Orders bij Fokker geen
probleem, wel personeel
Kreymborgs Multicolor Streeppulls!
vdA tegen elk besluit over
lodernisering kernwapens
Adviescollege regering
tegen voorstel Wiegel
Nipo-enquête:
Rusland voert
bewapening op
Natuurfonds
laakt jacht
op neushoorn
Taken van gemeenten naar provincies
Gezinnen krijgen
Israëlische
onderscheiding
42.
x
JONDERDAG 8 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P6-R13-HS15
AMSTERDAM (ANP) Meer
dan een kwart (26 procent) van
1.082 ondervraagden in een NI-
PO-onderzoek is ervan over
tuigd dat de Sowjet-Unie zijn
tegen West-Europa bruikbare
bewapening opvoert. 47 pro
cent noemt dit waarschijnlijk.
62 procent meent dat de Sow
jet-Unie lijn atoomwapens
gericht op West-Europa ver
betert. Er bestaan, gesplist
naar politieke voorkeur, wei
nig meningsverschillen over
het antwoord op de laatste
vraag. 61 procent van de CDA-
stemmers, 62 procent van de
PvdA-ers, 68 procent van de
D'66ers en 73 procent van de
VVD'ers gelooft dat de Sow
jet-Unie de op West-Europa ge
richte kernkoppen verbetert.
Vervolg'van pagina 1
oor de CDA-fractie ontstaat nu de
raag of zij de regering vóór het NA-
0-overleg, gezien die sombere be-
ichten, toch kan binden aan de voor
stelde scheiding in de besluitvor
ming. Het aangewezen middel hiertoe
[indiening van een motie (concept
imeruitspraak). CD A-woordvoerder
■hnking benadrukte dat indiening
En zo n motie van het precieze ant-
Kord van minister Scholten zal af-
Xngen. Het probleem daarbij is dat
t CDA-fractie intern zeer verdeeld
i De rechtervleugel van de fractie
ceft weinig behoefte om de speel-
timte van Scholten in te perken.
)tze kamerleden vinden eigenlijk
it het CDA hiermee al te ver gegaan
le CDA-woordvoerder benadrukte
isteren dat het nucleaire evenwicht
assen NAVO en Warschau-pact nog
iet is verstoord, maar dat wel dreigt
t worden, indien de Sowjet-Unle on-
ehinderd doorgaat met invoering
na nieuwe SS-20 raketten. Hij waar-
chuwde echter voor een overreactie
nn NAVO-zijde.
Het CDA zal daarom niet akkoord
tan met invoering van het hoge aan-
il van 572 nieuwe atoomraketten,
wis door NAVO-deskundigen is
oorgesteld. Wel wil het CDA een
eperkt produktiebesluit aanvaar-
len. Frinking gaf daarvoor twee ar-
amenten: enerzijds zou verdergaan-
e besluitvorming de bespreking met
Russen over wapenbeheersing
unnen doorkruisen, anderzijds zou
elemaal geen beslissing in december
ie NAVO tijdverlies opleveren in het
eval die wapens er toch moeten ko
ten. indien de onderhandelingen
iets opleveren.
[et CDA kreeg voor zijn opstelling
reinig steun uit de Tweede Kamer,
ie VVD alsmede SGP en GPV zijn
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het Wereld-
natuur Fonds is erg boos op het
Amsterdamse reisbureau
„Chassorbis" dat safarireizen
aanbiedt met als hoogtepunt
het schieten op neushoorns.
Het reisbureau heeft in het
blad „De Nederlandse jager",
het orgaan van de Koninklijke
Nederlandse jagersvereniging,
jachtreizen „over de hele we
reld" aangeboden. Een van die
Ireizen houdt een arrangement
in voor een safari in Zambia
iwaar men desgewenst neus
hoorns kan vellen. Chassorbis
regelt tegen een vergoeding
van enkele tienduizenden gul
dens afschotvergunningen, be
geleiding door gidsen, de reis
en het verblijf in de jachtvel
den van Zambia. Een zaak
waarvoor nog geen oplossing is
gevonden is het transport van
jachttrofeeën. In Nederland is
het wettelijk verboden onder
delen van beschermde dieren,
zoals de neushoorn, in te
voeren.
Het Amsterdamse reisbureau
is niet de enige reisorganisatie
die de neushoorn als doelwit
heeft ontdekt. Ook een West-
duitse firma boekt liefhebbers
voor dit soort uitstapjes. Het
Wereld Natuur Fonds in Genè-
ve heeft inmiddels geprotes
teerd bij de Zambiaanse rege
ring, die de afschotvergunnin
gen afgeeft. Zambia krijgt van
het fonds financiële hulp voor
het versterken van de anti-stro
perij brigade. „Als Zambia
doorgaat met deze kwalijke
praktijken loopt het kans geen
geld meer te krijgen." aldus het
Wereld Natuur Fonds.
De activiteiten van het Am
sterdamse reisbureau onder
strepen nog eens hoe noodza
kelijk de internationale actie is
die het Wereld Natuur Fonds
zaterdag is begonnen om het
uitsterven van de neushoorn
tegen te gaan. Uit Afrika is in
eerste instantie niet veel mede
werking te verwachten.
fan onze parlementsredactie
DEN HAAG De raad' voor de territoriale decentralisatie,
bet belangrijkste adviescollege van de regering voor bestuurs
laken. verzet zich tegen het voorstel van minister Wiegel
(binnenlandse zaken) om de gemeenten de zorg voor openbaar
lervoer. politie, brandweer, gezondheidszorg en natuurbe-
Kherming te ontnemen.
Dit blijkt uit een gisteren gepubli-
ceerd advies van de raad, dat aansluit
bij de kritiek van de gemeenten, die
vandaag op een demonstratie in Den
Haag tegen de reorganisatieplannen
van de minister protesteren.
Volgens het adviescollege, waarvan
°ok provincie- en gemeentebestuur
ders deel uitmaken, mogen alleen die
taken naar de provincies overgaan
«aarvan bewezen is dat de gemeen
ten die niet goed meer aan kunnen.
t>e raad verzet zich met name tegen
bet overdragen van de brandweer
zorg aan de provincies. In het advies
«ordt erop gewezen, dat door middel
van onderlinge samenwerking van
emeenten de organisatie van de
brandweer juist goed loopt.
De raad is het wel met de minister
eens. dat regionale taken met een
ordenend karakter naar de provincies
moeten overgaan. Maar de gemeen
ten moeten daar wel invloed op kun
nen blijven uitoefenen, aldus het
advies.
De raad heeft het bij zijn advisering
als een groot probleem ervaren, dat
een definitief standpunt van de rege
ring over een nieuwe provincie-inde
ling nog ontbreekt. Het aantal pro
vincies is, aldus het advies, van be
lang voor de regionale bestuurspro-
blemen. De regering zal. zoals be
kend, binnenkort een voorlopig
standpunt bekendmaken, en daar
over de mening van het parlement
horen.
ROTTERDAM Bij een zware ont
ploffing op de woonboot „De Vegt" in
de Pelsterhaven in Rotterdam is de
48-jarige J. Vermeer om het l^ven
gekomen. Zijn 23-jarige zoon Evert en
een 35-jarige kennis, de heer Van
Gogh. werden met ernstige brand
wonden in het ziekenhuis opge
nomen.
De drie mannen waren bezig een cen
trale verwarmingsinstallatie in de
boot aan te brengen. Vermoedelijk is
er een lek in een gasbuis ontstaan.
Een brandende gefser deed de rest
van het werk. Van de boot was alleen
nog maar wat wrakhout over. De
slachtoffers moesten uit het water
worden gevist. De ontploffing bracht
veel glasschade teweeg Bij 28 woon
arken, 5 caravans. 2 auto's en 2 nabu
rige bedrijven sneuvelden de ruiten.
De foto geeft een overzicht van de
ravage.
SCHIPHOL De vliegtuigfabriek Fokker, die over enkele maanden wordt losgekoppeld van
de Duitse vleugel, het VFW-concern, heeft van twee kanten serieuze belangstelling ondervon
den voor het meebouwen aan de F-29, het nieuwe toestel, dat de fabriek al geruime tijd in
ontwerp heeft.
De Amerikaanse vliegtuigfabriek
Boeing is in principe bereid delen van
de romp te gaan bouwen en wil daar
voor het concept van de Boeing 737
gebruiken. De Japanse vliegtuigin
dustrie heeft interesse om als risico
dragende partner te gaan meewer
ken. Volgens de voorlopige plannen
willen de Japanners zich gaan toeleg
gen op de bouw van de vleugels.
Dit heeft president F. Swarttouw van
de raad van bestuur van Fokker gis
teren meegedeeld. Hij maakte tevens
bekend dat Fokker heeft besloten, als
onderaannemer te gaan optreden bij
de bouw van een nieuwe versie van de
al bestaande airbus, de A-310, een
toestel, dat aan tweehonderd perso
nen plaats moet gaan bieden. Het
Fokker-aandeel zal echter beperkt
blijven tot 1,25 procent, aanzienlijk
minder dan de 7 procent, waarvoor
touw, „omdat het er niet naar uitziet
dat er op redelijke termijn winst op
zal worden gemaakt." Het ministerie
van economische zaken heeft dan
ook toegezegd het project financieel
te steunen. Over de grootte van die
steun wordt nog onderhandeld.
Meer perspectief ziet Fokker voorals
nog in de verdere produktle van de
F-27 Friendship en de F-28 Fellows
hip. Op het ogenblik worden er daar
van samen per jaar 26 gebouwd, maar
in 1981 wil men dit aantal gebracht
zien op 40 en later op 60
Oplevend
Volgens Swarttouw is er voor deze
toestellen een sterk herlevende
markt door de sterk gestegen brand
stofprijzen, en de opkomst van een
groot aantal kleinere maatschap-
het concerti nu meebouwt aan de pijen, die opereren op de korte af-
grotere Airbus A-300.
Volgens Swarttouw is de enige reden
waarop Fokker ook aan dit laatste
project gaat meedoen een politieke.
„We wilden ons niet vervreemden van
andere Europese vliegtuigindu
strieën" (die ook meebouwen aan de
luchtbus redactie). „Commercieel
gezien is het project voor ons in het
geheel niet Interessant", aldus Swart-
stand. Voor de Friendship, waarvan
er nu 697 zijn gebouwd, rekent men
op een uiteindelijke afzet van meer
dan duizend in totaal.
Die produktieverhoging zal, aldus
Swarttouw, noodzakelijk zijn om het
bedrijf draaiende te houden. Met een
omzet van een miljard gulden zal een
bedrijf als Fokker nooit in stand kun
nen worden gehouden.
De omzet zal zeker vertwee- of ver
drievoudigd moeten worden.
Dat die grotere omzet er kan komen,
lijdt volgens Swarttouw geen twijfel.
Veel groter is het probleem de men
sen ervoor te vinden." We zullen de
komende Jaren veel meer moeilijkhe
den krijgen met de produktie dan
met de verkoop."
Over het nieuwe produkt, de F-29,
merkte Swarttouw verder op, dat
wil het project slagen er meer on
deraannemers en medeontwikkelaars
zullen moeten komen. „Daarbij kij
ken we naar alle kanten. We zijn niet
tegen Amerika, niet tegen Europa,
niet tegen Aziatische industrieën, het
enige criterium is, dat we voor Fok
ker zijn."
Over het al dan niet doorgaan van de
produktle van de F-29 zal waarschijn
lijk in 1981 een beslissing worden
genomen. Voor het toestel in deze
klasse (130-180 passagiers) ziet Fok
ker in de toekomst een markt van
1500 vliegtuigen. Hoewel er op het
ogenblik nog twee andere concurren
ten met plannen bezig zijn (de Britse
Hawker Siddeley en de Canadese Ha-
villand) verwacht Fokker toch een
marktaandeel van 40 tot 50 procent
te kunnen veroveren.
DEN HAAG (ANP) De waarne
mend ambassadeur van Israël in Den
Haag, David Sultan, heeft gisteren
aan twee Nederlandse echtparen een
Jad Vashem onderscheiding uitge
reikt. De oorkonden en medailles gin
gen naar Wim en Mies Zuidema (72 en
71 jaar oud) uit Amsterdam en Her
man en Marie van den Brink (70 en
65) uit Apeldoorn. Beide gezinnen
hebben gedurende de Tweede We
reldoorlog een schuilplaats geboden
aan joodse onderduikers. De Zuide
ma's hebben bovendien vanuit hun
vroegere woonplaats Rotterdam vele
joodse baby's in veiligheid weten te
brengen door koeriersdiensten naar
Friesland uit te voeren.
Een thans in Australië wonende jood
se familie, die in de oorlog bij deze
gezinnen ondergedoken was, heeft
beide families en een derde onder-
duikgezin. Evert en Gerrie Kerse
boom, eveneens uit Apeldoorn, uitge
nodigd om een reis naar Israël te
maken waar zij de plechtigheden bij
het jad vashem monument kunnen
bijwonen.
V-hals pullover van 50% wol/50% Acryl.
Vertikale streep. Beige of groen.
Bijpassende sjaal 15 - 45.
Shetland V-hals pullover van zuiver
scheerwol. Horizontale streep. Beige-grijs
of blauw-grijs. 48.
V-hals pullover van 40% wol/60% Acryl.
Fijn streepeffekt. Bruin, grijs of zand.
i
het met het NAVO-voorstel eens.
WD-woordvoerder Ploeg betwijfelde
gisteren de praktische mogelijkheid
om produktie en plaatsing te schei
den. Maar de WD zal de regering
niets in de weg leggen als zij de CDA-
benadering toch in de NAVO wil aan
kaarten.
De PvdA sprak zich tegen iedere be
slissing in december uit. Eerst moet
er onderhandeld worden, en dan
moet de zaak in 1981 nog eens beke
ken worden. De PvdA legde zich er
niet op vast dat bij tegenvallende
onderhandelingen in 1981 tot moder
nisering moet worden overgegaan.
Dit standpunt werd wel ingenomen
door een lid van de PvdA-fractie. oud
minister van buitenlandse zaken Van
der Stoel en door de fractie van D'66.
Zij vonden dat de bereidheid hiertoe
nu reeds moet worden uitgesproken,
maar gingen niet zover als het CDA.
ook al akkoord te gaan met beperkte
produktie.
Fel
PvdA woordvoerder Stemerdink viel
fel uit naar Frinking toen deze zei dat
de PvdA met afwijzing van iedere
beslissing in december, geen enkele
invloed meer op de NAVO-besluitvor-
ming zou hebben. „Wij stellen precies
hetzelfde voor wat Frinking zelf
maandenlang heeft verdedigd. Dat
hij voor zijn fractie en het kabinet nu
door het stof moet kruipen is zijn
zaak, maar de PvdA is daartoe niet
bereid, ook niet als het om toekomsti
ge regeringssamenwerking gaat," al
dus Stemerdink. Hij verwees hiermee
naar een „schandalige" opmerking
van CDA-fractieleider Lubbers, dat
de PvdA zich met haar opstelling van
toekomstige regeringssamenwerking
leek uit te sluiten.
CDA, PvdA en D'66 zijn het er wel
over eens dat de NAVO. teneinde de
onderhandelingen met de Sovjet-
Unie gunstig te beïnvloeden, eenzij
dig de kernbewapening vooral voor
de korte afstand moet verminderen
en dat Nederland voorts het aantal
atoomtaken moet terugbrengen tot
een k twee, in plaats van de zes die zij
nu heeft. Zowel PvdA als CDA beplei
ten eenzijdige terugtrekking van 1000
kernkoppen, boven de 1000 koppen
die de NAVO reeds had aangeboden
in de onderhandelingen met het
Oostblok over wederzijds troepenver
mindering.
De fracties zijn het er ook over eens
dat moderniseringsbesluiten van NA
VO-kant niet mogen worden geno
men indien het liggende akkoord
over beperking van nucleaire bewa
pening tussen de Verenigde Staten en
de Sowjet-Unie door de Amerikaanse
senaat (deze maand) niet zou worden
aangenomen. Frinking wilde echter
niet zover gaan dat hij ook de rege
ring hieraan wilde binden. Het CDA
zal daarom moties op dit punt van de
PvdA waarschijnlijk niet steunen.
Motie
D'66-woordvoerder Brinkhorst dien
de nog een motie in om zeker te
stellen dat de Nederlandse regering
ieder besluit in de NAVO slechts kan
nemen onder het voorbehoud dat het
parlement daar uiteindelijk over oor
deelt. Brinkhorst vreest dat de rege
ring zich in NAVO-verband al te ver
zou binden, waardoor het Nederland
se parlement met lege handen blijft
staan.
De kleinere linkse fracties PPR, CPN
en PSP sprakën zich zonder meer
tegen enige modernisering uit. De
PPR noemt een militair antwoord op
de Russische SS 20-raket „even scha
delijk als overbodig", omdat de
NAVO nog steeds superieur is. „Het is
steeds hetzelfde liedje," zei Waltmans
(PPR). „Eerst aanschaffen en invoe
ren, dan praten over onderhandelin
gen tot vermindering en afschaffing."
Waltmans zei geen enkel vertrouwen
te hebben in de afloop van de discus
sie, gezien de betrokken bewindslie
den. De communist Wolff beklem
toonde dat „vruchtbare dialoog" met
de Sowjet-Unie mogelijk is. zolang de
NAVO geen „fatale beslissing" (tot
produktie en plaatsing) heeft geno
men. Wolff gaf toe dat de nieuwe
Russische SS 20-raket „vragen op
roept", maar het rumoer daaromheen
wordt volgens hem nogal over
trokken.
PvdA-woordvoerder Stemerdink had het woensdag tijdens het Kamerdebat over de defen
siebegroting danig aan de stok met de heren Frinking van het CDA en Bolkenstein van de
VVD. Op de achtergrond de ministers Van der Klaauw en Scholten
