kleine
krant
Je
'We pikken het niet langer'
1
Trouw de
Een kind snapt
nu de rechten
van het kind
Ernstig conflict over
kinderhartchirurg
pa
Kinderen: meer straf voor dieven
Schoolplein
1 O
Munten
lO
i
L.
Trein vol boeren: het is nog maar een voorproefje
'Desnoods terug
met de hooivork
In Amsterdamse Wilhelmina Gasthuis Tanktranspoi
'Brandmelders
te radioactief
DINSDAG 20 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
ff f ttiffiiri'toffiauMBl
20 november 1979
De Kleine Krant
Medewerkenden.
Plet Hagen
Hanneke Wijgh
Johanneke Leestemaker
Gilles Stoop
Bneven aan Trouw,
De kleine krant.
Postbus 859.
1000 AW Amsterdam
De belbus rijdt!
„Ringt ring, ik wil graag
naar school, wil je me ko
men halen?" zo kunnen de
schoolkinderen de belbus
bestellen. Van Heereveen
naar Teinje en vanuit Win
schoten naar Nieuwe
Schans en Scheemda rijden
sinds zondag drie belbus
sen. Deze bussen kan je als
een taxi bestellen door
even naar het regelcentrum
op te bellen. De belbus
komt je halen op de tijd die
je hebt afgesproken en
brengt je waar je naar toe
wilt. In elke bus zijn zeven
tien zitplaatsen, het is dus
eigenlijk een minibus.
Maandagochtend gingen er
in Heereveen zevenentwin
tig mensen met de belbus.
„Dat is veel meer dan er
normaal met de lijndienst
mee gaat", meldt het regel
centrum. Als de belbus aan
slaat (er is een proeftijd
van twee jaar) komen er
ook andere streken van het
land in aanmerking voor
zo'n bus. Vooral in de afge
legen dorpjes, waar de ge
wone bussen en treinen
niet komen, is de belbus
een uitkomst. Uit Winscho
ten komt het geluid: „Veel
schoolkinderen maken ge
bruik van de belb
het hard regent of itW
is om te fietsen, bellenf
bus."
Van een onzer verslaggeefsters
DEN HAAG De Nederlandse kinderraad biedt
minister Pais vandaag een gemakkelijke versie
aan van ..de rechten van het kind". De „verklaring
van de rechten van het kind" zoals het voluit heet
is op verzoek van de kinderraad herschreven. De
eerste tekst was veel te moeilijk voor kinderen.
Eerst hebben een aantal Jour
nalisten zich over de tekst
gebogen, later heeft de kin
derraad samen met Huub van
't Hek de uiteindelijke verkla
ring opgesteld. Aan minister
Pais (van onderwijs en weten
schap) gaat de kinderraad
vragen of hij deze tekst naar
alle Nederlandse scholen wil
sturen.
Hier alvast drie „herschre
ven" rechten:
Recht op gelijkheid, zonder
onderscheid van ras, geloof of
nationaliteit. Alle rechten
gelden voor alle kinderen van
de hele wereld. En het geeft
niks hoe die kinderen eruit
zien. wat ze denken, welke
taal ze spreken, welk geloof
ze hebben, of ze arm zijn of
rijk. wie hun vader en moeder
is. Het geeft allemaal niks.
Recht op speciale zorg voor
het geestelijk of lichamelijk
achtergestelde kind. Er moet
speciale verzorging zijn voor
alle kinderen die altijd maar
ziek zijn. En voor de kinderen
zonder vader of moeder.
Iedereen moet eigenlijk zo
lief zijn. dat die kinderen al
tijd kunnen lachen.
Recht om op te groeien in een
geest van saamhorigheid, be
grip vriendschap en gerech
tigheid onder de volken. Het-
zou goed zijn als alle kinde
ren groot worden met het
idee dat alle grote en kleine
mensen bestaan om elkaar te
helpen. Wie je ook bent en
wat je ook doet. Dat geeft
niks.
De andere zeven rechten kun
Je bestuderen als de tekst bij
jullie op school is aangeko
men. Vraag er maar om!
Kinderen hebben over mis
daad en straf ongeveer de
zelfde opvattingen als vol
wassenen. Zo vinden kinde
ren dat bankrovers streng
gestraft moeten worden,
maar tillen ze er niet zo
zwaar aan dat iemand dron
ken achter het stuur zit. Die
mening komt overeen met de
mening van grote mensen.
Hoe kinderen over dit soort
dingen denken, is uitgezocht
door mevrouw Elli Lissen-
berg, die op de Universiteit
van Amsterdam weten
schappelijk onderzoek doet
naar alles wat met misdaad
te maken heeft. Deze week
promoveert zij op een proef
schrift waarin zij beschrijft
hoe kinderen over het recht
denken.
Zijn kinderen strenger dan
volwassenen, of juist niet?
Erg veel verschil is er dus
niet. Ook inderen zouden bij
voorbeeld niet willen dat de
doodstraf in Nederland (die
in de vorige eeuw officieel is
afgeschaft) weer sou worden
ingevoerd. Sommige volwas
senen (niet erg veel, geluk
kig) zouden dat wel willen.
Maar voor dieven en inbre
kers zouden kinderen wel
veel strenger zijn dan nu ge
bruikelijk is.
Om erachter te komen hoe
kinderen over het recht den
ken, heeft Ellie Lissenberg
ruim 600 leerlingen van lage
re scholen in Amsterdam en
Den Haag een opstel laten
schrijven of schriftelijke
vragen gesteld. In het opstel
ging het om de beantwoor
ding van de vraag: „Je weet
dat er mensen in de gevange
nis zitten die door de politie
gepakt zijn. Wat denk je dat
dat voor mensen zijn?"
De kinderen werd ook ge
vraagd een tekening bij hun
opstel te maken. Een aantal
daarvan is tot en met 7 de
cember te bezichtigen in de
hal van het Maagdenhuis in
Amsterdam.
Johan dos Santos (14 jaar)
had een keurig pak aan en
hield een nette toespraak.
Net zoals al die andere men
sen op het feest van de PCO,
de christelijke bond van kleu
terleidsters. onderwijzers en
leraren. Johan is het zo lang
zamerhand wel gewend om
als voorzitter van de Neder
landse kinderraad zijn
woordje te doen. ..We worden
ook vaak misbruikt", zij hij.
„Om linten door te knippen
en winkels te openen, maar
daar doen we niet aan mee."
Op de vergadering van de
PCO kwam hij wel. Johan zei
dat hij het erg goed vond dat
de onderwijzers tweehon
derdduizend gulden hadden
ingezameld voor arme kinde
ren in Latijns Amerika. ,.U
praat in de klas altijd over
hoe het in de wereld moet. nu
geeft u tenminste het goede
voorbeeld".
„En nu ik hier toch sta", zei
Johan ten slotte, „wil ik alle
schoolhoofden die hier zitten
vragen om voortaan het
schoolplein na schooltijd
open te houden. Er is vaak zo
weinig speelruimte, dat kin
deren het plein best kunnen
gebruiken."
CEigenlijk zouden ze alle
I schoolpleinen no schooltijd
lopen moeten houden
Maar op de straat spe/eJ^
is natuurlijk tuel zo y~ B!
spannend I
Wie nog oude zilveren gul
dens en rijksdaalders in een
ouwe sok heeft kan slapend
rijk worden. Sommige juwe
lierszaken wisselen deze
munten in en betalen onge
veer 4.00 voor een oude gul
den en ongeveer 9.50 voor
een oude rijksdaalder Als be
taalmiddel zijn deze munten
niks meer waard. Maar om
dat er nog zoveel zilver in zit,
levert het wel wat op om ze te
laten omsmelten.
De tegenwoordige guldens en
rijksdaalders bevatten geen
zilver meer. Ze zijn van nik
kel. Centen bevatten nog wel
koper. De waarde van het ko
per in een cent is bijna een
hele cent waard. Het maken
van een cent is veel duurder:
dat kost wel drie cent.
i
i
De Italiaanse natuurkundige Galileo
Galilei keek in 1609 voor het eerst met
een verrekijker naar de sterren. Bij toe
val had hij gehoord dat in Holland door
een buis met lenzen werd gekeken, waar
door je dingen groter kon zien. Dat was
nèt wat Galilei zocht. Hij wist al veel van
de sterren af. maar hij had er alleen met
het blote oog naar kunnen kijken.
Galilei keek elke nacht en ontdekte de
vier manen van Jupiter. Hij loerde naar
Venus en naar Saturnus en begon diep
na te denken. Hij zag dat de stand van
deze planeten iedere keer een andere
was. Hoe zit het nu met de aarde, dacht
Galilei? Staat de aarde stil of beweegt de
aarde net als de andere sterren rond de
zon?
In 1979, driehonderdzeventig jaar later,
zeggen de mensen: de aarde draait om
de zon. dat is toch logisch! Maar in de
zeventiende eeuw was de ontdekking
van Galilei, dat de zon stil stond en de
aarde bewoog iets opzienbarends. De
kerk van Rome werd zelfs heel erg boos
op Galilei. In de Heilige Schrift stond
immers: „Zon, sta stil te Gibeon. en gij.
maan in het dal van Ajalon."
Galilei moest voor de kerkelijke recht
bank verschijnen. Hij moest van de Paus
en bisschoppen zeggen dat hij gelogen
had. De zon draaide om de aarde en niet
andersom, want zo stond het in de bijbel.
Galilei wilde eerst niet, maar toen hij
de gevangenis werd gezet en ook no is
eens werd gemarteld, ging hij letterli i'
door de knieën. In 1633 prevelde hij:
Galileo Galilei, zijnde in mijn zeventifc's
ste jaar, een gevangene geknield v<x iün
Uw Eminenties, verklaar, terwijl ik mij |n t
ogen gericht houd op het Heilig Evang^e
lie, en het met mijn handen aanraak,
ik dc dwaling en de ketterij van
beweging der aarde afzweer, vervloek
verfoei." Het verhaal wil dat Galilfiv
toen hij opstond zachtjes mompel(%aar
„En toch beweegt de aarde niet." erd
bes
bli
Paus Johannes Paulus II heeft nu
kend dat Galilei gelijk had. Hij wil ee
herstel voor deze grote geleerde, die oo
wel de vader van de natuurkunde won di<
genoemd. Erg vlot is de Paus niet mi a.ie
zijn verklaring, maar ook voor hei igei
geldt: beter laat dan nooit. ^id.
aar
ie
d<
to
idui
Pt
door Jan Sloothaak
GRONINGEN/DEN HAAG
Boeren-expres richting Den
Haag. Plakkaten op de ramen
met opschriften „KNLC-trein.
boerenexpres" laten er geen
twijfel over bestaan; vierhon
derd boeren zijn van plan mi
nister Van der Stee in te pepe
ren dat ze geen inkomensda- Heffing
ling zullen aanvaarden,
boterberggeladen stemming
lekkere koffie acties. Het is
zeker dat er acties komen als de mi
nister niet bijtrekt, wordt er verze
kerd. De boerenexpres is alleen maar
een voorproefje. „HIJ moet beter voor
onze belangen opkomen. In Neder
land is een matiging van „een half
procent minder meer" niet eens ac
ceptabel en dan zouden de boeren
tien tot twintig procent moeten ma
tigen?"
In Zwolle sluiten Friese boeren zich
aan Op de Veluwe komt de stem
ming er wat in. Jonge boeren uit
Overijssel delen een met de hand
geschreven tekst uit van een lied. dat
op de wijs van het voetballied „Hup
Holland Hup" moet worden gezon
gen „Fons van der Stee. heus we
pikken het niet langer meer Oa ja zo
door. dan houdt Nederland geen boe
ren meer Stop toch direct, met Je
vriendjespolitiek. Anders gaan we
naar de knoppen, en wordt Nederland
zo ziek".
In de zeven rijtuigen wordt gerepe
teerd Uit volle borst Straks in
Utrerht moet het lied vanuit de
raampjes over het perron schallen
„En als het even wil straks ook in het
congrescentrum in Den Haag als de
minister er bij is." zegt een van de
Jonge boeren. Een conducteur kijkt
het allemaal wat laatdunkend aan
..Ze hebben het allemaal best Waar
klagen ze nu eigenlijk over?" Maar
geeft hij toe een trein met vierhon
derd boeren is minder erg dan voet
balfans
De trein dendert het staUon van Gro
ningen uit. raast langs gezond uit
ziende koelen in grazige weilanden.
Tegenover me twee boeren uit Gro
ningen Een van hen. Tjerk Dijkstra
uit Aduard. wil wel uitleggen waarom
boeren uit het noorden en oosten zich
straks bij collega's uit andere lands
delen voegen
Op die manier is de minister verze
kerd van een zo massaal mogelijk
gehoor, van omstreeks de duizend
man ..Van der Stee heeft gezegd dat
de boeren in Nederland er wel eens
tien tot twintig procent aan inkomen
op achteruit kunnen gaan. omdat de
EO landbouwpolitiek en de enorme
landbouwoverschotten niet meer te
betalen zijn Een lakomeke voorspel
ling. die we hem niet in dank afne
men Het lijkt nergens op. dat zullen
we hem laten merken vandaag
Wordt het een rumoerige demonstra
tie"> Nee maar er heerst wel veel
onrust
Overal in de trein groepjes mannen,
hier en daar een enkele vrouw, flar
den van gesprekken melkplas en
Europees parlementslid Dankert
wordt verguisd omdat hij differentia
tie wil brengen in de zogeheten „me
deverantwoordelijkheidsheffing"
Via die heffing nemen de boeren zelf
een deel var. de enorme landbouw
overschotten voor eigen rekening. Op
elke afrekening van de zuivelfabriek
wordt een half procent in korting
gebracht. Dat is voor agrarisch Ne
derland wel aanvaardbaar, zolang het
geld in een pot komt. waaruit het
zoeken naar nieuwe afzetmogelijkhe
den wordt gefinancierd. Daar wordt
echter aan geknabbeld en dat is niet
aanvaardbaar, vindt men.
Het differentiatlevoorstel van Dan
kert houdt in dat de heffing hoger
wordt, naarmate een boer meer melk
aflevert Het wordt dus minder aan
trekkelijk om uit te breiden. Gunstig
dus voor kleine boeren.
„Maar niet voor Nederlandse." zegt
Hans Siemes van de Overijsselse
landbouwmaatschappij „Alleen heel
kleine boeren hoeven geen heffing te
betalen Zo klein dat ze in Nederland
nauwelijks voorkomen, met zes of
minder koeien, geen echte boeren
maar een postbode of zo. die er drie
koeien op na houdt."
Er is uitgerekend dat de helft van alle
in Europa geproduceerde melk van
deze kleine „boertjes" komt. die pro
fiteren van differentiatie, maar de
gewone boeren moeten extra be.talen
en dat treft vooral Nederland en En
geland. Je kunt dan wel aankomen
met verhalen over solidariteit met
kleine boeren, maar als Nederlandse
boer heb Je grote investeringen te
doen en als Je inkomen drastisch ver
mindert kun Je de steeds stijgende
lasten niet meer betalen, verzuchten
de boeren
Foute boel
Er is inderdaad een tendens om de
schaalvergroting in de landbouw te
gen te gaan en dat is een foute boel.
vindt veehouder Nijenhuis uit Pieter-
buren „Juist door die schaalvergro
ting hebben boeren een menswaardi
ger bestaan gekregen De sociale om
standigheden kunnen alleen in grote
bedrijven op een redelijk peil komen.
Een groot bedrijf stelt je in staat om
een medewerker in dienst te nemen,
zodat je het niet allemaal alleen hoeft
te doen".
Nijenhuis heeft zelf een modeme lig-
boxenstal met 150 koeien gebouwd
„Nu kun Je alles rechtopstaand doen.
Als ik in de oude stal op traditionele
manier had moeten verder werken,
dan had ik er mee moeten ophou
den". Nijenhuis zit overigens met de
zelfde vragen als iedereen.
„Hoe is het in vredesnaam mogelijk
dat we hier met miljoenen tonnen
aan zuiveloverschotten zitten, terwijl
mensen in de Derde Wereld van hon
ger omkomen? Als je het op wereldni
veau bekijkt, produceren we hele
maal niet te veel, maar er zal wel
hogere politiek achter zitten".
Een van zijn collega's: „De overschot
ten worden overigens vanzelf kleiner.
Het weer is slecht geweest dit jaar en
daardoor is het voedsel onvolwaardi
ger geworden. De koeien produceren
dus veel minder. Op het ogenblik is er
al niet eens een overschot aan melk
poeder meer. aj wordt dat wel be
weerd. Er is alleen nog een grote
boterberg
Het overschotprobleem lost dus van
zelf op? „Ja, maar het betekent wel
dat het boereninkomen er door om
laag gaat en Van der Stee doet daar
nog eens een schepje bovenop."
Maar één
In Harderwijk stappen enkele Jonge
boeren even uit om hun collega's met
spandoeken te verwelkomen. Er is er
maar één. BIJ de volgende halte beter,
zegt Siemes „Elke afdeling heeft een
beperkt aantal plaatsen toegewezen
gekregen We hadden met gemak
tweemaal zoveel boeren mee kunnen
krijgen, maar dan konden ze niet
allemaal in het Congrescentrum.
Alle boeren reizen gratis met de trein
mee Dat wordt betaald uit een pot
bijzondere voorzieningen, van de
landbouworganisaties. „Maar als we
het zelf hadden moeten betalen wa
ren we ook mee gegaan." wordt in
koor verzekerd „En als Van der Stee
onze belangen niet beter verdedigt
komen we volgende keer terug met de
hooivork" grapt iemand
Boerenkool
In Den Haag gaat het met bussen
verder naar het congrescentrum waar
geheel in stijl boerekool met
worst op het menu staat. „Alle moei
lijkheden komen voort uit het Euro
pese beleid. We begrijpen best dat het
allemaal erg moeilijk en ingewikkeld
ligt. De individuele boer zit echter
met de noodzaak om het hoofd boven
water te houden. Je hebt een gezin en
dan kun je geen grote inkomensver
mindering verdragen", zeggen de
treinreizigers.
Hoe het dan wel moet? „Het idee om
boeren een premie te geven als ze hun
produktie verminderen is een goede
suggestie Beter tenminste dan de
differentiatie van Dankert. Dat zou
ook nog wel eens averechts kunnen
werken. Boeren zouden dan Juist wel
eens kunnen gaan uitbreiden om
door een nog hogere produktie die
heffing te compenseren Dan worden
de overschotten alleen nog maar
groter."
Plan munitie-opslag
verrast Overijssel
ENSCHEDE'EMMEN (ANP) Het
kabinetsbesluit om mee te werken
aan de bouw van opslagplaatsen voor
Amerikaans legermateriaal. heeft de
Overijsselse bestuurders meer ver
rast dan hun Drentse collega's. In
Overijssel en het daarbij behorende
Twente moest men het nieuws uit de
krant vernemen: in Emmen heeft
burgemeester Beusekamp het er al
op 7 november met zijn gemeente
raad over gehad.
Boeren uit het noorden des lands verlaten in Den Haag de trein om te gaan demonstreren!
Hij vertelde toen dat de NATO een
terrein zocht voor de opslag van
tanks, geschut, voertuigen en voorra
den ter vergroting van haar paraat
heid. Of de opslag inderdaad in Em
men komt. hangt af van hoe de ge
meenteraad daar tegen aankijkt.
De raad zal het nadeel van munitie
opslag moeten afwegen tegen de te
verwachten werkgelegenheid voor
vijfhonderd mensen. Ook Twente zou
op zo'n extra aantal arbeidsplaatsen
kunnen rekenen
Kolonel Wenders van het ministerie
van defensie heeft gisteren laten we
ten dat er binnen enkele dagen ge
sprekken met de bestuurders van
Twentse en de provincie Overijssel
zullen worden gehouden Defensie zal
bij die gelegenheid vertellen dat ze
van plan is de opslag in Twente over
twee gemeenten te spreiden
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Binnen de
afdeling hartchirurgie van het
Amsterdamse Wilhelmina
Gasthuis is een ernstig con
flict uitgebroken, dat waar
schijnlijk tot gevolg zal heb
ben dat de Italiaanse kinder
hartchirurg dr C. Marcelletti
zal moeten vertrekken.
Zijn kansen op een vaste aanstelling
bij dit academisch ziekenhuis per 1
januari, als zijn contract van één Jaar
afloopt, worden althans gering ge
acht. Het bestuur van het WG zal
naar verwachting binnen enkele we
ken een beslissing nemen over deze
kwestie, nadat eerdere bemiddelings
pogingen weinig resultaat hebben
gehad
Volgens een woordvoerder van het
ziekenhuis gaat het binnen het team
van vier hartchirurgen niet zozeer om
een verschil in visie op de hartchirur
gie alswel om karakters die met el
kaar botsen, waaraan de oorzaak van
de nu gerezen moeilijkheden geweten
moeten worden. Voor het Wilhelmina
Gasthuis zal het vertrek van dr Mar
celletti. die een groot vakman wordt
genoemd, een ernstig verlies beteke
nen. Hij is gespecialiseerd in de kin-
derhartchirurgie. waarbij het niet zo
zeer aankomt op het aantal operaties
alswel om het opereren van zeer
moeilijke gevallen
Hoe het eventuele vertrek van deze
Italiaanse hartchirurg moet worden
opgevangen, is nog niet geheel duide
lijk. Van de kant van het ziekenhuis
wordt gesteld, dat het grootste deel
van zijn operaties door de overige
drie chirurgen kan worden gedaan.
Voor het resterende deel van zo'n
dertig operaties per jaar zou dan een
tijdelijke oplossing moeten worden
gevonden. Daarbij wordt gedacht
aan samenwerking met andere zie
kenhuizen en de daar aanwezige hart
chirurgen. Dr Marcelletti zou doordat
hij vrijwel uitsluitend open hartope
raties op kinderen verricht, zich bin
nen het team nogal solistisch hebben
opgesteld, al wordt er direct aan toe
gevoegd dat het niet aan deze hart
chirurg alleen ligt. dat er nu een con
flict is ontstaan. Dat neemt niet weg
dat het hoofd van de afdeling hartchi
rurgie van het WG. professor W G
Meyne. er voorstander van is. dat dr
Marcelletti per 1 Januari vertrekt. Hij
beijvert zich althans niet voor een
verlenging van zijn contract
GRAVE (ANP) - Het grol
tuig van de landmacht en
nieuwe sinds vijftien jaar.
derdag aanstaande overge
de Scheepswerf Grave in
schip, met de aanduidir
(rijksvaartuig), zal de ou
tweede wereldoorlog dat^r®!
transportvlotten vervang?
40 gaat de tanks vervoer?:
cavalerieschietkamp op Vl>
schip is 45.8 meter lang.
breed, en kan 260 ton 1
neerkomt op vijf Leopard
kunnen vervoerd worden
snelheid van 17.5 km per
GRONINGEN (ANP) Er
vrij grote schaal brandm<
kocht met een radioactief
dat tientallen malen sterk
wettelijk voor deze toepass
gestaan. Dit heeft de chr^
van de rijksuniversiteit
vastgesteld Bij normaal
komt het radioactieve mat
vrij en is er dus niets aan
Maar bij demonstreren vl
strument zou er wel radio)
smetting kunnen optreden
een vuilverbrandingsoven
materiaal uit afgedankte
het milieu kunnen komen. 1
M. Molag. coördinator vanï
winkel, moeten deze brsr
onmiddellijk uit de hanq
genomen
ven
tei
enk
an (ft
bra*
in g*»i
