Buitenlandse werknemers willen
geen 'wegwerpartikel' meer zijn
JAMES
GALWAY
Tekening van een lezer
UZAGOPTV
ouw
ZJadeautip
voor
meer om de gein dan 't venijn
Commentaar
n domineeskerk
aj~de~tijdse Sinterklazen
s-Nederlandse verzetsexpositie
Federatie als
bundeling
van krachten
vrome wensen
scholing
)AG 16 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTETHS 5
i al erg genoeg dat heel wat
van reformatorische kerken
n denken nooit helemaal los
nen zijn van een episcopale,
een bisschop geleide kerk
uur en in de dagelijkse prak-
iaar al te gemakkelijk (en
de bisschopkerk op wat
schaal imiteren als de
ineeskerk" dat is een ge
le, waarin de predikant al
len losgemaakt van de kerke-
Jin een hiërarchische verhou-
Jjoven de gemeente staat. Dat
miskenning van één van de
zaken die de reformatie
eleerd heeft, namelijk dat de
ente mondig is en dat een
raad en niet die ene predi
ct de gemeente leidt en be-
erg genoeg dat die ideeën in
and meer gepraktizeerd wor-
an goed is voor de gemeenten
Maar het wordt een beetje
5; als nu ook nog een officieel
lijk college als dat van de
iciale visitatoren (zeg maar:
'i isbezoekers van de kerkera-
elf) zulke gedachten hanteert
Bi spreekt. Dat de kerkvisitato-
de hervormde kerk in
[olland het gedaan hebben
hoop zich op die manier een
praktische moeilijkheden
:t lijf te houden, maakt de
:r natuurlijk niet beter op.
indeel. Juist in dergelijke za-
t de kerk principieel spre-
mag zij zich niet vergenoe-
klagers met een kluitje in
t te sturen, want belangheb-
zullen er dan juist op uit
zo'n kluit-in-het-riet-brief
preteren als een principiële
tak.
Dat blijkt maar al te duidelijk uit
de gang van zaken in de affaire die
de aanleiding vormt voor deze re
gels. Een kerklid (niet eens een lid
van de gemeente van de omstreden
predikant) vraagt een uitspraak
over het partijpolitieke optreden
van een predikant; de kerkvisitato-
ren denken de zaak pragmatisch te
kunnen oplossen door een vaag
klinkend en abstract antwoord te
bedenken en onmiddellijk blijkt
dat door de klager heel concreet
vertaald te worden: „wat ds K. van
der Sluijs uit Papendrecht doet als
voorzitter van de Evangelische
Volkspartij mag een dominee niet
doen".
Voor het vormen van een oordeel
doet noch de naam van ds. Van der
Sluijs, noch het optreden van het
klagende en met een antwoord
manipulerende kerklid er verder
nog iets toe. Het gaat ten eerste
om de wijze waarop het oordeel
van de provinciale kerkvisitatoren
tot stand gekomen is (fout want
zonder de betrokkene te horen of
zelfs maar in te lichten) en ten
tweede om de inhoud van het oor
deel zelf (ook fout. want het geeft
voedsel aan een hardnekkig, bij
veel kerkmensen levend misver
stand. Juist nu had de gelegenheid
aangegrepen moeten worden om
met een goed gefundeerde uiteen
zetting dat misverstand weg te ne
men of althans te bestrijden).
Nu de Zuidhollandse kerkvisitato
ren het er zo lelijk bij hebben laten
zitten, is het te hopen dat spoedig
de commissie voor bezwaren en
geschillen met een duidelijk princi-
pieel-reformatorische uitspraak de
sfeer opheldert en zuivert.
ADVERTENTIE
I een Philips Experimenteerdoos
p voor stap met de techniek mee
feilig werken en experimenteren met echte schakelingen
in leerzame vrijetijdsbesteding
rtrouwd raken met de elektronica van vandaag
jzen vanaf 38,- incl. O.B.
EDE (ANP) De Duitse
laats Gronau en haar Twente
meenten Enschede en Losser
het initiatief genomen voor
nenlijke expositie over het
"|in de tweede wereldoorlog. De
ïstelling, waarbij mogelijk het
{ebied van de Euregio (een
Nederlands samenwerkings-
1 op regionaal niveau) wordt
jken zal laten zien wat er zowel
lerlandse als aan Duitse zijde
door Barend Mensen
DORDRECHT In vrijwel
alle Westeuropese landen ver
keren de buitenlandse werk
nemers structureel in een ge
discrimineerde positie. Ner
gens worden zij voor vol aan
gezien, in geen enkel land ge
nieten zij onverkort de rech
ten van de eigen ingezetenen
en dientengevolge worden zij
op alle gebied achtergesteld.
Wat er van overheidswege of door
particuliere organisaties ook voor
hen wordt gedaan, het gebeurt meest
al in de sfeer van tijdelijkheid en
afzonderlijkheid. De buitenlandse
werknemer en zijn gezin blijven
ook in Nederland naast het gewone
leven staan. Werd de onmogelijkheid
hen in de samenleving te integreren
aanvankelijk geweten aan hun moei
te met de taal en met het aanvaarden
van totaal andere opvattingen en ge
bruiken dan de hunne, nu blijkt dat
ook hun kinderen er niet aan te pas
komen. Het merendeel van de „twee
de generatie" wordt niet gehandicapt
door de taalbarrière en staat heel wat
minder verdwaasd tegen de de wes
terse vrijheden aan te kijken dan de
oudere garde doet, maar toch komt
ook die tweede generatie niet over de
streep.
Het zou onbillijk zijn te zeggen dat de
schuld daaraan uitsluitend aan Ne
derlandse zijde ligt, maar het is teke
nend voor de verhoudingen zoals die
tussen beide partijen liggen. Het is
tegelijkertijd zeer bedenkelijk. Alle
ingezonden stukken in sommige dag
bladen met de strekking van „er is
geen werk meer, dus gooi ze het land
uit" ten spijt moet ermee gerekend
worden dat de meeste buitenlandse
werknemers, en zeker hun kinderen,
hier blijven. Wie nog wil ontkennen
dat Nederland wat hen betreft een
immigratieland is kijkt naast de
werkelijkheid.
Dit betekent echter eens te meer dat
ze uit hun rechteloosheid moeten
worden gehaald. In de eerste plaats
op grond van menselijke overwegin
gen. De omstandigheden waaronder
iemand leeft bepalen hoe droef dat
op zich zelf ook is veelal of men
respect voor hem heeft. Welnu, aan
.de buitenlandse werknemer wordt
niet het minste respect betoond.
Hoogstens valt hem wat minzaam
heid ten deel en dat is dan discrimi
natie van dezelfde soort als die waar
aan de ingezonden-stukken-schrij
vers zich schuldig maken. De gastar
beider is een soort slaaf over wiens
welzijn en materiële omstandigheden
men zich niet al te druk behoeft te
maken. Hij knapt het meest onaan
trekkelijke werk op, woont in een
krot of een erbarmelijk pension en
mag vooral niet lastig zijn.
De buitenlandse werknemer is dan
ook niet lastig, ook al wordt er van
incidentele conflicten of botsingen
vaak een onredelijke ophef gemaakt.
Wel is langzamerhand tot hem door
gedrongen dat hij in dit rijke Wester
se land uitgebuit wordt en is hij zich
steeds pijnlijker bewust geworden
van de discriminatie waaraan hij aan
de ene en de bevoogding en betutte
ling waaraan hij aan de andere kant
bloot staat. Er is de oudere generatie
wat dit aangaat veel ontgaan, maar
de jongeren voelen het des te sterker.
Uit die bewustwording is hét verlan
gen ontstaan zélf de stem te verhef
fen. Dat werd al gedaan in de zoge
noemde ^elf-organisaties", die de
verschillende nationaliteiten in tal
van steden hebben opgericht en die
vaak ook landelijk werken. Het zijn
echter meestal niet meer dan werk
groepen, comités, verenigingen, vrou
wenclubs en arbeidersgroepen. Voor
trekkers onder de buitenlanders,
zoals Mohammed Rabbae, de direc
teur van de Welzijnsstichting buiten
landers West-Brabant, hebben daar
om het plan opgevat de in die „zelfor
ganisaties" werkzame krachten te
bundelen. Zij willen een „Federatie
van buitenlandse arbeiders" en daar
mee de vorming van een platform
waarop op nationaal niveau voor ver
betering van de positie van de buiten
landers kan worden gestreden. Zater
dag wordt in Utrecht de oprichtings
vergadering gehouden.
Wegwerpartikel
In de inleiding op de concept-statu
ten hekelt het initiatiefcomité het tot
dusver in Nederland gevoerde beleid,
dat er altijd op neerkwam dat de
buitenlandse werknemer als een
„wegwerpartikel" werd gezien. Even
als in Duitsland, Frankrijk en Zwit
serland had het maar één doel: de
gastarbeider zo goedkoop mogelijk
houden, desnoods met alle beperkin
gen die maar mogelijk waren. Zo is
het Europees Sociaal Handvest niet
in al zijn onderdelen geldig voor de
buitenlanders in Nederland terwijl de
rechten van de mens met betrekking
tot de politieke rechten van het indi
vidu hier voor hen geen enkele bete
kenis hebben. De politiek die ten aan-
Buitenlandse werknemers willen hun stem laten horen. Dat gebeurde
eerder dit jaar al toen in Utrecht Marokkanen demonstreerden. Hun actie
was toen gericht op het feit dat zij hun kinderbijslag niet in Nederland
krijgen.
verder gezegd. Iets dergelijks ziet
men thans. Een systematische afsto
ting van buitenlandse meestal on
geschoolde arbeiders is mede als
gevolg van de steeds verder gaande
mechanisering en automatisering
duidelijk merkbaar. Dat is onrecht
vaardig, want diezelfde arbeiders
hebben meegewerkt aan de verho
ging van de welvaart in dit land
De oprichters zien voor de federatie
verscheidene taken. De voornaamste
is het voeren van een emancipatie
strijd. gericht op structurele verbete
ringen van de sociale en juridische
positie. Die strijd moet leiden tot
gelijkberechtiging met erkenning en
bescherming van de eigen culturele
identiteit. De federatie dient de eigen
stem van de buitenlanders te laten
horen in het overleg met de landelijke
zien van de buitenlanders is en wordt
gevoerd heeft deze mensen in een
uitzonderingspositie gebracht, die
voedingsbodem is voor culturele en
emotionele discriminatie.
De wisselwerking tussen die twee
soorten doet een „discriminatiespi
raal" ontstaan die in sommige landen
(Engeland en Frankrijk bijvoorbeeld)
onaanvaardbare gevolgen heeft. Ook
in Nederland kan het tolereren van
openlijke racistische ontwikkelingen
onvoorziene gevolgen hebben.
Het afschaffen van de slavernij tegen
het eind van de vorige eeuw werd in
sommige gevallen eerder gedicteerd
door economische belangen dan door
mooie ethische principes, zo wordt
overheid en in het contact met de
politieke partijen, de vakbeweging,
de internationale/Europese organen
en de regeringen van de herkomstlan
den. Men is het beu anderen voor zich
te laten praten. Het wordt hoog tijd
geacht dat men zelf over eigen wel
zijn en eigen problematiek spreekt.
Men wil zijn rechten laten gelden, als
individu worden gewaardeerd en als
ingezetene van dit land worden
erkend.
Datzelfde wil. maar dan langs politie
ke weg, de onlangs opgerichte ..Poli
tieke partij Migranten Unie" <PMU
mogelijk maken. De oprichters, van
wie intiatiefnemer is de in Haarlem
wonende heer Ehat Sözer, willen bui
tenlanders van welke nationaliteit of
van welke politieke of geestelijke
stroming ook op grond van hun ge
meenschappelijk belang bijeen bren
gen. Sözer en zijn geestverwanten
stellen dat alle legaal van de Neder
landse samenleving deel uitmakende
buitenlandse werknemers behandeld
dienen te worden alsof zij Nederland
se onderdanen waren.
Mee-stemmen
Om die gelijkberechtiging te berei
ken is het van het grootste belang dat
het buitenlanders allereerst mogelijk
wordt gemaakt aan de raadsverkie
zingen deel te nemen, actief zowel als
passief. Het verkrijgen van „kies
recht voor de buitenlanders" is het
eerste actiepunt van de PMU. In de
statuten staat onder meer: „De par
tij, constaterend dat de Nederlandse
samenleving zich ten opzichte van
buitenlanders soms discriminerend
gedraagt en bevoogend optreedt,
streeft naar een structurele verande
ring van die samenleving en wel in de
eerste plaats door plaatselijk veran
deringen te bewerkstelligen."
Of de PMU zal aanslaan moet worden
afgewacht. De partij is. in tegenstel
ling tot de federatie, ontstaan uit een
Initiatie van bovenaf. Zij zoekt een
onderbouwing, de federatie heeft die
al. Maar voor beide formaties wordt
een taak gezien. Zou de PMU de vleu
gels kunnen uitslaan, dan zou zij
goed werk kunnen doen. Zij zal ech
ter te kampen hebben met het feit
dat de meeste buitenlanders weinig
of niets met politiek te maken willen
hebben.
ADVERTENTIE
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
RC/1
DE Schaduwzij OF VAW DB REVOLUTIE". -
op vereetsgebied is gebeurd.
De organisatoren gaan er vanuit dat
de expositie Nederlandse en Duitse
bezoeker zal trekken. De tentoonstel
ling wordt vooral van belang geacht
omdat aan Duitse kant geen volledig
beeld bestaat van het Nederlandse
verzet, terwijl Nederlanders onvol
doende op de hoogte zijn van wat in
Duitsland zelf tegen het nazi-regime
is ondernomen. De tentoonstelling
wordt voorjaar 1980 gehouden.
DE GESCHENK LP VOOR DE FEESTDAGEN
Je hoeft echt niet zo'n ontzetten
de driftkikker te zijn om ooit in je
leven die haast onbedwingbare
neiging gevoeld te hebben dat je
die ander iets naar z'n hoofd
moest gooien. Héést onbedwing
baar, want de meesten weten zich
op het laatste nippertje toch nog
te beheersen. Maar daarom blijft
die menselijke zwakheid wel
bestaan.
Wie Vara's Prikspel in handen
krijgt, kan zulke geheimde wen
sen rustig in praktijk brengen.
Echt iets naar iemand gooien,
raak als het kan, zonder dat de
begooide persoon er schade of
zelfs maar weet van heeft. Het is
een soort dartboard dat is dat
uit Engeland afkomstige, ronde
bord. waarop je met pijltjes kunt
gooien van voornamelijk
kunststof, waar ook met pijltjes
op gemikt moet worden. En dan
niet gewoon op vakjes waar je de
meeste punten kunt halen, maar
op politici en vakbondsmensen.
Die worden er als suckers bij
geleverd. Allemaal goede beken
den. geliefd of minder geliefd,
maar dat ligt voor iedereen na
tuurlijk verschillend. Je kunt er
vijf tegelijk op het bord plakken
op even zoveel open plekken,
waar een aantal punten op staat.
Het gaat er om we citeren nu
de Varagids „alle opgekropte
agressie die het politieke leven
van afgelopen jaar bij u heeft
opgewekt, in een aantal goed ge
richte worpen kwijt te raken".
Heb je (bij voorbeeld) de meeste
hekel aan minister Scholten van
wege zijn behandeling van de
kernwapen-kwestie, dan plak je
zijn beeltenis dus op het hoogste
aantal te behalen punten. De mi
nister is maar een voorbeeld,
want die zit niet eens tussen de
stickers. Het zijn er tien, min of
meer eerlijk verdeeld over links
en rechts: Van Agt, Wiegel, An-
driessen. Luns. Den Uyl, Van
Thijn, (Wim) Kok. (Arie) Groene-
velt, Lubbers, en als extraatje de
Vara-haan, het arme beest dat
niet minder kritiek naar z'n hop
heeft gehad dan de genoemde
heren, Vrouwen zitten er niet bij.
maar het is niet zeker of dat als
een compliment moet worden
opgevat.
Het gaat er dus om de agressie
van je af te gooien. Wie te weinig
punten heeft verzameld, heeft
zich niet voldoende afgereageerd
en moet zich bijvoorbeeld een
half uur terugtrekken met krant
of radio om een nieuwe voorraad
agressie in te slaan, en dan op
nieuw beginnen. Dat staat in de
spelregels En als tussen die tien
man net niet die ene zit die je het
liefst iets naar zijn of haar hoofd
zou gooien, dan plak je daar ge
woon een fotootje van op het
bord. Gooien lucht op, en wég is
de agressie. De vrede kan dan
gauw getekend worden.
Het is natuurlijk niet meer dan
een grapje of, zoals de Vara toe
licht: „Het gaat meer om de gein
dan om het venijn.
Een geintje
dat in elk geval een spelletje
moet blijven. Het spel is er trou
wen nog helemaal niet, dus mis
schien zitten we er hier en daar
een beetje naast. We hebben het
ook maar alleen van lezen en
horen zeggen, want het prikspel
is nog in de maak. Hetrzal uitslui
tend uitgereikt worden aan Vara-
leden die een nieuw lid aanbren
gen, en ook die kunnen het niet
eerder dan na oudjaar krijgen.
Maar eerst wordt het spel alvast
in een of ander t v.-programma
geïntroduceerd. Misschien kun
nen ze dan politici op hun politie
ke tegenstanders laten mikken.
Of op zichzelf. Of zo.
Miljoenen goede wensen die dit
jaar door de Britten verstuurd
worden, hebben al lang voor de
verzending een spoor van woede
en nijd door het land gegrokken.
Alle fabrikanten van wenskaar-
Het is geen boek, geen poster,
geen wenskaart, en eigenlijk
toch een beetje alle drie wèl. Dat
het zo moeilijk te omschrijven is
ligt aan het feit dat het iets
nieuws is, waarvoor de uitgever
Zomer Keuning, Ede wel
een naam bedacht heeft: de „Do
mino wonderbaarlijke uitklap-
pers". Een beetje overdreven,
want wonderbaar is een opge
vouwen plaat niet bepaald,
maar leuk bedacht zijn die pla
ten wel. In opgevouwen toe
stand is een „domino" zo groot
als een flinke wenskaart, 11 bij
25 centimeter, en uitgevouwen
wel 50 x 132 centimeter. Opge
vouwen (met een plastic hoesje
er omheen) kun je 'm dus eventu
eel als wenskaart gebruiken of
als boekje, want je kunt gewoon
de „pagina's" omslaan, het boek
je dan omdraaien en weer nieu
we pagina's omslaan. Dat komt
doordat ie op deze manier dub
belgevouwen is. Vouw je 'm he
lemaal uit, dan is het een aan één
kant bedrukte poster die je best
aan de muur kunt hangen. Er
zijn tot nu toe twaalf deeltjes,
die per stuk 5,95 kosten. De
bijgaande illustratie is afkom
stig uit het deeltje „katten",
waarin net als in de andere
deeltjes in kleur 94 rassen
staan afgebeeld met een korte
tekst. Verder zijn er domino's
over honden, kruiden en spece
rijen, gevechtsvliegtuigen, aqua
riumvissen. kooi- en volierevo-
gels, reptielen en amfibieën, vo
gels om het huis, naaldbomen en
coniferen, verkeersvliegtuigen,
loofbomen en zoetwatervissen,
en als we de uitgever goed be
grijpen zullen er nog heel wat
meer deeltjes volgen.
kon de casslère op het bureau
vervolgens ook het geleende tien
tje niet wisselen, zodat de Jongen
eerst zelf naar een winkel moest
om zijn boete te mogen betalten.
ten hebben her en der vergaderd
en geprotesteerd, maar dat alles
heeft niet kunnen voorkomen,
dat zo'n honderd miljoen kerst
en nieuwjaarskaarten van
Sowjetrussische makelij voor een
prik verkocht worden De kaar
ten kosten maar een tiende van
de gangbare prijs en daar kan
dus geen mens tegen concurre
ren. Het komt allemaal door een
handeltje van een in Engeland
gevestigde dochteronderneming
van de Amerikaanse Control
Data Corporation. Die heeft de
Sowjet-Unie computers en aan
verwante artikelen geleverd en
als tegenprestatie die miljoenen
kerstkaarten met voornamelijk
religieuze voorstellingen aange
pakt. Die moet het computerbe
drijf dus weer zien kwijt te raken
en zodoende liggen de pakjes met
vrome wensen nu overal in super
markten voor een habbekrats te
koop. De Britse kaartenfabrikan-
ten gooien de distributeur nu al
lerminst fraaie wensen naar het
hoofd. Het is oneerlijk, zegt voor
zitter Galbraith van de federatie
van kaartenmakers „Er is hier
sprake van grove misleiding van
het publiek, omdat er niet bij
verteld wordt, dat die mooie
kaarten afkomstig zijn uit een
land waar Christus verloochend
wordt, waar de kerk nauwelijks
bestaansrecht heeft en waar gelo
vigen vervolgd worden."
Het zal allemaal intussen wel in
de Britse kranten gestaan heb
ben. maar of de Engelsen zich
daardoor laten weerhouden zulke
zonder twijfel mooie kaarten
voor een prik aan te schaffen,
valt sterk te betwijfelen
Geen kleingeld svp Een zes
tienjarige Jongen wilde in Roer
mond een bekeuring betalen,
maar de politie weigerde de 75
dubbeltjes uit zijn spaarpot aon
te nemen Volgens De Limburger
Voor vrouwen die inzicht willen
krijgen in problemen ais energie
en milieu, onderwijs, herverde
ling van arbeid of de diverse vor
men van samenleven in onze
maatschappij, maakt het niet
veel uit of ze lid zijn van de
Nederlandse Christen Vrouwen
Bond. de Stichting Katholieke
Plattelandsvrouwen van Neder
land. de Nederlandse Vereniging
voor Vrouwen met Academische
Opleiding, of een van de andere
vrouwenbonden die er samen
met z'n negenen, die ene Lande
lijke Politieke Scholingscursus
op nahouden. Deze PSC bereidt
politieke voorlichting cn discus
sieavonden voor de bovenge
noemde problemen vallen dit sei
zoen onder de politieke discus
sies waarvan alle afdelingen
van al deze negen verenigingen
gebruik kunnen maken Vrouwen
die geen lid van een van die orga
nisaties zijn, mogen trouwens
ook best aan de cursus meedoen
Overal waar zo'n serie avonden
wordt georganiseerd zijn ze mak
kelijk te vinden Voor het eerst
gebruiken alle verenigings-afde-
lingen een zelfde vignet, het klas
sieke vrouwensymbool met een
vrouwegezicht erin en de letters
PSC ernaast Kan niet missen
