Groothandel moet inhaken
op veranderende markt
I®
Staking bij Leyland naar einde
9,14%
Sterke toeneming
bouw van kantoren
ICL
s
Aftreden
Banken
verschillen
van inzicht
Hose rente en uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.*
1SÏ&*" I
W egwerpaansteker
levensgevaarlijk
Itó
Deense kroon met
vijf procent in
waarde verminderd
Compleet in computers
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
Hoe een concernleiding oppositie tegen sanaring monddood maakt
Geruchten over
fusie tussen
Renault en Volvo
ZATERDAG 1 DECEMBER 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
33
door Peter van Lakerveld
DEN HAAG Als de groothandel zich maar blijft aanpassen
aan de markt en inhaakt op de zich wijzigende goederenstro
men in de wereld. Dan ziet de heer A. Bosnak. deze week
afgetreden als voorzitter van het Verbond van Nederlandse
Groothandelaren (VNG) zeker kansen voor de ondernemingen
die staan tussen producenten van grondstoffen en eindpro-
dukten aan de ene kant en fabrikanten of detaillisten ander
zijds.
Er zijn genoeg nieuwe mogelijkheden
waarop de groothandelaar kan inspe
len, meent de heer Bosnak. Hij noemt
een voorbeeld uit de agrarische sec
tor In de omgeving van Rotterdam
zitten exporteurs die appels en peren
kopen op de veiling in Barendrecht.
sinaasappelen en citroenen op de
Rotterdamse zuidvruchtenveiling en
bloemen op een van de Zuidhollandse
bloemenveilingen. Deze artikelen
combinerend tot één pakket dat ge
stuurd wordt naar afnemers in onder
meer West-Duitsland heeft de expor
teur een voorsprong op concurrenten,
zegt Bosnak.
Een andere mogelijkheid voor de
grossier is dat hij iets aan het artikel
toevoegt, een ontwikkeling die overi
gens al geruime tijd aan de gang is.
legt Bosnak uit. Een importeur van
technisch ingewikkelde apparaten
kan er niet mee volstaan de spullen
bij de winkelier in het magazijn te
zetten, hij moet ook service geven. Of
in sommige gevallen de produkten zo
bewerken dat ze voor de klant beter
geschikt zijn. Vooral de handel in
hout en metalen doet dat veel. De
grondstoffen en halffabrikaten wor
den op voor de Nederlandse markt
aantrekkelijke maten gesneden of ge
zaagd. Bekend zijn ook de importeurs
die de produkten ompakken in een
hoeveelheid of op een manier dat ze
Voor de winkelier verkoopbaar zijn.
Veranderingen
ets toevoegen aan een bestaand pro-
iukt is een van de ontwikkelingen die
3osnak in zijn lange groothandels-
:arrière heeft gezien. Maar er is veel
neer veranderd. Was voor de Tweede
Wereldoorlog de export van Neder
landse industrieprodukten van be
scheiden omvang en hadden expor
teurs weinig te doen op dat terrein, de
industrialisatie van de jaren vijftig en
zestig heeft de bakens ook voor de
groothandel verzet.
Een belangrijke verandering was ver
der de verschuiving van consumptie
goederen naar kapitaalgoederen,
grondstoffen, halffabrikaten en de
doorvoerhandel. Vijfentwintig jaar
geleden speelde tweederde van de
groothandel zich af op het gebied van
consumptiegoederen, nu zit van de
totale groothandelsomzet van 155
miljard gulden slechts 55 miljard in
deze sector, ruim éénderde dus Dat
heeft alles te maken met de directe
levering van de fabrikant aan de win
kelier. hoewel Bosnak hier wel een
kanttekening bij plaatst.
De cijfers, zo zegt hij, hebben betrek
king op de zelfstandige groothandel.
De ex VNO-voorzitter vindt echter
dat een bedrijf als Philips-Nederland.
de verkooporganisatie voor ons land
van het concern, in feite ook grossier
is. Het bedrijf oefent de groothan
delsfunctie uit. Met inkoopcombina
ties in de textiel of voor vrijwillig
filiaalbedrijven als Centa. Vivo of
Végé ligt het net zo. Veel grossiers
beschouwen deze inkooponderne
mingen niet als collega's maar ze
doen wel hetzelfde soort werk. Ze
kopen bij de fabriek en voorzien de
aangesloten winkeliers van goederen.
Uitschakelingstendens
Al moet je met bovengenoemde fac
toren rekening houden bij de geringe
re rol van consumptiegoederen in de
groothandel, de vraag rijst toch of de
Met zijn aftreden als voorzitter
van het Verbond van Neder
landse Groothandelaren sluit
de heer A. Bosnak een loop
baan van bijna vijftig jaar in de
groothandel af. Tientallen ja
ren lang is hij werkzaam ge
weest bij het Rotterdamse be
drijf R S. Stokvis, nu een on
derdeel van OGEM
Bosnak was tien jaar voorzitter
van het VNG. waarvan de laat
ste vijf jaar, na Zijn pensione
ring bij Stokvis, in feite full
time. omdat hij, zoals hij zegt,
de tijd had Op den duur merk
te hij dat hij. niet meer zelf in
een onderneming meedraai
end. er teveel uit dreigde te
raken. Daarom stapt Bosnak
op. hoewel hij nog enkele klei
nere functies, onder meer op
het gebied van de internationa
le contacten, voorlopig aan
houdt.
Opvolger van de heer Bosnak
bij het VNG is dr J. Bartels. tot
1977 president-directeur van
Van Nelle, nu lid van de raad
van bestuur van OGEM De
heer Bartels is tevens vice-
voorzitter van het VNO.
ten kunnen de groothandel niet mis
sen omdat ze anders kapot zouden
gaan aan zeer omvangrijke voorra
den Een voorbeeld op een heel ander
gebied is Hoogovens Blik levert dit
bedrijf direct want de blikfabrieken
zijn in Nederland op de vingers van
één hand te tellen, voor een artikel als
betonijzer zijn er evenwel duizenden
afnemers aan de groothandel be
staat duidelijk behoefte
Waar de uitschakelingstendens wel
degelijk speelt, is bij de zogeheten
exclusieve rechten Een importeur
heeft als enige in Nederland van een
buitenlandse producent het recht
verkregen een goed hier in te voeren
en te verkopen. Door de opkomst van
de Europese Gemeenschap staan de
exclusieve rechten echter op de
tocht. Het gebeurt vaakt dat de de
taillist of de Nederlandse fabrikant/
afnemer via andere buitenlandse ka
nalen aan de goederen komt (de pa
rallelle import). Minder prettig voor
exclusieve importeurs is ook de fabri
kant die op den duur regelrecht gaat
leveren. Bosnak noemt dat onbillijk
De importeur heeft eerst met veel
kosten een markt voor een bepaald
goed gecreëerd en als hij er behoor
lijk aan gaat verdienen neemt de fa
brikant zelf de handel over In België*
is een wet die zoiets verbiedt, zegt
Bosnak
Vrijhandel
grossier niet geleidelijk wordt uitge
schakeld. Bosnak kan dat in Zijn al
gemeenheid niet zeggen. Een produ
Die opmerking wil niet zeggen dat hij
de internationale handel meer aan
banden wil leggen, integendeel. Hij is
een groot voorstander van vrijhandel
Bosnak: „Ik heb jaren geleden voor
KCI1ICCIUICIU 11Kb licntii. ucn i/iuuu-
cent van duurzame consumentenarti- het eerst het woord ïmportbeyorde-
kelen kan wel een eigen verkoopap- gebnjlkt, daar was toen niet ie-
paraat hebben, de winkelier in kleine- dereen blij mee. Maar je kunt niet
re dorpen blijft vaak aangewezen op exporteren als er geen import is je
de grossier. En in West-Duitsland is exportbevordering strandt zonder
import. Volgens Bosnak is er langza
merhand meer begrip voor zijn stand
punt gegroeid, ook bij het ministerie
van economische zaken.
In dit verband herinneren wij de heer
Bosnak aan de bekende tegenstelling
de ervaring dat nogal wat fabrikan
ten van huishoudelijke artikelen in
sterke mate leveren via de groot
handel.
Verder hangt het ook van het artikel
af Fabrikanten van seizoensproduk-
Iraanse schulden
ADVERTENTIES
en thuis in uw branche
C J
GENÈVE (Reuter) De Zwit
serse bankinstelling Credit
Suisse heeft laten weten, dat
het over absoluut betrouwba
re informatie beschikt dat
Iran van plan is zijn schulden
aan het buitenland af te los
sen. Een woordvoerder van
het hoofdkantoor van de
bank Zürich zei dat de Ameri
kaanse Chase Manhattan
Bank met zijn besluit om Iran
in staat van wanbetaling te
stellen, te haastig is geweest
en dat de gebeurtenissen tot
dusver aantonen dat dit be
sluit niet gerechtvaardigd is.
Op grond van het voorstel van de
Chase Manhattan Bank konden an
dere kredietinstellingen aanspraak
maken op versnelde aflossing van le
ningen door Iran. krachtens clausules
met betrekking tot het niet voldoen
aan verplichtingen uit hoofde van
rentebetaling en aflossing. De Zwit
serse bank vindt het maar speculatief
om te denken dat Iran niet aan zijn
verplichtingen zal voldoen.
De meeste Europese banken zouden
zich in tegenstelling tot de Ameri
kaanse op dit moment nog niet al
te veel zorgen maken over de veilig
heid van de leningen, die zij aan Iran
hebben verstrekt. De omvang van
deze leningen zou „beperkt'' zijn. al
dus deze banken In de Verenigde
Staten, waar de Iraanse activa zijn
bevroren, zouden buitenlandse bank
instellingen echter een standpunt in
nemen dat dichter bij dat van de
Amerikaanse banken ligt.
De Westduitse regering heeft ver
klaard dat zij de stap van de Ameri
kaanse bank Morgan Guaranty Trust
om beslag te leggen op Iraanse aan
delen in de Krupp-staalbedrijven. be
treurt. Ook Westduitse bankiers heb
ben gezegd, dat zij niet gerust zijn op
de mogelijke gevolgen van de stap
van Morgan Zij willen liever buiten
het geschil tussen Iran en de V8
blijven
Europa's grootste computerfabrikant
ICL Nederland B.V.. Zwaansvliet 20.1081 Al' Amsterdam, tel020-42 45 45
Rcnic voor de maand december.
De NMB Kapitaal
markt-Rentereke
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende
ment op aflosbare Ne
derlandse staatslenin
gen ligt. Een hoog ren
dement dus.
*Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Folder met uitge
breide informatie bij
elk NMB kantoor ver
krijgbaar.
De NMB denkt met u mee.
Bonden akkoord met
overeenkomst tussen
staat en Volvo Car
DEN HAAG (ANP) De Unie BLHP
en de Industriebond FNV hebben gis
teren op het ministerie van Economi
sche Zaken in Den Haag ingestemd
met de overeenkomst tussen de staat
en Volvo Car BV. Deze overeenkomst
is opgesteld in het kader van de voor
genomen steunverlening van 155 mil
joen gulden.
Woordvoerder van de vakorganisa
ties toonden zich na afloop van het
onderhoud met de regeringswaarne
mer Molkenboer bijzonder ingeno
men met de overeenkomst. Met name
de verstevigde positie van de rege
ringswaarnemer binnen de raad van
commissarissen kan hun goedkerug
wegdragen.
Tijdens het overleg hebben de bon
den zich op het standpunt gesteld,
dat de gewenste aanvulling van de zen of lage marges bij de overige
hoofddirectie in de toekomst gezocht activiteiten misschien enigszins wor-
moet worden buiten het bedrijf den goedgemaakt
ADVERTENTIE
Bosnak
tussen de handel die de invoer zo min
mogelijk wil belemmeren en sommi
ge industrietakken die de eigen pro-
duktie willen beschermen, een al heel
lang bestaand conflict. Het PvdA-
Kamerlid Patijn heeft onlangs op een
congres van de Vereniging van in- en
verkoopcombinaties gezegd ..Men
sen. ga rond de tafel zitten. Als indus
trie en handel ieder afzonderlijk hun
afwijkende belangen bij de overheid
gaan bepleiten, doet die overheid wat
haar het beste uitkomt."
Het betoog van het Kamerlid blijkt
bij Bosnak in goede aarde te vallen
Ook hij is voorstander van meer
o verleg tussen handel en industrie.
Belangrijk acht hij het daarom dat
het VNG binnenkort lid wordt van
het Verbond van Nederlandse onder
nemingen (VNO) In de ogen van veel
groothandelaren was het VNO een
club van industriëlen waarbinnen het
VNO niet thuishoorde, maar Bosnak
heeft in zijn bestuursperiode deze
mening met succes bevochten. Het
VNG met zijn 30 000 leden kan de
groothandelsbelangen binnen het
VNO goed verdedigen, merkt de ex-
voorzitter op
Voor Bosnak hoeft de import niet als
een stoomwals over de industrie heen
te komen Maar de strekking van het
overheidsbeleid moet toch vrijhandel
zijn. De industrie moet haar techni
sche kennis toepassen, het woord in
novatie valt. Een van die nieuwe pro
dukten kan de groothandel dan weer
profiteren bij de export.
Voor zover de industrie afhankelijk is
van de internationaal opererende Ne
derlandse groothandel hoeft dat geen
probleem te zijn want de internatio
nale groothandel spreekt weer een
woordje mee, aldus Bosnak. Het ver
lies van Nederlands Indlë betekende
destijds een breuk maar deze groep
handelsbedrijven timmert de laatste
Jaren weer veel meer aan de weg.
Waarbij het trouwens niet alleen om
in- en export gaat. Nederlandse
groothandelaren die zich met ertsen,
granen en huiden bezighouden spelen
bijvoorbeeld een belangrijke rol in de
Oost-West-handel.
Een onderwerp tenslotte dat Bosnak
nogal bezighoudt, is het prijsbeleid.
De concurrentie is zijns inziens zo
groot dat een prijsbeleid overbodig is.
Waarom wil hij er dan vanaf als de
prijzen zonder controle toch niet ho
ger worden. Inderdaad zal het rende
ment niet of nauwelijks stijgen,
meent hij. Maar zonder prijsbeleid is
er een extra prikkel. Een handelaar
zal actiever zoeken naar net dat stuk
je handel waar eens wat meer aan te
verdienen valt. Met het geld wat hij
daaruit overhoudt kunnen de verlie-
AMSTERDAM Volgens het
Veiligheidsinstituut in Amster
dam zijn plastic wegwerpaanste
kers levensgevaarlijk. In verband
hiermee wordt de regering gead
viseerd. deze dingen te verbieden
Gewezen wordt op een onderzoek
in Engeland waaruit blijkt, dat
een plastic wegwerpaansteker
dezelfde explosieve kracht heeft
als drie staven dynamiet.
Daarbij komt, wat ons land be
treft. dat er geen wettelijke nor
men voor dit soort aanstekers be
staan. Daarom kunnen deze din
gen zonder belemmering worden
gefabriceerd en verkocht.
Met name maakt het Veiligheids
instituut zich zorgen over het ge
bruik van die aanstekers ia de
huishouding. Het gevaar bestaat
dat bij het aansteken van gaspit
ten of (kerst)kaarsen, het plastic
omhulsel gaat smelten en dat ver
volgens het gashoudertje ont
ploft.
Wk
Eerder deze week werd het perso
neel van Dow Chemical in Ter-
neuzen gewaarschuwd tegen het
bij zich dragen van met gas gevul
de aanstekers. De waarschu-
weing werd met name gericht aan
de lassers en aan mensen die op
andere wijzen met open vuur
werken.
Deze waarschuwing werd gege
ven na enkele dodelijke ongeluk
ken met gasaanstekers in Ameri
ka. Daar kwamen enkele maan
den geleden twee lassers om het
leven; beiden doordal de aanste
ker ontplofte toen een lasvont
door de kledinr
Van een onzer verslaggevers
VELP Er zal volgend jaar meer dan het dubbele worden
gebouwd aan kantoren, bedrijfshallen en winkels dan dit jaar
Een enquête onder de negenentwintig leden van de Vereni
ging van Nederlandse Projektontwikkeling Maatschappijen
(Neprora) toont aan. dat de investeringen in deze sector
volgend jaar ongeveer twee miljard gulden zullen belopen. Dit
jaar beliepen deze commerciële projecten een waarde van
globaal 750 miljoen gulden.
Uit de enquête blijkt voorts dat in
1980 bijna 520 000 vierkante meter
kantoorruimte door deze onderne
mingen in aanbouw zal worden geno
men. Dat is ongeveer drie keer zo veel
als hetgeen dit jaar in aanbouw werd
genomen.
Aan bedrijfs- en distributiehallen zal
ruim 170.000 vierkante meter vloerop
pervlak in aanbouw worden geno
men; een verdubbeling ten opzichte
van het lopende jaar. In de winkelsec
tor zit volgend jaar ook een stijging
tot in totaal 115.000 vierkante meter
Dat is 30.000 vierkante meter meer
dan dit jaar.
Dit betekent, dat met deze plannen
een sterke Impuls aan het nationale
investeringsniveau wordt gegeven en
tegelijkertijd een belangrijke bijdra
ge wordt geleverd aan de werkgele
genheid. aldus de Neprom.
Commercieel
Het overgrote deel van de projecten
zowel in de commerciële sfeer als in
de woningbouw is bestemd voor de
..vrije' markt Dat betekent, dat voor
de meeste projecten nog gebruikers
moeten worden gevonden
De animo voor het kopen, huren en/of
leasen van kantoren, bedrijfshallen
blijkt in het algemeen tevredenstel
lend; de belangstelling voor winkels
blijkt uitstekend te zijn.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Denemarken heeft zijn munt, de kroon, met
vijf procent gedevalueerd (in waarde verminderd) Doel van
de devaluatie, die geldt ten opzichte van de munteenheden
van het Europese Monetaire Systeem (EMS), is de concurren
tiepositie van het land en daarmede de betalingsbalans te
verbeteren. De devaluatie maakt deel uit van een algeheel
saneringsplan, dat de Deense regering dinsdag aan het parle
ment zal voorleggen.
De waardevermindering van de
Deense kroon is de tweede in vrij
korte tijd. Op 23 september van dit
jaar werd de Deense munt met drie
procent gedevalueerd. De Deense mi
nister van economische zaken Ivar
Norgard. heeft gezegd, dat Denemar
ken de EG toestemming zal vragen
voor een overeenkomstige devaluatie
van de „groene kroon", de basis,
waarop landbouwprijzen en -subsi
dies worden berekend. Hij was van
mening, dat door de waardevermin
dering van de Deense munt het te
kort op de betalingsbalans van Dene
marken, dat nu ongeveer 14 miljard
kronen (ongeveer 5,18 miljard gulden)
bedraagt, jaarlijks met één miljard
Deense kronen zal kunnen worden
verminderd.
De Nederlandsche Bank heeft voor
de Deense kroon een nieuwe midden
koers vastgesteld op 35,5237 per
honderd kronen Tot dusverre was
dat 37.2998
door Henk Thomas
De op 20 november begonnen staking bij BL (voorheen British Leyland) loopt op haar eind. Op
de hoofdvestiging van BL, Lombridge in Birmingham, verschenen gisteren bijna alle
werknemers weer op hun werk. Bij andere BL-fabrieken werd nog door bijna tienduizend man
gestaakt, maar verwacht wordt, dat die de volgende week het werk zullen hervatten.
STOCHHOLM (Reuter) Een
woordvoerder van Volvo heeft in Go
thenburg meegedeeld dat hij het be
richt in het Zweedse avondbl d „Ex
pressen" over een mogelijke fusie van
de autofabriekan Volvo en Renault
niet kan bevestigen en evenmin kan
ontkennen Volvo wil geen commen
taar leveren op dit bericht. Voorzover
de woordvoerder wist worden met
Renault geen bijzondere onderhan
delingen gevoerd Hij voegde daar
aan toe dat automobielfabrikanten
voortdurend op zoek zij naar manie
ren om de ontwikkeling en produktie
van auto's tegen lagere kosten te la
ten plaatsvinden
De Zweedse avondkrant heeft bericht
dat Volvo de laatste hand legt aan
een uitgebreide samenwerkingsover
eenkomst met Renault.
Aanleiding tot het als wilde staking
begonnen arbeidsconflict was op
maandag 19 november het ontslag op
staande voet van Derek Robinson, de
voorzitter van het comité van shop
stewards (vakbondsvertegenwoordi-
gers op de werkvloer) van alle BL-
fabrieken. wegens het mede-opstellen
en verspreiden van een opruiend ge
schrift Ongeveer dertigduizend
werknemers legden daarop hun werk
neer. Dat is éénvijfde van het totale
personeelsbestand
In het pamflet werden werknemers
van BL opgeroepen zich te verzetten
tegen plannen van Sir Michael Ed-
wardes. topman van BL. tot sanering
van het staatsautomobielconcern
Die plannen houden gehele of gedeel
telijke sluiting van dertien bedrijven
in. alsmede de afvloeiing van vijfen
twintigduizend werknemers.
Het pamflet, dat zestig cent kostte,
verscheen op 14 november Het trok
nauwelijks de aandacht van degenen
voor wie het was bestemd de werkne
mers. Het geschrift kwam als mos
terd na de maaltijd, want aan het
vlugschrift was een geheime stem
ming onder het personeel vooraf ge
gaan. waarin werd gevraagd al of niet
in te stemmen met de saneringsplan
nen van Edwardes. De uitslag deed
iedereen verstomd staan 106.062
man gingen akkoord met de plannen.
15.541 stemden tegen. Edwardes
boekte een klinkende overwinning,
die niemand had durven voorspellen
De vakbonden en de shopstewards
beten in het stof. hoewel zij geen
gelegenheid lieten voorbijgaan de
uitkomst van de stemming te baga
telliseren.
Zij wezen erop. dat op het stembriefje
slechts de vraag stond „Gaat u ak
koord met BL's herstelplan?" Het
stembriefje werd vergezeld door een
andere brief, waarin BL meedeelde,
dat als men niet akkoord ging (zoals
.de shopstewards bepleitten). Edwar
des zich verder geen moeite zou ge
troosten om bij de overheid investe
ringssteun. de pijler onder het sane
ringsplan. te vragen. Bonden en shop
stewards hadden voor een dergelijke
benadering van een stemming maar
één woord over: „chantage!" Hetgeen
het ook is.
In het zadel
Het geschrift van Derek Robmsor. (in
verband met zijn communistische
sympathieën „Red Robbo" genoemd)
en drie andere shopstewards kan
moeilijk anders worden gezien als een
poging om iets van de verloren gega-
ne geloofwaardigheid terug te win
nen De concernleiding, door de stem
ming sterk in het zadel, kon weten,
dat het pamflet nauwelijks meer de
aandacht trok Waarom werd niette
min besloten de machtigste shopste
ward van de Britse industrie, die
sinds 1941 op de loonlijst van BL
stond, op straat te Zetten, daarmee
een arbeidsconflict riskerend?
Het conflict werd Inderdaad een feit ZWdTG druk
Na de bekendmaking van Robinson's
ontslag wandelden 7 000 collega's de
fabriekspoort van Longbridge uit
Aan het einde van de week. 23 novem
ber. was het aantal stakers opgelopen
tot bijna 30.000. Intussen was de wil
de staking „officieel" gemaakt door
de betrokken vakbonden, de Amalga
mated Union of Engineering Workers
(AUEW, de bond van Derek Robin
son) en de Transport and Oeneral
Workers Union (TGWU) Op 27 no
vember onderhandelden bonden en
BL-leidlng over het conflict Na een
gesprek van vier uur werd een com
promis bereikt, dat voorzag in de
instelling van een onafhankelijke
commissie die het ontslag van Robin
son zou onderzoeken. Gedurende dit
onderzoek zal de shopsteward volle
dig worden betaald
Dit compromis is wat wonderlijk, niet
naar Inhoud, maar naar totstandko
ming Edwardes had alle troeven in
handen de uitslag van de stemming,
de publieke opinie die steeds meer
anti-vakbond wordt en de zekerheid,
dat zonder hem er geen sanering en
geen overheidssteun komen en BL
onafwendbaar het bankroet tege
moet gaat (Tegenover de Sunday Ti
mes van 25 november verklaarde Ed
wardes. dat de bonden voor de keuze
zullen worden geplaatst hij weg. of
Robinson).
Ondér deze omstandigheden stonden
de AUEW en de TOWU onder zware
druk Daarbij kwam nog een dilem
ma. Enerzijds konden ze moeilijk een
shopsteward laten vallen, zonder de
positie van alle shopstewards in de
industrie in gevaar te brengen Aan
de andere kant is er de haat-liefde
verhouding tussen shopstewards en
hun onofficiële comité s en de „offi
ciële" vakbeweging. Meer dan eens
rijden de partijen elkaar in de wielen
als het gaat om arbeidsvoorwaarden
en herstructureringen, zoals ook nu
bij de sanering van BL Het moet
voor de leiding van de TOWU en de
AUEW even een aantrekkelijke ge
dachte zijn geweest om de invloedrij
ke lastpak Robinson kwijt te raken,
te meer nu besloten is met BL te
onderhandelen over de afwikkeling
van de herstructurering
Maar waarom riskeerde Edwardes
een arbeidsconflict om een nauwe
lijks meer de aandacht trekkend
pamflet, om het ontslag van Robin-
son*> Waarschijnlijk, omdat 8lr Mi
chael met de uitschakeling van Ro
binson. de initiatiefnemer van talrij
ke stakingen in het verleden, hoopte
het laatste obstakel voor zijn sane
ringsplannen en de uitvoering daar
van in de toekomst op te ruimen de
oppositie van het niet-olflciële comi
té der shopstewards. Als hij al reken
de op een arbeidsconflict, dan kon hij
er één van korte duur verwachten
Kerstmis nadert en dat betekent ook
voor opstandige werknemers extra
huishoudelijke uitgaven
Noors disconto
Zweden is niet van plan de waarde
van zijn kroon te wijzigen nu Dene
marken tot devaluatie heeft besloten
Noorwegen heeft laten weten, dat de
Deense devaluatie geen consequen
ties voor het land dat overigens
geen lid is van het EMS Zal hebben
Het Noorse disconto (de officiële ren
te) is met twee procent verhoogd tot
een recordpeil van negen procent
De Zwitserse nationale bank heeft de
negatieve rente op buitenlandse de
posito's bij Zwitserse banken afge
schaft De banken mogen echter over
buitenlandse tegoeden nog geen ren
te vergoeden. De negatieve (dus te
betalen) rente werd m november 1974
ingevoerd om de stroom buitenlands
geld naar Zwitserland in te dammen
Het tarief bedroeg aanvankelijk 10
procent, doch sedert l november JI
was de negatieve rente nog maar 2.5
procent.
Dollar onder druk
De dollar stond gisteren op de valuta
markten onder druk. terwijl de goud
prijs verder steeg Het laatste werd
toegeschreven aan de vrees voor een
verdere escalatie in het conflict tus
sen de VS en Iran Oeruchten als zou
één van de gijzelaars in de Ameri
kaanse ambassade in Teheran zijn
gedood overigens officieel tegenge
sproken speelden daarbij een rol.
evenals de weigering van Mexico d«-
Sjah (opnieuw) toe te laten De goud
prijs in Londen klom in de loop van
de dag. vergeleken met het officiële
slot van donderdag, met 10 dollar tot
417.20 dollar per ounce (31,1 gram»
Op de Amsterdamse valutamarkt
2akte de (handels)koers voor de dol
lar na een opening van 1,9295 even
in tot 1.9270, waarna op 1.9290
werd gehandeld. In Frankfort 2akte
de dollar op een gegeven moment in
lot DM 1.7300. het op één na laagste
peil uit de geschiedenis
