Cliënten niet zo agressief
Kernwapendebat
in Tweede Kamer
|Jemeenten oneens
pet plannen Wiegel
markim
'Instellingen democratisch besturen'
Actie-voerende leukemiepatiënt overleden
Baginda Maharadja
Schaalvergroting lost niets op'
Wedgwood
serviezen
Albeda over sfeer op Arbeidsbureau
elektrische treinen kompleet v.a. 79.50
Comité verzamelde ruim 100.000 handtekeningen
)p de christelijke scholen
hogelijk personeel tekort
nelle berechting
werkgevers met
llegalen in dienst
/?*sr
.V- ift
Nijmeegse jurist bepleit in proefschrift:
„Limburg moeilijker
bereikbaar
in telefoonverkeer"
Rita
tijdloze
tafelcultuur
BIJDAG 9 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
'an onze parlementsredactie
iEN HAAG Minister Albeda (So-
lale Zaken) houdt vol, dat het wel
jeevalt met agressie van cliënten
ip gewestelijke arbeidsbureaus. De
vindsman reageert daarmee op
geruchtmakende kritiek van de
imene Rekenkamer, onafhan-
k controleur van overheidsuit-
iven. Agressie tegen de medewer-
s van de arbeidsbureaus zou er
oorzaak van zijn, dat er teveel
Itkeringen verstrekt worden.
e Rekenkamer meende, dat vele
«rerkloosheids)uitkeringen ten on-
SNfechte niet worden verlaagd of stop-
rt. Een werkloze kan het recht
een uitkering verspelen door
"«Jiiet. of onvoldoende, pogingen te
>e' loen om een baan te krijgen. Als
rol iet arbeidsbureau zulk een gebrek
;n' lan medewerking constateert kan
ov< flat gemeld worden aan gemeenten
en bedrijfsverenigingen, die de uit
keringen verstrekken.
Minister Albeda Zegt, dat die be
richtgeving niet per se nodig is om
een uitkering te verlagen of stop te
zetten. Uit cijfers, die de minister
verstrekt aan de Tweede Kamer
commissie voor de rijksuitgaven,
blijkt dat gemeenten en bedrijfsve
renigingen wel degelijk „eigener be
weging" maatregelen nemen.
De bewindsman beaamt, dat de ver
strekkers van uitkeringen lang niet
altijd worden „ingeseind" vanuit de
arbeidsbureaus. Maar Albeda ge
looft niet, dat dit te wijten is aan (de
angst voor) agressie.
Hij baseert die mening op een on
derzoek verricht door de hoofdin
specteurs-directeuren voor de ar
beidsbemiddeling. Volgens Albeda
heeft de Rekenkamer „teveel ge
wicht gegeven aan agressie van
cliënten", het feit, dat er leemten
zitten in de informatiestroom van
uit de arbeidsbureaus, heeft vol
gens de bewindsman andere oor
zaken.
Weerstand
Er is een „onmiskenbare weerstand
van vele uitvoerende ambtenaren
tegen het zenden van kennisgevin
gen of bezwaarschriften" naar ge
meenten en bedrijfsverenigingen
Die ambtenaren vinden het moei
lijk om hun taak als adviseur en
bemiddelaar te rijmen met een rol
als controleur.
Daar komt bij, dat de arbeidsbe
middeling veel meer tijd vergt dan
er eigenlijk beschikbaar is. Daar
door komt de controlerende taak op
de achtergrond, betoogt Albeda.
Bovendien zien de mensen van het
arbeidsbureau dat „uitkeringsorga
nen niet altijd op gelijke wijze rea
geren" op de wel verstrekte infor
matie. Dat is bepaald geen stimu
lans voor hun controle.
Albeda heeft er overigens wel be
grip voor, dat gemeenten en be
drijfsverenigingen niet één lijn trek
ken. De werkloosheidsuitkeringen
zijn immers op verschillende wette
lijke regelingen gebaseerd. Albeda
kondigt aan dat hij het intrekken of
verlagen van uitkeringen wil
stroomlijnen. Hij zal daartoe richt
lijnen en aanbevelingen opstellen
en wil voorts advies vragen aan de
Sociaal Economische Raad over
deze kwestie.
Vervolg van pagina 1
den. Hierdoor ontstaat er meer tijd
voor onderhandelingen met de Sow-
jet-Unie dan in het voorstel van Frin-
king (CDA) die in 1981 al de zaak wil
gaan bekijken.
Scholten verzekerde het CDA dat het
in 1983 ook nog mogelijk zal zijn om
het aantal raketten waarover al tot
invoering was besloten, terug te
draaien als de onderhandelingen met
:ef
vu n onze Haagse redactie
HAAG De gemeenten willen dat minister Wiegel (binnenlandse zaken) zijn plannen
'rdpr de bestuurlijke reorganisatie op de helling zet. Deze boodschap viel gisteren in vele
maarden te horen op het bijzondere congres van de Vereniging van Nederlandse gemeen-
iE waar tweeduizend gemeentebestuurders tegen deze plannen protesteerden.
jens burgemeester H. Buiter van
t( ningen gaan de plannen uit van
i achterhaalde filosofie, dat be
ert ïrlijke problemen op regionaal ni-
|u zijn op te lossen door schaalver-
egting. Met zijn collega mr. J. van
isakkers van Terheijden wees hij
a dat er juist dringend behoefte is
schaalverkleining.
kritiek van de gemeentebestuur-
richtte zich met name op het
■d
ijl
-d ADVERTENTIE
voorstel van minister Wiegel, om de
zorg voor brandweer, politie, open
baar vervoer, gezondheidszorg en na
tuurbescherming van de gemeenten
over te hevelen naar de provincie.
„Daarmee wordt de gemeente gede
gradeerd tot een doorgeefluik, een
filiaal van rijk en provincie en komt
het bestuur verder van de burger af te
staan," zei burgemeester mr. L. van
Splunder van Hardenburg.
Zijn collega Buiter zei, wat de brand-
weertaak betreft, dat de vrijwillige
brandweerman zich moet kunnen
herkennen in de belangen die hij
moet behartigen. „Wederzijdse kame
raadschap speelt dan ook een grotere
rol dan de professionele werkverhou
ding. De bevelslijnen dienen dan ook
vrij kort te zijn. Aan provinciale of
rijksbrandweergeneraals met balken
en strepen bestaat op lokaal niveau
weinig behoefte," aldus Buiter.
Hij pleitte ervoor het beheer over
brandweer en ook politie op lokaal
niveau te handhaven. „Een groot
schalige organisatie heeft een nega
tieve invloed op de betrokkenheid
van de burgers bij de plaatselijke
afdelingen van de provinciale brand
weer en politie."
„Reorganisatie binnenlands bestuur" was bet thema van het congres dat de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten donderdag in het Congresgebouw in Den Haag hield. Op de foto enige deelnemers van links naar rechts:
burgemeester Buiter van Groningen, minister De Ruiter van Justitie, minister Wiegel van Binnenlandse Zaken en
voorzitter, burgemeester J. A. F. Roeien van Arnhem.
de Sowjet-Unie enig succes opleve
ren. Een eventueel besluit tot plaat
sing van deze raketten in december
aanstaande zal niet automatisch tot
werkelijks invoering in 1983 leiden,
benadrukte Scholten.
Minister Van der Klaauw (buiten
landse zaken) nam duidelijk stelling
tegen de wens van de linkse fractie
om in december iedere besluitvor
ming uit te stellen. De linkse fracties
menen dat op deze manier heh best
met de Russen onderhandeld kan
worden
De NAVO meent dat het alleen zinnig
is met de Russen te gaan onderhan
delen als men zelf een duidelijke be
sluitvorming tot modernisering van
de kernwapens achter de rug heeft.
Niet besluiten is onverantwoord, zo
wel uit veiligheidsoogpunt als uit on
derhandelingsoogpunt, zei minister
Van der Klaauw. De onderhandelin
gen worden dan verstoord, de Russen
hebben al een aantal nieuwe SS-20
raketten ingevoerd, de NAVO blijft
dan zitten met een achterstand, zei
de minister.
Hij waarschuwde tegen een eenzijdi
ge Nederlandse opstelling want dan
zal onze invloed in de NAVO op het
punt van de terugbrenging van de rol
van de kernwapens tot nul worden
gereduceerd. Van der Klaauw wees
erop dat Nederland op dit terrein al
enig succes heeft bereikt De NAVO is
bereid een verschuiving in de nucleai
re wapensystemen van de korte
dracht naar de middellange dracht te
bestuderen
Zo'n verschuiving is in het Neder
lands parlement vaak bepleit oindat
korte dracht van atoomwapens zeer
gevaarlijk wordt geacht. Verminde
ring van de korte dracht van wapens
zal ook gevolgen hebben voor de
atoomtaken die Nederland heeft. Mi
nister Scholten kondigde aan dat een
moderniseringsbesluit van de mid
dellange afstandskenrwapens in de
cember door hen gevolgd zal worden
door beslissingen om een aantal
atoomtaken van Nederland geleide
lijk af te schaffen.
Nevelen
k
g n onze onderwijsredactie
DUDA— Hoewel er op dit moment
ofite werkloosheid onder leerkrach-
bestaat, zou er na 1983, met name
het protestants-christelijk onder-
s, wel weer een tekort aan onder
zend personeel kunnen ontstaan.
1 ze waarschuwing gaf drs. A. Bult
teren op de vergadering van de
eyeniging van docenten aan christe-
;e opleidingsinstituten.
waarschuwing van de heer Bult
h t geheel in de lijn van het betoog
n t de directeur van de Utrechtse
JJademie „Jan van Nassau" zaterdag
in Trouw hield. Ook de heer Bult
isent dat de aanmelding van eerste-
ars studenten bij opleidingsscholen
t een bedenkelijk laag peil is ge-
ald. Hij verwijt het ministerie van
Mr van Splunder laakte het, dat be
langrijke onderdelen van Wiegels
plannen nog in nevelen zijn gehuld,
waardoor zicht op het totaal ont
breekt. Hij constateerde, dat van een
serieuze overheveling van taken van
rijk naar provincies nagenoeg geen
sprake is, terwijl daar zo dringend
behoefte aan is. „Daarvoor moeten
e„en?lld'ge allerlei wetenschappelijke studies
,«£ei N^andse worden verricht. Voor centralisatie is
van l982 dreigt de dupe te geen ondcraoell nodlg dat ZOge-
V°n1OTB» wanhoopsenquêtes naamd doelmatiger is. doe Je dat
gewoon!
van 1979".
De snelle daling van het aantal stu-
.-Burgemeester Van Maasakkers ver-
*sen Wiegels voor-
TRECHT (ANP) Werkgevers die
orden betrapt op het in dienst heb-
tn van illegale buitenlandse werk-
emers zullen snel voor de rechter
omen. De officieren van justitie zul-
die zaken met voorrang aanbren-
tn. Zij denken daarbij aan een ter
lij n van zes weken na hét opmaken
an het proces-verbaal. Dat zegt mr.
A. H. Bos, advocaat-generaal bij
et Haags gerechtshof en tevens lan-
eüjk coördinator van het beleid van
officieren van Justitie op het ge
iled van economische delicten in
Bondig", het blad van de Voedings-
•onden FNV.
en opleidingsscholen voor kleuter
leidsters heeft geleid tot verlies van
vijfhonderd banen van docenten.
Dank zij het (overigens zwaar bekriti
seerde) beleid van minister Pais kon
den tweehonderd banen worden ge
red. De heer Bult deed een beroep op
de minister om het aantal docenten
zoveel mogelijk op peil te houden,
omdat de opleidingsscholen in de na
bije toekomst veel extra taken krij
gen toebedeeld.
Morgen wordt in Leeuwarden een de
monstratieve vergadering gehouden
tegen het plan van minister Pais om
het aantal opleidingsscholen terug te
brengen tot ongeveer 25. Oud minis
ter Van Kemenade (PvdA) en andere
politici zullen hier het woord voeren.'
stellen voor de gemeentelijke herin
deling, die volgens herti van weinig
respect voor de gemeente getuigen.
Hij hekelde de landelijke criteria die
de minister heeft ontwikkeld, omdat
deze voorbijgaan aan het oordeel van
de plaatselijke bevolking en aan de
plaatselijke omstandigheden.
Het criterium dat de gemeenten in 't
vervolg minimaal tienduizend inwo
ners dienen te hebben, noemde hij
verwerpelijk, omdat het geen recht
doet aan een zelfstandige, inhoudelij
ke beoordeling per gemeente. „De
minimumomvang kan van plaats tot
plaats verschillen," aldus mr Van
Maasakkers.
ADVERTENTIE
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN De 17-jarige
leukemiepatiënt Peter Stut
voet uit het Groningse Oude
Pekela is woensdagnacht in
het Academisch ziekenhuis in
Groningen overleden Peter
Stutvoet voerde met het naar
hem genoemde Stutvoet-co
mité strijd tegen de sluiting
van bedden door geldge
brek in het Groningse zie
kenhuis.
De acteur Rutger Hauer zal de ruim
honderdduizend handtekeningen die
het comité tot nu toe heeft verzameld
op 19 november in Den Haag aan
minister Pais aanbieden.
Peter Stutvoet toen nog zestien
kreeg zelf met de patiëntenstop in het
Academisch Ziekenhuis in Gronin
gen te maken. Een van de keren dat
hij niet kon worden opgenomen, stap
te hij naar de burgemeester van Oude
Pekela en met diens hulp startte hij
de naar hem genoemde actie.
Overigens houdt het overlijden van
Stutvoet geen enkel verband met het
niet tijdig opgenomen kunnen wor
den in een ziekenhuis. Rutger Hauer
wees daar donderdagavond tijdens
een in Leeuwarden gehouden mani
festatie tegen de bezuiniging in de
gezondheidszorg dan ook met nadruk
op.
Directe aanleiding tot de bijeen
komst in de Friese hoofdstad was het
overlijden van de 18-jarige Cathari-
nus Pronk die aan een bloedziekte
leed, en volgens de organisatoren van
de protestvergadering stierf omdat
hij door de beddensluiting in het Gro
ninger ziekenhuis niet kon worden
opgenomen.
Doel van de bijeenkomst van gisteren
was de diverse groeperingen die age
ren tegen de voorgenomen bezuini
ging gezamenlijk naar buiten te laten
optreden. „We nemen geen verklaring
aan. Wel hopen we te bereiken dat
onze acties nog meer publiciteit krij
gen. Des te sterker staan wij als we
naar de minister stappen," aldus Rut
ger Hauer.
Volgende week dinsdag wordt een
soortgelijke manifestatie als in Leeu-
Peter Stutvoet nam 28 september van Rutger Hauer de eerste
twintigduizend handtekeningen van sympatisanten voor zijn actie
in ontvangst.
warden plaats vond. in Groningen
gehouden
Gedeputeerde Staten van Groningen
hebben inmiddels een brief gestuurd
naar het bestuur van het Academisch
ziekenhuis met het verzoek om een
onderhoud. Men wil proberen na te
gaan of een andere manier van sa
menwerking tussen de noordelijke
ziekenhuizen met het Academisch
ziekenhuis in Groningen de proble
men kan verzachten Op het ogenblik
staan er ruim honderd bedden in het
Academisch ziekenhuis in Groningen
leeg.
Van een onzer verslaggevers
NIJMEGEN Limburg wordt een
steeds geïsoleerder gebied in Neder
land Daarna volgt het noorden. Dit
blijkt uit de studie „telefoonverkeer
en economische structuur" waarop
vandaag drs. A.G.J. Dietvorst promo
veert aan de Katholieke Universiteit
Nijmegen tot doctor in de sociale
wetenschappen.
Goed functioneren van bedrijven en
instellingen is vooral afhankelijk van
goede communicatienetwerken, de
Randstad (de districten Amsterdam,
Rotterdam. Den Haag en Utrecht)
zijn dan ook het meest aantrekkelijk
voor vestiging van informatiegevoeli-
ge bedrijven als banken, verzeke
ringsmaatschappijen. vakbonden,
politieke organisaties en grote be
drijven.
ADVERTENTIE
-Dubbelzachte Jonge-
door Kees de Leeuw
ADVERTENTIE
UTRECHT „De overheid moet richtlijnen geven voor de democratisering
van het bestuur van particuliere instellingen in onderwijs, gezondheidszorg
en welzijnswerk". Tot deze aanbeveling komt mr Paul van Wersch in het
proefschrift, waarop hij vandaag promoveert aan de Katholieke Universiteit
te Nijmegen.
Het gaat hier om de besturen
van ruim 15.000 instellingen
(van scholen tot kruisvereni
gingen en van bejaardenoor
den tot buurt- en clubhuizen),
waarbij zo'n 550.000 mensen
werken en waar per jaar veer
tig miljard gulden wordt be
steed Het grootste deel van
dit geld, bestemd voor de zo
geheten non-profit of quar-
tiaire sector, is via subsidies
afkomstig van de overheid,
terwijl deze stichtingen en
vereniging meestal een con
fessionele signatuur hebben.
Na de Tweede Wereldoorlog
heeft deze sector een enorme
vlucht genomen, maar ze ls
tegelijkertijd steeds meer in
een crisissituatie gekomen.
Paul van Wersch voert een
aantal oorzaken daarvoor
aan, zoals de toenemende
overheidsfinanciering- en be
moeienis. het proces van
schaalvergroting, de profes
sionalisering (het vervangen
van vrijwilligers door steeds
hoger gekwalificeerde be
roepskrachten) en natuurlijk
de „ontzuiling", vooral in
rooms-katholieke kring.
Vraagtekens
Dat alles heeft ertoe bijgedra
gen, dat er steeds meer vraag
tekens worden gezet achter
het bestaansrecht van deze
particuliere organisaties, die
nog altijd verreweg het groot
ste deel van hun werk in de
quartlaire sector voor hun re
kening nemen. Om alvast
maar een misverstand uit de
weg te ruimen, de Nijmeegse
Jurist is mede in het kader van
spreiding van macht en als
tegenwicht tegen de overheid
geen tegenstander van het in
standhouden van dit particu
lier Initiatief, „mits er garan
ties worden geschapen voor
een democratische bestuurs
structuur".
Trouwens sinds 1974 is ook de
overheid daarmee bezig. In
dat Jaar verscheen de Knel
puntennota, waarin wordt ge
wezen op de „tekorten in het
democratisch functioneren en
handelen van particuliere or
ganisaties". Een sprekend
voorbeeld, maar niet het eni
ge, is de affaire-Dennendal.
De commissie-Van den Burg
die werd ingesteld bracht in
maart 1977 haar eindrapport
uit over het democratisch en
doelmatig functioneren van
dergelijke instellingen. Het
kabinet-Van Agt heeft zich
hier in het algemeen positief
tegenover gesteld, maar het
wachten is nu op een verdere
studie van de commissie-Dijk,
waarvan begin volgend jaar
een rapport zal verschijnen
In zijn proefschrift besteedt
Paul van Wersch uitvoerig
aandacht aan deze „verken
ningen". maar hij gaat nog
Mr Paul van Wersch:
spreiding van macht.
een stapje verder. Zijn voor
stel is. dat de besturen van de
particuliere instellingen de
mocratisch en evenredig moe
ten worden samengesteld uit
vertegenwoordigers van de
gebruikers, het personeel en
onafhankelijke buitenstaan
ders. Daarnaast dienen bij in
stellingen waar veel vrijwilli
gers een belangrijke taak ver
vullen (met name club- en
buurthuiswerk), ook die vrij
willigers ln het bestuur te zijn
vertegenwoordigd.
Vanwege de zeer grote ver
scheidenheid in typen Instel
lingen moet de rol van de
overheid via het geven van
globale richtlijnen bij de de
mocratisering van deze sector
beperkt blijven Op basis van
zijn analyse stelt Van Wersch.
dat voor de meeste van zijn
voorstellen geen wetswijzigin
gen nodig zijn. Met andere
woorden: instellingen die dit
wensep kunnen zonder op de
wetgever te wachten nu al aan
de slag gaan met het demo
cratiseren.
Op deze manier hoopt de pro
movendus (nu advocaat te
Nijmegen), dat de medezeg
genschap van cliënten en per
soneel beter tot haar recht zal
komen, terwijl de onafhanke
lijke buitenstaanders (be
noemd door bij voorbeeld de
gemeenteraad) een „brug
functie" kunnen vervullen
tussen beide groepen
Wetsontwèrper
Met zijn proefschrift sluit
Paul van Wersch nauw aan bij
de politieke ontwikkelingen
van de laatste tijd. Er liggen
twee initiatief-wetsontwerpen
(van oud-minister Van Keme
nade en oud-staatssecretarts-
Meijer, beiden PvdA) voor me
dezeggenschap in het voortge
zet onderwijs en in de bejaar
denoorden
Verder raakte nog zeer on
langs op 23 oktober in de
Kamer de regeringscoalitie
CDA-WD verdeeld over de
vraag welke eisen de overheid
moet stellen asm gesubsidieer
de instellingen ten aanzien
van de democratisering. Het
CDA verzette zich tegen enke
le (mede door VVD en PvdA
ingediende en aangenomen)
moties, waarin onder meer
wordt gesteld.' dat personeel
en vrijwilligers bij wet een
stem horen te krijgen in het
bestuur van de welzijnsinstel-
Ungen, waar zij werken
Al met al zijn er nogal wat
ontwikkelingen op dit gebied
gaande, waarbij ook „het
veld" zich roert. Leden van de
commissie-Dijk die zich nu
.bezighoudt met het verder ju
ridisch uitwerken van de voor
stellen van de commissie-Van
den Burg en tal van Kamerle
den beschikken inmiddels
over het proefschrift van Paul
van Wersch Het is dan ook
niet uitgesloten, dat deze dis
sertatie en de aanbevelingen
daarin de komense tijd een
belangrijke rol kunnen gaan
spelen in het hele democrati
seringsproces.
„Als jullie het laatste deel willen
xien. moet Je nu een kwartje bij
betalen
