ndustriële import uit
wereld bescheiden
Rente duidelijk in de lift
fgfgiim
Hout wordt duurder
Frankrnk gehalveerd
Vïosselexport naar
rankrijk gehalveerd
leer banenverlies door invoer uit ontwikkelde landen
Kleinbedrijf als
bron van werk
herontdekt
Een oude cognac voor
moderne mensen.
Groter verlies bij
Amsterdam
Rubber
Médaillon:
de VS.O.E van Martell
Jitvoer vnaar Duitsland verdubbeld
Blikconcern wil 350 man kwijt
Lantana krijgt
Tilburgsche Water
Kinderen van
zigeuners in
apart gebouw
Werf order komt
van Mexico
laterdag 3 november 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
trouw/kwartet
31
an een onzer verslaggevers
OTTERDAM De invoer van industrieprodukten uit de ontwikkelingslanden, aardoliepro-
ukten buiten beschouwing gelaten, blijft ook de komende jaren bescheiden. Ondanks een
ïkere groei van deze import, zal de negatieve invloed op de werkgelegenheid betrekkelijk
ering zijn. Afscherming van deze invoer is ongewenst, meer vrijhandel geboden.
Dt deze conclusie en aanbevelingen
imen het Nederlands Economisch
istituut (NEI) en het Centrum voor
itwikkelingsprogrammering van de
otterdamse Erasmus Universiteit.
verrichtten hun onderzoek in op-
acht van de ministers voor ontwik-
'lingssamenwerking en economi
se zaken.
an alle industriële produkten die in
Bderland worden verbruikt was in
74 54 procent van binnenlandse
akelij. 44 procent kwam uit de eco-
imisch ontwikkelde landen en
tchts 2 procent uit de derde wereld.
weer zonder aardolie. Weliswaar
het aandeel uit de xmtwikke-
ïgslanden sneller dan dat van de
^dustrielanden maar volgens de be
leningen van de onderzoekers is in
toch slechts 5 procent van de in
ïderland afgezette industriepro-
ikten uit de derde wereld afkom-
ig. De industrielanden komen in
tot 46 procent en het aandeel
n de Nederlandse industrie zal tot
procent, dus iets minder dan de
lft gedaald zijn.
dere factoren die gevolgen hebben
voor de industriële werkgelegenheid
zijn dus bulten de berekening gela
ten. In werkelijkheid spelen wel dege
lijk andere belangrijke zaken mee
zoals de produktie en de arbeidspro-
duktiviteit. Als de produktie de
snelst groeiende is van deze twee ele
menten. levert dit een toenemende
werkgelegenheid op.
Terugkomend op het gegeven dat
van de achteruitgang van 43.000 ba
nen er 9.000 worden veroorzaakt door
terreinverlies aan de derde wereld,
valt op dat dit cijfer verhoudingsge
wijs toch nog groot is als men de
Invoer uit ontwikkelde en ontwikke
lingslanden met elkaar vergelijkt.
Oorzaak is dat vooral de arbeidsin
tensieve bedrijfstakken van de toene
mende invloed van de ontwikkelings
landen te lijden zullen hebben.
Tellingen
erkgelegenheid
Nederlandse industrie verliest
et alleen binnenlands een deel van
markt, ook in het buitenland zal
een stuk afzetgebied kwijtraken,
r saldo komt dat neer op een ver-
s van 43.000 arbeidsplaatsen in de
iustrie over de periode 1978-1986 of
procent van de totale industriële
rkgelegenheid. Van die 43.000 ba-
n gaan er 34.000 verloren door een
rminderd concurrentievermogen
opzichte van de industrielanden
.000 door een verlies van markt-
ndeel aan de ontwikkelingslanden.
tdrukkelijk zeggen de rapporteurs
bij dat het getal van 43.000 arbeids-
latsen uitsluitend betrekking heeft
de verminderde concurrentieposl-
van de Nederlandse industrie. An-
Zo zullen er door de verminderde
concurrentiepositie 6.800 arbeids
plaatsen verloren gaan in de textiel
industrie, 2.700 in de confectie en
1.200 in de leer- en schoenenindustrie.
Dat is samen al meer dan 9.000 maar
daar tegenover staat dat de chemi
sche industrie 3.500 mensen meer no
dig zal hebben voor handel met ont
wikkelingslanden.
Het NEI en het Centrum voor ontwik
kelingsprogrammering becijferden
dat er wat de werkgelegenheid be
treft in enkele bedrijfstakken winst
zal worden geboekt als gevolg van
import uit en export naar industrie
landen maar dat die winsten in de
verste verte niet opwegen tegen de
verliezen. De metaal zal 8.000 manja
ren moeten inleveren, de elektrotech
nische Industrie 4.400 en de trans
portmiddelenindustrie 4.100. De che
mie zal de handelscontacten met de
ontwikkelde, veelal westerse, landen
moeten bekopen met een verlies van
6.900 arbeidsplaatsen.
Daarnaast staat dan dat bedrijfstak
ken die werkgelegenheid verliezen
door contact met de derde wereld,
ook door de relaties met de industrie
landen worden getroffen. Onder deze
arbeidsintensieve branches zijn de
textielindustrie (-3.700 banen) en de
confectie <- 2.800).
Al tot 1978 ging de invoer uit de derde
wereld in arbeidsintensieve richting
en na dat jaar zal die ontwikkeling
zich voortzetten. Aan de andere kant
komt de uitvoer naar ontwikkelings
landen steeds vaker uit niet-arbeids
intensieve bedrijfstakken. Dat is te
zien aan de chemische export die aan
meer mensen werk zal geven. Dit al
les heeft tot gevolg dat zelfs als de in*
en ultvoerhoeveelheden ten opzichte
van de derde wereld precies gelijk
zouden blijven er in Nederland toch
werkgelegenheid verloren gaat. In
werkelijkheid zijn lm- en export ech
ter niet gelijk. Van de totale invoer
van industriële produkten komt in
1986 9,3 procent uit de derde wereld
terwijl van de industriële uitvoer
ruim 15 procent naar dat deel van de
wereld zal gaan.
Op de werf van Van der Giessen-De Noord in Krimpen a/d IJssel is het m.s. ..Honolulu," het eerste
schip van een serie van vier koelschepen overgedragen aan Dammers Van der Heides Scheepvaart
en Handelsbedrijf in Rotterdam.
BREDA (ANP) De positie van he»
middelgrote bedrijf in verhouding to
de werkgelegenheid is herontdekt. I>
de periode 1970 tot 1976 gingen in d-
Industrie 190.000 arbeidsplaatsen ver
loren slechts 5.000 daarvan verdwc
nen bij de bedrijven tot vijfhonderi.
werknemers.
Dit heeft dr W. Bos. voorzitter van de
contactgroep werkgevers in de me
taalindustrie (CWM de zogenaam
de ..kleinmetaal"). gezegd in Breda
Hij opende daar een tweedaagse con
ferentie tussen ruim tachtig onderne
mers uit middelgrote metaal- en elec-
trobedrijven en 25 beleidsambtena
ren van de ministeries van economi
sche en van sociale zaken.
Van belang is volgens de CMW. die de
bijeenkomst heeft georganiseerd, dat
rechtstreeks ervaringen kunnen wor
den uitgewisseld tussen ondernemers
en ambtenaren.
OOSTERBEEK Bij Nijhuls-Alko-
no (aluminium gevels) in het Gelder
se Oosterbeek gaan binnenkort 48
van de circa 150 arbeidsplaatsen ver
loren. Het bedrijf, een dochter van
OGEM. heeft met de vakbonden
overeenstemming bereikt over een
sociaal plan.
De ontslagen vallen in hoofdzaak in
de niet-produktieve sector van de fa
briek. Nijhuls draait de afgelopen Ja
ren met forse verliezen.
ADVERTENTIE
Aanbevelingen
ADVERTENTIE
De rapporteurs vinden dat zowel om
wille van de welvaartsstijging in Ne
derland als om rekening te houden
met de belangen van de ontwikke
lingslanden er alle reden is om te
pleiten voor een liberalere handelspo
litiek. zeker ook ten opzichte van de
ontwikkelingslanden.
Als gevolg onder meer van de geringe
economische groei, de laatste jaren,
is er echter een sterke neiging tot
protectie (afscherming van de eigen
industrie). Die protectie belemmert,
aldus het rapport dat verdergaande
specialisatie en internationale handel
positief kunnen uitwerken.
AMSTERDAM - Rubber Cultuur
Maatschappij .Amsterdam" heeft
het eerste halfjaar met een verlies
van ƒ303.700 afgesloten tegen een,
negatief resultaat van ƒ59.000 over'
dezelfde periode vorig Jaar. Het nade
lig verschil vindt hoofdzakelijk zijn
oorsprong in de rente-opbrengsten,
de baten uit landbouw en de overige
activiteiten, aldus de maatschappij.
Een betaling uit Tanzania werd voor
het eerst dit jaar niet ontvangen door
de slechte devlezenpositie van de re
gering. Hierdoor verwacht de directie
ook verder in het jaar geen betalin
gen meer te ontvangen. Daardoor
stagneert de voorziening met onder-
i ««ill 1JI1 gVlIUlT VV1U een somber beeld voor de toekomst
De rubberonderneming Salala in Li-
[lisSINOEN (ANP) - De Nederlandse export van mosselen
laar Frankrijk ligt dit jaar vijfitig procent beneden die van dememing in Panama is nog met
lorig jaar. Volgens het Produktschap van Vis en Visproduk- rond
jen in Bergen op Zoom zijn er tot nu toe al 300.000 kilo
hosselen minder naar Frankrijk geëxporteerd dan vorig jaar.
k<$£B)
AMSTERDAM (ANP) De prijzen van hout gaan in Neder
land verder omhoog. Deze conclusie kan volgens de Neder
landse Houtbond worden getrokken uit de vorige week ln
Amsterdam gehouden Europese naaldhoutconferentie, waar
op vertegenwoordigers van acht houtimporterende en zeven
exporterende landen, alsmede een aantal waarnemers, zich
hebben bezig gehouden met de vraag naar en het aanbod van
naaldhout in Europa. Hoewel geen officieel thema, werd veel
gesproken over de te verwachten prijsontwikkelingen.
..Thomassen en Drijver is een kernge
zond bedrijf en dat willen we zo hou
den. Maar dan moeten structurele
zwakten, zoals een teveel aan perso
neel in de indirecte sfeer, wel tijdig
worden gesignaleerd en maatregelen
worden genomen.-' aldus president-
directeur R. Mloulet.
TILBURG In een tumultueuze en
zeer druk bezochte vergadering van
Tilburgsche Waterlekding Maat
schappij hebben aandeelhouders
vrijdag met 861 stemmen voor en 479
stemmen tegen de voltallige raad van
beheer ontslagen. Na de benoeming
van mr A. R. I. Arts. Lantana Beheer
BV. Vira BV. en de heer Bark is de
Lantana-groep baas ln huis geworden
bij de Tilburgsche Waterleiding
Maatschappij (TWM).
DEVENTER (ANP) BIJ Thomassen
en Drijver Verblifa moeten de komen
de drie jaar ongeveer 350 arbeids
plaatsen vervallen. De afslanking zal
volgens de directie van TDV geen
ontslagen met zich meebrengen. Via
natuurlijk verloop denkt men de in
krimping van het personeelsbestand
te kunnen verwerkelijken. Een en an
der is gisteren aan het personeel mee
gedeeld.
Volgens de directie is gebleken, dat
TDV met in de Benelux totaal vijf
duizend werknemers, gelet op de be
perkte groeimogelijkheden, een over
schot heeft aan personeel in de indi
recte sfeer: mensen die niet direct bij
de produktie betrokken zijn. Welke
functies bij welke TDV-vestigingen
zullen komen te vervallen is volgens
de directie nog niet bekend. Wel zegt
men dat mag worden aangenomen
dat inkrimping voor ongeveer de
helft ln Deventer, waar het hoofdkan
toor is gevestigd, zal plaatshebben.
De naaldhoutprijzen zijn dit Jaar op
de internationale markt sterk geste
gen. Contracten voor aanvoer in het
begin van 1980 zijn in tussen afgeslo
ten. Afhankelijk van maat en kwali
teit liggen de prijzen van te impor
teren gezaagd naaldhout gemiddeld
35 tot 50 procent boven het peil van
eind 1978.
De risico's van de import van gezaagd
naaldhout zijn daarmee aanzienlijk
toegenomen, met name voor de Ne
derlandse houthandel, zo meent de
Houtbond. In Nederland zette 1979 in
onder zeer extreme weersomstandig
heden waardoor de bouw gedurende
twee maanden nagenoeg volledig
heeft stilgelegen.
Daardoor heeft de Nederlandse hout
handel in de eerste maanden van 1979
omzet verloren, wat tot een druk op
de binnenlandse prijzen heeft geleid.
Tegelijkertijd werd op de import-
markt Juist een sterk stijgende prijs-
tendens waargenomen. Hierdoor is
een groot verschil ontstaan tussen de
prijzen voor gezaagd naaldhout in
het binnenland en de prijzen die
thans bij invoer moeten worden
betaald.
De Nederlandse houthandel wijst er
dan ook op. dat een belangrijke aan
passing van het binnenlandse prijs
peil noodzakelijk is om het gestegen
invoerprijspeil te compenseren. On
derhandelingen met het Ministerie
van Economische Zaken over de prij
saanpassing worden binnenkort
geopend.
Naar verwachting zal het verbruik
van gezaagd naaldhout in de acht
importlanden (België. Denemarken,
Frankrijk. west-Duitsland, Italië.
Spanje. Engeland en Nederland) dit
Jaar met 2.3 procent stijgen. De im
porten zijn dit jaar eveneens toegeno
men. Voor 1980 wordt een daling van
de import in de acht Europese landen
verwacht in de orde van grootte van
9.5 procent.
In de meeste importlanden loopt de
woningbouwproduktie terug. Ver
wacht wordt dat de invloed hiervan
op het verbruik van naaldhout wordt
gecompenseerd door de uitbreiding
van renovatie en woningverbetering.
Ook de doe-het-zelfmarkt wordt door
een groeiende vraag gekenmerkt.
lis oorzaak van deze ineenstorting
rordt genoemd de natuurlijke mos-
el groei voor de kust van Bretagne.
peze wilde mosselbanken zijn zo
vervloedig dat ze bijna de hele Fran-
markt van mosselen kunnen voor-
len. Volgens de heer J. van Splunter
an het Mosselkantoor liggen de prij-
n van deze Franse mosselen bijzon-
ler laag vergeleken met die van het
federlandse kweekprodukt.
[och heeft het inzakken van de mos-
elexport naar Frankrijk, afgezien
mosselen ontstaan. De prijs van de
Nederlandse mossel is dit jaar dan
ook relatief hoog. Door de betrekke
lijk geringe aanvoer is er nog bijna
geen mossel in het Mosselfonds te
recht gekomen. In dit Mosselfonds,
dat onder anderendoor de mosselk
wekers in stand wordt gehouden, ko
men alle mosselen terecht die door
bijzondere oorzaken niet worden ver
kocht.
De export van mosselen naar België
is overigens niet teruggelopen. Naar
CNV wil andere vorstverletregeling
UTRECHT De Hout- en Bouwbond
CNV wil dat bouwwerknemers gedu
rende het vorstverlet een uitkering
ontvangen via wachtgeld- en werke-
loosheidswetregelingen. Alleen gedu- teren ln utrecht tijdens de bonds-
rende de eerste achttien dagen van
een vorstperiode waarin niet wordt
gewerkt, moeten de werknemers vol
gens de bouwbond betaald worden
vla het risicofonds bouwnijverheid.
Dit zei voorzitter D. van Commenee
van de Bouw- en Houtbond CNV gls-
raadvergadering.
De werknemers
gaan er ln de plannen van de CNV-
bond minder in inkomen op achteruit
dan onder de huidige regeling het
geval is. Het risicofonds hoeft dan
niet, zoals nu, over grote financiële
reserves te beschikken
Onder de huidige regeling ontvangen
de bouwwerknemers 110 procent van
hun basisloon gedurende een vorst-
verletperiode. Dat is volgens voorzit
ter van Commenee minder dan hun
normale Inkomen: basisloon plus toe
slagen.
Het CNV wil nu dat de werknemers
de eerste achttien dagen een uitke
ring ontvangen, die gelijk is aan hun
normale loon Volgens Van Comme
nee is dat nog altijd meer dan die 110
procent van het basisloon dat vol
gens de huidige regeling wordt uitge
keerd. Werkgevers en werknemers in
de bouwwereld zullen binnenkort
over een mogelijk nieuwe opzet van
de hele vorstverletregeling gaan
praten.
n een paar handelaren die zich uit- dit land gaan jaarlijks zo n negentig-
uitend op Frankrijk richten, geen duizend Ion (een mosselton is hon-
rnstige gevolgen voor de mosselhan- deed kilo). De afzet van mosselen
lelaren. Door de overvloedige zaad- naar Duitsland is dit jaar, mede door
"al eerder dit jaar op jonge en con- de problemen met de Duitse mossel-
umptiemosselen in de Waddenzee en cultuur, met honderd procent toege-
ie Oosterschelde is er een tekort aan nomen en ligt nu op vierduizend mos-
seltonnen.
ASTEN (ANP) De negentien
leerplichtige zigeunerkinderen
in het Brabantse Asten kunnen
maandag naar school Voorlo
pig krijgen zij onderwijs in een
apart noodgebouwtje. De ge
meente Asten hoopt voor 1 au
gustus 1980 een definitieve op
lossing te hebben gevonden.
Drie weken geleden weigerde
het bestuur van de ..Stichting
Katholiek Onderwijs" de kin
deren collectief op te nemen op
de Henriques-school. Deze wei
gering werd met name ingege
ven door de afwijzende hou
ding van ouders. Ook onder
wijstechnische redenen speel
den een rol, aldus het bestuur.
Op voorstel van het stichtings
bestuur hebben B en W nu be
sloten de kinderen onder te
brengen in een apart schooltje,
dat als afdeling buitengewoon
lager onderwijs verbonden zal
worden aan de Henriques-
school. De inspectie en het rijk
hebben er toestemming voor
gegeven. De gemeente kan ge
bruik maken van een oude
noodkerk In een vergadering
met de buurt bleken er van
haar kant geen bezwaren tegen
het vestigen van het schooltje.
Ook bij de zigeuners bleek bij
na iedereen tevreden met de nu
gevonden oplossing.
van een onzer verslaggevers.
AMSTERDAM De rente zit duidelijk
in de lift. Niet alleen in ons land, ook in
het buitenland worden de rentepercen
tages hoger en hoger. Koploper daarbij
zijn de Verenigde Staten, waar de rente
die de banken voor kredieten aan eer
steklas cliënten in rekening brengen, de
zogenaamde prime-rate, nu al tot onge
veer 15 procent is gestegen.
Deze week waren het de Duitse Bundesbank, de
Nederlandsche Bank en de Japanse centrale bank
die kort na elkaar tot een verhoging van de
officiële rente, het disconto, overgingen. In al deze
gevallen ging het. volgens de officiële mededelin
gen, om een aanpassing van de rentetarieven aan
de ontwikkeling van het rentepeil ln internatio
naal verband.
Achtergrond is echter zeer zeker ook de vrees voor
een weer de kop opsteken van de inflatie. Door het
geld krap en dus duur te houden hopen de mone
taire autoriteiten de bestedingen in de hand te
houden en zo het toenemen van de inflatie tegen
te kunnen gaan.
Zoals gezegd, lopen de Verenigde Staten voorop
waar het de rentestijging betreft. Niet zo verwon
derlijk. indien wordt bedacht dat de inflatie daar
ook beduidend hoger is dan in Europa, namelijk
zo n 13 procent op Jaarbasis. Om deze inflatie een
halt toe te roepen en zo tevens het vertrouwen in
de dollar wat te kunnen herstellen moesten de
Verenigde Staten wel naar het middel van de
renteverhoging grijpen.
Daarmede werden echter wel enkele bestaande
verhoudingen scheefgetrokken in dier voege, dat
er een grote kloof ontstond tussen de rente in de
VS en die in Europa en in Japan. In laatstge
noemd land nam de druk op de yen steeds meer
toe door het verschil in rente met de VS (door de
hoge rente in de VS werden yens omgezet in
dollars, waardoor de koers van de yen lager werd).
In Europa leken Duitse mark en gulden eenzelfde
lot beschoren als er niet zou zijn ingegrepen.
Tegen deze achtergrond moeten dan ook de be
sluiten van de centrale banken van Nederland en
West-Duitsland worden gezien om het disconto te
verhogen.
Besluiten, die zover het Nederland betreft, inmid
dels al gevolgen hebben gehad ln de vorm van hier
en daar al een verhoging van de hypotheekrente
met een kwart procent en een verhoging van het
rentepercentage voor op stapel staande obligatie
leningen. Het laatste geldt met name de lening
van de Algemene Bank Nederland, waarop tot en
met maandag 5 november kan worden ingeschre
ven. De rente van deze lening, groot 150 miljoen,
is door de ABN namelijk verhoogd van 9.25 tot
9,50 procent.
Wellicht omlaag
In hoeverre de rente zo langzamerhand op een
hoogtepunt ls aangeland Is moeilijk te zeggen.
Het beleggingsfonds Rorento gaf dezer dagen als
verwachting, dat zich op niet al te lange termijn
wellicht een rentedaling zal manifesteren.
Daarbij werd ervan uitgegaan, dat het renteni
veau in tal van landen door de krap-geld politiek
van de centrale banken, inmiddels al ls opgelopen
tot een peil. dat in sommige gevallen belangrijk
hoger ligt dan het geldende inflatiepercentage.
Volgens Rorento mag erop worden vertrouwd, dat
deze landen, w o. Nederland en West-Duitsland.
binnen niet al te lange tijd hun kredietbeperkendc
maatregelen wat zullen verzachten, zodat de rente
ook weer zal kunnen gaan dalen Aan de andere
kant lijkt het evenwel voor de hand te liggen, dat
het rentepeil ln de VS nu de inflatie daar nog
altijd hoog ls niet direct omlaag zal gaan.
Voor dat laatste spreekt mogelijk ook. dat het met
de wereldeconomie nog altijd niet zo florissant is
gesteld. De voortdurende stijging van de olieprij
zen werkt niet bepaald een opbloei van de econo
mie in de hand. Het blijven voortbestaan van een
hoog rentepeil heeft in wezen dezelfde (negatlevei
uitwerking Reden waarom het moment van een
ommezwaai ln de rente mogelijk toch wel eens
niet zó ver meer weg zou kunnen zijn.
Daarvoor pleit misschien ook. dat president Car
ter om de kiezers gunstig te stemmen voor zijn
herverkiezing, de Amerikaanse economie een fors
stootje in de rug zal willen geven en tot dat doel
wat water ln de wijn van de hoge rente zal willen
doen. De vele dollars die. aangelokt door de hoge
rente ln de Verenigde Staten, momenteel naar het
moederland terugkeren, zouden Carter daarbij
wel eens behulpzaam kunnen zijn.
ROTTERDAM (ANP) De Mexi
caanse regering is de opdrachtgever
van een order van 70 miljoen gulden
\oor scheepswerf ..De Merwede" in
Hardinxveld-Giessendam. Dit heeft
de werf bekendgemaakt. Tot nu toe
wilde het bedrijf niet kwijt wat de
opdracht inhield Het gaat om de
bouw van een opleidingsschip voor
de Mexicaanse koopvaardij Het
wordt een eigen ontwerp van de werf.
waarop elk Jaar 200 kadetten opge
leid kunnen worden. Het schip (12.000
ton) moet op 1 september 1981 in de
vaart komen.
Directeur H.J. Schlömann van „Dc
Merwede" vindt de miljoenenorder
niet alleen een succes voor zijn be
drijf. Het is ook van belang voor de-
Nederlandse scheepsbouw. Die komt
nu bij de Mexicanen „in het beeld",
terwijl het land ln de komende Jaren
waarschijnlijk over de honderd sche
pen gaat bestellen
,,De Merwede heeft de order kunnen
krijgen met steun van economische
zaken en ontwikkelingssamenwer
king. Nederland was wil hij wel kwijt,
niet de laagste inschrijver voor het
schip. ..We hebben de opdracht voor
de poorten van de hel weggesleept",
zegt Bchlómann. De Duitsers waren
ook op de markt en op het moment
dat de opdracht rond kwam. was er
een Noorde economische delegatie in
het land, onder aanvoering van
kroonprins Harald.
