Poppenspelers in problemen Dansers vinden in Duet veel mogelijkheden Palmer pas laat op dreef door gebrek zelfvertrouwen Voortijdige uitvoering van Johannes Passion CRM heeft nog geen beleid Veelzijdigheid toegenomen door breder werkterrein Nieuwe boe En dan nog Scapino fantasierijk in Giovanni's Poppenwinkel Montag toontis meester in het overpeinze n Muziek en publiek gaat verdwijnen Uitbreiding zendtijd tv gaat niet door Herinneringen zonder pretenti Nieuwe boekt DINSDAG 20 NOVEMBER 1979 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET Van onze kunstredactie AMSTERDAM In ons land geven veertig beroepspoppenspelers op eigen kracht ruim 2000 voorstellingen per jaar, maar CRM heeft nog steeds geen duidelijk subsidiebeleid voor het poppenspel ontwikkeld. Zij teert nog steeds op de artistieke noodzaak van de poppenspeler om voorstellingen te maken. Tijdens het symposium „De touwtjes in handen", dat Stichting Poppenspelcentrum morgen in Dordrecht organiseert, komen de problemen van de poppen spelers opnieuw aan de orde. bloei, ziet de belangen en wil con tact." Optimisme Het symposium haakt In op de bloel ende discussie over kunst en kunst beleid CRM-ambtenaren, politici en poppenspelers zullen proberen de uit gangspunten van de Nota Kunst en Kunstbeleid van ex-minister Van Doorn van CRM te vertalen in een concreet beleid voor het poppenspel. Het is in drie Jaar tijd het derde symposium dat zich bezighoudt met de netelige positie van de poppenspe ler. December 1977 in Alkmaar en september 1978 in Maastricht richt ten deze bijeenkomsten zich met name op de behoeften van de pop penspelers. Die zijn Inmiddels in kaart gebracht door diverse werk groepen en neergelegd ln twee nota's, die een aanvulling vormen op „Het beleidsplan voor het Poppenspel'' van de Raad voor de Kunst uit 1976. Ondanks het advies van de Raad aan de overheid om het poppenspel in haar beleid te betrekken en verant woordelijkheid te nemen om artistie ke ontwikkelingen mogelijk te ma ken, heeft het ministerie van CRM nog steeds geen lijnen uitgezet voor een beleid. Dat het ministerie dit wel als noodzakelijk ervaart blijkt uit de stelling van Jan Knopper van CRM in de speciaal voor dit symposium ver vaardigde bundel opstellingen. Knopper vindt dat overheid en pop penspelers elkaar moeten zien te vin den. „Het geld is schaars", zo stelt hij, „maar de overheid ziet de huidige door Stan Rijven NIJMEGEN - Robert Palmer neemt binnen de popmuziek een aparte plaats in. Deze Engelsman verwierf pas bekendheid nadat hij in 1974 de groep Vinegar Joe (waarvan Elkie Brooks ook deel uitmaakte) en Engeland had verlaten om in Amerika zijn geluk te beproeven. Dat kwam al spoedig, want met nie mand minder dan Alain Toussaint, the Meters en de kern van Little Feat maakte hij dat jaar een van de stan daardplaten van de jaren zeventig: ,,8neakin' Sally through the alley" De voorkeur voor onvervalste New Orleans rhythm Si blues en funk die hierop te horen was zou later worden uitgebreid met andere stijlen, die Pal mer tot een veelzijdige persoonlijk heid maken. Zowel met violen omfloerste ballads, als reggae en rock voorzag hij van zijn eigen stempel, namelijk een dwingende stem waarmee vol span ning de verschillende genres even overtuigend vertolkt werden. Ritme en perfectie vormen daarin de sleutel woorden Op zijn laatste plaat „Secrets" had hij de perfectie van studiomuzikan ten ingeruild voor musici met podiumervaring en het is dit kwintet, dat hem op zijn huidige tournee door Nederland begeleidt Zondagavond volgden zij anderhalf uur lang, doel treffend en accuraat de wisselende stemmingen en koersen die Robert Palmer tijdens zijn concert liet horen. Als opwarmer van de uitverkochte Vereeniging opende hij met „Best of both worlds" en ..Every kind of people". Hij was duidelijk gespannen en net als tijdens zijn eerste bezoek van vorig Jaar, probeerde hij dat te camoufleren door het onhandig vast houden van een gitaar Na een serie van zeven aaneengeregen nummers kwam het zelfvertrouwen terug, ont deed hij zich van gitaar en colbert en zong vol overgave „Love stop" Plots switchte hij over op enkele bal lads. gaf een zwakke interpretatie van „Not a second time", dat eens door de Beatles bekendheid had ge kregen en vond pas zijn uiteindelijke vorm met „Under suspicion". Toen kon er niks meer mis gaan en open baarde hij zijn veelzijdigheid in een collage van stijlen die even abrupt als vanzelfsprekend op elkaar volgden. „Baby it's you. baby it's me" een nieuw nummer, met new wave-trek ken, dat zó door Joe Jackson geschre ven had kunnen zijn. Een reggae- intermezzo waarin „Pressure drop" een zeldzame uitvoering kreeg dank zij het pianospel van Steve Robbins. En om het muziek-mozaïek te com pleteren kwam hij met een futuris tisch klinkend synthesizercompositie op de proppen „Me, I disconnect from you" van Gary Newman, die met de Tubeway Army in dit genre is gespe- BeleidSDldn cialiseerd. Een opmerkelijk optimisme dat tij dens het symposium, waar Knopper aanwezig is. toelichting behoeft. Want al stond er op de begroting van CRM van vorig jaar 650.000 gulden poppenspel en kindertheater en werd er voor 1980 een verhoging van vier procent voorgesteld, dit departement heeft nog geen verdeelsleutel gevon den om het geld naar de juiste plaats te dirigeren. CRM heeft nog steeds geen passende structuur ontwikkeld die de financiële tunnel tussen dit departement en de poppenspelers kan vormen. Uit het beschikbare be drag zijn tot nu toe incidentele pro- duktie- en materiaalsubsidies ver leend. Het geld dat over ls zal CRM besteden aan andere kunstinstellin gen die in financiële nood zitten of gaat aan het einde van het jaar terug naar het ministerie van financiën. Dat zou jammer zijn omdat de veer tig poppenspelers nog steeds dubbel zo hard moeten werken zonder dat er enige financiële tegemoetkoming te genover staat. De poppenspeler, uit voerende en scheppend kunstenaar tegelijk, kampt met een veelheid van taken en overuren. Hij maakt zijn poppen zelf, bewerkt of schrijft het stuk, speelt de hoofdrol in zijn voor stellingen, houdt zich bezig met de administratieve kant van de zaak en moet naast de voorstellingen die hij, geeft werken aan een volgende pro- duktie. Onder dergelijke werkom standigheden zou menig toneelgezel schap al te gronde zijn gegaan. De artistieke ambitie en de kleinschalig heid van het poppenspelbedrijf, dat uit één of twee mensen bestaat, heb ben deze tak van kunst ervoor be hoed te creperen. En daar mag geen misbruik van gemaakt worden. De aarzelende start was vergeten, Palmer kroop uit zijn lijf en voerde de stemming op met zijn trilogie „Sai ling shoes, Hey Julia en Sneakin' Sal ly through the Alley". Stevig rockend volgde „Bad case of loving you" waardoor de Vereeniging haar naam eer aan deed: het verenigd enthou siasme kreeg Palmer terug voor een uitgebreide toegift van vijftien minu ten. Met dit concert revancheerde hij zich voor de met geluidsproblemen geplaagde tegenvaller van vorig jaar en bewees Palmer nog steeds moei lijk ln een vakje te plaatsen te zijn of het zou uniek moeten heten. Daarom moet de aanbevelingen uit „Het beleidsplan voor het poppen spel" van de Raad voor de Kunst, bijgesteld met aanvullingen vanuit de kant van de poppenspelers zo snel mogelijk worden ingesteld. De Raad voor de Kunst heeft in zijn beleidsplan uit 1976 voorgesteld een Fonds voor het Poppenspel en een Nationaal Poppentheatercentrum ln te stellen. Het Fonds zou middelen in de vorm van stipendia, materiaalkos ten en reisbeurzen aan poppenspelers moeten toekennen om de instand houding van deze kunstvorm te waar borgen. Daarnaast zou het Poppentheater- centrum de ontwikkeling van het poppenspel moeten bevorderen en het publiek bij het poppenspel moe ten betrekken. In een werkplaats zou den de poppenspelers nieuwe vormen kunnen ontwikkelen, hierdoor in staat gesteld door de stipendia. Door middel van tëhtoonstellingen, lezin gen en een afdeling documentatie zou het publiek meer bij deze kunstvorm betrokken worden. En om de geïso leerde ppsltie vah de poppenspeler, die vaak alleen werkt, op te heffen zouden in het theatercentrum bijeen komsten georganiseerd kunnen worden. Tijdens het symposium zal dit be leidsplan van de Raad voor de Kunst opnieuw aan de orde komen. Mis schien kunnen de poppenspelers er zo mogelijk voor behoed worden dat dit plan nog eens vier jaar in de kast blijft liggen. Staats- und Domchor Berlin door Jac. Kort AMSTERDAM Het Staats- und Domchor Berlin, dat zon dagavond een uitvoering gaf in de Westerkerk, is waarschijn lijk het oudste koor van Europa. Het ensemble, dat thans onder lei ding staat van Christiaan Grube, is opgericht in 1465 Dat is ruim dertig jaar eerder dan het koor, dat Maximi liaan heeft gesticht en dat wij nu kennen als de Wiener S&ngerknaben Het Staats- und Domchor Berlin be staat in totaal uit 35 jongens en 20 mannen, die allen individuele zang lessen krijgen, naast de repetities, die driemaal per week worden gehouden Monika Sauwer voor debuut bekroond Van onze kunstredactie AMSTERDAM De schrijfster Mo nika Sauwer krijgt vanmiddag in het Casino in Den Bosch de Gouden Ezelsoor uitgereikt De prijs (groot 2500 gulden) ls een initiatief van de FGE (Organisatie van fabrikanten van grafische eindprodukteni die haar toekent aan een debuterende auteur wiens boek in één jaar het meest verkocht is. Daarbij moet het gaan om oorspronkelijk Nederlands en literair werk dat via de normale verkoopkanalen op de markt komt. Monika Sauwer krijgt de prijs, die dit jaar voor de eerste keer wordt toege kend. voor haar debuut „Mooie boel" dat vorig jaar verscheen en waarvan in twee drukken ruim 6100 exempla ren werden verkocht Speciaal morgen Panoramiek wil aan de hand van gesprekken met ex- bondskanselier Willy Brandt en oud-premier Tindeman dui delijkheid scheppen over de volgende vraag: Hoe democra tisch is een Europese topconfe rentie die volgende week in Dublin wordt gehouden? Ned 1 21.55 uur De schonen schijn. Een drie delige serie waarin de schep pende kunstenaar centraal staat. Onderwerp vanavond, de cultuur-politiek in Neder land. Ned. I 22.15 uur Hotel op stelten. Lachen, gieren brullen met de Engelse komiek John Cleese die de ei genaar speelt van een curieus hotel. Ned 2 21.55 uur Kruispunt gaat in op het omstreden werk van de Franse theoloog Jacques Pohier. De congregatie voor de geloofs leer ovan het Vaticaan heeft xijn werk ïwiar veroordeeld. Hilversum 2 19.30 uur Het koor werkt mee aan kerkdien sten, het geeft concerten, treedt op voor radio en televisie en maakt tour nees door Europa. Enigszins bevreemdend vond ik, dat het Berlijnse koor voor zijn optreden in de hoofdstad de Johannes Passion van Joh. Seb. Bach op zijn program ma had geplaatst. Dit werk hoort in de lijdenstijd te worden uitgevoerd, niet vlak voor de Advent. Dat het in een kerk werd gezongen, verandert niets aan het feit. dat het toch als een puur concertgebeuren werd aange voeld. Enige cantates uit het Weih- nachts Oratorium waren meer in overeenstemming geweest met het kerkelijk Jaar Dat neemt niet wet, dat van de wijze van uitvoeren niets dan goeds te mel den valt. Het koor zong prachtig soe pel en transparant, waarbij grote aandacht voor de nuancering opviel. De koralen werden op natuurlijke wijze gezongen, zonder oponthoud bij de fermates. hetgeen precies is zoals Bach het naar mijn mening heeft bedoeld Harry Geraerts, tenor, was een goed in dit geheel passende Evan gelist Max van Egmond zong de Je- zvispartij met veel uitdrukitlng. Een sopraan uit het koor, Charles Brett, countertenor. Mlchiel ten Houte de Lange, tenor en Harry van der Kamp. bas zongen hun aria's met fraaie stem en stijlvolle maar niet minder door leefde voordracht Het tot het ensemble behorende or kest bespeelt Instrumenten uit Bach's tijd of kopieën daarvan in de lage stemming, die toen gold. ZIJ mengen zich uitstekend met de klank van de menselijke stem Uit heel deze uitvoering sprak zeer duidelijk, dat Christian Grube niet streeft naar formele authenticiteit, doch naar een levende weergave vol emoties. Hij ls daar in alle opzichten in geslaagd ADVERTENTIE ifoto Joree FaUurosl Janet Popeleski en Robert Craset dansen in Duet. door Ineke Sluiter ROTTERDAM In het programma, dat het Scapino Ballet zondagmiddag in de Rotterdam se Schouwburg presenteerde, waren twee premières opgenomen. De eerste was Duet, van Armando Navarro, muziek Schumann, kostuums Wim Bijmoer. Een duet gemaakt in de klassieke dansstijl vrij traditioneel, maar wel boeiend en heel muzikaal. Er waren mogelijkheden te over voor de uitvoerende dansers, Janet Pope leski en Robert Craset, om hun kun nen te laten zien en daar maakten ze dankbaar gebruik van. Vooral Pope leski ontwikkelt zich tot een danseres van zeer behoorlijk niveau, ze werd goed bijgestaan door haar partner. Ik vind het Jammer, dat voor de kleinere kinderen onder het publiek en ze wa ren goed vertegenwoordigd, inhoude lijk vanuit hun fantasiewereldje niet veel te beleven viel De ouderen wil len best naar „mooi dansen" kijken, voor de kleintjes is het te abstract Gelukkig kregen zij veel meer kansen in de tweede première. Giovanni's Poppenwinkel. choreografie Nicholas Beriozoff, muziek Rossini/Respighi, decor en kostuums ook van Wim Bij moer Alle registers voor een geweldig kijkspel waren opengetrokken. Toen het doek openging, kreeg de aanwezi ge Bijmoer terecht zijn beloning van het publiek ach's en oh's voor het decor. Ook de kostuums waren door vrolijke. soms heel riskante, maar spannende kleurcombinaties, (een handelsmerk van Bijmoer) een lust voor het oog. De figuren in het stuk, kinderen, gro te mensen en poppen, waren een beetje te nadrukkelijk neergezet. En het moet me van het hart, dit laatste bedoel ik letterlijk. De choreografie was erg mager, behalve een paar dan sen voor de poppen. Er werd nogal wat stilgestaan, opgevuld, geacteerd, en vrijblijvend rondgehuppeld, ter wijl de laatste „massa-scène" meer op een stoplap leek. dan op een ge ïnspireerd eind goed-al goed. Voor de kleintjes echter waarschijnlijk ge noeg aanknopingspunten voor hun fantasie en dat ls heel belangrijk voor wat Scapino wil. Maar het is treffend, dat deze twee premières de dualiteit laten zien tussen de wens, de dansers op hun technisch en artistiek niveau te laten dansen en de noodzaak voor het jongste publiek balletten te pre senteren, die voor hen geschikt zijn. Als het eerste, de wens, centraal staat, ls het resultaat meestal minder geschikt voor de kleineren, bij het tweede, de noodzaak, lijkt vaak „in geleverd" te moeten worden door de vaak tot betere prestaties in staat zijnde dansers. Toch sluit het één het ander niet uit. gezien een ander ballet, dat op het programma stond: het ijzersterke As- sortimento van Hans van Manen, op muziek van Debussy. Hans van Ma nen is er goed in geslaagd een com promis te sluiten tussen wens en noodzaak, evenals het op het reper toire van Scapino staande Ajaka- boemble, ook van Van Manen. Maar goed. op een repertoire dat bedoeld is voor leeftijdsgroepen van 6 tot 16 mag natuurlijk ook best iets meer „volwassens" staan, maar dan moet het wel zorgvuldig geprogrammeerd worden. Al met al trouwens toch een .heel aardig programma, met ook nog •24 blote voeten van choreograaf Charles Czarny, met inzet en plezier gedanst en ook op zijn manier een leuk ogend werk' er De ontberingen van de vorie no zijn niet voor niets geweest: Te ben een verhaal van S. Mom j doniem van H. J. A. Hofland verd, dat het doorstane let°n schoots goedmaakt. Het is d sdi ling van een reis naar Schier er oog, juist op het ogenblik land er ondergesneeuwd en! bij ligt. Die tocht krijgt de aJ sc' een poolreis, in de Wadden el: ijsberen en walvissen niet baar meer, het eiland gelijkt gestorven ijsvlakte. bi Daar aangekomen bezoekt n onder meer het kerkhof van or lingen en oorlogsslachtoffers gen er anoniem, maar met 111 nadere gegevens begraven: Onbekend. Gekleed zwarte n we broek en gummilaarzen or Oct 1940". Het is vervreemdend en m ia; liek, deze tocht, ver van de bi [el wereld, naar een vrijwel i sneeuwd kerkhof. Montag is die zo'n absurde reis scherpz humoristisch beschrijven ka een meester in het overpeinzi twee vorige boeken in deze ten „Overpeinzingen" en „E( tende voorbijganger" en ziet dat zijn zinnen tot de behoren die er in het NederlM schreven kunnen worden,-M waard dat hij kan lezen. He® werd door de Erven Rap r uitgegeven, in het blauw vanï" kou, tot zelfs de letter toe. S. Montag. Boven en onder d op Schiermonnikoog. Baar 1979. 59 blz. gebonden 20.- lei Ruim driehonderd genodigden hebben zondag in Philadelphia de tachtigste verjaardag gevierd van de bekende dirigent Eugene Ormandy die al .44 jaar aan het hoofd van het Philadelphia Orchestra staat. Hij gaat nog niet helemaal weg, maar doet het wat kalmer aan nu hij de leiding officieel heeft overgedragen aan Ricardo Mutl. Als gastdirigent zal hij nog vaak voor het orkest ver schijnen. De belangrijkste Franse litera tuurprijs „Prix Goncourt" is toege kend aan Antonine Maillet voor „Pe- lagie-la-Charette". Tevens werd de „Prix Renaudot" toegekend. Deze ging naar Jean-Marc Roberts voor „Affaires étrangères". Wegens gebrek aan belangstelling Van onze kunstredactie UTRECHT „Muziek en publiek", het in oktober vorig jaar in Hoog Catharijne geopende informatiecen trum, gaat verdwijnen wegens gebrek aan belangstelling. In totaal kwamen maar 5000 mensen om informatie en daarnaast werden er 1340 schriftelij ke en telefonische vragen behandeld. De auteursrechten-organisaties BUMA en STEMRA die het informa tiecentrum oprichtten, vinden die be langstelling te klein om de exploita tiekosten te rechtvaardigen. Bij „Muziek en publiek" kon men inlichtingen krijgen over alle in Ne: derland uitgebrachte grammofoon^ platen (die ook ter plaatse te beluiste ren waren), over artiesten, muziek- groepjes, huur van instrumenten, en buitenlandse grammofoonplaten. Er was ook een uitgebreide muziekbi bliotheek. De BUMA in Amsterdam zal na sluiting op 1 december van het informatiecentrum schriftelijke en telefonische vragen op muziekgebied gaan beantwoorden. Daartoe zal een speciale muziekinformatie-telefoon- lijn worden geopend. Met de drie medewerkers van de stichting „Muziek en publiek" zal worden overlegd wat er na het beëin digen van hun werkzaamheden in het informatiecentrum moet gebeuren. HILVERSUM Er komt in 1980 geen uitbreiding van de televisiezendtijd, een wens die het NOS-bestuur in de in februari van dit jaar opgestelde meerjarenplanning voor de periode van 1979-1983 had opgenomen. Dit blijkt uit een toelichting op de begro ting van de omroep voor 1980, die ruim 665 miljoen gulden bedraagt. Het NOS-bestuur wilde een uitbrei ding met anderhalf uur per week met ingang van 1 oktober 1980. Maar in middels heeft minister Gardeniers van CRM laten weten dat voor die uitbreiding geen geld beschikbaar is. Wel zal waarschijnlijk op 1 april 1980 de radiozendtijd van Hilversum 4 met drie uur per dag worden verlengd, zodat deze zender tot 20.00 uur in de lucht zal kunnen blijven. Van de ruim 665 miljoen gulden die voor 1980 begroot zijn, is meer dan 385 miljoen bestemd voor de NOS, waarbij is inbegrepen de financiering van de programma's. De omroeporga nisaties ontvangen ruim 254 miljoen gulden, namelijk 164 miljoen voor televisie en 90 miljoen voor de radio De resterende 26 miljoen zijn be stemd voor de cao 1980 (22 miljoen), voor uitbreiding van het teletekstex- periment. investeringen, het zoge naamde „opfrissingsverlof" van de werknemers en voor de vervroegde uittreding In „Andermans roem" ha Spierdijk van De Telegraa inneringen op aan mensen heeft gekend: onder meei Bloem, A. Roland Holst, H. Keuls, Francois Pauwels, Gei Brabander. Wat hij oVer deze meedeelt blijft nogal anel van aard. Zo memoreert hij de uitspr Holst over een langdradige vi van de Vereniging van Letti gen: „Zijn sRreken in het ope voor mij een bewijs dat de heid een begin heeft". Je we zeker of Je zulke bon mots eerder ergens gelezen hebt. Ja (Jijks herinneringen blijven oppervlakte, maar ik dacht o dat zc meer pretentie haddei Het is zomaar wat praten ova derachtige broeders, m speelgenoten", uit De Kri Reijnders of Eylders. And roemdheden die besproken zijn: de acteurs Charlotte Hans Kaart, Bob de Lange, W neveld en de schilders Mei Herwijnen en Van Meegeren. Jan Spierdijk. Andermans Amsterdam, Tiebosch, 1979. 17.50 Van de Gooise Uitgeverij, zijn de volgende boeken: kunst, notities over de platen in Nederland, door L. Boudei papier gezet (144 blz); De giti T. en M. Evana van renaissï rock (355 blz); Het groot bioj muziek naslagboek, onder i supervisie van V. Stevenson, dactie: C. Unger-Hamilton 12 Geen prijsopgave. Innovatie, preadviezen van niglng voor de Staathuishou 1979 is een uitgave van Stel Kroese, Leiden. 175 blz - geen gave Een zestiende eeuwse Holli het verre oosten en het hog den, levenswerken, reizen en ren van Han Huygen van Lin (1563-1611) geschreven door Moer, uitgegeven uoor Nijho Haag. 260 blz - 59.50. Nacht in de middag, het relt een ouder Russische commU in de Sowjet Unie gevangen en zijn proces afwacht, ge» door A. Koestier, Uitg. Sua, i dam. 222 blz - 27.50. Zwerven in de dageraad, rei! een nihilist door K. White Ui1 lenhof, Amsterdam. 171 blz Van uitgeverij Kosmos te dam zijn de volgende boekei en haar rijk van B, Cuncliff f ƒ100,-; na 1 febr. 1980: li Egypte van P. H. Newby (26 85,-). Edelman bedelman, gedichten Saers, Mathenesserlaan 166 I terdam. 2e druk 62 blz - 6 PEN-centrum tec nieuwe kemwapfl AMSTERDAM (ANP) - D* van het PEN-centrum Nederl Nederlandse afdeling van de i tionale schrijversorganisatie, in een vergadering hun „diep uitgesproken van atoombew in het algemeen en van de st ring van nieuwe kernwapen derland in het bijzonder In e aan de voorzitter van de Twe mer zegt het PEN-centrum creatieve werk voor de culU zin verliest, als bewapenini ingevoerd die aan alle culU einde kan maken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 4