ndriessen: nieuwe
szuinigingen nodig
Lastenverzwaring
onroerend goed
Overvloed aan goedkope kunstvezels
Hoge 'tariefmuur'
Spaanse sinaasappels
Automatiseringsplannen
niet buiten vakbond om
podzaak bestedingen aan te passen
Beleid gemeenten haaks
op streven van regering
merciële tv
ntrust NOTU
Vliegen in
Europa te duur
Iran betaalt
importen in munt
land van herkomst
Storting 9,25 pets
staatslening
Europees rapport over micro-electronica Onmisbaar
loedkope importen uit de Verenigde Staten
De Hoofden van Nederland
De bedrijfsdirektetfr.
schoonhouden
multi-onderhoud
^JDAG 27 NOVEMBER 1979
-
FINANCIËN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
13
en .onzer verslaggevers
TERDAM Minister F. Andriessen (Financiën) acht nieuwe bezuinigingen in de
btieve sector nodig. Sprekend tot de jaarvergadering van de Stichting voor Nederlandse
handige Handel en Industrie (ZHI) zei Andriessen letterlijk: „De conlcusie is derhalve
Itkoombaar, dat in 1980/81 een nieuwe fundamentele heroverweging van de aanvaardbare
I van de collectieve sector zal moeten plaatsvinden."
rindsman kwam tot deze con-
I na een beschouwing over de in
|èn tachtig te verwachten econo-
e ontwikkelingen.
ien denkt, dat de energiere-
in het komende decennium
Md met bijna een miljard gul
jaar zal achteruitgaan. Tege-
IJd moet worden aangenomen,
rdere prijsstijgingen van ruwe
n andere grondstoffen zullen
tot een ruilvoetverslechtering.
verschijnselen zullen nopen tot
ipassing van het binnenlandse
ngsniveau en tot een uiterste
ling om het concurrentiever-
v&n de Nederlandse economie
[tellen.
s de minister van Financiën
er nog meer claims op de natio-
iddelen: omvangrijke vervan-
ivesteringen en investeringen
op energiebesparing en mili-
iherming. Daarnaast, aldus An-
>n. zal het arbeidsaanbod sterk
nen, waardoor de werkloosheid
tra accent krijgt.
problemen rond de overheids-
in zullen worden aange-
meent Andriessen. In een
nsatie van wegvallende aard
en door hogere belastingen en
premies ziet hij niets: de infla-
erdoor worden versneld.
financieringstekort opvoeren
n mogelijkheden, omdat dit
nu al boven het aanvaardbare
teruggedrongen dient te wor-
•xJJt ongeveer vier procent van het
ale inkomen.
naamde „alternatieve landbouw". De
voorzitter. O. H. van Driel. bepleitte
overheidsmaatregelen ter bescherr
ming van de bedrijfstak tegen „de
steeds groeiende belangstelling van
milieugroepen, dierenbeschermers,
natuurbeschermers e.d."
„Afgezien van het feit, dat ons voed
selpakket onbetaalbaar zou worden
als de voortbrenging van een aantal
produkten zou moeten geschieden
zoals onze voorouders dat deden, veel
kritieker wordt het wanneer ons land
voorop loopt en andere om ons heen
liggende EO-partners het niet zo
nauw nemen met het vervaardigen
van agrarische produkten". aldus
Van Driel. En: „geen opportunisti
sche steun aan de steeds veldwinnen
de soms irreële ideeën, alvorens een
goede afstemming met de agrarische
sector heeft plaatsgevonden
De ZHI-voorzitter richtte ook waar
schuwende woorden tot de „hobby
boer". die het inkomen van de onder
nemer-boer in toenemende mate aan
tast. Hobby-boeren scheppen onge
wenste overcapaciteit en „daar kun
nen ln andere agrarische activiteiten
ontwikkelingen uit voortvloeien, die
de boer en de industrie en de werkge
legenheid benadelen." Ook dit. aldus
van Driel. vraagt om passende over
heidsmaatregelen.
Oud zeer is voor de ZHI de discrimi
natie. die schuilt in de dubbele belas
tingheffing van uitgekeerde winsten
van NV's en BV's. De vennootschap
pen worden gediscrimineerd ten op
zichte van coöperaties, die winstuit
keringen (in de vorm van prijstoesla-
gen of prijsreducties) in mindering
mogen brengen van hun fiscale winst
Bij vennootschappen wordt dubbele
winstbelasting geheven: over de ven
nootschapswinst en over het divi
dend. Minister Andriessen kreeg de
oproep, aan deze toestand een einde
te maken.
Zorgvuldig worden de sinaasappelen gecontroleerd en verpakt.
De Spaanse telers en exporteurs van citrusvruchten (sinaas
appelen, mandarijnen en citroenen) zien reikhalzend uit naar
een spoedige toetreding van Spanje tot de Europese Gemeen
schap. Het grootste probleem is namelijk de importheffing
van twaalf procent, die aan de grenzen van de Europese
Gemeenschap op de Spaanse citrusvruchten wordt geheven.
Van een onzer verslaggevers
TILBURG De gemeentelijke belastingdruk zal verder stij
gen. Dit in het bijzonder doordat de gemeenten de waardering
van het onroerend goed die tot dusverre vrij laag was
steeds meer te verhogen.
ia!
Ifnatieve landbouw'
ruirzitter van de ZHI, een stich-
e zich ten doel stelt de contac-
sen boer en particuliere agrari-
andel en industrie te verstevi-
lalde stevig uit naar de zoge-
IeRDAM (ANP) De Neder
I Organisatie van Tijdschrift
'ers (NOTU) heeft in een tele
i minister O ardeniers (CRM;
staatssecretaris Smit-Kroes
en Waterstaat) verontrus-
litgesproken over het voome-
estemmlng te verlenen voor de
I van commerciële televisie van-
Kemburg via de kabelnetten in
nd.
J wijst erop, dat de gevolgen
i nauwelijks ingetoomde golf
tynmerciële informatie een be-
l vormt voor vele tijdschriften
(elal voor meer dan de helft
kelijk zijn van de inkomsten uit
jenties. De NOTU dringt aan op
d be raad met de minister en
jatssecretaris.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAO Een lijndienst-
vlucht naar New York is goedko
per dan naar het dichterbij gele
gen Stockholm. Een jaarretour
Amsterdam-Stockholm kost
1.368; een retourvlucht Am
sterdam-New York 893.
Aan deze. wat wordt genoemd
„vreemde situatie", wordt in de
Consumenten-Reisgids van no
vember aandacht besteed.
In het artikel over de luchtvaart
tarieven in Europa wordt niet
alleen de scheve verhouding tus
sen de lijndiensttarieven binnen
Europa en die naar Amerika be
licht. maar ook het prijsverschil
op de Europese trajecten onder
ling. Het blijkt, dat de tarieven
voor vrijwel dezelfde afstand
soms honderd gulden uiteen
lopen.
De Consumentenbond meent,
dat de Europese landen hun ei
gen luchtvaartmaatschappij te
veel beschermen, waardoor de
tarieven kunstmatig hoog wor
den gehouden. Hiermee schaart
hij zich achter het standpunt
van de Europese Commissie, die
in een uitvoerig rapport tot de
konklusie is gekomen dat de lan
den van de Europese Gemeen
schap meer concurrentie tusSen
de lijndiensten moeten toestaan.
Er begint in de starTe tarieven-
struktuur wat verandering te ko
men. Met name op de route Am-
sterdam-Londen zijn onlangs la
gere. interessante tarieven voor
gesteld. De Consumentenbond
pleit echter sterk voor méér
prij sexperimenten.
TEHERAN (Reuter)— De Iraanse
centrale bank heeft importeurs in
Iran opgedragen voor buitenlandse
goederen te betalen in de munt van
het land van herkomst. De maatregel
houdt verband met de zwakke positie
van de dollar en de voortdurende
waardevermindering ervan, aldus de
bank in een officiële bekendmaking.
Kredietbrieven moeten voortaan lui
den in de valuta van het land dat de
goederen levert
In financiële kringen in Teheran is
vernomen dat de internationale han-'
delsbanken geen dollartransacties
met Iran meer willen afsluiten in ver
band met de blokkering van de Iraan
se tegoeden bij de Amerikaanse ban
ken. Een maatregel waartoe presi
dent Carter heeft besloten nadat hij
had vernomen dat de Iraanse rege
ring alle tegoeden in de Verenigde
Staten wilde opvragen. Volgens de
zegslieden in Teheran is de regering
bezig haar bezit aan ponden sterling,
Franse franken. Westduitse marken
en Japanse yens te vergroten om
meer betalingen in die valuta's te
kunnen doen.
DEN HAAG (ANP) De storting op
de 9'li procent staatslening 1979 met
aflossing per 1985-1989, groot 550 mil
joen gulden, vindt voor 150 miljoen
gulden plaats op 17 decenibe^ en voor
400 miljoen gulden op 15 januari 1980.
Bij de inschrijving op 13 november
was de keuze tussen deze twee data
opengelaten voor de inschrijvers. Met
de 150 miljoen gulden op 17 december
zal het bedrag, dat dit jaar in 's rijks
schatkist wordt gestort via inschrij
vingen op openbare staatsleningen,
op 3,95 miljard gulden komen.
Om deze tariefbarrière beter te kun
nen nemen, heeft de citrussector een
beroep op de (Spaanse)regering ge
daan, de export naar de Europese
Gemeenschap financieel te steunen.
Dit in elk geval voor het verschil
tussen de twaalf procent die Spanje
moet betalen, en de vier procent die
Marokko is verschuldigd. Het is ech
ter de vraag, of de Spaanse regering
dit verzoek zal inwilligen.
Meer mogelijkheden zitten er mis
schien in de pogingen die worden
gedaan, om in deze arbeidsintensieve
sector tot besparing van kosten te
komen. Dit wordt noodzakelijk ge
acht. temeer omdat de produktlekos-
ten in Spanje de afgelopen Jaren veel
sterker zijn gestegen dan in de con
currerende landen.
Een probleem dat daarbij kwam. is
de gestegen waarde van de peseta.
Behalve problemen, zijn er ook posi
tieve zaken te noemen. Zo is de kwali
teit van de sinaasappelen, mandarij
nen en citroenen beter dan vorig jaar.
toen de vruchten als gevolg van het
slechte weer wat klein uitvielen en
soms beschadigingen opliepen. Van
belang is ook dat er tegenstelling
tot vorig jaar geen arbeidsconflic
ten zijn geweest.
Ofschoon de concurrentie er bepaald
niet minder op ls geworden, zijn de
omstandigheden thans beter dan ver
leden Jaar. Toen werd op elke kilo
uitgevoerde citrusvruchten een ver
lies van gemiddeld vijf tot zes pese
ta's (ongeveer achttien cent) geleden.
Dat betekende bij een uitvoer van 1,7
miljoen ton een strop van ongeveer
driehonderd miljoen gulden.
Nederland staat na Duitsland en
Frankrijk op de derde plaats wat
betreft de invoer van Spaanse citrus
vruchten. Dit met een kleine hon
derdduizend ton sinaasappels, bijna
vijftigduizend ton mandarijnen en
ruim twaalfduizend ton citroenen.
Hierop wees prof. mr Ch. Geppaert,
hoogleraar in het belastingrecht in
Tilburg tijdens het lustrumcongres
van de Tilburgse Flscalistenvereni-
glng „De 8meetskring".
Volgens hem is die stijging van de
gemeentelijke onroerend goed belas
ting niet verenigbaar met het streven
van de regering, de druk van de col
lectieve lasten te verlagen. Daarom
achtte hij het wenselijk, dat de op
brengst van de gemeentelijke belas
tingen per Jaar niet meer mag stijgen,
dan met een bepaald (beperkt) per
centage.
Prof. Geppaert nam ook stelling te
gen het betrekken van zieken- en
verzorgingshuizen in de onroerend
goed-belasting. Volgens hem worden,
in het geval deze instellingen die be
lasting doorberekenen, de collectieve
uitgaven omhoog gedreven.
Prof. dr J. Chrlstlaanse van de Eras-
mus-Unlversitelt in Rotterdam be
toogde. dat de discussies over de ge
meentelijke onroerend goed-belas
ting zeer positief hebben gewerkt. Hij
noemde die een gunstig teken van de
betrokkenheid van de burgers bij het
gemeentelijk beleid, waardoor de be
stuurders van gemeenten het uitga-
venbeleid kritischer gaan bekijken. Argumenten
toonde zich ook een voorstander van
het gemeentelijk belastinggebied.
Volgens hem zou van de aanwezig
heid van een gemeentelijk belasting
gebied een rem uitgaan op de ge
meentelijke uitgaven. Bovendien
zouden Indien de gemeenten voor
.voorzieningen die thans worden ge
dekt uit de onroerend goed-belasting
zoude moeten terugvallen op de cen
trale overheid de roep om geld uit
de overheidskas niet van de lucht
zijn.
De gemeentelijke overheid zóu dan
gaan opereren als een soort pressie
groep ten opzichte van de centrale
overheid de roep om geld uit de
overheidskas niet van de lucht zijn.
De gemeentelijke overheid zou dan
gaan opereren als een soort pressie
groep ten opzichte van de centrale
overheid, met de kans dat zij aan
hetzelfde euvel gaan lijden als andere
pressiegroepen." Doordat niet zij
maar anderen de rekening gepresen
teerd krijgen, groeien hun verlangens
tot in de hemel." aldus de heer West
dorp.
In enige steden (waaronder Rotter
dam) wordt daarom voor volgend
Jaar afgezien van een verdere belas
tingverzwaring. omdat de extra in
komsten niet strikt noodzakelijk wor
den geacht.
Van een onzer verslaggevers
BRUSSEL Om de negatieve aspecten van de technologi
sche veranderingen te vermijden, moeten de vakbonden van
het begin al worden betrokken bij de plannen voor technische
vernieuwingen. Dat schrijft het Europees vakbondsinstituut
in een rapport over de invloed van de micro-electronica op de
toekomstige werkgelegenheid in Wést-Europa.
Overigens noemde hij belastinghef
fing op plaatselijk niveau onmisbaar
voor de beleving van de gemeentelij
ke zelfstandigheid. Hij toonde zich
voorstander van een geleidelijke uit
breiding van het plaatselijk „belas
tinggebied", waarbij hij met name
dacht aan het gemeentelijke onroe
rend goed-belasting.
De heer H. Westdorp, hoofd van de
afdeling belastingen van Eindhoven,
Volgens prof dr D: Brüll, hoogleraar
belastingrecht aan de Universiteit
van Amsterdam, zijn argumenten
voor en tegen gemeentelijke belastin
gen niet in de eerste plaats van fisca
le, maar van polltiek-wereldbeschou-
welijke aard. Wie een hiërarchie in
het maatschappelijk leven accep
teert, is tegen gemeentelijke belas-
ting-autonomie. Wie het beginsel van
sou verelnitiet ln eigen kring huldigt,
is er voor.
Volgens prof. Brüll ls onze maat
schappij verworden tot een technisch
ingestelde eenheidsstaat, waarin ge
meentelijke belastingheffing franje
(vrije zoom) moet blijven. Volgens de
heer Brüll is ware zelfstandigheid
slechts mogelijk. Indien de gemeen
ten ook budgettair (financieel) onaf
hankelijk zijn
Volgens het instituut zal de automa
tisering de werkloosheid nog doen
toenemen tenzij er een wijziging
komt in de houding van de regerin
gen. Extra Inkomsten die ontstaan
door de technologische ontwikkelin
gen moeten worden aangewend voor
de verbetering van arbelds- en levens
omstandigheden.
Het instituut ziet een groot aantal
gevaren bij de toenemende toepas
sing van micro-electronica. Zo zou
een steeds groter aandeel van de pro-
duktlewaarde en mede daardoor van
de werkgelegenheid verschuiven naar
fabrikanten van onderdelen. In de
praktijk betekent dat een grotere na
druk op de Verenigde Staten en Ja
pan ten koste van West-Europa Het
toenemende overwicht van de VS en
Japan op de wereldmarkt, wat de
fabricage van onderdelen en compu
ters betreft, moet voor West-Europa
aanleiding zijn tot ernstige bezorgd
heid, aldus het vakbondsinstituut
Een ander nadelig effect is. schrijven
de rapporteurs, de grotere kloof die
ontstaat tussen verschillende groe
pen ln het personeel. Aan de epe kant
staan deskundigen op het gebied van
computers en automatisering, aan de
andere kant half geschoolde arbei
ders. Voor geschoolde arbeiders ls er
nauwelijks plaats meer.
ijn oor te luisteren legt in krin-
an de Europese chemiegiganten
in toenemende mate klaagzan-
1 horen over de situatie van dit
e"fcnt. Enka Olanzstoff, Hoechst
Britse Imperial Chemical Indu-
(ICI). om enkele te noemen,
gebukt onder de Amerikaanse
rrentie. die zich met name ma-
eert op het gebied van de poly-
kunstvezels en textielgarens.
een onzer verslaggevers
iTERDAM Europa kampt met een overvloed aan
Ikope Amerikaanse synthetische vezels. En het ziet er niet
uit, dat dit probleem spoedig tot het verleden zal
iren.
rgrond van de ontwikkeling
ïn de lagere prijzen voor grond-
n' n (DMT grondstof voor poly-
doet in Europa 890 per ton.
485 ln de V8) en energie in de
ilsmede de vergeleken met
>a lagere loonkosten in Ame-
Joor de bestaande prijscontrole
ruwe olie en aardgas uit eigen
rikaanse) produktie heeft de
Ikaanse kunstvezel- en kunst-
dustrie tegenover de Europese
irijsvoordeel. dat volgens des-
-•ftgen kan worden becijferd op
Ins te 15 procent van de totale
>etrekking tot Groot-Biittannië
daarbij nog een niet onbelang-
:n alutavoordeel als gevolg van de
iestijging van het pond ten op-
van de dollar. Mede hierdoor
het aandeel van de Amerikaan-
_ioducenten van kunstvezels op
Use maikt bij voorbeeld van 4
nt in het eerste tot 24 procent ln
Tde kwartaal van dit jaar.
Roy Denman, en de Amerikaanse
staatssecretaris voor buitenlandse
zaken, Richard Cooper, in Washing
ton al om de tafel gaan zitten. Een
oplossing is echter nog niet gevon
den. Voorlopig is de zaak overgedra
gen aan een werkgroep, die zich de
komende weken met het probleem
van de goedkope kunstvezelimpor
ten. dat bij een mogelijke recessie in
de VS nog zal toenemen, zal gaan
bezig houden.
Intussen is de invoer van Amerikaan
se polyester kunstvezels en textielga
rens vergeleken met een Jaar gele
den al meer dan vervijfvoudigd.
Met name de Britse tapijtindustrie
heeft harde klappen te verduren ge
kregen van de Amerikaanse importen
van tapijtgarens e.d. Eén Britse ta-
pijtfabriek heeft zelfs zijn poorten al
moeten sluiten en is failliet ver
klaard
De Amerikaanse concurrentie, gevolg
van een teruglopende vraag naar ve
zels uit het binnenland, overvalt de
Europese industrie van kunstvezels,
die al geruime tijd met ernstige (over-
capaciteits)problemen worstelt op
een allesbehalve gunstig moment.
Het ls namelijk zo. dat zich Juist de
eerste tekenen van een lichte verbete
ring in de situatie begonnen aan te
dienen.
schappij nam met bijna 15 procent
toe tot DM 8.671 miljoen. Dit laatste
vooral door een stijging van de ex
port met ongeveer 20 procent. Het
export-aandeel kwam daarmede over
de eerste negen maanden van dit Jaar
uit op 61,5 procent.
.1 Kostenstijgingen
In het Westduitse Leverkusen bevindt zich de hoofdvestiging van
Bayer. Hier werken ongeveer 38.000 van de in totaal 62.000 mede
werkers, die Bayer telt. De foto toont een deel van het 3,4 kilometer
grote complex in Leverkusen met zijn 600 verschillende gebouwen.
Bayer
ussel'
rang op „Brussel" van de zijde
le Europese kunstvezelindustrie
maatregelen (extra heffingen)
nog niets uitgehaald Wèl zijn
rtegenwoordiger van de EG. Sir
Eén van de Europese textielgiganten,
die aardig buiten schot ls gebleven ln
W de kunstvezelcontroverse tussen de
VS en Europa, is het Duitse chemi
sche concern Bayer Weliswaar staat
het vrijwel vast. dat ook de kunstve
zelindustrie van Bayer dit jaar met
rode cijfers zal afsluiten, doch dit is
geen gevolg van de Amerikaanse con
currentie maar meer van een zekere
mate van onevenwichtigheid tussen
de produktie en de vraag
Dit zei de heer P. Senne, algemeen
directeur van Bayer Nederland, tij
dens een toelichting op de cijfers van
het Bayer-concern over het derde
kwartaal van dit jaar. Polyester ve
zels maken bij Bayer maar een klein
deel van de omzet uit. Het concern
heeft zich in de afgelopen jaren meer
geconcentreerd op de produktie van
acrylvezels.
Met een produktie van zo n 106.000
ton bij een capaciteit van 140.000 ton
per jaar heeft Bayer met haar acryl
vezels. waartoe Draion kan worden
gerekend, een marktaandeel van on
geveer 13 procent in West-Europa we
ten te bewerkstelligen. Door de ont
wikkeling van speciale vezels, die mo
menteel al ongeveer de helft van het
totale produktievolume voor vezels
uitmaken, hoopt Bayer zich een posi
tie te hebben verworven, die wat min
der makkelijk aan aanvallen van bui
tenaf (met name van de goedkope
importen uit de VS) bloot staat
De wereldomzet van Bayer steeg ln
de eerste negen maanden van dit Jaar'
met 14 procent tot DM 19.673 mil
joen; de omzet van de moedermaat-
Ondanks een prijsontwikkeling, die
geen gelijke tred heeft gehouden met
de kostenstijgingen <o.a. bij grond
stoffen en energie) is het bestuur over
het rendement nog niet tevreden. Een
concernwinst vóór belastingen van
DM 1171 miljoen over de eerste drie
kwartalen van dit jaar wordt tenmin
ste nodig geacht om het toenemende
aantal taken van de onderneming te
kunnen financieren. Voor 1980 gaat
Bayer ervan uit, dat de kwantitelts-
groei nog slechts gering zal zijn; de
omzetstijging zou bij 5 6 procent
kunnen liggen.
De tachtiger Jaren als geheel ziet
Bayer voor de chemische Industrie
als het decennium van veranderingen
op het gebied van omgaan met ener
gie. Dat meer dan 50 procent van de
ruwe olie als lichte of zware stookolie
wordt verbrand is een luxe die, aldus
Bayer, we ons op den duur niet meer
kunnen veroorloven. Deze grondstof
zou bij voorkeur ln de toekomst voor
de chemische Industrie beschikbaar
moeten blijven. De chemie bezit in
steenkool en plantaardige stoffen
weliswaar alternatieven voor haar
grondstoffen-basis, zoals het er ech
ter op dit moment naar uitziet is het
niet reëel hierdoor op korte of zelfs op
middellange termijn vermindering te
verwachten van de afhankelijkheid
van de chemische industrie van aard
olie.
De omzet van Bayer Nederland (255
medewerkers) is in de eerste negen
maanden van dit jaar met 18 procent
gestegen Voor 1979 als geheel wordt
een omzet verwacht van 360 mil
joen. Dat ls een stijging met 16 pro
cent ten opzichte van 1978.
ADVERTENTIE.
Drs. de B., direkteur bij een internationale
bouwonderneming. Een echte manager. Is meer
buiten dan binnen de landsgrenzen Moet dan ook
veel aan anderen overlaten. Mensen die hij voor
100% vertrouwt. Daarom Iaat hij dan ook Gom zijn
bedrijf schoonhouden.
Want Gom is goed. Betrouwbaar. En flexibel.
Want zonodig hanteert Gom ook vakkundig de
schilderskwast,
W waterpomptang of ander
I caiJgTTl gereedschap voor
I I onderhoudsklusjes. Laat dat
- maar aan Gom over.
Hoofdkantoor. Westvest 26-28,3111 BW Schiedam, telefoon (010) 260134.
Vestigingen Alkmaar. Amsterdam, Arnhem, Bergen op Zoom. Boxmeer.
Groningen, Den Haag. Hengelo (O). Leeuwarden. Maastncht. Rotterdam,
Schiedam, Tilburg, Utrecht, Zwolle.
