Tweeliter met inhoud.
Van geluid via stem naar boodschap
F
/m
Renault Nederland n.v. Auto Haag b.v.
Schillebeeckx en
Berkhof spreken
over kernwapens
Rechts Spanje
dreigt Basken
te vermoorden
Indonesië laat gevangenen vrij Van der Stee tegen
'Tandheelkundige
zorg uitsluitend voor
gemotiveerde groep'
Kabeljauwvangst in
enkele zeegebieden
'Memoires van
Sjostakowitsj
deugen niet
Regering blijft bij
accijnsverhoging
per 1 januari
ft
DEN HAAG
7
ft
ft
Gemeente Del m
Kies Renault. 'nGoede dealer bij de prijs inbegrepen.
cleVolk.Lr,:
Renault 20T
WOENSDAG 21 NOVEMBER 1979.
TROUW/KWARTET
AG 2
door dr. C. Rijnsdorp
Het hier te bespreken boekje heet Heeft
de kerk nog een eigen geluid? Schrijver
is J. Windig; hij behoorde tot de eerste
groep Wika's in de Nederlandse Her
vormde Kerk, die vlak na de tweede
wereldoorlog aan het instituut Kerk en
Wereld werd opgeleid.
Windig heeft gewerkt zowel in Zuidelijk Afrika als
in Nederland op leidinggevende posten; sinds 1976
is hij predikant te Den Helder. Het werkje is
uitgegeven bij Boekencentrum bv te 's-Gravenha-
ge. telt 106 blz. en kost 13.90.
Spreken over geluid en geluiden (denk ook aan
Vrije Geluiden van de oude VPRO) in plaats van
stem of stemmen gaat vermoedelijk terug op de
dichter Herman Gorter. Deze begon zijn beroem
de gedicht Mei van 1889 met de regel „Een nieuwe
lente en een nieuw geluid". Dit was een gelukkige
vondst om het woord „gefluit" aan het eind van de
tweede regl voor te bereiden. In elk geval een
woord uit het literaire impressionisme. Het schoot
in de taal vleugels aan en verdrong veelszins het
zoveel menselijker woord „stem" (denk aan Stem
men voor Waarheid en Vrede. Stemmen des Tijds,
De Stem). De natuur maakt geluid, maar de mens
heeft een stem. En zelfs ..stem" is nog ietwat vaag,
want wat zégt de stem? Mijn bezwaar is dat het
woord „geluid" wat onnadenkend wordt gebruikt,
zoals blijkt uit het Voorwoord, waar de schrijver
zich met zorg afvraagt „wat nu het eigenlijke
geluid is van de kerk in onze tijd. Is het rechts, is
het links of heeft het een eigen klank?"
zin in hebben. Toch is de persoonlijke zaligheid
niet het enige doel van de evangelieverkondiging.
De persoonlijke zaligheid hangt onverbrekelijk
samen met de inlijving om de strijd om Gods
koningschap over de hele wereld. Daarbij moeten
we bedenken, dat ook de tegenstanders mensen
blijven met door God gegeven mogelijkheden.
..Niet wie heeft gelijk, maar wat is juist" dient de
leidraad te zijn voor gesprekken en onderhande
lingen.
De marxistische remedie is in sommige opzich-
sten erger gebleken dan de kwaal. Ze kent geen
mensen, maar „krachten". Dissidenten zijn geen
mensen meer. Het zijn tegenstrevende „krachten"
die men kwijt moet. De kerk evenwel gaat het
kwaad in de wereld lang geheel eigen weg te lijf.
De bevrijding waar zij heen voert, raakt mensen
allereerst in de kern van hun persoonlijk bestaan.
Het primaat van geestelijke macht boven econo
mische macht moet voelbaar worden gemaakt.
Klassenstrijd
Boodschap
Maar laat ik mijn afkeer van vaagheid terzijde
stellen, in het geluid van de schrijver een stem
herkennen en via die stem zijn boodschap horen.
Deze komt. sterk verkort, hierop neer.
De kerk staat verlegen om de wereld op dit
moment te geven wat deze nodig heeft. Nog maar
heel weinig mensen trouwens luisteren naar de
kerk. omdat het haar aan originaliteit ontbreekt.
Wat onze huidige maatschappij verziekt is het
Omslagtekening van Len Munnik voor „Heeft de
kerk een eigen geluid?"
materialisme. Nu is er een hard en een zacht
materialisme. De harde vorm is die van het histo
risch of dialectische materialisme, dat aan het
marxisme ten grondslag ligt. De zachte vorm
wordt niet als een leer gepropageerd, maar door
trekt als een zuurdesem het hele bestaan in de
westerse wereld. Door dit zachte materialisme zijn
wij in een harde, harteloze wereld terechtgeko
men. Maar het hartsgeheim van het Koninkrijk
Gods en dus van de kerk is de liefde. De kerk moet
de discipline van de liefde beoefenen.
Zonde
Aan de hand van dit uitgangspunt spreekt de
auteur over seksualiteit, homofilie, abortus en
euthanasie. Het is onmogelijk om mensen alle
lijden te besparen, maar dit moet zoveel mogelijk
worden beperkt, verzacht of weggenomen. Het is
geen ramp over zonde te spreken, maar veeleer om
het feit van de zonde te verzwijgen. Want meer en
meer gaan de mensen maar gewoon doen waar ze
De klassenstrijd heeft een meedogenloos en on
menselijk aspect. Laten wij beseffen, dat een
democratie, die niet geworteld is in theocratie,
onvermijdelijk uitloopt op chaos en dictatuur. De
kerk zal het koningschap van God zodanig voor
de mensen dienen te laten leven, dat er op een
betere wijze gerechtigheid wordt gewaarborgd
dan enerzijds binnen een door het materialisme
verziekte, westerse samenleving en aan de andere
kant in een door het communisme geestelijk lam
gelegde mensenmaatschappij. De krachteloos
heid van de kerk wordt uitsluitend veroorzaakt
doordat mensen hun negatieve en positieve gewe
ten verwaarlozen en maar een beetje christelijk
aanmodderen. Een marxistische maatschappij a-
nalyse kan soms hulpdiensten bewijzen, maar
bezit geen monopolie. In een socialistische maat
schappij waarin aan Gods koningschap geen rol
wordt toegekend zal het evenmin te harden zijn
als in een kapitalistische dito. Dit is de kern van
de kerkelijke boodschap.
Het bovenstaande is maar een globale samenvat
ting. die aan het boek onvoldoende recht doet. De
lezer zal merken, dat op de achtergrond het „gij
geheel anders" van Paulus het hele werk bepaalt.
Men verneemt niet maar een geluid, men hoort
niet maar een stem, maar een evangelische bood
schap waarvan de werkelijke kracht in haar
schijnbare zwakheid ligt.
Zaterdag in Utrecht
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Zowel de voorzitter
van de Raad van kerken, prof. dr H.
Berkhof, als de Nijmeegse theoloog
E. F. C. A. Schillebeeckx. voeren za
terdag het woord in de Utrechtse Vee
markthallen op de bijeenkomst tegen
de modernisering van kernwapens.
Andere sprekers zijn Ria Beckers,
Rinus Haks, Fred van der Spek. Nico
Schouten en Joop den Uyl. De fractie
voorzitter van de Vlaamse BSP,
Louis Tobback, legt in Utrecht een
korte verklaring af.
De bijeenkomst begint om 12 uur en
wordt voorafgegaan door een demon
stratieve tocht door Utrecht, die om
10.30 uur op het Jaarbeursplein be
gint. Organisatoren zijn het Interker
kelijk Vredesberaad, Pax Christi.
Stop de neutronenbom, CPN. PPR en
de PvdA.
MADRID (AP. Reuter) Leden van
extremistisch rechtse groeperingen
in Noord-Spanje hebben gedreigd
Baskische politieke leiders te zullen
vermoorden als de afscheidingsbewe
ging ETA niet onmiddellijk de ont
voerde medewerker van premier Sua-
rez vrij laat.
Tien dagen geleden ontvoerdde de
ETA Javier Ruperez. parlementslid
van de centrum-rechtse partij UCD.
De ETA eist vrijlating van een aantal
gevangenen en een onderzoek naar
martelingen in Baskische gevange
nissen. Als Ruperez niet snel vrij
komt. dan zullen de „Spaanse Gewa
pende Groepen" Baskische politici
van alle richtingen uit de weg ruimen,
aldus een woordvoerder van deze ex
treem-rechtse coalitie. Nobelprijs
winnaar Moeder Theresa deed giste
ren een beroep op de ontvoerders
Ruperez vrij te laten.
JAKARTA (Reuter. AP) Indonesië
heeft gisteren bijna 1900 gevangenen
vrijgelaten, die meer dan tien jaar
vast hebben gezeten op het eiland
Boeroe. De vrijgelaten gevangenen
maakten deel uit van de ongeveer
11.000 gevangenen uit de „B-catego-
rie". die na een mislukte staatsgreep
GRONINGEN (ANP) De tandheel
kundige zorg in Nederland is groten
deels nog een systeem dat uitsluitend
beschikbaar is voor de beperkte
groep die toch al gemotiveerd is om
goed voor hun gebit te zorgen. Dit
schrijft de Vereniging van medewer
kers van jeugdtandverzorgingsdien-
sten (NVMJ) in een nota die op een
essentieel punt ingaat tegen het
standpunt van de overkoepelende
Maatschappij Tandheelkunde.
De NVMJ pleit voor een systeem van
Jeugdtandverzorgingsdiensten dat
zich zou moeten richten op de leef
tijdsgroep van nul tot achttien jaar.
De medewerkers van die diensten
moeten niet per verrichting worden
betaald, aldus de nota. Werken op
een vast salaris komt de kwaliteit ten
goede en bevordert een rustige be
handeling.
De huidige vrijheid van tandartskeu
ze dient, aldus de NMVJ, meer het
belang van de professie en van de
hulstandarts in het bijzonder dan
dat van de patiënt. De schooltandver-
zorging wordt teveel gezien als propa
ganda voor de solo-tandarts. De be
langen van de patiënt zijn wellicht
beter gewaarborgd in een georgani
seerd verband, aldus de nota. De
NMVJ. staat daarmee lijnrecht tegen
over de Maatschappij tandheelkun
de. volgens welke „iedere maatregel
van de hand wordt gewezen die tot
het gebruik van bepaalde vormen
van zorgverlening dwingt". De NMVJ
meent dat in de huidige situatie de
jeugd niet de tandheelkundige ver
zorging kan krijgen die zij nodig
heeft. Het kind heeft recht op een
specifiek aangepaste tandheelkundi
ge benadering, die volgens de vereni
ging het best in de door haar voorge
stelde organisatievorm kan worden
uitgevoerd.
in 1965 werden opgepakt op verden
king van communistische sympat-
hiën en directe betrokkenheid bij de
staatsgreep. Tegen de gevangenen is
nooit een officiële aanklacht inge
diend.
In totaal zijn er naar aanleiding van
de mislukte staatsgreep meer dan
een half miljoen Indonesiërs opge
pakt. De gevangenen in de „C-catego-
rie" zijn al enige jaren geleden vrijge
laten. Generaal Yoga. chef van de
Indonesische veiligheidsdienst, zei
dat de overige tweeduizend gevange
nen tegen Kerst in vrijheid zullen
worden gesteld. Hij zei dat de gevan
genen zijn vrijgelaten omdat zij de
Indonesische staatsideologie hebben
aanvaard en zich hebben afgekeerd
van het communisme. De vrijlating
heeft niets te maken met internatio
nale acties, zoals die van Amnesty
International, aldus de generaal.
DEN HAAG (ANP) Minister Van
der Stee van landbouw en visserij
heeft met ingang van gisteren de ka
beljauw visserij in enkele zeegebieden
aan de Nederlandse vissers verboden.
De Nederlanders hebben, volgens de
gegevens waarover de minister be
schikt, zeven ton gevangen ten wes
ten van Schotland. 38 ton in de Ierse
zee en 43 ton in de wateren ten westen
en ten zuiden van Ierland, het Engels
kanaal en het kanaal van Bristol.
Daarmee hebben ze het hun voor dit
jaar toegewezen deel van de kabel
jauwvangst in deze wateren opge
maakt.
MOSKOU (Reuter) De voorzitter
van de Russische componistenver
eniging. Tichon Chrennikow. heeft in
een rede voor collega's de onlangs in
het Westen gepubliceerde memoires
van de in 1975 overleden Russische
componist Dmitri Sjostakowitsj be
stempeld als „een verachtelijk verzin
sel". De 66-Jarige Chrennikow, die al
in 1948 door Josef Stalin tot voorzit
ter van de Russische componisten
vereniging werd benoemd, deed in
zijn rede op het zesde congres van de
vereniging in Moskou een beroep op
de leden de gedenkschriften van
Sjostakowitsj te veroordelen.
Sjostakowits is In zijn boek met als
titel „Getuigenis" erg cynisch over
het Sowjet-systeem. Hij oefent ook
scherpe kritiek uit op Chrennikow
wegens diens optreden tegen hem en
ander musici in de periode van Stalin.
PAARD VAN TROJE In het
Jongerencentrum het Paard van Tro-
je aan de Prinsegracht in Den Haag
speelt donderdagavond de Groningse
popgroep White Honey, bekend van
het voorprogramma, dat ze vorig jaar
voor de Engelse groep Talking Heads
verzorgde Aanvang: 20.30 uur.
DEN HAAG (ANP) De regering is
niet bereid de Ingangsdatum van de
aangekondigde accijnsverhoging van
27 procent op gedstilleerd te ver
schuiven van 1 januari naar 1 februa
ri Wachten met invoering zou de
schatkist ongeveer twintig miljoen
gulden gaan kosten.
Het verzoek om de verhoging later te
doen ingaan, was gedaan omdat de
handel in gedistilleerde'dranken vol
gens het produktschap distributie-
problemen verwacht in verband met
het tijdstip van invoering. De grote
verkopen die het gevolg zijn van de
aangekondigde accijnsverhoging val
len immers samen met de gebruikelij
ke decemberdrukte.
De verkoop van Nederlandse gedistil
leerd in ons land is in de eerste acht
maanden van dit Jaar met enkele
procenten gestegen vergeleken met
dezelfde periode van het voorgaande
jaar De afzet van buitenlandse gedis
tilleerd steeg in dezelfde periode veel
sterker, namelijk met 23 procent. De
totale binnenlandse afzet steeg, vol
gens cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek in de eerste zeven
maanden van 1979 met drie procent
tot 235.700.
DE UITHOF H,
DINSDAG 11 t/m DINSDAG 18 DEC.
Iedere avond 20 uur, behalve zondag.
Matinees: zaterdag 16 uur,
zondag 12,30 en 16 uur. ykT
Prijzen: f.10.-, 16. 20.-, 22.- en 24.-.
KINDEREN t/m15JAAR HALF GELD.
65-PLUSSERS half geld in de matinees.
KAARTVERKOOP
De Posthoorn, van 9-17 uur, zat. 9.30-13 uur,
tel. 46 96 38; Het Vaderland, van 10-13.30 en
15-17 uur, zat 10-13 uur, tel. 469311;
Bespreekbureau Haagsche Courant,van 9-17u.
zat. 10-14 uur, tel. 600494 en 624562, tst.
280/403.
Vanaf 28 nov.: ook aan De Uithof, dagelijks
ïf van 10-17.30 uur, tel. 299064/65.
Bereikbaar met tram 6 of bus 25.
Voor de kinderen DEBET0VERDESPEELG0EDWINKEL
Bomen, heesters
VASTE PLANTEN,
BLOEMBOLLEN EN
BREED ASSORTIMENT KA
MERPLANTEN Tevens
Antiekafdeling
INGANG VOOR BEIDE
Garden Centre
Bloemendaal
B.V.
HOOGMADESEWEG, LEI
DERDORP. Tel. 071-410377 -
(PRIVÉ PARKEERPLAATS).
D(A
voor meebeslissers
I utrecht
Of met «nokeSjta kom; rvur
i lonecL caborcr. Gmhus, bil
concert i Cukuml J ontwen Paspoort
Iedereen ondade 26 jaar tan
ervan proCieren Een heel jaar laraj
voor moor G golden 50
v ,r (--V
r~>
vers
ERI
OPENBARE KENNISGEVII volw
Inde
Burgemeester en wethouders van Delft. len„
openbare kennis, dat met ingang van 22 l-_ M
1979. gedurende veertien dagen voor eeitUnC
gemeentesecretarie van Delft, afdeling st Jjun
keling en openbare werken. Oude Delft 116tl
Luy,
alhier, ter inzage ligt het door de firma
Delft ingediende bouwplan voor de uitbreid
h
vol.
kantoor annex opslagruimte aan de Rotter jlegf
144 met een magazijn.
vai
Het bouwplan is niet in overeenstemmini
uitbreidingsplan „Industrieterrein Schie-oe\ l*
wel met het op 22 februari 1979 dooi tn r
vastgesteld bestemmingsplan „Rotterd
noord".
Wij zijn voornemens met toepassing van he: t, He
bij artikel 19 van de Wet op de Ruimteli|ke nclus
vrijstelling te verlenen van de voorschrifte r ruil
geldende uitbreidingsplan en met toepassii iolen
bepaalde bij artikel 50. lid 8, van de W<
gevraagde bouwvergunning te verlenen.
Een ieder is bevoegd om gedurende de tern ^en
tervisieligging schriftelijk bezwaren tegen heven
van de vrijstelling bij burgemeester en
Oude Delft 137, alhier, in te dienen.
Delft, 21 november 1979.
i w P°°
Burgemeester en wethouders voom
R. M. Gallas, burgemeester
G. P. van Cranenburgh. secretaris
e S«
AA<
Baan voor een
plaatselijk vertegenwoordig
die zelfstandig wil werl Tie
De sektor dagbladverkoop van de Volkskrant is bei
uitvoering van het commercieel beleid in de abonf__,_
sektor en met de omvangrijke distributie van
oplage van ons landelijk ochtendblad, welke mon
derde plaats inneemt in de rij van Nederlandse d
!chl
we
Binnen deze sektor is er in de stad Den Haag een ginf
|ua
hei
plaatselijk vertegenwoordig
(leeftijd 30-35 jaar)
Deze medewerker wordt begeleid door een inspet
treedt in de stad Den Haag zelfstandig op waarbii
woordelijk is voor:
eventueel door zelf de bezorging ter hand te
- het leidinggeven aan administratieve medeweri ij
- de uitvoering van het verkoopbeleid.
- de service-verlening naar abonnees en wederv
left
- het organiseren en begeleiden van het bezor; gjaa
in
Van de nieuwe buitendienst medewerker verwacht yjy
h'j; ;hrJ
woonachtig en goed bekend is in Den Haag
bereid is op onregelmatige uren werkzaam te
een redelijk commercieel en administratief inziet
een opteiding op HAVO of vergelijkbaar niveau lï
Ervaring in het dagbladbednjf wordt op prijs geste
Het salaris ligt (afhankelijk van leeftijd en ervanng)
I 2500,— en 2800,— bruto per maand. 16*
Verdere informatie over deze funktie wordt u graag )éic
door de heer G. Blaas, hoofd van het inspektiegeC id f
070-467813 (tussen 19.00 en 21.00 uur).
Schriftelijke sollicitaties kunt u richten aan de pers
van de Volkskrant b.v., Wibautstraat 148-150.
t.a.v. mevr E. Thijssing
n
du
nti
Renault 20 TS v.a. f 25.995,-
Rijden in een Renault 201°!
met vijf-versnellingsl
is een hele aparte ervaring.n®
de allure van de stille, sterk(_
tweeliter motor wordt met
de versnelling een totaal niqa
dimensie toegevoegd. Dat tl
kent: merkbaar zuiniger rijdt
Nieuw van Renault isqm
Renault 20 LS. Eveneens me®
een tweeliter motor en, indie J
wenst, ook leverbaar als vijflfc
Door de stuurbekrachtiging,
u ook vindt bij de Renault 20 ,u
en de Renault 20 GTL, is de Je
Renault 20 LS vingerlicht be
stuurbaar. Draaien en parke
gaan daardoor sneller en da
niet alleen extra komfortabe
maar ook extra veilig. Maart v
méér. Neem de Renault 20T 'J
Een reiswagen van formaat. a
uitvoeringen interieur, uiterr ir
geschikt voor de lange afsta j
den. Met zijn betrouwbare m
en perfekte wegligging. De
Renault 20 GTL is een wat lu:
uitvoering van de Renault
Wat zich o.a. ook uit in de aaf<
wezigheid van een progressi J
stuurbekrachtiging, elektrist a
bediening van de zijruiten vó rj
en een centrale elektromagn J,
sche portiervergrendeling, i
Een alert reagerend rei f
systeem zorgt voor dat extra
stukje zekerheid en voorwiel i
drijving voor die belangrijke
vaste wegligging.
Wilt u zuinig rijden ine u
ruime, veilige auto? Kom eer
vrijblijvende proefrit maken
één van de Renault 20 model
Dan kunt u zelf ervaren hoe
inhoud geven aan onze tweel
Renault 20 v.a. 21.285.-.
Afleveringskosten 1313,-.
Wijzigingen voorbehouden. Alle prijzen zijn inkt I
RENAULT: AUTO'S MET I.Q
Renault Nederland N.V., Loosduinseweg 1.2571 AA Den Haag.
I Tel 070-643830-Gaslaan 2 (schade afdeling). 2562 LJ Den Haag.
Tel 070-643830-Westduinweg 186-196.2583 AG Scheveningen.
Tel 070-552600-Dr Letykade 36(pal aan de haven).
2583 CM Scheveningen Tel 070-552600
Auto Haag B.V.,Pletteri|kade 14,2515 SE Den Haag. Tel 070-858307
(tussen Spui/Ri|swi)kseplein) Werkplaatsen Calandplein 2. 2521 AB Den Haag.
Tel 070-889255. Beeklaan 147. 2562 AD Den Haag. Tel 070-634854.
Okkernootstraat 82. 2555 ZJ Den Haag. Tel 070-233760, Pletterijkade 14/
Gouwestraat 2,2515 SE Den Haag. Tel 070-859870 Stadhoudersplein 47. u
2241 EA Wassenaar. Tel 01751-10682 Werkplaats Hofcampweg/
Sladhoudersplem. 2241 EA Wassenaar. Tel 01751-17400
