Multi's in de kaart gekeken
Tróuw
De lijkwade
vanTurijn
Commentaar
POLITIEK
KLM ontdekt fout in DC-8
waar ligt de graaf van horne?
Kernwapens moderniseren? (1)
Kernwapens moderniseren? (2)
Jongen overlijdt na vechtpartij
nieuw van
Het Spectrum
nu bij de
boekhandel
Ian Wilson
De Lijkwade van Turijn
Ian Wilson
24,50
Inval in gokhuis
stuur 'n brief
Gewoon kind
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
De Engelse politicus Aneurin Be-
van is zijn hele leven rebel geweest
binnen de Britse Labour partij. In
het begin van de jaren vijftig richt
te zijn verzet zich tegen dc toen
gevolgde bewapeningspolitiek en
hij trad, heel principieel, af als
minister. Later kwam hij tot ande
re inzichten en toen hij vijf jaar
later Labours schaduwminister van
buitenlandse zaken werd, verde
digde hij juist heel principieel die
herbewapening. „Ik wil niet als ik
straks weer minister ben, naakt de
onderhandelingskamer binnen
gaan."
Het is duidelijk: de CDA-fractie in
de Tweede Kamer heeft minister
Scholten van defensie voor een
dergelijke exercitie willen behoe
den en deze week de minister al
thans enige armslag willen geven
om binnen het NAVO-gezelschap
te kunnen praten over de moderni
sering van het kernwapenareaal.
Een ongeclausuleerd ..nee" zou
•ons land al voorhand buitenspel
zetten; zo goed als trouwens een
volmondig „ja" ons zou degrade
ren tot een eenvoudige meeloper.
Ergens tussen deze twee uitersten
heeft de CDA-fractie een paar nog
niet helemaal duidelijke lijnen ge
trokken, waarvan straks zal moe
ten blijken of de geloofwaardig
heid van ons meedoen aan de
kernwapenproblematiek ermee is
gediend of niet. Helemaal onbe
grijpelijk is deze terughoudend
heid niet. De CDA-fractie is ver
deeld over het vraagstuk van de
kernwapens en dan is het altijd nog
beter de krachten te bundelen op
het voor beide vleugels aanvaard
bare; tenzij natuurlijk het compro
mis al op voorhand de grenzen van
het geloofwaardige overschrijdt.
Bovendien moet het „spel" binnen
de NAVO nog helemaal worden
gespeeld en ook dat vereist enige
terughoudendheid.
Toch is er reden om het nu ingeno
men CDA-standpunt met enige
bezorgdheid te bekijken. Zeker, er
klinkt duidelijk in door, dat het het
CDA ernst is de kernwapens in de
wereld te willen terugdringen.
Maar tegelijkertijd is waar, dat de
fractie bereid is behoorlijke risico's
te nemen. Getuigenissenpolitiek
zonder meer is ongeloofwaardig.
Maar meedoen zonder merkbare
invloed te kunnen uitoefenen, is
dat evenzeer. Heeft de CDA frac
tie de lijnen misschien niet al te
ruim gesteld?
Alle beweringen van het tegendeel
ten spijt moet toch worden vastge
steld dat de noodzaak om binnen
de kortste keren ons kernwapen-
bestand te moderniseren, toch niet
zo erg groot lijkt. Er bestaat tussen
NAVO en Warschau pact globaal
gezien een evenwicht op nucleair
gebied. Gezien dat evenwicht be
hoeft een verschuiving op een
deelgebied, de nucleaire wapens in
Europa, niet direct tot dramatische
conclusies te leiden. Natuurlijk, er
ontstaan problemen indien de
Sowjet Unie ongehinderd door
gaat met opvoering van die Euro-
strategische wapens en de NAVO
daar niets tegen doet. Daarom
moet er worden onderhandeld.
Maar het is nogal overdreven nu
reeds te roepen dat het evenwicht
verstoord is, zo goed als het ook
een drogreden is te beweren dat
het niet meteen meedoen onher
roepelijk zal leiden tot een „allein-
gang" van West-Duitsland, dan
wel tot een eenzijdig terugtrekken
van de VS uit Europa. Zo werken
lie dingen niet en zeker niet in dat
lempo. Er moet wel wat gebeuren,
maar er is allerminst reden voor
paniek, of voor het nemen van
overijlde beslissingen.
Anders gezegd: zo er al ooit in de
krankzinnige bewapeningswed
loop enige ruimte is geweest om
tot daadwerkelijke vermindering
van het aantal wapens te geraken,
dan is dat nü het geval. In alle rust
kan de NAVO zich nu eindelijk
eens afvragen wat de beste manier
is om aan de onderhandelingstafel
met Rusland te verschijnen.
Doen we dat andermaal volgens
het vertrouwde patroon, dat er
met de Russen zonder lege handen
niet te praten is? Met andere woor
den, moeten we er voor zorgen-
voldoende raketten achter de hand
te hebben of durven we ditmaal de
Russen enigermate het voordeel
van de twijfel te gunnen? Durven
we een serieuze poging aan de
bewapeningsspiraal in neerwaartse
richting om te buigen?
Zoals gezegd, gemeten aan dit
streven is er reden het CDA-stand
punt met enige bezorgdheid te be
zien. De CDA-fractie aanvaardt
dat er alvast wordt begonnen met
de produktie van de nieuwe raket
ten. De voorwaarden spitsen zich
toe op de mate waarin geprodu
ceerd mag worden en het onder
geen beding nu al invullen waar die
raketten zouden moeten worden
geplaatst.
Daarmee neemt de CDA-fractie
grote risico's. Want het is buiten
gewoon moeilijk een eenmaal in
gang gezet produktieproces te
stoppen.
Of het risico te groot is, zal de
komende weken vooral ook afhan
gen van minister Scholten. Rekt
hij de door het CDA geboden,
ruimte te veel op, dan heeft Neder
land andermaal weer geen invloed
kunnen uitoefenen op een daad
werkelijke terugdringing van het
aantal kernwapens.
Ons hele meedoen aan de kernwa
penproblematiek is gebaseerd op
het idee, dat het mogelijk moet
zijn op die manier een bijdrage te
kunnen leveren aan de terugdrin
ging. Wanneer ons land daarom
andermaal geen wezenlijke bijdra
ge kan leveren aan verwerkelijking
van dit idee, dan overschrijden we
daarmee de grenzen van de geloof
waardigheid. Scholten in de eerste
plaats zou daaraan consequenties
moeten verbinden. De CDA-frac
tie zal echter niet mogen aarzelen
hetzelfde te doen.
DEN HAAG Multinationa
le ondernemingen zoals Phi
lips. Akzo, Unilever en Shell
(afgekort phaus niet te ver
warren met de echte paus)
hebben de reputatie boven de
wet te staan. Een enkele soci
alist mag nog weieens de
vuist ballen, maar voor het
overige hebben we er mee le
ren leven.
Des te opmerkelijker is het dat we
deze week dank zij Schmelzer (advi
seur Akzo) en ene Weisglas van de
Unilever weten dat ook multinationa
le ondernemers maar gewone mensen
zijn, die —als dat zo uitkomt best
beducht zijn voor ons volksvertegen
woordiging.
Een andere conclusie kan onmogelijk
worden getrokken uit het briefje van
dr M. Weisglas, lid van de directie van
Unilever aan mr C. T. C. Heyning, lid
van de raad van bestuur, dat deze
week in de publiciteit kwam. Het
werd alweer ruim twee jaar geleden
geschreven, maar daarmee is het,
blijkens de inhoud, zeker niet minder
actueel.
Weisglas rapporteert dat PvdA en
PPR de euvele moed hebben opge
bracht een voorstel bij de Tweede
Kamer in te dienen om een speciale
Kamercommissie in te stellen, die het
gedrag van multinationale onderne
mingen moet gaan beoordelen. „We
dienen* deze zaak serieus te nemen",
aldus Weisglas en inderdaad: na twee
jaar van voorbehandeling is het ein
delijk zover dat het voorstel van de
Kamerleden Arie van der Hek (PvdA)
en Leo Jansen (PPR) rijp is voor
parlementaire behandeling.
Het gaat er nu dus echt om spannen,
of het overige in de brief gestelde ook
bewaarheid gaat worden, namelijk
„de heer Schmelzer zal contact
opnemen met diverse van zijn parle
mentaire relaties, teneinde het initia
tief van de PvdA en PPR de grond in
te boren." De heer Weisglas zelf liet er
ook geen gras over groeien. Zo had hij
in het prille stadium van de boze
voornemens van het parlement een
langdurig gesprek met het PvdA-Ka-
merlid Arie van der Hek. Weliswaar
was de aanleiding van het gesprek de
visie, van het Kamerlid op het func
tioneren.van het Europese Parle
ment. Desalniettemin meende Weis
glas toch met een gerust hart te mo
gen vaststellen, dat er „met hem wel
te praten viel. hoewel hij niettemin
juist de laatste tijd zowel in het Euro
pese Parlement als elders op ergerlij
ke wijze tegen de multinationale on
dernemingen op het oorlogspad is."
Zijn gesprek bleek dan ook „weinig
effect te hebben gehad".
Tweede Kamerlid Leo
Jansen (PPR)
Tweede Kamerlid Arie
van der Hek (PvdA)
Oud-minister drs. W. K.
N. Schmelzer
Die Arie van der Hek toch. Gezakt
voor het examen ter bevordering van
de multinationale ondernemingen en
dat nog wel op basis van een gesprek
over het Europese Parlement. De
„politieke tribune is inderdaad we
zenlijk wat anders dan overleg onder
vier ogen", zoals Weisglas aan het slot
van zijn brief verzucht.
Verdachtenbank
Het briefje onderstreept nog eens dat
multinationale ondernemingen geen
pottenkijkerij van derden dulden,
ook niet van het parlement. Want
zoals de werkgeversverbonden VNO
en NCW een jaar later ten overstaan
van de volksvertegenwoordiging nog
eens uit de doeken zouden doen:
„Voor een vermoeden dat er iets mis
zou zijn met het gedrag van multina
tionale ondernemingen in Nederland
is geen enkele grond". Het gaat daar
om niet aan deze ondernemingen al
op voorhand in de „verdachtenbank"
te plaatsen.
Maar hoezo, verdachtenbank? Het
reilen en zeilen van multinationale
ondernemingen is nu eenmaal on
doorzichtig. Op zichzelf is daarom het
streven van het parlement om op dit
ingewikkelde geheel wat meer zicht
te krijgen niet alleen begrijpelijk,
maar ook gerechtvaardigd. Waarom
dan dit verzet, die tegenwerking? Zou
de phaus-groep werkelijk wat te ver
bergen hebben?
Schadelijk
socialist zou het niet beter hebben
kunnen bedenken.
Toch is er. vriendelijk gezegd, de laat
ste Jaren wat meer aandacht gevallen
op allerlei schadelijke neveneffecten
van de multi's. Volgde een middelba
re scholier in de jaren vijftig nog met
intense belangstelling de verrichtin
gen van de big business op weg naar
de top, thans turft hij met evenveel
enthousiasme de aanslagen op het
milieu, de verrassende bedrijfsslui
tingen en de oncontroleerbare geld
stromen.
En wie herinnert zich niet de kapitale
blunder van het kabinet-Den Uyl, dat
op grond van informatie van de olie
maatschappijen besloot tot de invoe
ring van een benzinedistributie? De
olie werd schaars, zo meenden de
heren te mogen vaststellen en de dis
tributie werd afgekondigd, maar de
pientere vakbondsbestuurder Van
Schravemade prikte het ballonnetje
door. Hij had gewoon het aantal sche
pen geteld bij Hoek van Holland en
hij kwam op grond daarvan tot de
conclusie dat er geen druppel olie
minder werd aangevoerd.
Maar er is meer: de Kamerleden Van
der Hek en Jansen menen dat de
Nederlandse belastingwetgeving al
dan niet toevallig gunstig uitpakt
voor holdings, ondernemingen in con-
cernverband, de multi's dus. Zij zou
den minder belasting betalen, omdat
ze ingewikkelde constructies kunnen
opzetten om te kunnen profiteren
van belastingparadijzen als de Neder
landse Antillen. Zij kunnen winsten
en verliezen van de ene onderneming
tegen de andere wegstrepen en noem
maar op.
Laten we voor de aardigheid eens
voorop stellen dat multinationale on
dernemingen louter een zegen zijn
voor onze samenleving. Ze garande
ren in niet onbelangrijke mate de Slulpweaen
werkgelegenheid, ze betalen over het r 3
algemeen hoge lonen, hun pensioen-
vooreleningen zijn uitstekend en ook
de consument mag de multi's dank
baar zijn. Dank zij hun enorme pro-
duktleve vermogen behoeft een kleu-
ren-tv niet al te duur te zijn. Kortom,
verzorgd van de wieg tot het graf. Een
Een ingewikkeld doolhof van finan
ciële sluipwegen, waarin ook de ban
ken een belangrijke rol spelen. De
ABN bijvoorbeeld wijst in een ver
trouwelijke brochure (Nederland en
de multinationale ondernemingen)
maar al te graag de weg in deze
-UTRECHT (ANP) De dertienjarige
Mustafa Tiryaki is gisteren kort na
een vechtpartijtje met een buurjon
getje overleden. Ongeveer een half
uur na de vechtpartij werd de Jongen
thuis niet goed en hij raakte snel
buiten bewustzijn. Een dokter con
stateerde de dood. Uit sectie bleek
dat de Jongen waarschijnlijk niet
door fysiek geweld is omgekomen,
maar dat een toeval of hartstilstand
de doodsoorzaak is geweest.
Bij wijze van voorzorgsmaatregel is
zowel de familie van het slachtoffer
als die van het buurjongetje op een
geheim adres in de stad onderge
bracht.
doolhof er terloops op wijzend dat
deze bank met een netwerk van vesti
gingen over de hele wereld uiteraard
zijn mannetje staat.
Maar zelfs al zouden de multi's op een
oneigenlijke manier profiteren van
onze belastingwetgeving, dan nog
kan men zich afvragen of het verstan
dig is. dit alles in kaart te brengen.
Negen captains of industry hebben
het kabinet-Den Uyl al eens in een
grommende open brief laten weten,
dat „voortgaand bederf van het on
dernemingsklimaat" consequenties
heeft voor de investeringsbeslissin
gen en daarmee voor de werkgelegen
heid.
De heren hadden niet duidelijker
kunnen zeggen dat ze met rust gela
ten wensen te worden. Trouwens, zou
de overheid het er beter afbrengen?
Nee? Mond houden dus. „Men zou
anders denken dat er lets mis is in ons
land", zo meende Schmelzer, die ver
der vond dat het parlement zijn tijd
beter kon besteden.
Dat laatste is nog maar de vraag. Als
inderdaad waar is wat Van der Hek
en Jansen beweren, ook al zou het
maar voor een klein deel zijn. dan
betekent dit in feite dat multi's inder
daad boven de wet staan. Zij offeren
dan precies zoveel aan de gemeen
schap als binnen het raamwerk van
de onderlinge concurrentie-verhou-
dingen mogelijk is.
Op zichzelf zou Je daar best vrede
mee kunnen hebben, ware het niet
dat de laatste jaren heel wat werkge
legenheid van onze multi's naar het
door Willem Breedveld
buitenland afvloeit. Tegen die achter
grond is het op zijn minst interessant
om eens te zien hoe de werkelijke
baten- en kostenverhouding eruit ziet
en wat de gemeenschap daar wellicht
tegenover kan stellen.
Over de grenzen
Multi's profiteren van het feit dat zij
over de grenzen heen werken. Landen
kunnen dat niet, de internationale
organisaties zijn te zwak om echt
tegenspel te kunnen bieden. Het ar
gument derhalve, dat een Nederland
se aanpak te eng nationalistisch is
moge daarom op zichzelf waar zijn,
maar men zal toch op zijn minst
moeten weten waartoe leder land af
zonderlijk bereid is om internatio
naal wat te kunnen ondernemen.
Het Nederlandse parlement mag
daarom niet onverschillig staan te
genover het doen en laten van de
multi's. Het zal of de regering krachti
ger moet opwekken de multi-kaart
eens wat duidelijker te leggen, dan
wel dit werk zelf ter hand moeten
nemen.
Dat een dergelijke aanpak enig effect
kan hebben heeft de overdreven af
weerhouding van de multi's wel be
wezen. Ze hebben zich aardig in de
kaart laten kijken.
IjitHW sr7idil van Jen» chrotuC
Of jaid M hief om een pMvbxr«« vervulling?
Hel fnanettiuk venln#
»wi «a> ipeiirtoeht
Spectrum
In de 14de eeuw deed de
lijkwade van Turijn haar in
trede in de West-Europese
geschiedenis. Op dit doek
zijn twee afbeeldingen te
zien. van een man. Over de
vraag of deze werkelijk
Jezus Christus is handelt dit
boek. waarin de historicus
en journalist Wilson impo
nerend verslag doet van het
verbluffend geavanceerde
wetenschappelijke onder
zoek naar de echtheid van
de wade.
Vertaling: Frans Naeff
Paperback, geïllustreerd,
228 blz..
8CHIPHOL (ANP) Technici van de
KLM hebben na intensief speurwerk
de ooreaak ontdekt van het feit dat In
de afgelopen weken tot drie maal toe
de luchtdruk Is weggevallen in een
.DC 8-toestel. Het gaat om het toestel
..Pierre de Coubertin". dat vorige
week aan de grond werd gezet, nadat
tijdens een vlucht van Monastlr in
Tunesië naar Amsterdam de druk ln
de cabine was weggevallen. Op 7 sep
tember en 13 oktober hadden zich al
soortgelijke incidenten voorgedaan.
Bij een uitvoerige controle waren
toen geen mankementen aan het
licht gekomen.
Nu is echter gebleken dat het wegval
len van de luchtdruk werd veroor
zaakt door het falen van een rubbe
ren afsluitring van een vrachtdeur.
Deze bleek onder bepaalde omstan
digheden te vervormen, zodat de
vrachtdeur niet hermetisch wordt af
gesloten.
Volgens de KLM betreft het hier geen
constructiefout, maar een op zichzelf
staand geval. Niettemin zullen ook de
andere DC 8-toestellen van de KLM
op de deugdelijkheid van de afsluit-
ringen worden gecontroleerd. De
KLM-vloot telt in totaal vier toestel
len van dit type. Zowel de fabrikant
van het toestel, McDonnell-Douglas,
als de rijksluchtvaardienst zijn van
het mankement op de hoogte ge
bracht.
ENSCHEDE (ANP) De politie heeft
in de nacht van donderdag op vrijdag
een illegaal gokhuis ontruimd. Der
tien mannen zijn aangehouden. Zij
speelden op het moment van de poli-
tie-inval roulette. Drie Enschedese
mannen, leidden het gokhuis. De gok-
attributen en kistjes met geld zijn ln
beslag genomen.
Je mag aannemen dat de beul die
zo'n vier eeuwen geleden ter dood
veroordeelden net hoofd afsloeg,
een vlijmscherp zwaard gebruik
te. Het hoofd moest er in één klap
af zijn en het slagwerktulg zal
dus meestal dwars door een hals
wervel heen gegaan zijn. Dat Is
nou Juist het eigenaardige met
die nek van Philips van Montmo
rency. uit de geschiedenis beter
bekend als de laatste graaf van
Horne. Hij werd als lid van het
Verbond der Edelen (in 1565 ge
sloten als protest tegen de ketter
vervolging) en- als medeonderte
kenaar van het Smeekschrift der
Edelen (1566) op last van Alva in
september 1567 gevangen geno
men en samen met graaf Lamo
raal van Egmont op 5 juni 1568
op de Grote Markt in Brussel
onthoofd. Egmont werd begra
ven ln Zottegem (België), Horne
als Heer van Weert in de St.
Martinuskerk in Weert. En nu
komt het: op de halswervels van
Horne is nauwelijks een duidelijk
litteken van een onthoofding te
zien.
In het stoffelijk overschot in de
grafkelder van de St. Martinus
kerk wel of niet dat van de meest
al ten onrechte graaf van Hoorne
genoemde edelman? Hij is het
niet. meent de Weerter amateur-
archeoloog Thieu Heljmans be
slist. „Wat mij betreft, is ie het
voor 95 procent zeker wèl," zegt
gemeentesecretaris Henkens.
Voor deken Van Tuel van het
dekenaat Weert, tevens pastoor
van de Martlnuskerk-parochie.
en voor Ir. De Monte, de voorzit
ter van de Stichting St. Martlnus-
monument, blijft een lichte twij
fel bestaan, maar de deken
breekt zich er verder het hoofd
niet over; voor hem heeft Hornes
graf de grootste waarde als een
symbool.
Hoe komt Heljmans aan zijn ze
kerheden? Omdat hij niet te be
reiken was, citeren we wat hij
deze week ln De Limburger ver
telde; „Ik heb de bewijzen dat de
halswervels van het geraamte on
beschadigd zijn." Heljmans kon
bij de doodskist komen, toen tij
dens de al vier jaar durende res
tauratie van de St. Martinuskerk
het keldergewelf geopend werd,
waar de graaf en nog een aantal
niet geïdentificeerde Weertena-
ren begraven liggen. Volgens
Hei j mans hebben Nederlandse
en Belgische patholoog-anato
men aangetoond dat Horne niet
onthoofd kan zijn, en omdat de
kelder weer dichtgemetseld is wil
hij proberen die nogmaals te la
ten openen.
Volgens gemeente-archivaris
Henkes. die in het eerstvolgende
nummer van het historische tijd
schrift Maasschouw zelf een arti
kel aan de zaak wijdt, is er op
röntgenfoto's wel degelijk een be
schadiging van een halswervel te
zien, vermoedelijk ten gevolge
van onthoofding. „Het enige is
dat men een duidelijker bescha
diging verwacht had," zegt hij.
„Misschien is er een heel vakbe
kwame beul aan het werk ge
weest." Historisch gezien bestaat
er voor hem geen enkele twijfel.
Alles is bekeken, de schedel, de
kaak, het profiel, de beenderen,
en alles klopte secuur, zegt hij,
met de afbeeldingen die van de
graaf bestaan. Of de grafkelder
weer opengemaakt wordt? Maan
denlang is die open geweest en na
Juni pas weer dichtgemetseld;
daar Is toen een dure vloerver
warming overheen gelegd. Als er
ooit iets gebeurt, is de beslissing
aan het kerkbestuur.
„Als de verwarming goed functio
neert neem ik aan dat het niet
gebeurt," zegt deken Van Tuel.
„Hoogstens zal er een mogelijk
heid zijn als de nieuwe voorzie
ningen aan een letterlijke 'gron
dige' onderhoudsbeurt toe zijn
over twintig, dertig Jaar, schat
ik." De St. Martinuskerk is ln de
vijftiende en zestiende eeuw ge
bouwd: de gewelfschilderingen
(1520) die nu ook gerestaureerd
zijn, moet de graaf van Horne
nog gezien hebben. „Hij kwam
hier vaak; hij en de andere gra
ven van Horne hebben grote ver
diensten voor deze kerk gehad.
De graaf van Horne heeft ten
tijde van de reformatie een rol
van formaat gespeeld. Voor mij
persoonlijk is hij in elk geval een
groot man geweest. Ik hoop dat
wij in Nederland nooit meer de
stommiteit zullen uithalen om
mensen wegens hun dissidente
houding om het leven te
brengen."
Alle twijfel had wellicht voorko
men kunnen worden, als de rijks-
archeologische dienst en de rijks
dienst oudheidkundig bodemon
derzoek Indertijd waren inge
gaan op het via Monumentenzorg
gedane verzoek om bij de opgra
vingen te komen kijken. „Van de
archeologische dienst hebben we
nooit iets gehoord, van de dienst
oudheidkundig bodemonderzoek
kregen we een briefje met de da
tum waarop er iemand zou ko
men, maar die is nooit geweest,"
zegh ir. De Monte van de Stich
ting 8t. Martinus-monument.
„De heer Heljmans heeft trou
wens ook nooit contact met ons
opgenomen. Zoals de zaken nu
staan, denk ik dat we nog wel
eens een gesprek met de gemeen
te-archivaris zullen hebben en
dat er dan een officiële verklaring
van onze stichting volgt."
Duizenden mensen hebben door
het gat ln het priesterkoor een
blik in het graf van de graaf van
Horne kunnen werpen. „We heb
ben weekends gehad met wel ze
ven-, achtduizend bezoekers; het
leek wel een mausoleum," zegt
deken Van Tuel die erg trots op
zijn kerk is: „Zonder chauvinis
me durf ik te beweren dat de St.
Martinus een van de mooiste ker
ken van Nederland ls." In februa
ri wordt de kerk officieel hero
pend. Dan zal de grafkelder niet
meer te zien zijn, maar de kerk
blijft dus de moeite van het be
zichtigen waard.
Een 61-Jarlge predikant van de
presbyteriaanse kerk van Zuld-
Korea zit momenteel voor de
tweede keer als overtulgingsge-
vangene achter de tralies. Het is
bisschop Moon-Ik-hwan, een van
de stichters van de Oalileakerk,
een broedergemeenschap die ac
tief is ln de beweging voor demo
cratisering in Zuid-Korea. In 1977
werd hij voor de eerste keer ver
oordeeld tot vijf Jaar gevangen
schap wegens zijn aandeel ln de
Myong-Dong-verklaring. waarin
opgeroepen werd tot lnvrijheids-
stelling van politieke gevange
nen en tot herstel van de burger
lijke vrijheden in Zuid-Korea. De
ondertekenaars van de verkla
ring, onder wie ex-president Yo
Po-son, Quaker-leider Hahm
Soek-hon en ex-kandidaat voor
het presidentschap Kin Dae-
Joeng werd het aanzetten tot om
verwerping van de regering ten
laste gelegd. Toen de vonnissen
bekend gemaakt werden, brach
ten bisschop Moon en een aantal
andere prominente Koreanen de
verklaring opnieuw ln omloop;
daarop werden meer dan hon
derd mensen gearresteerd. Bis
schop Moon werd veroordeeld op
grond van noodwet nummer 9 die
elke kritiek op of oppositie tegen
de grondwet van het land, elke
poging die te hereien of herele
ning voor te staan, verbiedt. HIJ
ging ln hongerstaking uit protest
tegen zijn gevangenneming. Op
31 december 1977 werd zijn straf
opgeschort en werd hij vrijgela
ten. Voor de bisschop was daar
mee de kous niet af. HIJ bleef zich
als vice-vooreltter van de bewe
ging voor de mensenrechten be
zighouden met kwesties op dat
gebied. In Juli en oktober vorig
Jaar werd hij ln verband met deze
activiteiten door de Koreaanse
geheime dienst ondervraagd. Op
28 oktober werd hij gearresteerd
en kwam opnieuw in de gevange
nis terecht voor het uitzitten van
de resterende drie Jaar van zijn
vonnis. In december ging hij in
de gevangenis 22 dagen ln hon
gerstaking.
Beleefde, in het Engels gestelde
verzoeken om de onmiddellijke
vrijlating van bisschop Moon-Ik-
hwan kunnen gestuurd worden
naar: Hls Exc. President Choy
Kyu Hah The Blue House
Chongno-gu 8eoui, Rep. of
Korea.
Het Chinese jongetje dat bij xijn
geboorte de hele wereld versteld
deed staan door de buitenge
woon sterke beharing over zijn
hele lijfje, groeit voorspoedig
op. De kleine Yo Zhenhuan is nu
twee jaar, en behalve door zijn
stevige pels lijkt hij zich in niets
van andere jongetjes van zijn
leeftijd te onderscheiden. Hij
weegt ruim dertien kilo en op de
ontwikkeling van zijn lichaam
en geest heeft niemand iets aan
te merken. Maar de vader van
Dik Trom zou toch gezegd heb
ben dat Yo een bijzonder kind is,
want dat ls ie.
