^ager onderwijs is in de
erde wereld stiefkind
FAM
PCO kiest voor de middenschool
Spanning tussen ethiek en politiek
Teken samen de Niet-roken-afspraak
zoals Pief Souer en Kitty Janssen.
Verkeersvliegers laken
het Eurocontrolbeleid
"ypbeleid van Unie „School en Evangelie"
de stofzuiger
met de vele
extra's
SK
Zeelieden stichten
brand in bungalow
CDA-beraad over modernisering van NAVO-kernwapens
n?Tn
sort-o-post
Rita
NDAG 19 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
j, onze onderwij sredactie
STERDAM In veel ontwikkelingslanden wordt in feite het lager onderwijs verwaar-
d. Er wordt wel veel geld besteed aan middelbaar en hoger onderwijs. Maar dat onderwijs
iet voor de grote massa en slechts voor een kleine groep bereikbaar.
H. Bootsma. voorzitter van de
van advies buitenland van de
„School en Evangelie" zette dit
igfcd3g uiteen tijdens een drukbe-
werkvergadering van de unie
sgltrecht. Als bewijs voor de ver-
n lozing van het basis-onderwijs
ui ide drs Bootsma, dat dertig jaar
n|et begin van de onderwijsexplo-
de derde wereld nog vijftig
„4nt van de onderwijzers onbe-
it i is.
'PI
er buitenlandse hulpbeleid van de
de is dan ook in de eerste plaats
iujht op de steun van dit verwaar-
onderwijs. De gelden van de
ge nde uniecollecte worden daarom
ar J besteed aan de opleiding en
<e holing van de onderwijzers en
gl ie leermiddelen. Als tweede be-
punt noemde drs Bootsma de
jdji aan de nationale schoolraden
voor het aantrekken van
rwijsadviseurs. Zonder een goe-
rganisatie en zonder een goed
ïekariaat bloedt het christelijk on-
K js immers dood.
jr
je jelangrijke doelstelling is verder
Alp aan meisjesscholen en meis-
ernaten, vooral in de Moslim-
De meisjes worden verwaar-
in het onderwijs, aldus drs
t sma. Vaak nemen de ouders ze
I oeg van school. Ze moeten be-
md worden tegen de agressieve
en wereld.
Qsdienst
ADVERTENTIES
100% NEDERLANDS
FABRIKAAT
Vraag gralis
kleurcnlolder q
tfrankeerd opsturen
jr; FA Mi
Antwoordnr. 42, i
VB Maarssen
gen naar aanleiding van de presenta
tie van het tijdschrift „Bulletin". In
de bespreking van dit tijdschrift in
onze krant van zaterdag jl. is de oppo
nent van prof. Verkuyl, Willem Th.
Klamer tot onze spijt aangeduid als
radio-pastor. Dat is niet juist. De ra
dio-pastor is ds Alje Klamer, die niet
in discussie is met Verkuyl. Willem
Th. Klamer is theologisch student
aan de Vrije Universiteit en redactie
secretaris van Opstand, het blad van
christenen naar het socialisme.
Verrassing
ïoge prioriteit verleent de unie
lan het godsdienstonderwijs in
rde wereld, waarvoor nieuwe
;g|oden moeten worden geschre-
Het godsdienstonderwijs moet
a,j past worden aan de nieuwe si-
In tegenstelling tot de koloni-
eriode is de christelijke gods
in de derde wereld niet meer
iermd.
thool is een belangrijk lnstru-
voor de emancipatie van de
king. Maar drs Bootsma moest
ven, dat het bij het steunen van
derwijs het ook een roeien te-
e stroom in is. Want ook voor de
enouders is de school allereerst
eg naar een betere economische
Een weg naar kennis en
^t. Als christenen een bedreigde
t rheidsgroep zijn wat in veel
jjtfn het geval is wordt deze
te is nog sterker.
is deze buitenland-manifestatie
e unie vertelde mevrouw J.M.
'trfmbi-Kolopita over het onder
aan het gehandicapte kind in
rj(ta. Grote indruk maakte ook
jjjetoog van ir Juan Flores, de
te enwoordiger van Celadec (de
elijke onderwijsorganisatie in
tu^s-Amerika) die de belangrijke
het onderwijs in de strijd voor
ding noemde. Voor een verslag
it betoog verwijzen we naar
tyrant van zaterdag.
:heid
i (iet slot van de buitenland-mani-
ie werd afscheid genomen van
r >uw W. M. Ridderbos-de Rooij,
iei iretaresse van de unie, die voor-
eijstuwende motor is geweest ach-
uniecollecte. Een paar cijfers:
fli8 bracht de collecte voor het
wijs in liet buitenland 430.000
_P in 1978 4.500.000. Er waren
;oede woorden voor haar, met
van de gasten uit het buiten-
In een kort dankwoord zei me-
Ridderbos bescheiden: „Ik heb
wat gerommeld en gerotzooid."
l£Jis een afscheidsreceptie hebben
de scheidende secretaresse, die
voor de unie betekende, per-
jk kunnen bedanken. Mevrouw
M>os wordt opgevolgd door de
G. Bijl, die in zijn nieuwe
jJe werd geïnstalleerd.
dS imunisme
i openingswoord ging voorzitter
ie,ltus M. Gilhuis uitvoerig in op
cussie over de confrontatie van
v iristendom en het communis-
ilhuis legde er de nadruk op,
iet Verkuyls boekje „Er zijn
niet alles is gezegd. Hij
de christen-CPN'ers of zij zich
3 gemakkelijk los kunnen ma-
je an het wereldcommunisme. Als
CPN bezig is met een revisie.
Ie
Mevrouw W. Al. Ridderbos-de
Rooij
moeten juist de christen-communis
ten erop aandringen deze revisie in de
statuten op te nemen. Zo lang dat
niet is gebeurd, aldus Gilhuis, moe
ten we de CPN houden aan de oude
statuten. De CPN moet zelf de eerste
stap zetten. Dat is ook het standpunt
van de ABOP (algemene bond van
overheidspersoneel).
De voorzitter maakte deze opmerkin-
Naast het „Bulletin" werdn een
nieuw nummer van „Schoolschrift"
met veel bijzonderheden over de
honderdste uniecollecte en het ca
hier „ABC '79/*80 van de protestants-
christelijke onderwijsorganisaties"
gepresenteeerd. In het laatste boek
staat alles over wat beweegt en leeft
op het terrein van het christelijk on
derwijs.
Ook verscheen zaterdag een nieuw
nummer van het tijdschrift Kunstzin
nig, dat uitgaat van de Stichting
.'christelijk cultureel studiecentrum
(Terracottastraat 1, Den Haag). In dit
nummer onder meer bijdragen over
het Catharijnen-convent, Maarten t
Hart, de opleiding in kerkmuziek,
Paul Klee en de Calvariebergen in
Bretagne.
Een verrassing tijdens de werkverga
dering was het optreden van ds Al
fred C. Bronswijk als cabaretier („Is
dat wel nodig, want de voorzitter doet
toch ook aan cabaret") met begelei
ding van de pianist Thijs Berrevoets.
De tekst was opvallend goed én de
begeleiding daarmee in overeenstem
ming.
Op vele plaatsen in ons land beeft zaterdag Sinterklaas, omspoeld door zijn Pieten, weer zijn
intocht gedaan. Hier de Sint omdat hij ten slotte ook nog beschermheilige is van Amsterdam
gefotografeerd bij aankomst op de hoofdstedelijke Overtoomse Sluis. Wat anders dan andere
jaren, want aan de Prins Hendrikkade, waar hij traditioneel pleegt aan te leggen, kon hij door de
metrobouw zijn boot niet kwijt.
VLISSINGEN (ANP) De twee Brit
se opvarenden van het Engelse oor
logsschip „Kirkliston" uit Porth-
mouth, die zondagmorgen brand heb
ben gesticht in een bungalow in Bres-
kens, lijken voor ruim drie ton schade
te hebben aangericht.
De twee mannen, de 22-jarige S. M.
uit Lancaster en de 19-Jarige M. A. H.
(19) uit Wellington, hadden zaterdag
avond na het passagieren de pont in
Breskens gemist, waardoor ze niet
naar hun schip in de Vlissingse bin
nenhaven terugkonden. Uit baldadig
heid braken ze toen in in een bunga
low in Breskens waarvan de bewoon
ster niet thuis was. De twee gooiden
met asbakken de ramen in en verniel
den het hele interieur, waarna ze de
woning in brand staken. Een voorbij
ganger. die het tweetal aan het werk
zag, waarschuwde de brandweer en
de politie, maar deze konden niet
verhinderen dat de bungalow volle
dig uitbrandde.
De Middelburgse hoofdofficier van
justitie mr. J. Hage, heeft de voorlopi
ge hechtenis van de Inmiddels aange
houden twee mensen gelast. Het 4s
nog niet duidelijk of de twee in Ne
derland terecht zullen moeten staan
of dat ze asm de militaire autoriteiten
worden overgedragen.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM De Protestants-Christelijke Onderwijsvak
organisatie (PCO) heeft zich in principe uitgesproken voor de
middenschool. PCO verwerpt daarmee de koers die door
minister Pais en staatssecretaris De Jong is uitgezet in hun
ontwikkelingsplan voor het voortgezet onderwijs.
De Algemene Bond van Onderwij
zend Personeel (ABOP) had al eerder
gekozen voor de middenschool. Dat
betekent dat twee van de drie groot
ste bonden nu willen streven naar één
schooltype voor alle kinderen van 12
tot 15 of 16 jaar. De derde grote bond,
de Katholieke Onderwijs Vereniging,
gaat vooralsnog minder ver. Het
sterkste verzet tegen algemene invoe
ring van de middenschool komt van
het Nederlands Genootschap van
Leraren.
De PCO had zich in het verleden
reeds uitgesproken voor de uitgangs
punten van de lopende experimenten
met de middenschool. Maar tot nu
toe stelde de bond zich afwachtend
op met betrekking tot de uitkomsten
van deze proef.
Op de zaterdag in Amsterdam gehou
den vergadering ging de 125-jarige
PCO een stap verder. De bond meent
nu dat alle ontwikkelingen in het
voortgezet onderwijs in het perspec
tief moeten staan van een soort mid
denschool. Experimenten met de
middenschool die nu aan de gang zijn
behoeven nog slechts informatie te
verschaffen over de manier waarop
het ideaal van de middenschool het
beste bereikt kan worden.
Mammoet faalde
In een toelichting zegt de PCO, dat de
mammoetwet met het systeem van
gescheiden brugklassen gefaald
heeft. De doorstroming in het voort
gezet onderwijs verloopt daardoor
vooral van boven naar beneden. De
selectie op het twaalfde Jaar is veel te
vroeg en van echte keuzevrijheid
waarbij de mogelijkheden van het
kind centraal staan is geen sprake.
De gebreken van de mammoetwet
blijken ook hieruit, dat de helft van
de kinderen niet binnen de gestelde
tijd het beoogde doel bereikt.
Daarom acht de PCO nu een radicale
hervorming nodig. Vice-voorzitter
Han Gunneman meent dat deze her
vorming wel geleidelijk tot stand
moet komen, maar de richting moet
nu reeds worden vastgesteld. In dat
opzicht vindt hij de plannen van
staatssecretaris De Jong en minister
Pais veel te vrijblijvend. Invoering
van een tweejarige brugklas zoals
omstreeks 1980, zoals de regering be
oogt, biedt geen perspectief, als de
scheiding tussen de verschillende
schoolsoorten blijft bestaan.
Opvallend in de nieuwe beleidsnota
van de PCO is overigens wel. dat de
term middenschool wordt vermeden.
Er wordt gesproken over „geïnte
greerd onderwijs voor kinderen van
12 tot 15/16 Jaar". Volgens de nota is
de term middenschool teveel belast
en daardoor wordt een zakelijke dis
cussie bemoeilijkt.
ADVERTENTIE
Een gezellige manier om mef roken te stoppen.
Ja, laten we elkaar eens op een leuke manier van het
roken proberen af te helpen. Rokers helpen rokers,
maar ook niet-rokers helpen rokers door elkaar de
niet-roken-afspraak als surprise kado te doen en
samen in duplo te tekenen. Daag familieleden, vrienden
en kennissen ofwie in uw omgeving dan ook
ermee uit. Zouden zij een handtekening durven zetten?
Probeer het uit, want wilskracht om eens te stoppen
hebben we best allemaal. Zeker ook omdat de "uitdagers"
voor 'n leuke beloning zorgen als de afspraak
wordt nagekomen. En wordt de niet-roken-afspraak
onverhoopt verbroken, dan verplicht dat slechts tot een
aardigheidje, 'n Boek, boekenbon, 'n etentje, bioskoopje
of natuurlijk een ander geslaagd afspraakje Doe dus
net als Piet Souer en Kitty Janssen en
teken ervoor! Zodat iedereen tot de groep niet-rokers kan be
horen, nu al het merendeel van de Nederlandse bevolking!
Neem het initiatief en haal voldoende Niet-roken-
afspraken, in tweevoud met kado-enveloppen a f 1,50 bij de
boekhandel of vraag ze aan bij de Stichting Volksgezondheid
en Roken. U heeft ze dan tegen vergoeding van administratie-
en verzendkosten snel in huis.
De Niet-roken afspraak,
'n goed voornemen om elkaar kado te doen!
Smit-Kroes verbolgen over kritiek
Van een onzer verslaggevers
AMSTELVEEN/DEN HAAG Staatssecretaris Smit-Kroes
van verkeer en waterstaat is zeer verbolgen over de kritiek
van de Vreniging van Nederlandse Verkeersvliegers op haar
beleid inzake Eurocontrol. In de Tweede Kamer kondigde zjj
vorige week aan een ander takenpakket voor de organisatie
voor te stellen.
Stichting Volksgezondheid en Roken
fado* Hendrktol 34a 2582 BC s Gramh®. Wool 10701501106
De vliegers hebben haar nu verweten
zich te hebben laten misleiden door
de Rijksluchtvaartdienst, die vindt,
dat er voor het Eurocontrol-centrum
in het Zuidlimburgse Beek geen taak
meer is op het gebied van actieve
luchtverkeersbegelelding.
Eurocontrol was aanvankelijk opge
zet als een centrum van waaruit het
verkeer in de hogere luchtlagen zou
worden begeleid, wat betekende dat
het zich voornamelijk met het lange
afstandsverkeer zou bezighouden.
Met de komst van de straalvliegtui
gen, die ook op de korte afstanden in
de hogere luchtlagen vliegen, is deze
speciale begeleiding door Eurocon
trol echter overbodig geworden en
kan deze gemakkelijk in handen wor
den gelaten van Schiphol, vindt de
Rij ksluchtvaartdienst.
Een ander argument voor de dienst
was, dat steeds meer landen Eurocon
trol in de steek laten. Laatstelijk
heeft nu ook West-Duitsland laten
blijken weinig te zien in voortzetting
van het project.
Hoogte
door Ferry Mingelen
DEN BOSCH Met energieke, zelfverzekerde tred, verliet defensieminister
Scholten zaterdagmiddag het Casino te Den Bosch. Het algemeen CDA-
bestuur had zich daar beraden over de omstreden modernisering van de
NAVO-kernwapens en er was weinig reden voor de bewindsman zich over het Twijfel
verloop daarvan te beklagen. Hij was tenslotte door de CDA-fractieleider
Lubbers en de CD A-partij voorzitter Steenkamp met lauweren gekroond voor
zijn opstelling in de NAVO.
dan vijf kan opleveren. Dat
die rustige zekerheid van het
eigen gelijk soms irriteert,
bleek wel uit een emotionele
reactie uit de zaal; „Ik Weiger
me door de feiten te laten
verblinden."
Lubbers haalde er zelfs Kennedy's boek („Voorbeelden van moed") bij en
noemde Scholten met het PvdA-kamerlid Van der Stoel (die in zijn fractie
alleen staat met zijn opvattingen) „mensen die rechtop zijn gaan staan voor
iets dat in die situatie verdedigd moest worden."
Steenkamp verloor zijn gewo
ne zachtmoedigheid en riep,
met de vuist op de lessenaar:
„Scholten stond in de NAVO
moederziel alleen. Als men
sen een caricatuur van hem
maken, dan zeg ik: „Daar
stond een man die heeft ge
toond wat christen-democra
ten ten diepste beweegt in
dezen. Scholten, ga ermee
door en probeer ze in de
NAVO te bekeren."
Verrassend
Van bekeren was er op de
CDA-vergadering evenmin
sprake als (tot nu toe) in de
NAVO. Voor- en tegenstan
ders bleven tegenover elkaar
staan. Verrassend was wel
licht dat de tegenstanders in
een zo beperkt aantal waren
opgekomen (de hele zaal tel
de slechts zo'n 150 aanwezi
gen) en voornamelijk in de
(vooral jongere) AR-hoek te
vinden zijn. Het AR-bestuur
als zodanig heeft nog geen
standpunt over de moderni
sering, dit in tegenstelling tot
de KVP- en CHU-besturen
die in grote meerderheid voor
modernisering zijn en dan
maar gelijk voor productie en
plaatsing willen besluiten in
december. Zij geloofden niet
zo in de mogelijkheid een
werkelijke scheiding aan te
brengen tussen productie- en
plaatsingsbeslissing, zoals
door de Tweede-Kaxner-frac-
tie als voorlopig compromis
is voorgesteld. Op dit punt
waren voor- en tegenstanders
van modernisering het eens.
KVP en CHU steunden zon
der omhaal de (NAVO-)visie
in het CDA-deskundigenrap-
port dat onder leiding van
H.J. Neuman. voorzitter van
het Instituut voor Vredes
vraagstukken, is opgesteld.
Neuman was ook een van de
inleiders. HIJ vond het nood
zakelijk te benadrukken dat
ook hij wel weet hoe afschu
welijk de uitwerking van
atoomwapens is. „De leven
den zullen de doden benij
den", zei hij, en hij begon
vervolgens uit te leggen dat
juist daarom het afschrik-
kingsevenwicht in stand
moet worden gehouden, dat
dit evenwicht in Europa be
dreigd wordt door de nieuwe
Russische raketten, en dat
het dus nodig is daar maatre
gelen tegen te nemen. Dat
tegelijk voorts geprobeerd
moet worden die maatregelen
door onderhandelingen met
de Russen te beperken en dat
onderhandelingen alleen
maar resultaat kunnen heb
ben als ze eensgezind en van
uit een sterke positie door de
NAVO worden gevoerd. In
het CDA-fractiecompromis
ziet Neuman niets, „je kan",
zei hij, „een kloof niet in twee
sprongen overbruggen." Het
was een heldere en logische
uiteenzetting, voorgedragen
op de geduldige, vriendelijke
manier waarmee een vader
zijn kinderen uitlegt dat twee
plus drie echt weinig anders
De aarzelingen en twijfels
over de vraag of we altijd
maar met de logische optel
en aftreksommen door kun
nen gaan, of we het resultaat
daarvan wel in de hand kun
nen houden, werden ver
woord door de tweede inlei
der, generaal M.H. von Meij
enfeldt. goevemeur van de
Koninklijke Militaire Acade
mie in Breda. Hij betwijfelde
de werkelijke noodzaak van
nieuwe raketten, vond dat er
bij het vergelijken van de
krachtsverhoudingen te wei
nig begrip bestaat voor het
feit, dat Rusland behalve
door de NAVO ook nog door
de afzonderlijke Franse. Brit
se en Chinese kernwapens be
dreigd wordt en ziet daarom
de voorgestelde modernise
ring als een nieuwe stap op de
bewapeningsladder. Hij
waarschuwde ook dat de
nieuwe kernwapens steeds
bruikbaarder worden en dat
daardoor de rol van de kern
wapens toeneemt. .Als men
met modernisering akkoord
gaat. zal het weinig zin neer
hebben de terugdringing van
de rol van de kernwapens op
te nemen in partijprogram
ma's en regeerakkoorden, we
moeten ons bezinnen op een
andere aanpak," aldus von
Meijenfeldt. Zo een andere
aanpak, met name het idee
dat je zonder eigen nieuwe
wapens met de Russen zou
kunnen praten, viel slecht in
KVP- en CHU-kring. „Waar
om zouden we Breznjew op
zijn blauwe ogen vertrou
wen?", zei Neuman, en het
CHU-bestuurslid Janssen
van Raay zei: „Je houdt een
tijger niet rustig door hem
ontbijtkoek te voeren". CHU-
voorzitter van Leeuwen bena
drukte dat in zijn partij de
vrees voor de Russlche agres
sie en de afkeer van het ge
broken geweertje de boven
toon voert. „We moeten ons
verdedigen tegen totalitaire
systemen." zei hij. Ook von
Meijenfeldt noemde de com
munistische ideologie bedrei
gend. „Ik vrees alleen dat we
die dreiging verkeerd beant
woorden. We hebben teveel
aandacht voor bewapening
en te weinig voor de gebieden
waar we werkelijk onderuit
kunnen gaan, de Derde We
reld."
In beheer
Sommige tegenstanders van
modernisering twijfelden of
christenen wel atoomwapens
mogen gebruiken om zich te
verdedigen. „De mens heeft
de schepping in beheer gekre
gen, hij kan daarmee niet zo
maar doen wat hij wil." en „ik
voel me in geweten niet vrij
onze democratie in stand te
houden onder de dictatuur
van de kernwapens", zo werd
gezegd. Neuman reageerde:
„De vraag is of het de over
heid is toegestaan voor al
haar burgers een aanzienlijke
gevaarspositie te aanvaar
den, ter wille van de morali
teit van de mensen die zeg
gen: alles is ons liever dan de
dictatuur van de kernwa
pens. Die opstelling is een
kwestie van moed. Aanvaar
ding van het afschrikkings-
evenwicht is evenzeer een
kwestie van moed." Neu
man ontkende scherp dat
„mensen die niet voor eenzij
dige ontwapening zijn, het
met het Evangelie op een ak
koordje hebben gegooid
Ook andere sprekers weiger
den „zich in de onethische
hoek te laten drukken". Een
KVP-lid vroeg zich af: „Is het
nog wel christelijk om minis
ter Scholten als niet-christen
af te schilderen?". CDA-voor-
zitter Steenkamp waar
schuwde voor het overmatig
gebruik van bijbelteksten om
de afkeer van atoomwapens
te staven. Wij christenen heb
ben veel boter op ons hoofd,
we hebben in het verleden
met de bijbel in de hand heel
wat zaken verdedigd die we
nu niet voor onze rekening
zouden nemen, dat stemt tot
bescheidenheid, aldus Steen
kamp. Congres-voorzitter
Kooijmans had het tevoren
reeds gezegd: „Er bestaat een
grote spanning tussen de eth
ische en politieke kanten van
de zaak." De CDA-vergade-
ring kwam zaterdag niet veel
verder dan dit overduidelijk
te demonstreren Neuman
na afloop: „Ik vroeg me soms
wel af, wat doe ik hier eigen
lijk? Von Meijenfeldt: „Pas
na een paar keer wordt zo een
discussie zinniger". Steen
kamp tenslotte: „De discus
sie in het CDA is nu pas echt
goed begonnen". Of die dis
cussie voor december, als er
over de modernisering beslist
moet worden, nog meer resul
taten oplevert, valt echter te
betwijfelen.
De vliegers ontkennen, dat scheiding
van het luchtruim in hogere en lagere
delen een achterhaalde zaak zou zijn.
„Dit is pertinent niet waar. Je kan
discusslèren over de hoogte, waarop
deze scheiding moet worden aange
bracht. maar het principe van de
scheiding blijft overeind".
Volgens vliegers-woordvoerder F. van
Vianen is de opstelling van de staats
secretaris het gevolg van de investe
ringen, die de laatste Jaren zijn ge
daan voor de uitrusting van de ver
keersleiders op Schiphol. Deze ver
keersleiders voeren nu nog steeds de
taken uit, die volgens de Eurocontrol-
conventie al lang door Eurocontrol
hadden moeten worden verricht.
„Deze investeringen waren volstrekt
onnodig geweest als Nederland zijn
verplichtingen was nagekomen. Maar
nu kan de Rijksluchtvaartdienst niet
meer terug. Wij vragen ons af, wie er
regeert: de dienst of de regering, al
dus de woordvoerder.
De staatssecretaris vindt de verwij
ten van de vliegers „niet Juist en ook
in tegenspraak met eerdere uitlatin
gen, die de Vereniging van Verkeers
vliegers hierover heeft gedaan".
ADVERTENTIE
postsorteersysteem
brengt rust èn dynamiek I
m uw organisatie L
02510 25645*1
öViivio
„Er hangt daar binnen een vreselijke
lacht van een of ander goedkoop
parfum
