legering wil bedrijven
teunen bij vernieuwing
Meerderheid Kamer wil
personeelsleden in bestuur
Van Rappard valt dr. De Jong aan
ugdfront Schakel: 'Eerherstel burgemeesters in bezettingstijd'
povatienota: jaarlijks 400 miljoen gulden
Voor democratisering gesubsidieerde instellingen
NOODKREET UIT CAMBODJA!
Verborgen talent
aan oppervlakte
via schooltoets
Nieuw duo voor
Den Haag Vandaag
Rita
BINNENLAND
TROUW/KWARTET H S 3
Ji onze partlementsredactie
n i Haag De regering wil tot 1985 jaarlijks 368 tot 420 miljoen gulden extra uittrekken voor
inologische vernieuwing in het bedrijfsleven (bijvoorbeeld de ontwikkeling van de „chip"),
i produktieproces moet hier en daar worden verlegd in de richting van hoogwaardige
u dukten, aldus de regering.
iverheid zal die ontwikkeling
ïen aan de hand van premies
loon- en personeelskosten en het
1 hperen van ontwikkelingskredie-
oqvoor bedrijven. Daarnaast zal er
et* geld worden uitgetrokken voor
.oekprogramma's van universi-
n en andere instellingen die ge-
zijn op technologische vernieu-
In totaal zal het aandeel van de
ïeidsuitgaven voor onderzoek en
'tyikkeling in het bedrijfsleven
opgevoerd van vijf naar vijf-
:eijprocent. Een en ander blijkt uit
[itjiinovatienota van de ministers
Trier (wetenschapsbeleid), Pais
lel)
Hfcrvolg van pagina 1
(onderwijs en wetenschappen) en Van
Aardenne (economische zaken), die
gisteren aan de Tweede Kamer is
aangeboden.
In de nota wordt een beleid geschetst
om door middel van innovatie (tech
nologische vernieuwing) de rende
menten van het bedrijfsleven te ver
beteren. Dat is volgens de nota nood
zakelijk vanwege de stagnatie in de
economie, die ondermeer tot uitdruk
king komt in een dalende export en
een grote werkloosheid.
Over het effect van deze vernieuwing
op de werkgelegenheid bestaat wei
nig zekerheid. Maar, aldus de nota, de
werkgelegenheid is in het algemeen
wel gediend met technologische ver
nieuwing. Op de (middel-)lange ter
mijn zou het fataal zijn voor de werk
gelegenheid en voor de sociaal-econo
mische ontwikkeling van ons land,
wanneer men zich van technologi
sche vernieuwing zou afwenden.
Innovatie wordt in de nota omschre
ven als de ontwikkeling en succesvol
le invoering van nieuwe of verbeterde
goederen, diensten, produktie- of dis
tributieprocessen. Gebieden waarop
in Nederland al innovaties tot stand
zijn gekomen zijn de landbouw, vlieg
tuigontwikkeling, en natte water
bouw (Deltawerken).
Onderwijs
tamer was het ten aanzien van
kfcgaliseren daarmee niet eens, dat
3e zelf voor de WD-fractie. Bolkes-
■alirond dat de overheid niet aan de
•ri Dt mag meewerken. Hij bepleitte
In principe een verbod voor de
om de negatieve goederen-
aringen te legaliseren maar wen-
Idlit verbod niet direct te laten
ei in. Hij wees erop dat deze legali-
-11 g momenteel altijd door Irak en
11 enteel door Saoedi-rabië en Koe-
i f wordt geëist.
nitfederlandse export naar die lan-
>edraagt een kleine twee miljard
D*n en Bolkestein wilde die niet
g#ar in gevaar brengen. Hij drong
ëi»arom bij de regering op aan de
inbkken Arabische landen via de
üe»matieke kanalen duidelijk te
ahpn waarom Nederland niet lan-
deze boycoteis wil meewer-
„Als die Arabische landen daar
begrip voor hebben moeten we
ïaar opnieuw over de zaak bera-
zei hij ons desgevraagd.
vjVD-er verdedigde op zichzelf het
van Nederlandse bedrijven om
igatieve goederen verklaringen
dan niet gelegaliseerd door de
eelieid uit te geven. Over de vraag
j legalisatie wel door de Kamers
^Koophandel kan plaatsvinden
eg le Kamer ook verdeeld. De link-t
el( cties vinden in ieder geval dat'
bedrijven de verklaringen niet
n uitgeven. Het CDA bleek ver-
op dit punt.
vi
ud woordvoerder van Dijk trok de
iviteit van negatieve goederen
Omringen sterk in twijfel. „Het is
len in de marge, de Arabische
it wordt er niet echt mee tegen-
tin" zei hij. Het CDA-kamerlid
dat de regering moet onderzoe-
g'j^oe de boycot dan wel in de kern
spakt zou kunnen worden. De
ing zou daarbij ook moeten na-
wat tot nu toe het werkelijk
is geweest van de Nederlandse
Jizaamheid aan de Arabisch
)t. Hij wees erop dat de handel
Israël de laatste jaren in ieder
is blijven stijgen ondanks die
lot.
Een actueel voorbeeld van technolo
gische vernieuwing is de micro-elek-
tronica (de „chips"), waarvan de nota
zegt dat deze weloverwogen moet
worden ingevoerd en toegepast. Bin
nenkort zal het rapport van de com-
missie-Rothenau verschijnen over de
maatschappelijke gevolgen van de
micro-elektronica, met name op het
gebied van de werkgelegenheid. „Te
verwachten valt voorlopig zeker dat
op korte termijn een verlies aan ar
beidsplaatsen zal optreden," aldus de
nota. Aan de andere kant wordt erop
gewezen dat micro-elektronica de
kwaliteit van het werk aanzienlijk
kan verbeteren. Geestdodend en vuil
werk kan veelal worden geautomati
seerd.
In het innovatiebeleid is een belang
rijke rol weggelegd voor het onder
wijs.
De overheidsuitgaven voor vernieu
wingsprogramma's van technische
hogescholen, universiteiten en ande
re onderzoeksinstellingen zullen vol
gend Jaar drastisch worden opge
voerd: van 5 tot 16,5 miljoen gulden.
Ook instellingen als TNO en het
Energie-onderzoek Centrum Neder
land (ECN) krijgen een paar miljoen
voor innovatiegerichte onderzoek
programma's. Verder wordt de toe
passing van micro-elektronica in klei
ne en middelgrote bedrijven beloond
met een verhoging van de rijksbijdra
ge van vier naar ruim tien miljoen
gulden. In totaal is er voor projecten
volgend jaar 36,9 miljoen gulden ex
tra beschikbaar, naast een vaste bij
drage van 21 miljoen.
Het Koninkiijk Nederlands Onderne-
mersverbond (KNOV) vindt de tien
miljoen gulden, die het kabinet heeft
uigetrokken om het midden- en klein
bedrijf te helpen bij het dragen van
risico's tijdens de invoering van nieu
we produkten en diensten, te weinig.
„Op zijn minst is hiervoor vijftig mil
joen extra nodig", aldus de KNOV in
een commentaar op de nota.
De ministers Van Trier, Van Aardenne en Pais (van rechts naar links) gaven gisteren een toelichting
op de innovatienota.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Een meerderheid van de Tweede Kamer is er vóór dat personeel en vrijwilligers
in het bestuur van gesubsidieerde instellingen, personeel en vrijwilligers zitting hebben. Een
motie van de WD, die daarom vraagt, kreeg gisteren de steun van PvdA en D'66. CDA, SGP,,
GPV, PPR en DS'70 stemden tegen.
ADVERTENTIE
Cmer was het ook niet eens over
ag wie precies de risico's moet
1Jjen als bedrijven hun investerin-
in Arabische landen verliezen
at zij de boycotbepalingen niet'
ïen te volgen. De linkse fracties
en dat de Nederlandse staat dat
moet verzekeren, de CDA-
caidvoerder vond het echter geen
en^maakte zaak dat de Nederland
sheid schade zou moeten beta-
t-idie door de Arabische landen
chfct veroorzaakt. De regering ant-
i 1 dt de Kamer vandaag.
er*
Uitgehongerde Cambodjanen vluchten naar Thailand.
Ze hebben eten nodig. Geeft hen daadwerkelijk Christelijke hulp.
Help óns helpen. cf\f\
Stort uw bijdrage op gironummer 29.14.OÜ0,
of bankrek. nr. 64.11.46.256,
t.n.v. Stichting Comité Hulpverlening Zuid-Oost-Azië,
Postbus 1527, tel. 050-777428,9701 BM Groningen
OPROEP TOT HULP AAN
HONGEREND CAMBODJA
Dit is de eerste keer dat de
Cambodjaanse vereniging
in Nederland zich tot alle
instanties in Nederland
richt, en hulp vraagt voor
de hongerenden en in
nood lijdende mensen in
Cambodja.
Wij, de Cambodjaanse
vereniging in Nederland,
in samenwerking met de
Stichting Comité
Hulpverlening Zuid-Oost-
Azië, smeken U allen om
humanitaire hulp voor ons
volk. Elke gulden is een
bijdrage tot het redden van
een mensenleven. Met
behulp van Uw giften
worden rijst,
medikamenten en verdere
levensbenodigdheden en
goederen direkt van
Nederland naar Cambodja
gevlogen.
Het Cambodjaanse volk
dankt U van ganser harte
voor Uw goede hulp!
Er werd gisteren ln de Tweede Kam-
ker verder gedebatteerd over de de
mocratisering van die gesubsidieerde
instellingen. Het terrein van de ge
subsidieerde instellingen is zeer om
vangrijk. Er vallen naar schatting
15.000 stichtingen en verenigingen
onder. Dat varieert van sportclubs,
verpleegtehuizen, bibliotheken, club-
en buurthuizen, begrafenisverenigin
gen. universiteiten, lagere scholen tot
en met klaverjasclubs. Kortom elke
instelling die iets van de overheid
krijgt.
Het heetste hangijzer in deze proble
matiek is de Identiteit, het gezicht
van zo'n instelling. Vooral het CDA
en de andere confessionele partijen
willen dat gezicht dat meestal van
levensbeschouwelijke aard is veilig
stellen. Men vindt daar dat de identi
teit van school of tehuis niet mag
worden aangetast door inmenging
van de overheid. „De overheid mag
niet aan besturen komen."-
Commissie
Omdat het hele terrein zo onoverzich
telijk is heeft de vorige minister van
CRM, Van Doorn, een commissie on
der voorzitterschap van prof. Van
Dijk ingesteld, om een overzicht te
maken van wat er nu precies aan
verschillende instellingen is, en om te
formuleren hoe die commissie denkt
dat daarbinnen gedemocratiseerd
kan worden. Eind 1977 kwam de com
missie met een rapport. De huidige
regering heeft daarop een voorlopig
standpunt ingenomen. Er werden bij
een debat daarover in september
ruim tien moties ingediend, waarover
gisteren werd gestemd.
Naast het feit dat het CDA zich in
deze zaak heeft afgezonderd van VVD
en PvdA, is deze partij ook los komen
te staan van minister Gardeniers van
CRM. Hoewel het CDA doorlopend
op de voorlopigheid van het rege
ringsstandpunt wijst, is het niet te
gen de motie van de VVD. Het vindt
wel dat er nadere studie is vereist.
Het is namelijk nog niet duidelijk of
deze moties, die straks moeten wor
den verwezenlijkt in de wetgeving
over de democratisering, op ieder
deel van dat hele terrein kunnen wor
den uitgevoerd. CDA-woordvoerder
Deetman noemde de motie voorba
rig. Als straks de wetgeving per sec
tor, dus voor onderwijs, sport, ge
zondheid enz., wordt ingevuld, is de
tijd pas rijp om zich uit te spreken
voor het zitting later nemen van per
soneel in het bestuur van de stich
ting. Nu is dat alles niet te overzien.
Moties
Het CDA heeft begin september zien
aankomen dat de motie van de VVD_
een meerderheid in de Kamer zou'
halen, omdat de liberalen de PvdA
achter zich wisten. Om die reden
diende Deetman in september dan
ook een motie in, die er van uitging,
dat als dat personeel dan ln het be
stuur kwam, er wel eisen zouden moe
ten worden gesteld aan die personen.
Waarmee dan gezegd wil zijn dat als
een personeelslid van een gerefor
meerd bejaardenhuis atheïst is, er
geen sprake kan zijn van toelating tot
het bestuur.
Maar deze motie, die de laatste resten
van het particuliere initiatief veilig
zou moeten stellen, haalde het ook
niet. Wederom stonden de confessio
nelen alleen tegenover VVD en PvdA.
De VVD'er Hermans, zei gisteren wel
dat hij het regeerakkoord respecteer
de, maar anderzijds gaf het „gelijke
monniken, gelijke kappen" voor de
VVD de doorslag. Met andere woor
den, als men personeel tot het be
stuur toelaat, dan moet ook élk per
soneelslid een kans krijgen. In het
regeerakkoord binden VVD en CDA
zich aan het respecteren van de iden
titeit van deze instellingen.
ADVERTENTIE.
DE KORENAER
ie"e(*ef
1 is fijn, z*n prijs
verrassend klein.
ot
rb
ervolg van pagina 1
Ook wil het
it.jté onder meer dat de bepalingen
dpe het uniformverbod in het wet-
van strafrecht en die in de wet
weerkorpsen nu eindelijk eens
n toegepast. De politie treedt
deop als er maar een Zuidmolukker
]een pet rondloopt en tegen de
liolukse ordedienst KPK, maar
r wordt er nooit ingegrepen, al
en woordvoerder van het LAC.
Surinaamse welzij nsstichting
zafsuria" uit Amsterdam heefC de
ieester van Soest geschreven
>ta ..fascistische organisaties als het
;st onaal Jeugdfront. de Nederland-
ïll tolksunie en de Viklngjeugd"
netten worden verboden. „Welsuria"
it ook de Voorpostbeweging uit
i if. de „Amicales" uit Marokko en
iGrijze Wolven" uit Turkije.
denten
bewoners van Leidse studenten-
moeten vóór 17 november hun
mjer ontruimen wegens hun aan-
in een „fascistische" rel op het
van het studentencomplex.
door Huib Goudriaan
DEN HAAG Mr. L. R. J. ridder van Rappard, oud-burgemeester van
Gorkum, heeft gisteren de historicus dr. L. de Jong „verzwijgen van feiten"
aangewreven. Ook betichtte hij De Jong van onoprechtheid en „kwaadden
kendheid" jegens burgemeesters, die onder de Duitse bezetting op hun post
bleven.
e5fin
ndr
2 r
dl n kc
besliste de president van de
rechtbank, mr J. H. Blaauw,
kort geding dat de verhuurder, SDCCrDlHlt
tichting Leidse studentenhuis- v
ng, tegen zeven studenten had
1 «spannen. Mr Blaauw achtte be-
n n dat de zeven behoorden tot de
studenten die in de nacht van 5
augustus nazistische liederen
en fascistische en dlscrimine-
Van Rappard, die zijn memoi
res presenteerde, werd hierbij
geflankeerd door het Tweede
Kamerlid M W. Schakel, die
in de bezettingstijd comman
dant van de Binnenlandse
Strijdkrachten was in de om
geving van Gorkum. Schakel
typeerde Van Rappard als een
„geharnast bestrijder" van dr
De Jong. Hij zei dat de kem
van Van Rappards boek „eer
herstel" is voor de burgemees
ters, die na 1940 aanbleven,
evenals voor de toenmalige
secretaris-generaal van bin
nenlandse zaken, wijlen mr.
dr. K. J. Frederiks.
S^e kreten slaakte.
Het ligt voor de hand dat de
speerpunt van de beschuldi
gingen van mr. Van Rappard.
die zelf de eerste twee jaren
van de bezettingstijd aan
bleef, zich richt op De Jongs
kritische benadering van de
burgemeesters die op hun
post bleven. Het boek be
schrijft mr. Van Rappards
jeugd en studietijd, maar con
centreert zich op de periode
van 1940 tot medio 1946. De
titel is „Hoe was het ook
weer" en de ondertitel, die
voor zichzelf spreekt, luidt:
„Mr. L. R. J. ridder van Rap
pard, burgemeester vóór, tij
dens en direct na de bezetting
van het Koninkrijk der Neder
landen."
De auteur beschuldigt De
Jong ervan de rol van het
„goede" burgemeesterscorps
tijdens de bezetting met
„kwaaddenkendheid" te heb
ben beschreven. „Het gros
dier ambtsdragers dreigt de
geschiedenis in te gaan met
het stempel van een slapte,
zoal niet serviele ambtsver
vulling. En dit moet ik wel
tegenspreken, want in de toe
komst is er niemand meer die
dat kan tegenspreken en gaat
men het nog geloven ook,"
aldus yan Rappard.
Volgens de schrijver verzwijgt
De Jong in diens werken dat
de burgemeesters aanbleven
op grond van de „Aanwijzin
gen", die de regering in 1937
had gegeven voor het geval
dat het land zou worden be
zet. Hij werpt De Jong tevens
voor de voeten secretaris-ge
neraal Frederiks op „meer
dan onrechtvaardige wijze" te
hebben gevonnist.
„Voor enige waardering voor
het bovengrondse verzet voor
de administratie, met name in
het tijdvak van 15 mei 1940
tot de stakingsdagen van mei
'43. is bij dr De Jong geen
Mr. Van Rappard toont de twee banden van „Hoe was
het ook weer".
ruimte", concludeert Van
Rappard.
Van Rappard staat erom be
kend dat hij krasse meningen
kan uiten. Zo zei hij Ironisch:
„Ik had als bezwaar tegen de
geschiedschrijving van De
Jong, dat hij er toen (in Neder
land) niet bij was, maar na de
verschijning van zijn negende
deel (over „Londen"; red.) zou
ik zeggen dat hij ook niet in*
Londen is geweest."
Maar Van Rappard ging
nog verder. Hij zei dat het
„een onmogelijke els is van
een geschiedschrijver met de
achtergrond van dr. De Jong,
om een objectieve benadering
te eisen." In zijn boek is te
lezen waarop hij doelt: „Ten
slotte mag toch wel de vraag
gesteld worden of de onmis
kenbare en overigens volko
men verklaarbare en te eer
biedigen ressentimenten, die
uit het Jood-zijn van dr. De
Jong. met alle daarmede ver
bonden persoonlijk aange
daan leed voortvloeiden, op
zichzelf reeds niet een onover
komelijk bezwaar voor de
stellen eis van een onbevan
gen opstelling hadden beho
ren op te leveren."
Van Rappard gisteren: „In al
zijn boeken vind Je een overi
gens begrijpelijk Jqods ressen
timent terug."
Een bedenkelijke
catie.
kwalifi-
Van onze onderwljsredactie
AMSTERDAM De schooltoets
die leerlingen aan het eind van de
lagere school maken, brengt soms
„verborgen talent" aan het licht.
Ongeveer zes procent van de leer
lingen blijkt op grond van hun
toetsresultaat naar een hoger
schooltype te kunnen dan het ad
vies van hun schoolhoofd luidde.
BIJ drie procent wordt het advies
daadwerkelijk verhoogd.
Dit is één van de resultaten van
een onderzoek naar de invloed van
de CITO-schooltoets. Het onder
zoek werd verricht door H. Blok en
H. Wesdorp van het Research In
stituut voor Toegepaste Psycho
logie.
De resultaten van de schooltoets
hebben over het algemeen weinig
invloed op het advies van de
schoolhoofden. Zij laten zich lei
den door de mate van zelfstandig
heid van de leerling en de school
prestaties van de afgelopen jaren.
De toetsresultaten zullen veelal
overeenkomen met de reeds be
staande indruk van de prestaties.
Het komt volgens de onderzoekers
slechts zelden voor dat een school
hoofd op grond van een onver
wacht lage toetsscore zijn advies
verlaagt.
Volgens Blok en Wesdorp hechten
de ouders het meeste belang aan
de toetsscore. Veel Invloed op de
schoolkeuze heeft het resultaat
van de toets niet. Ook de toela
tingscommissie van de middelba
re scholen hechten meer waarde
aan de schoolprestaties van het
hele Jaar.
De schooltoets is in 1966 inge
voerd als selectie voor het voort
gezet onderwijs. Daarnaast moest
de toets Informatie geven over de
stand van het lager onderwijs en
daar eventueel invloed op uitoefe
nen. Uit het onderzoek blijkt dat
de Informatie die de toets over de
stand van het onderwijs oplevert
minimaal is. Zo er al sprake was
van Invloed op het onderwijs zelf.
dan werd deze door de helft van de
ondervraagde onderwijzers nega
tief genoemd. Zij vonden dat er
door de eindtoets te veel nadruk
op prestaties komt te liggen.
Ondanks dat de schooltoets wei
nig gebruikt wordt voor selectie,
informatie en Invloed op het on
derwijs zijn Blok en Wesdorp niet
tegen de CITO-schooltoets. De
toets heeft volgens hun enige ad
viserende waarde voor leerkrach
ten en ouders en verschaft een
kleine groep leerlingen de moge
lijkheid op toelating tot een hoger
schooltype.
Van onze radio-tv-redactie
HILVERSUM Koos Postema en
Han Mulder gaan per 12 februari naar
de parlementaire rubriek van de
NOS' Den Haag Vandaag'. Zij ver
vangen daarmee Ton Planken en
Fred Verbakei. Postema verlaat daar
voor de VARA. Han Mulder geeft de
functie van hoofdredacteur van het
Leids dagblad op.
Daarmee komt een einde aan een
stroom geruchten over het vertrek
van Postema bij de VARA en de
opvolging van met name Ton Plan
ken. Planken wordt zoals bekend me
dewerker van de Erasmus Universi
teit te Rotterdam, Verbakei wordt
docent aan de School voor Journalis
tiek te Utrecht.
Al enige tijd was bekend dat Postema
in onderhandeling was met de NOS.
Er was sprake van een eigen show
voor Postema maar uiteindelijk is
zijn medewerking aan de parlemen
taire rubriek vn de NOS, Den Haag
Vandaag, eruit gerold. Of Postema
zijn medewering kan blijven verlenen
aan de NOS programma's Met het
oog op morge en Langs de Lijn is nog
onzeker.
Han Mulder is ook geen onbekende in
Hilversum. Enige maanden geleden i
nam hij ontslag bij de rubriek Met
het oog op morgen omdat een journa
listiek conflict met het hoofd van de
afdeling radio van de NOS, Kees
Buurman, onoplosbaar bleek.
Den Haag Vandaag zal vanaf 1 no
vember nog maar één maal per week
worden uitgezonden. Met de komst
van Postema en Mulder zal het pro
gramma naar alle waarschijnlijkheid
weer een frequentie van drie maal per
week krijgen. Het programma krijgt
dan ook een andere opzet. Mulder
krijgt de eindredactie in handen en
Postema neemt het grootste deel van
de presentatie en de interviews voor
zijn rekening. Ook Mulder zal zich
met de presentatie bezighouden.
„Snel. pap, over een half uur is het
Jaar garantie op uw bandrecorder af
gelopen
