VARA-televisie blijft nog
steeds zonder directeur
Werk van Jan Verburg
chaotisch en desolaat
De werkelijkheid
als speelautomaat
Laterna Magica tovert
gevarieerd spektakel
TROS geeft opdrach
voor organisatie
songfestival terug
Dagelijks bestuur weert Jan Haasbroek
Annemarie Prins regisseert Mahagonny
Nieuwe directie
Haagse Comedie
Nachtradio in
november nog
op Hilversum 3
Pierre Bernac
(80) overleden
Muziekpedagoge Nadia
Boulanger overleden
kaart-
7 systemen j
02510 25645*1
WOENSDAG 24 OKTOBER 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM - Na een aan
tal eerdere pogingen is ook de
versnelde procedure om de
VARA een tv-directie te be
zorgen volledig mislukt. Het
dagelijks bestuur is niet be
reid om de enige kandidaat
Jan Haasbroek voor te dragen
als directeur-tv.
Daarmee loopt het gestelde ultima
tum per 1 november af en zijn de
moeilijkheden tussen het bestuur en
de ondernemingsraad opnieuw groter
geworden De ondernemingsraad
blijft namelijk van mening dat de
enige kandidaat voor de vacature van
dlrecteur-tv, VPRO-radlo-directeur
Haasbroek, ook de beste is.
Vandaag vergadert de ondernemings
raad met het tv-personeel. en het ls
duidelijk dat de raad via een peiling
onder het personeel alsnog het gelijk
aan zijn zijde wil krijgen. Verwacht
kan worden dat zeker tweederde deel
van het personeel zich achter Haas
broek zal opstellen. Met dit gegeven
in de hand kan de ondernemingsraad
pressie uitoefenen op het dagelijks
bestuur dat vrijdag met het hoofdbe
stuur rond om de tafel gaat zitten.
Maar de ondernemingsraad kan niet
meer doen dan het hoofdbestuur
trachten te beïnvloeden. Haasbroek
haalt het dus in principe niet
Een andere kandidaat is niet lang de
selectiecommissie die onderzocht of
de sollicitanten voldeden aan een ge
schetst profiel gekomen. De belang
stelling voor de vacature was dan ook
niet overweldigend. Haasbroek is ei
genlijk al vanaf de beginprocedure
(april) de enige serieuze kandidaat
geweest. Ondanks dat is Haasbroek
al tweemaal eerder afgewezen, één
maal door de selectiecommissie en
één maal door het dagelijks bestuur.
Zoals de zaken er nu voor staan moet
de VARA het nog een hele tijd doen
zonder tv-directeur. Tenzij de onder
nemingsraad onder aanvoering van
voorzitter Jan Nagel de kwestie zo
hoog opblaast dat hoofdbestuur
Haasbroek liever aanneemt dan dat
er opnieuw een rel zou uitbreken. Met
deze mogelijkheid houdt men wél re
kening. Dat zou dan ook het zoveelste
conflict opleveren tussen de voorzit
ter van de ondernemingsraad, Nagel,
en omroepvoorzitter André Kloos.
Mocht Nagel de zaak op de spits
willen drijven, dan zou dat wel eens
het aftreden van Kloos als voorzitter
kunnen betekenen, beweren sommi
gen bij de VARA. Nagel bleek giste
ren niet voor commentaar bereik
baar.
Kandidaten
Een andere mogelijkheid, die ook het
Jan Nagel
Jan Haasbroek
meest voor de hand ligt is dat men na
de afwijzing van Haasbroek, waar
mee de democratische sollicitatiepro
cedure niet haalbaar blijkt, men bij
de VARA zelf op zoek gaat naar kan
didaten. Er zal dan allereerst weer
gekeken moeten worden naar men
sen die ook bij de VARA willen wer
ken als tv-directeur, want eerder is
gebleken dat daar niet veel animo
voor bestaat.
Jan Haasbroek wilde gisteren geen
commentaar geven aangezien hij zich
wil houden aan de afspraak met het
dagelijks bestuur dat men geen com
mentaar geeft, voordat het dagelijks
bestuur advies heeft uigebracht aan
het hoofdbestuur. Die afspraak wordt
aardig nagekomen, want ook Herman
van Wijk, omroepsecretaris en lid van
het dagelijks bestuur wenste gisteren
niet op de affaire in te gaan.
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De TROS is verontwaardigd dat de 1
geen opdracht aan genoemde omroep heeft gegeven voo
organisatie van het Eurovisie songfestival dat volgend vj
jaar in Den Haag zal worden gehouden. De TROS h
daarom de opdracht van de NOS om het nationale songfi
val te organiseren teruggegeven. De TROS voelt zich du-j
lijk gepasseerd en zegt dat het gebruikelijk is dat de omi
die het nationaal songfestival moet verzorgen ook bela;
met de begeleiding van het Eurovisie songfestival als da s
Nederland wordt gehouden.
In plaats daarvan heeft het hoofd
programmadienst van de NOS-televi-
sie, Carel Enkelaar, die het Eurovisie
songfestival naar Nederland heeft ge
haald, een AVRO-team uitgenodigd
voor de organisatie, aldus de TROS.
De TROS zou nog hebben aangebo
den de zaak in der minne te schikken
door samen met de AVRO te willen
werken. Doch deze pogingen zouden
geen resultaat hebben geboekt. De
TROS vindt het beleid van de NOS zo
inconsequent dat het haar onmoge
lijk is verder met de NOS-program-
madienst het nationaal songfestival
te organiseren.
In een reactie wijst de NOS allereerst
op de bijzondere omstandigheden die
ertoe hebben geleid dat het Eurovisie
songfestival in 1980 in Nederland
wordt gehouden. Israël als winnend
land zou moeten organiseren, maar
wilde dit geen twee keer achter elkaar
doen. Ook andere landen lieten het
afweten.
Omdat de organisatie in zeer y
tijd moet worden gerealiseerd
de programmaleiding van de
televisie het slechts verantwoooi j
dit gebeurt onder dezelfde om
digheden als in 1976 toen het Ei r
sie songfestival ook in Nedei
werd gehouden.
Op die gronden heeft de grootsl
gelijke meerderheid van de -
groep amusement (waarin de ho<L
van de afdelingen amusement
gramma's van de verschillende1
roepen zitten), geadviseerd d;
NOS aan de AVRO en de KRC
verzoeken een regisseur, prograr
leider en producer beschikba:
stellen. Alleen de TROS stemd
gen in de werkgroep. AVRO en
hebben de opdracht aanvaard.
De NOS noemt het het besluit o
opdracht voor het nationale sor
tival terug te geven geheel voor
ning van de TROS. In overleg m
werkgroep amusement zal de NC
consequenties bezien.
door Jac. Lelsz
ZUTPHEN Een heksenke
tel - dat is de eerste indruk
van de tentoonstelling van
voornamelijk tekeningen van
de 30-jarige kunstenaar Jan
Verburg in het Museum Hen-
riëtte Polak aan de Zaad-
markt te Zutphen.
Verburg, die In Groningen werd gebo
ren en thans, na wat omzwerven, in
Amsterdam werkt, illustreerde tot
nog toe boeken, waaronder van Annie
M. G. Schmidt, bouwde een kermis
voor het tentenproject van de Stich
ting U, maakte wandschilderingen,
o.m. in Engeland, en beschilderde
kortgeleden een auto voor het ver
voer van materialen voor kunste
naars. Zijn expositie in Zutphen is
tevens zijn eerste. Een kakelbont ge
heel, waarbij je het gevoel krijgt dat
hij welbewust mikt op de lelijkst
denkbare kleurencombinaties, een
soort verheerlijking van wat on
schoon is.
Lijsten ontbreken op deze onconven
tionele tentoonstelling (dat is nog tot
daar aan toe) maar ook het simpelste
catalogusje en zelfs titels. Daat stó je
dan, heeft iemand eens gezegd. Wat
Affiche tentoonstelling
Jan Verburg in Museum
Henriëtte Polak, Zutphen.
door Dirkje Houtman
AMSTERDAM Voor geld ls
alles te koop. Vreten, seks en
plat vertier. Geld corrum
peert. Dat ls het uitgangspunt
voor het zangspel Mahagon
ny, een door Brecht zelfge
maakte bewerking van zijn
opera „Aufstleg und Fall der
Stadt Mahagonnyop mu
ziek van Kurt Weill.
Annemarie Prins heeft het zangspel
met amateurs geregisseerd ln op
dracht van Theater a/d Markt Con-
Speciaal vandaag
Van Gewest tot Gewest. In
formatie uit de regio. Van
avond: Vijftien jaar kindercir
cus Santelli in Groningen, on
dersoek naar Betuwse boom
gaarden en hydrologisch on
dersoek naar de beken in
Twente.
Ned I 18.59 uur
Studio Sport besteedt aan
dacht aan de vandaag gespeel
de voetbalwedstrijden voor de
F.uropa Cup 1, 2 en 3. Ajax
komt uit tegen Omonla Nico
sia voor de Europa cup 1 en
voor de UEFA (cup 3) speelt
PSV tegen St. Etienne en Feye-
noord tegen Malmó.
Ned I 22.40 uur
Kenmerk bespreekt de dis
cussie binnen het CDA over
verdergaande atoombewape
ning in Nederland.
Ned 2 19.24 uur
Kindertehuisen. Een repor
tage van Fons Burger en Derk
Sauer over de situatie in de
Nederlandse kindertehuizen.
De makers komen tot de con
clusie dat de tehuizen niet aan
sluiten op wat kinderen ervan
verwachten.
Ned 2 22.25 uur
cordla te Enschede en evenals bij de
drie voorgaande Brecht-produkties
met amateurs Moeder Courage. De
krljtkrlng en Johanna van de Slacht
huizen maakte Henk van der Meu-
len op Ingenieuze wijze de ingewik
kelde Welll-muziek pasklaar voor de
onervaren spelers. Dit resulteerde in
een aanstekelijke voorstelling waar
bij het publiek kan genieten van het
kille gevoelloze genot dat ln de goud-
delversstad Mahagonny te beleven
valt.
Annemarie Prins laat het stuk spelen
ln een circus achtige omgeving met
rijk beschilderde bewoners in kleur
rijke kostuums waarvan de weduwe
Begbick als pront monument de spil
vormt Zij beheerst de stad omdat zij
als eigenaresse van „De rijke man",
een hotel annex bar en bordeel, de
genotmiddelen ln handen heeft. En
die worden net als bij een speelauto
maat in werking gesteld als het
„slachtoffer" er geld ln stopt. Dat is
in dit geval de houthakker Paul Ac-
kerman die zijn in Alaska zuurver
diende geld op aangename wijze wil
verpatsen. Als hij in Mahagonny arri
veert treft hij er de pure lamlendig
heid in de gedaante van een futloze,
hangerige massa, die hij met zijn cen
ten nieuw leven Inblaast Dan kun
nen de bewoners zich weer doodvre-
ten, mogen de hoeren ln actie komen
en kan er worden gebokst. Tot de pot
ls verteerd en hij schulden maakt
Dan wordt Paul Ackerman we ge fis
diefstal, een in zijn schoenen gescho
ven moord en bij gebrek aan smeer
geld ter dood veroordeeld.
Doordat Annemarie Prins de voor
stelling een clownesk uiterlijk mee
geeft (zonder dat er echte clowns aan
te pas komen) sluit ze aan bij hetgeen
Brecht beoogde met de opera-vorm
waarin Mahagonny aanvankelijk ge
schreven was. Evenals opera is circus
een vorm van ongecompliceerd ver
maak waar het publiek zich in onder
dompelt zonder dat het Iets zegt over
de eigen werkelijkheid. Naarmate de
inhoud ireéler ls. wordt het genot
groter. En het werkt dan des te ster
ker als de gesuggereerde vrolijkheid
als uiterlijke schijn van genoegens
wordt ontmanteld door de leeghoof
tigheid en lome stuurloosheid die bij
gebrek aan geld en leiding tevoor
schijn komen. Het reduceert de per
sonages tot vale en lege marionetten
wil Jan Verburg ons duidelijk maken
als hij een postcodeboek gaat be
schilderen of zelf een boek in elkaar
fabriekt met behulp van ansichten,
foto's, de voorzijde van een sigaret
tendoosje merk Players, een rond
spiegeltje waaronder hij You schrijft
en door dit alles dan nog eens een
menigte tekeningetjes heen strooit?
Pop Art is er niet vreemd aan, er ls
een vage herinnering aan Cobra en
voorts is er een flinke hoeveelheid
allerindividueelste zelfontladlng.
BIJ deze driftig volgetekende bladen
mag men naar de bedoeling raden.
Het ls de chaos ten top, maar soms,
bijna vreemd, wordt deze even door
broken. Er zijn, schaars, momenten
van verstilling, als het ware. „Stille-
Van onze kunstredactie
DEN HAAG De Belgische regis
seur Pierre Laroche zal per 1 septem
ber 1980 samen met Guido de Moor
de nieuwe artistieke leiding van de
Haagse Comedie vormen. Zij volgen
Carl van der Plas op die nu als regis
seur en acteur aan het gezelschap
verbonden blijft. De zakelijke leiding
blijft in handen van Hans van West-
reenen, die sinds 1976 bij de Haagse
Comedie in dienst ls.
Laroche (48) is geen onbekende in ons
land. Hij deed onder meer regies bij
Theater en het Groot Limburgs To
neel. Bij de Haagse Comedie regis
seerde hij de afgelopen twee seizoe
nen „Lorenzaccio" van De Musset en
„Het leven ls een droom" van Caldé-
ron de la Barca.
Laroche studeerde aan het Konink
lijk Conservatorium in Brussel en in
Parijs waar hij een leerling was van
Julien Bertheau en Henri Rollan. Hij
volgde stages bij de Actor's Studio ln
New York en trad ln 1957 ln dienst bij
het Brusselse gezelschap „Rideau de
Bruxelles" waar hij in negen jaar tijd
een veertigtal produktles regisseerde.
Samen met Guido de Moor (42), sinds
1970 lid van de artistieke raad van het
gezelschap, en Hans van Westreenen
zal er het komende seizoen worden
gewerkt aan een nieuw beleidsplan.
Van onze radio- en tv-redactie
DEN HAAG Ook ln de maand
november zal het nachtprogramma
van Hllversurp 1 nog via de midden
golfzender voor Hilversum 3 op 675
kHz (445 m) worden uitgezonden.
Oorzaak ls de meting aan de anten
nes van het nieuwe zendstation ln de
Flevopolder niet ln de maand okto
ber voltooid kunnen zijn, aldus de
PTT.
vens" waarin de dingen wat meer
geordend lijken, wat meer op een
rijtje staan. Confrontaties ook met
iets als weemoed, een soort triest
heid, eenzaamheid en desolaatheid,
die zelfs in staat zijn te ontroeren.
Het geëxposeerde werk bestaat voor
namelijk uit series tekeningen, die
onderling sterk verschillen en die
men volgens Jan Verburg als een
geheel moet lezen.
De tentoonstelling loopt tot en met 4
november. Museum Henriëtte Polak
is op maandag, op zaterdagmiddag
en op zondagmorgen gesloten.
advertentie
DE KORENAER
is fijn, z'n prijs 1
verrassencfklein.
Een scène uit „Tovercircus" van Laterna Magica waarin
vrouw vanaf het filmdoek een dialoog aangaat met de level
clowns die zich op het toneel bevinden. f
door André Rutten
EINDHOVEN. Het Praag
se theater Laterna Magica is
in Nederland al jaren een le
gende door de geestdriftige
verhalen van landgenoten,
die het of op de wereldten
toonstelling van 1958 in Brus
sel, of daarna in Praag zelf
gezien hebben. Het was toen
een speelse -neven-activiteit
van het Nationale Theater in
Praag.
De stadsschouwburg van Eindhoven
heeft het nu een week lang naar Ne
derland gehaald, en de twee voorstel
lingen, die daar tot en met zaterdag
iedere dag worden gegeven, zijn op
voorhand al grotendeels vol. Laterna
Magica is sinds 1973, toen de Tsjechi
sche scenograaf Josef Svoboda er de
artistieke leiding van kreeg, een zelf
standige groep geworden, die niet al
leen technisch verbluffend is, maar
ook bewust theater maakt.
Het gaat allemaal terug op de tover-
Nadia Boulanger trad ook wel op als dirigentë.
PARIJS Op 92 jarige leeftijd is
gisteren in Parijs de bekende muziek
pedagoge Nadia Boulanger overle
den. De naam Boulanger is bijna
sinds mensenheugenis een begrip in
de internationale muziekwereld. Al
Bernac was een eminent vertolker sinds 1918 wijdde zij zich aan het
van het Franse lied. Hij trad ook geven van compositielessen. Zij hield
.veelvuldig ln Nederland op en werd zich na haar opleiding aan het Parijse
VILLENEUVE-LES AVIGNON (UPI)
De Franse bariton Pierre Bernac is
op 80-jarige leeftijd in het Zuidfranse
Villeneuve-les Avignon overleden.
die dansen op het vereiste tarief van
een speelautomaat.
En dat doen de spelers uitstekend.
Vaak perfect chaotisch gegroepeert
op en om twee verplaatsbare stella
ges die heel Inventief als verschillen
de locaties kunnen dienen.
Deze voorstelling ls vanavond nog te
zien ln theater De Krakeling (nieuwe
Passeerderstraat. hoek Mamix-
straat), op 6 en 7 november in 't
Kruithuis te Oronlngen, op 9,10 en 24
november ln 't Hoogt te Utrecht en op
1 december in Kampen.
dan altijd aan de vleugel begeleid
door zijn vriend Francis Poulenc die
vele van zijn beste liederen speciaal
voor Bernac comoneerde. Door het
overlijden van Poulenc in 1963 kwam
aan deze unieke samenwerking een
einde.
advertentie
conservatorium eerst enige tijd bezig
met componeren. Daarna ging zij aan
de Ecole Normale de Musique ln Pa
rijs compositielessen geven. Ook aan
het Amerikaanse conservatorium in
Fontainebleau doceerde zij muziek.
In 1950 werd zij directrice van dit
instituut. Na de tweede wereldoorlog
gaf zij compositielessen aan het Pa
rijse conservatorium waar zij destijds
zelf haar opleiding had gekregen
Haar eigen composities zijn nauwe
lijks bekend geworden, en ook dat zij
ooit als eerste vrouwelijke dirigent
voor orkesten als het Boston Sym
phony Orchestra, The Royal Philhar
monic Orchestra en het Philadelphia
Orchestra heeft gestaan ls van weinig
betekenis in vergelijking met de faam
die zij als pedagoge verwierf. Vooral
haar betrekkingen met het Ameri
kaanse muziekleven waren in dit op
zicht zeer hecht. Belangrijke Ameri
kaanse componisten als Aaron Cop
land, Leonard Bernstein, en Walter
Piston behoren tot haar leerlingen en
in het algemeen gold in de VS dat een
bezoek aan Nadia Boulanger voor
elke vooruitstrevende Amerikaanse
componist een „must" was.
George Gershwin meende destijds
ook niet zonder Boulangers pedago
gische adviezen verder te kunnen
gaan. Maar Nadia weigerde hem les te
geven. ..Ik kende zijn werk en ik wist
dat hij al aardig beroemd was toen hij
zich bij mij aanmeldde. Ik heb hem
toen verteld dat hij voor zijn carrière
niet veel zou hebben aan hetgeen ik
hem kon leren. Daarmee was hij het
eens. En hij is als een beroemd man
gestorven."
Op het verwijt dat zij alleen welge
stelde studenten aannam antwoord
de zij eens gevat: „Ik geef bij voor
keur les aan mensen met geld en
talent, ik geef ook les aan mensen
met talent en geen geld, en soms aan
mensen met geld en geen talent,
maar ik weiger mensen die noch ta
lent noch geld hebben."
lantaren, voor het eerst door C a
aan Huygens in 1659 geconstn
en vroeger bijzonder geliefd biD
deren, die nu in de zestig of nog
zijn. Voor hün kinderen en kle B
deren is het vervolg er op, de cu 1
jector, zo'n doodgewoon verschi
dat de aardigheid er af is. Ma i
wat Svoboda (in Nederland b<B
door enkele grootse Tsjechiscl t
neelvoorstellingen en door eer >1
toonstelling van zijn verbluffen) i
neelontwerpen) en de zijnen ii t
„Tovercircus" voortoveren kijk lt
ogen uit en val je van de ene Q
zing in de andere.
N
Zij gebruiken een halfhorizon 1
royaal wit doek in een halve 9
waarbinnen een paar clowns
spreekstalmeester, danseresse fi
kaar afwisselen, terwijl óp dat B
via drie camera's bewegende be il
geprojecteerd worden: het optr(
van een circustent, de binnei tl
van die tent, soms zelfs met 1;
klappend publiek; of aanstorn
zeeën, kabbelende meren, lands e
pen. En dat allemaal zó groot, d: B
de voortzetting van de toneelri
lijkt, juist omdat alles er op va n
grotere dimensie is dan wat er o M
toneel zelf gebeurt.
Dat zou nog niets zijn als rie
tegelijkertijd een doorlopende r
was tussen wat er op het doek t
is en op het toneel gebeurt. De
clowns zie je op het doek it
bergmeer naar je toe zwemme
als ze aan de rand van het doe
kruipen ze er in het echt onderd<
verschijnen op het toneel. En t
ze samen op een trapleer op h
neel staan, tonen de camera's j
op je afkomende boswegen, zod
lijkt of ze op die ladder een ra
snelle rit maken, waarbij ze me
remgeknars ook nog herhaal
van richting veranderen. Behal
cusartiesten zie je ook leven
leeuwen en tijgers alsof je m:<:
hun kooi bent, vol angstige spj
aangestaard door een meer d
vensgroot publiek. En dat zi,
nog maar fragmenten van eei
gevarieerd spektakel.
Kortom, de diaprojectors verb
de oude magische toverlantaa
de negentiende eeuw is met ver
gebruikte twintigste-eeuwse 1
ken in volle glorie terug, grol
indrukwekkender, fantasierijke!
kinderen toen ooit hadden
dromen.
advertentie
brengen rusten dynamic*
m uw o'qanisaii? I
C^INO
levermq via dealers
