderen goed te instrueren en
voortdurend onder controle te
houden- Misschien zouden die
ouders dan in één moeite door
hun kinderen kunnen uitleggen
waarom het gevaarlijk is rotjes
Noord-Brabant op 6 september van
dit jaar dat uiterlijk in december 1980
beslist zal worden op de aanvragen
van de vergunningen. Vorige week
zou in afwachting daarvan een tech
nische overeenstemming bereikt
moéten zijn Omdat dit niet gebeurd
is heeft directeur G. J. Schmittmann
van öEP daarover zijn zorgen uitge
sproken bij gedeputeerde staten. Vol
gens hem moet er binnen twee maan
den beslist worden of er nieuwe inves
teringen bij het huidige bedrijf de
voorkeur heeft. De voorgenomen uit
breiding van vijftig procent van het
huidige bedrijf en het bouwen van
enkele nieuwe fabrieken zou vierhon
derd nieuwe arbeidsplaatsen opleve
ren. waarvan honderd in Frankrijk
ENSCHEDE Voor een kwart mil
joen gulden aan garens is gisteravond
in vlammen opgegaan bij een brand
in een opslagloods in Enschede Bin
nen een uur werd de loods in de as
gelegd. De brandweer wist te voorko
men dat het vuur oversloeg naar een
houtopslag.
Draadlussen in het wegdek registreren en geven de informatie door
aan de computer.
Van onze correspondent
MOERDIJK - Shell Chemie Moer
dijk moet drie oprichtingsvergunnin
gen opnieuw aanvragen omdat zij bij
Koninklijk Besluit nietig zijn ver
klaard Eind 1972 en begin 1973 gal de
provincie Noord-Brabant vijf vergun
ningen af Ingevolge de wet op de
luchtverontreiniging en de hinder
wet Tegen drie daarvhn is toen be
roep aangetekend. De nietigverkla
ring daarvan is op louter administra
tieve gronden gebeurd
Volgens de Raad van State had in
totaal één gezamenlijke vergunning
afgegeven moeten worden. Voor de
sinds 1973 begonnen produktie bij
Shell heeft de uitspraak waarschijn
lijk geen gevolgen Gedeputeerde
Staten van Noord-Brabant moeten
daar nog over beslissen
Een woordvoerder van Shell betreurt
de nietigverklaring Volgens hem
gaat er bij Shell en de provincie veel
tijd zitten in de behandeling van de
nieuwe aanvraag „Met deze beslis
sing is geen enkel milieubelang ge
diend," zei hij.
door Dick Ringlever
DEN HAAG— In mei volgend
jaar begint Rijkswaterstaat
op de oostelijke rijbaan van
rijksweg 13, tussen Zestienho
ven en Delft-Zuid, met het
testen van een nieuwe elek
tronisch gestuurde filebeveili
ging. Een door de dienst ver
keerskunde uitgedacht en
door Philips uitgewerkt sys
teem, dat uniek is in de we
reld en veel meer mogelijkhe
den voor het verkeerstoezicht
biedt dan de thans gebruikte.
Het kondigt niet alleen tijdig dreigen
de verkeersopstoppingen aan (door
middel van op afstand te bedienen
borden met adviessnelheden), het
maakt het ook mogelijk automatisch
ongelukken te registreren en dan ook
weer autonatisch de politie te alarme
ren. Voorts kan het verkeer tijdig
naar andere rijstroken worden gediri
geerd. óf wanneer de hele weg is
geblokkeerd via afslagen naar al
ternatieve routes worden geleid.
Bij Rijkswaterstaat verwacht men.
dat met dit systeem het aantal onge
lukken op snelwegen aanmerkelijk
kan worden teruggebracht en dat een
snellere doorstroming wordt bereikt.
Twee projecten
Als de proef op het vijf kilometer
lange traject slaagt, zal direct worden
begonnen met de uitvoering van twee
definitieve projecten. Het eerste om
vat de hele rijksweg 13 tussen de
Rijswijkse Hoornbrug en het Rotter
damse Kleinpolderplein, plus delen
van de ruit rond-om Rotterdam (bo
ven de Maas tot aan de ene kant de
Van Brienenoordbrug en aan de an
dere de Beneluxtunnel). Het tweede
betreft een deel van rijksweg 2 (van
Abcoude tot de brug bij Vianen) plus
een stuk van rijksweg 12 (van even
ten westen van Oudenrijn tot de afrit
Driebergen»
Beide projecten zullen begin 1982
moeten zijn uitgevoerd, maar al een
jaar eerder zal het drukke gedeelte
van rijksweg 13 tussen Delft-Noord
en het Kleinpolderplein gereed zijn
Op al deze weggedeelten zullen om de
590 meter detectielussen in het weg-
Vlottere doorstroming door aangepaste snelheidsadviezen
I
dek worden aangebracht, die behalve
de intensiteit ook de snelheid van het
verkeer registreren. Die informatie
wordt automatisch doorgegeven naar
een computercentrale (voor rijksweg
13 staat die al aan de Delftse Kruit-
huisweg). waar de cijfers worden ver
geleken met een aantal criteria, die in
het geheugen van de computer zitten
Daarna geeft de computer aan wat er
dient te gebeuren. De verkeersleider
in de centrale hoeft alleen maar ja of
nee te zeggen.
Registreren de lussen een zodanig
toenemende drukte dat er filevor
ming dreigt, dan worden tijdig de
borden met oplichtende adviessnel
heden in werking gezet. Al naar ge
lang de situatie kunnen die worden
afgesteld op 30. 50, 60, 70, 80 en 90
kilometer.
Die lussen vertellen ook wanneer er
ergens een ongeluk is gebeurd en dan
kan met één handeling de verkeers-
centrale van de rijkspolitie in Drie
bergen worden gealarmeerd Op het
zelfde moment kan met behulp van
een rood oplichtende X in de portaal
borden boven de weg het verkeer
naar andere rijstroken worden gediri
geerd of zelfs gedwongen worden de
weg helemaal te verlaten (en bijvoor
beeld in plaats van de Van Brienen-
oordbrug de route via de Beneluxtun
nel te nemen).
Minder ongelukken
Bij Rijkswaterstaat rekent men erop
met dit systeem het aantal ongeluk
ken op drukke wegen (wegens met
een verkeersdichtheid van vijftien
honderd motorvoertuigen per rij
strook en per uur) met vier tot vijf per
kilometer weg per jaar te kunnen
terugdringen. Op het ogenblik ligt dit
aantal op gemiddeld achttien per ki
lometer per jaar. waarvan de helft het
gevolg is van files.
Maar de mogelijkheid bestaat, dat
die vermindering nog groter zal zijn.
Op rijksweg 16, waar men ten tijde
van de tunnelbouw bij Dordrecht ook
met een zij het beperkter file
signaleringssysteem heeft gewerkt,
bleek het aantal botsingen zelfs met
de helft te verminderen. Deze instal
latie wordt nu gebruikt op het drukke
stuk weg ten zuiden van de brug bij
Vianen. Resultaten daar zijn nog niet
bekend.
Daarnaast maakt het systeem het
mogelijk meer voertuigen te verwer
ken doordat het verkeer gelijkmati
ger doorstroomt. Rijkswaterstaat
schat dit aantal op honderd per uur
per rijstrook
De kosten, die het aanbrengen van de
installatie met zich brengt, bedragen
vijf tot zes ton per kilometer weg
„Dat lijkt een heel bedrag", aldus J
H Jenezon, een van de uitdenkers
van het systeem, „maar als de projec
ten slagen, komt dat geld er met
gemak ook weer uit. Als je uitgaat
van het gangbare cijfer van 20.000
gulden, waarmee de „kosten" van een
verkeersongeluk worden uitgedrukt,
dan betekent dit, dat per kilometer
en per jaar al een kleine ton wordt
terugverdiend."
Besparend werkt het systeem ook
anderszins Jenezon: „Je kunt het bij
voorbeeld ook toepassen bij weg
werkzaamheden. Normaal kost het
opstellen en afbreken van marke
ringsmateriaal en waarschuwings
borden ongeveer anderhalf uur. Door
gebruik te maken van het elektroni
sche waarschuwingsstysteem kan die
tijd worden teruggebracht tot drie
kwartier d een uur
Toekomst
Bij Rijkswaterstaat ziet men voor het
systeem in de toekomst ook veel bre
dere toepassingsmogelijkheden. „Ei
genlijk", zegt Jenezon, „zou het op
alle drukke snelwegen moeten wor
den Ingevoerd. Dat betekent, dat vrij
wel de hele Randstad ervoor in aan
merking komt. Technisch kan dat In
tien tot vijftien Jaar zouden alle druk
ke snelwegen in de Randstad met dit
systeem beveiligd kunnen worden
De vraag ls alleen of het geld ervoor
beschikbaar komt
Het systeem zélf is trouwens al even
zeer voor uitbreiding vatbaar. Het zal
bijvoorbeeld (nog voor 1982) worden
aangevuld met een weerdetector, die
mist, harde wind en gladheid regis
treert en daarvoor waarschuwt. Daar
mee worden op het ogenblik proeven
in Finland genomen, een van de lan
den, die ln de Euco-Cost zitten. Dat ls
een organisatie, die zorgt voor Inter
nationale uitwisseling van kennis op
het gebied van de elektronische ver-
keersbeveillglng. In het kader van die
samenwerking, maakt het Neder
landse systeem een redelijke kans
uitgeroepen te worden tot Europees
demonstratieproject, wat kan bete
kenen, dat het ook ln andere landen
wordt ingevoerd
