akarta wil miljoen
hinezen terugsturen
pezetters fel tegen
ebat Veiligheidsraad
Communisme
bloeit in Iran
Kosygins stoel
leeg in Moskou
Rabobank S
Herbz
Verschuivingen in
nieuw kabinet Kenia
Het Vrij Uit zomerprogramma
ligt nü bij de Rabobank
voor u klaar!
'Verhuizing' politieke
gevangenen Indonesië
iking voor
irgemeester
ika van Nabloes
autoverhuur
Sombere economische situatie
boeksnel
voor het beste eruit is
geld en goede raad
NDERDAG 29 NOVEMBER 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
JCARTA (Reuter) Indonesië is van plan tegen 1984 ongeveer een miljoen Chinezen, die
n paspoort van de Volksrepubliek in bezit hebben, naar China te repatriëren. Dit werd
iteren aan het persbureau Reuter meegedeeld door de vice-voorzitter van de parlements-
►Q mmissie voor defensie en buitenlandse zaken. Igde Jaksa, die zei dat het plan voor de
1 mmissie was onthuld door het hoofd van de inlichtingendienst, luitenant-generaal Yoga
le cgama.
»e|
lgens Jaksa zei de generaal dat de dat na deze coup aan de macht macht aan banden te leggen, door het
kwam. houdt nog altijd vol dat de
Indonesische communistische partij
PKI. die betrokken was bij de coup.
gesteund werd door Chinese commu
nisten.
ering speciale gebieden voor de
,n trlndonesische Chinezen zou aan-
zen waar ze heen gebracht zouden
Irden in afwachting van hun over-
nging naar China. De regering was
menteel al bezig de Chinezen te
Istreren om het precieze aantal te
art|ten te komen, en om hun gezins-
standigheden en het werk wat ze
ef en. nader te bepalen. Deze registra-
j-Jen de uiteindelijke overbrenging
„jar de speciale gebieden moet voor
4 zijn beslag hebben, zo citeerde
.Jcsa de generaal.
plan is blijkbaar bedoeld om tot
^'Ji oplossing te komen van het pro-
aem van de Chinezen met een Chi-
;t ts paspoort die in Indonesië bleven
re lat de ciplomatieke banden tussen
de landen verbroken werden als
£g^olg van de zogeheten mislukte
atsgreep yan eind september 1965.
j j t huidige bewind van Soeharto,
Na deze coup lieten de Indonesische
machthebbers Peking weten dat de
Chinezen zonder Indonesisch pas
poort niet meer welkom waren in
Indonesië en het land moesten verla
ten en China heeft inderdaad enkele
schepen gezonden die enkele duizen
den Chinezen uit Noord-Sumatra op
haalden.
Zoals in de meeste Zuidoostaziati-
sche landen hebben de Chinezen ook
in Indonesië een belangrijk deel van
het zakenleven in handen, hetgeen in
al die landen al meermalen tot span
ningen heeft geleid. De Indonesische
overheid heeft verschillende keren
geprobeerd de Chinese economische
Chinese inwoners moeilijker te ma
ken ondernemingen op te zetten eny
de bestaande ondernemingen stricte
bepalingen op te leggen. Waarmee
nadrukkelijk de hand werd gelicht
door Chinezen die Indonesische zet
bazen gebruikten, maar tevens door
generaals en ambtenaren die tegen
niet onaanzienlijke bedragen een
oogje dichtknepen.
Afgelopen juni bepaalde de minister
voor bestuurshervormingen. Johan
nes Soemarlin, dat Chinese onderne
mers gedwongen Indonesisch perso
neel. ook op belangrijke posities, te
werk moesten stellen om zodoende
„de verkeerde koers van 's lands eco
nomie te corrigeren". De maatregel
was vooral bedoeld voor de kleinere
ondernemingen met een maximum
aan begin-kapitaal van tegen de hon
derdduizend gulden.
fcHERAN, NEW YORK (Reuter, AFP, AP) De bezetters van de Amerikaanse ambassade
"Teheran zijn sterk gekant tegen het debat in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties
fer de crisis tussen Iran en de Verenigde Staten. Zij hebben de aan de macht zijnde Iraanse
fevolutionaire Raad onder sterke druk gezet geen vertegenwoordiger uit Iran naar New York
sturen.
Ier deze week werd in Teheran
:end gemaakt dat de vroegere mi-
ter van buitenlandse zaken Abol-
*san Banl Sard aanstaande zater-
naar New York zou gaan om het
erT>at bij te wonen. Hij had om uitstel
cei het debat gevraagd omdat hij de
taJ mltische feestdagen in Iran moest
wonen. De Amerikaanse regering
akkoord met het uitstel. Maar
e Banl Sadr is afgezet als minister
lWl buitenlandse zaken, is het zeer de
,r ag of hij, of zijn vervanger nog wel
ir New York zal gaan. Irans sterke
ayatollah Khomeini heeft niets
je [elaten de komende debatten in de
ra< ad te bagatelliseren en gezegd dat
ieu geen genoegen zou nemen met een
55) luit in de Raad. die toch maar
de Verenigde Staten gedomi-
frd werd.
ADVERTENTIE
De Raad is in de nacht van dinsdag
op woensdag even bijeen geweest en
secretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Kurt Waldheim en de Bolivi
aanse voorzitter van de Raad, Sergio
Palacias de Vizzio, riepen in korte
toespraken op tot de vrijlating van de
Amerikaanse gijzelaars in Teheran.
Belachelijk
Epernay
Produce of Rance
GEÏMPORTEERD DOOR
KOOPMANS BRUINIER B V
N^. AMSTERDAM
flUZALEM (UPI. DPA, Reuter)
icheidene burgemeesters van de
lelijke Jordaan-oever hebben be
ten uit protest tegen het gevangen
iden van hun collega, burgemees-
j SJaaka van Nabloes, voor de ge-
pgenis van het Israëlische Ramle
p zitstaking te houden. Als Sjaaka
gewezen wordt dan zullen de bur-
meesters een algemene staking uit-
,CK) burgemeesters namen deze beslui-
op een vergadering in Nabloes. Ze
ten de onmiddellijke vrijlating van
iaka en het vernietigen van het
n Bwijzingsbesluit van de burge-
fester,
an
st advocate van Sjaaka. Felicia Lan-
z\is bij een militaire rechtbank in
oep gegaan tegen het besluit van
regering. Mocht deze het beroep
om
at
na Ijzen, dan kan zij nog in beroep
in bij het hooggerechtshof in Jeru-
Ta^m.
Dat zijn de studenten die de ambas
sade nu al 25 dagen bezet houden
allerminst van plan. Volgens 'hen
heeft de Veiligheidsraad de Iraanse
revolutie belachelijk gemaakt en zijn
besluiten van dit orgaan van geen
waarde. In een communiqué zeiden
de bezetters dat de Amerikanen niets
anders moeten doen dan de ex-sjah
uitleveren. „Zij weten kennelijk nog
niet dat zij zich in een oorlog met God
bevinden," aldus het communiqué,
dat verder stelde dat „de revolutio
naire raad de besluiten van de satani
sche veiligheidsraad, een door de Ver
enigde 8taten beheerst centrum van
samenzwering, ongeldig moet verkla
ren, zoals de Iraanse natie en de
imam (dat is dan ayatollah Khomei
ni) ook doen." Verder vinden de stu
denten dat de „ontsnapte misdadiger
(de ex-sjah) moet worden uitgeleverd,
anders is de berechting van de gijze
laars onvermijdelijk."
De Iraanse regering heeft gisteren in
New York een civiel proces aange
spannen tegen de afgezette sjah Reza
Pahlevi en diens vrouw. De regering
eist een schadevergoeding van in to
taal 81 miljard dollar.
De regering in Teheran stelde verder
dat de fondsen aan hun bestemming
waren onttrokken door de Pahlevi-
stichting, die in New York is geves
tigd. Voorts wordt een extra schade
vergoeding van 61 miljard dollar
geëist.
De zaak werd namens de Iraanse re
gering aanhangig gemaakt door twee
advocatenkantoren, één in Washing
ton en één in New York. De eiser
verklaarde dat het totale bedrag dat
verduisterd zou zijn niet bekend is,
omdat de Pahlevi-stichting sinds
1961 geen financiële Informatie meer
heeft verstrekt. Een drie pagina's tel
lend bijvoegsel bevatte een lijst die
was overgenomen uit het boek „Iran:
de illusie van de macht" van Robert
Graham, met een opsomming van
alle bekende tegoeden van de stich
ting zoals die in december 1977 be
kend waren.
Een woordvoerder van de sjah heeft
opnieuw gezegd dat de sjah en de
Pahlevi-stichting niets met elkaar te
maken hadden. Maar volgens de
klachten in Teheran zou Iran elk jaar
de stichting een subsidie hebben toe
gekend van omstreeks tien miljoen
dollar. Ook zou de sjah zich geld van
de nationale oliemaatschappij toege-
eigend hebben.
ADVERTENTIE
Hertz tweemaal goedkoper Een
jonge, schone, technisch pertekte
auto voor 't zelfde geld Oat is een
maal Speciaal tarief voor't komen
de weekend Dat is tweemaal Snel
reserveren dus.
Amsterdam, Prinsengracht 737.
Tel. 020-238561
Hertz verhuurt Fords
en andere uitstekende auto's
De Amerikaanse president Jimmy
Carter maakt zich in toenemende
mate kwaad over de behandeling van
de gijzelaars in de ambassade. Vol
gens Carter zijn ze al 24 dagen aan
handen en voeten gebonden en wor
den ze bedreigd met vuurwapens, om
uitspraken van hen los te krijgen die
tegengesteld waren aan wat de men
sen in feite wilden zeggen.
Het Amerikaanse ministerie van de
fensie heeft gisteren bijzonderheden
verstrekt over de zeestrijdkrachten
die momenteel zijn samengetrokken
in het gebied van de Perzische Golf
en het zuiden van het Arabische
schiereiland. Militaire deskundigen
spraken van de belangrijkste Ameri
kaanse vlootconcentratie sedert de
Tweede Wereldoorlog. Thomas Ross.
woordvoerder van het Pentagon, zei
dat het om 19 oorlogsbodems gaat.
onderverdeeld in drie eskaders
Als president Carter tot echt militair
ingrijpen zou besluiten dan zouden er
drie mogelijkheden zijn voor de
jachtbommenwerpers van de vlieg
dekschepen.
De olievelden in het noorden van
de Golf met de raffinaderijen van
Abadan en de olie-overslagplaatsen
van het eiland Khark,
De luchtmachtbases van Isfahan
en Chiraz waar de moderne (Ameri
kaanse) jachtbommenwerpers van
het type F14 zijn gestationeerd en de
vlootbases van Bandar Abbas en
Chah Bahar
De heilige stad Qom. de woon
plaats van ayatollah Khomeini
SAN SALVADOR (AFP. Reuter)
De Zuidafrikaanse ambassadeur in
El Salvador, Archibald Gardener
Dunn is gisteren door een groep van
ongeveer tien mensen ontvoerd, na
dat hij de ambassade verliet. Hij
werd in een vrachtwagen gestopt.
Geen van de guerrillaorganistles nam
gisteravond de verantwoordelijkheid
voor de ontvoering op zich.
De 75-jarige premier is sedert decem
ber vorig jaar niet meer in het open
baar waargenomen wegens een ern
stige ziekte. Naar verwacht zal Kosy-
gin worden vervangen door de 74-
jarige Nikolay Tichonow. Deze zat
gisteren op een van de belangrijkste
plaatsen achter partijleider en presi
dent Brezjnew
President Brezjnew gaf een uiterst
somber beeld van de Russische eco
nomie. De komende jaren zal flink
worden besnoeid. De graanoogst in
de Sowjet-Unie was dit jaar het
laagst sedert 1975 en bracht vijftig
miljoen ton minder op dan was voor
zien. Dit was volgens president Brezj
new te wijten aan de grote droogte
van dit jaar. Vorig jaar was er een
recordopbrengst
Brezjnew had kritiek op enkele mi
nisters. Hij verklaarde dat de produk-
tie de komende jaren niet zo hoog
kan zijn als was gepland. De Russi
sche partijleider kondigde ook aan
dat er op defensie zal worden be
snoeid. De uitgaven zullen ruim 300
miljoen gulden minder zijn dan vol
gend jaar en het totale budget zal 52
miljard gulden bedragen. Dit is zes
procent van de regeringsuitgaven.
Naar verluidt zijn deze uitgaven maar
een fractie van de werkelijke kosten
die de Sowjet-Unie maakt. De be
snoeiing op defensie kan worden ge
zien als een symbolisch gebaar om
aan te duiden dat Moskou werkelijk
vredelievende bedoelingen heeft
Groei minder
De industriële groei zal volgend jaar
lager zijn dan was voorspeld en 4.5
procent bedragen. Dit cijfer had vorig
jaar 5,7 procent moeten bedragen,
maar was volgens Russische econo
men in werkelijkheid 4.2 procent.
Nicolai Baibakow, het hoofd van het
economisch planbureau van de Sow
jet-Unie verklaarde dat de energiesi
tuatie benard is en vroeg om een
strak beleid op economisch gebied.
Volgend jaar zal minder olie worden
aangeboord en zal de kolenproduktie
lager zijn. In plaats van de 640 ton
olie die volgens eerdere plannen naar
boven gehaald zou worden noemde
Schaamte
President Brezjnew gaf toe dat de
bevolking ook te lijden zal hebben
van de verslechterende economische
toestand. Er is niet alleen een tekort
aan vlees, maar ook eerste levensbe
hoeften als zeep. waspoeder. naaige
rei. tandpasta, tandenborstels en ba
by luiers zijn schaars. Brezjnew gaf
geen oplossing voor deze problemen,
maar bepleitte een sterkere centrali
satie en meer discipline
De benoeming van Nikolai Ticho
now tot lid van het Politburo kwam
niet onverwacht. De ster van Ticho
now is de laatste jaren sterk gerezen
Vorig jaar was hij al kandidaat-lid
van dit hoogste partijcollege in de
Sowjet-Unie. Met zijn 74 jaar is de
gemiddelde leeftijd van leden van het
Politburo wat opgeschroefd. Het or
gaan wordt steeds meer een oude
herencollege. De gemiddelde leeftijd
is na de komst van Tichpnow 69 jaar
Tichonow Is de op drie na oudste, na
Arwid Pelche (80 jaar), Michael Soes-
low (77) Jaar) en Alexei Kosygin (75
jaar). De benjamin van het Politburo
is Michael Gorbatchew. die ..slechts"
48 Jaren telt.
ADVERTENTIE
DE KOKENAEli
j(nevif
is fijn, z*n prijs
verrassencfklein.
TEHERAN (Reuter) De Iraanse communisten hebben het
zelden zo goed gehad als op het ogenblik. Marx' uitspraak dat
godsdienst opium is van het volk vergetend, voelt de Toedeh-
partij in Iran zich als een vis in het water. „We hebben nog
nooit zoveel boeken over het marxisme kunpen drukken als
de afgelopen acht maanden." zegt de secretaris-generaal van
de partij Noereddin Kianouri. „Onze krant mag gedrukt
worden, we houden bijeenkomst en de leden stromen toe. In
veertig jaar hebben we nog nooit zoveel vrijheid gehad." Deze
woorden druisen in tegen het beeld dat het Westen op het
ogenblik van Iran heeft: onverdraagzaamheid zou er troef zijn
en religieuze fanaten proberen de klok terug te zetten naar de
middeleeuwen.
De oprichter van de Rode Brigades in Italië Renato Curcio wacht
geboeid en streng bewaakt voordat hij in het gerechtshof van Turijn in
beroep gaat tegen de levenslange gevangenisstraffen tegen leden van
de brigade. De leden van de Rode Brigades zaten wederom in een kooi,
maar gaven niet zoals vorige keren luidkeels van hun ongenoegen
blijk.
MOSKOU (Reuter, AP, AFP) Premier Alexei Kosygin van
de Sowjet-Unie was gisteren niet aanwezig op een zitting van
de Opperste Sowjet in het Kremlin. Zijn zetel was leeg toen er
werd gesproken over de verslechterende economische situatie
in de Sowjet-Unie.
De Iraanse communisten waren in
1949 gedwongen ondergronds te
gaan. Ze werden vervolgd, gemarteld
en gedood, maar de gevreesde Iraan
se geheime dienst, de SAVAK, is er
nooit in geslaagd de partij kapot te
maken. En op het ogenblik leeft zij
vreedzaam samen met Irans revolu
tionaire leider, ayatollah Khomeini,
die kennelijk niet al te grote verschil
len ziet tussen zijn militante islam en
de geschriften van Marx. Engels en
Lenin
Partijleider Kianouri zegt linkse
priesters in Zuid-Amerika na. dat
godsdienst en communisme elkaar
niet hoeven uit te sluiten. „Bega niet
de fout Iran te vergelijken met Euro
pa. We beleven hier het hoogtepunt
van een nieuwe revolutionaire bewe
ging. waarvan de revolutionaire reli
gie de speerpunt was.''
De Toedehpartij steunt de ayatollah
ten volle en staat achter de bezetting
van de Amerikaanse ambassade.
..Wij hebben als eerste documenten
gepubliceerd dat de ambassade een
centrum van verzet was. Er werden
zelfs paspoorten vervalst om mensen
het land uit te smokkelen. Natuurlijk
steunen we de bezetting van de am
bassade." aldus Kianouri. Zijn partij
trad naar buiten in de verwarring van
de islamitische revolutie en de com
munistische partij beschouwt zich
zelf nu als wettig, hoewel dat nergens
vastligt. Zij maakt er geen geheim
van dat haar uiteindelijke sympathie
in Moskou ligt. „De Sowjet-Unie is
een bolwerk van vrede en de belang
rijkste kracht in de strijd tegen het
imperialisme." zegt Kianouri. „Ik ben
ervan overtuigd dat de Sowjet-Unie
ons met alle mogelijke middelen zal
steunen
Macht
Volgens waarnemers hier is het pro-
Moskou standpunt van de Toedeh
partij het belangrijkste struikelblok,
om net zo n macht en invloed te krij
gen als de communistische partij in
de tweede wereldoorlog had. tijdens
en na de bezetting door de Sowjet-
Unie. Het Rode Leger hielp de Iraan
se broeders een onafhankelijke staat
te stichten in de provincie Azerbeij-
an. in het noorden van Iran, tegen de
grens met de Sowjet-Unie. De repu
bliek hield hetNelf maanden uit. en
werd toen onder de voet gelopen door
troepen van de sjah. waarbij tenmin
ste twintigduizend mensen werden
gedood. Golven van onderdrukking
spoelden daarop over de Toedeh en
veel van de leiders van de partij gin
gen in ballingschap Kianouri zelf
bracht 23 van zijn 63 jaar in balling
schap door. voor het grootste deel in
Oost-Duitsland
Volgens Kianouri hebben zijn partij
en ayatollah Khomeini zóveel ge
meen dat de kleine tegenstellingen
die er bestaan „onbelangrijk" zijn
Hij méént dat ook de sjiltlsche stro
ming in de islam, die overheerst in
Iran. zich verzet tegen uitbuiting,
grootgrondbezit, kapitalisme en wes
ters imperialisme in het algemeen, en
dat van de Verenigde Staten in het
bijzonder. „Dat willen wij ook,'' zegt
Kianouri met een glimlach. ..We be
strijden dezelfde vijand om dezelfde
reden: armoede, werkloosheid en ach
terstelling moeten verdwijnen Wij
vechten voor diepgaande veranderin
gen en ln een klasseloze maat
schappij
Baibakow het cijfer van 606 ton. Dit
is wel een toename in vergelijking
met dit jaar, toen het cijfer 585 mil
joen ton was. Westerse Sowjet-ken-
ners hebben voorspeld dat volgend
jaar het topjaar zal zijn in de Sowjet-
Unie bij de olieproduktie, maar dat
na 1980 de produktie zal verminde
ren. De Sowjet-Unie is de grootste
olieproducent van de wereld.
De kolenproduktie zal volgend jaar
745 miljoen ton bedragen. 50 miljoen
ton minder dan bedoeld. Ook wordt
er minder elektriciteit opgewekt en
neemt de produktie in de staalindus
trie. de chemie en andere industrieën
niet zo snel toe als vijf jaar geleden
was voorspeld
NAIROBI (AP, Reuter) De Keniase president Daniel Arap
Moi heeft gisteren de samenstelling van Zijn nieuwe kabinet
bekend gemaakt. Zeven ministers en twaalf staatssecretaris
sen raakten hun positie kwijt na de verkiezingen van 8
november. Het parlement met 158 zetels bestaat voor de helft
uit nieuwe leden.
De minister van buitenlandse zaken
Munya Walyakl komt. zoals ver
wacht. niet meer terug op deze post.
maar krijgt het nieuwe ministerie van
energie. Nieuwe minister van buiten
landse zaken is Robert Ouko
Voor de eerste maal i& ook een blanke
ln het nieuwe kabinet benoemd. De
dertigjarige Philip Leakey, die zeer
populair is bij de zwarte bevolking
van Kenia, wordt de nieuwe staatsse
cretaris van natuur en milieu Hij is
de zoon van de beroemde antropolo
gen Louis en Mary Leaky
Het nieuwe kabinet is het eerste na
de dood van Iomo Kenyatta vorig
jaar. Daniel Arap Mol nam vorig jaar
de scepter over. maar moest met de
ministers van Kenyatta verder wer
ken. Hierdoor had hij weinig speel
ruimte om een eigen bèleid uit te
voeren. Nu met zijn nieuwe kabinet
heeft Moi meer mogelijkheden om
een eigen politieke koers te varen
Zijn twee belangrijkste steunpilaren
vicepresldent Mwal Kibakl en minis
ter van justitie Charles Nonjo blijven
dezelfde positie bekleden en zullen
ook nu weer met Moi een drieman
schap vormen
Het aantal portefeuilles is vergroot
van 21 na$r 24 Er komen nieuwe
ministeries van energie, lager onder
wijs. hoger onderwijs en ontwikke
ling van veeteelt
Het ministerie van defensie is in han
den gekomen van Moi zelf De vorige
minister van defensie James Gichuru
wordt nu minister van staat. Ook het
ministerie van land en nederzettin
gen valt nu onder president Moi.
JAKARTA lANPl Ongeveer veertig politieke gevangenen
in Indonesië zijn overgebracht naar de strengst bewaakte
gevangenis van het land, die op het eiland Noesakambangan
onder de zuidkust van Midden-Java.
Dit heeft de correspondent van Radio
Nederland Wereldomroep gemeld. Zij
behoren tot de tienduizend politieke
gevangenen die op het eiland Boeroe
waren geïnterneerd na de mislukte
veertien jaar
ADVERTENTIE
staatsgreep
geleden
Het interneringskamp op Boeroe
wordt eind dit jaar opgeheven Nog
duizend politieke gevangenen zullen
dan vrijgelaten worden De veertig
die niet worden vrijgelaten worden
beschouwd als onverzoenlijken. Ze
ontkennen enig misdrijf te hebben
begaan en weigeren een verklaring te
ondertekenen waarbij ze afstand
doen van de mogelijkheid vla de rech
ter rehabilitatie of schadevergoeding
te krijgen
Onder deze onverzoenlijken bevindt
zich de bekende romanschrijver van
Indonesië Pramoedya Ananta Toer.
aldus de correspondent. De anderen
zijn journalisten, bestuursleden van
de verboden communistische partij
oud-parlementsleden. Jeugdleiders
en een aantal hoge regeringsambte
naren uit het tijdperk van wijlen pre
sident Soekamo
MOSKOU (AP, Reuter. AFP» De
.Sowjet-Unie zoekt toenadering tot
Albanië en wil een eind maken aan de
vijandige betrekkingen die al acht
tien jaar bestaan tussen de twee lan
den. Het partijblad Prawda schreef
gisteren dat Moskou de „moeilljkhe
den" altijd als „tijdelijk" heeft ge
zien. Ter gelegenheid van de viering
van de 35ste verjaardag van de be
vrijding van Albanië eerde de Prawda
de „heroïsche strijd van het volk en
de communistische partij van Alba
nië" ln de Tweede Wereldoorlog
