ieuwe wijk in Arnhem
lelangstelling voor het 'wonen op wielen' stijgt
1
OPEN DAG
Hoger Technisch Onderwijs
|;lderland wil elfhonderd woonwagen-plaatsen in 1987
Noodsituatie in
veel centra
Welvaarts
staat?
1370.-
1025.-
NSDAG 24 OKTOBER 1979
TROUW/KWARTET
H 1t
[HEM Ongeveer tussen de Rijn en de Eusebiuskerk krijgt in Arnhem een totaal
otte 19de eeuwse wijk „eerherstel". Geen kwestie van restauratie of iets van die aard,
meer een nieuwbouwproject. De wijk die tegen de oude binnenstad aanleunt (op
welijks 250 meter afstand bevindt zich het oudste pand van Arnhem, het middeleeuwse
Peter's Gasthuys, waarin nu een kunsthandel is gevestigd), is niet bedoeld voor
estelden, zoals elders in dergelijke wijken, maar voor eenvoudige Arnhemmers. Deze
sen kunnen zich vaak een last van 360 huur per maand niet veroorloven en moeten
om een beroep doen op de individuele huursubsidies. In dit vanouds merkwaardige
tje thans: De Nieuwe Weerdjes zullen na voltooing weer rond duizend Arnhemmers
m.
rehabilitatie van de wijk. die
•r De Weerdjes heette, werkt
intal groepen samen: overheid,
ndigen en bewoners. De laatste
bestaat uit het restant van de
ronkelijke bewoners dat er nog
tigd was, en mensen die er vroe-
ewoond hebben maar tengevol-
"tui het grote verval elders een
tomen hadden gezocht.
:oveel partijen samenwerken, is
iard niet gemakkelijk en er zijn
llJook nogal eens hoopoplopende
r rtgsverschillen, maar de conclu-
f ondanks alles dat het experi-
de moeite waard is.
>lan valt in vier delen uiteen.
Afgelopen zomer werd het eerste deel
afgerond. Gehoopt werd dat nog vóór
het einde van dit jaar met een nieuw
deel kon worden gestart, maar dat
lukt waarschijnlijk niet. Toch blijft
men er naar streven het plan volgens
schema in 1983 te voltooien.
Het stratenpatroon van De Weerdjes,
was rechthoekig, zoals in de 19de
eeuw vaak voorkwam. Langs de ran
den, aan de Rijn, stonden kapitale
herenhuizen. Tussen deze panden
met hun Imposante voorgevels, waar
in de welgestelden waren neergestre
ken. werden arbeidershuisjes ge
bouwd. Vaak waren het éénkamerwo-
ninkjes. dicht op elkaar zonder vol
doende licht, veelal met één deur
ADVERTENTIE
GROENOORDHAL
25/26/27/
28 oktober.
vExotische jaarmarkt met
>Ml75 stands, restaurantjes en showprogramma met o.aROB DE NUS, c
LUV, DUTCH RYTHM STEEL SHOWBAND, MAGNET STEEL,
DREAM EXPRESS, KINDERSHOW MET KLUK KLUK, MASSADA.
lijks 12-24 uur; zondags 12-22 uur Toegang f 6.-; kind, tot 12 j. en 65+ f 3,-
voor vier gezinnen. En die gezinnen
waren in de regel kinderrijk. Het ge
deelte van De Weerdjes tussen de
woningen van de gesitueerden was
een warnet van sloppen en stegen. De
verpaupering sloeg eigenlijk al vrij
senel toe. Het opdringen van de bin
nenstad, de vestiging van allerhande
bedrijfjes en de oorlogsschade van de
jaren '40-'45. deden de rest.
Het initatief om van De Weerdjes
weer een woonwijk te maken, in de
eerste plaats voor de „autochtonen"
zelf, kwam van de mensen die er
ondanks alles nóg woonden en van
hen die veelal met pijn waren wegge
trokken omdat het niet langer ging.
Begin zeventiger jaren vonden ze als
leken een willig oor bij deskundigen.
Ook het nieuwe college van b en w,
dat een jaar of zes geleden aantrad,
was de initiatiefnemers welgezind, en
zodoende kon het actiemodel spoedig
vervangen worden door een samen
werkingsmodel.
Er kwam toen een opvallend emanci
patieproces op gang. Leek en deskun
dige gingen de dingen samen doen. Al
pratend luisterend, studerend en
schuivend met blokjes groeide het
plan, dat nu in uitvoering is. Daarvan
springt 't meest in het oog dat het
wonen een meter of vijf. zes werd
opgetild. Daaronder zou dan ruimte
zijn voor parkeren, bedrijfsruimten
en allerlei andere zaken. Buiten dat
moesten er in De Weerdjes twee par
keergarages komen voor circa dui
zend auto's. Deze garages behoorden
een deel van de parkeernood in de
aangrenzende binnenstad op te
vangen.
Hoewel er zodanig wordt gebouwd,
dat de wooncomplexjes niet alleen
een speelse maar ook intieme indruk
maken, diende er toch ook ruimte te
zijn voor twee vrij brede wegen, bere
kend op intensief verkeer naar en van
de nieuwe Roermondspleinbrug over
de Rijn.
De eerste woningen zijn inmiddels
betrokken. De komende Jaren volgen
woningen voor één- en tweepersoons
huishoudens. bejaardenwoningen,
een groter type woningen, een tweede
parkeergarage (de eerste is klaar),
wat kantoren, een hotel en een win
kelcentrum. Omdat er mensen met
een smalle beurs zouden moeten wo
nen, mochten de huurprijzen niet uit
de hand lopen. Aanvankelijk is zelfs
gedacht aan 125 per maand, maar
dat bleek niet haalbaar. Nu zit men
gemiddeld op zo'n 360; voor de be
jaardenwoningen wordt 245 huur
gevraagd. Een flink aantal bewoners
ontvangt huursubsidie, zodat ze uit
eindelijk minder betalen. Voor De
Nieuwe Weerdjes zijn verschillende
architectenbureaus aangetrokken.
Met het oog op het verwerkelijken
van het bouwplan werd de stichting
De Nieuwe Weerdjes opgericht. Enke
le belangrijke uitgangspunten hier
van zijn dat de erbij betrokken partij
en gezamenlijk verantwoordelijk
zijn, dat ieders indentiteit wordt
geëerbeidlgd. en dat er een democra
tisch beleid wordt gevoerd. De op
dracht tot het doen verwezenlijken
van De Nieuwe Weerdjes werd ver
strekt aan het bureau voor project
management Infidem te Rijen
(Noord-Brabant), waarvoor ing Chr.
De Nieuwe Weerdjes van de Rijnkant gezien.
de Goede als project-manager op
treedt. Hij vindt het unieke van het
project enerzijds de zelfwerkzaam
heid van de bewoners van De Weerd
jes en aan de andere kant het feit dat
ambtenaren, die er beroepsmatig
mee te maken kregen, hen als gelijk
waardig accepteerden. Overigens wil
hij de situatie ook weer niet idealise
ren, want de ervaring heeft geleerd
dat. naarmate de complexiteit van
het te ontwikkelen plan toeneemt, er
hogere eisen gesteld worden aan de
partners.
Het „eerherstel" van de oude wijk is
maar zeer betrekkelijk. Van het oude.
vertrouwde beeld blijft niet veel over.
Aan de wijk, zoals die eenmaal was.
zal weinig meer herinneren. Herken
ningspunten zijn alleen nog een
handvol percelen met nog enig aroom
van vervlogen glorie, de toren van de
Eusebiuskerk die zich aan de ene
zijde verheft en, aan de ander kant,
de Rijn. Maar de mensen wonen weer
in de stad. op hun vroegere plek. 2e
wonen er modern en comfortabel.
Geen mensen die zich een huur van
800 (of een koopprijs van 4 ton)
kunnen veroorloven, zoals elders
veelal. Geen architecten, oud-burge
meesters. artiesten, rustende fa
brieksdirecteuren etcetera, maar.
zoals dat tegenwoordig heet, Jan
Modaal.
een onzer verslaggevers
IEM Het provinciaal bestuur van Gelderland vindt dat er in dit gewest, wat de
elijkheden betreft om woonwagenbewoners op te vangen, van een noodsituatie moet
fen gesproken. Om daarin verbetering te brengen, hebben gedeputeerde staten gisteren
woonwagenplan gepresenteerd, waarbij wordt gemikt op een kleine elfhonderd stand
en op openbare centra In 1987. Het blijkt dat de belangstelling voor het wónen in
hwagens toeneemt, ook bij „gemengde" huwelijken, in dit geval van woonwagenbewoners
Jniet-woonwagenbewoners. In tegenstelling tot de verwachting is verder gebleken dat in
patste jaren meer mensen van een woning naar een woonwagen gingen (of daarnaar
gkeerden) dan andersom.
zonder. Concreet kan dit inhouden
dat bij het zoeken naar een geschikte
plaats voor een centrum ook wordt
nagegaan waar de toekomstige bewo
ners eventueel sloopwerkzaamheden
kunnen verrichten, bij voorbeeld op
een nabijgelegen industrieterrein. Op
de werkgelegenheidsproblematiek
zal dieper worden Ingegaan in een
over enige tijd te publiceren nota
woonwagenbeleid.
ovincie Gelderland heeft enige
I geleden een brochure „Wonen
Telen" laten verschijnen. Het ge
it diende als basis voor een veer-
inspraakbijeenkomsten met
leking tot het voorontwerp-
jvagenplan. De helft van deze
fcen was speciaal bedoeld voor
pagenbewoners. Voor het nu
boden ontwerp-woonwagen-
jhebben de inspraak-resultaten
londslag gediend, evenals de re-
I van het ministerie van CRM.
Ire gemeente
futeerden gaan ervan uit dat in
T Gelderse gemeente de komen
de jaren minimaal één woonwagen
centrum moet komen, tenzij daaraan
geen behoefte blijkt. Het beleid zal
gericht zijn op kleine centra met een
maximum van vijftien standplaat
sen. Kleine eenheden bieden, naar in
het ontwerp-woonwagenplan worde
gesteld, meer mogelijkheden voor
deelname van de woonwagenbevol
king in het maatschappelijk leven.
Het maximum van vijftien stand
plaatsen is mede gebaseerd op de
mogelijkheden van scholen om kin
deren van woonwagenbewoners op te
nemen. Voorts wordt gewezen op „de
bedreigende" werking die kan uit
gaan van grote centra, met name bij
kleine woongemeenschappen". Het
streven zal zijn om bestaande grote
centra af te bouwen, te verkleinen of
zelfs geheel op te heffen.
Wanneer woonwagenbewoners moe
ten verhuizen als gevolg van laatst
genoemde maatregelen, dan behoort
dit op basis van vrijwillighe'd te ge
beuren. Rekening zal wo- «hou
den met het werkgelegen, ^pect
voor de woonwagenbewoner in het
algemeen en voor slopers in het bij
'Gedoogd'
gen, Doetinchem, Harderwijk, Win
terswijk en Tiel.
De bewoners van wagens, die ergens
„gedoogd" worden, verkeren in de
meest kwetsbare positie, het betreft
vijftien procent van het totaal. Gas,
verharding, bergplaats enz. ontbre
ken. Door de nood gedwongen, wor
den soms illegale wegen bewandeld,
zoals het aftappen van aansluitingen.
Behalve deze slechte materiele situa
tie verkeren de woonwagenbewoners
vaak in volslagen onzekerheid over
hun toekomst.
De toestand wordt door gedeputeer
den van Gelderland „hoogst veront
rustend geacht".
De enkele nieuwe
standplaatsen, die er de laatste Jaren
bij kwamen, gingen dikwijls gepaard
met langdurige, moeizame procedu
res. Gedeputeerden willen dat in 1987
In 87 van de 95 gemeenten een open
baar centrum voor woonwagenbewo
ners aanwezig is.
Er moeten ruim
zevenhonderd nieuwe standplaatsen
komen waarvan voor 1981 vierhon
derd en daarna driehonderd. Slechts
vierhonderd van de aanwezige stand
plaatsen kunnen gehandhaafd wor
den. Vooralsnog krijgen Batenburg,
Gendringen, Hummelo en Keppel,
Pannerden, Rozendaal, Ruurlo,
Steenderen, Overasselt en Ewijk
geen woonwagencentrum.
Op 1 januari 1979 stonden in Gelder
land 739 woonwagens, waarvan een
paar honderd op noodstandplaatsen,
voorlopige plaatsen of plaatsen waar
zij slechts „gedoogd" werden. Dat
betekent dat het aantal woonwagens
in ruim anderhalf Jaar met twaalf
procent is toegenomen. Die groei is
duidelijk groter dan de prognoses
van CRM en van de provincie des
tijds aangaven.
Thans verblijven in
41 van de 95 Gelderse gemeenten
woonwagenbewoners In slechts veer
tien van deze gemeenten is een open
baar centrum aanwezig. Grote con
centraties worden gevonden in de ge
meente Arnhem, Apeldoorn, Nijme
J. F. Ankersmit
huisarts
24-25-26 okt. afwezig,
voor waarneming
dokterstelefoon
070-455300.
Als u om u heen kijkt krijgt u
soms de indruk dat gebruikte
spullen mets meer waard zi|n
Is dat zo? Dan moet u toch
eens m de Mini s kijken
Wat daarin met allemaal
wordt aangeboden. En met
succes verkocht'
Probeer het ook eens met een
Mini Goeie kans dat u
slaagt!
Bel 020-93 68 68
zaterdag 27 oktober 1979 van 10.00 -16.00 uur.
R.K. Hogere Technische School
Rijswijk, Lange Kleiweg 4
Plaspoelpolder 070 - 90.78.39.
Studierichtingen: Werktuigbouwkunde
Electrotechniek
Fysische techniek
Hogere Technische School
Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten
Prinsessegracht 4, 's Gravenhage 070 - 64.38.35
Studierichtingen: Bouwkunde
Weg- en Waterbouwkunde
ifort voorjaren en jaren:
iroep Etienne in zwaar
lassief eiken met losse kussens
,ar zware, 100%ikatoenen ribcord.
*°r rt eens op de perfekte ambachtelijke
c' Werking van deze vorstelijke
bmbinatie. De ribcord biedt u keuze
u' it vele schitterende interieurkleuren.
»sse 3-zitsbank van 1600.- tijdelijk voor
ise 2-zitsbank van 1195.- tijdelijk voor
j buteuil van 840.- tijdelijk voor
f 3 ilontafel van massief eiken,
f5 ödmaat 140x70 cm van 895.-
.VROOM \S> DREESMANN ookverkrijgbaarMjMlIKDOMUS
Den Haag Centrum Rijswijk-winkelcentrum In de Bogaard
VROOMS DREESMANN
enV=fO=T
