Niet het hoofd, maar de stoel van Schillebeeckx
Uit brieven van lezers
Britse Kerkenraad:
boycot ZuidAfrika
Trouw
Conferenti
r*
Kerken in VS: geen
klacht tegen Israël
'Rome dreigt ook
tweede reformatie
te missen'
Britse kerken
tegen nieuwe
kernwapens
Sterke groei van kerken in Afrika
Enige dominee
Zuid-Jemen
overleden
VOORBUGANG
Zweepslagen voo
jonge christenen
in Ethiopië
DONDERDAG 22 NOVEMBER 1979
TROUW/KWARTET
door Pieter van der Ven
AMSTERDAM Volgende maand zal prof. Schillebeeckx, zoals inmiddels
bekend mag zijn, naar Rome gaan voor een gesprek met een vertegenwoor
diging van de congregatie voor de geloofsleer. Vanavond wordt voor de
Katholieke Universiteit in Nijmegen een informatieve avond belegd over
het hoe en waarom. De zaak zal daar zowel juridisch als theologisch belicht
worden door de hoogleraren Walf en Haarsma en door Schillebeeckx zelf.
Eerder hebben zowel de faculteit als het stichtingsbestuur der KU al
stelling genomen.
Schillebeeckx gaat naar Rome. ondanks be
zwaren die hij heeft tegen de procedure. Deze
bezwaren betreffen niet zozeer de mensen
rechten die erdoor geschonden zouden wor-
d'Ti. maar vee) meerde kerkvisie die erachter
steekt. Volgens Schillebeeckx moet het oor
deel over iemands rechtgelovigheid vooral
rijpen in de direct betrokken geloofsgemeen
schap en zou een kerkelijke Instantie pas
moeten preken nadat en voorzover dat
plaatselijke oordeel tot zijn recht is gekomen.
Uit binnen- en buitenland zijn veel adhesie
betuigingen aan zijn adres gezonden. De
meeste protesten tegen het Vatikaanse on
derzoek hekelen vooral de geheimzinnigheid
van de procedure. De zogenaamde ..verdedi
ger" is onbekend; de „verdachte" weet niet of
hij wel iets aan die verdediging heeft, laat
staan dat hij een verdedigingsstrategie kan
opstellen en dat vinden Schillebeeckx-aan-
hangers een ongelooflijke aanfluiting voor
een kerk die het zo hoog met mensenrechten
opheeft.
Beïnvloed
Er is niets verkeerds aan de procedure, me
nen echter vooral degenen die op een veroor
deling hopen. De kerk moet (over mensen
rechten gesproken) vooral haar gelovigen
verdedigen tegen dwaalleraars. Het gaat niet
om Schillebeeckx. maar om wat hij zegt en of
dat in overeenstemming is met de rooms-
katholieke leer. Welke theologen zich met de
zaak inlaten is niet van belang, zij zouden
maar beïnvloed kunnen worden, schrijft bij
voorbeeld pater Dieteren in deze krant en
elders waar men zijn stukje wilde plaatsen.
Ce buitenstaander vraagt zich dan echter
met extra nieuwsgierigheid af wie dan toch
die theologen zijn die door een beetje open
baarheid en discussie van hun geloof dreigen
te vallen.
Geheimhouding zou echter vooral de omstre
den theoloog moeten dienen. Als immers zo'n
onderzoek geen dwaling aan het licht brengt,
kan de zaak in de prullenmand en hoeft
niemand er verder iets van te horen. De
theoloog in kwestie kan, zonder brandmerk
van „verdacht" te zijn geweest, onbekom
merd verder leven. Toch kan die theoloog
alleen door .ongehoorzaamheid" zijn reputa
tie verdedigen. Het is hem verboden iets te
zeggen, maar er is wel een circuit van geruch
ten over hem. De geheimhouding is namelijk
altijd gebrekkig: er zijn te veel mensen bij
betrokken. Men definieert het „geheim van
het Vaticaan" wel eens als dat wat maar aan
een persoon tegelijk verder wordt verteld.
-
Patstelling
De geheime procedure is tevens de toegang
tot de vraag waar het in de kwestie-Schille-
beeckx over gaat en de patstelling die daarin
te ontwaren is. Schillebeeckx heeft het ge
sprek met de autoriteiten al eens omschreven
als praten tegen dovemansoren. Rome is na
melijk niet echt geïnteresseerd in wat Schille
beeckx vindt. Ware dat het geval dan zou
inderdaad een goede verdediger ingescha
keld moeten worden. Maar men wil slechts
weten of de vaststaande leer voldoende her
haald wordt en liefst woordelijk in het om
streden boek is terug te vinden.
Rome en vooral ook deze paus willen de
theologen liefst in de rol van huis-ideologen
of „partijbonzen", zoals Schillebeeckx het in
De Groene uitdrukte. Van zo iemand wil men
weten of het nog ..katholiek" is wat hij zegt,
of de „objectieve waarheden die vanouds
onveranderbaar vaststaan" door hem be-
Prof. dr. E. Schillebeeckx
aamd of ontkend worden. Ja-of-nee. er is geen
derde weg. Als hij niet meer „katholiek" is,
moet hij geen „katholieke" leerstoel bezet
ten. De tegenstanders van Schillebeeckx ei
sen niet zozeer zijn hoofd, maar zijn stoel (en
niet alleen de zijne).
In die fase lijken de gesprekspartners elkaar
al niet meer te verstaan. „Objectieve waar
heid". „onveranderbaar vaststaan", „ja-of-
nee", dat is precies het soort taal dat Schille
beeckx niet kan of wil spreken. Volgens hem
is er geen waarheid en geen kennen los van
waarneming of ervaring. Dit geldt Ook voor
de klassieke dogma's; de oude formuleringen
moeten verantwoord worden „ten overstaan
van het hedendaagse gelovigkritisch bewust
zijn", vindt hij. Daar schrijft hij dan hele
dikke boeken over, waarin hij aantoont hoe
vanaf de oudste tijden geloofswaarheden
juist niet onveranderbaar vaststaan, maar
voortdurend in ontwikkeling zijn binnen de
geloofservaring van een levende gemeen
schap.
Gelooft Schillebeeckx bijvoorbeeld in de op
standing? Hij schrijft uitvoerig dat de bijbel
verhalen niet losgemaakt kunnen worden
van de „paaservaring" of het „verrijzenisge
loof" van de eerste generatie christenen. Hij
vindt niet dat alles terug te brengen is tot een
puur subjectieve bewustzijnstoestand van de
leerlingen, maar wel maakt de bijbel aan één
stuk door gebruik van toevallige, toentertijd
goed verstaanbare modellen en beelden om
de boodschap van het geloof uit te drukken.
Voor de mens van vandaag is het nodig die
beelden te toetsen aan eigen ervaring.
Reformatie
Niet alleen de roomse autoriteiten hebben
hier moeite mee. Ook in protestantse kring
zijn aarzelingen. Schillebeeckx wordt wel
eens de „roomse Kuitert" genoemd. Hij staat
nogal ver van alle theologie die openbaring
ziet als een zuiver dictaat van een goddelijke
overkant; hij is zeker ook geen „Barthiaan".
Maar in tegenstelling tot Kuitert heeft hij
zich nooit vreselijk afgezet tegen de „materi
alistische exegese", zoals die beoefend wordt
bijvoorbeeld door de „christenen voor het
socialisme". Bezwaren tegen Schillebeeckx'
theologie leven sterk ook in de rechtervleugel
van de reformatie. Zo schrijft ds M. P. van
Dijk van het confessioneel gereformeerd be
raad in de Winschoter Courant dat met deze
theologie „de belijdenis van de kerk omtrent
Jezus van Nazareth, dat wat de kerk van alle
eeuwen beleed en belijden moet, ondergra
ven" wordt. Hij kan zich nauwelijks voorstel
len dat „Rome zijn fiat" zal geven.
In het behoudende rk blad „Waarheid en
Leven" vat pater Steltenpool alles in één
vraag samen: „Is Jezus' gestorven lichaam
werkelijk uit het graf opgestaan?" Hij voegt
daarbij een nieuw criterium in: volgens de
„normaal-katholieke opvatting". Zolang
Schillebeeckx immers les geeft aan een kat
holieke instelling, moet hij antwoorden op
„de meest fundamentele vragen van het ge
loof". De „normaal-katholieke zin" ontlopen
met „dikke woorden" acht Steltenpool „een
professor en ook een christen onwaardigi".
De Nieuwe Linie signaleert deze week dat
Schillebeeckx verworven inzichten van ken-
kritiek en wetenschapstheorie toepast in de
theologie, maar dat deze methode een taal
op- levert die in kerken vaak niet verstaan
wordt Dogma's kun je aanvaarden of verwer
pen. Maar dogma's „gebruiken", ze als een
gesprekspartner betrekken in je theologie,
dat getuigt van een kerk- en geloofsvisie
waarvoor ook in Rome huiver bestaat. Zij
vreest toenemend subjectivisme dat tekort
doet aan de „openbaring zoals die door de
Kerk moet worden doorgegeven".
Beperkt
In Rome zegt men nog niet dat Schillebeeckx
afgedwaald is. Maar „normaal-katholiek"
lijkt men hem niet te vinden. Er wordt nu
gerekend met de mogelijkheid van een beris
ping plus een verbod om te schrijven over
enkele christologische onderwerpen (bijvoor
beeld opstanding, God-mens, kruisoffer). Een
beperkte maatregel dus, waarbij menigeen
zich afvraagt of de christologie wel uit Schil
lebeeckx' werk kan worden losgemaakt en of/1
niet ogenblikkelijk verwante problemen op
doemen bij onderwerpen als ambt, sacra
ment, kerk.
Maar een beperkte maatregel kan net vol
doende blijken om de rechtervleugel gerust
te stellen en net te miniem om het midden
echt boos te maken, gesteld dat Rome en
„links" elkaar eigenlijk toch al hebben afge
schreven.
De direct betrokkenen komen echter voor de
lastige gewetensvraag of ze over een betrek
kelijke kleinigheid erg principieel moeten
gaan doen.
Over een of ander disciplinair optreden tegen
Schillebeeckx zal echter pas beslist worden
enige maanden na het gesprek in december.
Het resultaat van het onderzoek en de bijbe
horende aanbevelingen moeten nog allerlei
tijdrovende burelen langs. Sommigen vrezen
dat een eventueel akkoord op de bischoppen-
synode van januari weer op de tocht zal
komen als luttele tijd daarna 'n verbod een
nieuwe rel veroorzaakt. Te linkerzijde zijn er
ook die hopen dat een pittige veroordeling
juist nuttig werkt voor een duidelijk schif
tingsproces. De breed opgezette steunactie
voor Schillebeeckx lijkt evenwel deze „Vere-
lendungs-tactiek" niet te delen. De actievoer
ders zijn tegen iedere veroordeling en zijn
vinden bovendien dat met de botte bijl van
zo'n onderzoek geen heilzame schifting tot
stand te brengen is.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
benchtcn. artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen ol reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover ol over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859,1000
AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
Confessioneel (4)
Op de appéldag werd geadviseerd: a.
de vele positieve zaken in de geref.
kerken niet uit het oog te verliezen, b.
zo lang mogelijk ln de eigen plaatse
lijke kerk te blijven en daarin actief
bezig te zijn, c. pas dan het gastlld-
maatschap aan te vragen, wanneer
men naar eer en geweten zich met de
gang van zaken ln de plaatselijke
kerk niet meer kan verenigen. Het
Confessioneel Gereformeerd Beraad
wil binnen de geref. kerken positieve
bijdragen leveren door toerusting, be
zinning en kritische begeleiding.
Errnelo G. W. Hoogenboom
Confessioneel (slot)
In Trouw hebben we de laatste tijd
verschillen reacties kunnen lezen op
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammtnga
Directeur ihg O Posima
MOOf Dkantoor
Postbus 659
1000 AW Amsterdam
W'bjutstraat 131 Amsterdam
Posigi'o 66 00 00
B.ink Ned Cred'Cltjank
Rcktnmgnr 23 00 12 574
REGIO ROTTE ROAM/DORDRECHT
Posibus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
•n bezorgmg)
let 010-115588 (redactie)
iel 115700 (mlsiurtend voor
advertenties)
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
?50i CC Den Haag
lei 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (urtski4end voor
advenenbes)
Park straat 22 Den Haao
REGIO NOORD 'OQST-N60ERLAN0
(uitsluitend administratie)
Postbus 3
8000 AA Zeoite
tel 05200->7030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen:
Per maand f 15.90
Per kwartaal 47.70
Per haft taar I 95.40
Per par 188.60
Ad»errenr erar even oo aanvraag
Teieion-sche
enopdr achten
(/■e adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30 van
maandag t'm v sag Op z
20 uur tele* 020-9>3456
Opgave rn.ni - ac?vedent>es
020 936868 O» seftnftew
i t<7
i 433
*1000 AK AMSTERDAM
Ad'eswriz-gmgen uitbuitend schriften
aan onze Am m
de appèldag van het Confessioneel
Oereformeerd Beraad, zowel ln de
rubriek „Vandaag" als bij de Ingezon
den stukken. Deze reacties waren ge
baseerd op het overigens goede ver
slag in Trouw waarin echter aan het
einde de naam Johannes de Heer
genoemd werd. In de rubriek „Van
daag" wekt de schrijver de indruk dat
een van de sprekers, dr. B. van Oeve-
ren. zou zijn „afgegaan op praatjes
dat vele predikanten horizontaal pre
ken." Het moet me van het hart dat
dit laatste onjuist is. Dr. B. van Oeve-
ren heeft met nadruk gezegd deze
uitdrukking niet voor zijn rekening te
willen nemen. Zo staat het ook ln zijn
referaat, dat op schrift hier voor me
ligt. Ook waren in het programma
uitsluitend liederen uit het liedboek
voor.de kerken opgenomen. Een en
ander kan een onjuiste beeldvorming
ten aanzien van het CGB oproepen. U
moet namelijk weten, dat er op de
appèldag geen sprake was van een
onheilig verticalisme, ln de zin van: 't
Oog omhoog, 't hart naar boven, hier
beneden is het niet." Hier beneden is
het wel. Juist hier beneden zullen we
de goede strijd van het geloof moeten
voeren, waarbij de aandacht voor en
de hulp aan de mensen ln nood. dicht
bij en ver weg niet minder belangrijk
zijn dan het appèl op de harten om de
kem-inhoud van het belijden van de
kerk niet prijs te geven, omdat juist
in haar belijden tconfessie) de kerk de
Heilige Schrift als enige bron èn norm
voor het christelijk geloof aanwijst.
Het CGB wil van harte openstaan
voor nieuwe vragen, waarop oude
antwoorden niet meer aansluiten,
maar tegelijk wil het blijven vasthou
den aan de woorden van de gezonde
leer (Titus 2 vers 1.2 Timetheus 3 vers
14). dat is het evangelie ln onderwij
zende vorm.
Ermelo drs. R. van den Berg
Boycot (6)
De heer P. Dirksen stelde in zijn
ingezonden $tuk van 2 november dat
antizionisme en anti semitisme twee
verschillende zaken zijn. Waarom re
ageerde nu de heer Van der Schoot
(Trouw 7 november) zo boos? Het is
teleurstellend dat dertig jaar na het
ontstaan van de staat Israël brede
lagen van het Nederlandse volk het
onderscheid tussen belde niet onder
kennen. Bovendien: welk zionisme
bedoelt de heer Van der Schoot te
willen vereenzelvigen met het gehele
Joodse volk? Het politieke zionisme
van de staat Israél of het religieuze
van Martin Buber? Is het verwonder
lijk dat het politieke zionisme van de
staat Israël, de conceptie van Ben
Gurion, reacties oproept in de Pales
tijnse en Arabische wereld en mondi
aal verder om zich heen grijpt. Wat
lezen wij in Jesaja 5 vers 5 „Wee hun
die huis aan huis roepen, akker aan
akker trekken tot er geen plaats meer
is en gij alléén de gezeten lieden zijt
ln het land". Welke berichten berei
ken ons van confiscatie en annexatie
van landerijen die eigendom zijn van
Palestijnen0 Martin Buber heeft de
ontwikkeling lang voor zijn dood in
1965 voorzien. Ik laat hem zelf spre
ken en citeer uit zijn boek: „Israël unf
Palflstlna. Zur Oeschichte einer
Idéé", bladzijde 8 tot en met 13. „De
seculariserende tendenzen in het zio
nisme nchten zich tegen het geheim
van Zion zelf. Door deze secularisatie
wordt het volk Israël als ieder ander
volk. het land als ieder ander land;
een nationale beweging zoals er zo
vele andere zijn. Als Israël minder wil
dan dat waartoe God het geroepen
heeft, zal ook dat mindere van hem
worden afgenomen." Dat is nogal
wat. dat Is kras gezegd in Oud Testa-
mentische profetische taal. Maar wat
bedoelt Buber met het zionsgeheim
dat wordt bedreigd door secularise
rende tendenzen. Wij laten hemzelf
weer aan het woord. „Heiligheid is
een eigenschap die God dit volk en
dit land door Zijn uitverkiezing ver
leend heeft, om dit Zijn volk en dit
Zijn land, om beide te leiden en met
elkander te verbinden. Zijn uitverkie
zing heiligt dit volk. Heiligheid in de
betekenis van; God toebehoren. Dit
geloof in die uitverkiezing en die lei
ding houdt tevens in een opdracht:
om een zegen te zijn onder de vol
ken." En dit zegt Buber verder: „In de
geschiedenis van Israël heeft Israël
dit land nooit in eigendom gehad,
zonder tegelijkertijd de opdracht
daarmee te doen zoals God dat be
doelde. De seculariserende tendenzen
trachten de geldigheid van dit oerou
de geloof te ondermijnen." Een man
die zo zijn geloof beleden heeft en zo
zijn gehoorzaamheid en vertrouwen
in God stelt, herkent zich niet ln het
politieke zionisme dat gebruik maakt
van macht en geweld.
Blonay
(Zwitserland)
W. L. F. Duymaer van Twist
Jakoenin
Trouw gaf boeiende verhalen over de
kort geleden vanwege zijn onver
moeid getuigen voor God en opko
men voor vervolgde christenen gear
resteerde Russisch-orthodoxe pries
ter Gleb Jakoenin. Wat kunnen we
behalve bidden en protesteren bij de
Russische autoriteiten verder doen?
In een preek werd onze aandacht
onlangs gevraagd voor 2 Kronieken
30:1-9. In een tijd van diep verval
treedt koning Hizkia op en laat hij
een algemene oproep tot terugkeer
tot de Here in Israël, waarvan een
groot aantal mensen al ln balling
schap is gevoerd, en Juda uitgaan.
Met de merkwaardige toevoeging in
vers 9: „Want wanneer gij wederkeert
tot de Here, dan zullen uw broeders
en zonen erbarming vinden bij dege
nen. die hen als gevangenen hebben
weggevoerd en dan zullen ze naar het
land weerkeren", want genadig en
barmhartig is de HereEr is een
parallel te trekken naar deze tijd:
Naast bidden kunnen we zelf ernst
maken met een christelijk leven.
Onze besliste keuze voor de Here kan
christenen elders verlichting
brengen.
Arasterdam C. Breman
G. Breukelaar
B. Stoop-Leguyt
Soms de trein
De Nederlandse Spoorwegen trach
ten door middel van allerhande cam
pagnes meer mensen in de trein te
krijgen. Dat schijnt zelfs langzaam
aan te lukken. Het motto: „Soms de
auto, soms de trein" heeft mijn in
stemming wel. maar ik heb niet de
mogelijkheid dat advies op te volgen
want. hoewel mijn (groeiende) dorp
aan een spoorlijn ligt is er geen halte.
Bij het station in Arnhem dat acht
kilometer verder ligt is geen parkeer
ruimte en de bus loopt dikwijls vast
in de spitsuurfiles. Met andere woor
den: wat heeft de bevolking van vele
plaatsen in ons land aan adviezen die
niet kunnen worden opgevolgd?
Westervoort G. E. J. Meeuwissen
ADVERTENTIE
Twee progressieve mannen-broeders ter zwarte synode ii
Bestel nu het crltlsche commentaar op
de rels-lmpressles van ds. Spilt
en dr. Van den Heuvel
Toezending na storting van 2,50 op
Giro-rekening 2395761.
Administratie „Tot Vrijheid Geroepen,"
Driftweg 217, 1272 AP Huizen N.H.
LONDEN (ANP)- De Britse raad van kerken bepleit een
economische boycot van Zuid-Afrika tot het moment waarop
de gehele Zuidafrikaanse bevolking deel zal hebben aan de
politieke besluitvorming. Een resolutie met deze strekking is
met overgrote meerderheid aangenomen op de tweejaarlijkse
assemblee die gisteren te Londen werd besloten.
De assemblee sprak In de resolutie
verder over de onwenselijkheid van
hulp en medeplichtigheid aan het
apartheidssysteem. De vele uren du
rende discussie vond plaats tegen de
achtergrond dat veranderingen in
Zuid-Afrika onvermijdelijk zijn, zoals
verschillende sprekers zeiden. De
vraag werd echter gesteld of deze
veranderingen nog wel op vreedzame
wijze zullen geschieden.
Sterke kritiek op het voorstel kwam
van het anglicaanse conservatieve
parlementslid Michael Latham. Hij
vroeg zich af of de Britse raad van
kerken wel representatief was voor de
mensen die 's zondags de kerkbanken
vullen. Ook was het voor hem de
vraag of Groot-Brittannië enige ver
antwoordelijkheid heeft om politieke
veranderingen in Zuid-Afrika te be
werkstelligen. Waarom wel een eco
nomische boycot van Zuid-Afrika en
niet van de Sowjet-Unie of Tsjechos-
lowakije. De zwarte bevolking zou
van zo'n boycot lijden, tenzij de ande
re geïndustrialiseerde landen Enge-
lands rol zouden overnemen. Boven
dien, aldus Latham, was dit nog meer
werkloosheid in Engeland waard?
Ds. Arthur Macarthur, United Refor
med Church, wees op een belangrijk
verschil tussen onderdrukking achter
het ijzeren gordijn enerzijds en in
Zuid-Afrika anderzijds. In de commu
nistische landen worden mensen on
derdrukt vanwege hun opvattingen,
waarvoor zij een zekere verantwoor
delijkheid draden. In Zuid-Afrika is
er onderdrukking op grond van ras.
„Men kan wel van opvattingen, maar
niet van huidskleur veranderen", zei
Macarthur.
De anglicaanse kanunnik Paul Oe-
streicher zei dat de veranderingen,
die in Zuid-Afrika plaats vinden, niet
fundamenteel zijn.
De grootste verandering dit jaar is
het instellen van het zwarte thuisland
Vendaland, zei de Zuidafrikaanse
methodistenpredikant Brian Brown,
een vroegere medewerker van het
verboden Christelijk Instituut in
Zuid-Afrika. Vendaland betekent dat
een half miljoen zwarten de rechten
van hun geboorteland zijn ontnomen
„Aan het eind van 1979 zal er meer
grote apartheid zijn dan aan het be-4
gin"; aldus de oud-medewerker van
dr. Beyers Naudé.
NEW YORK (ANP) De bijeen
komst van afgevaardigden van de
Amerikaanse raad van kerken, die
432 protestantse en orthodoxe ker
ken in de Verenigde Staten vertegen
woordigt, heeft in zijn laatste verga
dering een resolutie van de orthodox-
christelijke aartsdiocees van Antio-
chië in Noord-Amerika, een Noorda-
merikaanse vleugel van de kerk van
Arabische christenen, die haar hoofd
kwartier heeft in Syrië, afgewezen.
De resolutie hield een veroordeling in
van de staat Israël die werd beschul
digd van het „tarten van het interna
tionaal recht" en „gewelddadigheden
tegen de mensenrechten van palestij-
nen en andere christenen en moslims
in het Midden-Oosten. De afgevaar
digden hebben besloten een onder
zoek van een half jaar in te stellen
naar de situatie in het Midden-Oos
ten. In mei 1980, tijdens de volgende
bijeenkomst, zal verslag van dit on
derzoek worden uitgebracht.
LOCCUM De rooms-katholieke
kerk tracht onder de huidige paus
haar oriëntatie op het christelijk
avondland (de westerse cultuur) te
rug te winnen. Daarmee dreigt ze
voor de tweede maal een reformatie
te missen, aldus de r.k. theoloog J. B.
Metz op een studiebijeenkomst in
Loccum (West-Duitsland). Een „twee
de reformatie" is al begonnen, aldus
Metz. Deze reformatie, die de christe
nen houvast moet bieden in een bur
gerlijke en laatkapitalistische maat
schappij, wordt gedragen door de ba
sisgemeenten in de arme kerken van
de derde wereld.
TEGUCIGALPA Honduras
heeft de 55-jarige pater Guadalupe
Carney het land uitgezet wegens „on
dermijnende activiteit". Carney, een
Amerikaanse jezuïet, maar sinds 1974
Hondurees staatsburger, adviseerde
boeren in het noorden over hun recht
vakbondsvertegenwoordigers te
kiezen.
SAO PAULO Paul Johannes
Paulus n heeft zijn instemming be
tuigd met het beleid, dat de elf bis
schoppen van de miljoenenstad Sao
Paulo in Brazilië ten aanzien van de
stakers voeren. Tachtig procent van
alle industriële bedrijvigheid van Sao
Paulo is lamgelegd als gevolg van de
al weken durende staking van 350.000
metaalarbeiders. De paus heeft het
goedgekeurd, dat de bisschoppen de
kerken beschikbaar stellen voor ver
gaderingen van de stakers.
Volgens een thans door het Vati
caan gepubliceerde statistiek waren
er eind 1977 op de wereld 739 miljoen
gedoopte rooms-katholleken. Dat is
18 procent van de wereldbevolking.
IH
WEERWOORD de
Naar mijn ervaring is er bij ou< t h
van kerkelijke jongeren een gr» 0<
besef van wat er bij die jongen
omgaat. Hoewel de tijden van |ee]
Wolkers en Maarten 't Hart zei de
niet voorbij zijn, meen ik tochi ^ij
steeds meer ouders in een werl pnd
open houding tegenover het
gedachtenleven van hun kinde o
gaan staan. Niet zelden hoor ik
zeggen: dat hebben we van de
kinderen geleerd, wanneer het
over reëel christelijke inzichtei
vragen van vandaag. Ik denkd
aan dit verschijnsel meer aand Jf]
moeten geven. Dat is beter dat
blijven afgeven op die ouders n c
eenmaal te traag en, in eigen b
opgesloten, alleen maar argwa N
naar hun kinderen kunnen luia p
Om dat eerste proces verantwc *oc
voortgang te doen vinden wil il 1®°'
eens wijzen op een blad voor jo rln
dat er zijn mag. Ik bedoel
..Weerwoord" van het Landellj F"1
Centrum voor Gereformeerd nd
Jeugdwerk. Het is niet alles go ^c
er blinkt in de wereld van de
„jeugdbladen". Slechts weinig
onder deze bladen gaan werkel IT
op de problemen waarmee joni
te maken krijgen in de verwan tül
wereld waarin zij leven. Of mei
aan alles voorbij öf men meent Is
een paar „christelijke" kreten i
tot een oplossing te kunnen bn
„Weerwoord" springt eruit. Ni«tw.
alleen door de vormgeving, die s
uitstekend is, want ook de uitg
van alles verdoezelende
jeugdperiodieken kennen de w 00
naar de publiciteitstekenaars, mi
vooral door de inhoud. „Speelt 111
heet nr 8 van de 5e jaargang. E<ia]
artikel „Bidden en de fronsend ^r'
gereformeerde wenkbrauwen"]'
verantwoord in op een wezenT
probleem van velen. Onder r
van Marnix van der Sijs is met
begonnen aan een serie „Mijn J
verhaal", waarin auteurs hun r
bijbelverhaal kiezen en daarbij
vertellen waarom dat verhaal n
aanspreekt. Enfin, u moet het^
maar lezen en als het kan een
abonnement (18,50 per jaar) n
MEKKA (EPD) De wereldmos-
limliga heeft uitlatingen van christe
lijke zendelingen tegengesproken,
dat het christendom in Afrika be
dreigd zou worden door oprukken
van de islam. Wel is op het ogenblik
de islam de grootste religie van Afri
ka. maar het christendom groeit veel
sneller De moslimliga verwacht zelfs,
dat de christenen binnen twintig jaar
de moslims ln Afrika overvleugeld
zullen hebben
Op het ogenblik zijn er in Afrika
volgens deze mohammedaanse bron
190 miljoen moslims en 141 miljoen
christenen, maar in het jaar 2000 zul
len volgens de liga de bordjes verhan
gen zijn. De islam zal dan 322 miljoen
aanhangers hebben, maar de geza
menlijke kerken 359 miljoen.
Een woordvoerder van de liga zei, dat
het christendom ln Afrika jaarlijks
met zes procent groeit: 2.5 procent
door de bevolkingstoename en 3,5
procent door „ware massabekerin
gen". terwijl de islam het maar met
2.5 procent (voornamelijk de bevol-
kineseroei) moet doen.
ADEN (LWI) De enige domi
nee van Zuid-Jemen is aan een
hartaanval overleden. Moham
mad Hoessein Al-Beihani was
de eerste en tot nu toe enige
inheemse predikant in een
kerk. die pas na lange jaren
van zendingswerk gesticht
werd. De eerste Deense zende
ling kwam in 1904 in Aden.
Dominee Beihani had nooit
een school bezocht. Lezen had
hij geleerd bij het uit het hoofd
leren van de koran. Met de ver
koop van vis op de markh voor
zag hij in zijn levensonder
houd. In 1959 liet hij zich do
pen. waarna hij al gauw een
leidende positie in de mini-
kerk van Zuid-Jemen kreeg.
Toen de Deense zendelingen in
1967 Aden verlaten moesten
wegens de politieke situatie,
werd Beihani tot predikant be
vestigd. Naast zijn werk als vis
boer oefende hij zijn pastoraat
uit. De kerk van Zuid-Jemen
zit nu zonder voorganger.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Bedankt: voor Tange-Altevee
W. Wagter kand. te Westerle«
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Harlingen G. Tor
te Gramsbergen; te Giesend
derhardinxveld F. de Jon
Dokkum.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Zeist (geestel. vi
Wijngaard) J. van der Haar te C
NED. GEREF. KERKEN
Beroepen: te IJsselmuiden L.
Blokhuis te Schiedam.
Dr. J. Haafkens
Ds. J. Haafkens, zendingspre
van de Nederlandse hervormd
is aan de rijksuniversiteit te l
bij prof. dr. D. J. Hoens
veerd op een (in het Frans g
ven) dissertatie over bepaald
limliederen in Kameroen.
LONDEN/ANTWERPEN (ANP) De
Britse raad van kerken heeft zich
tegen modernisering van kernwapens
verklaard. De internationale r.k. vre
desbeweging Pax Christi heeft de re
geringen van de NAVO-landen ge
vraagd. onmiddellijk onderhandelin
gen met het Warschau-pact te be
ginnen.
De Britse kerken hebben een beroep
gedaan op him regering een voor
beeld voor ontwapening te stellen
door af te zien van de vervanging van
de Polarisraket. Zij zijn pas om
streeks 1995 aan vervanging toe,
maar de voorbereiding van een nieuw
systeem dient binnenkort al te begin
nen. Minster Pym van defensie had
de raad laten weten, dat een beslis
sing over vervanging „in de komende
maanden" genomen zal worden. De
raad was van mening, dat Groot-Brit
tannië nu een unieke kans heeft om
aan te tonen, dat nucleaire non-proli-
feratie een realistisch doel is.
Het dagelijks bestuur van Pax Chris
ti Internationaal heeft de statione
ring van Russische SS-20 raketten op
het Europese continent veroordeeld.
„De zogenaamde modernisering van
de kernbewapening door de NAVO
zien we echter als een nieuwe stap in
de wapenwedloop." aldus de verkla
ring van Pax Christi. Deze vredesbe
weging stelt een brede maatschappe
lijke discussie voor, niet alleen over
de mechanismen van de wapenwed
loop. maar ook over een nieuw ontwa-
peningsbeleid. Een programma van
geweldloze burgerverdediging zou
een eerste stap kunnen zijn op weg
naar echte veiligheid voor alle
volken.
KERSTGASTENDAGEN
Kerstmis vredesdromen
drog of werkelijkheid? voor U
(met apart kinderprogramma
december, oecumenisch voi
centrum Hedenesse, Cadzan
01179-1654).
Kerstgastendagen voor eei
gezinnen, 22-26 december, Het
ren Schor, Amemuiden (teL
1610).
Samen-leven, voor boven
gen, 24-27 december, De KI
Oosterhesselen (tel. 05248-651).
Kerstontmoeting, voor wel
lichamelijk gehandicapten va
jaar, 22-26 december, De
schans. Uddel (tel. 05770-14411
ï~Werken: een zegen.o
soms? 22-28 december, vormii
trum der woodbrookers Kor
men (tel. 05126-1313).
Charismatische kerstgastei
van „Vuur", 22-26 december,
Bosschenhoofd (NB). Opgave:
tenlaan 304, Dordrecht.
OSLO (EPD) Jonge chri
nen in Ethiopië zijn in
openbaar gestraft met zwe«
lagen, omdat zij weigerden 1
zen na te zeggen, die in sti
met hun geloof waren,
meldt het Noorse dagb
Vaart Land.
Het zou volgens het blad
sen 15 en 17 oktobec in
gebied van Sldamo gebet
zijn. Twintig tot dertig jon
ren, die al acht maanden
vangen zaten, zouden in
stadion voor een talrijk
bliek twee dagen achter elk
gemarteld zijn met let
riemen.
