pn polderjongen in
grote stad
NMB girosparen.
'Romantische buitenplaatsen op instorten'
De NMB denkt metu mee.
Nü12.-/15.-
GELDIG T/M
5 DECEMBER.
HEMA
ele kanttekeningen van mr. J. J. Abspoel
Met gemak een heel procent meer rente op uw spaargeld.
Coupon
Landbouwhogeschool ontwikkelt herstelplan voor Arnhemse parken
Polisario comité
laakt houding
Nederland in VN
Raad Amsterdam akkoord
met bouw opera-stadhuis
Zwendel in de bouw
UG 23 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET PRH 13
ADVERTENTIE
po Kleyn
psporen van een moordenaar is in de regel geen staaltje van knap speurderswerk of
J ige deductie, maar de vrucht van systematisch onderzoek, waarbij alle gegevens
rijdig verzameld en met elkaar vergeleken worden, totdat men een bepaalde aanwijzing
Nee, commissaris Voordewind is niet opnieuw aan het vertellen geslagen. Dit is een
it de „kritische kanttekeningen van een officier van justitie", zoals de ondertitel luidt
boek „Studenten, moordenaars en ander volk", waarmee mr. J. J. Abspoel andermaal
viliciteit heeft gezocht.
t.
et nthult hij daarin, heeft hij de
gekoesterd „om schrijver te
In zijn studententijd heeft
us gepoogd „de wereld met
te verrijken." Hij troost
defaet de gedachte dat hij het
zo iracht tot „de bekendste offi-
justitie in Nederland", zoals
lei [blad De Tijd, waarvan hij
t jker is, hem noemt onge-
met zijn volledige instem-
ad
tefndheid heeft hij te danken
weinig terughoudende ma-
optreden in en buiten de
lefcl, door hemzelf gekarakteri-
„agressief en provocerend",
heeft, zoals dat heet, nooit
voor de mond genomen. Dat
inigmaal op een berisping
superieuren, tot de minister
sn te staan.
ïeeft die openhartigheid ook
zijn „verbanning" naar Alk-
lar hij in 1976 hoofdofficier
Itie werd, nadat hij tever-
I getracht de eerste viool te
|en op het parket in Amster-
ar hij jarenlang werkzaam
laat hij, overigens niet erg
nd, weten dat Alkmaar niet
ligt. Maar de „bruine kroe-
hij, in een laatste snik, aan
van zijn bespiegelingen be
gijn daar ook niet te vinden.
rstelling
s van Abspoel heeft groten-
rekking öp zijn Amsterdam-
waarin hij een aantal ge
rende zaken te behandelen
lf besteedt hij ruimschoots
aan de processen tegen de
van het Maagdenhuis en
rafzaak tegen de schrijver G.
iet Reve, die van godslaste-
1 beschuldigd. Het is dan ook
in die processen dat hij zijn
openbaar aanklager ont-
ïde gezichtspunten levert
;blik niet op. Eigenlijk geldt
het hele boek. Abspoel geeft
en tamelijk minutieuze be-
g van zijn loopbaan, waar-
hierboven genoemde zaken
gtepunten beschouwt, en
rder uit over de gang van
het strafproces, de „types"
ze ergens noemt) met wie hij
er te maken kreeg, en de
'aarop die in de kraag wer-
t. Daarbij waant de lezer, op
ar „kritische kanttekenin-
h nogal eens in gezelschap
de wind.
de beloofde kritiek vaak
ook waar Abspoel zich er
waagt, valt aan een gevoel
irstelling niet te ontkomen,
laar heeft hij wel wat aan te
op de manier waarop rech-
taak vervullen en de opvat-
Ie zij erop in houden, maar
zijn pijlen toch voornamelijk
inologen die het strafrecht
ft willen zien. op maatschap-
kers van de reclassering die
ïning aan de justitie afwij-
»p advocaten die. bij voor-
ar een ondermaats pleidooi,
iten in de kou laten staan.
er niet om dat zijn kritiek
it snijdt. Maar wat Abspoel
i heeft, is vaak al eens eerder
Strafrechttheoretici die de
Uien bestormen, zijn recente-
J. J. Abspoel
lijk onder vuur genomen door Jac.
van Weringh in zijn boekje „Onrust is
van alle tijden", en de Haagse oud-
rechter mr. W. F. C. van Hattum heeft
zich, jaren geleden, ook al bods ge
maakt over maatschappelijk werkers
die de justitie niet terwille zijn. Dat
advocaten in strafzaken vaak schro
melijk tekört schieten, is inmiddels
ook doorgedrongen tot de balie zelf.
die daar iets aan probeert te doen.
Opportuun
Maar de teleurstelling geldt vooral de
grote boog waarmee Abspoel om zijn
„eigen" openbaar ministerie heen
loopt. De auteur is dan ook heel wat
minder flink dan hij lijkt, wanneer hij
in zijn inleiding schrijft: „Het is te
genwoordig niet ongewoon dat ma
gistraten na hun pensionering in tele
visieprogramma's en interviews met
kritische beschouwingen komen over
het strafrechtelijke systeem, waarin
zij gedurende hun hele loopbaan ge
werkt hebben. Het lijkt mij toe dat
deze kritiek meer zeggingskracht
heeft wanneer zij uitgesproken wordt
op een moment waarop iemand nog
volop ambtelijk actief is."
Abspoel, die zijn loopbaan over drie
jaar beëindigt, loopt met zijn boek
geenszins het risico zich het ongenoe
gen van collega's of superieuren op de
hals te halen. Het openbaar ministe
rie krijgt van hem een uitstekende
recensie. Op een van de laatste blad
zijden heeft hij het zelfs over „dat
zozeer bekritiseerde Justitieapparaat,
waarvan ik uitermate trots ben deel
uit te mogen maken". Om dat te
schrijven hoef Je inderdaad niet te
wachten tot je pensionering.
Ook over de zozeer (om met Abspoel
te spreken) met de justitie verbonden
politie valt nauwelijks een woord van
kritiek te lezen. Als Abspoel ergens
iets minder vleiends over de politie
zegt, haast hij zich eraan toe te voe
gen dat hij het nooit opportuun heeft
gevonden dat (voor hem nuttige) ap
paraat hard te vallen.
Het opportuniteitsbeginsel van Ab
spoel komt ook om de hoek kijken,
waar hjj schrijft dat hij zich altijd zo
weinig mogelijk met zedenzaken
heeft bemoeid. „Het vervolgingsbe
leid van het openbaar ministerie op
het terrein van pornografie en aan
verwante delicten, stelt het Neder
landse volk ook heden ten dage soms
voor raadselen", verzucht hij aan het
slot van het hoofdstuk „Sexuele peri
kelen". Het is de enige keer dat hij
zich een kritisch geluid over zijn ei
gen omgeving veroorlooft. Maar tot
wat meer fundamentele kritiek komt
hij niet, omdat hij aan dit soort zaken
nooit zijn vingers heeft willen
branden.
Abspoel sloeg daarvoor vermoedelijk
ook óp de vlucht, omdat er voor hem
te weinig eer aan te behalen was.
Want zijn boek maakt vooral duide
lijk hoezeer hij door eerzucht, of beter
nog: ijdelheid, wordt gedreven. Het
was, schrijft hij in de inleiding, zijn
bedoeling „de lezer enigszins een
denkbeeld te geven van de taak, die
een officier van justitie in Nederland
uitoefent en van de problemen, waar
mee hij in die uitoefening geconfron
teerd wordt." Maar het UJkt er meer
op dat de „polderjongen met toeval
lig een academische titel" (p. 87) erop
uit was de lezer te laten zien hoever
hij het "in de grote stad heeft ge
schopt.
Abspoel mag als romanschrijver ge
mankeerd zijn, hij heeft tenslotte
toch een held geschapen. Het is Jam
mer dat die oude droom hem niet
geheel verlaten heeft. Want zijn ver
haal is ondanks zijn vertelzucht on
derhoudend genoeg en menige offi
cier van justitie zou er nog voor terug
schrikken een fractie van de door
hem geuite kritiek op papier te zet
ten. Hij had de woorden die mr. J. F.
Hartsuiker hem eens toevoegde: „Het
is alles ijdelheid der IJdelheden, zoals
de Prediker zegt", beter ter harte
moeten nemen.
Mr. J. J. Abspoel: Studenten, moor
denaars en ander volk. Kritische
kanttekeningen van een officier van
justitie. Uitgeverij L. J. Veen, Ede.
18,90.
Girosparen bij de NMB is
misschien wel de makke
lijkste manier om Wat geld op
zij te leggen. Het enige dat u
nodig heeft is een bank- of
girorekening. Bij de NMB of
bij een andere instelling.
Voor de bedragen die u
wilt sparen, schrijft u dan ge
woon een girootje uit Doe het
op de post en de rest gaat van
zelf
Geld opnemen is al even
simpel. Via een speciaal op
nameformuliertje schrijft de
NMB het door u gewenste be
drag van uw girospaarreke-
mng weer over op uw gewone
bank- of girorekening. U kunt
dus altijd vrij over uw geld be
schikken, tot f 5.000,- per
maand.
Bovendien krijgt u 1%
méér rente dan op een gewone
spaarrekening. Geen 4 IWo zo
als gebruikelijk, maar 5'/2%!
Mooi meegenomen.
Eén voorwaarde echter:
de eerste inleg dient ten min
ste tweehonderdvijftig gulden
te bedragea
Geen 4"!%
maar 5'/i% rente
U krijgt alle gewenste informatie
over NMB girosparen wanneer u
deze coupon in een gesloten en
velop zonder postzegel opstuurt
naar de NMB, Antwoordnummer
131,1000 PA Amsterdam.
Stuur mij meer informatie over
girosparen bij de NMB
Open voor mij een girospaar
rekening
UAanknasen ivatgncensi is.
Ik heb een betaalrekening ja/nee
Rek.nr.: I I I I I 1 ILJ1
Naam-
Adres:
Postcode:
Woonplaats:
Datum:
Handtekening:.
(bij minderjarigen moet ouder af voogd
medeondertekenen)
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
o en Hengelo ook tegen bouw iegerdepots
O/HENGELO (ANP) De ge- staatsecretaris Van Eetcelen van de-
Almelo en Hengelo zijn, fensie heeft intussen aangekondigd
Inschede. tegen de bouw van dat hij op 27 november met het pro-
ibilisatiecomplex voor het vlnciaal bestuur van Overijssel komt
rnse leger op hun grondge. praten over de eventuele bouw van'
ik deze twee Twentse ge- iegerdepots in Twente. Ook met het
vinden, evenais Enschede, bestuur van dit gewest zal Defensie
ïrkgelegenheid, die zo'n mili- overleg plegen. Noch de provincie,
it biedt, te gering is in ver- noch het gewest Twente zijn tot nu
tot de omvang van het hier- toe officieel op de hoogte gesteld,
lodigde terrein.
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM— De romantische
buitenplaatsen in ons land
staan op instorten. Veel bo
men zijn te oud, verrotten en
zullen omwaaien. Het verval
wordt overal zichtbaar. Om
deze monumenten te behou
den, zullen er snel goede plan
nen moeten komen.
Dit nogal sombere beeld schetst de
landschapsarchitect Hans Wamau.
Hij doet da tin het kader van een
onderzoek dat door de Landbouwho
geschool te Wageningen is Ingesteld
met betrekking toto enkele Arnhem
se parken, Sons beek, Zijpendaal en
Gulden Bodem, waarvan ln ieder ge
val Sons beek min of meer landelijke
bekendheid geniet. Om deze parken
aan volgende generaties te kunnen
overdragen, zal een aantal bosbouw
kundige ingrepen nodig zijn, omdat
veel geboomte door ouderdom toe is
aan vervanging.
De opdracht, die de gemeente Am-
hem aan de vakgroep tuin- en land
schapsarchitectuur van de Land
bouwhogeschool verstrekte, werd on
dergebracht in een onderzoek naar de
mogelijkheden om de romantische
buitenplaatsen ln ons land te behou
den. Naast de Arnhemse parken zijn
bijvoorbeeld ook het Amsterdamse
Vondelpark en het park van het land
goed Oroeneveld bij Utrecht ln stu
die. Dat is gebeurd is nauw contact
met het ministerie van CRM, dat een
prioriteitenlijst heeft opgesteld van
te beschermen romantische parken.
De „Wageningers" zijn van mening
dat het aftakelingsproces van de par
ken al lang aan de gang is. Wamau:
„Nadat de parken waren aangelegd,
heeft men zich om de continuïteit
ervan nauwelijks bekommerd. Maar
parkaanleg is een werk van kunst Je
kunt de natuur niet helemaal haar
gang laten gaan. Dan grijpt, bijvoor
beeld, de eedoom z'n kans, die er niet
thuis hoort, of de beuk vestigt zich op
plaateen, waar helemaal geen bomen
gepland zijn. En na ruim een eeuw is
het oorspronkelijke park trouwens
van ouderdom stervende."
Volgens „Wageningen" is er geen re-'
den het karakter van de Arnhemse
parken te veranderen, dat kan juist
versterkt worden. Dat ls te bereiken
door de verschillen tussen Sons beek
en Zijpendaal te beklemtonen en
Gulden Bodem met de andere twee
tot één geheel te maken. Het accentu
eren van de diverse parken zal vooral
moeten gebeuren door de directe om
geving van de buitenhulzen 8ons-
beek en Zijpendaal aan te passen bij
de negentiende-eeuwse ontwerpen.
„Wageningen" wil derhalve twee din
gen bereiken: de Arnhemse parken
redden door de stervende beplanting
te vervangen én de aanvankelijke op
zet weer zoveel mogelijk te voor
schijn laten komen. BIJ dit alles zou
dan ook nog geprobeerd moeten wor
den zo goed mogelijk rekening te
houden met de voorkeuren van het
publiek, dat nü de parken bezoekt.
Enquête
Om er achter te komen wat de Arn
hemmer van de drie parken vindt,
wat ze voor hem betekenen en wat hij
er van verwacht, zijn een kleine dui
zend Ingezetenen geënquêteerd. De
ondervraagden hebben de constate
ringen van de onderzoekers beves
tigd, ln elk geval wat het uiteenlo
pend karakter van de parken betreft.
Gulden Bodem ls het minst bekend,
Zijpendaal ls vooral geliefd bij rust
en stiltezoekers en Sonsbeek wordt
gewaardeerd als een gezellig, bedrij
vig, veelmensen trekkend park.
Sonsbeek werd van de tien Arnhemse
parken, na Wamsbom, het hoogst
getaxeerd, daarna volgde Zijpendaal.
Gemiddeld 12 procent van alle Arn
hemmers gaat vaak naar Sonsbeek.
voor Zijpendaal is dit 7'/i procent en
voor Gulden Bodem twee procent. De
mensen die in de parken naar hun
mening gevraagd werd, vonden deze
vrijwel zonder uitzondering „mooi"
(91 procent). De waterpartijen wer
den het hoogst aangeslagen, daarna
volgden bomen en struiken, gebou
wen en beelden, dieren en vogels. Een
belangrijke wens is dat er ln Sons
beek meer speelgelegenheid komt,
voor Zijpendaal en Gulden Bodem
waren er ook wel verlangens op dat
punt (bijvoorbeeld een kinderboerde
rij en een hertenkamp), maar in min
dere mate. Sommige bezoekers staan
op het standpunt dat aan de Arnhem
se parken niets veranderd behoort te
worden.
Een belangrijk onderdeel van de
voorstellen van de Landbouwhoge
school wordt gevormd door een bos
bouwkundig beheersplan, betrekking
hebbend op de samenstelling van het
bos naar boomsoorten en leeftijdsop
bouw „Verjonging ls dringend nood
zakelijk", zegt bosbouwkundig on
derzoeker lr. J. J. Westra, „maar moet
zo worden uitgevoerd dat oude, zware
bomen en boomgroepen opgrzo lang
mogelijk het beeld bepalen, terwijl
intussen Jongen bomen opgroeien,
die zo snel mogelijk zelf weer indruk
wekkende afmetingen moeten berei
ken. Het doel ls een evenwichtige
verdeling van leeftijden en ontwikke
lingsstadia te bereiken, zodat ln de
toekomst een regelmatige aflossing
van oude bomen door Jonge mogelijk
wordt"
projectgroep onder leiding van de
wethouder voor monumentenzorg. In
deze projectgroep sullen verschillen
de disciplines van ambtelijke zijde
vertegenwoordigd zijn. De bedoeling
ls dat deze projectgroep gaat bekij
ken wat er met de Wageningae advie
zen en dus met de drie parken
gedaan zal moeten worden.
Honderd jaar
De verwezenlijking van het plan zal
veel tijd vergen: pas na een
overgangsperiode van bijna honderd
Jaar kan de gewenste eindtoestand
bereikt worden. Naar aanleiding van
het door „Wageningen" uitgebrachte
rapport hebben B. en W. van Arnhem
besloten tot het instellen van een
De Hema pyjama's
hebben alles wat die stoere
helden van u van een
pyjama willenGemaakt van
lekker zittende tricot staan
leuk, slapen lekker en zijn
verkrijgbaar in leuke des
sins en vele kleuren.
De Hema pyjama's
hebben alles wat u van een
jongenspyjama wil Goede
kwaliteit maten 116 t/m 170
en geen 14,75 en 17,75 maar
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Met enig hangen en
wurgen ls de Amsterdamse gemeen
teraad gisternacht akkoord gegaan
met het principe om zowel een stad
huis als een muziektheater op het
Waterloopleln te bouwen. Het bouw
plan, dat omstreden ls wegens zijn
MAASTRICHT (ANP) Vijftien on
deraannemers en zwart werkende
bouwvakkers uit diverse plaatsen ln
Zuid-Limburg worden er van ver
dacht betrokken te zijn bij een wijd
vertakte zwendel met valse facturen
van nooit uitgevoerde werkzaam
heden.
Het gaat volgens de politie om meer
dere miljoenen. Hoeveel precies staat
nog niet vast, omdat het onderzoek
*nog niet is afgesloten en meer aan
houdingen te verwachten zijn. Voor
zover nu bekend financierden de ver
dachte onderaannemers met valse
facturen voor niet gedane werkzaam
heden de lonen van de zwartwerkers,
die ook nog sociale uitkeringen
.kregen.
massaliteit, haalde een ruime meer
derheid.
Vooral de Amsterdamse oppositie
partijen WD en CPN hadden grote
moeite om steun te geven aan het
plan. Belde fracties hadden liever ge
zien dat Amsterdam zijn been strak
had gehouden ten opzichte van het
kabinet om de oorspronkelijke, af
zonderlijke plannen voor stadhuis en
opera verwezenlijkt te krijgen.
Alle partijen hadden sterke twijfel
over het realiteitsgehalte van de fi
nancieringsplannen. De bouw zou
volgens B en W 306 miljoen gulden
gaan kosten. Het Rijk betaalt hier
van 230 miljoen. In 1985 moet het
gebouwencomplex zijn voltooid.
De bevolking en raadsleden hebben
de laatste dagen kritiek geuit op de
eerste schetsontwerpen. ZIJ stoorden
zich vooral aan de massale vormge
ving. De gemeenteraad aanvaardde
in de nacht van woensdag op donder
dag moties waarin een Inspraakpro
cedure wordt verlangd over de stede-
bouwkundige en architectonische In
passing van het bouwsel ln het stads
beeld. Tegen het project stemden ver
tegenwoordigers van PSP en PPR en
één lid van de drie zetels tellende
D'66-fractle.
DEN HAAG (ANP) De Nederland
se regering trekt zich blijkbaar niets
aan van de unanieme uitspraak van
de Tweede Kamer, dat de annexatie
door Marokko van de westelijke Sa
hara door Nederland ln de Verenigde
Naties moet worden veroordeeld. Dit
stelt het Nederlandse Polis ario-coml-
té ln een telegTam aan minister Van
der Klaauw van buitenlandse zaken.
Afgelopen dinsdag droeg de volksver
tegenwoordiging de regering op oen in.
de VN voor resoluties te stemmen
waarin het zelfbeschikkingsrecht van
het volk van de westelijke Sahara
wordt bevestigd en aan Marokko
wordt gevraagd aan de bezetting van
dit gebied een einde te maken. Neder
land onthield zich tot dusverre van
stemming bij dergelijke resoluties.
Volgens het Pollsari o-comité heeft
Nederland zich woensdagnacht bij de
behandeling van een resolutie van
bovengenoemde strekking wederom
van stemming onthouden.
Het Tweede Kamerlid Van den Bergh
(PvdA) heeft ln schriftelijke vragen
aan minister Van der Klaau (buiten
landse zaken) en De Koning (ontwik
kelingssamenwerking) aangedrongen
op extra hulp voor de vele honderd
duizenden vluchtelingen in de Oga-
denwoestljn tussen Ethiopië en 8o-
malie. Volgens Van den Bergh ls er
sprake van een acute noodsituatie
wegens gebrek aan water, voedsel en
medicijnen.
Instellingen geestelijke
gezondheid gaan samen
UTRECHT (ANP) Elf instellingen
voor de ambulante geestelijke ge
zondheidszorg ln de regio Utrecht
hebben zich verenigd in de Utrechtse
stichting ambulante geestelijke ge
zondheidszorg om de hulpverlening
te verbeteren.
De stichting noemt het uniek dat ook
de afdeling geestelijke volksgezond
heid van de GO en OD ln Utrecht
meedoet De ambulante geestelijke
gezondheidszorg richt zich op men
sen met psychische problemen die
daarvoor niet opgenomen hoeven te
worden en op mensen die na een
opname verder moeten worden bege
leid. De stichting hoopt dat de hulp
op den duur ook goedkoper wordt
