NC W-topman ontkent
Irauduleuze praktijken
Spellingshervorming bant fouten niet uit
'Universiteitsbestuur
krijgt te veel macht'
Een Spa graag. Maar.
dan wel geserveerd
mèt het flesje.
Korte werkonderbreking
bij Van Gelder Papier
Zuidafrikaanse apartheid in de Kamer
^Bouwbedrijf Van Eijkelenburg in opspraak
>rlichting over
fboorteregeling
»r Turkse vrouw
Congres voor doven
Bonden eisen garantie werkgelegenheid
CDA over plannen van Pais:
ORMAS'
ADVISEURS KUNNEN
LUISTEREN
ÖORMAS
Schadevergoeding aan Menten
Terugvordering onmogelijk
Vijf taalkundigen hielden onderzoek op scholen
VRUDAG 19 OKTOBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H S 3
B^an onze sociaal-economische redactie
„JEN HAAG Voorzitter Van Eijkelenburg van het NCW (christelijke werkgevers) acht zich
ai ischuldig aan opzettelijk gebruik maken van malafide koppelbazen. Hij sluit echter niet uit
si itzijn bouwbedrijf onwetend heeft gewerkt met onderaannemers die belastingen (loonbelas-
ïg, BTW) en sociale premies ontduiken. De belastingdienst zit in Brabant achter een zaak
„t in waarbij het gaat om tien tot twintig miljoen gulden ontdoken belastingen en premies, zo
Weidt het FNV-weekblad „De Vakbondskrant".
tl
neb belastinginspectie van Den Bosch
'o t van een aantal bouwvakkers ach
terstallige belasting en premies over
nl jaren 1976, '77 en '78. De bouwvak-
r rs hebben gewerkt voor malafide
jpelbazen. Vijfentwintig van hen
>ben hun vakbond nu om hulp
w rraagd. Volgens het FNV-blad va-
e%en hun „schulden" van vier tot
a> jenduizend gulden de man. De
da «sten van hen zouden echter loon-
01 ookjes en loonzakjes hebben ge-
"3 (gen waarop keurig stond ingevuld
ig eveel loonbelasting en premies wa-
iji i ingehouden. De FNV stuurt nu
enin op een proces voor deze leden.
e betrokken bouwvakkers zouden
v ifs bij ziekte ook normaal zieken-
d ontvangen hebben via het Soci-
Fonds Bouwnijverheid, iets dat
niet zou hebben gekund wanneer
premie ziektewet zou zijn inge-
afgedragen door hun
jever. Het sociaal fonds zou mis-
kunnen zijn doordat de koppel-
'j^ken wel voor enkele, maar niet voor
li( werknemers premies afdroeg,
jg arna bij de ziekmeldingen gesjoe-
ld zou kunnen zijn met de namen
,gC i de zieken.
malafide koppelbazen zijn door-
ler*ns onderaannemers die werk aan-
;ij aen en daarvoor personeel leveren
ik i aannemers of bouwbedrijven. De
ipelbazen, waar het nu in Brabant
■en gaat, zouden op die manier heb-
gewerkt op objecten van de
t V iwbedrijven Van Eijkelenburg en
:h ma.
naam van het bedrijf van de NCW-
lee izitter viel al drie weken geleden
;din een geval van een werknemer
;z<t belastingschuld voor de rechter
'el Den Bosch diende. Van Eijkelen-
roitg was toen, aldus een NCW-woord-
alfrder, erg verrast dat zijn bedrijf
ief genoemd als opdrachtgever van
lafide koppelbazen,
gens Van Eijkelenburg ls het een
ndaardregel in zijn bedrijf dat on-
JT aannemers worden bezien op hun
ecedenten, voordat ze een op-
cht krijgen. Maar het blijft altijd
[gelijk dat vervolgens zo'n onder
nemer op zijn beurt een onder-
peraannemer inschakelt, en bij de
;e daarvan minder gewetensvol te
van Eijkelen-
s.f
ECHT (ANP) Stimezo-Neder-
het Nederlands centrum buiten-
rs en het Bureau voorlichting
indheidszorg buitenlanders heb-
samen voor Turken en Marokka-
dek een pakket voorlichtingsmateri-
samengesteld over geboorterege-
l pakket bestaat uit een brochure,
tweetalige voorlichtingsfolders
r geboorteregeling, de pil, het spl-
'e, abortus, sterilisatie van de
i en sterilisatie van dé man) en
i woordenlijst (Turks-Nederlands
tlarokkans-Nederlands).
onderzoek van Stimezo is geble-
dat Turkse en Marokkaanse
relatief vaak abortus vra-
Vrijwaring
ADVERTENTIE
;rs|
eli
ils
itn
dl
U bestelt Spa. U betaalt voor Spa.
Zorg dan ook dat u echte Spa krijgt
Dus, Spa uit het flesje, met het
Spa etiket
Spa is natriumarm, met een
verfrissende smaak.
de schade moeten opdraaien en die
niet moeten kunnen verhalen op de
hoofdaannemer.
De bouwwereld tobt al lang met het
probleem van malafide koppelbazen.
Doordat zij geen of onvoldoende be
lastingen en premies betalen, kunnen
zij tegen lage prijzen opdrachten aan
nemen en niettemin hun personeel
meer betalen dan bonafide bouwaan-
nemers. Zo werkt de concurrentie aan
twee kanten. Bouwers staan in de
verleiding de goedkoopste aannemer
de opdracht te geven, en vaklieden in
de bouw staan in de verleiding voor
een beter netto loon van baas, te ver
anderen.
Pasjes
NCW-voorzitter
burg.
werk gaat. Je doet wat je kimt, maar
zoiets is nooit helemaal te voorko
men, aldus Van Eijkelenburg giste
ren. Als het waar is wat wordt be
weerd, vindt hij dat spijtig, maar hij
kan er nu niets meer aan doen.
Intussen heeft de regering al wel een
wetsontwerp ingediend bij de Twee
de Kamer, om in gevallen als deze
toch de hoofdaannemer in dit ge
val dus het bedrijf van Van Eijkelen
burg in de toekomst te laten op
draaien voor belasting- en premie-
schulden van malifide onderaanne
mers. Nu blijken die onderaannemers
vaak een lege huls, waardoor de ac
ties van de belastingdienst geen cen
ten doch slechts faillisementen ople
veren.
In de bouwwereld is fel verzet tegen
dit wetsontwerp. Men vindt daar dat
het wetsontwerp niet verder zou mo
gen gaan dan het aansprakelijk stel
len van de aannemer voor belasting
en premieschulden van die onderaan
nemers die hij niet zelf heeft aange
trokken en soms in het geheel niet
hoeft te kennen, zo redeneren de ver
bonden van bouwondernemers. De
centrale verbonden van werkgevers,
VNO en NCW. hebben zich al bij dit
standpunt aangesloten (Van Eijke
lenburg was trouwens enige jaren
voorzitter van de bouwondernemers
voor hij in mei dit jaar NCW-vooizit-
ter werd.)
Bij de CAO-onderhandelingen voor
de bouw was twee Jaar geleden, toen
Van Eijkelenburg de werkgeversdele
gatie nog leidde, al eens afgesproken
pasjes in te voeren voor bouwvak
kers, waarop hun naam en die van
hun werkgever. De hoofdaannemer
zou dan, ook voor personeel van on
der- en onder-onderaannemers, con
trole kunnen uitoefenen of de betrok
ken werknemers geregistreerd staan
bij de sociale fondsen. De afspraak is
echter nog niet doorgegaan door one
nigheid over de uitvoering, met name
over de vraag of het pasje persoonlijk
bezit van de werknemer of van zijn
bedrijf zou zijn.
Volgens de Vakbondskrant speelt in
de Brabantse koppelbaaszaak een
man de hoofdrol die als onderaanne
mer met soms wel 150 man personeel
in dienst achtereenvolgens werkte
onder de namen Blom, Koelink, Flip-
sen, Sluymers, De Meer en Van der
Elshout. Deels waren dit door de man
gekochte bedrijfjes die hij failliet liet
gaan zodra de grond hem te heet
onder de voeten werd, bijvoorbeeld
als te veel schuldeisers begonnen aan
te dringen op betaling. Deze man zou
door justitie nog worden gezocht.
De FNV vraagt zich af waarom werk
nemers zouden moeten boeten voor
zulke oplichterspraktijken. „Wat hier
aan de orde is, is de wanorganisatie in
de bouwwereld. Een wanorganisatie
waaraan ook de bonafide werkgevers
zelf meewerken", aldus het FNV-
blad.
w'
-
tl
ïs+mr IjS
In Deventer is gisteren voor het eerst een nationaal congres voor
doven gehouden. De directeur-generaal van het ministerie van
volksgezondheid, de heer Hendriks, hield de openingstoespraak,
die meteen werd vertaald door een tolk en tevens op een televisie
scherm verscheen.
;'Vl
r/--) fEh
Van onze sociaal-economische redactie
WORMER Bij Van Gelder Papier in Wormer deed zich
gistermiddag een korte werkonderbreking voor. De actie, die
gesteund werd door de Industriebond FNV en de Industrie
bond CNV, was bedoeld om kracht bij te zetten aan de
werkgelegenheidsgaranties die de bonden willen hebben bij
Van Gelder.
Afgelopen maandag braken de bon
den alle overleg met de directie van
het concern af, omdat die geen garan
tie voor de werkgelegenheid van de
circa 4600 werknemers van Van Gel
der Papier wilden geven.
Van Gelder Papier heeft het afgelo
pen jaar een verlies geleden van ruim
21 miljoen. Het concern is van me
ning dat de grootste financiële lekken
zo snel mogelijk moeten worden ge
dicht, ten koste, aldus de bonden, van
de werkgelegenheid. Dat zal gepaard
gaan met een stroom van reorganisa
ties waardoor, aldus districtsbestuur
der Y. Boersma van de Industriebond
FNV. grote aantallen arbeidsplaatsen
op de tocht zullen komen te staan.
„Van Gelder wil de reorganisaties
naar het personeel toe, als betrekke
lijk gering laten overkomen. Met be
trekking tot Wormer eisen de bonden
een garantie dat het bedrijf open
blijft. Het personeelsbestand dient
gehandhaafd te blijven en er dienen
in nieuwe produktie investeringsbe
slissingen genomen te worden," aldus
bestuurder Boersma van de FNV-
bond.
Schijn
CNV-bestuurder Van de Ende zei tij
dens de demonstratieve bijeenkomst
gistermiddag waarbij ruim vierhon
derd werknemers van het Van Gel
der-concern aanwezig waren: „Het
schijnt een nieuwe tactiek te zijn van
de werkgevers in Nederland, om eerst
geruchten de wereld in te sturen dat
een bedrijf geheel gesloten wordt en
dan later met plannen te komen voor
een drastische inkrimping om daar
mee de schijn te wekken dat het
allemaal wel meevalt
Wij zijn echter van mening dat het
bedrijf nog wel degelijk levensvat
baar is. De vakbeweging heeft plan
nen in ontwikkeling die er op gericht
zijn dat er in Wormer wordt geïnves
teerd omdat alleen daardoor het be
drijf weer rendabel kan worden ge
maakt," aldus bestuurder Van der
Ende van de Industriebond CNV.
Tijdens de vergadering werd door het
gehele Van Gelder-personeel een mo
tie aangenomen waann de werkne
mers bij de Raad van bestuur van
Van Gelder aandringen hun voorstel
len in te trekken op basis van de
uitgangspunten van de vakbeweging
de besprekingen te heropenen. „Het
is ontoelaatbaar dat een groot aantal
arbeidsplaatsen, ruim zevenhonderd,
op de tocht staan in het Van Gelder-
concem," aldus luidde de motie.
Om acht uur gisteravond werd het
werk weer hervat. In afwachting op
een antwoord van de Van Gelder-
directie zullen de vakbonden en de
kaderleden van alle afdelingen van
Van Gelder zich beraden over eventu
ele verdere acties.
De bouwondernemers willen boven
dien een systeem van „vrijwarings
verklaringen". Die verklaringen zou
den moeten worden uitgegeven door
de sociale fondsen aannemers die
steeds keurig hun verplichtingen
hebben voldaan. Voor de hoofdaan
nemer is zo'n verklaring een bewijs
dat de betrokken (onder)aannemer
bonafide is. Blijkt hij toch malafide,
dan zou het sociale fonds, dat de
vrijwaringsverklaring afgaf, zelf voor
Vervolg van pagina 1
„Een werkelijke hefboom om het
apartheidsbeleid af te schaffen is een
radicale isolatie op sportgebied en
een olieboycot." zei PvdA-woordvoer
Ter Beek. De toelating zou een slag in
het gezicht van het verzet tegen de
apartheid zijn," zei Waltmans (PPR).
De CDA-woordvoerder Mommer-
steeg sprak namens de meerderheid
van zijn fractie uit, weinig vertrou
wen te hebben in de „stemmen van
verandering" die Minister Van der
Klaauw in Zuid-Afrika zegt te horen.
„Dat zijn de stemmen van de blan
ken, dat zijn concessies die de apart
heid niet wezenlijk aantasten. We
kunnen beter luisteren naar de stem
men van de Zwarten. De druk op
Zuid-Afrika moet worden voortgezet,
iedere schijn van gas terugnemen
moet worden vermeden. We hebben
DEN HAAG (ANP) De reële pro
duktie van woningen is volgens een
raming van het Centraal Bureau voor
de Statistiek in de eerste helft van dit
jaar met 22 procent gedaald in verge
lijking met dezelfde periode van het
vorige jaar. De totale reële bouwpro-
duktie (dat is de bouwproduktle ge
meten in constante prijzen) is met
zeventien procent achteruitgegaan.
De bouw van andere gebouwen dan
woningen daalde met veertien pro
cent. Herstel en verbouw namen met
vier procent toe.
al zo weinig middelen om effectief
druk op Zuid-Afrika uit te oefenen.
De geloofwaardigheid van het Jaren
lange Nederlandse beleid tegen de
apartheid mag niet worden aange
tast," aldus Mommersteeg.
Minister Van der Klaauw, sport-
staatssecretaris Wallis de Vries, de
WD, vijftien leden van het CDA en
de kleine fracties ter rechterzijde wa
ren het met deze benadering niet
eens. WD-woordvoerder Bolkestein
zei met klem dat Juist de gehandicap
ten-sportorganisatie zich tegen de
apartheid in de sport verzet. „Dit
moeten we aanmoedigen, niet be
straffen," zei hij.
Minister Van der Klaauw stelde een
„gewetensvraag: er is enige verande
ring in Zuid-Afrika. Moet je deze nu
aanmoedigen, of doorgaan met boy
cotten omdat het allemaal toch niet
helpt?" „Door nu Ja te zeggen tegen
deze Zuidafrikaanse ploeg, maar ge
lijk de voorwaarde te stellen dat de
gesignaleerde ontwikkelingen zich
positief blijven ontwikkelen, oefen je
druk uit," aldus de minister.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De CD A-fractie in de Tweede Kamer vindt dat
minister Pais (Onderwijs) teveel macht wil toekennen aan de
beroepsbestuurders van de universiteiten. Het Kamerlid Bei-
nema zie gisteren dat zijn fractie vraagtekens zet bij het plan
van de minister om de universiteitsraden en faculteitsraden
minder bevoegdheden te geven.
De coördinatie van onderwijs en we-
tenschapsbeoefening komt hierdoor
al te zeer bij het college van bestuur
en de faculteitsbesturen te liggen,
aldus het Kamerlid.
In een commentaar op het deze week
verschenen voorontwerp van de wet
op het wetenschappelijk onderwijs
zeggen de christen-democraten dat
de bewindsman een „wel zeer sterke
nadruk legt op positieve elementen
als doelmatigheid en professionalis
me." Dat kan ten koste gaan van
„eveneens positieve elementen als ge
meenschapsgedachte en democra
tisch gehalte" vindt de CDA-fractie.
Dat Pais bij de rol van de weten
schappelijke staf in het universitaire
bestuur onderscheid maakt tussen
personeel in vaste en medewerkers in
tijdeljke dienst, vindt de CDA-fracUe
weinig zinvol en inconsequent. Voor
al als er geredeneerd wordt vanuit het
uitgangspunt van professionalisme.
„Nu tiet u self, dat er in vioolspelen
geen toekomst zit
zeker als het gaat om Mael computers
en Wordplex tekstsystemen
ormas bv rembrandtlaan 9
postadres: postbus 189 3720 AD bilthoven
telefoon (030) 78 7844* tele* 40130
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Er zijn volgens minis
ter De Ruiter van Justitie geen civiel
rechtelijke mogelijkheden om de
schadevergoedingen terug te vorde
ren die de staat in 1952 en 1953 aan de
kunstverzamelaar Pieter Menten
heeft uitgekeerd. De minister zegt dit
in een brief aan de Tweede Kamer,
waarin hij zijn oordeel geeft over het
Menten-rapport van de commlssle-
Schöffer.
Twee jaar geleden concludeerde een
ambtelijke commissie ai, dat de mo
gelijkheden van terugvordering zeer
beperkt waren. De landsadvocaat
kwam tot dezelfde slotsom. Volgens
minister De Ruiter heeft het rapport
van de commissie-Schöffer in dit ver
band geen nieuwe openingen gebo
den. Menten werd destijds schade
loos gesteld voor de roof van kunst
werken uit zijn huis in Aerdenhout.
Volgens minister De Ruiter ligt het
niet op zijn weg om de bevindingen
van de commissie-Schöffer nog eens
op hun Juistheid te toetsen. Hij zegt,
dat hem ook geen feiten of omstan
digheden bekend zijn geworden die
hem aanleiding zouden kunnen ge
ven de conclusies van het rapport in
twijfel te trekken.
Naar aanleiding van de klachten van
de onderzoekscommissie over het ar
chiefbeheer op de departementen,
zegt de minister dat thans bestu
deerd wordt hoe dit verbeterd kan
worden. Daarnaast is ambtelijk over
leg gaande over het oprichten van
een centrale archiefselectiedienst.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Maken Nederlanders geen enkele spelfout meer, als de
spelling wordt vereenvoudigd? Neen, zeggen vijf taalkundigen, die een
onderzoek hebben gehouden op diverse scholen. Het percentage fouten zal bij
een rigoureuze spellingshervorming met de helft kunnen verminderen, maar
een aantal typerende fouten bant men ook met een eenvoudiger spelling niet
uit.
De vijf deskundigen dr. F.
Balk-Smit Duyzentkunst, dr.
G. E. Booij, drs. Ch. H. van
Minnen, drs. C. Hamans en
drs. G. Verhoeven zijn
nochtans geen voorstander
van spellingshervorming. In
hun boek „Spelling" conclu
deren ze na de afweging van
alle voor- en nadelen, „dat er
onvoldoende argumenten be
staan om de spelling te veran
deren". Wel zeggen de vijf
taalkundigen dat de spelling
op enkele detailpunten kan
worden bijgesteld. Zo zou het
trema in een woord als ge
ëvalueerd" vervangen mogen
worden door een streepje, om
dat „ge-evalueerd" de lees
baarheid van het woord ver
hoogd.
Weinig besparing
Vandaag wordt in Krasna-
polsky in Amsterdam een dis
cussie gehouden over de spel-
lingsproblematlek. De vijf
schrijvers van het boek „Spel
ling" zullen aan de hand van
een vijftal stellingen aanto
nen dat er onvoldoende reden
is om de spelling te verande
ren. In het basisonderwijs
wordt door spellingshervor
ming weinig tijd bespaard.
Met deze stelling nemen zij de
grond weg onder het betoog
van de paar deskundigen, die
menen dat bij een eenvoudi
ger spelling meer tijd kan wor
den besteed aan zaken als
vrije taalexpressie en monde
linge taalbeheersing.
Het is niet de eerste keer dat
over spelling wordt gediscus
sieerd. Sinds Kollewijn in
1891 een brochure schreef
over „Onze lastige spelling,
een voorstel tot vereenvoudi
ging" zijn voor- en tegenstan
ders elkaar in de haren gevlo
gen. De laatste heftige discus
sie over dit onderwerp werd in
1972 gehouden, toen de schrij
ver Mulisch een aanval deed
op de spellinghervormers met
het schriftje „Soep lepelen
met een vork".
Prullenmand
.De pogingen voor een eenvou
diger spelling hangen nauw
samen met de waardering die
iemand krijgt, als hij zich
schriftelijk correct weet uit te
drukken. Brieven van sollici
tanten worden immers met
een in de prullenmand ge
gooid, zodra de eerste spelfout
wordt opgemerkt.
Voorstanders van spellings
hervorming vinden een juiste
spelling echter een onjuist se
lectiecriterium. Door de spel
ling te vergemakkelijken zou
den méér mensen goed kun
nen leren spellen, waardoor ze
meer kansen zouden hebben
in de maatschappij, zeggen
zij.
De voorstanders geven de
voorkeur aan een meer fone
tisch schrift. De woorden zou
den dan geschreven worden,
zoals ze worden uitgesproken.
Dus „heerlik" In plaats van
„heerlijk" en „paart1' in plaats
van „paard". De vijf deskun
digen wijzen erop dat bij een
consequente doorvoering van
dit principe er minstens vijf
tien tekens bij moeten komen.
Deze wijziging zou zelfs bl) de
meer gematigden op grote
weerstand stuiten.
De vijf taalkundigen, verbon
den aan de universiteiten van
Amsterdam. Lelden en
Utrecht, hebben alle argu
menten voor en tegen spel
lingshervorming op een rij ge
zet. Daarnaast hebben zij een
onderzoek verricht op lagere
scholen en op scholen voor
voortgezet onderwijs. ZIJ heb
ben opstellen en proefwerken
op spel- en grammaticale fou
ten onderzocht. De meest
voorkomende fouten als ver
dubbeling van de medeklin
kers in een woord als „haken"
en het één maal schrijven van
een klinker in een woord als
„maan" blijkt zelfs met ver
eenvoudiging van de spelling
niet te voorkomen.
