ïS
Vliegen in Europa wordt nooit
zo goedkoop als in Amerika
Ixtra looneisen
lleen voor
rerkgelegenheid
Tekening van een lezer
de reclame-leeuwin heet rosie
fj
rouw
Commentaar
iede argumenten s.v.p.
enstenbonden FNV:
ejer dan zat'
eerste blanke
nieuwe benzine
koning/keizer
liefdeleven
ENSDAG 24 OKTOBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H S 5
>vdA-fractie in de Tweede Ka-
heeft kennelijk bezwaar tegen
lanier waarop minister Garde-
de vacature van voorzitter
de omroepraad wil vervullen,
is het goed recht van die
"lie. Alleen zou het wel zo aar-
;n voor de zuiverheid van de
issie goed zijn als fractie-
ij dvoerder Kosto daarvoor ook
^ijk juiste argumenten ge-
^ster Gardeniers heeft Aantjes
derd voor deze post en dat zit
J vdA niet lekker; niet omdat er
j aren zouden bestaan tegen
jortjes persoonlijk maar wel om-
m jij als vertegenwoordiger van
CDA kan worden gezien. De
meent echter te mogen spre-
van „een progressieve tradi-
wat dat dan ook is bij het
ritterschap van de omroep-
is waar: de laatste voorzitter van
de raad was mr. J. J. van der Lee
en die was lid van de PvdA. Maar
Van der Lee's voorganger was de
anti-revolutionair Boukema. Was
Boukema dan een onderbreking
van „de progressieve traditie",
want Boukema's voorganger was
inderdaad ook weer een PvdA-er
(mr. Maarten Vrolijk). Welnee,
ook dat is onzin, want Vrolijks
voorganger was weer een anti-re
volutionair (prof. mr. L. W. G.
Scholten).
Kortom, Kosto zal met andere ar
gumenten moeten komen, die hij
dan overigens ook niet aan de
omroepraad zelf kan ontlenen. De
raad zelf heeft namelijk een pro
fielschets voor de nieuwe voorzit
ter ingediend, plus een voordracht
van drie namen van wie twee lid
zijn van het CDA en als nummer
drie een WD-er.
ADVERTENTIE
Zoutarm en toch lekker vis eten
Smelt 54 eetlepel boter of ongezouten margarine
k en fruit hierin licht 54 gesneden ui en 1 theelepel
kerhe. Voeg 150 g visfilet toe met 2 eetlepels water.
1 fijngesneden bolletje gember. 54 eetlepel gem-
berstroop. mespunt tijm. stukje laurierblad, snuifje
peper, eetlepel citroensap en stoof alles in ±15
min. gaar. Stoof de laatste 10 min. één in plakjes
gesneden banaan mee (recept voor één persoon).
Doe meer met vis, omdart io lekker is.
Productschap voor Vis en Visprodukten. s-Gravenhage
M
3g
de e werkgevers niet bereid zijn de
clij loonruimte ln werkgelegenheid,
:hi de werkgelegenheidselsen pro-
,1a af te kopen met loonsverhogin-
b jan zijn de bonden niet van plan
scHP ln te gaan. „Dan zullen we ons
■erPnze leden moeten beraden op
en< om alsnog onze werkgelegen-
ïrtverlangens te realiseren," aldus
Ljkptter Jan Brouwer van de Dien-
e jonden FNV.
'erk gevers hoeven niet te probe-
onns lekker te maken met poen.
e [elegenheid staat voorop bij
ns eden. Pas in de allerlaatste in-
se e vinden we dat die extra loon-
at e toch in het loonzakje moet
bcfet komen."
tr<
nei tra loonruimte zal worden opge
let U de goed florerende banken,
>rn verzekeringsbedrijf. de sterke
ds en in de groothandel en bij-
dfceld winkelreuzen V en D,
?lrt en de Bijenkorf. Bij deze be-
va n werken in totaal circa 400.000
r o lersoneel.
e raadpleging van de achterban
De gens Brouwer tot nu toe dulde-
i, «ar voren gekomen dat de men-
door Dlck Ringlever
AMSTERDAM Het tarte-
venfront ln de luchtvaart lijkt
weer ln beweging. Na de re
cente prijsverhogingen als ge
volg van de duurder gewor
den brandstof zijn allerwege
weer geluiden te horen over
prijsverlagingen.
KLM, British Airways en Air
France kondigden onlangs
aan dat zij op sommige vluch
ten tussen Amsterdam, Rot
terdam. Londen en Parijs per
1 november een retourtarief
van maar 269 gulden zullen
gaan berekenen. British Cale
donian gaat deze week met de
Britse rijksluchtvaartdienst
praten over de Invoering van
een „miniprijs" op twintig be
stemmingen ln elf Europese
landen met als grootste prijs
breker een enkele reis Am-
sterdam-Londen voor 75 gul
den. En nationale concurrent
Laker Airways bazuint al
maanden rond, dat hij ook in
Europa een goedkope lucht
trein wil beginnen.
Valt er na de prijzenslag op de Amerl-
ka-routes nu ook spektaikel te ver
wachten op de Europese luchtlijnen?
De aangekondigde stunttarieven lij
ken daarop te wijzen, maar de werke
lijkheid is anders. Want wie de op
tafel gelegde plannen wat nauwkeuri
ger beziet, ontdekt al gauw dat de
reclame veel meer suggereert dan in
werkelijkheid wordt geboden.
In feite gelden die lage tarieven maar
voor een zeer beperkt aantal vluchten
en zijn ze soms ook nog aan allerlei
voorwaarden gebonden. In alle geval
len gaat het om vluchten in de stille
uren, waarop de maatschappijen per
traditie een lage bezettingsgraad
hebben, soms laat in de avond.
Zo kan men voor die 269 gulden maar
tweemaal per dag van Amsterdam
naar Londen (van Rotterdam een
maal) en van Amsterdam en Rotter-
wachtend op de reis
dam naar Parijs maar eenmaal. Daar
komt dan nog de beperking bij, dat
men niet voor de op het vertrek vol
gende zondag mag terugkeren.
Die voordeelprijsjes zijn er alleen
maar om de gaatjes te vullen onder
het motto, dat een goedkope stoel
nog altijd meer opbrengt dan een
lege.
Eenheidsprijzen
Ze illustreren wél een nieuwe ontwik
keling in de prijspolitiek van de
luchtvaart: het afstappen van de een
heidstarieven. Net als de spoorwegen
hebben ook de luchtvaartmaatschap
pijen ingezien, dat Je met uniforme
prijzen maar een deel van de markt
bereikt. In het viiegwezen is dat voor
namelijk de zakenman, die tóch op
kosten ben zijn bedrijf reist.
Als Je ook anderen wilt trekken, zal Je
met aardige speciale arrangementen
moeten komen, is de filosofie. Ruim
een jaar geleden is men daarmee on
der druk van Amerikaanse maat
schappij op de Amerika-routes be
gonnen. Nu volgt Europa, zij het dat
de stunts hier aanzienlijk minder
spectaculair zijn. Volgens de maat
schappijen zal zich binnen Europa
ook nooit zo'n prijzenslag voordoen
als op de Noordatlantische lijnen, om
de eenvoudige reden, zeggen zij, dat
men zich dat niet kan veroorloven.
De meeste maatschappijen maken op
het Europese net maar een zeer be
scheiden winst.
Voor wie de tarievenboekjes beziet,
moet dat vreemd klinken. In vergelij
king met bijvoorbeeld de tarieven in
Amerika is vliegen in Europa peper
duur. Uitgaande van normale Jaarre
tour-tarieven in de economy-class ter
illustratie een paar voorbeelden van
vergelijkbare routes:
Amsterdam-Londen (372 kilometer)
538 gulden. New York-Washington
(325 kilometer) 182 gulden;
Amsterdam-Kopenhagen (632 km)
888, New York-Cleveland (666 km)
ƒ275;
Amsterdam-Mill an (829 km) ƒ908.
New York-Detroit (786 km) 312.
onze sociaal-economische redactie
ïECHT de Dienstenbonden FNV gaan bij de sterke
rijfstakken en ondernemingen in hun sector extra loon-
ate opeisen ten behoeven van de instandhouding en
letering van de werkgelegenheid. Daartoe gaan de dien
bonden bij de voor 1980 „sterke broeders" forse extra
eisen stellen. Dat extra opgeëiste loon komt eohter niet in
Joonzakje van de werknemers terecht, maar moet recht-
■ks in de financiering van de werkgelegenheid worden
aken.
sen het „meer dan zat zijn" te mati
gen zonder dat dat zoden aan de dijk
zet voor de werkgelegenheid. „Waar
winst zit moet die niet blijven zitten,
maar worden afgeroomd en direct in
werk worden omgezet," aldus Brou
wer. Voor de „zwakkere broeders" ln
de dienstensector willen de diensten
bonden het minimumpakket van de
FNV hanteren: Handhaving koop
kracht, opvulling van dank zij de
vervroegde uittreding vrijkomende
arbeidsplaatsen, extra compensatie
voor zwaar en onaangenaam werk en
een extra vakantiedag zijn enkele
van de belangrijkste punten van het
eisenpakket, waarin werkgelegen
heid en koopkracht bovenaan staan.
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
Wat de koopkracht betreft hadden de
dienstenbonden overigens liever ge
zien dat de FNV meteen al duidelijk
een aanvullende looneis van min
stens twee procent op tafel had ge
legd. Het pleidooi van de diensten
bonden haalde het echter in de FNV-
gelederen niet. Brouwer meent even
wel dat een looneis van twee procent
niet overtrokken is. De FNV zal op 12
november de definitieve nota ar
beidsvoorwaardenbeleid vaststellen.
Aan de hand van de raadpleging van
de leden en de resultaten van de
kamerdebatten zullen dan concrete
cijfers worden genoemd.
Betalen wij als Europeanen dan zo
veel te veel? De Europese maatschap-'
pijen bestrijden dat met een verwij
zing naar het grote structurele ver
schil tussen de luchtvaart ln Amerika
en die in Europa.
In de eerste plaats zijn de afstanden
er groter. Is ln Europa de gemiddelde
vluchtlengte zeshonderd kilometer,
in Amerika bedraagt die duizend ki
lometer.
Dat betekent voor de Europese maat
schappijen hogere vlootiasten. Er
moeten meer landingen worden ge
maakt, meer landingsgelden betaald,
meer heffingen (voor bijvoorbeeld het
gebruik maken van de verkeersbege
leiding. de KLM betaalde Eurocon
trol vorig Jaar 30,4 miljoen gulden,
maar rekent voor 1981 op vijftig mil
joen) en de toestellen zijn minder in
de lucht. In Amerika vliegt een toe
stel per etmaal gemiddeld tien uur. in
Europa maar zes zeven uur. Alleen
al dat laatste maakt de vlootiasten
van de Europese maatschappijen een
derde hoger.
Een paar andere factoren: ln Europa
koopt het gros van de reizigers een
kaartje bij het reisbureau, waaraan
de luchtvaartmaatschappij negen
procent provisie moet betalen. In
Amerika is het gebruik dat kaartje
direct bij de maatschappij te halen.
In Amerika zijn de vervoersstromen
aanzienlijk dikker, wat een hogere
bezettingsgraad inhoudt en verder is
de brandstof er goedkoper (minder
accijnzen).
Daar komt dan óók nog bij, dat de
Europeaan veel meer per voordelige
charter reist (vijftig procent van alle
luchtreizigers), in Amerika vliegt het
gros gewoon per lijndienst. Vooral
ook dat laatste is van belang, want
een maatschappij moet kijken naar
de gemiddelde opbrengst van haar
stoelen: als de helft (meest vakantie
gangers) per goedkope charter reist,
moet die andere helft extra betalen
om de balans in evenwicht te houden.
Allemaal elementen die het de maat
schappijen zeggen zij per defini
tie onmogelijk maken ooit op Ameri
kaans prijsniveau te gaan vliegen.
Voordelen
Die lagere Amerikaanse tarieven
kunnen overigens indirect wél voor
delen leveren voor de reiziger (zaken
man dan wel toerist), die New York of
Miami gebruikt als aanloophaven
voor verdere reizen naar Zuid-Ameri-
ka, Mexico of Noordamertkaanse be
stemmingen.
Het recept, gewoon naar Amerika
vliegen (het goedkoopst van Brussel
uit: voor 735 gulden per Capitol Airli
nes) en daar bij een Amerikaanse
maatschappij een kaartje kopen voor
de doorverbinding. Hij steekt daar
mee niet alleen het voordeel van de
lage dollarkoers in zijn zak. maar
profiteert (nog meer) van het grote
aantal speciale arrangementen, dat
ln Amerika wél en in Europa niet op
de markt is.
Als voorbeeld Buenos Aires. Koopt
men een normaal Jaarretour éf Am
sterdam. dan kost dat 5700 gulden,
reist men via New York en vandaar
verder met een Amerikaanse maat
schappij. dan komt het totaal op
maar 3200 gulden en de reisduur
wordt daarmee maar met drie-en-een
hall uur verlengd. Neemt men een
excursietarief (met enkele beperken
de bepalingen, onder meer ten aan
zien van de reisduur). dan betaalt
men voor een directe vlucht vanuit
Nederland 4271 gulden, via New York
maar 2535.
Mexico: normaal Jaarretour óf Am
sterdam 3600 gulden, via New York
maar 1900 gulden (en bijna een uur
sneller), voor de excursie-arrange
menten zijn de tarieven 2363 resp.
1335 gulden.
Soortgelijke vergelijkingen kunnen
worden gemaakt voor Paramaribo»
Curacao en veel andere Zuidamerj^
kaanse bestemmingen.
Vla New York of Miami naar Aziati
sche bestemmingen vliegen levert
minder concurrerende cijfers als men
daarbij de langere reisduur betrekt.
Maar wie op één reis zowel in Amen-
ka als in het Verre Oosten moet zijn^
plukt toch ook aanzienlijke finaacit»
ie voordelen.
In de reiswereld worden deze nieuwe
mogelijkheden nog maar beperkt ge%
bruikt. Slechts enkele groten hebben
ze in hun programma's, maar leggen
er dan wél nog een royale eigen winst
marge bovenop.
Voorbeeld: de Amerikaanse maat
schappij World Airways biedt éf New
York een negendaagse vakantie Rlo
de Janeiro aan voor 940 gulden (reis
plus hotel). Holland International
brengt ditzelfde arrangement op de
Nederlandse markt voor 1094 gulden
(vanaf New York).
Kassa voor de organisatie, want be
halve de provisie van World Airways
steekt zij ook nog eens 150 gulden
extra in de zak (plus natuurlijk de
provisie voor het retourtje Amster
dam-New York).
De cijfers op een rij zettend, lijk Je
dus wel gek te moeten zijn om zo
maar een reisbureau of het kantoor
van een Nederlandse luchtvaart-'
maatschappij binnen te stappen en
het volle pond te betalen. Want daar
blijkt uit de praktijk wordt
vrijwel nooit gewezen op de goed
koopste reismogelijkheden. De Juf
frouw aan de balie pakt de dikke'
„ABC World Airways Guide", lepelt
de mogelijkheden op (een jaarretour
of een speciaal tarief él Amsterdam
en daarmee is de zaak af.
De driemaal zo dikke boeken, die
haar Amerikaanse collega's op de ba
lie hebben, bezit zij niet. Ook die nog;
te moeten doorbladeren zou te tijdro
vend worden. En afgezien daarvan:!
een reisagent verkoopt nu eenmaal
liever een duur ticket dan een vootv
deeltje omdat hij er meer provisie
mee verdient.
Markt
Een gat ln de markt voor de reisve»-
koper, die wél de moeite wil nemen?
Jawel, vindt de zich reisadviseur noe
mende M. van Splunteren, directeur
van het onlangs opgerichte bureau
Travelmanagement in Tilburg. Met
de kennis, vergaard in de Jaren die hij
in de Amerikaanse reisbranche door
bracht. reist hij nu de Nederlandse
reisbureaus af met als doel als bemid
delaar op te treden tussen de Ameri
kaanse en de Nederlandse reisspecia-
listen. Vlot verloopt dat niet. „De
groten", zegt hij, „voelen er weinig
voor. Kost hen teveel tijd en ze der
ven provisie".
Meer mogelijkheden ziet hij in da
middelgrote bureaus, de organisatie
met zo'n vijf, zes filialen. „Die willen
best wat omzetvergroting. al gaat dat
dan ten koste van lagere marges. Als
ik het nu zo peil, zullen er begin
volgend Jaar toch wel enkele zijn die
in die markt stappen. En als dat
eenmaal is gebeurd, volgt de rest van-'
zelf, want de concurrentie zal zicfr
niet kunnen veroorloven té hoge prij
zen te blijven berekenen".
Krijgt Loekl's leeuwen-Wellupie
eindelijk een moeder? Krijgt
Piep de muis een vriendinnetje?
Of wordt Rosie Loeki's vrouwtje?
Niets van dat alles. Ze komt wel,
al is dat nog niet direct. Het hup
se leeuwinnetje met een roosje op
de kop, luisterend naar de naam
Rosie en gekleed ln jurken met
strookjes en andere tierelantijn
tjes, zal over een tijdje voor de
vrouwelijke noot gaan zorgen in
de Loekl-filmpjes, tussen de
STER-reclames door. Dat heeft
te maken met het tweeduizend
ste optreden van het leeuwtje
Loekl op het televisiescherm. Die
tweeduizendste aflevering is al
thans deze week van Joop Gee-
slnk naar de STER verhuisd; of
die dan ook deze week wordt uit
gezonden, is de vraag maar.
Het zou dus passend zijn als het
jubileumfiguurtje Rosie ook deze
week haar entree zou maken,
maar dat lukt niet. „Er zijn pas
een stuk of vijf, zes filmpjes met
Rosie, en dat is natuurlijk niet
voldoende", zegt STER-directeur
8meekes. „Daarom gaan we ze
vanaf 1 december pas uitzenden;
dan is de voorraad groot genoeg
om van elke drie filmpjes er één
met Rosie te laten zien."
Hoe zit het met de verhouding
tussen Loekl en Rosie? „De ban
- h
Niet direct in het huwelijksbootje, maar toch van tijd tot tijd
gezellig een paar seconden samen: Loeki en zijn nieuwe reclame
vriendinnetje Rosie.
den zijn niet al te innig, nog wat
losjes in het begin." Maar wordt
het ooit wat tussen die twee?
.Loeki is een erg onhandig beest.
HIJ zou wel verschrikkelijk graag
wat willen, maar of zij dat toelaat
Is een tweede. Rosie is gewoon
een uitbreiding van de familie. In
Januari 1987 begonnen we met de
STER-reclame. ln 1972 kwam
Loekl daar bij. Daarna zijn Piep
de muls en Wellupie gekomen, en
zo is Rosie nu de volgende aan
winst. Wellupie zal dus wel geen
kind van Loeki wezen, want Loe
kl had nog geen vrouw. Laten we
maar aannemen dat het een
vriendje ls."
Geen filmpje over een huwelijk
tussen Loekl en Rosie dus. „Als
ze onmiddellijk innig getrouwd
zouden zijn, geeft dat toch altijd
gedonder achteraf", vindt de
heer 8meekes. „Je kunt dat beter
allemaal wat voorzichtiger aan
pakken. De mensen doen er te
genwoordig toch ook veel langer
over voordat ze op dit gebied
beslissingen nemen?" Maar hoe
modern ook, Rosie schijnt een
eigen, klein huisje te bewonen,
zodat ook van samenwonen van
belde reclameleeuwen voorlopig
geen sprake kan zijn. Logisch,
vindt de 8TER-directeur: „Om
elke keer vier seconden samen te
wonen, dat ls toch ook niet
leuk?"
In het centrale bergland van Pa
poea Nleuw-Guinea heeft een in
ternationale expeditie, op zoek
naar de bovenloop van een nog
niet in kaart gebracht gedeelte
van de 8trickland-rlvier, een nog
onbekende, zeer primitieve en
bijna uitgestorven stam ontdekt.
Volgens meereizend verslaggever
Martin White van het Engelse
persbureau Press Association
telt het groepje niet meer dan
tussen de vijftien en twintig men
sen. In het gebied waar ze wonen
wordt nog altijd aan kannibalis
me gedaan, en negen van de
stamleden hebben dan ook ln de
gevangenis ln het nabijgelegen
plaatsje Nomad vastgezeten op
beschuldiging van menseneterij.
De pas ontdekte stam zou nog
kompleet Ln het stenen tijdperk
leven; behalve een paar stalen
bijlen die ze met naburige dorpen
geruild hadden, bezitten ze geen
enkel werktuig van metaal. De
stamleden die de expeditie vrien
delijk behandelden, vertelden de
Papoea-gidsen dat ze nog nooit
een blanke hadden gezien. De
leider van de expeditie, de Britse
majoor Chapman, verwacht in
deze omgeving nog meer tot nog
toe onbekende stammen aan te
treffen.
Japanse onderzoekers zeggen
een nieuw benzinemengsel te
hebben uitgevonden. 30 procent
gewone benzine met 70 procent
eucalyptus-olie. In de universi
teitsstad Tsoe, in het midden van
het land, hebben ze op dit meng
sel in een gewone auto 40 kilome
ter per uur gereden. De nieuwe
olie wordt ontrokken aan de eu
calyptusboom en de produktie-
kosten zouden gelijk zijn aan die
van de gebruikelijke benzine
Vrijwel gelijktijdig ontvingen we
een vraag van een lezer uit Hoo
geveen of in de opsomming
van verdwenen keizers kort gele
den niet ook de vader van konin
gin Elizabeth II als keizer van
India thuishoort én het ant
woord daarop van de heer Pieters
uit Rotterdam, die al die keizers
op een rijtje gezet had. Het voor
malige Brits-Indlë, schrijft de
heer Pieters, hoorde er ook nog
bij: „Over dit enorme koloniale
rijk regeerden achtereenvolgens
een vrouw (Victoria) en vier man
nen (Edward VII. George V. Ed
ward VIII en George VI) die thuis
koningin en koning van Groot-
Brittannië waren en de titel van
keizer(-in) van Indiê voerden.
Hun plaatsvervanger was de on
derkoning (dus niet onder keizer!)
die in New Delhi zetelde. Het
keizerrijk Brits-Indiê (dat duurde
van 1876 tot 1947, toen George VI
afstand van de titel deed) omvat
te India. Pakistan. Bangladesj,
Ceylon en Burma het laatste
werd ln 1937 een afzonderlijke
kolonie plus een paar eilanden
in de Indische Oceaan. De ln au
gustus vermoorde Lord Louis
Mountbatten was de laatste Brit
se onderkoning."
De lezer uit Hoogeveen had nog
een tweede vraag: wat is het ver
schil tussen een koning en een
keizer? Daarover geeft zelfs de
wijze Van Dale geen uitsluitsel.
Het enige dat zeker is. ls dat „de
keizer van Rome", ook wel „ko
ning van Rome" genoemd, geen
vorst maar een soort meikever is.
En zonder gekheid, een koning
regeert in het algemeen over één
koninkrijk, de echte, ouderwetse
keizer over een groter, uit meer
dere landen samengesteld rijk.
Maar ook daar zullen wel weer
uitzonderingen op zijn. als we
naar Japan of Groot-Brittannië
kijken. Hoewel we zo gauw niet
eens méér uitzonderingen kun
nen bedenken.
„Ik kan het niet helpen. Als ik in
het theater van zo'n schitterende
pas-de-deux zit te genieten,
vraag ik me steeds weer af: ls het
liefdeleven van al die mooie, ele
gante danseressen nu even edel
en zuiver als ln het Zwanenmeer.
bijvoorbeeld? Ik wil het nu wel
eens weten", schreef een lezer
van het Chinese dagblad voor de
jeugd. De krant gaf ten ant
woord. dat de meeste ballerina's
van het 8Janghal-ballet net als
ieder ander getrouwd zijn. meest
al ook kinderen hebben, soms
hun man in de balletgroep ont
moet hebben, maar over het alge
meen getrouwd zijn met „dood
gewone arbeiders" wat natuur
lijk nog helemaal niets zegt over
de kwaliteit van hun liefdeleven.
