Pieter Botha schept verwarring
Een fraaie verfransing
Gesprek met Zuidafrikaanse predikant Allan Boesak
"I
Bisschoppen moeten
vrouwen meer horen
1
J
part-time predikant
Trouw
:i
Bluyssen steunt
Schillebeeckx
EVANGELISCHE KERKENGEMEENSCHAP
ETTEN-LEUR
VAN DA A
VRIJDAG 19 OKTOBER 1979
TROUW/KWARTET
Eind augustus ontving de Zuidafri
kaanse minister Alwyn Schlebusch
van justitie een lange brief van de
studentenpredikant van de univer
siteit van West-Kaap, dr. Allan
Boesak (33), waarin deze hem liet
weten dat een gereformeerde die
in de gaten heeft dat verschillende
van de Zuidafrikaanse wetten in
gaan tegen het evangelie gedwon
gen kan zijn over te gaan tot bur
gerlijke ongehoorzaamheid. „De
menslike instansie kan nooit die
selfde gesag hê as God nie, mens
like wette moet altijd ondergeskik
geag word aan de Woord van God
soos die Christen dit verstaan,"
schreef Boesak.
In de brief noemt de in Kampen
gepromoveerde theoloog naar
goed-gereformeerde traditie als
voorbeeld de kerkhervormer Cal-
vijn. Hij zegt: „Ook Calvijn het
hierdie waarheid ingesien en ver
klaar dat „aardse prinse" al hul
mag verbeur wanneer hulle teen
God in opstand kom. Hy was daar
door duidelik dat Christene so n
mag eerder moet weerstaan as
gehoorsaam."
Boesak houdt zich nadrukkelijk
aan de gereformeerde theologie
ten aanzien van de overheid. Zo
lang de overheid zich gedraagt als
Gods dienaresse verdient zij het
gehoorzaamd te worden, maar als
zij wetten maakt die mensen treft
om hun diepste wezen, is verzet
tegen zo'n overheid op zijn plaats.
door Hans Masselink en Aldert Schipper
Burgerlijke ongehoorzaamheid dus. Maar wat stelt Boesak
zich daarbij voor? Doordat hij vorige week in ons land op
bezoek was om als gast de gereformeerde synode bij te wonen
hadden wij de gelegenheid hem onder meer deze vraag voor te
leggen.
..Verreweg de meeste christenen in
Zuid-Afrika zien in dat in dat land
wetten zijn, die vloeken met het evan
gelie. Maar het systeem blijft functio
neren. zolang wij er aan mee willen
werken. Daarom moeten we nu zeg
gen: we onttrekken onze samenwer
king. Maar noemenswaardige moge
lijkheden daartoe hebben wij niet.
Wij als predikanten zijn tegelijk amb
tenaren van de burgerlijke stand bij
huwelijken. WIJ moeten daarmee
stoppen, want daarmee aanvaarden
wij de afschuwelijke rassenwetge-
ving. Die papieren moeten we terug
sturen en niet meer doen dan een
kerkelijke huwelijksbevestiging lei
den. En als de kerken in een blank
gebied een bijeenkomst houden waar
verschillend gekleurde mensen aan
meedoen, moeten we weigeren nog
een toestemming te vragen. En de
kerken moeten weigeren nog langer
legerpredikanten te leveren, zeker als
het voor deze regering is. die van
militairen vraagt mensen voor de
apartheid dood te schieten. Maar als
de kerken zeggen: geweld is onbij
bels. dat veroordelen wij, dan moeten
we er iets concreets tegenover stellen.
Dan zullen ze moeten zorgen hun
mensen in geweldloos verzet te
trainen."
„Verschillende mensen in Zuid-Afri
ka gaan twijfelen als gevolg van de
aangekondigde verlichting van som-
l mige apartheidswetten. Zo is de Na-
mibische bisschop De Vries in dienst
getreden van administrateur Viljoen
en heeft ds. Mannikan van de Indiase
gereformeerde kerk een post aan
vaard in de democratic party, die
meewerkt in Botha's plan voor een
schijnparlement waaraan naast de
blanken ook de Indiërs en de kleurlin
gen mogen meedoen.
Dat is wat Ik bedoelde, toen ik het op
de gereformeerde synode had over de
verleiding waaraan wij nu bloot
staan. Sommigen onder de Indiërs
hebben besloten mee te doen met de
zogenaamde nieuwe bedeling. Dat«
betekent dat zij zich plaatsen tegen
over de zwarten. Dat Is politiek stom
en verraderlijk. Het is een stap terug.
Ik kan mij niet voorstellen dat de
Indiër kerk daar genoegen mee
neemt.
Hoe is nu de verhouding tussen de
zwarte gereformeerde kerken en de
blanke kerk, nu bekend is geworden
dat de blanke kerk regeringsgeld
heeft aangepakt
„Het wordt voor ons erg moeilijk de
spanning met de blanke kerk vol te
waarin opgenomen: Oe Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Posima
MOOfOKANTOOR
Porous 859
1000 AW Amsterdam
W'bautsf.ia! 131 Amsterdam
te' 020-913456
te'ei 13006
Postg<ro 66 00 00
Bink Ned Cred-etDan*
Rektnifignr 23 00 12 574
Ctmtenteg ro Amsterdam
XI1000
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
lal 010-11SS88 (abonnementen
en bezorging)
tei 010-115588 (redactie)
tet 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westbiaak 4
Rotterdam
REGIO OEN HAAG LEIOEN
Postbus i0i
2501 CC Den Haag
tet 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Oen Haag
REGIO NOORD OOST-NEDERLANO
iu'ts'uitend administratieI
Postbus 3
8000 AA Zwotie
lei 05200-17030
Melkmarkt $6 Zwolle
Abonnementsprijzen
Per maand I 15 90
Per kwartaal t 47.70
Per halt iaar 95 40
iz-e adressen Do ven i
Ooga>e tamaieber<hten 9-19 30 van
maardag lm v>rdag Op zondag »an ia
20 uu« te** 020-913456
Opgave rrvpi-advenenties lei
020-936868 OI schrik aan Mmi-Adv
aidei-ng postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswvgngen ulsimiend schnfle*!*
houden. Zo langzamerhand ls de kerk
niet meer de plaats waar echte ver
zoening gebeurt. Dat ls triest."
De blanke NG kerk wil nu het rap
port Ras, Volk en Nasie over de
apartheid herzien. Betekent dat een
ommezwaai in deze kerk?
„De regering praat nu over verande
ring en in die sfeer holt de NG kerk
achter de regering aan."
Vfndf u dat de Zuidafrikaanse pre
mier Pieter Botha concessies heeft
gedaan aan de zwarten door te zeg
gen dat de onzedelijkheidswet op de
helling zou moeten en dat de zwarten
vakbondsrechten krijgen?
„In Zuid-Afrika wordt veel gepraat,
maar er gebeurt niet veel. Botha zegt
dat hij de wet op de gemengde huwe
lijken wil herzien, maar die mensen
moeten eerst toestemming krijgen en
de aanvraag wordt op zijn merites
beoordeeld. De kerken hebben daar
entegen gezegd dat een paar het
recht moet hebben zelf te beslissen.
De staat mag niet een barrière van
ras of wat dan ook opleggen.
Wat veel belangrijker is dan al die
beloften die Botha doet ls dat Venda
onafhankelijkheid krijgt en een hele
boel mensen hun staatsburgerschap
kwijtraken. Rassenclassificatie staat
nog steeds in het wetboek, evenals de
gescheiden woongebieden en de ge
scheiden scholen. Hoe kan Botha
punt tien concreet maken als hij bij
punt, een, twee en drie nog helemaal
niet is geweest".
Dr. Allan Boesak
Zijn de aankondigingen van premier
Botha niet als een eerste lichtpuntje
te zien?
„In de jaren zeventig hebben we al
beloften gehad. Het is met de discri
minatie afgelopen, zei minister Pik
Botha in 1974. Vorster zei in 1975:
Geef Zuid-Afrika zes maanden de tijd
en dan zal de wereld zien waar we
thans staan. Wat Botha nu doet is
enige punten halen uit die algemene
beloften. Wat hij moet doen is gren
zen weghalen, zodat ledereen kan wo
nen waar hij wil. Maar dat doet hij
niet.
Botha weet dat hij de wereldopinie
beinvloedt. hij weet ook wat de uit
spraken van Pik Botha en Vorster
hebben uitgehaald. Al koop je niet
veel voor zijn uitspraken, hij koopt
toch wel een beetje tijd om door te
gaan met zijn apartheidspolitiek.
Verder is Botha een heel slimme man.
Hij loopt met zijn uitspraken de kans
om een heleboel mensen in de rech
tervleugel van de Nationale Partij te
verliezen. Dat wil hij wel. Hij wil wel
25 k 30 zetels kwijt aan de Herstigte
Nationale Partij (HNP), want interna
tionaal gezien is het voor hem veel
beter een oppositie van rechts te heb
ben dan van links. Hoe harder rechts
schreeuwt, hoe gemakkelijker Botha
tot het westen kan zeggen dat hij het
zo moeilijk heeft met de rechtse op
positie. Dan klinkt hij veel gematig
der dan zo'n meneer Jaap Marais, die
een blatante racist is".
„Botha is ten tweede geschrokken
van de nieuwe leider van de Progres
sieve Federale Partij, Van Zyl Slab
bert. Die man schijnt het veel beter te
doen dan zijn voorganger Colin Eglin,
is Afrikaner, jong, charmant en heeft
aantrekkingskracht op jonge intel
lectuelen. Voor de eerste maal lijkt de
PFP een politieke bedreiging en een
geloofwaardige oppositie van links te
worden. Daar heeft de heer Botha
geen enkele behoefte aan en gaat hij
dingen zeggen die de „verligte" Afri
kaners ook hebben genoemd. Ge
mengde huwelijken bijvoorbeeld
slaat bij deze groep wel aan. Dan
blijkt dat Botha bijna hetzelfde zegt
als de oppositie, die het alleen maar
bij woorden kan houden, terwijl Bo
tha het kan uitvoeren, als hij dat wil.
Daarmee ontneemt hij Van Zyl Slab
bert zijn aantrekkingskracht.
De uitspraken van Botha dienen een
drieledig doel. Voor zijn „verligte
thuisfront", voor internationale con
sumptie en hij schept volledige ver
warring, ook in de zwarte gemeen
schap.
ADVERTENTIE
door Benjamin Barnard
Al sinds enige tientallen Jaren staat de
„verduitsing" die de grote Joodse filo
soof Martin Buber van de Hebreeuwse
bijbel heeft gemaakt, te boek als mis
schien wel de meest gezaghebbende ver
taling in enige moderne Europese taal.
Die faam berust voornamelijk op de
originaliteit van zijn werk: in dienst van
het Hebreeuws gooide hij, waar nodig,
het Duits eenvoudigweg om, in plaats
van de stugge oudtestamentische taal
aan te lengen tot een dun onpoëtisch
papje.
Vandaar ook. dat Buber de in Nederlandse oren
wat griezelig klinkende term ..verduitsing" op zijn
eigen werk toepaste, en het woord „vertaling"
(vertalen is verraden!) vermeed. De gedachte ach
ter deze wijze van omgang met een oorspronkelij
ke tekst is zeker niet nieuw, maar wèl beslissend
voor het behoud van de spankracht die een tekst
behoedt voor loos geëmmer of oubollige joviali
teit
Theologen, in hun onmacht om redelijk Neder
lands voort te brengen, hebben het, als ze een
vertaling in de trant van Buber bedoelen, over een
„idiolekte vertaling", maar dat is slechts een
versluierend wanwoord, dat wat mij betreft zo
snel mogelijk naar de vergetelheid dient te wor
den verbannen. Het gaat gewoon om een goéde
vertaling. Hoewel: die gewoonte is in ons land
sedert de Statenvertaling wat aan het wegebben.
Wat het Nederlands Bijbelgenootschap presteert
in dit opzicht, is van een schijnbaar door kwel
zucht Ingegeven minachting voor de kwaliteiten
van het Hebreeuws en de talloze verborgen moge
lijkheden in het Nederlands. Jesaja, toch een
dichter van enig gehalte, klinkt in de nieuwste
vertaling van het Bijbelgenootschap als een con
tactgestoorde mummelaar, en wat er van Groot
Nieuws Oude Testament dienaangaand op stapel
staat, zal wel even ijzingwekkend worden als het
reeds gepubliceerde Nieuwe Testament „in de
omgangstaal".
In tegenstelling tot Buber, is de in het Frans
publicerende Joodse schrijver André Chouraqui
nagenoeg onbekend in ons land. Die onbekend
heid heeft ongetwijfeld te maken met de gangbare
vaderlandse huivering voor het Frans; vooral het
onderwijs heeft de laatste tijd wat dat betreft
huzarenstukjes van onbenul uitgehaald. In ieder
geval is Chouraqui voor de meeste theologen en
literair geïnteresseerden een vreemde naam. En
toch heeft deze Chouraqui gedurende de afgelo
pen jaren een in losse delen uitgegeven „verfran
sing" van de ganse Heilige Schrift (anders dan
Buber heeft hij ook het Nieuwe Testament in zijn
arbeid betrokken) afgeleverd, die de „verduitsing"
van Buber in verschillende opzichten overtreft.
In de eerste plaats (al hoed ik mij er wel voor daar
een stellige algemeenheid van te maken) is ge
schreven Frans vaak wat stijver, maar om die
reden meestal ook precieser dan het Duits, dat
zich nogal eens van omwegen moet bedienen en
de neiging heeft in grote, maar volstrekt voze
gebaren te vervallen, hemelsbreed verwijderd van
de binnenweg naar het doel. Weliswaar valt er op
de wijze waarop Buber het Duits bedwingt niets af
te dingen, maar zelfs bedwongen Duits blijft
Duits, en het woord „Herrgott" doet mij toch meer
aan Caesar denken dan aan de Overste van Israël.
Dat het Frans beknopter klinkt in mijn Hollandse
oren, is natuurlijk Chouraquis eigen verdienste
niet. Maar de verbluffende vaart die hij aan zijn
Franse versregels mee weet te geven, en de feilloze
precisie waarmee hij Hebreeuwse spraaknuances
in het Frans weergeeft, zijn hoogst overtuigend. Ik
had als lezer ('t kost je een heel leven om de hele
reeks door te werken, maar enfin) geregeld de
neiging om verrukte uitroepjes te slaken, en dat
overkomt mij gewoonlijk alleen maar als ik iets
uiterst moois lees.
André Malraux prees, blijkens de binnenflap van
het deel dat de verzen van Jesaja bevat. Choura
quis vertaling met Frans pathos als een „grandi
oos avontuur van de geest", een hartekreet waar
voor de meeste schrijvers in ons land, druk doen
de met hun eigen gereformeerd jeugdsyndroom,
ongetwijfeld te bekrompen zijn. Een Pé Hawin-
kels niet te na gesproken, wordt een serieuze
benadering van de bijbel als literair meesterwerk
in ons taalgebied vermoedelijk nog jaren door
godsdienstige complexen afgeschermd.
De eigenlijke aanzet tot dit artikel was een heel
ander boek van Chouraqui, in Nederlandse verta
ling ..Leven voor Jeruzalem" getiteld, dat mij
echter als gerede aanleiding om Chouraquis verta
ling onder de aandacht te brengen aanzienlijk
geslaagder leek, dan in enig ander opzicht.
In tegenstelling tot wat de uitgever op de flap
aankondigt, is het boek bepaald geen roman. Wat
het wel is, valt niet helemaal te omschrijven: een
soort in vertelvorm geschreven documentaire
over. of een persoonlijk gehouden geschiedenis
van Jeruzalem als geestelijk, politiek en godsdien
stig centrum van de wereld. Op zichzelf heb ik
tegen een dergelijk mengvat van genres geen
enkel bezwaar (wat zou ik ook), maar als iemand
een boek in vertelvorm schrijft, zodat zijn uitge
ver het in arren moede tenslotte maar als roman
presenteert, ook al is het dat niet. moet hij natuur
lijk wel kunnen vertéllen. En het merkwaardige is
nu. dat dezelfde Chouraqui die zich zo'n meester-
vertaler Hebreeuws-Frans heeft bekroond, als ver
teller opeens danig tekort blijkt te schieten. Het
kan natuurlijk aan het Nederlands liggen, al krijg
ik niet de indruk, maar de dweperige toon waarop
hij de geschiedenis verhaalt van de stad waarvan
hij ..voorzitter van de commissie van culturele
zaken" is, krijgt iets van een gemankeerd helden
dicht. En dat is jammer, omdat de hoeveelheid
materiaal die hij verwerkt, op zichzelf boeiend
genoeg is.
Het heeft misschien ook te maken met zijn visie
op Jeruzalem als absoluut centrum van de wereld.
Die gedachte is mij vreemd, en heeft mij daarom
vermoedelijk ook ingenomen tegen de bijbehoren
de toon van verrukking. Jeruzalem is voor mij een
stad op 32 graden Noorderbreedte en 35 graden
Oosterlengte, zij het dan ook een stad met een
zeer opmerkelijke geschiedenis. Maar niet het
allesbeslissende centrum van deze planeet.
Benjamin Barnard (studeerde theologie te
Brussel) over: „La Bible, traduite et pré-
sentée par André Chouraqui", uitgeverij
Desclée De Brouwer, Parijs, per deel ong.
dertig gulden; en: „leven voor Jeruzalem",
André Chouraqui, uitgeverij Gooi en
Sticht, Hilversum, prijs 29,90.
Wending, het maandblad voor
evangelie, cultuur en samenleving.
In deze aflevering:
DEMOCRATISERING
EN HET
BEDRIJFSLEVEN
o.a.:
Arie van der Hek
Meindert Fennema
H. J. van Zuthem
Herman Boode
verder in dit nummer:
J. Sperna Weiland
Te bestellen bij:
Boekencentrum. Postbus 84176.
Den Haag: telefoon 070-512111.
Stuur mij 1 exemplaar van het
oktober nummer van Wending
5,25 verzendkosten)
Stuur mij een proefabonnement
van 4 maanden voor 10,
INaam
Adres II
ADVERTENTIE
is een federatie waarin de Gereformeerde en Hervormde Kerk te Etten-Leur
smds 1972 volledig samenwerken
Alles doen wij samen één kerkdienst, één pastoraat, één diakonie. één
financieel beheer, één commissie zending en werelddiakonaat, enz
Naast onze full-time Predikant. Ds A M van Zweeden, zijn 65 medewerkers
actief m 8 sect'eraden en 4 coördinatiecommissies (nl pastoraat, diakonaat.
leugdzaken en financiële zaken), welke op hun beuri gecoördineerd worden
door een federatieraad van 6 leden
Gaarne zouden wij in contact komen met een
d'e 2 3 dagen per week een of meer van de volgende taken geheel ol
gedeeitenik van onze full-time Predikant overneemt pastoraat. ieugdwerk (w.o
catechese), bejaardenwerk of industriepastoraat.
Inlichtingen over
- onze Kerkengemeenschap (ontstaan,
jaarverslag, organisatorische opzet,
conventie)
de woonplaats Etten-Leur (28 000 in
woners. scholengemeenschap va"
mavo t/m gymnasium, lagere en hogere
beroepsooieidingen. schouwburg,
sporthallen enz
verkrijgbaar t>i H P Verseveidt scnba federatieraad. Moerdqkse Postbaan 6.
Etten-Leur. tel 01608-13132 (overdag 076-139106)
FTTOlfU*
UTRECHT (ANP) De pastoraal werksters van het bisdom
Utrecht willen hall december een brief sturen aan de Neder
landse bisschoppen waarin zij lucht geven aan hun verontrus
ting over de positie van de vrouw in de rooms-katholieke kerk.
In de brief, geschreven met het oog
op de bijzondere bisschoppensynode
met de paus in Rome, staat dat de
vrouwen, hoe trouw ze ook aan de
kerk zijn, te weinig worden gehoord
door de bisschoppen Zij willen mee
spreken over kwesties waarvan zijn
persoonlijke ervaring hebben, schrij
ven de pastoraal werksters en waaro
ver de kerkelijke leiding de laatste
tijd zoveel uitspraken doet. Hiermee
wordt gedoeld op geboorteregeling,
huwelijk en gezin, abortus provoca-
tus. werk. moederschap, opvoeding
en homofilie.
Volgens de briefschrijfsters willen de
vrouwen ook worden gehoord als het
gaat om hun roeping tot heiligheid,
die voor sommigen ook een roeping
tot het priesterschap Inhoudt.
De pastoraal werksters wijzen erop.
dat de vrouwen de meerderheid vor
men van de actieve gemeenschapsle
den in de rooms-katholieke kerk: ze
doen huisbezoeken, gaan naar de
kerk, zitten in kerkelijke gespreks
groepen en doen mee met de kateche-
se De pastoraal werksters van het
bisdom Utrecht willen handtekenin
gen inzamelen van mensen die het
met de inhoud van de brief eens zijn.
De briefschrijsters vinden dat vrou
wen in de leiding van de bisdommen,
dekenaten en parochies een groter
aandeel kunnen krijgen. Ze zeggen
samen met de bisschoppen eraan te
willen werken dat de achterstand van
vrouwen op dat gebied opgeheven
wordt. Ten slotte wensen de pasto
raal werksters van het bisdom
Utrecht de bisschoppen een vrucht
baar gesprek in Rome toe.
DEN BOSCH (ANP) Het beraad
van priesters en pastorale werkers en
het diocesaan pastoraal beraad van
het bisdom Den Bosch hebben beide
in een brief aan prof. dr Edward
Schillebeeckx hun steun aan hem be
tuigd. Als voorzitter van het Bossche
priesterberaad heeft bisschop Bluys
sen de brief ondertekend.
Naar aanleiding van het onderzoek,
dat de congregatie voor de geloofs
leer in Rome tegen de Nijmeegse
hoogleraar heeft aangespannen, zegt
het beraad geschrokken te zijn. dat
de rechtzinnigheid van Schillebeeckx
in twijfel wordt getrokken. Het be
raad spreekt zijn vertrouwen in Schil
lebeeckx uit en zegt te hopen, dat
diens geloof en theologisch onder
zoek als oprecht en rechtzinnig er
kend zullen worden. Ook de decenale
raad van het decenaat Westland
heeft Schillebeeckx zijn sympathie
betuigd.
Waaruit bestaat die verwarring?
De verwarring ontstaat het meest bij
de christenen, omdat Botha op een
christelijke manier praat. Nu zeggen
de christenen dat we voor het eerst
een minister hebben die praat over
liefde voor elkaar, over christelijke
waarden en over de strijd tegen het
boze en het communisme. Vorster
heeft dat niet gedaan. Daarom den
ken de Zuidafrikaanse christenen dat
Botha christen wil zijn en zich chris
telijk opstelt. Dat vinden ze van een
politicus geweldig. Een christen,
vooral een zwarte christen die dan
nog kritisch blijft, zit dan al heel
gauw in de hoek van de extremisten.
Dat is nu met bisschop Tutu gebeurd
en dat gebeurt ook met anderen van
ons. Daarmee schept Botha verwar
ring en splitst hij een christelijke
oppositie, waarvan ik het gevoel had
dat deze de laatste jaren dichter bij
elkaar was gekomen".
Bisschop Tutu heeft nu problemen
met de Zuidafrikaanse regering om
dat hij zich voor een kolenboycot
tegen Zuid-Afrika heeft verklaard.
Stelt u zich achter Tutu op?
„Tutu heeft erop gewezen dat je er
ook verder bij na moet denken als je
steenkool in Zuid-Afrika koopt. Dat
heeft die moeilijkheden veroorzaakt
in Zuid-Afrika. De Raad van Kerken
stelt zich achter Desmond Tutu op.
Ik stel me ook volmaakt achter de
uitspraken van Tutu op. De mensen
die in Zuid-Afrika investeren, moeten
er ieder moment op worden gewezen
wat een investering in Zuid-Afrika
Inhoudt."
Loopt u nu niet hetzelfde gevaar als
bisschop Tutu?
„Ja, dat is wel zo. Dat kan niet an
ders. Het is frappant dat Tutu niet
meer heeft gezegd dan de Raad van
Kerken de laatste jaren ook heeft
gezegd. Ik denk dat ze een stok zoe
ken om de Raad van Kerken en Tutu
mee te slaan."
EEN VRAAG VOOR Dl
KERK V
Het tweede boek van de Frani E
romanschrijver J. K. Huysma |S
in het Nederlands vertaald is
drift) handelt over de eenzame
vrijgezel Folantin. Hij heeft ee*0'
bescheiden ambtenaarsbaant
voornamelijk bestaat in het k el
van brieven. In dit boek gaat 1
voornamelijk om de problem?
hij met het eten heeft. Hij zwe t
de ene eetgelegenheid naar de si
andere, verlaat er zelfs een enl j,
keer zijn buurt in Parijs voor, i rs
altijd loopt het weer op niets u p|
hij op een avond „een paar nai ri
winden ruikende eieren" zit
werken, bezorgt de conciërge 1 r6
doodsbericht van een tante aaig{
hij twintig jaar niet meer geda »e
heeft. Zij was koorzuster en on 'w
het bericht staat „zoet hart va >g
Maria, wees mijn heil (300 dagi
aflaat)". Met het bericht in zijijj
mijmert hij over haar leven en n
benijdt haar om haar rustige
verstilde leven. „Wat een
levensvulling is het gebed. Wa Jj
tijdverdrijf de biecht en wat ei
uitzicht in de liturgie! 's Avom
naar de kerk, je verzinkt in me
en de ellende van het leven va
af; de zondagen smelten weg 1
eindeloze diensten, in slepend
gezangen en vespers, want op
zielen heeft zwaarmoedigheid
vat". Een ogenblik piekert hij
verder over het benijdenswaar
van tante Ursule-Aurelié. Hij 1 c
dat het voor hem niet is wegge1
„Waarom heeft de kerk de
onzinnigste geloofswaarheden®
dogma willen verheffen?" Hij n
zich haar leven wat in te denk i1
Maar als hij dan denkt aan hefJ
klooster als een tuchthuis, eei I
van gruwel en verschrikking, i
zijn jaloezie over. Het is niet v n
hem. Nog even vraagt hij zich n
overwegingen af:waaromin
troostende godsdienst er allee C
de armen van geest"? Het is d<n
dat hij met armen van geest z< t
onnozele bedoeld. Zouden vel D
met deze vraag zitten? Waarojg
wordt er zo vaak gesproken al r
allemaal zo eenvoudig is, geef I
en alles is in orde? U
Een vraag voor de kerk. g
VOORBIJGANG
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK Gz
Aangenomen naar Edam: S.r
kand. aldaar.
Afscheid op 21 oktober van
veen: P. Feenstra ber. te Oi
van Rotterdam-Klaringen:
stake, ber. te Oud Beijerland
meente Ontmoetingskerk); vk,
men: J. A. Rietberg wegens»"
ming tot geestelijk verzorger®
herv. stichting Den Ooiman
tinchem; van Oude Tonge: Hj,
ber. te Katwijk aan Zee.
Intrede te Nijverdal: A. J. de
Scharnegoutum.
Bevestiging op 20 okt. te Ze
dingspredikant): J. E. de Gro
heen te Middelharnis, die ii^,
van de geref. zendingsbond w [j
gezonden naar Peru.
GEREF. KERKEN w
Intrede te Zierikzee: P. Blok
Joure; te Zoetermeer: R. Kliji
Groningen-Noordoost; te
oord: R. H. Nieuwenhuis uit
drecht; te Aalsmeer: P. Vers
Oss.
GEREF. KERKEN (VRIJG.
Beroepen te Hoogeveen: P.
berg te Stadskanaal.
CHR. geref. kerken
Intrede op 26 okt. te Assen,
kand. te Apeldoorn.
Prof Van Biemen
Prof dr A. van Biemen neen
dag afscheid als secretaris
interkerkelijke arbeiders!
schap der woodbrookers (reli
cialisten in Nederland) en als
lid van het vormingscentn
deze vereniging in Bentveld.
jaar actief geweest bij de
schap. Hij was de opvolger
bekende religieussocialist
Banning en legde in zijn func
uit zijn hervormde achtergrc
band tussen religie en soc
Van Biemen is buitengewoon
raar in de godsdienstsociolo
de Universiteit van Amsterd
zijn afscheid wordt het boek
jaar religieussocialisme in
land" gepresenteerd, dat naa
ding van Van Biemens afsc
bestuurslid van de arbeiders
schap der woodbrookers ver
Hans Seigewasse
De voormalige staatssecreta
kerkelijke aangelegenheden
Duitsland, Hans Seigewasser
derdag op 74-Jarige leeftijd i
overleden aan een hartaan
was daar voor een reünie v
oorlogsstrijders.
ADVERTENTIE
ALLEEN DE SCHRIFT!
Dat is een van de grondbeginselen van
Reformatie, die we op 31 okt. herdenken
nu: 200.000 schoolkinderen in Brazilië h«
geen Nieuwe Testament.
Wij mogen er hun een geven: 2,63 per
Laat het niet bij mooie leuzen alleen
Geef „De Schrift alleen"
Giro 901.000 In de Rechte Straat te Velp G.
vermelding NTBr.
ank
