verlijden van Vondeling «vekt grote verslagenheid Kamer wil opschorting van stimuleringsbeleid Nationale partij negeert verbod Pleidooi voor vrijplaats vervolgden Vragen over komst van commerciële tv eerderheid in VN voor Ifstandig Oost-Timor Utrechtse officier van justitie met ziekteverlof nuitwisbare stempel op politieke leven' ^nst van de situatie dringt nu door' Doorgereden met man op motorkap ikenfondsraad ndhter optrekken Sjjdrage kunstgebit Onthouding Na conflict met hoofdofficier Firma wil RTL op kabelnet Pais vindt meerderheid tegenover zich 'Veelbelovend alternatief voor huis van bewaring' - DAG 23 NOVEMBER 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET H S 3 i.l onze parlementsredactie HAAG „Vondeling wi t een onuitwisbaar stem- lie gedrukt op het parlemen- 5®leven". Dit zei premier' Agt gisteren in de Twee- )ei [amer, die haar oud-voor- m»r enige uren na diens lijden herdacht. Dr Anne jeling (63), een van de on- d< oorzitters van het Euro- Parlement, overleed orgens in een ziekenhuis ie iet Belgische Mechelen i de gevolgen van een auto- !«tluk op de rijksweg E 10. ijn plotselinge dood werd t Dlitiek Den Haag met gro- ki erslagenheid gereageerd, u. ni( srvoorzltter Dolman schetste, ell roorganger als „gedreven, onge- eb g, daardoor niet altijd even ef- a^f, maar onversaagd en oor- Ln< ikelijk". Hij roemde, evenals an- n< politici, vooral de verdiensten tiafondeling heeft gehad voor het no nent, waarvan hij van 1946 tot i d gelopen zomer, toen hij naar het rti >ees Parlement vertrok, lid is ve est. Met twee keer een onderbre- er wegens een ministerschap, we n eling had woensdagavond in het id< rgebouw in Den Haag nog naar an -reportage van de voetbalwed- ïg« DDR-Nederland gekeken. na was hij per auto, bestuurd la^de Deense Euro-parlementariër tta Bolvig, naar Straatsburg, waar V luropese Parlement zetelt, ver- et en. tt >nty buurt van Mechelen kwam hun ec n frontaal in botsing met een M ligger die op de verkeerde rij- >o4reed. Vondeling en Bolvig wer- iwaar gewond naar het zieken Toewijding Het wrak van Vondelings auto bij de kazerne van de Belgische rijkswacht in Mechelen. huis vervoerd, waar de Nederlander kort daarna aan zijn verwondingen bezweek. Schrijnend Na het bekend worden van zijn over lijden, stelde de Tweede Kamer haar gewone werkzaamheden uit en begon haar vergadering met het herdenken van Vondeling. Kamervoorzitter Dol man zei in zijn toespraak: „Iedere dag overlijden in Nederland op de open bare weg zeven mensen, in de Europe se Gemeenschap meer dan honderd. Maar Iedere keer schrijnt de pijn even fel om de enkelingen uit wie de statis tieken werden opgebouwd." Volgens Dolman stellen politici zich misschien vaker bloot aan risico's dan anderen. „De spanning, de ver moeidheid, de geboeidheid leiden soms de noodzakelijke aandacht af. Laten wij in Gods naam voorzichtig zijn." Dolman, die Vondeling de afgelopen zomer als kamervoorzitter opvolgde, herinnerde eraan, dat in de begin periode van het Europese Parlement onder vergelijkbare omstandigheden een andere Nederlandse ondervoor zitter. de ARP'er Cornells Hazebosch, om het leven kwam. Hazebosch vond, in 1961 op weg naar Straatsburg bij ADVERTENTIE I HAAG (ANP) Een meerderheid in de Verenigde Naties t zich woensdag uitgesproken voor zelfbeschikkingsrecht t Oost-Timor omdat de resolutie milder was gesteld dan in ^verleden en omdat de ernst van de situatie doordringt. SStige verwaarlozing door Indonesië van de voormalige eetugese kolonie is daar de hoofdoorzaak van. Voor lieve jongens Imp. Geskus b.v. - Putten GRONINGEN De 47-jarige B. Wij- ma uit Eelde is levensgevaarlijk ge wond geraakt bij een verkeersonge val in Groningen. Hij werd frontaal geschept door een 20-Jarlge automo bilist uit Groningen, die met het slachtoffer op de motorkap nog veer tig meter doorreed. Daarna viel Wij- ma zwaargewond van de auto af. De dader reed verder en meldde zich later bij de politie. HIJ bleek niet in het bezit van een rijbewijs en de auto was niet verzekerd. -Tweede-Kamerlid Oualthérie ldWeezel heeft dat gisteren desge- AP|d gezegd na afloop van een ge- Pa tussen zijn collega Van der ms (PvdA) en hijzelf met minister o van economische zaken in Sei gschap van de Oosttimorese be- Tngsbeweging Fretilin, an "Kalfde gedrag heeft Indonesië vol s'* Van Weezei ten toon gespreid lanzien van Irian Yaya, het voor- G< e Nederlands Nieuw-Gulnea. In- k ie heeft ook daar niet de nodige uldigheid in acht genomen, al- ve le CDA'er. Bij het verstrekken intwikkelingsgelden aan Indone- jy* sou Nederland naar zijn idee lsi j ITELVEEN (ANP) Een krappe Kjtderheid van de ziekenfondsraad zich gisteren uitgesproken voor 'erhoglng van de eigen bijdrage meer moeten kijken naar projecten, die de ontwikkeling van Irian-Yaya ten goede komen. „Tenslotte heeft Nederland nog een zekere verant woordelijkheid ten opzichte van de Papoea's", aldus Van Weezel. In het gesprek met de Fretilin-minis ter is vooral de humanitaire kant van de zaak aan de orde geweest: hoe kan Nederland hulp geven, die dringend nodig is. Het voortduren van de guer rilla en de bezetting van de kusten van Oost-Timor door het Indonesi sche leger maken dat er niet gemak kelijker op, aldus Van Weezel. De Fretilin-mensen zitten ingesloten midden op het eiland. Van de oorspronkelijke bevolking van zeshonderdduizend mensen zijn volgens Araujo binnen korte tijd hon derdduizend gestorven. Rapporten van Australische parlementariërs, die er zijn geweest, bevestigen dat vol gens Van Weezel. Van een onzer verslaggevers UTRECHT De officier van justitie in Utrecht, mr G. W. von Meyenfeldt, is met ziekteverlof gegaan na een conflict met de hoofdofficier van justitie mr H. C. van Dijken. Het ging daarbij met name om bepaalde toezeggingen, die hij zou hebben gedaan aan de 28-jarige Cees C., die wordt verdacht van uitlokking van een poging tot moord. kunstgebitten volgend jaar met veertien procent. De minder- I. wilde deze forse verhoging Mts geleidelijk doorvoeren en in niet verder gaan dan tien ilfi int. meerderheidsadvies houdt in, Mjde ziekenfondsverzekerden vol- Jaar 385 gulden (nu 337 gulden) J|en bijbetalen voor een volledig tgebit en 213 (nu 189 gulden) in voor een onder- of bovenpro- De verzekerden betalen zestig 'l^nt van de kosten en de zieken- pen veertig procent. tb ostenstijging is het gevolg van ?el euwe manier (meer techniekkos- iel waarop tandartsen in opleiding riciatste jaren prothesen leren ma-. dIVerschillende leden van de zie- n c tidsraad hadden het er moeilijk ■ni omdat de patiënt doorgaans l Ocan kiezen tussen tandartsen die iln rschillende manieren werken. Nederland heeft zich in de VN net als de andere EG-landen van stem ming onthouden. De redenen daar voor waren volgens van Weezel onder meer dat Nederland in Indonesië de Portugese belangen waarneemt. Ook wees hij op het feit dat Nederland indonesië niet voor de voeten wil lo pen nu het toch wel bereid lijkt te zijn iets aan de situatie te doen. Ten der de noemde van Weezel het feit dat het belangrijk was met de negen op een lijn te blijven. België was gekant te gen de VN-resolutie, maar is volgens de CDA'er door Nederland over de streep van onthouding getrokken. Von Meyenfeldt zou C. onder meer ontslag uit voorarrest hebben toege zegd in ruil voor informatie ten be hoeve van de politie. C. werd ervan beschuldigd te hebben geprobeerd zijn stiefbroer voor geld te hebben aangezet tot moord op een Turk. Hij was hiervoor zelf benaderd door een groep Turken, die een oude vete wil den beslechten en daarvoor tiendui zend gulden over hadden Hoofdofficier Van Dijken wil niet in gaan op de aard van de door Von Meyenfeldt gedane toezeggingen. Hij bevestigt wel, dat die overigens niet nagekomen toezeggingen een rol hebben gespeeld in de gesprek ken, die hij met de officier heeft ge had en naar aanleiding waarvan deze besloot met ziekteverlof te gaan tot zijn pensionering op 1 februari. De toezeggingen van Von Meyenfeldt ADVERTENTIE Elektronische orgels veel goedkoper een auto-ongeluk in de Ardennen de dood. Premier Van Agt karakteriseerde Vondeling als een man „met een rus teloze creativiteit en een kritische, originele geest". Hij was niet altijd zachtzinnig, wel fair," aldus de minis ter-president. „Anne Vondeling hield ervan stenen in vijvers te gooien. Ve len schrokken daar wel van en som migen werden geschokt door de wijze waarop hij zaken aan de kaak stelde. Maar later moesten allen erkennen, dat het goed was dat Vondeling in actie kwam om schijnbaar vanzelf sprekende gebeurtenissen aan de orde te stellen." Van onze parlementsredactie DEN HAAG De fracties van PvdA en CDA hebben in de Tweede Kamer vragen ingediend over het plan van de firma Deltakabel om een Nederlandstalig, commercieel televisiesta tion in Luxemburg (RTL) in ons land te laten uitzenden. PvdA-fractieleider Den Uyl om schreef zijn partijgenoot als „een man met sterk rationele afwegingen, een Fries vol ingehouden emotionali teit, een vriend zonder listen of la gen". Volgens Den Uyl heeft hij de publieke zaak gediend met onbe grensde toewijding. „HIJ verdedigde de waarde en de waardigheid van de politiek en het politieke bedrijf tegen de sceptici en de onverschilligen." Fractieleider Lubbers van het CDA noemde Vondeling een man „die voortdurend in beweging was, mar kant en immer respect afdwingend". WD-fractievoorzitter Rietkerk schetste hem als „een groot parle mentariër, die ons met zijn enorme inzet om de democratie te versterken altijd erg heeft aangesproken". De PvdA heeft in hem een van haar grootsten verloren, aldus Rietkerk. In de Grote of Jacobijnenkerk in Leeuwarden aan het Jacobijnenkerk- hof wordt maandag 26 november om 20.00 uur een herdenkingsdienst ge houden, heeft de PvdA in de Tweede Kamer desgevraagd meegedeeld. De crematie van Vondeling vindt eerder in alle stilte plaats. Elektronische orgels rechtstreeks van de Interes Orgelfabrlek met 40% prijs voordeel. Dat doen wij met succes al ruim 5 jaar door geheel Nederland. Door de uitstekende kwaliteit van onze instrumenten en perfekte service heb ben wi| inmiddels in de vakkringen een eersteklas naam. Wij leveren niet via de muziekhandelaren. het prijsvoordeel heeft bij ons direkt de .klant. Momenteel breiden wij uit. maar het kan nog enkele weken duren, voordat onze nieuwe „INTERES orgelhal" op het industrie terrein in Harderwijk (Buys Ballotstraat 17-19) klaar is. Maak in de tussentijd gebruik van onze zeer scherpe „ver- bouwingsprijzen" in het noodgebouwtje aan de Lokhorstweg 6 te Ermelo-Ton- sel (800 m van de autoweg Amersfoort- Zwolle) Tel. 03410-20070 Verkoop aan partikulieren elke vrijdag en zater dag van 10.00-12.30 en 13.30-16.30 uur of op afspraak. Die vragen worden volgende week in de Kamer mondeling beantwoord door minister Gardeniers van CRM en staatssecretaris Smit-Kroes van Verkeer en Waterstaat. De firma heeft toestemming aan de PTT ge vraagd om deze programma's op de kabelnetten te brengen. Vooral de fracties van het CDA en de PvdA hebben bezwaren tegen deze ontwikkelingen van een voortschrij dende techniek, waarop nu al de greep van de overheid verloren lijkt te gaan. De VVD ls niet tegen meer commercie in de uitzendingen. In VVD-kringen bestaat de overtui ging dat staatssecretaris Smit-Kroes (VVD) de verlangens van Deltakabel wel wil inwilligen. De CDA'ere J. N. Scholten en Hans de Boer vinden dat deze ontwikkeling in ieder geval moet worden tegengehouden. J. N. Schol ten heeft al eerder bepleit de com mercie helemaal van de Nederlandse televisieschermen te weren. De WD daarentegen ziet veel hell in een uitbreiding van zendUJd voor de STER. opdat de financiering van de omroep gemakkelijker verloopt. Het CDA vindt dat als de twee bewinds lieden volgende week niet met een afdoend antwoord komen, er een spoeddebat over deze zaak moet volgen. DEN HAAG (ANP) Voorlopig is er geen tweede naUonale luchthaven in de Markerwaard nodig, omdat tot aan de eeuwwisseling de capaciteit van de nationale luchthavens niet hoeft te worden uitgebreid. De lucht haven Rotterdam kan niet worden gemist als regionale luchthaven. Dit blijkt uit het structuurschema burgerluchtvaart, dat minister Bee- laerts van Blokland van volkshuis vesting en ruimtelijke ordening en staatssecretaris Smit-Kroes van ver keer en waterstaat aan de Tweede Kamer hebben aangeboden. Van onze parlementsredactie DEN HAAG Minister Pais is gisteravond in botsing gekomen met de Tweede Kamer op het punt van de onderwijsstimulering (extra steun voor kinderen in achterstandsituaties). De bewindsman wilde volgend jaar al beginnen met het inpassen van die stimulering in het vernieuwingsbeleid voor de toekomstige basisschool. Maar de Kamer weigerde hem daarvoor het groene licht te geven. kwamen aan het licht toen de Utrechtse advocaat mr G. Bots tij dens het zogeheten „Turkenproces" in Utrecht twee weken geleden mel ding maakte van een „meester", die zijn cliënt Cees C. zou hebben gezegd, dat er wat te ritselen was met het voorarrest van de verdachte. De werkwijze van Von Meyenfeldt heeft al jaren regelmatig tot wrijving met andere officieren van justitie en de Utrechtse politie geleld. Hoewel hij in kringen van het Utrechts par ket wordt getypeerd als „een fijn mens", wijst men er ook op, dat zijn „mensbeeld achtenswaardig, maar voor een officier van justitie niet ver enigbaar met zijn functie is". Hij zou nog wel eens genade voor recht heb ben laten gelden en soms ten onrech te zaken hebben geseponeerd of daar in te milde eisen hebben gesteld. Een grote meerderheid, inclusief WD, CDA en PvdA. staat achter een motie van het CDA-kamerlid Deet- man waarin wordt gevraagd het plan voor dat zogeheten vernieuwde sti muleringsbeleid nog maar een jaartje op te schorten. De scholen moeten voldoende tijd hebben om op dat plan in te spelen en dat is nog niet het geval, meent de Kamer. Daar komt bij dat de stlmulerings- scholen in de meeste gevallen nog niet bezig zijn met het vernieuwings beleid voor de nieuwe basisschool sa mensmelting van kleuter- en lagere school). Ze hebben vaak al genoeg problemen om de extra steun te ver krijgen die ze nodig hebben. Gezegd wordt dat als Pais zijn zin zou krijgen de stimuleringsscholen daar van de dupe zouden worden. Die vrees wordt overigens gedeeld door de overkoepelende onderwijsorgani saties (werknemers en werkgevers en de scholen zelf). Ook staatssecretaris Hermes stuitte gisteravond op tegenstand van de Kamer vanwege zijn plan om de in- ternaatsgelden voor schipperskinde ren en kinderen van kermisexploitan ten te verhogen van twee- naar drie duizend gulden. Daarnaast wil hij de rijkstoelage in de huisvestingskosten voor deze kinderen afschaffen. De Kamer meent dat hij op die ma nier een aanslag pleegt op de inko menspositie van de ouders van deze kinderen. Er zijn dan ook twee amen- Minister Pais gerezen, zowel in als bulten de Ka mer. Eerder had een speciale commis sie uit „het veld" namelijk geadvi seerd tot 65 nieuwe instellingen. Pais zei dat de redactie uit het onder wijs en uit het parlement zeer zwaar zullen wegen als hij straks zijn be leidsplan voor de nieuwe opleidingen zal opstellen. Dat betekent dat hij waarschijnlijk overstag zal gaan. Overigens kreeg hij van een meerder heid in de Kamer het fiat om geld te halen uit de zogeheten Smallen- broekpot en dat te gebruiken voor investeringen in de academische zie kenhuizen. Het CDA-kamerlid Lan- slnk diende hierover een motie in. die waarschijnlijk zal worden aange nomen. De Smallenbroek-pot, die inmiddels zo'n 270 miljoen gulden bevat is ei genlijk bedoeld voor de nieuwe hono- reringsregcllng voor medische specia listen in de academische ziekenhui zen. Over zo'n regeling wordt al Jaren gepraat. Financiering De meeste amendementen van de PvdA-fractie zullen het niet halen vanwege de financiering. De socialis ten willen een deel van hun financie ring halen uit de prijscompensatie van volgend Jaar. Maar een Kamer meerderheid is daartegen omdat de hoogte van het bedrag nog niet vast staat en bovendien niet bekend is of het niet voor iets anders moet worden gebruikt. Een andere suggestie vsm de PvdA om 25 miljoen te korten op wetenschappelijk onderwijs en on derzoek haalde het evenmin. lonaeren. ar zijn aan ook twee amen- r\ n TT dementen ingediend (CDA/WD/SGP DemOIlStratie 111 Dei! 113,3,2 en PvdA) om die maatregelen terug te draaien. Geen gat Minister Pais deed in zijn antwoord op de eerste begrotingsronde van de Kamer de toezegging dat er geen gat zal vidlen in de Open-schoolactivitei ten. Zijn plan ls om door middel van wat hij noemt .insluiting", de Open- 8choolwerkwljze onder te brengen in buurt- en clubhuisachtige instellin gen. Dat zou betekenen dat er aan de veertien bestaande proefprojecten Open-School een eind komt. De minister maakte gisteren verder duidelijk dat hij zijn plan om 24 nieu we pedagogische academisch op po ten te zetten, opnieuw zal bekijken Tegen dat plan is forse weerstand DEN HAAG (ANP) De „Nationale Partij Nederland", die van burgemeester Schols van Den Haag geen toestemming heeft gekregen morgen in Den Haag te demonstreren tegen „de illegale indringers in ons land", gaat die dag toch de straat op. Zij wil in de Haagse binnenstad een samenkomst houden, waarbij de Nederlandse vlag wordt gedragen. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De rechtsbescherming individuen die in maatschappelijk, cultureel en economisch opzicht weinig privileges genieten, zou kunnen worden vergroot door invoering van het asielrecht. Wie door de overheid om wat voor reden ook wordt vervolgd, zou een toevlucht moeten kunnen vinden in „vrijplaatsen", zoals die ook in Nederland lange tijd hebben bestaan. Het asielrecht zou voorzien ln een mogelijkheid tot conflictoplossing waaraan het in het bestaande strafrecht ontbreekt. Volgens het criminologisch in stituut van de Vrije Universi-. telt, dat deze gedachte al ge ruime tijd propageert, zou de inrichting van „vrijplaatsen" een stap op de weg naar een ander rechtssysteem kunnen zijn. Prof dr Herman Bianchi, de belangrijkste pleitbezorger van een binnenlands asiel recht, beschouwt het als „een veelbelovend alternatief voor het huidige huis van bewa ring." ;elde gisteren toch nog, dat u Om de discussie erover op dieet hield, tante gang te brengen, wordt vol gende week vrijdag in de roomskatholleke kerk de Duif in Amsterdam een sympo sium over deze vorm van rechtsbescherming gehouden. Behalve door Bianchi zelf. zal op die bijeenkomst worden gesproken door bisschop Ernst van Breda, een hoogle raar aan de Katholieke Theo logische Hogeschool in Am sterdam, een hoogleraar aan de Freie Unlversltët in Berlijn en de Amsterdamse advocaat rar W.J. van Bennekom. die veelvuldig als raadsman van vluchtelingen optreedt. Onderdak De komst van twee roomska- tholieke sprekers houdt ver band met de mogelijkheid die het canonieke recht biedt ker ken als wijkplaats voor ver volgden te bestemmen. Het symposium wordt in de Duif gehouden, omdat die kerk in het recente verleden onder dak heeft geboden aan vreem delingen die met uitzetting werden bedreigd. De bekend ste groep was die van de zoge heten kerk-MEirokkanen. die er wekenlang buiten het be reik van de politie bleef In het wetboek van strafvor dering is nog een residu van het asielrecht te vinden. Arti kel 123 bepaalt dat de politie niet tot arrestatie mag over gaan in parlementsgebouwen, in gerechtsgebouwen en, zo lang daar een godsdienstoefe ning wordt gehouden, in ker ken. moskeeën en synagogen. Nederland heeft tot ongeveer 1800 het asielrecht gekend. Vi- anen en Culemborg waren be kende enclaves die als „vrij plaatsen" dienden. Bianchi meent dat de vervolg den zich in een toevluchts oord beter kunnen voorberei den op de verdediging van hun rechtsbelangen en onder handelingen kunnen voeren met de vervolgende instantie. Het is, naar zijn zeggen, zijn grootste grief dat iemand die strafrechtelijk wordt ver volgd, ook zijn mensenrech ten kwijtraakt „Daar staat niemand bij stil. Maar mensen in een huis van bewaring kun nen bij voorbeeld geen aan spraak meer maken op het recht van vereniging en verga dering. En dat is toch een on vervreemdbaar recht." Bianchi vindt niet dat „vrij plaatsen" in strijd zijn met de opvattingen over de rechts staat. Beroep Weliswaar, zegt hij, kan iedere vervolgde een beroep doen op de rechterlijke macht, die on afhankelijk heet te zijn, maar de geschiedenis heeft geleerd dat vooral de gezeten burgerij profijt treft van de rechts staat Zijn vroeger collega De Rui ter. nu minister van Justitie, heeft er blijk vsm gegeven niets voor invoering van een binnenlands asielrecht te voe len Bulten zijn eigen insti tuut heeft hij tot nu toe ook weinig weerklank voor zijn idee gevonden. Naar zijn zeg gen is dat in het buitenland anders. Onder andere in de Verenigde 8taten en in Scan dinavië zou er wel belangstel ling voor de door hem geop perde gedachte bestaan. In Kopenhagen, aldus Bianchi, bestaat al geruime tijd een „vrijplaats". Maar of die wel functioneert zoals hem voor ogen staat, moet hij nog nader onderzoeken. Dit heeft woordvoerder R. Boot van de NPN gisteravond meegedeeld, na afloop van een gesprek met de burge meester over diens weigering van de demonstratievergunning Boot zei wel gehoor te zullen geven aan het verbod van de politie de samenkomst een demonstratief ka rakter te geven. Vandaag praat hij verder met de politie De partij zal overigens nog trachten de beslissing van Schols ongedaan te maken door een voorlopige voorziening aan te, vragen bij de Raad van State Boot stelde dat de pamfletten, die voor de burgemeester mede reden waren om de betoging te verbieden, niet van de „nationale partij Neder land" zijn. In deze pamfletten ston den kreten als „hun lol kost ons poen" en „Allah is groot, Allah is machtig, daarom zijn alle Turkse vrouwen drachtig". 8chols' vrees voor ongeregeldheden omdat buitenlanders zich gekwetst kunnen voelen, is voor Boot geen probleem: „Als we ze kwetsen ls dat hun probleem, dan gaan ze maar te rug naar hun geboorteland", aldus zijn reactie. Inmiddels heeft het Haags „antl-fas cisme comité" aangekondigd morgen „waakzaam te patrouilleren" in de binnenstad.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 3