uropese reddingsactie oor hongerend Cambodja es Praagse dissidenten andaag voor de rechter Oude tijden keren weer Mat welkom in Bonn voor Hua Dajan impuls voor politieke verschuiving 3t [oskou wil §ereniging uitsland' Politiek gebaar Britten kunnen opgelucht ademhalen: TEAR-FUND Economie VS groeit weer VS werken aan plan Libanon I WD AG 22 OKTOBER 1979 TROUW/KWARTET iLXN (AP, AFP, DPA, Reuter) De Europese Gemeenschap zal een grootscheepse Ingsactie beginnen om de hongersnood In Cambodja te bestrijden. De voorzitter van de pese ministerraad voor buitenlandse zaken, de Ier Michael O'Kennedy, meent dat Iddellijk maatregelen moeten worden genomen om de „nog nooit voorgekomen honger- >die te bestrijden". II ns O'Kennedy zullen noch de lese Gemeenschap, noch de lid- politieke voorwaarden verbin- an de hulp. Hij gaf gisteren een riting op een tweedaagse, beslo- jeenkomst van de EG-ministers uitenlandse zaken in het Ash- asteel. aan de westkust van Ier- O'Kennedy kon echter niet zeg- f er ook concrete beslissingen enomen over de omvang van de aan Cambodja, en over de ma- raarop deze gegeven moet wor- lij opperde zelf vanuit de lucht lelpalcketten te droppen, om zo Hogelijk de hongerende vluchte- te bereiken. De voorzitter van iropese commissie (het „dage- jestuur"), de Brit Roy Jenkins, snel mogelijk moeten nagaan e hulp aan Cambodja kan wor- jpgevoerd. name gebieden die op het ogen- iet minst toegankelijk zijn, moe it het Europese voedel worden et. De Cambodjanen in de gebie- le beheerst worden door de ver- ji regering van Pol Pot zijn er het slechtst aan toe. Het huidige be wind van Heng Samrin wil voedsel aan hen eigenlijk niet doorlaten, om dat achter die steun politieke overwe gingen zouden zitten. Volgens O'Kennedy gaat het niet aan voorwaarden aan de hulp te stellen, en moeten risico's worden genomen. Het doet er niet toe welk land met welk vliegtuig het voedsel vervoert, „Wij zijn bereid risico's te nemen", aldus de bewindsman. De beslissing desnoods samen te wer ken met alle partijen betekent een verandering in het beleid van de Eu ropese Gemeenschap, die tot nu toe op de hand van Heng Samrin was. 4aG (Reuter, AFP, ANP) Zes vooraanstaande Tsjechoslowaakse dissidenten, onder wie el elschrijver Vaclav Havel, komen vandaag voor de rechter op beschuldiging van ondermij- van de staat. Het zestal is lid van het comité voor de verdediging van de ten onrechte Vluchtelingen Wat betreft de vluchtelingen uit In- do-China zei O'Kennedy dat de Euro pese landen er niet onderuit kunnen meer vluchtelingen op te nemen, als zij bij landen in Zuidoost-Azië met name Thailand erop aandringen meer ontheemden toe te laten. Thailand vreest nog steeds dat Viet namese troepen, die de regering Heng Samrin in het zadel hebben geholpen, Thailand zullen binnenvallen bij het achtervolgen van guerrillastrijders van Pol Pot, die in de grensgebieden nog actief zijn. De Vietnamese minister van buiten landse zaken. Nguyen Co Thach, heeft de Thais echter in Bangkok verzekerd dat de Viets de grens niet zullen overkomen. Verwacht wordt dat de Vietnamezen een nieuw offen sief tegen de Khmers zullen begin nen, nu de natte tijd voorbij is. Thach zei daarover in Bangkok dat dat ver wachtingen zijn die alleen leven bij mensen met een grote verbeeldings kracht. Feit is dat het oplaaien van de ge vechten de afgelopen weken zeker 70.000 mensen de grens heeft overge dreven. Vrijwel allemaal zijn ze ern stig ondervoed, en lijden ze aan mala ria en verschillende andere ziekten. OI»olgden (VONS). voor de eerste keer dat aanhan- fvan Charta 77, een in dat jaar leH geven manifest voor de mensen- üe en in Tsjechoslowakije, als 9111 voor de rechter worden geleid, dusver werden steeds veroorde- uitgesproken over individuele len. De zes dissidenten, Jiri itbier, Vaclav Havel. Otto Bed- 'a, Vacalav Benda, Dana Nem en Peter Uhl, staan terecht op w%ulding van de oprichting van .illegale organisatie met de be- en ng in het buitenland minachting on andigheid tegenover Tsjechos- jandig Llje te aK 3 „v na aar scheppen." aanklacht staat vermeld dat het ,voor de vorm" hun documen- de Tsjochoslowaakse autori- SJden (AP. AFP. Reuter) Het j^ite aanbod van president Brez- Re van de Sowjet-Unie om te on- jp indelen over het terugtrekken ele' cernraketten voor de middellan- stand en zijn aankondiging van rugtrekking van 20.000 militai- n 1.000 tanks uit Oost-Duitsland onderdeel van een meer omvat plan. De Sowjet-Unie zou erop ljn beide Duitslanden te vereni- a kn tegelijkertijd te neutraliseren, ftmeldt het Britse zondagsblad The Wirver, dat zich zegt te baseren op Joegoslavische autoriteiten. De hten zouden bevestigd zijn door te medewerkers van de Oosten kanselier Kreisky. ?r£teun Hulpverlening ADVERTENTIE teiten heeft gezonden, maar dat ze daarvoor al waren doorgespeeld „aan centra van buitenlandse ondermij ning om de republiek en haar socialis tische regime te belasteren". Een van de punten van kritiek is ook dat het VONS contact heeft opgenomen met een organisatie als Amnesty Interna tional, „die Tsjechoslowakije syste matisch belastert". Carter Vanuit diverse landen in het Westen is ernstige kritiek geuit op het proces tegen de dissidenten. Niet alleen pre sident Carter en verscheidene groepe ringen die zich bezig houden met Oost-Europa, maar ook de commu nistische partij van Italië behoort tot de critici van het Tsjechoslowaakse optreden. Het partijblad van de Itali aanse communisten noemde het pro ces een belediging voor het socia lisme. In ons land heeft het comité „Denk aan Praag" een protestverklaring uit gegeven over het proces. Het comité wijst op de groeiende steun die de leden van het VONS in andere landen van Oost-Europa krijgen. Zo heeft onlangs een tiental Poolse dissiden ten een hongerstaking gehouden voor hun vrijlating. Het comité doet een dringend beroep op de Tsjechoslo waakse autoriteiten om de tien ge vangen zittende leden van VONS vrij te laten. De kritiek vanuit het Westen glijdt in Praag niet langs de koude kleren van de Tsjechoslowaakse leiders af, getui ge een artikel in het partijblad Rude Prawo, waarin de westerse bezorgd heid over de behandeling van de dis sidenten wordt afgedaan als „hypo crisie" (schijnheiligheid). Volgens het blad probeert het Westen, nu het niet in staat is gebleken het socialisme met militaire middelen te vernieti gen, zijn doelstellingen te bereiken door interne ontregeling en ideologi sche ondermijning. waar het proces plaats vindt, kunnen maar dertig mensen plaats nemen, onder wie de verdachten en hun ver dedigers. Buitenlandse journalisten, die het proces wilden bijwonen, heb ben al te horen gekregen dat er voor hen geen plaats is. Van een onzer redacteuren De Times komt terug. De maandenlange pogingen om het bijkans onafwendbare te keren zijn eindelijk toch ge slaagd. De necrologieën over de Times en de Sunday Ti mes die al klaar lagen, kun nen de prullebak in. De Ti mes is dus toch een instituut dat even hecht is als de Bank van Engeland en het House of Lords. Het drama heeft wel lang geduurd. Het duurde zelfs zo lang dat pessi misten steeds somberder werden en de moed steeds meer opgaven over de herverschijning. Maar optimis ten klampten zich vast aan die lan ge onderhandelingen onder het motto: „Ze kunnen de zaak nu toch niet meer laten barsten." Het ging niet langer meer om een conflict tussen de leiding van het bedrijf en de werknemers, maar om een presti- geslag tussen twee rivaliserende grafische bonden. Toen vorig jaar op 30 november de pulbikatie van de Timesbladen werd opgeschort, ging het om een keur van conflicten. Net als zoveel Britse kranten were het Timescon- cern al geruime tijd geplaagd door arbeidsgeschillen. Vandaar dat de leiding in het voorjaar van 1978 een ultimatum stelde. Voor december moest er een soort gedragscode ko men die allerlei wilde acties zou indammen. Beelschermen Bovendien wilde de Times weer net als de andere Britse kranten nieuwe technologie invoeren. Dat wil zeggen: werken met beeldscher men en computers. De teksten zou den veelal moeten worden ingetikt door niet-typografen. En dat was natuurlijk tegen het zere been van deze groep vakmensen met hun ge respecteerde beroep. Hun eis was dan ook: alleen wij mogen de machines gebruiken. De inkrimping van het personeelsbe stand met bijna een derde was nog een van de minste problemen om dat er een zeer lucratieve afvloei ingsregeling was getroffen en alle ontslagen vrijwillig waren. Op die eerste december van het vorig jaar was er bij veel lezers en werknemers optimisme over de her verschijning van de bladen. Onder Binnenkort weer in de kiosken. de druk van Thomsons mededeling dat hij het krantenimperium zou opdoeken als er geen regeling met de vakbonden zou komen, gingen de partijen na tussenkomst van oud-minister van werkgelegenheid Albert Booth weer om de onderhan delingstafel zitten. In de daarop vol gende maanden is er een golfbewe ging geweest: nu eens leek een ak koord nog een kwestie van dagen, dan weer riepen alle partijen dat men nog nooit zo ver verwijderd was geweest van een overeenkomst. Langzaam maar zeker slaagde de leiding van de Times er in het over grote deel van het personeel voor een regelingsvoorstel te winnen. Twee bonden Er bleven uiteindelijk slechts twee onderhandelingspartners over: de elite-bond van grafisch personeel NGA en de als „lager" beschouwde grafische bond Natsopa. Terwijl de verhoudingen steeds grimmiger werden, voerden de partijen moei zaam overleg over de werktijden en de salarissen. De bonden stelden wachtposten in waarmee iedere werkzaamheid binnen het bedrijf in feite besmet wertf verklaard. En de leiding van de kranten gooide olie op het vuur door te proberen op het Europese vasteland een weekeditie van de Times gedrukt te krijgen. Na vechtpartijen op het terrein bij het Westduitse Frankfort waar* de weekeditie gedrukt zou moeten worden, besloot de Timesdirectie van het project af te zien. Begin deze maand brak er een nieuwe crisis aan tussen de bonden en Ti mes Newspapers Limited. Met name de onderhandelingen met Natsopa stonden op springen, voor al omdat de Natsopa-vertegenwoor diger Reg Brady geen strobreed wil de wijken. Maar terwijl de crisisbe- richten steeds verontrustender wer- den. kwam er Ineens een doorbraak. De Natsopa-mensen vooral In het machinepark werkzaam zouden de bestbetaalde grafici van Enge land worden. Hun salaris zou met 63 procent stijgen. Bovendien zou er veel minder personeel worden afge vloeid dan de bedoeling was. Standsverschil De regeling schoot in het verkeerde keelgat bij de NGA. Deze grafische bond vreesde dat de verschillen in salariëring cn arbeidsomstandighe den met Natsopa vrijwel zouden vervagen, en eisten daarom nieuwe onderhandelingen. Hoofdpunt daarbij is dat er opnieuw een duide lijk standsverschil komt tussen de NGA en Natsopa. De Timesleldlng en NGA-vertegenwoordiger Les Dixon hebben op enkele punten overeenstemming weten te berei ken, maar dat was onvoldoende voor een akkoord. Aanvankelijk had de leiding van de Times gedreigd het bedrijf te slui ten als in de nacht van woensdag op donderdag geen akkoord was be reikt. Dat gebeurde niet en in het daarop volgende overleg van Lord Thomson met de andere kopstuk ken kregen de bonden opnieuw drie dagen om er uit te komen. En met resultaat. Zo is er dan toch nog, tegen alle verwachtingen in, een verheugend einde gekomen aan een worsteling die de Times-groep tien miljoen gul den per maand heeft gekost. Het komt allemaal weer terug: de „Don deraar" zal zijn onwankelbare op vattingen weer publiek maken, de befaamde kruiswoordraadsels, de ingezonden stukken, waarin ieder voorjaar de eerste koekoek wordt gesignaleerd, de In Memoriams en de columnisten. De oude tijden ke ren weer. BONN, PARIJS, (AFP, Reuter, UPI) De Chinese leider Hua Guofeng is in Bonn een mat welkom ten deel gevallen. Een heel verschil met de gala-ontvangst in Parijs waar president Giscard d'Estaing de Chinees persoonlijk verwelkomde. 'Openbaar' Zuidoost-Azië atUe, leiding van Eva den Hartog f internationaal aki evangelisch hulpfonds Giro 41400 (postbus 156. Doom, telefoon 03430-5030) Alle lden van het VONS, met uitzon dering van Anna Sabatova. werden op 29 mei van dit Jaar gearresteerd. Zes van hen werden na twee dagen weer vrijgelaten. De overigen zijn se dertdien gevangen gehouden. Het VONS werd op 27 april van het vorig jaar opgericht door zeventien onder tekenaars van Charta 77 en beijverde zich om berichten te publiceren over politieke veroordelingen. Het proces tegen de leden van VONS is openbaar, maar in de rechtszaal Een troostende aanraking, of een gebaar ter wille van de fotografen? Tijdens de toespraak van senator Edward Kennedy bij de opening van de John F. Kennedy bibliotheek in Boston legt presi dent Jimmy Carter zijn hand op de schoot van de vrouw van de senator, Joan. Zijn eigen echtgeno te kijkt scherp toe. In zijn rede wilde Carter de politiek vermijden, maar later vlocht hij toch een paar zinnen in waarin hij zei dat Edward Kenne dy zijn broer John in 1962 had gezegd dat hij niet wist of hij ooit in het Witte Huis wilde wonen vanwege „de beproevingen die hij op het gezicht van zijn broer zag". John Kennedy werd zestien jaar geleden in Dallas vermoord, maar volgens de Britse schrijver Mi chael Eddows niet door Lee Harvey Oswald, maar door een Russische spion. De echte Oswald zou later door de Russische geheime dienst zijn ge dood. Een gerechtsarts in Dallas wil nu het lijk van Oswald laten opgraven. West-Dultsland wil voorkomen dat het bezoek van Hua de betrekkingen met de SowjetrUnie verstoort, en ont ving hem daarom nogal koel, aldus waarnemers. Volgens het ministerie van buitenlandse zaken is de eenvou dige ontvangst echter in overeen stemming met het protocol. Vandaag zal bondskanselier Schmidt de Chi nese leider officieel ontvangen op de bondkanselarij. Schmidt heeft al eerder duidelijk ge maakt dat hij geen partij wil kiezen tussen Moskou en Peking. Er wordt echter opgewezen dat de Russische leider Breznjew In 1973 wel een ont vangst kreeg als een staatshoofd, hoewel hij dat op dat moment niet eens was. Economisch gezien is het bezoek aan West-Duitsland voor Hua van groot belang. Het kan China helpen bij de economische en Industriële opbouw die het land WIL West-Dultsland is de tweede handelspartner van China, na Japan. Hua zal op politiek terrein de Duitsers proberen te winnen voor zijn idee dat West-Europa en China ge lijksoortige belangen hebben, wat be treft de ontspanning en de verhou ding met de supermachten (Sowjet- Unie en Verenigde Staten). WASHINGTON (Reuter) Na een vermindering van de economische groei in de VS in het tweede kwartaal van dit jaar met 2,3 procent heeft het derde kwartaal van dit jaar een om slag tot een groei van 2,4 procent op jaarbasis te zien gegeven. De inflatie bleef hoog maar nam af van 9,3 tot 8.4 procent per jaar. Dit heeft het Ameri- kaanse ministerie van handel be kendgemaakt. Deze prestatie overtrof de verwach tingen van de officiële instanties. De raming van de inflatie gaat uit van de prijzen, die de industriële verbruikers en consumenten moeten betalen. De raming van de inflatie van consumen tenprijzen bedraagt nog 13 procent op jaarbasis. Open brief Ongeveer 160 Westduitsers hebben In een open brief aan Hua Guofeng ge pleit voor de vrijlating van politieke gevangenen in China. De brief ver schijnt vanmorgen in de Frankfurter Allgemelne Zeitung, in het Duits en in het Chinees. Met name de gevallen van Yang Guang, Ren Yandlng en Wei Jingsheng worden genoemd. De laatste werd vorige week tot vijf tien Jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens „contra-revolutionaire activi teiten" en het doorgeven van militai re geheimen aan een buitenlander tijdens de Chinees-Vietnamese oor log in februari. BEIROET (AP. AFP) De Verenig de Staten werken aan een plan voor het herstel van orde en rust ln Liba non. Dit heeft de Amerikaanse am bassadeur in Beiroet, John Gunther, laten doorschemeren. In het kader van dit plan, dat ln samenwerking met de Verenigde Naties zou moeten worden uitgevoerd, zou de vredes macht van de VN ln het zuiden van het land met nog eens 5.000 militairen worden uitgebreid. Ook zouden twee Libanese legereenheden naar het zui den gestuurd worden. Ook Frankrijk en Saoedi-Arabiê zouden bij het Amerikaanse plan betrokken zijn. Dit weekeinde arriveerde een gezant van de Franse president Giscard ln Beiroet. Dc Libanese president Sar- kis bracht onlangs nog een bezoek aan Saoedi-Arabié. Het Amerikaanse vredesplan zou ver der moeten worden uitgewerkt door de Amerikaanse gezant Philip Hablb, voor wie men nu de weg wil vrij maken. James Dorsey r Mosje Dayan duurde de wekelijkse kabinetsvergadering in Jeruza- maar zeer kort. Met het indienen van zijn ontslagbrief als minister buitenlandse zaken was de bijeenkomst voor hem gauw ten einde. In vraaggesprek met de Israëlische radio gisteren oefende Dajan felle >rtl lek op de Israëlische nederzettingenpolitiek en Israëls starre houding tke de Palestijnen. vee aftreden van Dajan komt niet helemaal ;ol< hemel vallen. Na ruim twee jaar >uc Hen door premier Begin het kabinet te it binnen gehaald, bleek in het afgelopen er( dat Dajan het met de regeringsleider est Is meer aan de stok kreeg. Oorspronke- diende Dajan als waarmerk van een we Israëlische regering, die in het wes- vanwege zijn „onverzettelijke" signa- wantrouwend tegemoet getreden werd. Ln leek garant te staan voor een flexibe- raëlische houding in het Midden-Oos- Tegenover Begins verklaringen dat de Olijke Jordaanoever en de Gazastrook Hide gebieden" waren, stelt de minis- t. Jan buitenlandse zaken dat Israël geen "^en tot annexatie van de bezette gebie- zal ondernemen zolang er vredes- 13 Thandelingen gaande waren. Na tijdens de top van de Amerikaanse pre sident Carter, de Egyptische president Sa- dat en premier Begin verleden jaar in Camp David onder de indruk te zijn geraakt van de oprechtheid van de Egyptische vredes wil, begon Dajan in verklaringen en daden een steeds onafhankelijker lijn te volgen. Begin dit Jaar veroorzaakte de minister grote verwarring door te verklaren dat de PLO niet uitsluitend een militaire organisa tie was maar ook een civiele tak omvat. Enkele maanden geleden begon hij aan een reeks gesprekken met vooraanstaande aan hangers van het Palestijnse verzet in de bezette gebieden. In deze gesprekken bracht Dajan ook de theoretische mogelijk heid van een onafhankelijke Palestijnse staat ter sprake. In afgelopen weken spitste Dajan zijn ver klaringen toe op de mogelijkheid voor on derhandelingen tussen Israël en het Pales tijnse verzet. Hoewel Dajans opmerkingen weinig afdeden aan de fundamentele Israë lische weigering onder welke omstandighe den dan ook met de PLO te praten, gaven zij blijk van inzicht in het toenemende verlies in aanzien van Israël in het westen. In een spectaculair vraaggesprek enkele maanden*geleden waarschuwde de minister dat de Verenigde Staten bezig waren hun handen van Israël af te trekken. Weizman Dajan begreep al gauw tijdens recente be zoeken aan de Verenigde Staten en Europa, dat Israëlische besluiten om particulier Arabisch land in de bezette gebieden te annexeren en het stichten van nieuwe Jood se nederzettingen Israël veel schade betrok kenden. Gesteund door de Israëlische mi nister van defensie Ezer Weizman dreigde Dajan ruim een week geleden af te treden wanneer particulier Arabisch land voor Joodse nederzettingen gebruikt zou worden. Met het regeringsbesluit hiervan af te zien bleek ruim een week geleden een regerings crisis afgewend te zijn. Dajan staat echter bekend als iemand die de politieke verhoudingen hasuscherp aan voelt. De partijpolitieke strijd binnen en buiten het kabinet bereikte de afgelopen weken een nieuwe hoogtepunt. Steeds dui delijker werd de minister binnen het kabi net het slachtoffer en buiten het kabinet het mikpunt van strijd. Een strijd die eigenlijk zuivere machtspolitiek is in een kabinet dat van velen het verwijt te horen krijgt niet in staat te zijn te regeren Goesj Emoeniem Steeds minder lijkt premier Begin de touw tjes van de elkaar bestrijdende belangen van de coalitiepartners aan elkaar te kun nen knopen. De liberalen dringen aan op nieuwe algemene verkiezingen om zich te ontdoen van hun leider, minister van finan ciën Simcha Ehrlich, die BegLn steeds de hand boven het hoofd heeft gehouden. De Nationaal Religieuze Partij die traditioneel ln de Israëlische politiek op de wip zit. sympathiseert enerzijds met het streven van de liberalen, maar heeft anderzijds een panische angst een deel van zijn aanhang te verliezen. Deze aanhang, de leden van de nationalisti sche Goesj Emoeniem-beweging (hun be schermheer in het Israëlische kabinet is de minister van landbouw Arrik Sjaron) dreigt over te lopen naar de nieuwe ultrarechtse partij van de atoomfysicus prof. Juval Nee man. Na de poging 31 Illegale nederzettin gen, deels op particulier Arabisch gebied, verleden week. te stichten, kan Goesj Emoeniem openlijk in opstand komen te gen de Nationaal Religieuze Partij. Zware klap De schuld van deze ontwikkeling wordt door de NRP deels ln de schoenen van Dajan geschoven. Hierbij komt dat Dajan het niet lekker zit dat de van de Nationaal Religieuze Partij afkomstige minister van binnenlandse zaken Jozef Burg, die leider is van de Israëlische delegatie bij de autono- mie-onderhandellngen, zijn instructies krijgt van Begin, in plaats van de minister van buitenlandse zaken. De NRP is recente lijk tegen Dajan ln de aanval gegaan. Natio naal religieuze woordvoerders lieten weten zich tegen alle door de minister voorgestel de kandidaten voor ambassadeurs pos ten te zullen verzetten. Het aftreden van Dajan betekent een zware klap voor de duiven ln de Israëlische rege ring. Volgens sommige politieke waarne mers lijkt een verharding van de Israëlische: standpunten onvermijdelijk. Zij merken op dat. al zou Dajan door een duif worden opgevolgd, deze niet over het aanzien en invloed zal beschikken waarop Dajan kon bouwen. Niet uitgesloten is dat Dajans al>, treden de politieke verschuiving ln Israël zal bespoedigen. Opiniepeilingen ln Israël voorspellen een overwinning voor de Arbeiderspartij, wan neer nu verkiezingen gehouden zouden wor den. Binnen de Israëlische Arbeiderspartij, is men bezig oude standpunten te herzien. In een vraaggesprek dit weekeinde ver klaarde de Israëlische oud-minister van bui tenlandse zaken Abba Eban voorstander te zijn van de stichting van een Palestijnse staat, mits deze een soort Beneluxverband met Jordanië en Israël zal aangaan. Wan neer de druk op vervroegde verkiezingen ln Israël zich doorzet, zal Dajan mogelijk hier een nieuwe machstbasis kunnen vinden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 5