Bontjas, een omstreden kledingstuk !raat 5T BELOOFDE LAND HET WEER door Hans de Jong Weerrapporten Siberië veertig! .mm VARIA TROUW/KWARTET P 15 - RH 17 J>ver een bontjas valt veel vertellen. Er zijn mensen le er absoluut tegen zijn m bont te dragen. Dat mo- en ze best en er ls kunst- >ont genoeg om Je warm te louden. Maar hoe zit dat nu net zo'n bontjas? Dat ls een mstreden zaak. Eigenlijk i er niets op tegen om echt ont te dragen. Dieren wor* en ervoor geslacht, maar el vaak worden ze er ook or gefokt. Dat is nu een- 1 zo. 1 1969 werd de Nederland- e Vereniging voor Bontpro- ^ïotion opgericht. Dit werd i om een overkoepe lde Instantie te krijgen 11e een oogje ln het zeil zou louden) bij het fokken van idelpelsdieren. Eén van de jelangrijkste taken van ize vereniging was de ko ter een juiste voorlichting geven welk bont er te op ls en ook of dit bont jonder gewetensbezwaren zonder een diersoort uit s roeien gedragen kan wor- Bontwerker ls een vak t en het is te hopen dat naaikunst niet verlo- i gaat vee kanten •t modebeeld in bont xd deze winter bepaald loor een „reversible look", lat betekent dat Je een int Jas aan twee kanten it dragen. Bijvoorbeeld dan de buitenkant van •n dure bontsoort en de linnenkant van een goed- :opere soort. Maar wat ook de binnenkant is ook •leens van poplin of ge- tificeerd doek. Het bont xdt deze winter steeds symmetrisch ver- rerkt Voorbeelden hiervan |n bont in een visgTaat- eep of ln blokken aan el- gezet. Die vlsgraat- itreep ontstaat doordat angharlg bont (dit kan m ood-, blauw- of grijsvos zijn M >f óok opposum of de duur- lere wasbeer) niet in de engterichting wordt ver- J'i ?erkt. Daardoor ontstaat y en soort „gevederd" ui ter- - Ijk. dat er uit ziet als via* laar ook nerts is vooral in jonge mode zeer ln trek. Jïertsen zijn diertjes, die tciaal om hun bont ge fokt worden Ze zijn tame lijk bljterlg van aard en zul len niet gauw met hun fok ker goede maatjes worden Het ls bijna niet mogelijk een nerts tam te maken Recht Ook de bontmode volgt de nieuwe modelijn van deze winter namelijk recht en smal. Splitten opzij en breed in de schouders. De kragen worden kleiner, de raglanmouw loopt naar de pols smal toe. De driekwart jasjes lopen naar onderen wijd uit en hebben eveneens orede schouders. Besohermlng Maar hoe zit dat nu met die bontjas. Sterft daar een be schermd dier voor? Neen De Nederlandse Bonthan del heeft ln 1971 ln interna tionaal verband afgezien van het verhandelen of ver werken van huiden van be dreigde diersoorten. Verder heeft de bonthandel ln 1973 een overeenkomst gesloten tussen vrijwel alle landen van de wereld die gaat over bescherming van flora en fauna. Een aantal bont- soorten werden voor ver werking strikt verboden. Van andere soorten werd nauwkeurig vastgesteld hoeveel vellen er verwerkt mogen worden. In 1974" heeft de Nederlandse bont handel een goedkeuring ge kregen van het World Wild life Fund omdat deze han del ervan afgezien heeft kwetsbare diersoorten te kopen. Dus zegt die bont handel: een bontjas kan Je met een gerust hart dragen. Duur? Wat kost een bontjas? Die vraag ls ln het algemeen niet eenvoudig te beant woorden. Er zijn namelijk zoveel prijzen als er bont soorten zijn. Lam. oppo sum, hamster en jakhals zijn betrekkelijk laag ln prijs. Iets duurder zijn was beer. bever, nertsdelen, bi- sam, grijs- en roodvos. In de topklasse vinden we o.a. zil vervos, perslaner en nerts. Verder zijn vele prijsver schillen mogelijk door de Jas voor meneer? Der.e mantel is gevoerd met chinchilla bont en kost 45.000 gulden. kwaliteit van het vel en door de verwerking ervan. Het duurdere bont hoeft njet altijd het sterkste te, zijn. Maar let wel op: een' bepaalde bontsoort kan door zijn schoonheid zo ver leidelijk zijn dat het kriti sche vermogen van de koop ster (of koper) een beetje ln de war raakt. Een bontjas ls een flinke uitgaaf en dus •moet er goed óver nage dacht worden waarvoor die Jas dient en er moet uitvoe rig gepast worden. Een bontjas moet bij je passen. Regels Er zijn een paar regels om een bontjas goed te houden. Is de mantel nat geworden, droog hem dan nooit bij de verwarming of de kachel. •Het leer droogt uit. Een vochtige bontmantel kan Je het beste ophangen ln een koele ruimte waar wat luchtcirculatie is. Oa nooit zitten met een natte bont mantel aan. Het leer kan dan vervormen. Bont mag nooit gekamd of geborsteld worden. Gewoon uitschud den is voldoende. Bont ls een natuurprodukt dat moet kunnen ademen. Hang de Jas daarom nooit weg in een gesloten plastic zak. Bewaar Je jas niet ln een warme ruimte maar ook niet ln een vochtige ruimte. Een goede kleerhanger ls ook belangrijk. Die hanger moet breed zijn met een schoudersteun. Bij lange autoritten ls het niet ge wenst om een bontmantel aan te houden. Het bont kan valse vouwen krijgen. In parfum zit vrij veel alco hol. Die is funest voor de haren van een bontmantel. Ze worden er stug van. Bont moet op z'n tijd ook gerei nigd worden. Maar doe dat niet zelf. Informeer even bij de bonthandelaar wat hij eraan doen kan. Nog even wat bontsoorten noemen. Bever ls een sterk soort bont met zachte ha ren. Verkrijgbaar ln naturel, grijs-bruin of ln lichte kleu ren. Bisambont geeft een slank effect Bis am is kort- harig. Blsamrug ls donker bruin, bisambuik ls belge- achtlg. Chevrette (geit) ls eenvoudig, niet duur bont, dat ln allerlei kleuren ge- 'verfd kan worden. Het bont ls geschikt voor lange en korte Jassea Geawolf (Chi nese hond) is een langharige modieuze bontsoort, die in verschillende natureltlnten voorkomt. Hamsterbont ls dun, licht bont, dat daarom vaak voor voeringen van Jassen en jekkers gebruikt wordt. Het ls naturel geel achtig bruin maar kan ook ln andere tinten, bijvoor beeld in donkerbruin, ge verfd worden. DE FOSDYKE SAGA FERD'NAND door Henk Eaosenbrink mm Uitgave A. J. G. Strengholt-Naarden- 5 Iknikte en zei: „Ja, zo is het weL "l pas hoor je er helemaal bij." Je tenminste trakteert," voegde r man er aan toe. „Anders geldt liet." begon Johanna. Ze zat er Hoe kon zij aan drank komen, vist wel, dat haar man hier niets wilde weten. Die zou haar zeker niet het geld geven voor een halve liter Jenever. „Mag het ook wat anders zijn?" vroeg ze. „Jullie weten, dat mijn man „Alleen jenever geldt," zei Kupers Jan. „En wat is dat nou voor onzin. Wie lust er nou geen slok foezel. Dat houdt ons op gezette tijden op de been, wat Jij Derk Jan?" Die lachte en zei: „Ik spuug er ook niet in. Als jullie Iets krijgen, krijg ik ook wat, want lk ben er bij geweest." „Natuurlijk," zei de knecht van het Kreyl. „Als wij drinken, drink jij ook, Derk Jan." Johanna keek de kring rond. Ze wist niet hoe ze er mee aan moest. Als het aan haar lag, konden ze wat krijgen. ZIJ was niet zo. Maar ze wist zeker, dat haar man dat nooit goed zou keuren. Ze zat er werkelijk mee. Derk Jan zag het. Hij zag ook hoe de anderen onvermurwbaar bleven. Oud gebruik was oud gebruik en daar had ieder zich aan te houden, wat voor geloof hij ook had. Iedereen moest zich aanpassen aan de gewoonten van de buurtschap. Anders had hij geen leven. Buitenbeentjes beston den niet. Er golden ongeschreven wetten, die nageleefd moesten wor den. Nu aan dit ritueel voldaan was, moest de beloning volgen. Dan moest Vonderman maar eens van zijn prin cipes afwijken of verdwijnen. Derk Jan zag, hoe verlegen Johanna met dit hele gebeuren w^s. Ze stond daar, recht en slank, maar ook op het punt om in huilen uit te barsten. Haar mond was rood en verleidelijk en met haar klompen stond ze nerveus stre pen te trekken in het stoppelland. Hij kreeg medelijden met haar en voelde iets warms ln zijn borst. Er was iets wat hem aantrok ln deze gestalte, in deze vrouw. Ook iets van nieuwsgie righeid hoe het zou zijn als hij haar nu in de armen nam en haar kuste. Het was een vreemde ervaring voor Derk Jan. Midden op de morgen in de zon. Hij nam opeens een besluit. „Ik trakteer," zei hij „en dan moet het goed wezen. Ik zal zorgen voor een liter jenever." Hij zei dat heel nadruk kelijk. „En dan praten we nergens meer over. Is dat goed mannen? Dan heeft iedereen wat hij hebben moet." Kupers Jan keek verrast op. Wat had de jonge Scholte? Anders was hij nooit zo royaal. „Het ls mij goed," zei hij. „Of het nou van de een of van de ander komt. En je zei van een liter. Derk Jan." „Ik zei een liter," zei deze. „Dat is dan geen slechte ruil, dacht ik. Vanavond om negen uur in het bakhuisje bij de schuur. Dat geldt voor ledereen. En nou is het mooi geweest. Nou zal er weer iets gedaan moeten worden." Ze stonden allemaal op. „Maar," zei Johanna, „kan ik dat zo maar aannemen? Ik zou trakteren en niet „daar praten we niet meer over," zei Derk Jan en hij lachte. „Voor een nieuwe buurvrouw moet je iets over hebben." Toen stapte hij het land af en ging naar huis. Onderweg moest hij om zich zelf lachen. En dat alles om een vrouwegezicht, maar hele maal ontevreden was hij niet. Want die Johanna leek hem niet onge schikt om nader te leren kennen, al was ze dan ook honderdmaal ge trouwd. De zon was al ondergegaan toen de maaiers van het land kwamen. Moe kwamen ze aansloffen, de zicht op de schouder. Wordt vervolgd Radio vandaag HILVERSUM I (2*8 m an FM-kanalen.) TROS: 00.02 (S) D« Nachtwacht. 7.03 (S) Een goede morgen met Tony Eyk. 8.30 (S) Aktua-Sport. 9.03 (S) Attent op jeugdsenti ment. 10.02 (S) Toerja-toemee. 11.02 (S) Café-chantant. 12.03 (S) Open House. 13.03 (S) Aktua. 13.20 (S) Raad een lied of niet. 14.02 (S) Gerard de Vries draait op verzoek. 16.02 (S) De tien om kindershow 16.30 (S) Kom eens op Slot Zeist. 18.11 (S) Aktua. 18.25 (S) De verhalen van Vergilius van Tuil. 18.30 (S) De kinderplatenbak. 18.40 (S) De Blauwe Zaden. 19.02 (S) Tross- Country. 20.02 (S) Zomaar 's avonds. 21.30 (S) Michel en Louis. 22.02 (S) Het Juweel, hoorspel. 22.48 (S) Lichte grammofoonmu- ziek. NOS: 23.02-24.00 (S) Met het oog op morgen. HILVERSUM II (482 m en FM kanalen.) NCRV. 7.00 Nieuws 7.10 Ochtendgymnas tiek. 7.20 Het levende Woord. 7.30 Nieuws. 7.36 Hier en nu. 8.00 Nieuws. 8.11 Te Deum Laudamus. 8.30 Nieuws. 8.36 Hier en nu. 8.50 Onder schooltijd. 9 00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Waterstanden. 9.15 Plein publiek. 10.50 Onder schooltijd. 11.00 De wereld zingt Gods lof. 12.00 Boer en tuinder. OVERHEIDSVOORLICHTING. 12.16 Vast en zeker. NCRV: 12.26 Medede lingen voor land- en tuinbouw 12.30 Nieuws. 12.36 Hier en nu. 13.00 Nieuws. 13.11 Kerk vandaag. 13.30 Onder school tijd. NOS: 14 30 Open School. NCRV: 15.15 Woord in de middag. 15 30 In 't zilver. 16.30 In gesprek met 17.00 (S) Amusements muziek 17.24 Mededelingen 17.30 Nieuws. 17.36 Hier en nu 18.00 (S) Muziek in vrije tijd. P P 18.50 Uilzending van D'66. 19.00 (S) Rondom het woord. (19.00 NCRV-Leer- huis. 19.15 Psalm van de week. 19.40 Theo logische literatuur.) 20.00 (S) Muziek in NCRV Studio 2. 21.30 (S) Literama-maan- dag. 22.25 Bond zonder naam. NOS: 22.30 Nieuws 22.40 Open School. NCRV: 23.25 (S) Muziek van eigen tijd. 23.55-24.00 Nieuws HILVERSUM III (444 m en FM-kanalen) AVRO: 7.02 (S) Vol Gas. (8.03-8.10 Radio journaal.) 10.03 (S) Arbeidsvitaminen. 11.03 (S) Hollands Glorie. 12.03 Radiojour naal. 12.08 (S) 'n Rondje voor Nederland 13.57 Beursplein 5. 14.03 (S) Showparade 15.03 (S) Het Steenen Tijdperk 16 03 Ra diojournaal. 16.10 (S) Toppop Disco. NOS 18.03 (S) De Avondspits met de Nationale Hitparade. AVRO: 19.02 (S) Franse Nieu we 19.30 (S) Folk Live. 20.02 (S) Praatpaal 15. 21.02 (S) Superclean Dream-machine. 22.02 Radiojournaal 22.10 (S) Blues. Bal lads it Beat. 23.02 (S) AVRO s Singtime. (- 24.00) HILVERSUM IV (FM-Kanalen) KRO 7.00 Nieuws. 7.02 (S) Aubaude. 10.00 (S) Klas sieke pianomuziek. 11.20 (S) Omroepor kest: Klassieke muziek. 14.30-17.00 (S) The Consul, opera van Menotti. TV vandaag NEDERLANDI 10.00 en 11.30 NOS/NOT: Schooltelevisie 18.00 Idem 18.30 Sesamstraat: Ueutersene 18.45 Kortweg: a kunst 18.55 Journaal 11.59 NCRV: SU voorkinderen 19.05 Jeugdige onschuld, speelfilm 20.30 Minivoetbalshow 21.37 NOS: Journaal 21.55 NCRV: De wereld van het nieuws 23.45 NOS: Journaal NEOERLANO II 13.00 NOS: f slechthorer 18.00 Idem 18.25 TE LEA C: Lastechniek, les 2 18.55 NOS: Journaal 18.59 AVRO: Doctor Snuggles kinderprogramma 19.05 AVRO'f Toppop 20.00 NOS: Journaal 20.27 De sterkste man van Nederland 21.35 Mana Speermalie, feuilleton 22.30 AVRO Academie 23.55 NOS: Journaal DUITSLAND I 10.00 Journaal. 10.05 Actu aliteiten. 10.40 Parlementair overzicht. 11.00 Das Haus am Eaton Place (Upstairs, downstairs), tv-serie. 11.45 Documentaire serie. 12.30 Persoverzicht 12.40-13.20 Bui tenlandse reportages. 16.10 Journaal. 16.15 Programma voor oudere kijkers 17.00 Kinderfilm. 17.50-18 00 Journaal. (Regio naal programma: NDR: 9.30-10 00 Kleuter- programma. 18.00 Sport. 18.30 Actualitei ten. 18.45 Kleuterprogramma. 18.55 Kümo Henriette. tv-serie. 19.25 Regionaal maga zine. 19.59 Programmaoverzicht. WDR: 8.05 t/m 11.55 Schooltelevisie. <9.30 Kleuter- programma) 18 00 Amsementsprogram- ma. Aansl Lokalseite unten links, tv-se rie. 18.30 Muziekprogramma. 18.45 Docu mentaire serie. 19.15 Actualiteiten 19 45 Amusementsprogramma.). 20.00 Journaal 20.15 Buddenbrooks, tv-serie 21.15 Tilm- documentaire. 21.45 Popmuziek. 22.30 Ac tualiteiten. 23.00 Ohne Warnung (Sens summation), speelfilm. 035-0.40 Journaal DUITSLAND II 16.00 Informatieve serie. 16.30 Informatief programma 17.00 Jour naal. 17.10 Natuurserie 17 40 Actualiteiten en muziek. 18.20 Koniglich Bayerisches mtsgericht. tv-serie. 19.00 Journaal. 19.30 Muzikaal spclprogramma 20.15 Informa tief programma. 21.00 Actueel magazine 21.20 Das KomplotL tv-film. 22.50 Gesprek 23.35 Journaal DUITSLAND III NDR 16.30 t/m 17.30 Schooltelevisie. 18.00 Kleuterprogrnmma 18.30 Reportage. 19.00 Filmreportage 19.15 Informatief prografnma. 20 00 Jour naal 20.15 Spelprogramma. 21.00 Nicholas Nickleby. tv-filmserie 21.55-0.05 Gevari eerd programma. DUITSLAND III WDR 7.55 Gymnastiek 8.05 t/m 11.55 Schooltelevisie <9 30 Kleuter programma). 17.00 t/m 17J0 Schooltelevi sie. 18.00 Kleuterprogramma 18.30 Tv-cur- sus Duits. 19.00 Informatieve serie 19.45 Journal 3. 20.00 Journaal 20 15 Documen taire serie 21 00 Actueel magazine 21.15 (ZW) Die Killer (The Killers), speelfilm 22.50 Journaal. horizontaal in: tangvogel, 2. omlijsting, 3. punt vertrek, 4. lofspraak, 5. houding, eezwaluw, 7. keur. 8. drukte, 9. tide dierenhuid, 10. voorschrift, hatelijke opmerking, 12. uniform, uitmuntend dagblad. juiste oplossing leest men op de teltjes drie namen van sterren- Iden. ossing vorige puzzel 1. ark, 4. parool, 9. mars, 11. a era. materie. 16. tel, 17. do. 18. stelle, toe, 22. tor, 23. arrest, 25. el. 27. tin. massage. 31. part. 32. Lena, 34. kker. 35. rel. ft 1. A.M., 2. ram, 3. krater, 5. aar, teln 7 ore, 8. o.a., 10. stel, 13. Ella, toets, 15. aster, 17. dos. 19. tol. 20. 21. tenger, 24. rial, 26. Mark, 28. fc 29, sté. 30. ene. 31. pa. 33. al. We hebben de afgelopen dagen wel eens geklaagd toen een felle oosten wind onze neuzen rood kleurde, maar de min één graad Celslus enkele nachten achtereen op anderhalve me ter hoogte en bij de grond min twee tot min drie waren speldeprikjes ver geleken bij wat zich momenteel in Siberië afspeelt. De weerkaart van zondag liet zien, dat zich onder een uitgebreid Sowjet-hogedrukgebied met centra van 1040 millibar over Aziatisch Siberië en een tweede van 1040 millibar boven Nova Zembla, zeer strenge vorsttemperaturen voor doen. Ik wip bij een temperatuur van -7 tot •10 graden Celsius (midden nacht) ln Europees noord-Rusland, de Oeral over Ten oosten van dit gebergte en nagenoeg tot de Stille Oceaan-kust worden temperaturen van -15, -20, -30 en in enkele gevallen -35 tot -40 gra den gemeten, niet eens zover van het vroeger ln de schoolboekjes altijd vermelde Werchojansk. In hoeverre ls die kou ln Siberië nu normaal of niet normaal? Oordeelt u zelf: de gemid- wolkenvelden Ja) SNt'KNUl IIOO \»..l delde etmaal temperatuur van Wer chojansk. die ln september nog +2.7 graad Celsius was, ls in oktober -14.3 graad celslus. in november -35.7, de cember -44.5, januari -46.8, februari -43.1, maart -30.2 en april -13.5 graad celslus. In mei (dan legt iedere vogel een ei) komt die voor het eerst weer boven nul met 2.7 graad celslus. gelijk aan september. Juli is er de warmste maand van het Jaar met 15.7 graad celslus, zelfs nog 0.2 graad ^ïoger dun de normale junitempera- tuur van De Bilt. Sinds gisteren zit er werking ln de hogere luchtlagen. Uitlopers van een diepe Middellandse Zee-depressie brachten 's middags wat verspreid gedruppel ln het zuiden. Vandaag kan er ook wat nattigheid komen, maar er wordt weinig of geen neerslag verwacht. Vermoedelijk zal een IJs land-depressie met een volgend of- fensiefje medio deze week iets meer succes hebben. Storingsfronten ko men langzaam uit het westen nader bij, richting Noordzee, wat uitloopt op meer bewolking, later wat regen en vooralmist. Amerikaanse com- puterkaarten verwachten voor de tweede helft van de week een omgaan van de wind naar west tot noord west. Het ligt voor de hand dat de vorst nu vrijwel geweken ls en dat de middag-temperaturen gaandeweg ho ^,er zullen worden, eerst naar circa 10 graden en verderop ln de week 12 tot 13 graden. John Brouwer de Koning in Purmer- end breekt een lans voor een uitvoeri ger berichtgeving over het weer ln de Antillen. Als voorbeeld van een ge miste kans wordt aangehaald de gro te ravage, die de orkaan Frederic op Sint Maarten heeft aangericht. De Nederlandse pers heeft er nauwelijks lets over gemeld. Om althans op klei ne schaal hieraan tegemoet te ko men, maak ik nu plaats voor genoem de briefschrijver, die een ervaring vertelt, die hij vorig jaar op Curagao had. „Toen wij, op een middag in augustus, vanaf de kale, rotsige noordkust even terugliepen naar de auto voor Iets fris. hoorden wij op de radio ineens berichten over een nade rende orkaan: de staart van een or kaan zou rakelings langs de noord kust trekken. Het werd gevaarlijk. We besloten terug te rijden naar Wil lemstad, naar het huis van mijn schoonmoeder. Het was nog een flink stuk rijden. De lucht betrok, de wol ken kregen een vies kleurtje, het werd duidelijk koeler. En op de radio was het een en al naderende orkaan. Be richten vanaf Bonaire, waar het er al onheilspellend uitzag, steeds weer een hele lijst van voorzorgsmaatrege len: binnenhalen, vastspijkeren, le vensmiddelen inslaan, afgelasts bios coopvoorstellingen enzovoort En dat allemaal op een eenzame weg, tussen de cactussen, met hier en daar een geit. Je voelt je erg verlaten, trapt wat harder op het gaspedaal Terug ln de stad meteen naar een super markt. Lange rijen mensen, de stroom ls uitgevallen. Terug naar huls. Wachten op de dingen die ko men gaan. Om negen, tien uur 's a- vonds zou het zover zijn Het werd acht uur, het werd negen Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente VliMinren Zd. Limburg Aberdeen Barcelona Berlijn Bordeaux Berlijn Bniaael Frankfort Oeneve Helsinki Innsbruck Klagenlurt Kopenhagen zwaar bew zwaar bew zwaar bew licht bew zwaar bew zwaar bew regen geheel bew onbewolkt zwaar bew. half bew licht bew half bew Ucht bew uur. De wolken verdwenen, het werd windstil, gek, maar nee, daar had je die goede oude noord-oostpassaat weer. En er gebeurde niet*. Eigenlijk, hoe idioot ook. kreeg vooral lk een gevoel van teleurstelling: Je wilt wel eens wat meemaken een echte orkaan HOOGWATER dinsdag 30 oktober Vliaaingcn 8 48 36. Haringvliet#)utzen 6 00-21 43, Rotterdam 10 44 23 48. Bcheveningen 10 00-22 42 IJmulden 10 40-23 31 Den Helder I 20-13.4*. HarUngan 3.41- 18 23, Delfzijl 5 58-10 08

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 17