De Ruiter: kerken
geen asielplaatsen
Europese kerken
spreken over de
Heilige Geest
Hoekendijks laatste
toogdag in ons land
Daden kunnen niet
zonder de woorden
Trouw
Zilveren jubileum Stichting Steun Kerkbouw
Conferenties
VAN DA
Gereformeerde mannenbond
VOORBIJGA*:
UIT DE KERKBLADEN
Uitspraak van
synode niet
bar bekend
MAANDAG 22 OKTOBER 1979
TROUW/KWARTET
»N
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT Bij de viering van het 25-jarig bestaan van de gereformeerde stichting
Steun Kerkbouw (SSK) heeft minister De Ruiter (justitie) zijn bezorgdheid uitgesproken over
de toenemende neiging, kerkgebouwen te willen gebruiken als vrijplaatsen ter bescherming
tegen de overheid.
Minister De Ruiter kon het begrijpen,
dat ln de middeleeuwen de kerk haar
gebouwen openstelde voor mensen
die zich aan vervolging wilden ont
trekken. maar, zo vervolgde hij, wij
leven nu ln een democratische rechts
staat. De rechten van de Individu
worden beschermd door het parle
ment en door de rechtsspraak. Wie
bescherming zoekt, moet ze daar
vinden.
De minister noemde het fataal voor
de plaats van de kerken ln de samen
leving en ook ongezond voor de poli
tieke ontwikkeling, wanneer het de
monstratief gebruik van kerken als
aslelplaatsen de gewone rechtsgang
gaat doorkruisen. „WIJ moeten niet
terug naar een competentiestrijd tus
sen kerk en staat"
Kerkbouw
Minister De Ruiter sprak als genodig
de bij de sobere viering van het 25-
Jarlg bestaan van SSK. Deze stich
ting werd in 1954 opgericht om plaat
selijke gereformeerde kerken die voor
bouwproblemen kwamen te staan, te
helpen. Dat gebeurt niet alleen met
geld. in de vorm van subsidies of
leningen tegen lage rente, maar ook
met allerlei adviezen.
Prof. dr. F. de Roos zei zaterdag, dat
SSK in deze 25 jaar 21,5 miljoen gul
den heeft kunnen verstrekken aan
giften en subsidies en nog eens 10,6
miljoen aan leningen. Er is in deze
periode bijna 22 miljoen aan SSK
gegeven voor dit doel. Dank zij een
goed financieel beheer heeft men zo
veel met dit geld kunnen doen. Be
heer, administratie en publiciteit
konden steeds uit de renteopbreng
sten worden bekostigd.
Volgens prof. De Roos werden er tot
1971 in ons land gemiddeld vijftien
tot achtUen gereformeerde kerken
per Jaar gebouwd. Sindsdien is dat
aantal teruggelopen. Hij schatte, dat
van alle stichtingskosten van gerefor-
Van een medewerker
CHAN1A (Kreta) Wat is de Heilige Geest? Waar is de
werking van de Geest in de wereld bespeurbaar? Het zijn
maar enige van de vele vragen rond het thema van de achtste
algemene vergadering van de Konferentie van Europese Ker
ken (KEK), die van 18 tot 25 oktober op Kreta wordt gehou
den en die gehuisvest is in een luxe strandhotel dat de ruim
350 deelnemers gemakkelijk kan bergen en voeden.
De conferentie ls bij voorbaat geken
schetst als een begin van gesprek
tussen orthodoxie en protestantisme.
Door het gastvrouwschap van de
Grieks-Orthodoxe kerk van Kreta, de
uitnodiging daartoe door het oecu
menisch patriarchaat van Konstanti-
nopel en de openingsreferaten van
drie orthodoxe inleiders: een leek,
professor ln de theologie, Christos
Yannas uit Athene, een priester ar
chimandriet Kalllstos Ware uit Ox
ford en de metropoliet Alexy van
Tallinn en Estland (Sowjet-Unie) is
het uiteraard een sterk door de ortho
doxie gestempelde conferentie. Ook
het thema draagt daartoe bij. De pro
testanten nemen als tegenwicht de
bijbelstudies voor hun rekening.
Inhalen
Hun inbreng in de conferentie Ls voor
lopig nog gering. Maar de orthodoxie
waarin opgenomen: Oe Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenre Tammmga
Directeur mg O Poslma
HOOFDKANTOOR
PosiOus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credietbark
Pekenmgnr 23 00 1? 574
Gemeentegiro Amsterdam
XII000
REGIO ROTTERDAM/OORORECHT
Postbus 940
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel 010-115588 (redaciie)
lel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Roder dam
REGIO DEN MAAG'lElDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
lel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel. 070-469445 (redactie)
lel 070-468864 (mtsJurtend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Maag
REGIO NOORO'OOST-NEDERLANO
(uitsluitend administratie)
PosiOus 3
8000 AA Znvoite
lei 06200-17030
Melkmarkt 56 Zwo«e
Abonnementsprijzen:
Per maand I 15,90
Per kwartaal I 47,70
Per ha» jaar 95.40
Per jaar 188.60
Advertentietarieven oc aanvraag
Telefonische abonnementenopdrachten
(ne adressen boven)
Opgave (am.tieb«r<hten 9-19 30 van
maandag vm vrijdag Op zondag van 18-
20 uu' telet 020-913456
Opgave mmi-advertenties tel
020-936668 O» aan Mm.-Adv
afdeimg pnsibus 433
1000 AK AM S TE ROAM
Adreswijzigingen uitstmtend SChnflakfh
aan onze Amsterdamse adressen
meerde kerkgebouwen sinds 1954
SSK ongeveer twintig procent bekos
tigd heeft.
Blijvend
heeft veel ln te halen, want de meeste
mondiale en regionale oecumenische
lichamen waren tot voor kort sterk
door het Westers protestantisme be
heerst. Zowel bij de Wereldraad van
Kerken als in de KEK ls de druk van
de orthodoxie de laatste tijd sterk
toegenomen om meer rekening te
houden met theologie en leven van de
orthodoxe kerken.
Zij heeft een aantal leden dat de
rooms- katholieke kerk naar de kroon
steekt en zijn in toenemende mate
ook buiten de tradltioneel-orthodoxe
grenzen duidelijk aanwezig.
Verschillend
Dat de drie overigens zeer interessan
te inleidingen veel hebben bijgedra
gen tot verhelding van een zo moei
lijk begrip als de Heilige Geest ls de'
vraag. Sommige gemeenschappelijk
vertrekpunt voor zulk een gesprek.
Dat de bijbel en de vroege christen
held voor orthodoxie en protestantis
me bronnen van belang zijn, zoals
werd aangeduid, ls buiten kijf. Maar
interpretatie van de 8chrift, de ge
schiedenis van het protestantisme en
de sterke orthodoxe traditie hebben
toch geleld tot het ontstaan van aan
zienlijk van elkaar afwijkende theolo
gische stromingen.
Dat leidt er nu toe. dat men vaak de
indruk krijgt dat op twee sporen ge
praat wordt. De orthodoxe theologen
gaan ook met elkaar in debat, maar
die spreken eikaars taal. Ze waren
daar zo intensief mee bezig, dat de
plaatselijke organisator en ortho
doxe theoloog Alexander Papaderos
er op moest wijzen, dat de heren toch
enige ruimte moesten laten voor pro
testantse sprekers.
Dr A. H. van den Heuvel, gedelegeer
de voor de hervormde kerk, kon van
deze ruimte gebruik maken om zijn
waardering voor de inleiding van me
tropoliet Alexy uit te spreken, maar
gelijk de vraag te stellen of, als het
gaat om de werking van de Heilige
Geest in de wereld, deze zówet kan
werken bij de Russen, die zich pa
triotten noemen als bij de dissiden
ten. die het regime in de Sowjet-Unie
afwijzen. Hoe zit dat met het univer
seel karakter van de Heilige Geest.
De metropoliet wees het woord dissi
denten af als zijnde te politiek gela
den en zei dat het universele karak
ter. waar het om positieve zaken gaat
zowel in de wereld als in het leven van
een persoon, zeker aantoonbaar is
Verschil ln opvatting over de Heilige
Geest kwam ook naar voren ln de
nadruk, die de orthodoxe theologen
legden op aanschouwing, schoonheid
(de ikoondeur naar het onzichtbare),
het stille gebed en de protestanten
die ln het getuigen in moeilijke situa
ties de Geest werkzaam zien Er zou,
zo werd tijdens een persgesprek ge
zegd, tussen de orthodoxe traditie,
die de eeuwen door stand heeft ge
houden en het protestantse activisme
een verbinding moeten zijn.
De vraag of er nog een taak is voor
SSK beantwoordde prof. De Roos
zonder meer bevestigend. Weliswaar
stagneert de bevolkingsgroei en daalt
het ledental van de gereformeerde
kerken en prof. De Roos nam aan, dat
deze daling nog sterker zou worden,
maar het zou uiterst kortzichtig zijn,
daaruit te concluderen dat er dus
geen nieuwe kerken gebouwd hoeven
te worden.
Prof. De Roos verwachtte ingrijpen
de verschuivingen in de jaren tachtig:
een voortgaande uittocht van men
sen uit de randstad en een toenemen
de verstedelijking van de rest van het
land. Dat blijft plaatselijke kerken
telkens weer voor vernieuwingen stel
len, die zij alleen niet af kunnen.
De gedachte dat men ook goed ge
meente kan zijn zonder plaats van
samenkomst, noemde prof. De Roos
in strijd met de dagelijkse ervaring.
Ook basisgemeenten blijken niet zon
der een vaste plaats van samenkomst
te kunnen. Wel pleitte hij voor een
goede planning van bouwactiviteiten
in een bredere samenwerking en voor
een flexibel beleid.
Wat dat flexibele beleid betreft, 88K-
voorzitter dr. P. G. Kunst vertelde,
dat de stichting in deze 25 Jaar nooit
dwang verbonden heeft aan haar
functie als geldgeefster. Nooit heeft
SSK bijvoorbeeld extra-steun gebo
den als premie op interkerkelijke sa
menwerking bij kerkbouw. Wel werd
en wordt steeds de vraag gesteld, in
hoeverre plaatselijk samenwerking
mogelijk is, en adviseert SSK om, als
er interkerkelijk gebouwd wordt, die
samenwerking zo goed en zakelijk
Welke oplossingen? (over ontwik
kelingen en problemen in de gerefor
meerde kerken), appèldag confessio
neel gereformeerd beraad, sprekers
dr B. van Oeveren, ds. C. van de
Velde, ds E. Overeem, gelegenheid tot
voorleggen van concrete vragen over
problemen in gemeenten aan een fo
rum met o.a. prof. dr K. Runia, zater
dag 3 november 10.30-16 uur, IJssel-
hal, ZwoUe. Inl. tel. 03417-1542
Zending in Zuidoost-Azië nü
m.m.v ds. J. Wallis uit Engeland,
prof. dr. J. Veenhof en zendelingen
met verlof, zaterdag 3 november 10-
16.30 uur, vrije evangelische kerk, Ve-
luwelaan 20. Amsterdam. Inl. overzee
zendingsgemeenschap (tel. 020-
428865).
Dient de Here, evangelische ont
moetingsdag met Jacob Klein Hane-.
veld, Wim Griffioen, Martlen Plomp,
Kees Terpstra en Roeland Klein Ha-
neveld, zaterdag 3 november 10-16
uur, hervormde kerk, Oudewater. Inl.
tel. 03486-1889.
Een retourtje Afrika, baptisten-
zendingsconferentie over het werk in
Sierra Leone en Kameroen. 16-17 no
vember, Apeldoorn. Inl. en opg. tel.
030-784457.
Van een medewerker
UTRECHT Dans, drama, muziek, persoonlijke gesprekken,
lectuurverspreiding, poppenkast en vele andere middelen
werden zaterdag in de Utrechtse binnenstad gebruikt voor
een zgn. „guerrilla-actie", waaraan duizenden jongeren deel
namen.
Dr. P. G. Kunst, een van de twee
oudgedienden die zaterdag af
scheid namen.
mogelijk op papier vast te leggen. Dr.
Kunst hoopte, dat het werk van SSK
een nieuwe impuls zal krijgen, want MUSICSI
„we zijn de miljoenen die we gekre
gen hebben, zo goed als kwijt en we
zitten dringend om nieuw werkkapi
taal verlegen". Op 11 november zal
het kerkbouwzondag zijn.
Het centrum van de Domstad was vol
van evangelisatie-pogingen, zoals
spontaan ontstane openluchtmee
tings en optochten (met spandoeken).
Op verscheidene plaatsen (o.a. Vre-
denburg, het winkelcentrum Hoog
Catharijne, bij de Domtoren en op
het station) speelden gospelbands.
En verder golfden flarden van samen
zang door de straten. De jonge „evan
gelische guerrilla's" waren bezoekers
van de door Ben Hoekendijk georga
niseerde One Way Day in de Jaar
beurs. De straatactie was een onder
deel van het programma.
Het was overigens de laatste keer dat
Hoekendijk zijn jaarlijkse manifesta
tie in Utrecht hield. Er kwamen zo n
14.000 bezoekers. Volgend jaar wijkt
de Puttense evangelist uit naar Ant
werpen. Hij hoopt daar ook enkele
duizenden jonge Nederlandse christe
nen heen te krijgen. „In Nederland
zijn massale dagen als deze zo langza
merhand oude koek, maar in België is
zoiets nog nooit vertoond," hield hij
de bezoekers van de One Way Day
voor. „Beschouw het maar als een
zendingsreis als je volgend jaar met
me mee gaat naar Antwerpen."
Afscheid
De jubileumviering had een bijzon
der aspect doordat het tevens het
afscheid was var. twee oudgedienden:
dr. Kunst en de adviseur de heer A.
M. van der Linden uit Zeist hebben
belden ln verband met de gestelde
leeftijdsgrens hun werk in SSK be
ëindigd.
Een woelig dagje evangelisatie weer,
deze achtste en laatste One Way Day.
Er werd uitbundig gezongen en in de
handen geklapt en Ben Hoekendijk
hield zijn toehoorders verscheidene
malen voor dat zij geen „lauwe chris
tenen" kunnen zijn in deze tijd. „Je
bent een vurig atheïlst of een vurig
christen. Met de lauwen wordt geen
rekening gehouden. Je bent een revo
lutionair van de boze of van God. Je
geeft je leven maar éénmaal."
Ongeveer 600 jongeren meldden zich
in de loop van de dag in de „nazorg
ruimte", waar met hen werd gebeden
Van een onzer verslaggevers
OMMEN „Er ls een tijd geweest, waarin terecht benadrukt
werd, dat de waarheid ook ged45n moest worden. Maar in
onze tijd, waarin zo ongeveer alle woorden leeg en zonder
betekenis zijn geworden (woorden als vergeving en barmhar
tigheid, schuld en bekering), zal de waarheid weer gezégd
moeten worden." Dit zei de voorzitter van de bond van
gereformeerde mannenverenigingen, dr B. van Oeveren uit
Rijnsburg, zaterdag op de jaarlijkse ontmoetingsdag van deze
bond, die in Ommen werd gehouden.
In zijn openingswoord relativeerde
hij alle menselijke activiteiten. Het
pote en waardevolle van ons bestaan
is niet wat wij hebben gedaan, maar
wat God in en door ons laat doen. Wie
dat beseft, kan met Nehemia zeggen:
De God des hemels. Hij zal het ons
doen gelukken, én wij, zijn knechten,
zuilen ons gereedmaken en bouwen.
Dr Van Oeveren merkte op, dat deze
vorm van kerkelijk verenigingswerk
de wind niet mee heeft. Dat kan tot
moedeloosheid leiden. Maar hij wilde
het liever omkeren, als een waagstuk:
wie durft in deze tijd het mannen
werk nog aan? Die iets kent van de
waarheid.
De referent op deze dag, ds F. de Jong
uit Leek, sprak over „Kerk en toe
komst". Wij leven in een stroomver
snelling, die vooral zichbaar wordt in
de moraal. Nederland verliest zijn
christelijke karakter. De mensen le
ven hun eigen patroon. Ds De Jong
wees op de NVSH, die het Je naaste
liefhebben als jezelf" benadrukt,
maar het eerste gebod (God liefheb
ben boven alles) vergeet. Daardoor
wordt de sex losgemaakt van het
huwelijk. Leidraad voor goed en
kwaad is simpel: kwaad is alles wat
de mens frustreert of in zijn vrijheid
belemmert; goed ln alles wat de mens
niet bindt of met zijn aanleg in strijd
komt.
Tegen deze tendenzen riep ds De
Jong op tot waakzaamheid. De duivel
bestaat wel degelijk. Men moet zich
niet laten aantasten door de tijd
geest. Wees niet zo onder de Indruk
van het gedrukte woord en denk niet:
het staat in de krant, dus is het zo,
aldus ds De Jong. die de mannen
aanspoorde, de bijbel steeds open te
houden.
en gepraat over hun persoonlijke
(geestelijke en andere) moeilijkhe
den. Volgens de evangelist kwamen
honderden daar tot een levend geloof
in Christus.
De happening werd 's avonds beslo
ten met het speciaal voor deze gele
genheid geschreven muziekwerk „Ne
hemia", dat als musical was aange
kondigd, maar ln feite een cantate
bleek te zijn (elementen als drama,
dans en andere theatervormen ont
braken er in). Het stuk werd uitge
voerd door het One Way Day koor.
The Burnings Candles, Carel Heinsi-
us en een klein orkest.
Voordat het zover was had Ben Hoe
kendijk de Jongeren opgeroepen tot
het betonen van meer naastenliefde.
„Als de naastenliefde wegvalt, barst
de wereld uit elkaar door tegenstrijdi
ge belangen. Door oorlogen en schei
dingen. Egoïsme is een van de meest
voorkomende oorzaken van echt
scheiding. Het christendom legt de
mensen verantwoordelijkheid op te
genover God en hun naasten."
In Paulus' beschrijving van „de laat
ste dagen" (2 Timotheüs 3) zag Hoe-
kenijk een rake analyse van de huidi
ge toestand ln kerk en samenleving:
liefdeloosheid, geldzucht, hoogmoed,
meer liefde voor genot dan voor God,
trouweloosheid, enz. De evangelist
noemde dat het probleem van de
tweede generatie: „De eerste aposte
len die de Pinksterdag hadden
meegemaakt waren vuurvreters,
maar hun volgelingen waren afge
koeld. Sommigen van jullie ouders
kwamen eens krachtdagig tot beke
ring, maar jullie zijn christelijk opge
groeid en diep in je hart wil je mis
schien wel eens weten wat er in de
wereld te koop is," hield hij de jonge
ren voor. Hoekendijk hekelde de on
menselijkheid in de wereld, die vol
gens hem vooral sinds de tweede we
reldoorlog gigantische proporties
heeft aangenomen. Er gaan steeds
meer volkeren op de vlucht en de
wereldopinie wordt nauwelijks wak
ker."
Fred Lemon
's Middags voerde Fred Lemon uit
Engeland het woord. Hij kwam na
een tumultueus leven van misdaad
jaren geleden tot geloof ln een der
Engelse gevangenissen. Lemon werd
geïntroduceerd door een Engelse po-
litie-inspecteur, die een leidinggeven
de functie heeft in de Britse christelij
ke politie Bond (waarvoor overigens
de opbrengst van Lemons geboek
staafde biografie is bestemd).
Actief op de One Way Day waren ook
vertegenwoordigers van de vereni
ging van homofielen (het COC) die
kennelijk door Ben Hoekendijk c.s.
gehuldigde opvattingen over homofi
lie niet deelden. Zij demonstreerden
buiten het gebouw en hielden hun
eigen „guerrilla-actie" ln de straten
van Utrecht, daarbij lectuur uitde
lend en eigen liederen zingend op
melodieën uit het One Way Day pro
grammablad. Tot ernstige Incidenten
kwam het niet.
Een essentieel onderdeel van de ma
nifestatie was de evangelische beurs,
waar zich talrijke organisaties pre
senteerden met stands (Nederlands
Bijbel Genootschap, Leger des Heils,
NCRV, EO, Zendingsgenootschap
pen). Het COC klaagde er over dat
een stand van die vereniging was
geweigerd. Organisator Peter Vlug:
„Wij hebben een op 8 oktober geda
teerde brief van het COC ontvangen,
waarin om standruimte werd ge
vraagd. De termijn voor reserveren
was toen al lang gesloten en boven
dien kwamen we al ruimte te kort.
Ook anderen hebben we moeten wei
geren."
DIENST
Dat mag onder jullie niet
wie onder jullie groot wil
moet een dienaar van juli
en wie de eerste onder juli S
moet aller slaaf worden,
want ook de Zoon des mei Lj
gekomen
niet om gediend te wordefei
maar om te dienen
en om zijn leven te geven
als een losprijs voor velenL
(Markus 10,42-45).
Jezus wijst niet alleen all< nr
over mensen af en veroon Ju
scherp, maar Hij wijst ooL
wel moet gebeuren. Diens
tegenover machtsmisbrui "u"
moet de discipel op uitziji t
macht, maar op dienst. Di
nieuwe macht in het konl u(
de Zoon des mensen. Hij 1
laten zien wat dat concretfP!
een dienaar van mensen,
heeft Hij het uiterste gedajia
mens maar één keer kan
leven geven. Ook dit is ac
gestalte en geschiedenis,
vandaag. Als er tekenen v ei
zijn in deze wereld dan zul e
moeten letten op dit soort
Waar mensen van hun lev
dienst maken. Jezus veroi !e
het verlangen om de eerst is
zijn. Het vooraan willen st 9'
zichzelf betekent niets. H< V{
waarin j e dan de eerste en
wil zijn. Moeder Teresa he el
week de Nobel-prijs gekre >e
haar werk onder de allerai >a
Calcutta, met de uitzaaiing
werk over de hele wereld,
eerste, en terecht. Omdat
minste wilde worden. Haa
beweegt zich nu al jaren o e
achtergrond van onze cult S]
een teken en als een uitdaf
teken van hoop en een uit
om je heen te zien, waar zc
eigen leven en omgeving
krijgen.
CHR. GEREF. KERKE
Tweetal te Bussum: H. I
Zwaagwesteinde en J. Oof
Opperdoes.
Drs. O. H. de X|1
:seT
HAARLEM Aan het
de Unie van Baptisteng<
Bilthoven ls een tweede
cent benoemd, drs. O.
baptistenpredikant in
Drs. De Vries, die in 1941
ren, werd in 1972 predikai
en staat sinds 1975 in De j*j
heeft ook het kandid 'e
scheikunde afgelegd. Hij 2
tische theologie gaan d e
zijn benoeming besloot qj'
vergadering van de Unie
tengemeenten in Haarlen
Ds R. Kok
De oudste dienstdoende^
van Nederland, de dezer
jaar geworden ds R. Kok,
classis Amersfoort van de
gereformeerde kerken en
kregen per 12 december,
niet minder dan 64 jaar
kant geweest, eerst in
meerde gemeenten L
Gouda, Venendaal), later,
telijke gereformeerde k(
nendaal. Ede, Alphen a:
Amelde en sinds 1968
kerk van Nijkerk). De
van de komende emerite£
Kok te veel geworden, zo(
lopig al zijn preekbeurten
ten afzeggen. Ook de i
scheidsdienst, die woensle
cember zou worden gehoti v
nendaal, waar hij 28 jaèc
staan, kan niet doorgaan
In het rapport van de secretaris-gene
raal van de KEK. Glen Garfield Willi-
ams, werd o.a. gemeld, dat de KEK Mystiek
voor Europa een Interkerklij k dienst- J
verlenend (dlakonaal) bureau zal
stichten, dat in nauwe samenwerking
met Europa-afdeling van de werelddl-
a kon ale afdeling van de Weieldraad
dnterchurch AID) zijn werkzaamhe
den zal verrichten. Fondswerving
voor Europa blijft bij de Wereldraad.
Het KEK-bureau zal als schakel fun
geren tussen de Europese kerken en
de Wereldraad.
In Aalten was vorige maand een „ker-
kendag" en op die kerkendag was ook
een werkgroep voor vredes- en ont
wikkelingswerk. die een kleine en
quête hield. Het resultaat staat nu in
de Classical kerkbode van de gere
formeerde kerken in de classis
Zutphen:
Bijna 200 mensen hebben ter plekke
een mini-enquête ingevuld en daar
voor hebben ze heel diep moeten na
denken. Aan de ene kant van de
kraam stond bij één van de uitspra
ken over kernbewapening een vraag
teken. Die uitspraak luidde: „Massa-
vernietlngswapens en -methoden en
de bewapeningswedloop zijn in strijd
met Oods heli voor deze wereld en
dus uit den boze.Van alle christe
nen mag worden verwacht, dat zij
stappen ondernemen, die verder van
de heilloze weg der kernbewapening
afvoeren." De goede oplossing was:
van de synode van de Gereformeerde
Kerken, 40% had het goed. Opmerke
lijk was dat precies evenveel deelne
mers die uitspraak toedachten aan
het Interkerkelijk Vredesberaad. Ds.
J J. Buskes haalde een score van
17,2% en de christenen voor het socia
lisme 2,8.
Ook ln Nederland heeft mgr Lefébvre
zijn aanhangers. Zij zijn te vinden ln
het Comité Behoud aloude Mislitur
gie". dat geleid wordt door dr H B
Visser te Lelden (die voordat hij ln
1953 overging naar de r.k. kerk gere
formeerd predikant in Bunschoten-
Spakenburg was). Dr Visser in het
bulletin van het comité:
Jan van Kilsdonk
Uit „8timme des Glaubens" van 1-7-
*79: „Het Italiaanse rijdschrift .Vigilla
romana' berichtte begin '71 over een
mystiek klokgelui ln de kerk te Car-
pegna, 30 km zuidelijk van Rimini.
Op een morgen vond de pastoor toen
hij in de kerk kwam het altaar al
klaar: kelk, manipel, schouderdoek,
kazuifel, waren er, het missaal van St.
Plus V was opengeslagen. Dit gebeur
de vier achtereenvolgende dagen. Bij
nauwkeurig onderzoek ontdekte de
pastoor dat al deze voorwerpen in een
kast waren opgeborgen, sedert 1969,
toen de Nieuwe misorde was inge
voerd. De sleutels van de kast waren
echter niet te vinden. Eens was het
altaar door onzichtbare hand voor
een dodenmis ln orde gebracht. Nu
herinnerde de pastoor zich dat ie
mand zo n Mis had willen laten lezen,
maar dat hij had geantwoord dat het
niet nodig is voor overledenen te bid
den. Op een avond vonden de kloos
terbroeders op het altaar een met de
hand geschreven briefje: .Nolite ob-
durare corda vestra' (Verhardt uw
harten niet), ontleend aan ps. 94. En
korte tijd later werd op het altaar de
afdruk van een hand, een ln het larijn
beschreven papier ,In die iudiccii' (op
de dag des gerichts) en een met bloed
bevlekte kelk gevonden."
Het bovenstaande dat gelukkig al
bij velen bekend was en waarvan het
bericht ook in de wereldpers ver
scheen is van belang vanwege het
luiden van de kerkklokken, maar ook
ln verband met de aloude H. Mis en
de daarbij horende gewaden. Daarom
waren we blij dat op dit gebeuren nog
eens de aandacht werd gevestigd
door „Srimrae" en gaven we dat hier
door. Het zou interessant zijn te we
ten hoelang dat luiden nog ls doorge
gaan, of die handdruk nog zichtbaar
is en bv. ook hoe men er in Carpegna
nu tegenover staat. Voor gegevens
houden we ons aanbevolen.
Blik
En zo is dr Vissers kerkgenoot, de
Amsterdamse studentenpater Jan
van Kilsdonk S.J., bezig met hetzelf
de (nou ja) onderwerp (ln Kosmos en
Oekumene
Die blik (nl. van mens tot mens) is de
plek van de openbaarwording van
God. God ls nergens anders. Overal
elders waar ik God zou zoeken, is een
alibi, een ontsnapping, een verdo
ving, een uiterst ingewikkelde be
goocheling. God ls nergens anders
dan in de absoluutheid van die blik.
Is God niet iets anders, iets meer
verhevens dan de onvoorwaardelijk
heid van die blik, vragen sommigen.
Zou dat te weinig zijn? De heilige
dingen, de heilige stenen, de heilige
stoel, ja zelfs de heilige tafel zijn alle
slechts Ersatz of surrogaat en géén
openbaarwording van God ln zover
zij mij niet zouden richten naar de
blik die mij aankijkt met de onomsto
telijkheid van het menszijn. Zelfs de
heilige Tafel? Ja! Alleen dóór waar
mensen roekeloos brood beginnen te
breken met elkaar, ten koste wellicht
van zichzelf daar is er Werkelijke Te
genwoordigheid, alleen din en diir
wordt God openbaar, alléén en din
en daar is er Maaltijd des Heren.
Alleen diir waar riskant en eerlijk de
beker van het éne lot wordt gedron
ken, diir en daar alléén stroomt iets
dat zó kostbaar is als het bloed van
de Messias. Brood en wijn, rite en
ambt, ze hebben niet iets willekeurigs
wel iets toevalligs. Toen ik met de 182
bedreigde Marokkanen in De Duif te
Amsterdam brood mocht delen en
vijgen.was dit niet op dit moment
de onvervalste maaltijd des Heren?
Dit inzicht is van lieverlede in bijna
alle kerken teloor gegaan.Het is
tot ons verdriet ook ln de knel ge
raakt op de vele bureaus van de
roomse Kerk waartoe ik behoor.
sjouwen, die verstopt bei*
die koesteren uitzonde:
aard daargelaten—. Wij, t
den daarmee graag iets
willen gaan doen.
Pauls
In Vogelvlucht, een m
van de zending van de ge
kerken, meldt uit Indon«
Bevrijdend
Ds J. v.d. Berg in De kerk roept
(hervormd. Spljkenisse):
Waar we eigenlijk om verlegen zitten
is een kerkelijk gebeuren bij de ont
binding van een huwelijk. Een gebeu
ren waar man en vrouw samen de
verbittering willen bevechten, en
naar de kerk komen om in Gods
tegenwoordigheid tegen elkaar te
zeggen dat ze zullen proberen om
elkaar te vergeven.Of. als dat on
mogelijk kan worden uitgesproken,
zullen proberen om de schuld niet
steeds te gebruiken om elkaar te
kwetsen. Thans laat de kerk de men
sen bij de schelding alleen. Maar Ja.
vind voor zo'n gebeurtenis nu maar
eens een vorm, en vind er bovenal
mensen voor die dat, na hun hele
geschiedenis nog kunnen opbrengen.
Hoe dan ook, feit is, dat de burgerlij
ke huwelijksontbinding te iel is, te
zakelijk. Mag ik zeggen, dat ik meer
pastorale bemoeienis noddig vind
rond een scheiding dan rond een hu
welijkssluiting? Omdat mensen bij
een scheiding zo met de schuld rond-
De besluiten van de ml
godsdienstzaken en binra
ken krijgen vrijwel gee
meer. Er vinden nog we
plaats, maar niet meei
maal". Wel is het aantal i
een andere denkwereld
het Evangelie vraagt
den. Eén van de (grote)
daarvan is Yusuf Roni. Di
een hooggeplaatste Islait
telijke te Palembang. Hij
degenen die er op uit war
jes te verbranden. In de
een van die kerkjes vo
Bijbel, die hij ging lezen i
tenen vanuit hun eigei
kunnen bestrijden. Doo
van die bijbel echter w
christen. Vervolgens ging
al van zijn nieuwe geloi
Voor de Islam-wereld ii
was dit natuurlijk moeili
ren, Daarom werd er druk
heid uitgeoefend om hei
te zetten. Dit gebeurde oo
van onruststoken en ge
Nu zit hij al langere tijd i
genis van Jakarta. Maa
werkt hij door. Velen die
vangenis vrijgelaten wori
christen geworden te zljf
Yusuf Roni van de geva
het gerechtsgebouw wor(
waar zijn zaak nu in beh
blijken de wegen, waarlai
komen, steeds zwart te zij
sen die een glimp van he
op te vangen, ondanks pc
de politie om de route
houden. Het verhaal van
leeft!
