Jacht wordt verder beperkt
Tekening van een lezer
rouw
Commentaar
elke leeftijd heeft iets goeds
kt in het absurde
Op terreinen van 'Natuurmonumenten'
roken in bed
geen gewiebel
doodgevaarlijk
mevr. de gaulle
LDAG 9 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
■iets te doen aan het indammen
de enorme Europese melkove-
otten en de daaruit voortko-
de velprodukten, is een re-
ng-apparaat uitgevonden: de
Het beest geeft melk, omdat
naast gras wordt bijgevoerd
een van melk afgeleid pro-
1, melkpoeder. Dit betekent,
leen koe met minder gras dan
heen kan volstaan, dat per
S are grasland meer koeien kun-
Igrazen. Meer koeien leveren
wendbaar mqer melk en melk-
ler, dat ze voor een deel ook
weer mogen opeten.
•erste alinea van dit verhaal is
joverre ongenuanceerd, dat
in wat eenzijdig worden belas-
Want niet alleen koeien her-
^wen melkpoeder als veevoer,
varkens, mestkalveren en an-
vee vinden het produkt regel-
'e^ig op het menu. Duidelijk is,
de waanzin van overschot-pro-
ties, dat wil zeggen: een pro-
tie die niet kan worden ver-
it. hier ten top is gedreven,
rschotten zijn verspilling van
idstoffen, arbeid en kapitaal,
wellicht beter elders hadden
nen worden aangewend, en
rom in principieel en econo-
ch opzicht onverteerbaar.
kwestie van de Europese over
men is opnieuw, en naar wij
en voor de laatste maal, actu-
geworden in het begrotingsde
in het Europese Parlement,
dit instituut werd, na de
idbouwraad (de negen minis-
van landbouw in de EG) ge-
j.fronteerd met de werkelijkheid
het Europese landbouwbeleid.
enzeventig procent van de Eu-
:se begroting, die vijfenveertig
ajard gulden omvat, is voor re-
tejing van de Europese land-
wpolitiek. Van die vijfenze
procent is ruim de helft
ie[emd voor de financiering van
werschotten. Immers, de Euro-
Jle Gemeenschap garandeert een
ere prijs voor elke geprodu-
a de liter melk en als die liter
n| kan worden verkocht, dan
hij door de gemeenschap
Daarbij komen nog de
ten van vervoer en opslag.
4gens Europees commissaris
jtjdelach staat het einde van het-
>Jn door de gemeenschap financi-
li is op te brengen, voor de deur.
niet snel wordt ingegrepen zal
landbouwbudget andere ge-
l enschappelijke taken die geld
ten (bijvoorbeeld het regionale
eid) in gevaar brengen. De
idbouwraad heeft dit gevaar
Ier ogen gezien, maar miste de
•d om bij te sturen. Het Euro-
Parlement heeft de negen
listers van landbouw, dankzij
endementen van parlementa-
Piet Dankert, echter terugge
en van deze heilloze weg.
ndelach suggereerde, dat een
;ere afdracht van BTW-gelden
or de lidstaten van de EG dan
bijna één procent van nu onver-
jdelijk zal worden, wil de Euro-
e begroting een sluitend geheel
ven. Deze suggestie dient te
rden verworpen, niet omdat hij
itiek onhaalbaar zou zijn (zoals
lister Van der Stee, geen tegen-
nder van verhoging, verklaar-
i, maar omdat de overschotten
onverlet blijven. Verhoging
de afdracht van BTW-gelden,
dan niet politiek haalbaar, is te
htvaardigen, mits ook de over-
lotten kunnen worden wegge-
rkt.
Waar het het Europese landbouw
beleid aan heeft ontbroken, is.
naast het prijsbeleid van nu, een
marktbeleid, dat rekening houdt
met de afzetmogelijkheden. Dit
inzicht is al jaren geleden doorge
broken, zodat hier bijna een open
deur wordt ingetrapt. Duidelijk is,
dat met prijsverhoging of -verla
ging geen produktieverhoging,
resp. -verlaging wordt gereali
seerd; dat prijzen in de praktijk
maar één kant op kunnen en wel
omhoog.
Om deze reden moet worden afge
zien van melkprijsverlaging ter
demping van de melkplas. In de
eerste plaats, omdat deze maatre
gel vooral de kleinere melkvee
houders treft voor wie de bomen
toch al niet tot de hemel groeien.
In de tweede plaats, omdat lang
niet zeker is, dat prijsverlaging
lijdt tot kleinere produktie. Het
tegendeel zou waar kunnen zijn:
boeren zouden, om te voorkomen
dat hun inkomen afkalft, kunnen
besluiten de produktie juist op te
voeren.
Om dezelfde redenen is verhoging
van dc medeverantwoordelijk
heidsheffing (nu een half procent
per liter geproduceerde melk)
geen goed idee. En dan bedoelen
we niet de verhoging,maar de me
deverantwoordelijkheidsheffing
(boeren spreken van „strafhef-
fing") zelf. De heffing is bedoeld
om de zuiveloverschotten te finan
cieren, niet om af te breken.
Meer steek houdt een suggestie
van het Landbouwschap. Dit or
gaan bepleit de invoering van pre
mies voor melkveehouders, die
vrijwillig de produktie van melk
verminderen. Een bezwaar van dit
voorstel zit in de vrijwilligheid. De
premies moeten wel erg aantrek
kelijk zijn, wil de boer bereid zijn
tot produktievermindering (en dus
ook een lager inkomen) te be
sluiten.
Ten slotte is er de mogelijkheid tot
contingentering van de melkpro-
duktie per boer. Dit systeem van
verplichtende produktie-afspraken
zou kunnen worden ingevoerd als
de hierboven beschreven premie
suggestie van het Landbouwschap
onvoldoende zoden aan de dijk
zet. De voordelen van dit systeem
liggen voor de hand: de produktie-
omvang van melk kan ineens of
geleidelijk worden aangepast aan
de vraag, en men kan, als dat
wenselijk wordt geacht, in de agra
rische zuivelsector iets aan inko
mensherverdeling doen.
Zo zouden de grote, op haast indu
striële wijze werkende melkvee
houders bij voorbeeld tien procent
van hun melkproduktie kunnen in
leveren en de kleinere melkvee
houders twintig procent meer kun
nen voortbrengen, zodat per saldo
toch een gewenste produktiever
mindering wordt bereikt. Als daar
na mocht blijken, dat de
inkomenspositie van geen enkele
melkveehouder bevredigend is.
dan kunnen de EG-melkprijzen
worden verhoogd.
Aan de hier positief gewaardeerde
voorstellen kan gemakkelijk het
predikaat „politiek onhaalbaar"
worden meegegeven. Het zij zo.
maar wordt het niet de hoogste tijd
nu eens duidelijk en op hoog ni
veau te formuleren wat in deze
zaken wenselijk is? Want door een
jarenlang zich richten op „het poli
tiek haalbare" is de Europese
landbouwpolitiek niet een van
kracht tot kracht voortgaande be
weging geworden, maar zijn wij
bijziend geworden en hebben wij
ons leren neerleggen bij situaties,
die in wezen te absurd zijn om na
te vertellen.
door Hans Schmit
AMSTERDAM De jacht in
de terreinen van de Vereni
ging tot behoud van Natuur
monumenten zal verder wor
den beperkt. Nadat Natuur
monumenten vorig jaar be
paalde dat afschot alleen nog
maar toelaatbaar is ter beper
king of voorkoming van scha
de. wil de vereniging nu ook
het aantal diersoorten waar
op in dat uiterste geval het
geweer mag worden gericht,
drastisch beperken.
In een nota over de jacht in de terrei
nen die Natuurmonumenten beheert,
stelt het bestuur voor de mogelijk
heid tot afschot te beperken tot der
tien diersoorten. De andere 32 dier
soorten waarop volgens de jachtwet
(onder uiteenlopende voorwaarden)
nog mag worden gejaagd, mogen in
principe op de terreinen van Natuur
monumenten niet meer worden ge
schoten. Waar dat nu nog het geval is
zal dat worden beëindigd zodra de
verleende jachtrechten zijn afge
lopen.
De nota, die zaterdag op de vergade
ring van de verenigingsraad in
Utrecht aan de orde komt, gaat aan
zienlijk verder dan wat het bestuur
aanvankelijk voorstelde en waarmee
de verenigingsraad het vorig jaar no
vember niet eens was. De discussie
over de toelaatbaarheid en de om
vang van de jacht wordt binnen Na
tuurmonumenten reeds jaren ge
voerd. Aanvankelijk conformeerde
devereniging -zich globaal aan de
koers van de wetgever: de jacht is
toegestaan, tenzij dit in strijd is met
de belangen van het natuurbeheer.
Ook het in 1962 vastgestelde jacht-
standpunt volgende die koers, zij het
dat de jacht in de terreinen van Na
tuurmonumenten meer beperkingen
werd opgelegd dan in de jachtwet.
Ruim drie jaar geleden volgde een
principiële ommezwaai, toen Natuur
monumenten aankondigde het aan
gehangen jachtstandpunt „ja. tenzij"
te willen vervangen door „nee, ten
zij". Dat wil zeggen: alleen afschot
wanneer een diersoort zich zo ontwik
kelt dat de waarde van het natuurge
bied afbreuk wordt gedaan of wan
neer op aangrenzende gronden ernsti
ge financiële schade wordt aange
richt.
Het standpunt van Natuurmonumen
ten (inmiddels uitgegroeid tot de
grootste natuurbeschermingsorgani
satie met meer dan een kwart miljoen
leden) viel in jagerskringen in slechte
aarde. Natuurmonumenten bezit
ruim 32.000 hectaïe natuurgebied en
1 Grauwe gans
2 Vlaamse gaai
3 Roek
4 Smient
5 Kauw
6 Rietgans
7 Kolgans
de jagers vreesden dat een deel van
de jachtvelden voor de jacht verloren
zou gaan: lang niet alle jacht is im
mers beheersjacht, ofschoon jagers
ons dat graag doen geloven. De om
mezwaai van Natuurmonumenten
bracht echter niet alleen jagers in het
geweer, ook binnen andere natuurbe
schermingsorganisaties ontstond dis
cussie over de jacht. Zo hebben nu
ook Vogelbescherming, Dierenbe
scherming en de Koninklijke natuur
historische vereniging nieuwe jacht-
standpunten bepaald waaraan even
eens het „nee, tenzij" ten grondslag
ligt.
De eerste jachtnota van het bestuur
van Natuurmonumenten leidde vorig
jaar november op de vergadering van
de verenigingsraad tot de nodige ver
warring. Ook stuitte de nota op ver
zet, omdat de jacht volgens een groot
aantal afgevaardigden op te veel dier
soorten bleef toegestaan. Het bestuur
heeft in het oorspronkelijke voorstel
stevig geschrapt en stelt nu voor als
diersoorten waarbij afschot kan
plaatsvinden:
edelherten, reeën, damherten, wil
de zwijnen:
hazen, konijnen, fazanten:
wilde eenden, meerkoeten;
houtduiven, zwarte kraaien, ek
sters, verwilderde katten.
Schade
De belangrijkste overwegingen die
Natuurmonumenten hierbij hanteert,
zijn dat een aantal van deze diersoor
ten aanzienlijke schade aan gewas
sen en culturen kan aanbrengen of de
terreinen aanzienlijk kan beschadi
gen, waardoor plante- en diersoorten
achteruitgaan of geheel verdwijnen.
Ook beschikken enkele dieren, zoals
het edelhert en het wildzwijn, over
geringe leefruimte en moet met af
schot overbevolking worden voorko
men. In vergelijking met het stand
punt van een jaar terug heeft het
bestuur van Natuurmonumenten een
flink aantal dieren die toen nog be-
jasgbaar werden geacht, bescher
ming geboden. Dat geldt onder meer
voor zeven vogelsoorten: grauwe
gans, rietgans, kolgans, smienten,
roeken, kauwen en vlaamse gaaien,
terwijl ook de zo fanatiek bejaagde
vos in de toekomst op de terreinen
van Natuurmonumenten de jager
niet meer hoeft te vrezen
Ondanks deze forse inkrimping be-
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859. 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
staat de kans dat de lijst van dier
soorten waarbij uit beheersoverwe-
gingen afschot kan plaatsvinden, nog
verder wordt teruggebracht. Zo heeft
een aantal leden van de verenigings
raad voorgesteld ook de eksters,
meerkoeten en zwarte kraaien te
schrappen, terwijl ook achter het
voorkomen van de haas op deze lijst
vraagtekens worden gezet. De positie
van de haas is minder gunstig dan
wel wordt aangenomen. Zo verdwij
nen door het intensief gebruik van
graslanden veel legers en siieuvelen
door intensief maaien veel jongen
Soorten
Alle andere diersoorten die in de
jachtwet worden genoemd, zullen in
principe niet meer op de terreinen
van Natuurmomenten worden afge
schoten. De jachtwet noemt momen
teel 83 soorten, maar op 38 soorten is
de jacht niet meer geopend, zoals
bijvoorbeeld op de zeehond, sperwer,
slechtbalk, aalscholver, blauwe reiger
en korhoen. Op de overige 45 soorten
mag het gehele jaar dan wel een ge
deelte van het Jaar onder bepaalde
voorwaarden worden gejaagd. Bij die
45 soorten bevinden zich door tegen
standers van de jacht sterk aange
vochten soorten, zoals de watersnip,
houtsnip, goudplevier en spreeuw
Dat Natuurmonumenten deze in de
jachtwet genoemde dieren nu ook
gaat beschermen door in principe
geen toestemming meer voor afschot
te geven, wil niet zeggen dat in een
uitzonderlijke situatie niet van die
regel zal worden afgeweken. Ieder ter
rein heeft zijn eigen kenmerken en
het zal kunnen voorkomen dat in een
bepaalde situatie ingrijpen noodza
kelijk wordt geacht, ook als het die in
de jachtwet genoemde soorten be
treft die Natuurmonumenten niet be-
jaagbaar acht. Wanneer echter van
de voorgestelde regels wordt afgewe
ken, zal daarvan melding worden ge
maakt in het jaarlijkse verslag over
het beheer van de terreinen.
Gifeieren
Welke problemen zich bij het beheer
kunnen voordoen, bleek dit voorjaar
op het vogeleiland Griend in de Wad
denzee, waar zich een explosie van
zilvermeeuwen voordeed. .Normaal
broeden op Griend slechts één of en
kele paren zilvermeeuwen; dit voor
jaar waren het er zeventig. Hierdoor
werden kwetsbaarder vogelsoorten
verdreven en uiteindelijk werd beslo
ten gifeieren in de nesten van de
zilvermeeuwen te leggen, waardoor
een groot aantal zilvermeeuwen werd
gedood. Overigens was het aantal
broedparen van andere vogelsoorten,
zoals grote stern, visdief en noordse
stern, toch nog aanzienlijk lager dan
in andere jaren
Overigens zullen de voorgestelde be
perkingen niet van de ene dag op de
andere kunnen worden doorgevoerd
In een groot aantal terreinen is de
Jacht nog verhuurd en moet worden
gewacht tot de contracten zijn afgelo
pen. Ook heeft Natuurmonumenten
nog juridische verplichtingen, die bij
voorbeeld zijn aangegaan bij de aan
koop van een terrein waarbij als voor
waarde werd gesteld dat er kon wor
den gejaagd. Hoewel het in de prak
tijk nog wel wat jaren kan duren
voordat het standpunt van Natuur
monumenten doorweekt en afwijkin
gen van de richtlijnen mogelijk zijn.
is de stap van Natuurmonumenten
toch van groot belang. Want het is
een logisch uitvloeisel van het groei
ende besef van de noodzaak van een
natuurbeheer dat zich richt op de
instandhouding van natuurlijke
evenwichten, waarbij voorplezier
jacht geen plaats meer is
ADVERTENTIE
'Juan Carlos
verbouwereert vriend $n
vijand door de kwaliteit
van zijn koningschap.
Er zit een man op ae
troon, geen marionet.'
Dtch Schaap over de koning van
Je generaals en de communisten
m de nieuwe Zero
Onderscheiding Tot commandeur
in de orde van de Nederlandse Leeuw
is bij bevordering benoemd mr M S
van Oosten, procureur-generaal bij
de Hoge Raad
Rechterlijke macht Mr A H. M
Jansen-Steinbacher is benoemd tot
vice-president van de arrondisse
mentsrechtbank in Maastricht Even
eens tot vice-president van die recht
bank is benoemd mr L P A M
Hofstee
Elke leeftijd heeft zijn eigen
charmes. Jaja, dat zeggen ze alle
maal omdat ze niet willen toege
ven dat oud(er) zijn niet leuk is.
Zo redeneer je zolang je nog jong
bent. En wat is „oud" dan in je
ogen? Als je twaalf bent, vind je
twintig al oud, daarna lijkt dertig
weer een mijlpaal, voor de derti
gers is veertig een soort grens,
maar de veertigers vinden zich
zelf jong vergeleken bij vijftigja
rigen. Vijftigers kijken tegen de
zestigste verjaardag op, omdat
pensioen en aow naderen, maar
als je de zestig eenmaal gepas
seerd bent voel je je nog lang
geen oudje, zeker niet als je naar
boven-zeventlgers en -tachtigers
kijkt, hoewel ook die zich nog
lang kiplekker kunnen voelen
„Oud" is dus maar heel betrekke
lijk. Het lijkt alleen maar oud
zolang je er tegenaan kijkt. Als je
zelf nog „aan de goede kant" van
een mijlpaal zit, kun je je onmo
gelijk voorstellen dat elke leef
tijd zijn charmes heeft. Je gaat
dat pas geloven als je zelf ouder
geworden bent. Dan ervaar je dat
al die mensen toch gelijk hadden
Alleen moet iedereen dat voor
zichzelf ontdekken. Dat wordt
ons door het maatschappelijk ge
beuren niet altijd even makkelijk
gemaakt, vindt Mensen en Nu.
dat zich in het novembernummer
op de leeftijdkwestie werpt, want
„er is in onze maatschappij een
nadrukkelijke tendens in de rich
ting van jong en mooi". Maar
goed, desondanks hebben de
meeste mensen ingezien dat hun
leven, hun leeftijd, net zo waarde
vol is als die van jongeren. Men
sen van Nu laat vijf mensen zeg
gen hoe ze hun leeftijd ervaren.
Een meisje van 21 („een prima
leeftijd") vindt het niet leuk om
ouder te worden: „Voor je er erg
in hebt ben je al zestig< Ik
accepteer het wel dat ik ouder
word, als ik er over nadenk, maar
m'n eerste reactie is toch: bah.
ouder."
Een man van dertig: „Zo tegen
mijn verjaardag hield dat getal
dertig me erg bezig. Ik vond het
echt een soort magische grens,
een soort definitief afscheid van
je jeugd. Ik had ook het idee dat
ik nu eigenlijk in alle opzichten
volwassen moest zijn. geen twij
fels meer mocht hebben." Ach
teraf vindt hij dat zelf onzin. Der
tig is nóg een leeftijd van niks.
zegt hij. Wel heeft hij gemerkt
dat hij „steeds beter in het vel
komt te zitten, niet zozeer licha
melijk, maar wel geestelijk(
Ik heb meer rust en verdieping
van binnen gekregen, en dat is
prima."
Een vrouw van veertig zag er
aanvankelijk tegenop als tegen
„een enorme leeftijd", maar zou
nu voor goud meer jonger willen
zijn. Haar vermogen tot relative
ren is gegroeid, constateert ze, en
ze durft nu nee te zeggen als ze
iets niet wil. „Echt, ik ervaar dit
als een ideale leeftijd. Het zijn
jaren waarin je nog zo vreselijk
veel kunt. je bent nog net niet
oud, maar bent wel bevrijd van
veel onzekerheden van de jeugd."
Dat schijnt te veranderen als je
vijftig wordt. Een man die bijna
zo „oud" is. heeft er moeite mee
„dat in deze wereld kennelijk al
leen jonge mensen meetel
len! Het is net alsof lk me nog
steeds moet waarmaken, terwijl
mijn verstand en mijn gevoel me
zeggen dat dat onzin is." Hij zegt
ook te merken dat er een zekere
geestelijke spankracht gaat ont
breken. „Het kost me nu veel
meer moeite om overeind te blij
ven. om aanslagen op mijn eigen
innerlijke overtuigingen en op de
2aken die ik als waardevol in
mijn leven zie, al te slaan." Maar
„lk heb ook geleerd dat de tijd op
zichzelf vaak een helende factor
is en dat je niet altijd zelf onmid
dellijk hoeft in te grijpen."
En hoe houdt een man van 87.
zich staande? „Je probeert zo
lang mogelijk bij de wereld te
blijven horen, er deel van uit te
maken. Als je dat niet doet, kun
je wel ophouden." Hij vindt de
wereld niet zo leuk meer; alles
draait om geld, de mensen wor
den er zo oppervlakkig door. „Ik
begrijp best veel. maar tegen
woordig moet Je alles maar be
grijpen en tolereren. Maar vaak
zijn de dingen die mensen doen
zo egoïstisch en kil." Hij schildert
nog en heeft zijn vrienden. „Een
mens kan niet zonder vrienden.
En ouderdom is een verrijking
van je leven, als je je hart maar
open houdt."
nog één sigaretje voor het slapen
gaan? Best, maar dan niet in bed,
waarschuwt de Brusselse brand
weer De brandweermensen zijn
zo geschrokken van het aantal
slachtoffers alleen vorig jaar
kwamen twaall Brusselaars om
die zelf brand hadden gesticht
door in bed te roken dat ze alle
inwoners van de Belgische hoofd
stad een foldertje hebben ge
stuurd, waarin nog eens op de
gevaren wordt gewezen
Op het eerste gezicht een dood
gewone kinderwagen, maar dan
wel met een bijzondere onder
kant: er zitten zes in plaats van
vier wielen onder, wat er vol
gens de fabrikant die zijn uit
vinding onlangs in Keulen pre
senteerde voor zorgt dat de
wagen minder wiebelt en veel
makkelijker van en op hoge
stoepranden getild kan worden.
De bazen van een slangenpark
dichtbij Johannesburg meenden
dat het slangenkenners geweest
zijn die een paar dagen geleden
veertig letterlijk doodgevaarlijke
slangen uit het park gestolen
hadden pof adders, pythons,
boa constrictors, reuzenanacon-
da's en meer van dat spul De
dieven blijken nu kwajongens te
zijn, van wie er één anoniem om
de beloning van ruim duizend
gulden vroeg. Een zak vol slan
gen werd op zijn aanwijzing in
een openlucht-bioscoop gevon
den, een andere zak was in de
buurt van het park verstopt en
kwam boven water doordat een
vader, ook anoniem, opbelde om
te vertellen dat zijn twee zoons
de reptielen daar verborgen had
den. De uitgeloofde beloning is
niet uitgekeerd, omdat nog
steeds niet bekend is wie de jon
gens zijn.
Aan de vooravond van de tiende
.sterfdag van haar man is de we
duwe van generaal Charles de
Gaulle. mevrouw Yvonne de
Gaulle-Vendroux, op 79-Jange
leeftijd in het ziekenhuis overle
den. Toen haar man op 9 novem
ber 1970 stierf, bleef zij nog tot de-
herfst van 1978 in het grote land
huis La Boisserie in Colombey-
les-deux-Egllses wonen, dat het
echtpaar zich in 1934 had aange
schaft. Daarna verhuisde ze naar
een rusthuis in Parijs, omdat de
villa haar te groot werd en boven
dien veel te kostbaar ln onder
houd. In het afgelopen jaar pro
beerden haar kinderen Philippe
en Elisabeth La Boisserie in
stand te houden door het huls
open te stellen voor toeristen,
waarop een landelijke actiegroep
de Franse regering vroeg het huis
als nationaal monument voor het
ngeslacht te bewaren
Mevrouw de Gaulle. die in haar
Parijse Jaar tweemaal ln het zie
kenhuis moest worden opgeno
men, wordt begraven in het fami
liegraf in Colombey, naast haar
man en hun ln 1948 overleden
dochter Anne
Zinkend casino Dat een
heel casino ln de Phillppijnse
hoofdstad Manila kan zinken, is
pas te begrijpen voor wie weet
dat Je daar in de haven als casino
ingerichte schepen vindt Een
van die drijvende casino's is in
brand gevlogen en naar open zee
versleept, omdat het ai zinkend
de pier zou kunnen beschadigen
Mét de inventaris is naar schat
ting zo n vijftien miljoen gulden
aan geld en waardepapieren naar
de haaien gegaan
