Tessy Moerenhout als kind al geboeid door Maria Speermalie Macht en decadentie in beelden gevangen Hoe liet u? norma KRO-studio wordt heropend Potasch en Perlemoer in nieuwe gedaanten Studio Scarabee met 'Perfidia' ZATERDAG 20 OKTOBER 1979 KUNST/RADIO/TELEVISIE 'Ik heb in die rol veel van mijn eigen authenticiteit kunnen stoppen' door Fred Lammere MECHELEN Het ls moeilijk in de frêle jonge vrouw, die zojuist het restaurant op de Grote Markt van het Belgische Claretta Mechelen is binnengestapt, de hoofdrolspeelster van het televisiedrama Maria Speermalie te ontdekken. kere, de verrassing, door te gaan freelancen. Mijn vrijheid is daardoor veel groter geworden. Ik kan nu zelf beslissen wat en of ik iets aanneem." Onbewust vorm je je. na een paar afleveringen van de serie te hebben bekeken, toch een beeld van de vrouw die het verhaal Inhoud geeft, al weet je dat het toneelspel is. Als je de betrokkene dan Ineens, ontdaan van alle entourage voor Je ziet moet je even overschakelen. Niet dat het een teleurstelling is. Tessy Moerenhout is een veel vriendelijker vrouw dan Ma ria Speermalie, zoals die eens ont sproot aan het brein van de Vlaamse achrijver Herman Teirlinck. „Mensen plakken graag etiketjes op. Ik heb dat duidelijk gemerkt toen de serie in maart van dit jaar in België werd uitgezonden. Er waren toen di verse mensen die mij met de figuur Maria vereenzelvigden, dachten dat ik in het echt ook een hautaine, kei harde vrouw was. Daar moet Je als toneelspeelster tegen kunnen. Het is maar een tijdelijk effect. Maar toch was ik blij. dat ik gelijktijdig ln een heel andere rol op de Vlaamse televi sie kwam, ln de serie .Collega's', een comedieachtig verhaal over de gang van zaken op een kantoor. Daarin speel lk het meisje dat er van alles uitflapt. Dat heeft de mensen wef in verwarring gebracht. Velen konden het niet rijmen, twee zulke totaal verschillende rollen." De serie Collega's', waarvan vorig sei zoen twaalf afleveringen werden uit gezonden. wordt de komende maan den voortgezet. „Er zijn twaalf nieu we afleveringen gemaakt In zes er van speel ik mee," vertelt Tessy. Schroom Dat werken voor televisie vindt ze erg aantrekkelijk. „Als Je ln een theater speelt ls het na afloop weg. Televisie kun Je later nog eens terugzien. Wat er van een televisiestuk uiteindelijk naar buiten komt is het beste van diverse opnamen. Je kunt er aan bou wen. Je werkt er heel intensief aan maar dan is het op een gegeven ogen blik ook klaar terwijl je bij een thea- terproduktie elke avond weer die schroom moet overwinnen om dat toneel op te gaan. een stuk voor de zoveelste keer op te voeren voor een zaal met mensen, die je niet kent. waarvoor je je toch weer waar moet maken met alle spanningen die daar aan vastzitten." Niettemin doet Tessy ook dat toneel met hart en ziel. zoals onlangs in het volksspektakelstuk ..De blijde Intre de van Christus in Brussel". Die to neelbewerking. gebaseerd op een heel bekend schilderij, vormde een onder deel van de feestelijkheden die in Brussel werden gehouden in het kader van net duizendjarig bestaan van de stad. Het is al weer drie jaar geleden dat Maria Speermalie zich aandiende. Tessy zat pas een paar jaar in het vak toen zij voor die hoofd rol werd aangezocht. ..Toneelspelen deed ik al op het humanivia (een soort gymnasium) in Brussel. Tijdens mijn conservatoriumjaren, op de af deling theater, speelde ik al regelma tig gastrollen bij de Koninklijke Vlaamse Schouwburg. Daarna kwam het Miniatuurtheater in Mechelen. Daar heb lk het drie jaar uitgehouden en dat vond lk heel lang. Het is finan cieel natuurlijk aantrekkelijk Je er gens vast aan te verbinden. Jé krijgt dan elke maand je gage, alles is safe. maar Je loopt tevens het risico vast te roesten en dat wil ik niet. Ik wil ervaring opdoen, nieuwe mensen ont moeten en dat moet je doen als je jong bent. Ik heb daarom een paar jaar geleden gekozen voor het onze- Dlt seizoen heeft Tessy een gastrol aanvaard bij het toneelgezelschap BENT. In „Topconferentie" speelt zij Claretta Petacci, de vriendin van Mussolini. Een collega geeft Eva Braun, de geliefde van Hitler, gestal te. Het ls heel iets anders dan Maria Speermalie, al zijn er ook overeen komsten. De begeerte naar macht zit bijvoorbeeld in beide vrouwen. Het maakt Tessy weinig uit of ze in een klassiek of in een heel modern toneelstuk moet spelen. „Ik hoef ook beslist geen hoofdrol te hebben, maar het moet wel passen in mijn wereld Het totale stuk moet boeiend zijn, iets te vertellen hebben en dat mag best op een amusante manier zoals in .Topconferentie'. Daarin gaat het ook heel humoristisch toe, maar er knapt wel iets als het goed is. Die vriendin nen van Hitler en Mussolini zijn vrou wenrollen, maar het gaat verder. Ei genlijk spelen wij Hitler en Mussolini zelf. Zij spreken door hun vrouwen. Het gaat over gebeurtenissen die zo n veertig Jaar geleden plaats vonden. Aan de ene kant is het dus historie, maar tevens is het iets van deze tijd. In feite ls er niets veranderd. Wat toen gebeurde gebeurt nu nog. alleen in andere vormen en met andere men sen. Het is met dit stuk als met zoveel dingen: wie het vatten kan. die vatte het." Tessy heeft met die rol van Claretta, waarmee ze 12 december ln Drachten en acht dagen later in Enschede op treedt en wat België betreft vanaf eind oktober in het Ringtheater in Antwerpen, moeite gehad. ..Ik ben nu 27 Jaar. De oorlog is voor mij iets dat ik alleen van horen zeggen heb. Ik wist er voordat ik deze rol aannam eigenlijk heel weinig van af. Die leem te heb ik opgevuld door van alles en nog wat over die tijd te gaan lezen. Dat heeft me erg aangegrepen. Ik heb er zelfs nachtmerries door gehad, vooral omdat het nog steeds leeft. Je kunt niet zeggen het bestaat niet meer." Om op Maria Speermalie terug te komen die was geen onbekende voor Tessy toen zij op zich nam haar op de televisie vorm te geven. „In de laatste Jaren op het gymnasi um hebben we veel van Teirlinck gelezen, zijn essays, zijn boek .Het gevecht met de engel', dat misschien ook nog wel eens op de televisie komt, en zijn Maria Speermalie. Ik vond die verhalen en boeken erg mooi. Teirlinck spreekt me enorm aan door de manier waarop hij de karakters van de figuren in zijn boe ken beschrijft. Elke zin van hem heeft een geweldige diepte. Ik heb ook groot respect voor hetgeen hij heeft gedaan voor de toneelverniêuwing in Vlaanderen." Wat boeit haar zo in de persoon van Maria Speermalie? „Op school was het de revolte van die Maria, haar er tegen in gaan. Dat element is me blijven boeien. Maria Speermalie ging haar eigen weg, tegen alle weer standen in die ze daarbij ondervond. Maria vocht niet tegen de leugen, maar wel voor de waarheid. Zij wilde een leven leiden zoals zij dacht dat het goed was. Dat herkende ik. Ik kon haar heel goed begrijpen. Op bepaal de dingen zou ik anders reageren, maar als je bedenkt wat zij allemaal heeft meegemaakt. Als je zo'n jeugd hebt gehad als die Maria dan is het heel logisch dat Je zo reageert." Als we wat doorpraten over dat vech ten voor haar Idealen, dat bij Maria zo centraal staat, zegt Tessy: „Min of meer speelde bij mij hetzelfde. Mijn ouders vader was directeur van een zaak waren niet zo gelukkig met mijn kiezen voor theater. Ik heb ech ter doorgezet, omdat ik wist tlat dit mijn leven moest worden, dat hierin mijn toekomst lag. Nu hebben mijn ouders zich er helemaal mee ver zoend. ,Net een rol voor Jou', zei moe der nadat ze Maria Speermalie op de televisie had gezien." Tessy zwaait naar iemand die binnenkomt. „Weet je wie daar achter je gaat zitten. Dat is Gaston van der Meulen, die in Maria Speermalie mijn grootvader Sergogne speelt. Hij woont hier in Mechelen," zegt Tessy. Tessy Moerenhout ik heb gekozen voor het onzekere Zij loopt haar medespelers nog maar af en toe tegen het lijf. Het laatst gebeurde dat vorig jaar september, een paar maanden nadat de opnamen voor Maria Speermalie waren beëin digd. „Ze kwamen toen tot de ontdek king dat er door een fout bij de BRT grote stukken van de opnamen per ongeluk waren gewist. Gelukkig wa ren het alleen studio-opnamen. De hele groep is toen weer bij elkaar gehaald om het opnieuw op te nemen. We zijn er een maand mee bezig ge weest. Gelukkig was de BRT daarte gen verzekerd, want het heeft heel wat gekost, dat kun je begrijpen. Eerst schrokken we, maar we zijn al gauw weer enthousiast aan de gang gegaan en achteraf moet ik zeggen en zo denken ze er allemaal over. dat die nieuwe opnamen, vooral die grote scène van het huwelijk van vader Speermalie in het derde deel, beter is dan de oorspronkelijke." Tessy heeft van regisseur Antonin Moskalyk een grote mate van vrij heid gekregen haar rol vorm te geven. „Tussen de begrenzing van de perso nage van Maria Speermalie kon ik wandelen. Ik heb in die rol veel van mijn eigen autenticiteit kunnen stop pen. Iedereen kan in Maria weer een andere vrouw zien. Zoals het nu is geworden ls het de Maria Speermalie zoals ze op mij is overgekomen en of je'.haar nu sympathiek vind of niet. het is toch een geweldige vrouw. Ze is een enigszins introvert wezen en hoe wel ik ook extroverte figuren fijn vind om te spelen ligt dat introverte me wel." Is Tessy zelf ook introvert? Ze lacht verlegen, knikt dan bevesti gend. Ze vertelt lang te hebben geaar zeld of ze de rol van Maria Speermalie zou aannemen. „Het was natuurlijk een aantrekkelijk aanbod, zo jong al zo'n grote rol te krijgen. Het was ook een uitdaging en op voorhand werken met een uitdaging is de moeite waard. Daarom heb ik ja gezegd." Het succes dat Maria Speermalie in België had heeft Tessy over zich laten komen. „Het ls allemaal heel aardig, maar ik begrijp heel goed dat ik niet op deze roem kan teren. Ik pas er voor in een stroom terecht te komen waar in ik verzink. De laatste weken krijg ik diverse verzoeken uit Nederland voor interviews. De meeste heb ik afgewezen. Ik heb er maar een paar aangenomen, want hoe aantrekkelijk publiciteit ook is, als dat te plots komt sla je gemakkelijk op hol." Gaat Tessy het volgend seizoen weer met BENT in zee? „Daar kal"" niets over zeggen. Misschie me een mooie rol aanbiedea doe net zo lief televisie. Onli al ik nog in een novelle van Ern d, ,De moeder en de drie sold speeld. Die komt hier waars in december op het scherm ook graag willen filmen. 1 heb ik dat in mijn achterhoi Wil ze haar werkterrein wel v naar Nederland? „O Ja, he zelfs. Hoewel er in Vlaande belangstelling bestaat voor 1 ter, we bijna elke avond kui "treden voor goed gevulde zal toch een klein werkgebied, daarom best toneel in Nederl len gaan doen. Dat hoeft d maal niet in te houden dat i deren de rug toekeer. Toneel vorm ook blijft samenwerlfcm mensen, er samen iets van Daar heb ik vooï gekozen houd ik van netzo als een mef' ker van zijn vak houdt." Al het slot van ons gesprek co|e dat zij niet zo'n keiharde is mensen denken zegt Tessy kan ik heel hard zijn. hard zelf. Ik ben niet gauw tevr weet ook heel goed wat ik; stillekens werk ik daaraan." 11 1 Kl dc Muzikale show van Amsterdams Volkstoneel door André Rutten HAARLEM Potasch en Perlemoer. bijna vierduizend keer gespeeld door Johan Boskamp en Johan Kaart, zijn in de personen van Lex Goudsmit en Hans Boskamp weer op de Nederlandse planken terug, bij het Amsterdams Volkstoneel. Het idee voor hun terugkeer was van Bepple Nooy. die er op basis van het oorspronkelijke stuk van de Ameri kaan Montague Glass van nog vóór de eerste wereldoorlog wel Iets anders van wilde maken. ZIJ vroeg Ell Asser het zo te bewerken, dat het in het Amsterdam van de twintiger Jaren speelde, en zij vroeg Martin Kessler het uit te werken tot een soort musi cal Eli Asser voegde er daarom ook liedjes bij. Hannah de Leeuwe ont wierp een reeks dansen. Na de dood van Bepple Nooy eind Juli nam Jules Croiset de regie over. Dat heeft alle maal geleid tot een kleurige, beweeg lijke. feestelijke vertoning met echte musici in de orkestbak. Het Amsterdam van de jaren twintig, en vooral de Jodenbreestraat en om geving. worden weerspiegeld in de decors en in de costuums van Marty Hmrichs al springt hij ln de moder nisering van het kantoor van de con fectionairs wel over de tweede we reldoorlog heen maar je zit toch voornamelijk te kijken en te luisteren naar een muzikale show. waarin de sketches worden afgewisseld door liedjes en dansjes, en waarin je vooral let op wat bekende acteurs en actri- Speciaal vandaag ces van hun nummers maken. De Joodse humor, die opbloeit uit de menselijke verhoudingen, waarin achter veel geruzie ln uitspattende woorden grote wederzijdse genegen heid schuil gaat. wordt wat naar het tweede plan verschoven. Eli Assers teksten geven wat dat betreft de spe lers niet zulke rijke kansen. Ook om dat hij zoveel nevenfiguren belangrij ker moest maken dan zij in oorsprong zijn. waartoe hij allerlei kleine neven- intrigetjes ontwierp, die weinig met humor te maken hebben. Ook de spe lers van de grote rollen Lex Goud smit, Hans Boskamp, Dlck Scheffer, Mimi Kok, Carry Tefsen, Jan-Anne Drenth hebben wel rijker materiaal in handen gehad. Zij en enkele ande ren boeien door hun persoonlijke aanwezigheid ln hun figuren, maar dikwijls zijn het vooral de dansjes en de liedjes, de show-elementen, die de voorstelling levend houden en de zaal meenemen. „Potasch en Perlemoer. hofleveran ciers. zijn deze maand in IJmuiden, Cuyk. Emmen. Schoort. Eindhoven. Lelystad. Van 3-16 januari volgend jaar in Carrë. 1-19 april Luxor Rotter dam. 24 april-8 mei ln de Kleine Ko medie ln Amsterdam. Speciaal morgen er Hechte vrienden is een Joe goslavische jeugdfilm, die de NCRV uitzendt. Hoofdpersoon is Matic. een twaalfjarige jon gen, die met zijn hond Doggie van alles meemaakt. Ned. 115.50 Verslag van de heropening van de KRO-studio Ned. 117.45 Alfred J. Kwak is een sprookje van Herman van Veen Ned. 118.59 „Op Reis" heet de afleve ring van de avonturenserie Ontvoering. Ned. 2/19.25 Cassata. de comedy-serle van Alexander Pola en Chietn van Houweningen. Ned. 2/20.27 Achter het Nieuws. Ned. 2/21.45 Veertig jaar Malando en zijn tango-rumba-orkest Ned. 2*2.15 Mr. II. J. Zeevalking. oud staatsecretaris van justitie rn kandidaats voorzit ter van D'fifi is een van de gasten In de Rooie Haan. Hilv. 113.03 Heropening van de KRO- studio rechtstreeks. Hilv. 214.00 Theo Olof vijftig jaar con certviolist. Het vioolconcert in D opus 77 van Brahms met Olof en het Radio Filharmo nisch Orkest onder leiding van Hans Vonk wordt zowel op Hilversum 3 uitgezonden als op Ned. 2/15.35 Korte oecumenische zang- dienst (IKON) vanuit de Licht der Wereld-kerk te Rijswijk (ZJI.I Ned. 1/17.00 Vrouwen wijzer Teleac les 1 Ned. 118.30 Monty Circus Python's Flying Ned. 2/21.10 De Russen Mensen op het platteland. Ned. 2/21.50 Ander Nieuws gaat over ds. H. J. ter Haar Romney die met pensioen gaat nadat hij vijf tien jaar gevangenispredikant is geweest. Ned. 1/21.50 Emmy Verhey speelt het vi oolconcert van Beethoven met het Utrechts Symfonie Orkest. Ned. L22.25 Concerten op de zondag middag met de Auferstehungs- Symphonic. Hilv. 414.02 Lex Goudsmit en Hans Boskamp als Potasch en Perlemoer Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM Vandaag wordt het vernieuwde studioge bouw van de KRO in Hilversum geopend. Twee jaar hebben de verbouwing en de vervanging van technische apparatuur geduurd. Het was oorspronkelijk de bfdoeling dat de KRO een geheel nieuw ge bouw zou laten neerzetten omdat de studio aan de Hilversumse Emma- straat, die ln 1938 ln gebruik werd genomen, te klein was geworden. Een stuk grond werd gekocht aan het Laapersveld. maar om financiële re denen moest het KRO-bestuur be sluiten af te zien van nieuwbouw. Het zou te duur worden. Daarom werd besloten het bestaande studiocomplex te renoveren. Twee bestaande KRO-villa's werden ln het gerenoveerde gebouw opgenomen. Verder blijft men gebruik maken van de villa's rond het hoofdgebouw en blijft de televisiedienst in voormalig hotel Gooiland gehuisvest. Op technisch gebied is praktisch de heie installatie vernieuwd Er zijn nu mogelijkheden voor stereo-meerspo- ren en quadrotechmek. Ook kunnen vanuit de studio televisieopnamen worden gemaakt. Een hoorspelsludio is nog in voorbereiding. Die zal pas in 1980 klaar zijn. De kosten van de renovatie bedragen zeventien miljoen gulden, waarvan de NOS ruim tien miljoen voor zijn rekening neemt voor technische uit rusting en achterstallig onderhoud. J. kardinaal Willebrands zal het ge bouw inzegenen en minister Garde niers van erm zal het ln gebruik stellen. door Dirkje Houtman DEN HAAG In „Perfidia", de nieuwste voorstelling van Studio Scarabee die donder dag in Den Haag in première ging, worden voortdurend moorden gepleegd. Uiterlijk gezien niet rauw, recht voor z'n raap, maar lafhartig en vals zoals de titel van het stuk al aangeeft. Dat gebeurt in opdracht van FBI- ogende organisaties door heren in keurige maatkostuums of uit verve ling door rijkgeboren, verwende in fantiele playboys. Geld, macht, en decadentie, drie begrippen die in el- kaars verlengde liggen vormen hier de peilers van een corrupt bestaan waarin uit de toon vallende elemen ten met niet al te frisse middelen uit de weg worden geruimd. Hieruit moet niet afgeleid worden dat Perfidia een spannende misdaadverhaal ver beeldt met opeenvolgende logisch uit elkaar voortkomende handelingen. Integendeel. Het is opgebouwd uit een reeks bewegende beelden ge vormd door filmprojecties, geluids montage en handelingen van de spe lers die worden gerealiseerd op een toneel dat veel weg heeft van een etalage. De acteurs lijken er ook etalagepop pen. Hun handelingen worden gesti leerd, ingehouden en precies afgepast uitgevoerd. Ze lopen synchroon met het geluid op de band vastgelegde dialogen, die afkomstig lijken uit Amerikaanse films, voetstappen en songs en zijn Ingepast tussen de filmprojecties. De spelers worden ge manipuleerd door de techniek die hen gevangen houdt en in die zin wordt de thematiek macht nog eens door de vorm versterkt. Roodfluweel Die machtswellust wordt al meteen in het begin getoond. Tussen een ge projecteerd rasterwerk zit een vastge bonden neger. Hij wordt waarschijn lijk ergens van beschuldigd. Tijdens zijn opgewekte, quasl-luchtige verde diging opent de man rechts van hem een koffer waarin op roodfluweel een pistool ligt. Hij reikt zijn metgezel het wapen die de neger vervolgens dood schiet. Later in de voorstelling zien we eenzelfde slachtoffer langzamer hand tot een bruine foto die mogelijk in politie of veiligheidsdienstar chieven terecht komt. Weer veel later zien we de man die in het begin Scène nit Perfidia van Studio Scarabee doodgeschoten is van achteren. Hij wordt nu met een hoerige dame door Qnaanco nrilQ \/D zijn moordenaar compromitterend OjJaalloC k1'JD Vl-/i gefotografeerd. Drie scènes die bij A\/PO Hnri impnl i," elkaar lijken te horen en een incident "VnU UULUII lol IUk< vormen tussen de vele andere. Inci denten, gesitueerd in tropische wou den, of zinderende stranden of andere rijkbedeelde plaatsen waar macht en machtsmisbruik prima kunnen gedijen. HILVERSUM (ANP) De d<|n| taire ..Soms wint de zee" AVRO-televisie heeft de eer n; Regisseur van „Perfidia" is de beel dende kunstenaar Adri Boon. Hij richtte Studio Scarabee twaalf jaar geleden op als onderzoekslaborato rium waar met theater, beeldende kunst en muziek geëxperimenteei'd kon worden, om nieuwe vormen te ontwikkelen. Perfidia is de negende voorstelling, die Boon deze keer met Raf Thunnissen maakte. Aanvanke lijk verrassend door het ingenieuse gebruik van spelers en techniek gaat het kijkspel op den duur toch verve len vooral door de perfectie van het geheel en de overvloed technische varianten. De soms clean-realistische beelden, welhaast bewegende schil derijen zijn prachtig van compositie en passen te mooi in de uitgebalan ceerde opbouw van het programma dat door geen enkel element ver stoord wordt. Het verwardt je niet, maakt je noch opstandig maar ver oorzaakt soms een lichte irritatie door de veelhejd aan mooie plaatsjes. Misschien heeft Boon op deze manier vorm willen geven aan het corrumpe rende van de decadentie maar echt raakte het me niet. ili< ibi gewonnen op het jaarlijkse c I Premios Ondas. De docui er] was door de NOS ingezonde met het NCRV-programma uit duizenden". In de categorie radio waren h programma „Een aanrander NOS-documentaire „Isolat mensen" ingezonden. De winnende AVRO-docui die op 8 januari werd uitgj belicht de diverse aspectei zeesleepvaart. De twee eenacters van Hal ter. De Kamer en Een bed worden van 30 oktober af j negen gespeeld in Centrun in Amsterdam. Onder regie J ques Commandeur spelen r Holjtink, Ingeborg Elzeviel Molenkamp, Lou Steenbergej Carlos Traffic speelt zijn gramma Games op 22 en 231 's avonds om acht uur en 231 ook 's middags om half Schouwzaal van het Nederlal ater Instituut, Herengracht 1 sterdam. ;u W Veel mensen liggen maar raak Ondanks dat ben je zeker van een gezonde nachtrust op Norma Matrassen en Boxsprings. Vraag de uitgebreide kleurenbrochure aan bij Norma fbstbus 13 5830 AA Boxmeer Matrassen BoXSpringS Donsdekens Kussens

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 4