PR roept op tot verzet
gen nieuwe kernwapens
U wilt vanaf nu regelmatig gaan
beleggen.
Maarhoe?
n
L
1
Duitse minister kan
vallen over Strippel
Me braaf is krijgt mooie cel en Beuk baantje
De Amro Bank is er voor
59,-
Jog even, en de publieke opinie komt echt in actie"
MAAG EN DARMEN
VANSTREEK?
IDAG 12 NOVEMBER 1979
BINNENLAND/BUITENLAND
TROUW/KWARTET
9
inze parlementsredactie
ECHT De PPR heeft zaterdag opgeroepen tot algemeen verzet tegen de stationering
e nieuwe kernwapens in Nederland. De radicalen zelf zullen „ieder wettelijk middel"
tegen aanwenden, aldus de strekking van een motie die werd aangenomen op het
2 irscongres van de partij in Utrecht.
ictieleider van de PPR in de
Kamer, Ria Beckers, zei dat
•7 blieke opinie in ons land een
0-1 beeft bereikt vanwaar geen te
meer mogelijk is. Zij herin-
aan de recente enquêtes van
Interkerkelijk Vredesberaad,
lt bleek dat zestig tot zeventig
it van de Nederlandse bevol-
ernwapens in de komende ka-
periode uit Nederland wil zien
ijnen. „Nog even en die publie-
I"! nie komt echt in actie, massaler
ingender dan bij de neutronen-
,re< aldus mevrouw Beckers.
dat alle politieke partijen bij
34|mende Kamerverkiezingen in
uidelijk zullen moeten maken
llen meewerken aan de ver
ing van alle kernwapens van
ids grondgebied. „Die vraag
ook de PvdA, waar nog grote
tra
twijfel is, en die vraag krijgt ook D'66,
die er nog helemaal niet aan toe is",
zei de fractieleidster.
Beckers hekelde de opstelling van
het CDA bij het debat over de kern
wapens vorige week in de Kamer:
weliswaar voorlopig tegen statione
ring, maar wel voor produktie van de
nieuwe kernwapens. „Hoe kan een
partij die zich christen-democratisch
appel noemt, zijn eigen achterban zo
in de kou laten staan?" zei hij.
Doorbraak
Beckers suggereerde dat het kernwa-
penvraagstuk „de mensen misschien
echt de ogen zal openen en een door
braak zal betekenen naar een pro
gressief kabinet. Want dat is waar wij
op uit zijn."
Partijvoorzitter Herman Verbeek, die
zaterdag met 308 van de 394 stemmen
voor twee Jaar werd herkozen, had al
vrijdagavond opgeroepen tot verzet
tegen de plaatsing van nieuwe kern
wapens in Nederland. Zaterdag be
lichtte hij de samenwerking tussen
de linkse partijen, waarvan hij zich
afvroeg of die er eigenlijk wel is. „De
PPR zwerft niet als D'66 tussen de
drie grote partijen zonder daar echt
oppositionele afstand van te nemen.
Ik wijs erop dat D'66 ineens radicaal
democratisch heet, zonder dat waar
te maken. D'66 pleegt politieke dief
stal. Ik vraag me ook af waarom Den
Uyl in zijn algemene beschouwingen
in de Kamer ineens driemaal de term
radicaal gebruikte. Als de progressie
ven radicaal zijn. waarom vinden ze
elkaar dan niet. Waarom gaan we nu,
in de nadagen van Van Agt, niet naar
de kiezer met een alternatief pro
gram?". vroeg Verbeek zich af.
Ria Beckers kritiseerde in haar toe
spraak het matigingsbeleid van het
kabinet-Van Agt. waarbij ze vaststel
de dat voor de vermogensaanwasde-
ling (VAD) al driemaal met matiging
is betaald. „En nu mag de VAD van
Van Agt, maar het mag geen achter
deur zijn om aan de bestaande
machtsverhoudingen te tornen. Een
schijn-VAD dus," aldus de fractie
leidster.
ZIJ herinnerde ook aan de hogere
aardgasprijzen. eigen bijdrage in de
ziektekosten en het sleutelen aan de
uitkeringen. „Natuurlijk vragen de
mensen met de laagste inkomens zich
dan af wat het koopkrachtverhaal
waard is."
Het congres nam zaterdag ook een
motie aan waarin het onaanvaard
baar wordt uitgesproken over het te
rugsturen van 41 christen-Turken
naar hun geboorteland. Het betreft
hier mensen van wie staatssecretaris
Haars (justitie) aanneemt dat zij niet
het gevaar lopen in Turkije te worden
vervolgd om redenen van religieuze
aard. De PRR vindt echter dat dit
gevaar er wel degelijk is.
ADVERTENTIE
Hij (40) is dierenarts. ZVr praktijk voor kleine
huisdieren loopt prima.
Hij heeft een goede pensioenvoorziening. Z\i
oude dag is dus goed verzorgd. Toch wil hg iets
extra's opbouwen.
Liefst doet hij dat door maandelijks automa
tisch geld op een beleggingsrekening over te laten
schrijven.
Zonder veel omkijken verzekert hij zich zo van
een regelmatig groeiend vermogen.
Hij wil een beleggingsfonds dat in kwalitatief
hoogstaande aandelen in de belangrijkste industrie
landen belegt
Dus kiest hij voor het AMRO PIERSON
FUND. Zo profiteert hij van de mogelijkheden van
een internationale aandelenbelegging.
En dat is precies wat hij zoekt. Doordat hy
meedoet in het Amro Pierson Fund streeft hij naar
een goede combinatie van koersgroci en direct
rendement
- AMRO eueGRIHOS MUQU'JKHEDCN
wmmmmjm...
Het AMRO PIERSON FUND maakt deel uit van de vele Amro bclcggingsmoge-
lijkhcden.
Wilt u een beleggingsrekening bij de Amro Bank openen, dan kunt u zich laten
inschrijven bij uw eigen Amro vestiging.
Op de dag dat het fonds uw opdracht ontvangt volgt omrekening in participaties.
Participaties zijn vrij van bewaarloon. Van elke storting, opname of uitkering houden
rekeningafschriften u op de hoogte. Zo houdt u overzicht
Indien u in méér dan één beleggingssoort deelneemt, ontvangt u na iedere wijzi
ging een nieuw totaaloverzicht, alles onder één rekeningnummer.
Wilt u meer weten over de belcggingsmogelijkhcden die de Amro Bank u biedt en
hoe deze afgestemd kunnen worden op uw specifieke wensen? Dan kunt u in elke
Amro vestiging terecht
De brochure Amro Effecten-Beleggingsrekeningen ligt er alvast voor u klaar.
co
VANDAAG
THEO OLOF so ia.,
VIOLIST
T.g.v. dit heuglijke feit presenteren wij het nieu
we JUBILEUMALBUM: J.S. BACH KOMPLETE
SONATAS EN PARTITAS Theo Olof. viool.
Maak kennis met dit schitterend opgenomen
werk.
Nu verkrijgbaar bij uitsluitend de klassieke spe
ciaalzaken.
BACH
UMtATAS
AMD
-23S m
«COP
3 elpees
tijdelijk
PuW. Classical Record Comp. Int.
Huizen (NH). Tel. 02152-50055
ZAKENFLITSEN
Goed en mooi timmerwerk kunt u
alleen bereiken mei ZWEEDS
VURENHOUT Kwal. A. Wij heb
ben dit in ruime voorraad, ook in
lange lengten lol 5 meier Reeds
45 jaar de grootste speciaalzaak
van Rotterdam voor goed timmer
hout WESTERHOUTHANDEL
van BOXTEL. Cath Beersmans-
straat. tel.: 258888-764046.
ECHT LUXE HOUTFINEER in
meer dan 10 houtsoorten en 20
verschillende maten Uit voorraad
leverbaar WESTERHOUTHAN
DEL, Cath Beersmansstraat. Tel
258888-764046.
Goed idee voor bont eerst
ki|ken bi| De Bontkonmg'
Enorme sortering korte en
lange BONTMANTELS. Lage
pnjzen' Mei garantie Des-
gew zeer soepele kredietser
vice. De Bontkonmg. Hoog
straat 97. Rotterdam-C tel
010-117 117 Parkeren v
zaak Bi| koop reisgeld binnen
geh Ned v 2 pers terug
Koopavond tot 21 uur
geopend
Gaat u 'n bontmantel kopen''
Geweldig1 Br) La Reine alle
BONTMANTELS nog legen
lage priizen Nergens zo
goedkoop Echte garantio
Credietservice mogelijk La
Reine. Jonker Fransstraat 75
(vijl en zeventig). Rotterdam-
C. tel. 010-110756 Reisgeld
V. 2 pers wordt bi| koop ver
goed Koopavond geopend
's Maandags gestolen
Bomen, heesters,
VASTE PLANTEN. BLOEM
BOLLEN EN BREED AS
SORTIMENT KAMERPLAN
TEN. TEVENS
Antiekafdeling
INGANG VOOR BEIDE:
Garden Centre
Bloemendaa,
B.V.
HOOOMADESEWEG. LEI
DERDORP. Tel. 071-410377
(PRIVÉ PARKEERPLAATS).
BONTMANTELS!!! BONT
MANTELS!!! Hel Bontman
telpaleis gaal ook in novem
ber nog door met priizen.
waarvan u zult zeggen: 20%
25% benoden de normale
waarde!!! Volle garantie, cre
dietservice mogelijk. Hot
Bontpaleis, Hoogstraat 153
(voetgangersgebied). Rotter
dam-C lel 010-143337
Reisgeld v. 2 pers van uit
geh Ned bij aankoop terug
Donderdags tot 21 uur
geopend
Entosorbine stopt diarree, zuivert de ingewanden en
brengt de maag tot rust. Smaakt aangenaam. Helpt snel
Ixvk ccr\l ilc pchruikvviMirw hrilion
door J. J. Moskau
De kleine meerderheid van de christen-democraten in het parlement van de deelstaat
Rijnland-Paltz in Mainz zal vandaag wellicht precies genoeg zijn om het politieke leven van
minister van justitie Otto Theisen te redden. De minister wacht vandaag een motie waarin de
sociaal-democraten en de liberalen hun gebrek aan vertrouwen uitspreken in de minister
wegens zijn optreden in het proces over de nazi-misdaden in het concentratiekamp Vught.
De oppositie beschuldigt Theisen van
onverantwoordelijk optreden en
volgt daarmee Nederlandse en Duitse
beschuldigingen dat het bureau van
de openbare aanklager van de deel
staat In Frankenthal zijn plicht heeft
verzaakt bij zijn pogingen om een al
eerder veroordeelde nazi-misdadiger
voor de rechter te brengen. De oppo
sitie beschuldigt Theisen ervan dat
hij welbewust een Hamburgse advo
caat en het parlement misleid heeft
door vol te houden dat de documen
ten die zich In handen bevonden van
de openbare aanklagers in Frankent
hal geen materiaal zouden bevatten
op basis waarvan een aanklacht zou
kunnen worden ingediend tegen een
zekere Arnold Strippel.
Toch wordt beweerd dat Strippel, als
onder-commandant van het concen
tratiekamp in Vught, persoonlijk be
trokken is geweest bij een uiterst
wreed optreden in Januari 1944, toen
74 vrouwen enkele dagen achtereen
werden vastgehouden in een cel van
enkele vierkante meters, Een aantal
van deze vrouwen kwam bij dit zoge
noemde bunkerdrama om het leven.
Buchenwald
Strippel werd in 1949 veroordeeld op
beschuldiging van moord wegens zijn
aandeel in de praktijken in Buchen
wald. Hij kreeg daarvoor levenslang,
een straf die later werd omgezet in
een kortere gevangenisstraf Toen hij
in 1968 vrij kwam, kreeg deze man,
die veroordeeld was voor tenminste
21 moorden, een schadevergoeding
van 121.000 mark voor de periode die
hij ln de gevangenis had doorge
bracht. Strippel woont .nu in Frank
furt en kijkt de toekomst vol vertrou
wen tegemoet.
Hoewel het al sedert eind 1967 be
kend was dat de openbare aanklager
ln Frankenthal in het bezit was van
documenten die betrekking hadden
op de tragedie in Vught, leek een
proces er op korte termijn niet in te
zitten. In Juli van dit jaar kaartte een
Nederlands slachtoffer de zaak aan
bij de Hamburgse advocate Renate
HQsing, die op haar beurt minister
Theisen vroeg wat er in Frankenthal
ging gebeuren, als er al iets ging ge
beuren.
Theisen verklaarde dat er geen aan
wijzingen waren dat bij de officiële
behandeling van de zaak sprake was
van het verhinderen van strafopleg
ging. De advocate die daarmee niet
tevreden was, presenteerde haör ma
teriaal vervolgens aan de sociaal-de
mocratische oppositie in Mainz. die
het op haar beurt in de landdag aan
de orde stelde. Minister Theisen deel
de de landdag mee: „Aangenomen
kan worden dat de Nederlandse docu
menten geen materiaal bevatten dat
van doorslaggevend karakter is voor
de bewering dat Strippel zich zou
hebben schuldig gemaakt aan daden
waarbij mensenlevens verloren zijn
gegaan".
Slordig
Intussen heeft het centraal register
van nazi-misdaden in Ludwigsburg
Theisen al een brief gestuurd waarin
zijn beweringen worden tegengespro
ken. Afgelopen woensdag werd het
bestaan van deze correspondentie in
de landdag onthuld. De premier van
Rijnland-Paltz, Bernhard Vogel,
heeft Theisen in deze zaak steeds
gesteund en heeft de schuld gescho
ven op het bureau van de openbare
aanklager in Frankenthal. dat hij er
van beschuldigde onverantwoorde
lijk slordig te werk te gaan.
Ook al overleeft Theisen vandaag een
motie van wantrouwen, dan zijn zijn
dagen als minister toch geteld. Hij is
verwikkeld in tal van schandalen,
waarvan de meest bedroevende pas
nu volledig in de publiciteit komt.
Het blijkt dat de openbare aankla
gers in Mainz ln een onvoorstelbaar
laag tempo een onderzoek hebben
Ingesteld naar een mysterieus geval
van een man die tijdens voorlopige
hechtenis om het leven kwam en
wiens lichaam talloze blauwe plek
ken vertoonde, die. naar wordt ge
zegd. het resultaat zouden zijn van
het brute optreden van vier gevange
nisbewakers.
Buitenland
Theisen, die tijdens de Tweede We
reldoorlog piloot was, behoort niet
tot de grote lichten uit het kabinet-
Vogel. Hij heeft zich ogenschijnlijk
op het vraagstuk van de verjaring
van oorlogsmisdaden en nazi-misda
den in het algemeen overtuigend uit
gesproken. In een eind vorig Jaar ge
publiceerd interview kwalificeerde
hij zulke misdaden „als de ergst
denkbare overtredingen die onze wet
telijke orde kent". En hij voegde
daaraan toe dat zulke gevallen met
alle mogelijke zorg moesten worden
afgewikkeld omdat Duitsland „het
grootst mogelijke belang moet hech
ten aan de publieke opinie in het
buitenland".
De aandacht die in het buitenland
besteed wordt aan de Theisen-Strip-
pel-affaire als element in de discussie,
is de afgelopen dagen regelmatig op
gedoken ln de commentaren in de
Westduitse media. De in Koblenz ver
schijnende Rheln-Zeitung schreef
en weerspiegelde daarmee de beden
kingen van de parlementairiërs ln de
landdag dat het gevaar bestaat
„dat dit geval opnieuw de twijfels in
het buitenland versterkt aan de inte
griteit van de Westduitse recht
spraak".
IICO JORG
evangenis die sterk deed denken aan de Bijlmerbajes bezochten we
v Orleans. Hoewel het pand al weer tien jaar oud is, treffen we er
geavanceerde technieken aan dan in de Bijlmer. Zo konden de
iren niet alleen elektrisch ont- en vergrendeld worden vanuit een
He, met televisiemonitoren uitgeruste controlekamer per afzonder-
gevangeniseenheid, maar de deuren zwaaien ook op afstand be-
heiemaal open, hetgeen de celinspectie vereenvoudigt en de
van de gevangene voortdurend onder druk zet. En de ln iedere
nwezige intercom-installatie wordt in werking gesteld zonder dat
ampje gaat branden zoals wel in de Bijlmerbajes, zodat een
Igene ook niet weet of hij wordt afgeluisterd.
mgenis, het New Orleans Communi-
rection Centre, heeft een capaciteit
man en is gebouwd na gerechtelijke
De oude nog functionerende New
rak Parish Prison, had een geringere
eit. maar was niettemin met 1000
fvuld. Soms werden eenpersooncel-
f' vier man bewoond. Dat was de
rechter te gortig geworden en hij
onconstitutioneel geoordeeld. Van-
e nieuwe gevangenis, die overigens
oude verbonden blijft doordat de
Poenen kunnen promoveren naar de
of voor straf „degraderen" naar de
-|i
leeft men de gevangenis een bijzon
estemming gegeven, namelijk dat
Idelijke „restitution". De gevangenen
door arbeid in of buiten de inrich-
ld te verdienen om dit ten goede te
tomen aan het door hen gemaakte
slachtoffer of aan een fonds ten behoeve
van anonieme slachtoffers.
Veel arbeid wordt bulten de Inrichting ver
richt in allerhande betrekkingen, terwijl de
gevangenis zelf over een uitgebreide keu
ken beschikt waarin behalve het inrich-
tingsvoedsel, ook maaltijden voor bejaar
den worden bereid. Dit gaarkeukenwerk
wordt eveneens behoorlijk beloond ten be
hoeve van het „restitution-program".
De omstandigheid dat veel gevangenen bui
tenshuis werken brengt mee dat nauwelijks
geweldsdelinquenten worden toegelaten:
gevangenen wegens vermogensmisdrijven
vormen de hoofdmoot van het „klantenbe
stand". De veiligheidsvoorzieningen voor
deze relatief „onschuldige" categorie ge
vangenen doen dan ook tamelijk overdre
ven aan. Maar dat schijnt nu eenmaal over
al ter wereld onvermijdelijk te zijn: de
nieuwste technische snufjes worden inge
voerd, niet omdat ze nodig zijn. maar omdat
ze bestaan.
Gunsten
Het regime in de gevangenis maakt gebruik
van een geperfectioneerd systeem van gun
sten in ruil voor aangepast gedrag. Bij ons
hebben de gunsten veelal betrekking op in
wezen minder belangrijke of nietige zaken
als: welk baantje kan een gevangene krij
gen (in de keuken, ais reiniger, in de radio-
kamer etc.); een sigaretje, van een bewaar
der mogen draaien, kloppen door de be
waarder op de celdeur voordat hij binnen
komt, snel geholpen worden bij een verzoek
om naar de wc te mogen, etc.
Maar de gunsten die in deze gevangenis in
New Orleans vallen te verlenen, hebben véél
betekenis. Als een gevangene zich ordelijk,
gehoorzaam en coöperatief gedraagt, kan
hij daarvoor na verlooop van tijd beloond
worden met een ruime cel, een ruimte waar
op sommige studenten jaloers zouden zijn:
loop-, zit- en werkruimte genoeg naast het
bed. en bovendien ramen naar twee kanten.
Iedere eenheid heeft zo een paar ruime
cellen te verdelen voor gedweeë gedetineer
den. Maar de ruime cel als privilege kan een
gevangene ook weer worden ontnomen als
op zijn gedrag wat aan te merken valt door
het personeel.
Precies zo ligt het met het privilege een
paar uur vrij de stad ln te mogen, naar
familie te mogen, een nacht weg te blijven,
ja zelfs het weekend elders door te mogen
brengen. Wij waren dus wel benieuwd naar
de maatstaven die worden aangelegd voor
deze bij ons als gunsten nauwelijks beken
de faciliteiten.
Dat bleek heel eenvoudig te zijn: wie goede
arbeidsprestaties levert en te kennen heeft
gegeven geleerd te hebben zich naar de
normen van de directie te gedragen, dat wil
zeggen een fatsoenlijke kerel te zijn, die
maakt een leste kans „in de prijzen te
vallen". Dat wil zeggen dat de directie uit is
op gedragsverandering van de gevangene
en dat, als zij ziet dat de gevangene zich
gedraagt zoals zij graag wil, de beloningen
deze gedragsverandering ondersteunen.
Schijn
Inmiddels sluit men daar dan kennelijk de
ogen voor de omstandigheid dat veel men
sen ln een „beklemde" situatie best naar de
pijpen van een ander willen dansen maar
dat de aanpassing grotendeels schijn is.
Wat in dit systeem van beloning voor
schijnaanpassing bepaald een wrange nas
maak geeft is, dat zeker in het Zuiden van
de Verenigde Staten, waar de gevangenis
bevolking bijna kompleet zwart is. deze
zwarten zich moeten voegen naar de blanke
midden-klasse-normen.
De onverbloemheid waarmee de blanke
functionaris van het „restitutionprogram"
die ons rondleidde ons vertelde dat het zto
normen zijn, waaraan de gevangenen moe
ten voldoen, lijkt mij nogal geschikt om
haat tegen de blanken op te wekken. Want
gepakt, gestraft en gevangen gehouden te
worden door blanken is toch nog net iets
anders dan ln de huid van een blanke te
moeten kruipen om mooie voorrechten
deelachtig te worden. Zo'n systeem bete
kent toch spelen met vuur. Misschien is het
ook echte naïviteit van zulk personeel, om
dat dit gunstenstelsel zo harmonisch in
haakt op een algemene mentaliteit ook
buiten de gevangenis van „grijp Je kans".
Hoe dan ook: vol trots werd ons de uitge
breide keuken vertoond waar we geen smet
op de vele vierkante meters roestvrij staal
konden vinden. En met zo mogelijk nog
meer trots werd ons de hypermoderne tand-
artsultrusting en ziekenboeg getoond. Daar
konden we geen enkele klant op de vele
vlerkante meters vloeroppervlak vinden.
Dat kwam doordat gespecialiseerde verzor
ging in deze moderne gevangenis niet ren
dabel was, zodat de klanten voor de noodza
kelijke medische verrichtingen naar de be
lendende oude gevangenis werden ge
bracht. We zagen trouwens zo vaak moder
ne medische apparatuur zonder klanten,
dat we ons langzamerhand begonnen af te
vragen of zulke ziekenvoorzienlngen alleen
ten gerieve van bezoekers worden aange
legd.
Een kort gesprek over het restitutiepro
gramma besloot dit bezoek. Lang niet ieder
slachtoffer was gediend met aandacht In de
vorm van schadevergoeding van de kant
van de dader Angst voor represailles van
zijn kant of gewoon de wens helemaal niets
met hem te maken te hebben brengt vele
slachtoffers ertoe restitutie af te wijzen.
De verdiensten van de gevangenen komen
dus vaak ln algemene fondsen en onder
deze optiek blijkt dit restitutieprogramma
een geprivilegieerde vorm van dwangarbeid
te zijn. Oeprivilegieerd. omdat het soms
buiten de gevangenis mag worden verricht.
En dat is „winst" vergeleken bij arbeid in
gevangeniswerkzalen. Maar zonder de
fraaie saus van „restitutie" zou dat niet veel
anders zijn.
Dit is het tweede verhaal in een serie
artikelen van onze juridische medewerker
over het gevangeniswezen in de Verenigde
Staten. Het eerste verscheen zaterdag.
Het Community Correction
Centre in New Orleans.
