Hoe Nationale-Nederlanden
het bedrijfsleven kan helpen risico's
te beheersen.
Filiaalvorming vaak toevallig
Sterilisatie transseksuelen
)ij wijziging geboorteakte
iaasbroek definitief
geen tv-directeur VARA
Museum gerestaureerd
en opnieuw ingericht
'Kwaliteit huisarts is van
meer belang dan aantal'
ïkrimpen moeilijker dan groeien
kamervraag
>ver Toppop
PPR uit kritiek
op beleid D'66
fan Nagel 'verbijsterd'
Tandarts verplicht
foto's af te geven
Ondernemen is per definitie een riskante bezigheid.
Anders gezegd: doelstellingen en continuïteit van
een onderneming worden voortdurend bedreigd door
allerhande risico's. U als ondernemer bent zich van
een deel ervan élke dag bewust Andere risico's komen
minder vaak onder uw aandacht, hoewel ze zeker
zo belangrijk zija Dat zijn bijvoorbeeld de risico's van
bedrijfsongevallen, stagnatie als gevolg van brand, en
claims die voortvloeien uit produktenaansprakelijkheid
Het gaat erom, die risico's te onderkennen en het
gevaar dat ze opleveren te beoordelen Sommige
risico's kunnen geëlimineerd worden. Als dat gebeurd
is, blijven er meestal nog genoeg over.
Tenslotte komt u aan de kernvragea Deze: hoe
verminder ik mijn risico's? Welke kan ik zelf dragen?
Welke zal ik moeten verzekeren? Wat is de beste
verzekeringsvorm en wat kost die?
Nationale-Nederlanden heeft een team van
specialisten paraat dat u op die vragen een zinnig
antwoord kan geven. En u, in overleg met uw
verzekeringsadviseur, de nodige voorstellen kan doen.
Risicobeheersing is een vrij nieuw begrip.
En niet alleen van belang voor de bestaande situatie
in bedrijven.
Ook bij nieuwbouw of verbouwingen is het lonend een
deskundige van Nationale-Nederlanden te raadplegen.
Omdat juist in het ontwerpstadium de kosten van
schadepreventie vaak beperkt kunnen worden.
Nationale-Nederlanden
lïERDAG 3 NOVEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
erj
an een onzer verslaggevers
EN HAAG Er zijn in Nederland talloze bedrijven met één of enkele filialen, zaken die niet
jn te beschouwen als een grootwinkelbedrijf maar toch ook weer uitkomen boven het niveau
'e®n de winkel met slechts één adres. Vaak is de filiaalvorming toevallig ontstaan, schrijft drs
le G.A.M. de Jong in het blad EIM-Mededelingen, een uitgave van het Economisch Instituut
g, >or het midden- en kleinbedrijf.
de ondernemer bestaat soms wel
n min of meer vage behoefte om uit
breiden, aldus De Jong, maar door
n concrete mogelijkheid komt het
ineens van. Zo kan de winkelier een
ak aangeboden krijgen van een col-
ga/concurrent die er mee op wil
luden.
lere omstandigheden kunnen
kwaliteit van het bestaande centrum ook tot een doeltreffender gebruik
zal aantasten. Vooral in de tijd dat van de ruimte; hij zal nog beter moe-
e ondernemer loopt tegen een leuk
mdje aan waarin hij een filiaal pro-
eert;
j heeft iemand in dienst die een
uk boven het niveau van de door-
lee verkoper/verkoopster uitkomt,
et filiaal wordt gesticht omdat men
levallig deze persoon in huis heeft;
ondernemer heeft volwassen kin
eren. Deze runnen het nieuwe filiaal
«ns zo zelfstandig dat het nauwe-
ks meer een filiaal is;
winkelier opent een tweede zaak in
n nieuw winkelcentrum omdat hij
ine is dat het nieuwe centrum de
veel nieuwe winkelcentra gereali
seerd werden, hebben veel winkeliers
tegen wil en dank een filiaal geopend,
zegt De Jong.
Welke formule
De tweede vestiging van een winkel
bedrijf wil niet automatisch zeggen
dat het daar net zo toegaat als in de
„moedervestiging". De ondernemer
heeft het uiteraard het minst moeilijk
als het filiaal even groot is als het
moederbedrijf, in een zelfde soort
buurt ligt en daardoor eenzelfde soort
klanten bedient. Het belangrijkste
punt is in dat geval of de filiaalhou
der/ster goed is.
Ingewikkelder wordt het als het fili
aal op een veel duurdere stand komt
dan de bestaande zaak of als het
filiaal veel groter is. De ondernemer
komt nu voor problemen waar hij
geen ervaring mee heeft. Het assorti
ment zal anders moeten zijn maar de
hogere huisvestingskosten per vier
kante meter dwingen de winkelier
ran onze parlementsredactie
)EN HAAG Transseksuelen die hun geslachtsaanduiding
to de geboorteakte willen laten wijzigen, moeten zich tijdelijk
- iten steriliseren. Een commissie van de gezondheidsraad
^eeft de regering geadviseerd deze voorwaarde op te nemen in
en regeling die wijziging van de geboorteakte mogelijk moet
laken.
olgens het advies van de commissie,
at gisteren is gepubliceerd, moet
;n verzoek tot wijziging van de ge-
loorteakte worden ingediend bij de
echtbank. Hierbij moet een verkla-
ng van een arts worden overlegd,
aaruit blijkt dat de aanvrager zich
p dat moment niet kan voortplan-
sn. Volgens de commissie komt dit
eer op niet onherstelbare sterilisa-
e. Zij meent dat met deze voorwaar-
e wordt aangesloten bij het huwe-
jksrecht, dat een huwelijk tussen
wee mannen of twee vrouwen uit-
luit.
ransseksuelen zijn mannen die zich
rouw voelen, en vrouwen die zich
tan voelen. Zij ondervinden, indien
j zich via een medische ingreep ui-
erlijk van geslacht hebben laten ver
inderen, nogal wat moeilijkheden in
le maatschappij, omdat het tot dus-
[er niet mogelijk is de geboorteakte
te passen. Het PvdA-Kamerlid
ithof heeft er als eerste op aange-
ngen aan deze problemen tege-
rt te komen.
Jinister De Ruiter van justitie heeft
'erop toegezegd een wettelijke rege-
ng te maken. Hij wilde echter eerst
iet advies van de gezondheidsraad
>EN HAAG (ANP) D'66-Tweede-
amerlid Mertens vraagt zich af
raar de identiteit van de AVRO is
irug te vinden in het poster-pro-
rammablad Toppop van deze om-
>ep. In schriftelijke vragen aan de
ïinister van CRM wijst Mertens erop
at het blad zich richt op de jeugdige
ijkers en luisteraars van tussen de
2 en 20 jaar. Mag je dan aannemen.
o vraagt Mertens zich af. dat deze.
roep, door zich op het blad te abon-
eren, te kennen geeft daarin de iden-
teit van de AVRO te herkennen en'
Is lid van de AVRO te willen worden,
ïeegeteld voor de verdeling van de
endtijd.
lertens wil dat de bewindsvrouwe
et aantal abonnees gaat controleren
at boven de 18 jaar is, om te kunnen
rorden meegeteld als lid van de
iVRO. Tenslotte vraagt het D'66-
iamerlid zich af of wel gesproken
an worden van een programmablad,
mdat er alleen maar sprake is van de
oor- en achterzijde van een poster.
afwachten. Dat advies, opgesteld
door een commissie van juristen, is er
nu.
De commissie stelt verder als voor-,
waarden, dat de betrokkene minstens
18 jaar is en ongehuwd. Verder moet
bij het verzoek aan de rechtbank een
verklaring van een deskundige wor
den overlegd, waaruit blijkt dat de
aanvrager de overtuiging heeft tot de
andere sekse te behoren. De deskun
dige, veelal een psychiater, moet na
gaan of deze overtuiging blijvend is
en geen tijdelijk, psychopathologisch
verschijnsel.
Verder moet de arts in zijn verklaring
ook aangeven of de aanvrager zich
via een ingreep uiterlijk heeft laten
aanpassen. Zo'n ingreep wil de com
missie niet dwingend voorschrijven,
al meent zij, dat een operatie voor de
rechter een aanwijzing kan zijn, dat
het de aanvrager ernst is.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG „D'66 is alleen een
bepaalde stijl. Een gemakkelijk alter
natief. Progressiviteit die niet veel
kost. Deze partij zweeft ergens tegen
het midden aan". Deze kritiek levert
het partijbestuur van de PPR op de
vroegere progressieve bondgenoot in
een beleidsnota 'de PPR in de jaren
80'.
De radicalen zien blijkens de nota de
PvdA als best beschikbare partner,
maar zij wijzen geen enkele democra
tische partij als mogelijke coalitie
partner af. Bij elke vorming van een
regering of college moet worden be
zien hoe het eigen program binnen de
gekozen machtsverhoudingen de bes
te kans van slagen maakt, aldus het
PPR-bestuur. Voor de laatste parle
mentsverkiezingen sloot de PPR nog
het CDA als coalitie-partner uit.
Het PPR-bestuur signaleert in de
nota als „een belangrijke ontwikke
ling" dat „Nederland een van de lan
den is waar de spanning tussen de
kerken en de christelijke partijpoli
tiek snel groeit". De kerken spreken
zich steeds radicaler uit, bijvoorbeeld
over de kernbewapening, kernener
gie, economische orde, vluchtelingen
en vreemdelingen. „Op die momen
ten staat de PPR aan de zijde van de
kerken", aldus de nota.
Tan onze radio- en tv-redactie
ïILVERSUM Het voorstel om Jan Haasbroek directeur
an de tv-afdeling van de VARA te maken is sinds gisteren
cht van de baan. De dagelijkse bestuursleden André Kloos
voorzitter), Jan de Troye en Jaap Mulder hebben het hoofd-
>estuur laten weten dat zij zouden aftreden als Haasbroek wel
ou worden aangesteld. Ze vinden dat de ideeën van de
luidige VPRO-radiodirecteur niet passen in die van de
TARA.
>m chantage te voorkomen liet dit
rietal hun consequenties pas weten
a herhaald verzoek van het hoofdbe-
tuur Dit gebeurde gisteren in een
rdaagde vergadering omdat men er
Orige week niet uitkwam
imiddels heeft Jan Nagel als voor-
Itter van de ondernemingsraad met
verbijstering kennis genomen van
uiteindelijke beslissing van het
oofdbestuur De ondernemingsraad
al donderdag 8 november het hele
rsoneel bijeen roepen. Nagel is
teeds van mening geweest dat Haas
roek directeur van de VARA-tv zou
moeten worden. Bij een peiling kreeg
hij de meerderheid van het tv-perso-
neel achter zich. Op 8 november wil
de ondernemingsraad het hele perso
neel in de zaak kennen
Formeel kunnen alle inspanningen
van de ondernemingsraad geen ge
wicht in de schaal leggen omdat de
ondernemingsraad slechts een advi
serend lichaam is. Wel kan stemming
worden gekweekt, zoals dat heet Het
hoofdbestuur en het dagelijks be
stuur wachten nu op klimaatsverbe
tering voordat wordt uitgezien naar
een tv-directeur Voorlopig leidt om-
roepsecretaris Herman van Wijk de
tv-projectgroep. Van Wijk was voor
een aanstelling van Haasbroek.
ten passen op de omloopsnelheid van
de artikelen.
Het meeste risico loopt de winkelier
als het filiaal een heel andere formule
krijgt dan de eerste vestiging. Voor
beeld is de verf- en behangwinkelier
die een groot doe-het-zelf centrum
bègint. Of de discount-drankenhan
delaar die een exclusieve wijnshop
begint. De nieuwe zaak vraagt soms
zoveel aandacht dat de oude wordt
verwaarloosd. De eigenaar Heeft dan
een slecht lopende oude zaak en een
nieuwe die slechts moeizaam op gang
komt.
Dit is van drs De Jong geen pleidooi
om zo'n filiaal maar niet te openen
maar problemen zijn er vaak wel bij
een eerste filiaal. Bij het tweede fili
aal gaat het meestal een stuk gemak
kelijker en bij de derde gaat het wel
licht nog soepeler. Al snel daarna
rijzen er echter nieuwe complicaties.
Als de onderneming steeds groter
wordt, moet de ondernemer gaan
denken over een centraal magazijn of
een computer, investeringen die pas
rendabel worden bij een aanzienlijk
grotere omvang. Hij moet op dit punt
de beslissing nemen of hij verder wil
.groeien of niét.
Waar de groeidrempel ligt is niet in
een woord te zeggen, het EIM verricht
op dit gebied momenteel een studie
Die toonde ondermeer al aan dat bij
drogisterijen de eerste drempel al ligt
bij 2 3 filialen.
Veel hangt ook af van het groeitem
po. Dat kan rustig zijn of zeer snel
zoals bij tapijthallen, textielsuper
markten of witte platenwinkels. Deze
filiaalketens vallen uiteen als de
groeimarkt verzadigingsverschijnse
len vertoont. Als de ondernemer moet
inkrimpen, is dat in ieder geval een
stuk lastiger dan groeien.
Het gereedkomen van de restau
ratie en daarmee de heropening
van museum Flehite aan de West
singel te Amersfoort is gisteren
aangegrepen om tegelijk het hon
derdjarige bestaan van het mu
seum en de daarmee verbonden
oudheidkundige vereniging te
Vieren.
Van de restauratie van het hoofd
gebouw is bovendien gebruik ge
maakt om het museum opnieuw
in te richten. De grote zaal met
uitbouw is gewijd aan de geschie
denis van Amersfoort van 1200
tot 1800. Er staat een maquette
van de binnenstad en speciale
aandacht krijgen onderwerpen
als stadsontwikkeling, stadsbe
stuur en kerkelijk leven. In de
uitbouw staat de zeventiende
eeuw centraal met de in Amers
foort geboren Johan van Olden-
barnevelt, Jacob van Campen en
Everard Meyster, die in 1661 de
kei de stad in liet trekken.
Op de tweede verdieping geven
twee zalen een beeld van de ne
gentiende en twintigste eeuw
ook de tweede wereldoorlog en
op zolder vindt men de prehisto
rie van dier en mens. Hier ziet
men ook voorwerpen uit het me-
rovingische grafveld van Rhenen
en uit Dorestad. Twee zalen zijn
gereserveerd voor wisseltentoon
stellingen, veelal op (kunsthisto
risch gebied. Tot en met 25 no
vember is er een expositie over
een eeuw Flehite en een van teke
ningen van Utrechtse kastelen,
afkomstig van de in 1921 door het
museum verworven Atlas Coenen
van 's Gravesloot. Het museum
trekt op het ogenblik ongeveer
twintigduizend bezoekers per
jaar.
Arnhemse dokter tegen praktijkverkleining
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT „Een kwalitatieve verbetering van het functio
neren van de huisarts is belangrijker dan een uitbreiding van
het aantal huisartsen door middel van praktijkverkleining
Dit schrijft de Arnhemse huisarts W. J. M. Becking in een
beschouwing over „De huisarts, een zwart schaap met vijf
poten?" in Medisch Contact.
Becking, tevens wetenschappelijk
medewerker aan het Nijmeegs huis
artseninstituut, hoopt dat het niet te
laat is om de geldstroom die nodig is
voor praktijkverkleining via het mi
nisterie van onderwijs en weten
schappen om te buigen naar de oplei
ding van huisartsen.
Volgens hem is de huidige overbelas
ting van de huisarts mogelijk meer
een gevolg van niet goed functione
ren dan van een tekort aan huisart
sen. Als een belangrijk nadeel van
praktijkverkleining en hierop is al
vaker gewezen noemt Becking een
vermindering van het ervaringsge
bied en als gevolg daarvan een verlies
van deskundigheid.
'in Medisch Contact pleit hij voor een
verdieping en verlenging van de op
leiding tot en de nascholing van de
hulsarts. Zo kan men deze beter in
staat stéllen zich alle deskundighe
den eigen te maken die hij in zijn
werk nodig heeft bij het opvangen
van lichamelijke klachten, „onduide
lijke" klachten en duidelijk psycho
sociale problemen.
De Arnhemse huisarts vindt dat ver
der gezocht moet worden naar doel
matige vormen van samenwerking
van huisartsen met artsen van zie
kenhuizen en psycho-sociale hulpver
leners. Dat kan leiden tot een daad
werkelijke taakverlichting en als
het functioneren van de huisarts bo
vendien door een betere opleiding
wordt onderbouwd kan die arts
ook meer passende hulp gaan bieden.
De complexe deskundigheid die ver
eist is voor de hulp die de huisarts
moet verlenen zonder dat hij daar
voor goed is opgeleid, maakt hem tot
een schaap met vijf poten, aldus huis
arts Becking „En door de stormach
tige ontwikkeling in het gehele sys
teem van de gezondheidszorg loopt
deze arts ook het risico het zwarte
schaap in de gezondheidszorg te
worden."
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Een tandarts mag in
het algemeen niet weigeren röntgen
foto's af te geven, als een patiënt daar
bij het beëindigen van de relatie
tandarts-patiënt nadrukkelijk om
vraagt. Dit is de mening van de raad
van beroep van de Nederlandse maat
schappij tot bevordering der tand
heelkunde. Eerder kwam het medisch
tuchtcollege in Amsterdam ten aan
zien van een medisch specialist tot
een soortgelijke uitspraak.
In het geval van de tandarts had een
patiënte met wie hij ruzie had over
zijn declaratie, om de röntgenfoto's
gevraagd De tandarts wendde zich
voor advies tot het bureau van de
NMT. dat liet weten dat een tandarts
alleen verplicht is foto's over te dra
gen aan de volgende tandarts van de
patiënt, maar niet aan de persoon in
kwestie zelf.
De afdelingsraad was het daar niet
mee eens. omdat de foto's eigendom
zijn van de patiënt en niet van de
tandarts. De raad van beroep laat dat
laatste in het midden, maar meent
wel dat de tandarts bij het bewaren
van de foto's geen belang heeft en
deze desgevraagd ter beschikking
moet stellen van de patiënt.
ADVERTENTIE
„Ondernemers moeten
zich goed bewust zijn
van de risico's die zij
lopen en hun beleid
daarop instellen.
.T\)
Ing. R.S. Kapper, adviseur Technische Zaken.:
