izarre satire op
:iulti-nationals
Tamelijk flauwe grap
Luchtige jubileumfilm
i EVEN BEN PAARWOORDEN
VAN EENDTOT SINT
Donald Duck is een
ontwapenend canaille
Wedgwood
serviezen
1! iprécateur
Amsterdams Stadsjournaal met .Fietsen'
Prolongaties
en reprises
gR ff J Pi X Coupon
Selectie uit Disney-tekenfilms
Moord op een president
tijdloze
tafelcultuur
,G 23 NOVEMBER 1979
TROUW/KWARTET P 17 RHS 19
W. Wielek-Berg
IA>
,Js „l'Imprécateur" („De Vervloeker") de nieuwe, groots opgezette film van Jean-Louis
Icelli, gebaseerd op de met de Prix Fémina bekroonde gelijknamige roman van René
1 Pilhes eigenlijk? Een satire op het post-industriële tijdperk in het algemeen en de
nationals in het bijzonder? Ongetwijfeld. Een thriller? Welzeker. De geschiedenis van
achtsstrijd onder machthebbers? Ook. Een bizarre nachtmerrie? Ja. Van alles wat dus,
t is soms wel eens te veel van het goede.
5i arijse afdeling van een multi-
gevestigd in een enorme to-
iuwd op een kerkhof, begint
gegeven moment alles mis te
le schrijver van het boek
nover een „zenuwinstorting",
r directeuren verongelukt met
o, alle personeelsleden vinden
aflet op bureau of werkbank,
op geraffineerde manier de
n |ationals en het kapitalisme
aangevallen, iemand imiteert
i van de president, tegelijker-
staan er groie scheuren in-de
waarop het gebouw rust. De
aas komt over uit Amerika,
k-actie begint om „l'Impréca-
vinden, iedereen verdenkt
iedereen, iedereen wordt door ieder
een verdacht, iedereen tegen iedereen
opgezet. Tenslotte wordt elk vernis
van mondaine beschaving met ruwe
hand weggewist: alle betrokkenen
vinden elkaar in de gangen onder het
kerkhof waar blijkt, dat de leiders
niets anders zijn dan ordinaire Mafio-
si in technocraten-gedaante, die voor
moord en doodslag niet terug
schrikken.
Men zou kunnen zeggen dat de exter
ne kwaliteiten van „l'Imprécateur"
(de spannende intrige, de luisterrijke
rolbezetting door acteurs als Michel
Piccoli, Jean Yanne, Jean-Claude
Brialy, Jean-Pierre Marielle, Michel
Lonsdale en Marlène Jobert) afbreuk
doen aan de interne overtuigings
kracht. De aanklacht wordt voor een
groot deel teniet gedaan door het
briljante en bizarre spelletje dat au
teur en regisseur spelen, vooral het
griezelfilm-achtige einde maakt het
de toeschouwer al te gemakkelijk om
het af te doen als een boosaardig
sprookje, dat zijn koude kleren niet
raakt.
Niemand zal er wakker van
liggen en dat zou bij een film met een
dergelijk onderwerp toch wel ge
wenst zijn.
Amsterdam-City 6 16 jr.
door Wim de Halr
Ondanks de voortdurende financiële onzekerheid heeft het
Amsterdams Stadsjournaal deze week feest gevierd. Het
filmcoUectief bestaat vijf jaar en liet bij deze gelegenheid zijn
25ste produktie het daglicht zien. De jubileumfilm „Fietsen"
toont op luchtige wijze een tocht van een fietser door Amster
dam, die uiteraard een martelgang wordt.
Michel Piccoli en Jean Yanne in l'Imprécateur
cl, Amsterdam v
r Overweldigende antl-oorlogs-
r Vietnam van
(week ln Tusclünskl. Amsterdam
n Voortreffelijke Nederlandse film van
r_ iter, onder regie van Erik van Zuylen
loerven in het 2lekenhuls. De gehele week
^jcenter, Amsterdam; Filmhuis Liga '68.
<en. 22 t em. 26 nov Filmhuis Alkmaar;
Std Filmhuls Den Helder; 27 en 28 nov
lis Velsen; 23 t.e.m. 25 nov. Filmhuis
lm; 23 nov Filmhuis Assendelft; 27 nov
|la Cleyntheater, Amsterdam; 28 nov.
Landsmeer.
jffltes Fagwes De Zwitserse regisseur Yves
Itoont zich een meester ln de eenvoud ln
a over een oude boerenknecht die op
r de vrijheid verkent. De gehele
I The Movies. Amsterdam; 't Venster.
24 te m 27 nov 't Spulgat Dor-
25 nov. Filmhuis Bijlmer.
RcRUnten Meesterwerk van Theo Ange
ls over een bewogen tijdvak ln de Oriek-
C hl edenis, dat slch weerspiegelt in de
De Mens alt Marmer Magistrale film van de
Pool AndneJ Wajda over de speurtocht naar
een arbeider die ln marmer werd vereeuwigd en
ln vergetelheid verzonk. 23 nov Buro Cult.
Zaken, Almere; 28 nov. Filmhuis Hoogeveen
L'Affiche Row ge Prachtige Olm van Frank Cas-
sentl over een verzetsgroep ln de oorlog waarbij
verleden en heden bijna onmerkbaar ln elkaar
overgaan. 24 nov. Openbare Bibliotheek, Zand
voort.
Te gek om los te lopoa Navrante en ontroerende
film over nieuwe wegen om krankzinnigen te
integreren in de maatschappij, gemaakt door
een Italiaans collectief. 28 nov. Krabbehof, Dor
drecht.
Die Ehe der Maria Braaa Met de middelen van
het melodrama dringt Ralner Werner Faaabln-
der door tot de kem van het Wlrtschaftswunder.
Een prachtige titelrol van Hanna Schygulla De
gehele week ln TuschlnakJ 3, Amsterdam, Rem
brandt 2, Utrecht; Camera. Den Haag; Lldo 3.
Lelden; Rembrandt 2, Eindhoven; Carolus 2,
Nijmegen; Molenstraatth. Wagenlngen.
La femme qai plewre Film van Jacques Dolllon
waarin een driehoeksverhouding op een nieuwe
manier wordt bekeken. De gehele week ln Stu
dio. Nijmegen.
Prepares vos Moo choirs Alleraardigste Franse
satirische komedie van Bernard BUer, met Oé-
rard Depardleu en Patrick Dewaere ln de hoofd
rollen. De gehele wreek ln Clnecenter, Amster
dam; Club 2. Leeuwarden, Studio, Utrecht; Mo
vies. Oronlngen; Rembrandt 3, Eindhoven.
ADVERTENTIE
Lieve Sinterklaas, u bent al weer bijna jarig.
En dat betekent natuurlijk, dat u gewoontegetrouw verras
singen aan het zoeken bent voor alle zoete kinderen van
Nederland. Ik wil u daar dit jaar graag bij
V-L1\ helpen.
Er bestaat namelijk een vrolijk week
blad: Donald Duck. Alle kinderen van
Nederland zijn er dol op. En willen dat
graag een jaar lang ontvangen. Om 't nog
leuker te maken heb ik een knotsgek
Donald Duck Sinterklaaspakket samengesteld.
Dat omvat twee nummers van Donald Duck,
een superdik Donald Duck stripalbum, een prachtig
certificaat en een bijzondere bnef
Dus, lieve Sint, vul de bon in en op m'n woord van
eend zorg ik dat èn het pretpakket èn het jaarabonne
ment dik voor elkaar kernen. Groeten, Oom Donald.
Donald Duck. Een vrolijk weekblad.
Beste Donald, stuur een jaar lang Donald Duck naar
llaam
Idres
^•jJostcode/Plaats
Voornaam
(m blok letters invuller)
Nr.
Wet Pretpakket gaat naar (één hokje aankruisen) bovenstaand adres ondergetekende.
^et blad wordt per post toegezonden en voor de betaling ontvangt u een acceptgirokaart.
'aam
idres Nr.
'ostcode/Plaats
landtekening Sint/gever
Pe bon in een open envelop zonder postzegel sturen r.aar Donald Duck. Antwoordntimmer 368, postcode 2000 VE HAARLEM
•(aak nog geen geld over want de rekening volgt via de post Hier even op letten: De nieuWE- abonnee mag geen abonnee zijn
pf dit de afgelopen dne maanden zijn geweest Donald Duck kost voor abonnees f 54.60 per jaai Men ontvangt het eerst
verschijnende nummer na Sint-Nicolaas Van bonnen welke né 26 november binnenkom ontvangst van het pakket vóór
J.december niet gegarandeerd worden
THOUW
door D. Ouwendijk
Opnieuw heeft de Disney-studio een „Feesteljke revue van
tekenfilm sterren" samengesteld, deze keer met de grenzeloos
eigengereide Donald Duck als centrale figuur.
Het Amsterdams Stadsjournaal
wordt gemaakt door Journalisten, we
tenschapsmensen en getrainde film
makers en is bedoeld voor vertoning
in wijk-.buurt- en vormingscentra en
op scholen. Het collectief maakt zijn
films met een vaste en Indrukwek
kende regelmaat: vijf per Jaar. Alle
films hebben een duidelijk politiek
karakter. Ze moeten immers dienen
als opwarmertje voor discussiebij
eenkomsten. Zo ontstonden films
over grondspeculatie, werkloosheid,
buitenlandse werknemers, dienst
plicht, politie, democratisering op
scholen enzovoorts.
Voor het Stadsjournaal geldt hetzelf
de als voor een groot aantal andere
kritische filmers en toneelgroepen:
het is moeilijk om bij CRM geld los te
peuteren. Een Jaar geleden vroeg het
Stadsjournaal om een exploitatie
subsidie. Er was wel geld voor de
produktie van de films, maar niet
voor de overige kosten. Met als ge
volg dat nog steeds vijf medewerkers
van het Stadsjournaal tegen mini
mumloon werken. De reserves bij
CRM ziet het filmteam als een duide
lijke aanwijzing, dat de zogenoemde
tegencultuur nog steeds genegeerd
wordt.
Desondanks, zoals gezegd, een vrolij
ke nieuwe film. De fietser, gespeeld
door Werkteater-acteur Gerard Thoo-
len. ondervindt al snel aan den lijve
hoe moeilijk het is in een stad als
Amsterdam een veilig heenkomen te
vinden Aanvankelijk laat hij zich
nog intimideren door snelle en agres
sieve medeweggebruikers, maar naar
verloop van tijd pikt hij zijn ..under
dogpositie' niet meer Hij bindt de
strijd aan met een auto in een lege
parkeergarage (de enige plek waar hij
met rust gelaten denkt te worden),
boort de straat open om lastige tram
rails te verwijderen en sloopt de mo
tor van een auto onder het mom van
een reparatie.
Het lijkt een saai en achterhaald ge
geven (automobilistje pesten), maar
door het clownesk acteren van Thjoo-
len Is .Fietsen' best een aardig e film
geworden. Opnieuw een politieke
boodschap, maar nu eens ln een luch
tig Jasje. Een formule die het Amster
dams Stadsjournaal best wat vaker
mag gebruiken.
„Fietsen" is tot het eind van het jaar
te zien in een groot aantal filmhui
zen. Meer informatie over plaats en
datum: 020-867916.
Er zijn veel theorieën op te hangen
aan de tekenkunst van de Disney
Studio, zowel in het verleden als in
het heden. Volgens de orthodoxe leer
van de filmdynamiek in lijn en vlak
valt het Disney procédé eigenlijk
buiten de kunst van de tekenfilm.
Feitelijk hebben we te maken met
geïllustreerde schelmenverhaaltjes,
waarbij aan de illustraties een zekere
beweeglijkheid meestal volgens
vaste patronen wordt meegegeven.
Daar staat tegenover, dat die illustra
ties en die beweeglijkheid herhaalde
lijk verrassen door een overrompelen
de kwaliteit. En dan geef je Je toch
weer ongedwongen over aan het
(meestal boosaardige) Disney procé
dé. Zelfs de soms optredende kwijleri-
ge sentimentaliteit wil je op de koop
toe nemen
Donald Duck is al moet ik onmid
dellijk toegeven, dat elke interpreta
tie in deze strikt subjectief is Do
nald Duck is voor mij de kostelijkste
vondst geweest van de studio. Hij is
het creatuur, dat in eigenwijze on
schuld in staat is bij iedereen van zijn
mede-creaturen het bloed onder de
nagels vandaan te halen: of het nu
een stekende bij is dan wel een in zijn
winterslaap gestoorde bruine beer.
Pluto en Goofy zijn goeiige lobbesen,
Mickey Mouse is de kleine rechtscha
penheid in persoon, Donald Duck is
een canaille. Maar een ontwapenend
canaille
Natuurlijk, hij is historie, zoals heel
de filmtekenkunst van de Disney
Studio historie is. Bedenksels en uit
voering horen wezenlijk tot de derti
ger jaren. Ze zijn in moderne vorm
onmogelijk te herhalen. De Disney
Studio heeft het in een paar gevallen
(z.g. grote speelfilms) geprobeerd,
maar je had steeds het gevoel naar
anachronismen te zitten kijken.
Het belangrijkste element ln de films,
samengebracht ln de jongste revue-
selectie, is het element van pesten.
Vinniger dan plagen, minder sadis
tisch dan treiteren, gewoon pesten.
Het kostelijkste voorbeeld daarvan
in de selectie is het onderdeel „The
clown of the Jungle" („Donald en de
vreemde vogel"). Die vreemde vogel
lijkt op de bekende „specht", maar is
die toch niet. De eigengereide Donald
is weer eens op stap gegegaan met
een taak, die hij aan zich zelf heeft
opgelegd en die ver boven zijn kun
nen ligt hij wil vogels in de wilder
nis gaan fotograferen en wordt daar
bij met doortrapt venijnige humor
dwars gezeten door een inheems
„exotische" vogel. De manier waarop
Donald, onder kwakend geweld, zich
weert is een prachtige vertaling over
de vergeefse strijd, die iemand kan
aanbinden tegen het pesterige nood
lot. Donald wil zich zelf overtreffen en
valt op zijn snavel.
De „revue" opent met een filmpje
waar Donald bezig is zijn huis te
behangen met een bloemetjesbe-
hang. Een bij laat er zich dpor mislei
den en stoot zijn neus Donald zou
niet zijn wie hij was, als hij niet tot
een pesterig spel met de bij zou over
gaan. Maar het slot is. dat hij, tegen
het plafond geplakt zit, terwijl zijn
beveerd achterwerkje een geregelde
aanval moet ondergaan van een bij-
enleger.
Opvallend als tekentechniek zijn de
films zeker niet. in tegendeel, maar ze
zijn bijna geniaal als uittekening van
(bescheiden) boosaardigheid, uitge
voerd met haast feilloze kennis van"
de zwakke plekken bij tegenstanders.
Amsterdam-Flora Disney-a.I.
Fietser Gerard Thoolen koelt zijn woede op het asfalt.
door D. Ouwendijk
De film „Winterkills" („Geldplraten") van ene William Rlchert, is een mengsel van satyre en
„serieus" bedoelde thriller. De achtergrond is de „moord op een president". Die president
draagt de naam Tim Kegan en hij was de zoon van een geldmagnaat, die er alles voor over had
als het presidentschap van de V S, maar binnen de familie terecht zou komen.
Er wordt hier, op een naar men zeker
dacht slimme manier, een band ge
legd met een andere K familie, met
óók al een vermoorde president in
haar midden. De suggestie wordt nog
versterkt door de opvoering van een
horeca-man, die de gegrepen moorde
naar van de president een onschul
dige verdachte vóór het proces
neerschoot.
Het stramien is nog verder uitgebreid
door de suggestie, dat nog een aantal
mensen, die in min of meer verwijder
de relatie tot de moordaanslag ge
noemd konden worden, op mysterieu
ze manier om het leven kwam door
zelfmoord, ongeluk, onverklaarbare
ziekte e.d..
Op zich genomen is het, mede door de
matige afwikkeling van de film, een
tamelijk flauwe grap. Een „grap",
omdat de inherent ingebouwde ver
wijzing naar de beruchte moord,
wordt ingesponnen in de meest on
mogelijke en krankzinnige situaties.
Je kunt daarom zeggen, dat de moord
op Kennedy misbruikt is. om er een
als grappig bedoeld spel mee te spe
len Onder handhaving van de vrij
smakeloze suggestie, dat het zo wel
eens in elkaar kon hebben gestoken.
Met aanwrijving tfan allerlei corrup
ties naar de vermoorde Tim Kegan.
Het verhaal steekt ongeveer zo in
elkaar. Nick Kegan. een Jongere broer
van de om het leven gebracht presi
dent Tim, werkt op een booreiland
van zijn vader ln de Z. Chinese zee.
Op dat eiland landt een helicopter,
met aan boord een zwaar gewonde
man. die bekend heeft de moord op
president Tim te hebben gepleegd.
Hij heeft het wapen, waarmee hij de
moord zou hebben gepleegd, in Phila
delphia verborgen, met de nodige be
wijsstukken erbij. Nick Kegan gaat
naar het wapen op zoek, vindt het,
maar raakt dan verwikkeld in een
chaos van gebeurtenissen, waar
iedereen iedereen van de moord be
ticht en iedereen weer van schuld
INI-
>UW
wordt ontlast, zodat het raadsel al
maar duisterder wordt. Tot sjot
wordt er een oplossing uit de hoed
getoverd de moordenaar van Tim
Kegan zou de vader zijn geweest. Ajs
die ook Nick uit de weg wil ruimen
met spijt omdat Nick een waardig
„familielid" is gebleken glijdt hij
langs de Amerikaanse vlag van de
hoogste verdieping van een wolken
krabber naar de diepte van de straat.
Een nieuw mysterie bij het oude
voegend.
Het zou allemaal nog enige leuklg-
heid hebben gehad, als de persiflage
op de ingewikkeldheden die zich rond
de moord op Kennedy en die heeft
duidelijk model gestaan, zij het met
allerlei vertekeningen kantiger was
geweest. Maar zij is te flauw van
tekening. Misschien uit vrees de zaak
te ironisch aan te pakken?
Amsterdam-Rembrandtspleinth. 16
jr.
ADVERTENTIE
„Geldpiraten": De man bekent de moord op Tim Kegan aan diens broer Nick.
