Strijd in Zeeland een 'volkomen falen'
Denk eerst even na
voordat u een huisdier neemt.
Sterke Yerke vaart verde
met gewonde aan boord
openbare bekendmaking
Oostburg pas eind mei 1940 door de Duitsers bezet
Middelbare schoc
detailhandel in
Zwolle
„SUNWAY"
SALES PROMOTOR
SUNWAY" jaloezieën- en rolgordijnenfabriek
Bestobell Home Products Ltd.
Gemeente Delft
Uitnodiging
OASEDAG
AKTIEVE AGENT(E)
A enige Analisten
B. een Laboratoriumhulp
Hoogheemraadschap
van Rijnland E3
WOENSDAG 7 NOVEMBER 1979'
TROUW/KWARTET
door Barend Mensen
MIDDELBURG Het is aan
doenlijk in het pas versche
nen eerste deel van „Zeeland
40-45" te lezen dat Jhr. mr.
Quarles van Ufford als
Zeeuws commissaris der ko
ningin nog vijftien dagen na
generaal Winkelmans capitu
latie een minuscuul stukje
vrij Nederland heeft be
stuurd. Typerend voor de
man en eigenlijk nóg aan
doenlijker is dat hij, ondanks
alle angst en verwarring van
die dagen, op zaterdag 18 mei
de burgemeesters van de
Zeeuws-Vlaamse gemeenten
een telegram stuurde waarin
hij hen herinnerde aan het
ingaan van de zomertijd inge
volge het hun bekende Ko
ninklijk Besluit.
Het duurde tot 30 mei voor de Duit-'
«ere werkelijk heel Nederland ln hun
macht hadden. Toen ln de late na
middag van 14 mei de radio de capi
tulatie meldde, moest de eerste Duit
ser de Kreekrakdam namelijk nog
passeren. Het duurde overigens nau
welijks drie dagen of ook Zeeland was
onder de voet gelopen. Op de zestig
kilometer lange strook langs de zui
delijke Scheldeoever na dan, die
Zeeuws-Vlaanderen heet. De 86.000
mensen die er woonden en de duizen
den burgers en militairen die er naar
toe waren gevlucht koesterden, even
als de commissaris, nog een flauwe
hoop dat de Duitse opmars in België
tot staan zou worden gebracht. De
ontwikkelingen wezen echter al ras in
andere richting. De Belgische. Franse
en Britse strijdkrachten daar konden
zich nauwelijks nog verweren.
Het laatste hoekje onbezet Neder
land schrompelde dan ook snel Ineen.
Axel werd bezet en op 22 en 23 mei
beschoten de Duitsers van dat stadje
uit Temeuzen. waar zich nog gealli
eerde troepen bevonden. De volgende
dag raakte heel het oostelijk deel van
Zeeuws-Vlaanderen in Duitse han
den. Vijf dagen later was Oostburg
het wankele centrum van een klein,
nog onbezet gebied. Het duurde niet
lang voordat ook daar een eind aan
kwam. Meen niet dat strategisch ver
nuft en voorbeeldige bondgenoot
schappelijke samenwerking de Duit
se overrompeling van ons land in het
zuid-westen stagneerden. Al noemt
de auteur van „Zeeland 40-45" tal van
factoren die enorm hebben tegenge
werkt. zijn conclusie is toch dat het
relaas van de krij gsgebeurtenissen ln
Zeeland teleurstelling, wrevel en er
gernis wekt. „Het is", zegt hij, „van
Nederlands standpunt bezien het ver
haal van een volkomen falen Drie
SS-batalJons wisten de tegenstand
van tien Nederlandse en Franse ba
taljons ln midden-Zeeland in korte
tijd te breken. Nadien dwong het ver
loop van de strijd ln België en Frank
rijk de bondgenoten tot een over
haaste ontruiming van Zeeuws-
Vlaanderen".
Verwoesting van de Middelburgse Abdijtoren en de Nieuwe Kerk,
gezien vanuit de kerk.
Zeeland neemt niet alleen wat de
Duitse inval betreft in het donkere
stuk vaderlandse geschiedenis, dat
zich tussen 1940-45 heeft afgespeeld,
een aparte positie in. Ook de zware
offers die in 1944 gevergd werden om
de geallieerden in staat te stellen het
inmiddels veroverde Antwerpen via
de Westerschelde als oorlogshaven te
laten functioneren geeft aan de oor
logsgeschiedenis van deze provincie
een keihard accent
Het is dan ook alleszins begrijpelijk
dat in het Zeeuwse land behoefte
werd gevoeld aan een integrale ge
schiedschrijving. Overeenkomstig
het advies van het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie gaven
Provinciale Staten ln 1973 aan de
Vlisslngse geschiedenisleraar L. W. de
Bree opdracht tot het te boek stellen
van alle feiten en gebeurtenissen die
zich ln oorlog en bezetting hebben
voorgedaan. Zij stelden een aantal
Jaren geld beschikbaar voor de daar
aan verbonden werkzaamheden en
verleenden dit Jaar een subsidie van
28.600 gulden voor de uitgave van het
eerste deel.
De Bree overleed in maart 1977. Hij
was toen met zijn geschiedschrijving
tot het voorjaar van 1943 gevorderd.
Het door hem behandelde tijdvak nu
is vastgelegd in „Zeeland 1940-45"
deel I. Het boek begint met een
schets van Zeeland in de periode tus
sen de beide wereldoorlogen. Het
geeft vervolgens een uitvoerig beeld
van de gebeurtenissen in mei 1940. In
de daarop volgende hoofdstukken
worden in chronologische volgorde
gebeurtenissen in de bezettingstijd
beschreven.
Hoe boeiend ook om te lezen, in aard
en strekking wijken ze weinig af van
wat elders de gemoederen in beroe
ring bracht. Drs G. Taal te Leeuwar
den. wetenschappelijk hoofdmede
werker aan het Instituut voor ge
schiedenis van de RU te Groningen,
zal het afgebroken werk van De Bree
voltooien. In het tweede deel zal,
zoals ook hij van plan was, alle aan
dacht worden besteed aan het Zeeuw
se verzet.
De Bree heeft zijn boek de allure
gegeven van een deel van dr L. de
Jongs „Geschiedenis van het konink
rijk in oorlogstijd". Het is er dan ook
zeker wat betreft de uitvoerige
Informatie over de meioorlog een
waardevolle aanvulling op. Blijkens
de verantwoording is hij uiterst zorg
vuldig te werk gegaan. Achter de his
toricus komt echter steeds weer de
mens De Bree te voorschijn, die het
niet kan laten de feiten in een wat
gevoelsmatig kader te plaatsen. Tref
fend is vaak de formulering van zijn
conclusies, zoals deze: „Allermeest
had het Zeeuwse land zich zelf verde
digd door twee dammen, een breed
inundatiegebied en smalle dijken
waarvan de bermen ondermijnd wa
ren. Langs het Kanaal door Zuid-
Beveland en bij de Sloedam hadden
de Fransen met oudere reservisten
en een verouderde bewapening ge
daan wat zij konden. Het Nederland
se aandeel ln de strijd was militair
gesproken beschamend gering ge
weest."
De Fransen
De Bree geeft een overzichtelijk
beeld van de militaire situatie ln Zee
land, die werd gekenmerkt door on
begrip tussen het Commando Zee
land en de leiding van sterke eenhe
den van de 60ste en 68ste divisie van
het Franse zevende leger. Die eenhe
den waren niet volgens Nederlands
plan (afspraken waren onmogelijk ge
weest vanwege de neutraliteit die de
regering dacht zich te kunnen permit
teren) naar Zeeland gekomen maar in
het kader van het geallieerde opera
tieplan. „De Fransen vonden hier
meer nervositeit en onzekerheid dan
een onverzettelijke wil tot verdedi
gen", aldus De Bree. „Bovendien
stonden verschillen van taal en aard
het wederzijdse begrip in de weg."
Veertienduizend Bevelanders werden
op 10 mei geëvacueerd omdat het
voorterrein van de tussen Hansweert
en Yerseke lopende Zanddijkstelling
moesten worden gemlnundeerd. De
Franse generaal Durand had heel wat
op die stelling aan te merken. De
commandant Zeeland, schout bij
nacht Van der Stad, kon het niet best
met hem vinden. Vreemd genoeg
stond hij toch toe dat een heel batal
jon uit de Zanddijkstelling werd ge
nomen om over de Oosterschelde uit
te gaan kijken naar de vijand, die
daar echter nimmer opdaagde. De
Duitse luchtmacht bestookte intus
sen alle Franse aanvoer naar Walche
ren. De Franse marine ruimde mij
nen, escorteerde, transporteerde en
patrouilleerde, de activiteit van de
Nederlandse zeestrijdkrachten was
eerder gericht op het in veiligheid
brengen van op de rede van Vlissin-
gen liggende oorlogsbodems.
Bombardement
Op 11 mei werde de Bathlinie, slechts
bedoeld om de vijand bij de Kreek
rakdam op te houden, gebombar
deerd. Er vielen geen slachtoffers,
maar angst en schrik grepen om zich
heen. Het werd er niet beter op toen
de eerste ongeordende afdelingen
Moegestreden Fransen trekken zich terug in Westdorpe.
Transport van Franse en Belgische krijgsgevangenen
bietentrein.
met een
burg werd een oord van versd
king vol loeiende, grommende v
haarden. Aan de tijdige, massale
tocht van de bevolking was te d
dat bij het barbaarse gebeuren
de 17e mei niet meer dan 22 ma
het leven lieten. Walcheren werd
na bezet en nu restte alleen nog r
een stukje vrij Nederland
overkant van de Westerschelde.
Zeeland 40-45, door L. W. de I
Uitgave Den Boer Middelburj
blz., gebonden 47,- pocket 2
Van een onzer verslaggevers
ZWOLLE De Christelijke sc
voor middelbaar economisch- en
ministratief onderwijs „De Fact
te Zwolle krijgt er per 1 augustus
door een besluit van staatssecret
De Jong een afdeling middelbaai
tail handelsonderwijs bij.
Er bestond een „witte vlek" wat
treft de landelijke spreiding van
protestants-christelijk middelt
detailhandelsonderwijs, of mid
baar middenstandsonderwijs, zt
de officiële naam thans luidt,
dichtsbijzijnde protestants-christ
ke MDS'en bevinden zich in
doorn en Sneek.
De stichting van de afdeling in Zv
betekent dat de leerlingen op
Factoor" naast de bestaande stu
richtingen van het MEAO (admi
tratief, bestuurlijk, commercieel,
cretarieel en toerisme) een zesde
gelijkheid aangeboden krijgen,
melijk middelbaar detailhandel)
derwijs.
De MDS geeft jonge mensen
voorbereiding op het zelfstandig
dernemersschap dan wel op comi
ciële kaderfuncties in de detailh
del, groothandel en in de dienstv(
nende bedrijven. Naast het onder
in de talen en de economische vak
wordt op de MDS ruime aanda
besteed aan de commerciële vormi
van de Peeldivisie Zuid-Beveland
binnentrokken. In onbeschrijfelijke
wanorde, zonder uitrusting en veelal
ongewapend kwamen de mannen bij
de Bathlinie aan. De commandant
Zeeland wist geen raad met hen. Het
bleek niet mogelijk deze gedemorali
seerde soldaten te hergroeperen en in
te schakelen in Zeelands verdediging.
En dan eindelijk op 15 mei
kwamen de Duitsers. De Zanddijk
stelling werd gebombardeerd en viel.
waarna de strijd op Zuid-Beveland
geheel en al een Frans-Duitse aange
legenheid werd. Infernale hoogtepun
ten in het trieste verhaal over de
krijgsgebeurtenissen in Zeeland zijn
de bombardementen op de transpor
ten van de van Walcheren naar
Zeeuws-Vlaanderen uitwijkende
Fransen, die van Vllssingen een
spookstad maakten, en de opzettelij
ke vernieling van Middelburg, toen
de Duitse aanval op de Sloedam aan
vankelijk mislukte. Om een beslis
sing te forceren gingen de JJuitsers
tot een bijna systematische verwoes
ting van de stadskern over met bom
men en artilleriegranaten. Middel-
LEEUWARDEN/SCHEVENINGEN (ANP) Een van de
varenden van het „milieuvlot" Sterke Yerke, de 25-jari
Chris Schweigmann, heeft vrij ernstige brandwonden opgei
pen. Hij wordt nu verpleegd in de ziekenboeg van het vlot. E<
arts heeft de drie andere opvarenden via radio Scheveninge
meegedeeld hoe ze de patiënt moeten verzorgen. Het ongel»
gebeurde toen Schweigmann koffie wilde zetten. Daarb
morste hij zeer heet water op zijn bovenbeen.
Overigens heeft het vlot Sterke Yer
ke, dat zeilend onderweg is naar Cu
rasao. tot nu toe weinig hinder en
pech ondervonden. De Sterke Yerke
bevindt zich momenteel zeshonderd
zeemijlen ten westen van de Canari-
sche eilanden, die het op 25 oktober
verliet. De reis naar Curasao gaat
langs de Kaapverdische Eilanden.
Nog zo'n tweeduizend zeemijlen
scheiden de vier Leeuwarders van
eindbestemming, vertelden zij via
dio Scheyeningen. Dagelijks hang
achter het vlot een fijnmazig net.
daarin terechtkomt is „bedroevei
aldus bioloog Frits Riemersma.
op het oog lijkt de zee schoon, m
in het net blijven vele oliebollet
achter. Soms vaart de Sterke Yei
door grote olievelden.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN
'S-GRAVENHAGE
brengen ter kennis, dat met toepassing van de artikelen 1
en 3 van de Wrakkenwet op 28 en 29 augustus 1979 van
gemeentewege een met water volgelopen houten sloep ge
legen in de Binckhorsthaven respectievelijk een houten
sloep gelegen in de Laakhaven, welke sloepen naamloos
waren en waarvan de eigenaren niet bekend waren, zijn ge
borgen.
De vaartuigen leverden ernstig gevaar op voor de scheep
vaart, waardoor onverwijlde verwijdering noodzakelijk
was.
De eigenaren dienen zich binnen veertien dagen met de af
deling Commerciële Zaken van de Dienst der Gemeente
werken, Zieken 1, alhier, telefoon nr. 88 92 60 in ver
binding te stellen.
Na afloop van deze termijn zullen de wrakken zo nodig van
gemeentewege worden verkocht.
's-Gravenhage, 26 oktober 1979
Burgemeester en Wethouders van 's-Gravenhage,
de secretaris de burgemeester
W.R.UITHOF F.G.L.L.SCHOLS
toonaangevend fabrikant van jaloezieën en rolgordijnen en filiaal voor de
Benelux van het internationale „Bestobell' -concern, zoekt voor zo spoedig
mogelijke indiensttreding een
voor de provincies Zuid-Holland en Zeeland, die echter woonachtig moet
zijn boven de Maas/Nw. Waterweg
Deze vacature is voor een ambitieuze man van omstreeks 30 jaar, die ruime
ervaring heeft in de verkoop aan en goed is ingevoerd bij de woninginrich
ting-detailhandel. Degene die daarenboven kennis heeft van resp werk
zaam was/is op het gebied van decoratieve zonwenngs-produkten heeft
sterke voorkeur.
Goede contactuele eigenschappen evenais het bezit van het njbewijs B-E
zijn vereist.
De |uate candidaat wacht een aantrekkelijk salaris en representatie auto.
Handgeschreven sollicitaties, waann ervaring en opleiding niet mogen
ontbreken, worden verwacht door de directie van
99
Hwnwn Kniydwlaan 21. 3431 BW NIEUWEGEIN
Openbare kennisgeving
Burgemeester en wethouders van Delft brengen ter
openbare kennis, dat met ingang van 8 november
1979, gedurende een termijn van veertien dagen voor
een ieder ter gemeentesecretarie van Delft, afdeling
stadsontwikkeling en openbare werken. Oude Delft
116 (kamer 6), alhier, de volgende bouwplannen ter
inzage liggen:
A. voor het verbouwen van een gedeelte van het
maatschappelijk dienstencentrum Schoolstraat 16.
alhier, ingediend door de Diakonie van de Neder
lands Hervormde Kerk;
B. voor het verbouwen van het woonhuis Verwersdijk
108, ingediend door W. Rijgersberg;
C. voor het samenvoegen en tot één woning verbou
wen van de beneden- en bovenwoning Harmen-
kokslaan 47a en 47b, ingediend door M. Vermeer;
D. voor het wijzigen van het raamkozijn op de verdie
ping aan de voorgevel van het woonhuis Nieuwe
Langendijk 96 in een deurkozijn met hekwerk,
ingediend door P. Ruygrok;
E. voor het tot één woning verbouwen van drie
pakhuisjes aan het Oosteinde 218 en 220, inge
diend door Th. W. Polet;
F. voor het verbouwen van de beneden- en bovenwo
ning tot twee vierkamer- en één tweekamerwonin
gen aan de Voorstraat 27 en 29, ingediend door L
J. van Ham;
G. voor het verbouwen en uitbreiden van het woon
huis Achterom 131, ingediend door H. Rozema;
H. voor hel verbouwen en uitbreiden van het woon
huis Oosteinde 53, ingediend door H. F. van
Rheenen;
I. voor het verbouwen van de winkel met woning
Gasthuislaan 225 tot twee afzonderlijke woningen,
ingediend door L J. Meyer.
De plannen onder A. t/m F. zijn alle in overeenstem
ming met het Komplan „Delft binnen de Vesten"
alsmede met het in procedure zijnde „Komplan '76"
en de plannen onder G. t/m I. zijn alle in overeenstem
ming met het bestemmingsplan IIA „In de Vesteen
eveneens met het in procedure zijnde „Komplan "76".
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben voor
.het tot het Komplan 76 behorende gebied een bijzon
dere algemene verklanng van geen bezwaar ex artikel
19 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening juncto
artikel 50, lid 8 van de Woningwet afgegeven, op
grond waarvan wij de bouwvergunningen kunnen
verlenen.
Gedurende de termijn van de tervisieligging kan een
ieder tegen elk der bouwplannen afzonderlijk bij het
college van burgemeester en wethouders, Oude Delft
137 te Delft, bezwaren indienen.
Delft. 7 november 1979.
Burgemeester en wethouders voornoemd.
R. M. Gallas. burgemeester
G. P. van Cranenburgh. secretaris
Zaterdag 10 november
Aanvang 10 uur wijkgebouw De Haard. Daguercestr.
16, Den Maag.
Spreker: Evang. Joh. v.d. Bergh
Kinderoppas aanwezig, lunchpakket meenemen. Wij
zorgen voor koffie.
Voor het agentschap van het ochtendblad
Trouw
DEN HAAG ZUIDERPARK-VALKENBOS
zoeken wij een
die leiding wil geven aan een aantal
bezorgers, zodat onze abonnees da
gelijks het Ochtendblad TROUW be
zorgd krijgen.
De werkzaamheden hieraan ver
bonden zijn:
de kranten voor de bezorgers uit
tellen;
wekelijkse uitbetaling aan de be
zorgers;
nabezorging van gemelde
klachten;
het bijhouden van een eenvoudig
kaartsysteem.
Men dient in het bezit te zijn van een
telefoonaansluiting.
Wij stellen daar tegenover een aan
trekkelijke bijverdienste.
Voor nadere inlichtingen kan men ons kantoor
te Den Haag. Parkstraat 22 bellen; te bereiken
onder nummer 070-469445, na 19.00 uur 070-
630229.
Het hoogheemraadschap heeft onder andere de zorg voor de
kwaliteit van het oppervlaktewater. Op het centraal laboratorium
voor wateronderzoek te Leiden is plaats voor
Taak:
funktie A:
funktie B;
Vereist:
funktie A:
Aanstelling:
funktie A:
funktie B:
na een ruime inwerkperiode het uitvoeren van
analyses ten behoeve van het vaststellen van de
waterkwaliteit.
het verrichten van alle voorkomende werkzaam
heden in de spoelkeuken van het laboratorium.
tenminste het M.B.O.-diploma chemische richting,
enige jaren voortgezet onderwijs, bijvoorbeeld
Huishoudschool of Mavo.
afhankelijk van leeftijd, opleiding en ervaring in de
rang van analist; bruto maandsalaris minimaal
f 1.800 - en maximaal f 2.487,-
afhankelijk van leeftijd, bruto maandsalaris
minimaal f 1.626 - en maximaal f 1.949-
De bij de overheid gebruikelijke secundaire arbeids
voorwaarden zijn van toepassing. Het hoogheemraadschap
heeft een gunstige eigen ziektekostenregeling.
Sollicitaties binnen veertien dagen na het verschijnen van dit
blad richten aan de ingenieur-directeur van de technische
dienst van Rijnland, Breestraat 59 te Leiden, met vermelding
van vacaturenummer 79-18/24 voor funktie A.
en nummer 79-23 voor funktie B.
Hel verzoiyen van huisdieren lur/i zijn leuke en last ine kanten. Voor inlichtingen:
hel Je Dierenheu hermin^ In elk lelcTonnbock vindt u hel minima
SffiË
hihhkatie aangeboden door dn blad in samenwerk inn met de Sluitlint; Ideële Reclame
