Een bede uit gereformeerd Middelburg
Bijbelgenootschap
vraagt kritiek
Uit brieven van lezers
Zuidafrikaanse kerk wil
politiek Verwoerd terug
HK&--
;reun'&n'n0,e
Trouw
'Groot Nieuws voor U'
Conferenties
dE bijbel
„aUBROM«*»UNO
ch.'
VOORBIJGANGER
Meer dan 200.000
moslims
WOENSDAG 7 NOVEMBER 1979
TROUW/KWARTET
De Zeeuwse provinciale
voorlichter Jaap Tevel
veronderstelt ln een brief aan mijn
adres, dat Ik enigszins bekend ben
met de gereformeerde
Hofplelnkerk te Middelburg HIJ
doet dit ten onrechte, want lk
weet totaal niets af van
gereformeerd Middelburg. Ik heb
alleen 't idee dat het daar een
deftige boel Is. omdat de
Middelburgse dominee P. van Til,
nu emeritus, altijd zulke sjieke
pakken droeg op de
gereformeerde synode in
Lunteren.
Wat Jaap Tevel wèl goed weet is.
dat ik bijzonder afkerig ben van
opknapbeurten van kerken. Ik
vind het natuurlijk prima
wanneer er
herstelwerkzaamheden aan een
gammel kerkgebouw worden
vemcht, maar gereformeerden
hebben er een handje van, daarbij
over te gaan tot wat ze
..renoveren" noemen, hetgeen er
op neerkomt dat ze doen wat naar
't getuigenis van Lucas 5 vers 36
geen verstandig mens doet,
namelijk een lap van een nieuw
kleed op een oud kleed zetten
Opgelapte gereformeerde
kerkinterieurs leveren dan ook
een bedroevende aanblik op
Niettemin verwacht de heer Tevel.
die ln zijn vrije tijd secretaris is
van de Financiële Commissie
Renovatie Hofplelnkerk, van mij
dat lk de lezers krachtig opwek,
zich een grammofoonplaat aan te
door A. J. Klei
schaffen, welke wordt verkocht
ten bate van de vernieuwing der
Hofplelnkerk. Deze kerk dateert
uit het begin van de jaren dertig
en aan het inwendige schijnt nog
nooit iets te zijn gedaan, behalve
dat het meubilair eens een verfje
heeft gehad. Ik zou zeggen: houën
zo!, maar de gereformeerde
Middelburgers zijn voornemens er
het mes in te zetten.
Aangezien ik hen helaas niet kan
tegenhouden en ik bovendien een
hartelijke aard bezit, pa ik er
thans toe over, de aandacht te
vestigen op de Middelburgse
elpee, die Jaap Tevel bij zijn brief
voegde. De plaat kreeg als titel de
bede: „Heer, wees mijn Gids" en
dit is nogal merkwaardig, als we
bedenken dat ze in Middelburg op
't moment eerder geld dan een
gids van node hebben. Zo zie je
maar, hoe gevaarlijk het is. platen
stichtelijke titels te geven.
Op deze plaat horen we: de
bas-bariton Janus Mondeel, de
christelijke brassband „Onda"
(Oefening na de arbeid), het
gereformeerd kerkkoor en het
jongerenkoor Middelburg onder
aanvoering van Henk van
Winkelhof, de organist Bram
Beekman, en samenzang van de
gemeente. Op de voorkant van de
hoes staat een bijna levensgroot
portret van Janus Mondeel tegen
de achtergrond van een paar hoge
kerkventers, welke aanzienlijk
vroeger zijn vervaardigd dan ln de
Jaren dertig, en de ondertitel van
de plaat luidt: „Muziek en zang
rondom Janus Mondeel". Ik leid
uit een en ander af, dat óf de heer
Mondeel een enorme ijdeltuit is óf
gereformeerd Middelburg een
mateloze bewondering voor hem
koestert.
„Heer, wees mijn Gids" mikt op
een breed publiek. Er staan
(voortreffelijk gespeelde)
orgelwerken van Bach en de
vroegere 18e-eeuwer Zlpoli op;
Johannes de Heer en Huub
Oosterhuls zijn
vertegenwoordigd; er is een
bewerking van Haendels
Halleluja-koor (brassband), en een
oude psalm wisselt moderne
gezangen af. Wie dit een
allegaartje noemt, heeft
misschien gelijk, maar alles wordt
met goede smaak en ook
vakmanschap gebracht. Toch
vraag ik me af of een plaat met,
laat ik zeggen, een duidelijker
profiel niet meer afnemers zou
beloven. Hoe dit zij,
belangstellenden die 23 gulden
storten op postgironr. 52 45 99 van
A. de Werk, Wellinkwervestraat 2.
Middelburg, met vermelding:
grammofoonplaat, krijgen de
plaat thuisgestuurd.
door Jan J. van Capelleveen
Dezer dagen verschijnt er in kerkelijke bladen een oproep van
het Nederlands Bijbelgenootschap om kritiek te leveren op de
vertaling van het nieuwe testament in omgangstaal „Groot
Nieuws voor U". Een soortgelijke vertaling van het oude
testament vordert. In de bijbel in omgangstaal die dan kan
worden uitgegeven zal „Groot Nieuws voor U" worden opge
nomen. Maar dat zal niet zonder meer kunnen.
door Hennie Serfontein
JOHANNESBURG De Nederdultsch Hervormde Kerk in
Zuld-AMka heeft alle voorstellen afgewezen van premier P.
W. Botha om de apartheid te veranderen. In een speciaal
memorandum aan de regering heeft de kerk de voorstellen om
te komen tot een „parlement" voor kleurlingen en Indiërs als
een eerste stap naar volledige rassengelijkheid afgewezen.
Toen de vertaler het nieuwe testa-
.roent overzette was er nog geen spra-
•ke van een oud testament in
omgangstaal. Hij behoefde daarom
geen rekening te houden met de taal
van het oude testament ln passages
waarin het nieuwe aan het oude her
innert of die het citeert. Al die passa
ges moeten nu met de oudtestamenti
sche vertaling in overeenstemming
worden gebracht. Er is dus een revisie
nodig.
Maar bovendien hebben de vertalers
internationaal sedert het eerste testa
ment in omgangstaal uitkwam
(Spaans in I960) het een en ander
geleerd. We spreken nu over zo'n ver
taling als een missionaire vertaling.
Zij is niet in de eerste plaats bedoeld
voor de kerken en hun leden, zoals
vroegere vertalingen, maar voor men
sen met weinig of geen kerkelijke
achtergrond.
Voor die groep was de bijbel ln het
verleden eigenlijk zo nooit vertaald.
Officiële vertalingen werden altijd
gemaakt door commissies ten behoe
ve van de kerken. En, om eerlijk de
waarheid te zeggen, het Engelse nieu
we testament in omgangstaal „Good
News for Modern Man" dat ook in
1966 verscheen en het prototype werd
van dit soort vertalingen, richtte zich
ook nog niet specifiek op die doel
groep.
Jonge staten
Het was eigenlijk bedoeld voor de
nieuwe Jonge staten die Engels als
officiële landstaal hadden gekozen.
India. Kenia, Nigeria, Ghana en der
gelijke. De ervaring had geleerd dat
alle bestaande Engelse bijbelverta
lingen voor de gemiddelde bevolking
ln die landen veel te moeilijk waren.
Van dat nieuwe testament zijn eer de
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. mat Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwariet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Postma
HOOFDKANTOOR
PosiDus 059
1000 AW Amsterdam
W'bauisiraat 131 Amsterdam
let 020-913456
teiei 13006
Fotlg-ro 66 00 00
8a«» Ned C'eo.etoarMi
Reker*ngnr 23 00 12 574
Gemeenieg.ro Am siert) am
xilooo
REGIO ROTTEROAM/DORORECMT
Pos'Ous 940
3000 ax Ronerdam
lei 010-11SSW (abonnementen
en Oerorging)
lel O1O-1155S0 (redactw)
lei 115700 lu*Hortend voor
adverteni«es(
WestbiaaA 4
REGO OEN MAAG lElOEN
Povöws 101
250i CC Oe" Haag
ie< 070 469445
(abonnementen en bezorging)
070-469445 (redactie 1
iel 070-460664 (uitsluitend voor
advertences)
Parkstraat 22 Den Haao
REGIO NOORO'OOST NEDERlANO
j-is'u'iend adma*strat>e>
Postbus 3
0000 AA Zno»e
lei 05200-17030
Melkmarkt 56 Zrvo*e
Abonnementsprijzen
Per maand 15.90
Per kwartaal 47.70
Per had »aa» 95.40
Per iaar 100.60
Adrerienfereneren oc aanvraag
Te»e*on.sc*ie abonnemenienopdrachien
ii-e adressen boven)
Opga»* iam.».eber<nten 9-19 30 *an
maandag l m w-jö»g Op zonoag *an 10-
20 uur 1*4*1 020 913456
Opgave nw>< advertenties te'
020 936060 O» tctw>He*A aan Mm.-Ad*
aioekng postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Ad>«s*i*v>9*n u-tsiuitend KniiAek^
aan onze Amsterdamse adressen
volledige bijbel in omgangstaal, de
Good News Bible, verscheen ln 1976
zo'n 55 miljoen exemplaren ver-,
spreid. Het opmerkelijke was: niet ln
de landen waarvoor het bedoeld was.
De meeste exemplaren kwamen ln
handen van Amerikanen, Britten,
Australiërs en Nleuw-Zeelanders.
Juist daar bleek het ln een grote
behoefte te voorzien.
Die ervaring ln de angelsaksische we
reld leerde de bijbelgenootschappen
van Europa dat er mensen zijn die
wel de bijbel willen lezen, maar daar
grote moeite mee hebben, omdat de
bestaande vertalingen voor hen te
moeilijk zijn. Zo ontdekten ze naast
de ln veel landen al aanwezige taak
om de bijbel voor gebruik ln kerken
te vertalen een nieuwe opdracht: de
bijbel moet ook voor de mensen bui
ten de kerk vertaald worden. En dat
vertaalwerk stelt geheel eigen eisen.
Onder druk
Toch was het hoofdbestuur van het
Nederlands Bijbelgenootschap daar
ook nog niet helemaal van doordron
gen. toen het opdracht gaf om het
nieuwe testament in de Nederlandse
omgangstaal te vertalen. Het nam dit
besluit een beetje onder druk van een
commerciële uitgever die geld zag in
zo'n vertaling en eenvoudig een ver
taling uit het Engels van de „Good
News for Modem Man" wilde maken.
Dat nooit, zei het hoofdbestuur van
het NB O Als we zo'n vertaling ma
ken. doen we dat direct vanuit het
Grieks.
Zo viel het besluit om het nieuwe
testament ln omgangstaal te vertalen
volgens de principes van het Ameri
kaanse vertaal voorbeeld. Maar om
dat „Good News for Modem Man"'
bestemd was voor mensen die Engels
als tweede taal spraken, waren dat
vooral taalkundige principes. Het
woordgebruik moest afgestemd zijn
op mensen met een kleine woorden
schat, de zinnen moesten kort en dui
delijk zijn, typische kerkelijk ge
kleurde woorden moesten zo vertaald
worden dat ook mensen zonder ker
kelijke achtergrond konden aanvoe
len wat de oorspronkelijke schrijver
bedoelde.
Als Benjamin Barnard ln Trouw van
19 oktober schrijft dat wat het NBG
presteert „is van een schijnbaar door
kwelzucht Ingegeven minachting
voor de kwaliteiten van het He
breeuws en de talloze verborgen mo
gelijkheden ln het Nederlands" ver
geet hij wat gemakkelijk het uitgang
spunt van een vertaling als „Groot
Het Nieuwe Testament in de Engelse omgangstaal „Good News for
Modern Man" werd geïllustreerd door de Zwitserse kunstenares
Annie Vallotto. Haar simpele lijntekeningen spraken lezers in de
westerse, maar ook de Derde Wereld aan. Daarom kreeg zij ook de
opdracht om het Oude Testament te illustreren. Bij het in dit
artikel geciteerde gedeelte uit Jesaja plaatste zij bovenstaande
tekening.
Nieuws voor U". De kwaliteiten van
het Grieks (want dat is natuurlijk de
taal van het nieuwe testament) moes
ten ln de kwaliteiten van een vereen
voudigd Nederlands worden overge
dragen, waarbij niet alle taalkundige
registers mochten worden openge
trokken, wilde het ooit bruikbaar zijn
voor duizenden.
Ritmisch
ln wezen hadden daarom de vertalers
in omgangstaal het veel moeilijker
dan vroegere vertalers. Maar de zaak
word nog Ingewikkelder door het feit
dat niet alleen taalkundige principes
hun werk bepaalden, maar ook bij
belse. De bijbel komt ln een bepaalde
vorm tot ons. Delen bevatten geschie
denis, andere poëzie, weer andere toe
spraken, beschouwingen en dergelij
ke. Nieuwer onderzoek heeft aange
toond dat die vormen nog veel inge
wikkelder zijn dan men voorheen
dacht. De profeten, bijvoorbeeld, be
dienden zich van een ritmisch taalge
bruik vol parallellen, om hun niet-
lezend gehoor de boodschap ln te
prenten.
Ook deze, vaak zo geheel verschillen
de, vormen moeten doorklinken in de
vertaling. Daarbij kan de vertaler
maar niet simpelweg de vorm van de
grondtaal overnemen, want die func
tioneert in onze taal misschien heel
anders. Ze moesten een vorm kiezen
die hetzelfde bereikte als de oor
spronkelijke. Ook ten aanzien van de
vorm moest dynamisch vertaald wor
den om de kracht van de oorspronke
lijke tekst ook in de vertaling te be
houden.
Nog sterker dan ln het nieuwe testa
ment kwam dit probleem naar voren
bij de vertaling van het oude. Een
goed voorbeeld daarvan vinden we in
Jesaja 5:8-10, waar we een aanklacht
vinden tegen uitbuiters en onder
drukkers. Deze tekst is nog niet hele
maal in zijn eindfase, maar geeft al
een duidelijk beeld hoe de oorspron
kelijke vorm overgezet werd en waar-
In Jesaja allerminst spreekt als de
„contactgestoorde mummelaar" uit
het geciteerde artikel van Barnard:
lk klaag hen aan
die huis na huls opkopen,
het ene stuk grond na het andere,
dat ze alles voor zichzelf hebben-
Ik hoor de almachtige Heer zeggen:
„Hun grote en prachtige hulzen
komen leeg te staan,
het merendeel valt ln puin.
Want een uitgestrekte wijngaard
zal slechts één vat wijn opleveren,
een grote hoeveelheid zaaikoren
maar één baal graan."
Ieder zal moeten erkennen dat deze
vertaling, ondanks het zeer eenvou
dig woordgebruik veel sterker en dui
delijker is dan die van de Vertallng-
1951 die „tien juk wijngaard", één
„bath" laat opbrengen en „een homer
zaaikoren" één „efa".
Deze rubnek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
benchten. artikelen en commentaren, en met voor open brieven, gedichten,
oproepen o( reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wi| helaas niet corresponde
ren Brieven adresseren a3n Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859.1000
AW Amsterdam. Bij pubiikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
Revisie
Wie dit leest beseft al spoedig dat
de vertalers in omgangstaal sedert
de verschijning van „Groot Nieuws
voor U" het een en ander geleerd
hebben. Een revisie van die verta
ling om samen met het oude testa
ment in omgangstaal te kunnen
worden uitgegeven is daarom
noodzakelijk.
Nu dat toch gebeurt wil het bijbel
genootschap ook graag kritiek uit
het land ontvangen. Daarbij gaat
het niet om emotionele kritiek. Als
Iemand de nog niet verschenen ver
taling als „ijzingwekkend" typeert,
helpt dat de vertalers weinig om tot
een betere weergave van bepaalde
teksten te komen. Maar zakelijke
kritiek en voorstellen tot verbete
ring kunnen hen wel helpen, mits
degenen die kritiek inzenden in ge
dachte houden dat de vertaling be
stemd moet zijn voor mensen bui
ten de kerk.
Mensen in de kerk hebben al de
Statenvertaling, al of niet in de
editie-1977 en de vertaling-1951.
Bovendien wil het NGB ernstig
denken over een geheel nieuwe ver
taling voor de kerken als zij daar
om vragen en duidelijk aangeven
wat voor een vertaling dat moet
zijn. En voor mensen die dieper-
gaand de bijbel willen bestuderen
heeft het NBG al samen met Am
sterdamse theologen de boeken
Ruth en Jona ln ldiolecte vertaling
uitgegeven en wacht het wat
ongeduldig op andere aanvaard
bare proeven van vertalingen vol
gens die methode. Want de tijd
waarin één vertaling iedereen kan
bevredigen en dienen is voorgoed
voorbij.
Jan J. van Capelleveen is als journa
list verbonden aan bet Nederlands
Bijbelgenootschap
linkse partijen, zodanig geageerd, dat
er geen neutronenbom is gekomen.
Wat er wel kwam is de SS 20, drie
maal zo erg als de neutronengranaat,
maar daar hoor je de linkse partijen
niet over. Aangezien er met de Rus
sen alleen gesproken kan worden op
basis van minimaal gelijkwaardig
heid wat het bezit van wapens be
treft, is modernisering dringend ge
wenst. Alle struisvogelpolitiek van
halfzachte politici ten spijt.
Bleiswijk Th. Balsma
De NHK beveelt terugkeer aan naar
de onbuigzame apartheidspolitiek
van Hendrik Verwoerd, die voorzag in
aparte woongebieden voor kleurlin
gen, zwarten en Indiërs. Het stand
punt van de kerk kan gevolgen heb
ben voor de politiek van de nationa
listische partij, doordat het steun
geeft aan het rechtse verzet in deze
partij, dat nog steeds niet is uitgebar
sten in openlijke rebellie tegen
Botha.
Het is niet voor niets dat het memo
randum van de kerk is geschreven
door dominee P. 8mlth, een vooraan
staand lid van de Afrikaner Broeder
bond. In het einde van de jaren zestig
was hij voorzitter van de Afrikaner
Orde, een geheime organisatie bin
nen de bond, die ook al de meer
pragmatische koers van premier Vor-
Muziek in de omgang met geeste
lijk gehandicapten, studiedag met
Wim ter Burg voor alle werkers in de
zorg aan geestelijke gehandicapten,
vrijdag 10 november 10-16 uur, Barti-
meushage, Oude Arnhemse Boven-
weg 3, Doorn (teL 03438-5822).
Voorbereiding wereldgebedsdag
1980, kaderdagen voor plaatselijke
comitéleden en belangstellenden, 10
november ln Rotterdam en 13 novem
ber ln Assen. Inl. en aanm. tel. 050-
Energie: een kernprobleem, re
monstrants vrouwencontact, donder
dag 15 november 10.30-15.30 uur, re
monstrantse kerk. Prof. Regout-
straat 23. Nijmegen. Opg. tel. 080-
554602.
Oorlogen en geruchten van oorlo
gen, voor predikanten, met ds K. H.
Kroon lezen ln de Openbaring van
Johannes n.a.v. ervaringen in de vre-
desweek, 21-22 november, De Oor
sprong, Slnt-Nlcolaasga (teL 05134-
1743).
ster aanviel. Sommige leidende predi
kanten in de NHK hebben nauwe
banden met de extremistische Her-
stigte Naslonale Party.
Het verzet van de NHK is nogal iro
nisch, omdat de meerderheid van de
zwarten, kleurlingen en Indiërs de
regeringsplannen Juist veroordeelt
als propaganda, omdat de macht ten
slotte altijd ln blanke handen zal
blijven. De bezwaren van de NHK
betreffen onder meer de mogelijkheid
dat kleurlingen en Indiërs in de toe
komstige geïntegreerde regeringsde
partementen wel eens zeggenschap
over blanken kunnen krijgen. Dat
zou volgens de kerk betekenen dat
nlet-christenen in beleidsfuncties
kunnen komen, „hetgeen de hoek
steen van onze huidige politieke orde
zou aantasten".
Groningse bezorgdheid
over zaak-Schillebeeckx
GRONINGEN (ANP) Katholieke
hoogleraren en lectoren aan de rijks
universiteit te Groningen hebben
hun „diepe verontrusting en ernstige
bezorgdheid" uitgesproken over de
onderzoeksprocedure van het Vati-
caan tegen het werk van prof. Schille-
beeckx. De brief aan de congregatie
voor de geloofsleer, die het onderzoek
leidt is onder andere ondertekend
door de hoogleraren Delfgaauw, Tans
en Snijders.
Een veroordeling kan volgens de
briefschrijvers veel schade berokke
nen aan de kerk in Nederland en ln de
wereld, en eveneens aan het geweten
van talloze individuele gelovigen.
De hoogleraren en lectoren schrijven
dat dj zich als theologische studie
club de laatste Jaren Intensief met
het omstreden boek hebben bezig ge
houden. Schlllebeeckx ls hieruit voor
hen naar voren gekomen als een diep
gelovig mens, die met grote kennis
van zaken en grote zorgvuldigheid
zijn vak beoefent. De briefschrijvers
zeggen dat de boeken van Schllle
beeckx veel voor hen betekenen en
htm geloofsleven hebben verrijkt
ADVERTENTIE
Strafmaat
Met ontsteltenis heb ik kennis geno
men van de uitspraken van de vereni
ging „KRI" van de reclasseringsin-
stellingen, dat men de strafmaat ln
Nederland te hoog vind. Men signa
leert een ontoelaatbare verhoging
van bijv. gevangenisstraffen enz Wat
deze club met onze samenleving be
oogt ls me niet duidelijk, maar dat de
criminaliteit met de Jaren stijgt is
zeker duidelijk. Overval, roof en
moord zijn schering en Inslag. In de
grote steden ls men bij avond op
straat niet (meer) veilig. Alles wat los
en vast zit, wordt vandaag de dag
gestolen. Maar de strafmaat ls hen te
hoog. Op de vraag van deze stijging
van de misdaad past slechts één ant
woord: werkkampen en daarmee het
gespuls van de straat. Een beter mid
del ls er in ons land blijkbaar niet te
creëren.
Nijeveen.
H. Spin.
Wereldbollen
Er zullen wereldbollen aangeboden
worden aan de Verenigde Naties.
Deze „beschadigde wereldbollen"
(Trouw 29 oktober) geven aan hoe de
wereld er uit zal zien bij een voort
gaande bewapening waarbij er van
uitgegaan wordt dat er een kernoor
log komt. Zijn er ook wereldbollen in
de maak, die duidelijk maken wat er
gebeurt bij een éénzijdige ontwape
ning van de Westerse wereld of zijn
deze te moeilijk voor de heren van bet
IKV?
Hendrik Ido Ambacht
Remco E. Groenendijk
Kernwapens (7)
Uw Trouw-commentaarschrijver zou
er beter san doen zich eerst op de
hoogte te stellen van de werkelijke
feiten, alvorens te schrijven, dat er
globaal gezien een nucleair even
wicht bestaat tussen de Navolanden
en het Warchaupact. Niets ls minder
waar, getuige het artikel in „Het Bes
te" van deze maand, blz 79, getiteld
„De 88 20 bedreigt Europa". Hieruit
blijkt overduidelijk, dat de Russen
een veel verwoestender wapen heb
ben. dan welk Navoland ook. De Sow-
jet-Unle ls met de 88 20 ln staat met
uiterste precisie alle nucleaire instal
laties ln geheel Europa te vernietigen.
Toen er ln Europa werd gesproken
over de invoering van de neutronen
bom ls er door een Russische recla
mecampagne. overgenomen door alle
Boycot (4)
Het door Constandse ln een TV-fo-
rum gelanceerde „pro-Joodse anti
zionisme" werkt door als een virus:
ook Dirksen blijkt aangetast, gezien
zijn reaktie op Naftanlëls protest te
gen het ongemoeid laten van de kern
van de Arabische boycot tegen Israël
(Trouw 2/11/79). De zionisten hebben
ons volgens Dirksen niets te verwij
ten: zij voerden zelf al vóór 1936 een
geplande systematische boycot tegen
de autochtone bevolking van het
land dat nu weer Israël heet. Of wat
Dirksen als boycot bestempeld dat
ook is, ls nog de vraag. Zonneklaar
blijkt ln ieder geval dat hij Joden niet
beschouwt als van oorsprong thuis
horend ln dat land: ze zijn er volgens
hem niet autochtoon. Het zal lang
duren voor hij een Jood vindt die dat
niet ervaart als antisemitisme. Le
venslang Hij vindt er nooit een. Iede
re Jood herinnert zich dat het begin
van de weg naar Auschwitz roet der
gelijke uitlatingen was geplaveid. La
ten we in Godsnaam ophouden met
dergelijke levensgevaarlijke spits
vondigheden. Wie Jodendom en zio
nisme scheiden wil pleegt vivisectie
op medemensen.
rtrie edities
\n drie i*1"'1®8 B5
swndaerded'He f 40|.
footed»- '27'5°
SCh00,e meur, een ti'ld®'
I „nverdeK«<h0,i<£?.|ka»rtaan
*Mi» d \nMVIfr73537 ot •^J'gjSoVJ Bo*»1-
1 B p.a^enl.
I (g®en P°sU-
l i voor België:
Uitgeverll Emmaüs, Brugge
VERKRIJGBAAR BIJ DE BOEKHANDEL
Geleen
T. v.d. Schoot
OVERTUIGD OF NIET?
Dat er in de gereformeerde kerke»^ q
Nederland verschil van mening U
over ettelijke punten is geen niei^EN 1
Men kan zich afvragen of er ooit Mjsc<
tijd geweest is dat zo'n verschil, 1L.1».
ten aanzien van de meest
fundamentele zaken van kerk en prnOj
geloof er niet waren. Voorzover htider
ooit op heeft geleken, zijn dat T
uitgerekend de tijden waarnaar iferkge
niet terugverlangen. Het Isterei
confessioneel beraad, een groeptmin
van gereformeerde verontrusten^ vol|
men spreekt daar al ln termen va* over
„voor wie de situatie in hun ©k pr:
plaatselijke kerk onhoudbaar fbeids
geworden is" hield de vorige w*n we
z'n jaarlijkse appèldag. Uit het 1
verslag neem ik de volgende PNV ei
uitspraak: „Als Je zelf niet overtu|agere
bent. kun je anderen ook niet neem
overtuigen," zei dr Van Oeveren a »rlijk
een vraag, waarom zoveel ©or h
gereformeerde dominees NV v
tegenwoordig „horizontaal, ibed£
mensgericht, dor en smakeloos," ngen
preken. „HIJ zocht de schuld ln de ,andp
opleiding". Die uitspraak over de (racht
noodzaak van het „zelf overtuigd erkgi
zijn" om anderen te kunnen Under
overtuigen ls in z'n algemeenheid 1 het
waar. Aan het einde van de vorigeiakbe
eeuw wist een sluwe publicist, „Lc en 1
Taxii", heel Frankrijk en met nan ioete
de katholieke kerk ervan te erzoe
overtuigen dat een zekere miss che e
Vaughan connecties onderhield m ?n g
de duivel. Enige tijd later lanceen sidsr
hij het bericht dat Diana Vaughan
was bekeerd. Zelfs de paus geloofdlbed
het en liet een dankstond laatr
uitschrijven. Nog later werd Leo >gere
Taxil gedwongen te verklaren dat ing t
Diana Vaughan helemaal niet an
bestond. Van overtuigen gesproken g\
zonder overtuigd te zijn. Heeft hety de
iets mee te maken? Ja zeker. De iam
vraag naar die „vele" gereformeeréat h<
predikanten die horizontaal enz. |ing 1
preken werd beantwoord met de ot m
suggestie van zelf niet overtuigd tc
zijn. Deze „vele" predikanten zoui
dus maar wat staan te vertellen en|
zelf niet achter staan. Hoe weet dr
Van Oeveren dat? Heeft hij zoveel
vrije zondagen om hen te horen?
gaat hij op praatjes af? Ik dacht
zo'n uitspraak de „velen" groot
onrecht deed en bovendien niet vi
het niveau was waarop een
groepering als het confessioneel
beraad verwacht wordt te betogei
Dit
irief,
lers
fegii
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar 's Heer-Abt
en Nisse (toez.): mevr. A. W.
waard, vicaris te Oud-Beijerland.
jtell
Bedankt voor Meerkerk: G. VooqMt
te Oldebroek. opni
dra
GEREF. KERKEN bant
Beroepen te Broeksterwoude: D olg
Hellinga, kand. aldaar, die dit bei^"
heeft aangenomen.
n d
kalf
Beroepbaar: D. C. Hellinga, Kafen
weg 26, Broeksterwoude.
GEREF. KERKEN VRIJG.
Bedankt voor Zwolle: C. Bijl te G
nin gen-Noord.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zaamslag: P. Roos
Harderwijk.
DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP
Aangenomen naar Den Haag:
Veen te Dronten.
Pater Arrupe
Pater Pedro Arrupe, algemeen ov
ste van de Jezuïeten, heeft de vi
schijning ln Italië van het boek 'K«
en homofilie' van de Amerikaan
Jezuïet John McNeill ,;zeer betreur*
Het in 1976 ln de Verenigde Stat
verschenen boek is veroordeeld do
de congregatie voor de geloofsle
omdat het „een opinie inzake de b
mofilie steunt die ln strijd ls met
traditionele en huidige leer van
kerk". In zijn boek zegt McNeill d
de kerk ten aanzien van homofle
relaties dezelfde normen zou moeU
aanleggen als bij die van heterofielei
MEKKA De Islam is in NedeJV
land en België de grootste religieus r
minderheid geworden, zo meldt d n
wereldmoslimliga in Mekka. Volgen n
haar wonen er in Nederland» op big
ogenblik meer dan 200.000 mosllnil j
De helft van hen is Turk. Sinds 19701
het aantal moslims hier met 49.00
gestegen.
DRACHTEN In Drachten ls ee
„Vredesbureau" opgericht* wai
mensen terecht kunnen met' vrage
op het gebied van dlenstweigerei
Iedere dinsdagavond wordt er in d
doopsgezinde kerk spreekuur gehot)
den. Oud-dienstweigeraars gevel
voorlichting. In de toekomst zal he
Vredesbureau misschien ook voor
lichting aan groepen gaan geven ove
dienstweigering en zaken van oorloi
en vrede. Het Vredesbureau ls eei
Initiatief van de IKV-kern
Drachten.
ANTWERPEN Het Vlaamse
evangelisatieblad De Kruisbanier i
een actie begonnen om de steun van
uit Nederland te Intensiveren. D<
Kruisbanier ondersteunt evangelist*
tlecampagnes van protestantse ge
meenten ln Vlaams België met lec
tuur. Zo werden de evangeliën van
Marcus en Johannes in een gezamen
lijke oplaag van bijna drie miljoen
huis aan huls verspreid. In een oplaai
van 200.000 wordt een actie krant
Noodzaak door Nederland verspreid
om meer donateurs te winnen.
