et milieu bepaalt schoolkeus
Rechercheurs ontkennen
contacten met tipgever
amer vraagt Veder
cht beleid te voeren
Hogere
rente
bij de ABN.
ABN Bank
rereldbank kan
[men niet helpen"
Evangelische Progressieve
Volkspartij
In proces moordaanslag op Turk
Tot in de verre
toekomst is
ombuigen nodig
f van moties bij debat Volksgezondheid
N op de bres
)r effectenbeurs
Marinejagers voor
miljoen verkocht
i
Turk krijgt
zeven jaar
voor doodslag
il
ET{AG 9 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
gren welgestelden maken vier keer zoveel kans op havo-vwo
ADVERTENTIE
;e onderwijsredactie
.G Kinderen van
jtelde ouders hebben
ïaal zoveel kans om op
:hool voor havo-vwo te-
te komen als kinderen
rbeiders. Dit blijkt uit
nderzoek van het Cen-
V Bureau voor de Statis-
iport van het CBS is van groot
1 omdat het laatste grote onder-
an prof. Van Heek) betrekking
gegevens van vijftien jaar
l In de nu verschenen statis-
de gegevens verwerkt van
die in 1977 van de lagere
ramen.
jjfrs van het CBS tonen aan, dat
aaar mammoetwet weinig heeft
Terd aan de sociale ongelijk-
het onderwijs. Er bestaan nog
aparte brugklassen voor ver-
Ie vormen van voortgezet on
derwijs. Met name de keus tussen
lager beroeps onderwijs en mavo-ha-
vo-vwo is vrij definitief. Deze keus
wordt in hoge mate bepaald door het
sociale milieu van de ouders.
Van de arbeiderskinderen gaat één
op de twee naar het beroepsonder
wijs. Van de kinderen van hogere
employés (waar ook de vrije beroepen
bij horen) gaat slechts één op de tien
naar het lager beroepsonderwijs. Het
omgekeerde is ook waar. kinderen
van hogere employés hebben vier
maal zoveel kans op een school voor
havo-vwo als arbeidskinderen.
Begaafdheid
Uiteraard speelt ook de begaafdheid
van kinderen een belangrijke rol. Om
het effect daarvan na te gaan heeft
het CBS de leerlingen ingedeeld in
vijf prestatieniveaus. Algemeen geldt
dan; hoe hoger het prestatieniveau,
des te hoger de schoolkeus. Maar de
sociale afkomst gooit wel roet in het
eten. We geven hieronder de cijfers
voor de jongens, omdat de invloed
van het sociale milieu daar het
sterkst is.
Bij de groep met het hoogste presta
tieniveau gaat van de arbeiderszonen
66 procent naar het havo-vwo. Van de
zonen van hogere employés kiest ech
ter 84 procent voor havo-vwo. Bij het
op een na hoogste prestatieniveau
blijkt de invloed van het sociale mi
lieu nog sterker. Van de zonen van
hogere employés gaat dan nog 63
procent naar havo-vwo, van de zonen
van arbeiders niet meer dan 36
procent.
Ook hier geldt het omgekeerde: zo
nen van hogere employés maken min
der kans in het lager beroepsonder
wijs verzeild te raken. Van de jongens
met het laagste niveau komt bij de
hogere employés 72 procent in het
lager beroepsonderwijs terecht, van
de zonen van arbeiders bijna iedereen
(ruim 90 procent).
De verschillen zijn iets kleiner als
.men mavo, havo en vwo bij elkaar
neemt De trek naar het algemeen
voortgezet onderwijs is elk jaar gro
ter. Maar voor kinderen uit lagere
inkomensgroepen wordt het dan toch
al gauw mavo, terwijl de hogere inko
mensgroepen hun kinderen als het
even kan (en soms ook als het niet
kan) naar een school voor havo-vwo
sturen.
Schoolhoofd
Bij de overgang naar het voortgezet
onderwijs speelt ook het advies van
het schoolhoofd een belangrijke rol.
Het beeld dat deze adviezen opleve
ren wijkt niet veel af van het hier
gegeven overzicht Wel hebben ou
ders de neiging om iets vaker mavo-
havo-vwo te kiezen dan de hoofd der
school raadzaam acht. Opmerkelijk
is bovendien dat het advies van
schoolhoofden bij kinderen uit lagere
sociale milieus nogal eens te laag
uitvalt. Zo krijgen arbeiderszonen
van het hoogste prestatieniveau in
één op de zes gevallen een lager
advies.
Meisjes kiezen gemiddeld een hogere
schoolsoort dan Jongens. De sociale
verschillen werken voor meisjes iets
minder sterk door. Kinderen in ste
den hebben een voorsprong op kinde
ren van het platteland.
Brugperiode
De nieuwe gegevens van het CB8
kunnen een rol gaan spelen in de
discussie over de plannen van minis
ter Pais en staatssecretaris De Jong
met betrekking tot de invoering van
een tweejarige brugperiode (om
streeks 1990). Met name de oppositie
in de Tweede Kamer zal er op wijzen,
dat gelijkheid van kansen moeilijk te
bereiken is als er ook in de toekomst
verschillende brugklassen blijven be
staan. De regering wil in de eerste
twee Jaar wel zoveel mogelijk hetzelf
de lesprogramma voorschrijven,
maar de verschillende schoolsoorten
blijven bestaan. Daardoor zou vol
gens tegenstanders van dit plan ook
de selectie naar sociaal milieu blijven
bestaan.
KERN "kwestie van leven of dood:
STOP de waanzinnige bewapeningsspiraal!
DOORBREEKT HET GEWELDSDENKEN!
Het evangelie van radikale gerechtigheid en vrede wijst een
DERDE WEG tussen kapitalisme en kommunisme.
Wij staan voor een beslissende keuze inzake de wapenwed
loop.
Niet alleen plaatsing in West-Europa maar ook produktle
van nieuwe atoomraketten betekent een aanslag op de
schepping als zodanig.
De laatstgehouden partijraad van de
riep resoluut op om dit moment een keerpunt te doen zijn.
Juist principiële zaken als deze zijn Inzet voor een hergroe
pering in de Nederlandse politiek.
Er moet een alternatief komen voor het huidige regeringsbe
leid
EPV, Postbus 304, 3350 AH PAPENDRECHT
Op dit adres
aanvragen resolutie partijraad EPV van 27-10-79 (ook telefo
nisch mogelijk via nr. 078-150371)
uitgebreid informatie-pakket 2.50 (in postzegels of door
storting op giro 3892447 t.n.v. penningm EPV te Papendrecht)
aanmelding als lid
en onzer verslaggevers
ERDAM Als de We
nk zich wil richten op
ne mensen, betekent
bank moet „discrimi-
1 wat betreft de landen
eun van haar krijgen.
Laar schrijft dat in het'
ft „De Wereldbank en de
waarop hij gisteren aan de
Jniversiteit promoveerde tot
[in de economie. Vrij vertaald:
vooruitstrevende regeringen
zoveel aandacht aan een
[ontwikkeling die alle bevol-
;pen ten goede komt, en
zou voornamelijk aan die re-
Bteun moeten worden gegeven
Wereldbank.
ogenblik gaat een groot deel
ontwikkelingshulp van de
it naar derde wereldlanden
al wat beter gaat. De Wereld-
leeft met name in die landen
uwen; zij zijn kredietwaardig,
dpk is er, aldus de promovendus,
s^l geslaagd haar leningenbeleid
buigen, en te concentreren op
Ins te ontwikkelingslanden. Wel
er, zo bleek onlangs tijdens de
rgadering in Belgrado, overwo-
Jet langer te lenen aan landen
iet gemiddelde inkomen dertig
t is van het inkomen in de
landen (de Westerse landen
met Japan). De kans dat dat
echter klein.
proefschrift houdt Van Laar,
n 1972 tot 1974 bij de Wereld-
in Washington verbleef, en in
ontwikkelingslanden werkte,
ooral bezig met de vraag in
re de bank in staat is de arme
n in de ontwikkelingslanden te
helpen. Hij is daarover niet bijster
optimistisch. Wil de Wereldbank in
ternationaal vertrouwen blijven ge
nieten (van de Westerse landen en
dan met name de Verenigde Staten),
dan zal zij landen met zeer uiteenlo
pende regimes moeten lenen.
De Wereldbank zelf is van mening dat
zij de steun van de machtige en in
vloedrijke groepen (met andere woor
den: de grote boeren en de handela
ren) nodig heeft, als tenminste haar
plannen niet gedwarsboomd willen
worden. Dat betekent, aldus Van
Laar, dat plattelandsprojecten ge
richt op de armen op meer weerstand
kunnen rekenen dan programma's
die de plattelandselite naar zijn eigen
hand kan zetten. „Op die manier kun
nen Wereldbank-programma's zelfs
het lot van de armen verslechteren,
hoe goed bedoeld ze ook zijn."
De Wereldbank verstrekt voor twin
tig miljard gulden aan leningen per
jaar (vooral voor concrete projecten
zoals de bouw van dammen, de aan
leg van wegen, het verbeteren van
drinkwatervoorziening), en is daar
mee op dit terrein het belangrijkste
VN orgaan. In de eerste vier hoofd
stukken van zijn proefschrift houdt
Van Laar zich bezig met de verande
ringen binnen de bank, de landen die
van de bank profiteren en het perso
neelsbeleid. Wat betreft het interna
tionaliseren van de staf meer per
soneelsleden uit ontwikkelingslan
den wordt, zo schrijft hij, „slechts
zeer langzame vooruitgang geboekt".
Door de vergroting van de interne
doelmatigheid (efficiency) binnen de
Wereldbank tenslotte, worden de mo
gelijkheden kleiner, aldus Van Laar,
om projecten „nieuwe stijl" (gericht
op de armen) op te zetten en om
daadwerkelijk te luisteren naar de
verlangens van de ontwikkelings
landen.
Minister Andriessen:
DEN HAAG (ANP) Tot in de verre
toekomst zullen ombuigingsopera
ties in ons land nodig blijven, alvo
rens een gezonde verhouding tussen
de particuliere en de collectieve sec
tor tot stand zal zijn gebracht. Minis
ter Andriessen van financiën heeft dit
gisteren gezegd bij de presentatie van
een boek van de uitgeverij Elsevier,
dat de titel heeft: „De economie kan
barsten".
Op de foto VNO-vooriitter Van
Veen (links) en minister Andriessen.
Het is onjuist te menen, aldus An
driessen, dat de collectieve sector pas
sedert de oliecrisis van 1973 te hard is
gaan groeien. Dat gebeurde al veel
eerder en ik heb daar al herhaaldelijk
tegen gewaarschuwd, zei Andriessen.
Wat zo langdurig verkeerd is ge
groeid, kan niet op korte termijn wor
den hersteld. Het is echter niet waar,
zoals het nieuwe boek suggereert, dat
er niets wordt gedaan aan ombuiging.
De ombuiging, aldus Andriessen, is in
gang gezet en zal worden voortgezet.
Door de reeds genomen maatregelen
kunnen de verstorende invloeden van
buitenaf, die zijn opgetreden, beter
worden opgevangen door onze econo
mie, aldus Andriessen.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De recherche
van de gemeentepolitie in
Utrecht ontkent dat zij voort
durend in contact heeft ge
staan met de 28-jarige Utrech
ter Kees C., die ervan wordt
verdacht een poging tot
moord op een 26-jarige Turk
te hebben uitgelokt.
Twee rechercheurs hebben vorige
maand bij de rechter-commissaris
verklaard dat de man slechts een
maal met hen heeft gesproken en dat
zij hem daarna niet meer hebben
gezien.
De verklaring van de rechercheurs
werd gisteren voorgelezen door de
president van de Utrechtse recht
bank, mr. K. S. Bieger. tijdens de
voortzetting van het proces tegen C.
en vier andere verdachten. Volgens C.
heeft hij tot driemaal toe met de
politiemannen gesproken over het in
Turkse kring levende plan om Musta
fa Esklci, een lid van de groepering
„Grijze wolven", om het leven te
brengen. Na het derde gesprek zou hij
nog enkele malen tevergeefs hebben
getracht met de rechercheurs in con
tact te komen.
De beide politiemannen hebben be
vestigd dat C. hen in april op het
politiebureau in Utrecht heeft opge
zocht met de tip dat enkele Turken
op wraak zonnen, nadat in maart ^un
27-jarige landgenoot Muzaffer C. was
doodgeschoten. In hun verklaring
zeggen zij dat zij van C. een „verward
verhaal" te horen kregen, en dat zij
met hem afspraken dat hij zou terug
komen, wanneer hij meer wist. Vol
gens hen hebben zij C. nadien niet
meer teruggezien, maar hebben zij
onlangs wel van een collega gehoord
dat de tipgever nog eens op het bu
reau was geweest en naar hen had
gevraagd.
Verzekering
C. zelf zegt dat er op dat eerste ge
sprek met de rechercheurs nog twee
zijn gevolgd, en dat hem bij die con
tacten de verzekering werd gegeven
dat hij zou worden gewaarschuwd
„als het te link werd". Op die manier
zou hij, als tipgever, wel meer met de
politie hebben samengewerkt. C.
hoopte naar zijn zeggen dat hij, aldus
opererende, de aanslag op Eskici zou
kunnen verhinderen. Enkele Turken
zouden hem hebben benaderd met
het verzoek de aanslag, tegen beta
ling, te plegen.
Een derde politieman heeft bij de
rechter-commissaris verklaard dat C.
ongeveer vier keer op het politiebu
reau is geweest, al wist hij zich niet
meer te herinneren wanneer hij hem
daar had gezien. Bij een van die be
zoeken had hij de afwezige recher
cheurs nog laten omroepen. Volgens
de rechercheurs had C. na zijn aan
houding wegens de inmiddels ge
pleegde moordaanslag op Eskici. te
genover hen niet laten blijken dat hij
het hen kwalijk nam dat ze niet meer
te bereiken waren geweest.
onze parlementsredactie
HAAG De meeste
ies in de Tweede Kamer
en gisteren hun kritiek
et beleid van staatssecre-
Veder-Smit van volksge-
heid omgezet in een ware
van moties. De Kamer
k gisteren in tweede ter
van het debat over de
oting van volksgezond-
steren antwoordde de staatsse-
is op de eerste termijn van de
De manier waarop zij dat
bracht de oppositie tot de ge-
e mevrouw Veder en haar mi-
J Ginjaar te confronteren met
notie van wantrouwen. Dat ge-
Be gisteren niet. Een van de rede-
dat de fractie van de Partij van
beid er nog niet over heeft kun-
spreken. Overigens wordt niet
icht dat gedurende deze begro-
>ehandeling de socialisten nog
biets zullen komen.
2DA liet gisteren in milde ter-
ware kritiek op mevrouw Veder
linken. Lansink kwam met een
een onzer verslaggevers
TERDAM De communisten
e Amsterdamse gemeenteraad
n zich zorgen over de hoofdste
le effectenbeurs. Zij vrezen dat
iurs in de internationale handel
meer voor vol wordt aangezien,
aanleiding van de „vlucht" van
Bccesvolle, kleine onderneming
ron uit Dieren naar de beurs
Londen. Onlangs gaf Vitatron
ikant van hoogwaardige labo-
iumspullen en pace-makers
hartpatiënten) een zeer groot
eienpakket uit op de Londense
De CPN-fractie vindt dat B en
et de Vereniging voor de Effec-
andel moet gaan praten om te
komen dat de beurshandel
emt.
motie, waarin zeven verzoeken aan de
regering werden gedaan en waarin in
feite om niets anders wer^ gevraagd
dan beleid.
Allereerst een vestigingsbeleid voor
artsen, apothekers en paramedici,
zoals fysiotherapeuten, dat gericht is
op een praktijk verkleining.
Grote praktijken
Grote praktijken belemmeren dat er
meer artsen aan het werk kunnen en
houden een verbetering van de eer
stelijns zorg tegen. Dat is hard nodig,
willen er patiënten uit peperdure zie
kenhuisbedden worden gehouden of
niet bij even kostbare specialisten
terecht hoeven komen, als dat niet
noodzakelijk is. Ook op dat vesti
gingsbeleid gericht, wil het CDA har
de maatregelen inzake tarieven en
honoraria die nu nog in medische
sferen gelden.
Ook wil het CDA dat de staatssecre
taris het probleem van de hoge bedra
gen voor goodwill bij overname van
artsenpraktijken aanvat. Die wens
leeft ook bij de oppositie. Op dit
ogenblik staat het artsen, die ermee
ophouden niets in de weg om astrono
mische bedragen voor hun praktijk te
vragen. Dat maakt het voor begin
nende artsen moeilijk om zich te ves
tigen, maar verplicht die artsen te
vens voor zichzelf een fiks inkomen
veilig te stellen. Dat hebben ze wel
nodig willen ze de enorme hypothe
ken op de goodwillsom kunnen af
lossen.
Het CDA wil verder het versterken
van poliklinieken, zodat mensen niet
per se in een ziekenhuisbed verzeild
hoeven raken. Artsen moeten verder
zoveel mogelijk in dienst van het zie
kenhuis komen, zodat er binnen het-
ziekenhuis geen „eigen bedrijfjes
meer ontstaan, die kosteloos gebruik
maken van materiaal en huisvesting,
aangeboden door het ziekenhuis."
Fysiotherapeuten
CDA-woordvoerder Van Rooijen wil
dat fysiotherapeuten binnen twee
maanden met eigen voorstellen ko
men die de eigen bijdragenvoorstel-
len van mevrouw Veder kunnen ver
vangen.
De staatssecretaris heeft in haar brief
van 26 maart voorgesteld om een
aantal behandelingen die een fysio
therapeut uitvoert door de patiënt
zelf te laten betalen. Dat zijn meestal
behandelingen die uiterst langdurig
zijn en waarvan door de staatssecre
taris de noodzaak niet wordt inge
zien. Nu er kritiek is uit de hoek van
de fysiotherapeuten, stelt Van Rooi
jen voor dat zij zelf met eigen vormen
van bezuinigingen komen. Deze mo
tie zal zeker steun krijgen van de
WD. Ook die partij richtte zich in
eerste termijn kritisch op het voorstel
van mevrouw Veder.
De Partij van de Arbeid vraagt van
mevrouw Veder om er voor te zorgen,
dat inkomens van medici die nu door
minister Van Aardenne van economi
sche zaken te hoog worden bevonden,
vóór 1 januari 1983 resoluut van de
baan zullen zijn.
HAARLEM (ANP) De oude onder
zeebootjagers „Zeeland" en „Fries
land" van de marine zijn gisteren
voor ruim een miljoen gulden ver
kocht aan een Spaans slopersbedrijf.
Na de kijkdagen in Den Helder vond
de eigenlijke verkoop plaats in het
centraal belastinggebouw te
Haarlem.
Tijdens de kijkdagen meldden zich
zo n 130 gegadigden, maar de marine
had toen al zo'n 900 ton aan onderde
len (kanonnen, motoren, raketten)
van ieder schip gesloopt. „Alle vitale
delen voor strategisch gebruik zijn
eraf gehaald en de militaire installa
ties die er nog op zitten zullen onder
toezicht van de marine worden gede
monteerd." aldus de heer Bakker van
het ministerie van defensie.
Op de verkoping werd ook een groot
aantal roei- en zeilsloepen, roeivlet-
ten en -jollen, alsmede schroot, draai
banken. elektromotoren, elektroni
sche artikelen en personenauto's en
vrachtwagens van de Koninklijke
Marine aangeboden. De meeste goe
deren gingen tegen redelijke prijzen
van de hand.
ADVERTENTIE
In verband met de ontwikkeling van de rente op
de geld- en kapitaalmarkt heeft de ABN besloten
onderstaande rentetarieven te verhogen.
Met ingang van 9 november 1979:
972% (was9'/4%) Spaardeposito 6 jaar vast
972% (was 9'/4%) Spaardeposito 5 jaar vast
974% (was 9 Kasbiljet einddatum 1-3-1986
974% (was 9 Kasbiljet einddatum 1-3-1985
974% (was 9 Kasbiljet einddatum 1-3-1984
974% (was 9 Groeikasbiljet na 5 jaar(mi.v. 9 nov.)
8 (was 7'/2%) Spaar-Extra-rekening II
7 %(was6'/2%) Spaar-Extra-rekening/boekje
De rentevergoedingen op de overige
spaarvormen zijn ongewijzigd gebleven.
Dagelijkse renteberekening.
Het zogenoemde Turken-proces
stond gisteren ook verder geheel in
het teken van tegenspraak. De even
eens van uitlokking verdachte Turk
Schabettin D. (37) ontkende dat hij
op enige manier bij de moordaanslag
betrokken was geweest. Hij kende
Eskici zelfs niet, zei hij. Volgens Kees
C. had D. hem gevraagd Eskici neer
te schieten Hein zou als beloning
daarvoor 10.000 gulden en een wapen
zijn aangeboden.
Geconfronteerd met die belastende
verklaring, zei D. dat Kees C. „van a
tot z" loog, en dat dit wel uit andere
verklaringen zou blijken. Dat laatste
was gisteren niet het geval: de ver
dachten bleven elkaar tegenspreken.
Bert V. (19), die ten slotte het schot op
Eskici loste, zei dat hij daartoe was
overgehaald door Kees C., die weer
beweerde dat hij de moordaanslag
wilde verijdelen, ondanks de druk die
de vader van het slachtoffer van de
eerste schietpartij op hem uitoefen
de. Deze vader hield op zijn beurt de
rechtbank voor. dat juist Kees C. het
plan had geopperd Eskici dood te
schieten.
Alsof het allemaal nog niet onontwar
baar genoeg was, vertelde Kees C. de
rechtbank gisteren ook nog dat D.
hem na de moordaanslag op Eskici
had gevraagd of hij ook de Turkse
restauranthouder Tahir Ejder wilde
liquideren. Daarvoor zou hem een be
drag van 14.000 of 15.000 gulden zijn
geboden. Van Ejder wordt gezegd dat
hij in Utrecht een vooraanstaande rol
speelt bij de „Grijze wolven".
'Onbegrijpelijk'
D. zei die beschuldiging van Kees C.
„volkomen onbegrijpelijk" te vinden,
waarbij hij erop wees. dat Ejder een
bloedverwant van hem is. Ejder zelf,
als getuige gehoord, zei zich niet te
kunnen voorstellen dat D. hem uit de
weg zou willen ruimen. Hij was, zei
hij, nog aanwezig geweest bij de be
snijdenis van diens zoon.
Na alle beschuldigingen te hebben
aangehoord, zocht de rechtbank eni
ge steun bij de cultureel-antropoloog
drs. M. J. A, Penninx, die een studie
heeft gemaakt van de Turkse verhou
dingen. Penninx wist de rechtbank te
vertellen dat met de opkomst van het
politiek geweld in Turkije ook de,
huurmoord daar zijn intrede heeft,
gedaan.
Het proces wordt vandaag voortgezet
met onder meer het requisitoir.
UTRECHT - De Utrechtse recht
bank heeft gisteren de 19-jarige Turk"
Ramazan G. veroordeeld tot een ge-1'
vangenisstraf van zeven Jaar met af-*
trek van voorarrest. G., die op 18»
maart zijn 27-jarige landgenoot Mu-»
zaffer C. doodschoot en ook op diensij
23-jarige broer Mesut schoot, werd)
schuldig bevonden aan doodslag, po
ging tot doodslag en overtreding van
de vuurwapenwet. De rechtbank'
achtte niet bewezen dat G. met voor-4*
bedachten rade heeft gehandeld.
De officier van Justitie, mr. A. Her-
stel, had veertien dagen geleden we-,
gens onder meer moord een gevange-
nisstraf van negen Jaar tegen G.t
geëist.
Bij de berechting van O. waren zeer
strenge veiligheidsmaatregelen ge
troffen, omdat er rekening mee werd
gehouden dat de schietpartij een po
litieke achtergrond had. Er was spra
ke van een wraakactie van de wel als
fascistisch aangeduide Turkse groe
pering „Grijze wolven". In het vonnis
wordt gesteld dat de rechtbank ervan
uitgaat dat bij de dader politieke
overwegingen „waarschijnlijk geen
enkele rol hebben gespeeld
De rechtbank verwierp het beroep op
overmacht en op noodweer of nood
weerexces. waarop de verdediger van
O. zijn pleidooi fundeerde. Wel werd
rekening gehouden met een reeks
verzachtende omstandigheden, ver
band houdende met „de Turkse her
komst van verdachte". Ook is over
wogen dat G. al zwaar gestraft is,
onder meer omdat zijn familie alle
contact met hem heeft verbroken. I
