doorzichtige opstelling
^vdA in kernwapenzaak
voedingsbodem van antisemitisme
8.99%
Amsterdammers,
Stadhuis - Muziektheater
aan de Amstel
Jtemerdink: eerst weten wat Sowj et-Unie doet
Kadar waarschuwt Van der Klaauw
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
CPN-standpunten
'nauw verwant' aan
Joegoslavische
Antilliaanse politici voor overleg hier
NDAG 29 OKTOBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
1 Ferry Mingelen
1
ie Jl HAAG Nu de verschil-
jmnle partijen zich opmaken
het debat over de nieuwe
^O-kemwapens (de eerste
0 p wordt het algemene
(O-debat, 7 en 8 novem-
^7 ln de Tweede Kamer) is
suipmerkelijk hoe vooralch-
en je PvdA zich opstelt.
iub:
1 p\lleen de publieke oproepen tot
hoort van PvdA-voorzitter Max
—Jen Berg, denkt wellicht dat de
x_l in ieder geval tegen die moder-
elng van kernwapens is. Feit is
■r dat zowel het partijbestuur als
Kamerfractie tot nu
orgvuldig hebben vermeden een
oordeel te geven.
de PvdA is tegen het NA-
""horstel om al in december in
"jpe voor nieuwe atoomraketten
nr- felissen en daarna over de werke-
invoering (in 1983 m) met de
fpn te gaan onderhandelen. De
vindt dat men eerst, in een
I situatie, met de Russen moet
m. De resultaten daarvan moe-
Tan later in de NAVO besproken
ntfen, heeft het PvdA-partijbe-
in een recente interne stand-
bepaling vastgelegd. De uitein-
:R<re vraag voor of tegen moderni-
van NAVO-atoomwapens
daarmee echter nog niet beant-
is ook logisch, want je moet
weten hoe de Sowjet-Unie
in die onderhandelingen op-
zegt PvdA-oud-minister van
...jsie mr. Bram Stemerdink. „Wij
Ir voor dat de NAVO een aantal
Idige positieve stappen doet om
(.Japenbeheersing te komen. Maar
taat toch buiten kijf dat, indien
ïactle van de andere kant vol-
t negatief blijft, je Je hele beleid
lens moet overwegen. Je kan niet
tr enige tegenprestatie door
met de afbouw van Je nucleaire
ns, want daar komt nietrmoder-
rtijtfn uiteindelijk op neer," aldus
knlerdink.
r. 1
kent deze opstelling dat de aan-
—Hers van „alle kernwapens de we-
uit, te beginnen in Nederland"
|ctie van het interkerkelijk vre-
Teraad die veel steun in de PvdA
het in partijbestuur en fractie
en verloren? „Zeker niet," zegt
0 llerdink, „ook in de IKV-vredes-
q staat dat een proces van eenzij-
positieve ontwapeningsstappen
westen, zonder positieve re-
BOEDAPEST (ANP) De leider van
de Hongaarse communistische partij.
Janos Kadar, heeft minister Van der
Klaauw (buitenlandse zaken) zater
dag in Boedapest gewaarschuwd dat
een besluit van de NAVO om haar
troepen in Europa uit te rusten met
Pershing n en Cruise raketten onver
mijdelijk zal leiden tot verdere uit
breiding van de Russische kernbewa
pening.
Minister Van der Klaauw, die zater
dag een driedaags bezoek aan Honga
rije besloot, verklaarde dat het aan
bod van Breznjef om over beperking
van de kernwapens voor middelgrote
afstand te onderhandelen op voor
waarde dat het westen geen nieuwe'
wapens van dit type invoert, de be
sluitvorming van de NAVO (midden
december in Brussel) niet zal beïn
vloeden. Maar het is wel een factor in
de overwegingen over de aard van het
besluit dat zal worden genomen.
Kadar haalde zaterdag wat zijn mi
nister van buitenlandse zaken, Frigy-
es Puja, eerder had gezegd, namelijk
dat modernisering van de westelijke
kernwapens onherroepelijk een nieu
we bewapeningswedloop zal doen
ontstaan. Minister Van der Klaauw
stelde hier tegenover dat het sein
voor een nieuwe bewapeningswed
loop al door de invoering van de SS-
20 raket bij de Russische strijdkrach
ten is gegeven.
Op een vergadering van de CDA-Jon-
gerenorganisatie in Amersfoort heeft
voorzitter Peter Heugels zaterdag ge
pleit voor modernisering van de NA-
VO-kernmacht. Zo'n beslissing zou
volgens hem teruggedraaid kunnen
worden als de resultaten van de on
derhandelingen over SALT n ter
beperking van de strategische kern
wapens dat mogelijk maken.
actie van de andere kant, tot een
vroegtijdig einde zal komen."
Binnen de PvdA-fractle wordt mo
menteel hard gewerkt om de lijn van
„eerst onderhandelen" nader uit te
werken. „Als de NAVO in principe
Ja" zegt in december, maar de wer
kelijke invoering tot 1983 uitstelt, be
gint er in feite een drie Jaar lange
strijd over de vraag hoe precies de
onderhandelingen met de Russen
moeten worden gevoerd. Door nu een
aantal eisen voor die onderhandelin
gen en het uiteindelijk resultaat op te
stellen, neemt de PvdA een positie in,
waarmee we ook nog in 1982 als we
wellicht weer in de regering zitten, uit
de voeten kunnen. Die eisen zouden
ook in een regeerakkoord moeten
worden opgenomen. Op die manier
kun Je druk uitoefenen, zelfs nu we
nog in de oppositie zitten. Die invloed
mis je, indien Je je nu al definitief
voor of tegen modernisering vast
legt," aldus Stemerdink.
Ook anderen
Niet alleen de PvdA-fractie maar ook
de andere hoofdrolspelers in het de
bat. CDA en D'66 (de WD is het
sowieso met de NAVO eens) hebben
deze week speciaal beraad over het
kernwapenprobleem. Het CDA houdt
er een speciale studiedag over. De
lractie is intern verdeeld en zit daar
bij ook nog met het probleem dat zij
met een eigen kabinet en een eigen
minister van defensie te maken heeft.
Ook D'66 heeft nog geen duidelijke
ADVERTENTIE
n 4 Rente voor de maand november.
De NMB Kapitaal
markt-Rentereke-
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende-
ia« ment op aflosbare Ne-
derlandse staatslenin-
jsii gen ligt. Een hoog ren
dement dus.
*Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Folder met uitge
breide informatie bij
elk NMB kantoor ver
krijgbaar.
De NMB denkt met u mee.
opstelling. De partij is het intern zo
oneens, dat een discussie over de
kernwapens tot nu toe vermeden is.
Het D'66-congres besloot afgelopen
zaterdag om het onderwerp uit te
stellen tot een speciale congresdag op
1 december. De Tweede Kamer moet
nu in eenzaamheid de lijn voor het
NAVO-debat bepalen. Binnen de
D'66-fractie is men verdeeld.
De „meisjes", zoals de drie vrouwelij
ke D'66 Kamerleden wel worden ge
noemd, zijn tegen, de buitenland-spe
cialist Brinkhorst is, alles afwegende,
waarschijnljk niet tegen en de rest
aarzelt nog. Opvallend echter was
zaterdag dat D'66 fractieleider Ter
louw uitsprak: „Ik wil niet uitsluiten
dat wij tot één of andere vorm van
modernisering moeten overgaan,
maar het zal nooit mogen op grond
van louter militaire argumenten."
Terlouw trad met deze uitspraak ver
der dan Lubbers (CDA) en Den Uyl
(PvdA) tot nu toe, maar, zei hij desge
vraagd: „Dit is geen definitief stand
punt."
Opmerkelijk en wellicht niet toeval
lig in deze dagen van druk politiek
beraad, zijn de berichten dat Was
hington de Europese NAVO-partners
polst over eenzijdige terugtrekking
van duizend kernkoppen uit West-
Europa. Dat is niet gering, maar ge
heel verrassend is het ook weer niet.
Om te beginnen heeft de NAVO die
duizend kernkoppen al eens eerder
aangeboden in de onderhandelingen
met het Warschau-pact over weder
zijdse troepenbeperking (de zoge
naamde MFGR-onderhandelingen in
Wenen). Het idee was dat de Russen
hun te veel aan tanks en manschap
pen zouden inruilen voor het westerse
teveel aan ruim zevenduizend deels
verouderde en daardoor gevaarlijke
BELGRADO (ANP) Henk Hoek
stra, voorzitter van de CPN, is giste
ren uit de Joegoslavische hoofdstad
vertrokken na drie dagen onderhan
delen met topfunctionarissen van de
aan het bewind zijnde „Joegoslavi
sche liga van communisten". Blij-,
kens een mededeling werd gesproken
over de internationale situatie en.
over samenwerking tussen de Neder-'
landse en Joegoslavische communis
tische partij. De nadruk werd erop
gelegd, dat solidariteit en samenwer
king tussen de communistische par
tijen slechts verder kunnen worden
verstevigd op basis van gelijkheid en
onafhankelijkheid van elke partij. De
standpunten van beide partijen wer
den „zeer aan elkaar verwant"
genoemd.
kernkoppen in West-Europa. Nu de
Russische partijleider Breznjew een
zijdig tanks en manschappen wil te
rugtrekken, kan de NAVO ook haar
deel van het bod uitvoeren. Op die
manier kan ook naar bulten toe een
duidelijke reactie worden gegeven op
het aanbod van Breznjew.
Voorts heeft minister Scholten (de
fensie) vanaf het begin gezegd dat
invoering van nieuwe atoomwapens
voor de middellange afstand, daar
gaat het bij de modernisering om,
geen verhoging van het totale aantal
kernkoppen in West-Europa mag be
tekenen. Ja, als het even kan zelfs, tot
minder koppen zou moeten leiden.
Die vermindering zou dan met name
bij de wapens voor de kortere afstand
moeten plaatsvinden. Het nut van die
wapens is toch al omstreden.
Op die manier kan de omstreden in
voering van de nieuwe middellange
afstandsraketten voor Nederland po
litiek aantrekkelijk worden gemaakt
met sanering van het bestaande aan
tal atoomtaken, zoals al lang door de
PvdA en CDA wordt bepleit. Met
name de nucleaire artillerie, de
atoom-dieptebommen tegen onder
zeeboten, de nucleaire Nike-raketten
tegen vliegtuigen en wellicht de
atoomlandmijnen, zouden dan uit
het Nederlandse atoomtakenpakket
kunnen verdwijnen. Blijft dan nog
over de nucleaire taak voor de F-16
straaljagers en voor de Lance-raket-
ten.
Minister Scholten kan zo met recht
beweren dat hij de rol van de atoom
wapens werkelijk aan het terugdrin
gen is. Daar staat alleen tegenover:
aanvaarding van een nieuwe raket
die ook Nederland iets geeft wat tot
nu toe niet bestond: de mogelijkheid
om vanaf de Veluwe Moskou te ra
ken. De vraag blijft of ook dat past in
terugdringen van de rol van kernwa
pens. Of om het in auto termen te
vertalen: Dring je verkeer terug als je
iedere twee oude lelijke eendjes in
ruilt voor één glanzend nieuwe Ca
dillac?
SOEST (ANP) Tijdens een demon
stratie tegen het fascisme in Soest-
duinen is het zaterdag tot ongere
geldheden gekomen rondom Joop
Glimmerveen, voorzitter van de Ne
derlandse volksunie. Toen Glim-
mervbeen op de demonstratie, waar
aan ongeveer 1500 mensen aan deel
namen, verscheen, verzamelden zich
enkele tientallen betogers rondom
hem. Enkele betogers sloegen in op
Glimmerveen, die door de politie in
veiligheid werd gebracht.
De demonstratie in Soest werd ge
houden als reactie op de betoging
van het .Nationale Jeugdfront' een
week tevoren. De demonstranten
werden onder anderen toegesproken
door de Tweede-Kamerleden
Blaauw (VVD), Gerritse (CDA) en
Voogd (PvdA).
Op de foto leiden
Glimmerveen weg.
politiemensen
De landelijke organisatie van Suri-
namers in Nederland, Loson, heeft
gisteravond de directie van de
VPRO beschuldigd dat zij het Natio
naal Jeugdfront de gelegenheid
heeft gegeven „openlijk fascisme en
racisme te propageren". De Loson
noemt de VPRO „medeplichtig aan
het beledigen van oud-verzetsmen
sen en buitenlanders". De VPRO be
steedde gisteravond aandacht aan de
manifestatie in Soest.
8CHIPHOL (ANP) Op Schiphol is
zondagmorgen premier Pourier van
de Nederlandse Antillen aangeko
men. Hij werd verwelkomd door mi
nister Van der Stee (Antilliaanse za
ken) en de gevolmachtigd minister
van de Nederlandse Antillen, de heer
E. Maduro. Formateur Don Martina,
die premier wordt in de door hem
samengestelde regering, en de Aru
baanse politicus Betico Croes kwa
men zaterdag al aan. Deze drie Antil
liaanse politici zijn door de Neder
landse regering uitgenodigd voor
overleg inzake het Nederlandse be
leid voor de Antillen.
Naar aanleiding van de brief die mi
nister Van der Stee de Antilliaanse
regering had gestuurd, waarin wordt
vermeld dat Indien geen kentering
plaats vindt in het Antilliaanse be
leid, Nederland zou kunnen besluiten
de financiële en technische bijstand
te verminderen of stop te zetten, zei
premier Pourier dat die kentering al
was ingezet. „De interim-regering
heeft de eerste aanzet gegeven tot
een nieuw beleid en de nieuwe rege
ring neemt dat beleid over."
Als belangrijk verschilpunt ten op
zichte van het door vorige regeringen
gevoerde beleid noemde hij dat de
interim-regering, zowel als de nieuwe
regering ontwikkelingshulp als com
plementair ziet. „De Antillen zijn een
volwaardige staat. Alleen in die ge
vallen waar hulp onontbeerlijk is zul
len wij die vragen." aldus de Antilli
aanse bewindsman. „Men mag van
ons niet kunnen zeggen: daar heb je
die bedelaars weer. Natuurlijk leven
we in een moeilijke eocnomische tijd.
Zoals alle ontwikkelingslanden heb
ben ook de Antillen problemen met
hun betalingsbalans, maar tijdens
het laatste bezoek van minister Van
der Stee aan de Antillen heeft hij ons
steun toegezegd."
ADVERTENTIE
Op 21 november 1979 zal Uw Gemeenteraad een beslissing nemen over het combinatieplan
U kunt over dit plan informatie krijgen op een tentoonstelling. Deze tentoonstelling wordt gehouden in het voormalige
Girokantoor, Singel 250.
OPENINGSTIJDEN:
maandag t/m vrijdag van 10.00 tot 18.00 uur
donderdagavond van 18.30 tot 20.00 uur
zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur
Het voorstel over het plan Stadhuis - Muziektheater zoals dat op 21 november in de Raad wordt besproken, is
verkrijgbaar
op de tentoonstelling
In de leeskamer Burgerij op het Stadhuis
Daar liggen ook formulieren, waarop U Uw mening over deze plannen kunt geven.
Het Gemeentebestuur wil graag tijdig Uw mening, instemmend ot kritisch, horen.
U kunt Uw formulier of, als U dat liever wilt, Uw brief aan de Raad voor 19 november 1979 zenden aan:
De Gemeenteraad van Amsterdam
Stadhuis, O.Z. Voorburgwal 197-199, Het College van
Burgemeester en Wethouders.
1012 EX Amsterdam.
S. Speijer
t in Nederland een groeiend
semitisme? Er is geen onder
waar we ons op kunnen beroe-
om het vast te stellen. Willen
er toch iets van te weten ko-
dan moeten we afgaan op
£%oonlijke ervaringen van diver-
ensen, en voorvallen uit het
iffelijks gebeuren,
pc
Jisoldaat in Libanon bezigt schokkende
emitische uitlatingen. Tijdens een
1G >alwedstrijd wordt een spandoek met
luze „verboden voor Joden" gevoerd,
oetbaltribunes worden Joden met anti-
uitlatingen opgeschrikt. Het ge-
an rabbijn Soetendorp wordt met het
emitisme geconfronteerd, een geval
eker niet alleen staat. Meer van derge-
gevallen zijn bekend. De VPRO een
^nbep die Joden in Nederland, en niet
A to Joden, al jarenlang Irriteert met pro-
ima's over Israël en het Midden-Oosten
3f zeer eenzijdig en venijnig karakter.
iEft een radiodocumentaire uit over de
istijnen in Libanon". De documentaire
19 t hetzelfde karakter te hebben als alle
:lK|e uitzendingen over dit onderwerp. Le-
Xivan de Joodse Defensie Liga proteste-
tegen de uitzending door de studio
r. ten te gaan, de geluidsband door te
-JPen en hem mee te nemen. De uitzen-
-
ding is gestoord en wordt onderbroken.
'Over al dit soort zaken praten uiteraard
Joden met elkaar en vragen zij zich af wat,
er toch aan de hand is. Ze voelen zich
onbehaaglijk. De verstoring van de VPRO-
uitzending wordt aanleiding tot een televi
siedebat waar de vraag aan de orde wordt
gesteld: „Kritiek of antisemitisme?" Op
deze vraag wordt in het debat geen ant
woord gegeven. Wel levert de politieke com
mentator A. Constandse een bijdrage met
een aantal uitspraken waarvan „De Israëli's
zijn de nazi's van het Midden-Oosten", de
opmerkelijkste is. We belanden dan midden
in het probleem waar het in dit artikel om
gaat. Is er antisemitisme ln Nederland?
De feiten en voorvallen, waarvan we ln de
aanvang van dit artikel melding maakten,
vormen, achter elkaar opgesomd geen inci
denten meer. Zij zijn tot een reeks gewor
den met een duidelijke antisemitische ten
dens. Zo'n tendens ontstaat niet in een
vacuüm. Ze komt voort uit een klimaat dat
antisemitisme een zekere voedingsbodem
verschaft. Voor hun vijanden zijn de Joden
altijd schuldig aan iets dat als voorwendsel
moet dienen hen te treffen en te isoleren
met als uiterste consequentie de dood.
Joden uit de gehele wereld voelen zich met
Israël verbonden door een gemeenschappe
lijke geschiedenis van vervolging, onder
drukking en bedreiging. Die verbondenheid
met Israël is niet voor alle Joden in de
eerste plaats een vereenzelviging met de
Israëlische politiek.
Ze betreft voornamelijk het voortbestaan
van de staat Israël. Dat is reden waarom
onwaarachtige en onzuivere kritiek op Is
raël bij Joden op weerstand stuit. Haat
tegen Israël wordt als bedreiging ervaren,
en roept angst op.
Ongunstig
Het internationale politieke klimaat is voor
Israël uitermate ongunstig. BIJ het ont
staan van de staat Israël was dat anders.
Vóór het ontstaan van Israël hadden de
zionisten zich- verzet tegen de Imperialisti
sche macht bij uitstek, Engeland. De Britse
machtspositie 'n het Midden-Oosten werd
aangetast. Na het ontstaan van de staat,
waren Israëls tegerstanders Arabische sta
ten, die nog sterk 'aan het feodale tijdperk
herinnerden. In deze strijd kreeg Israël
steun vanuit Oost-Europa, immers een im
perialistisch bolwerk werd aan het wanke
len gebracht.
Stromen
Hoe anders is dat nu. De reactionnaire
Arabische staten van toen zijn uitermate
belangrijk voor het geïndustrialiseerde
Westen geworden. Zij beschikken over de
levensader, olie, waar het Westen niet zon
der kan. Regelmatig wordt gedreigd die
levensader af te snijden als het Westen niet
bereid is voldoende druk op Israël uit te
oefenen, een vrede te sluiten overeenkom
stig de eisen van de Arabische staten en de
Palestij nen.
Het Westen kan zich niet permitteren de
-oliestroom te laten onderbreken, er is ook
nog een andere stroom, welke zich in
tegenovergestelde richting beweegt. Dat
is stroom, welke zich ln tegenovergestel
de richting beweegt. Dat is de stroom van
westerse kapitaalgoederen naar Arab!--
sche landen. Het Midden-Oosten Is niet
alleen belangrijk als leverancier van
energie, maar tevens als afzetmarkt, voor
de Westerse industrie. De ervaringen in
Nederland tonen aan hoe snel onderne
mingen, die belangen hebben in het Mid
den-Oosten, bereid zijn Israël te boycot
ten en zelfs Nederlandse Joden te discri
mineren, door het afgeven van „niet
Jood" verklaringen. De belangrijke rol
,die Arabische lande in tweeërlei opzicht
in de economie van het Westen spelen, is
één van de redenen waarom de PLO, de
overkoepelende organisatie van Pales
tijnse bevrijdingsbewegingen, zoveel aan
politieke invloed heeft gewonnen. Ook ln
het Nederlandse parlement. Ondanks het
feit dat de vernietiging van de staat Is
raël, nog steeds in het handvest van de
PLO, als één van haar doelstellingen
staat vermeld.
Een tweede reden voor het succes van de
PLO is de steeds toenemende sympathie
en steun die bevrijdingsbewegingen over
de gehele wereld ten deel vallen.
De slogan „de Israëli's zijn de nazi's van het
Midden Oosten", kan niet op het debet van
het oorspronkelijke politieke denken van
Constandse worden geschreven. Deze slo
gan wordt gebruikt door de Palestijnse pro
paganda. De Palestijnen spelen maar al te
graag de rol, die de Joden onder het nazire
giem moesten vervullen. Het betekent dat
de Israëli's worden beschuldigd van onmen
selijkheid. Zij zijn barbaren evenals de na
zi's dat waren. De verhalen over systemati
sche martelingen in Israëlische gevangenis
sen, sluiten hier bij aan. Door de sympathi
santen van vrijheidsbewegingen en van de
P.L.O., wordt aan deze verhalen niet getwij
feld. Steunt Israël immers niet het apart
heidsregime in Zuid-Afrika. En wordt Israël
niet geïdentificeerd met de fascistische re
gimes in Zuid-Amerika. Voor deze lieden
klopt het allemaaL De cirkelredenering is
gesloten.
Samen gaan
Volgens de nazi's waren de Joden uit op
wereldheerschappij en daarom moesten ze
bestreden worden. De theorieën van de
pseudo progressieven zijn hier een macabe
re variatie op. De Israëli's zijn, volgens hen,
de meedogenloze onderdrukkers geworden,
die overal ter wereld regimes steunen die
hetzelfde nastreven. Onderdrukkende regi
mes moeten met alle middelen worden be
streden. Israël ls hiermee politiek vogelvrij
verklaard.
Tegen de achtergrond van de wijziging van
Israëls positie in de wereld en het verande
ren van de politieke meningsvorming ten
aanzien van Israël, moeten we het groeiend
antisemitisme beschouwen. Is kritiek op
Israël nu antisemitisch? Kan niemand meer
kritiek op Israël uitoefenen zonder het ge
vaar te lopen het etiket „antisemiet" opge
plakt te krijgen. Beslist niet, dat zou absurd
zijn. Kritiek op Israël is niet alleen wense
lijk maar zelfs noodzakelijk. Israël dient te
weten hoe buiten zijn landsgrenzen over
zijn politiek wordt gedacht. Deze kritiek
kan een bijdrage tot de politieke menings
vorming in Israël zelf zijn, en een steun voor
de oppositie, volgens de spelregels van de
democratie. Echter niet de waarachtige kri
tiek op Israël is ln het geding. Deze is niet ln
staat iemands boosheid op te wekken Maar
wel de botte, ongenuanceerde kritiek van
Constandse en zijn medestanders, die geen
middel schuwen Israël te bestrijden, ver
dacht te maken en te beledigen. Dit soort
kritiek, die nooit de uitkomst van een seri
euze analyse van politieke verhoudingen
kan zijn, is tendentieus en doet aan hetze
denken.
Het samengaan van economische belangen
van het Westen ln het Midden-Oosten en de
politieke agitatie tegen Israël vormen de
voedingsbodem van het antisemitisme en
scheppen het klimaat waarin het kan
gedijea
