Kerk in Nicaragua is christelijker geworden Opgravingen nuttig voor bijbeluitleg Wereldraad vraagt hulp Cambodja laws»--- Trouw Conferenties 'Splitsing bisdom Den Bosch heilloos' 1 L -voor België: 'Johannes XXIII bad in tongen' Pastoresclub krijgt steun van oud-bisschop Gebedsdag voor eenheid in Amsterdam VAN DA AC VOORBIJGANGEI -1 Kerkbouw kost priester een jaar WOENSDAG 17 OKTOBER 1979 TROUW/KWARTET door Wim Jansen „De katholieke kerk in Nicaragua is de laatste tijd christelijker geworden", zegt Manuel d'Escoto Hij is priester en sinds de overwinning van de sandinisten op dictator Somoza vervult hij de functie van minister van buitenlandse zaken in de voorlopige regering van Nicaragua. Hij is niet de enige priester ln de sandlnistische regering. Zijn collega van het minister van cultuur, Ernesto Cardenal, heeft zijn priesteropleiding genoten in een Trappistenklooster. Hij en d'Escoto zijn de meest beken den van de vele priesters, die de op stand van de Nicaraguaanse bevol king tegen haar onderdrukker actief hebben gesteund. Van minstens acht priesters is bekend dat zij bij de ge wapende strijd tegen de Nationale Garde van Somoza vechtend aan de kant van hun parochianen zijn omge komen. Anderen zorgden voor schuil plaatsen voor de sandinisten of func tioneerden als koerier, zonder zelf de wapens op te pakken. Voor priester-dichter Ernesto Carde nal kwam de stap naar de wapens min of meer gedwongen. Als pacifist had hij een religieuze gemeenschap gesticht op het eilandje Solentiname in het Nicaragua-meer. President So moza beschouwde deze plaats, waar Intellectuelen en geestelijken zich be zig hielden met literatuur en filosofie en in armoede leefden, als een com munistennest en liet alle gebouwen vernietigen. Dat was voor Cardenal het moment om zich aan te sluiten bij de opstandelingen. Gesterkt door de resultaten van de bisschoppenconfe rentie in Medellin in 1968, waar de katholieken van Latijns-Amerika zich uitspraken voor de theologie van de bevrijding, zette hij zich in voor het verdrijven van een regime, dat veertig jaar lang de bevolking heeft onderdrukt. Machthebbers Een belangrijk deel van die periode heeft de katholieke kerk zich aan de zijde van de machthebbers ge schaard. Pas aan het begin van de Jaren zeventig, toen Miguel Obando Bravo aartsbisschop van Nicaragua werd, durfde de leiding van de katho lieke kerk zich uit te spreken tegen de schendingen van de mensenrechten in het land. Priesters in de sloppen wijken van Managua en op het platte land protesteerden toen al jaren openlijk tegen het brute optreden van Somoza's leger. Vlak nadat de opstandelingen had den gewonnen zag het er even naar uit dat er een conflict zou ontstaan tussen de sandinistische regering en de leiding van de katholieke kerk. De bisschoppen gaven een dubbelzinni ge verklaring uit, die in bedekte ter men stelde dat de katholieken van Nicaragua op hun hoede moesten zijn dat al het bloedvergieten van de afge lopen jaren niet voor niets was ge weest, nu de sandinisten de politiek van het land gingen bepalen. De verklaring van de bisschoppen was ingegeven voor de angst dat het land een communistische koers zou gaan varen en werd gezien als kritiek op het nog nauwelijks zichtbare beleid van de kersverse regering. Priesters reageerden teleurgesteld over de houding van de kerkleiders. Voor de Nicaraguanen werd het moei lijk: de overgrote meerderheid van hen noemt zich katholiek, maar ook sandinist. Door de verklaring van de bisschoppen leek het alsof deze twee niet met elkaar te rijmen zijn. Geschrokken De bisschoppen zijn erg geschrokken van de reacties en zeggen dat hun verklaring verkeerd is geïnterpre teerd. Zij beschuldigen .sommige krachten' ervan hun verklaring te misbruiken om juist een kloof te gra- Het interieur van de zwaarbeschadigde kathedraal in het ontvolkte centrum van Managua. ven tussen sandinisten en katholieke kerk. Zij wijzen er op dat de kerk nog steeds de steun heeft van het volk en ook een belangrijke rol speelt in de wederopbouw van het land, in goede samenwerking met de nieuwe rege ring. De kerk heeft hetzelfde doel als de regering: het sociaal welzijn van de Nicaraguanen verbeteren. Priester en minister Manuel d'Escoto bevestigt dat de samenwerking tus sen de kerk en de regering op dit moment weer helemaal hersteld is. „Maar er is nog een vertrouwenskloof tussen de kerkleiding en de bevol king. De massa's kijken met wantrou wen naar de officiële kerk, omdat die hen in het verleden de rug heeft toe gekeerd en de zijde van de bezitters heeft gekozen." Als priester heeft hij altijd op het standpunt gestaan dat christendom revolutionair is. „In Puebla (waar be gin dit jaar de bisschoppenconferen tie plaatsvond, red.) is wel gepoogd dit te ontkennen en een stap terug te doen, maar ik heb de indruk dat dit niet is gelukt. Zeker voor Nicaragua geldt dat de katholieke kerk veel heeft geleerd van de revolutie en daardoor christelijker is geworden", aldus d'Escoto. Van een onzer verslaggevers KAMPEN Met een inaugurele oratie over de betekenis van opgravingen voor de uitleg van het oude testament heeft dr. E. Noort zijn ambt aanvaard als hoogleraar in de oud testamentische vakken aan de theologische hogeschool van de gereformeerde kerken in Kampen. B Als bijbelse archeologen met enig be hoorlijk resultaat opgravingen wil den doen, moesten zij zich tot voor kort noodgedwongen wel beperken tot ruïneheuvels. Daar kon men met enige zekerheid verwachten, dat er wat te vinden zou zijn. Prof. Noort deed uit de doeken, hoe de moderne technische mogelijkheden de onder zoeker in staat stellen een hele streek te bestuderen. Met geofysikalische prospectie-methoden kan hij vast stellen wat zich onder de oppervlakte bevindt, voordat hij begint te graven. Hierdoor ontstaat een heel andere bijbelse archeologie. Sociale en eco nomische achtergronden van de bij belteksten kunnen duidelijker wor den, bijvoorbeeld de verhouding tus sen agrarische en stads-bevolklngs- delen. tussen cultuurlandbewoners en mensen die nog als nomaden leef den. Er zijn een aantal technieken in ontwikkeling, die een directe date ring van aardewerk, de meest fre quente vondst bij opgravingen, mo gelijk maken. Met hulp van de com- waarin opgenomen: De Rotter dammer, met Dordts Dagblad, Nieuwe Haagse Courant met Nieuwe Leidse Courant Uitgave: Trouw/Kwartet BV Hooldredacleur Jenze Tammtnga Directeur mg O Poslma HOOFOKANTOOR Poslöus 859 1000 AW Amsterdam W>t>autstraat t3> Amsie'dam tel 020-913456 teie* 13006 Postgiro 66 00 00 Bank Ned Credietbank Reheomgnr 23 00 12 574 Gemeentegiro Amsterdam XI1000 REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT Postbus 948 3000 AX Rotterdam tel 010-115588 (abonnementen en bezorging) iet 010-115588 (redectie) let 115700 (uitsluitend voor advertenties) WestNaak 4 Rotterdam REGIO DEN HAAG/LEIDEN Postbus 101 2501 CC Oen Haag lel 070-469445 (abonnementen en bezorging) tel 070-469445 (redactie) lel 070-468864 (uitsluitend voor advertenties) Parkstraat 22 Den Haaq REGIO NOORO'OOST-NEDERLANO (uitsluitend administratie) Postbus 3 8000 AA Zwoiie lei 05200-17030 Melkmarkt 56 Zwo«e Abonnementsprijzen: Por maand f 15 90 Per kwartaal 47,70 Por hall jaar f 95.40 Per jaar t 188.60 Ad*ertentetare*en oo aanvraag TeieIon.sche abonnementenopdrachten (ïie adressen boven) Opgave fam .ebenchten 9-19 30 van maandag l m vrijdag Op zondag van 18- 20 uur teief 020-913456 Opgave m. ni-adverteni.es let 020-936868 Of schr.ftei.jk aan Mm-Adv a'dei ng postbus 433 1000 AK AMSTEROAM Adresw iztgmgen u-tsHirtend schriftelijk aan onze Amsterdamse adressen Prof. dr. E. Noort puter kunnen grotere hoeveelheden scherven geklassificeerd worden. Op deze wijze kan de situatie van waaruit een bepaalde bijbeltekst spreekt, duidelijker beschreven wor den. Prof. Noort wees er overigens ook op, dat als de bijbeluitleg in dienst van de christelijke verkondi ging staat, het niet alleen gaat om een historische plaats- en zinbepa ling, maar om de geldigheid van Gods Woord in deze tijd. De exegese komt niet onder een historische methode uit, maar kan daarbij ook niet blijven staan. Zo kan de theologie alleen be dreven worden in de spanning tussen historisch en dogmatisch verstaan. Dr. Edward Noort, geboren 10 mei 1944 in Haarlem-Overveen, studeerde theologie in Amsterdam en Kampen en Semitische talen, oude testament en archeologie van het Nabije Oosten in Göttingen. In 1975 promoveerde hij daar magna cum laude. In Göttin gen was hij een tijdlang predikant en daarna wetenschappelijk medewer ker. In deze functie nam hij met stu denten deel aan opgravingen in Israël. DEN BOSCH (ANP) „Splitsing van het bisdom Den Bosch is heilloos", zegt vicaris-generaal J. van Laarho ven. De problemen van de Nederland se kerkprovincies worden daardoor niet opgelost. De kwaal is: gebrek aan collegialiteit onder de bisschoppen, aldus de vicaris tegenover het Bis domblad Den Bosch. Het bisdom Den Bosch omvat onge veer een kwart van de Nederlandse rooms-katholieken. Plannen voor splitsing zijn al zo oud als de weg naar Rome. Zowel bisschop Bekkers als de huidige bisschop Bluyssen wer den hiermee geconfronteerd. In 1969 gaf een commissie, met o.a. vicaris- generaal Van Laarhoven en ex-pre mier De Quay, het advies niet tot splitsing over te gaan. De organisato rische problemen werden toen opge lost door aanstelling van regionale vicarissen. Het bisdomblad besteedt andermaal aandacht aan een dreigende splitsing door de belangrijkste argumenten uit het advies van 1969 te publiceren. Een deling van het bisdom gaat al leen maar over aantallen, terwijl etc. allereerst een probleem is van kwali teit. DE >IÏBE P5$AABU» DE BIJBEL WUUB«OROV.»"UNG '.zakedltie 27,50 I schooled'!'8 l| Uitgeverij Emmaüs, Brugge VERKRIJGBAAR BIJ DE BOEKHANDEL Wijlen paus Johannes XXIII Van een onzer redacteuren AMSTERDAM Het maand blad „Vuur" van de charismati sche beweging meldt, dat paus Johannes XXIII, die in 1963 stierf, in tongen heeft ge sproken. Fred Ladenius, thans corres pondent van „Vuur" in Brussel, maar destijds werkend in het Vaticaan, had vaak gehoord, evenals anderen, hoe Johannes XXIII, na tijdens de eucharis tie in het Italiaans gesproken te hebben, zijn gebeden voort zette in een niet te identifice ren taal. Kort geleden luisterde Ladenius nog eens naar de op namen, die hij toen gemaakt had. Daarbij ontdekte hij met de kennis die hij nu van dit verschijnsel heeft, dat de paus dan in tongen bad. „Vuur" noemt het begrijpelijk, als dit verhaal juist is, dat deze paus zijn kerk op het hart bond te bidden voor een nieuw pink steren. Volgens hetzelfde blad had ook de huidige paus duide lijke affiniteit met de charis matische beweging, toen hij nog bisschop in Polen was. Jo hannes Paulus II vertegen woordigde toen in het Poolse episcopaat de Oase-beweging, een r.k. opwekkingsbeweging waarin ook tongentaai, profe tie en genezingen voorkwamen. Van een onzer redacteuren GENEVE De wereldraad van kerken heeft op zijn leden een beroep gedaan om 2,5 miljoen dollar (ca. 5 miljoen gulden) te verstrekken voor hulp aan de slachtoffers van de oorlog in Cambodja. De hulp is door de commissie voor interkerkelijke hulp aan vluchtelingen (Cicarws) toegezegd na een zeven daags bezoek van een delegatie van de kerken aan Phnom Penh. De grootste behoefte in Cambodja is aan voedsel. Het oecumenische team heeft vastgesteld dat rijstzendingen de plaatselijke bevolking bereiken. Behalve voedsel wil de wereldraad in samenwerking met de christelijke raad voor Azië hospitaalinrichtingen zenden voor drie ziekenhuizen en voorzien in de behoeften van enkele weeshuizen In de komende weken zal de eerste lading hulpgoederen uit een Aziatische haven worden verzonden. De zending omvat duizend ton rijst, 100 ton suiker. 50 ton melk. zes naai machines en kleding voor weeskin deren. Tegelijk vertrekt uit Europa per vliegtuig een zending ziekenhuisma teriaal. De verdeling van de goederen wordt in Phnom Penh verzorgd door een bureau van de wereldraad- Als waarnemer gaat dr Stuart Kingma naar Cambodja. Volgens het bezoek te am van de we reldraad is er op dit moment een verbetering in de voedseldistributie in Cambodja, nadat er begin dit jaar een ware hongersnood heerste. Het team had echter geen gelegenheid om de gebieden op meer dan 80 kilometer van Phnom Penh te bereizen en hun indruk is dat daar nog honger is. De ziekenhuizen zijn door de Rode Khmer practisch ontmanteld tenein de de westerse invloed in Cambodja te vernietigen. De machines van de bestaande farmaceutische industrie zijn over de hoofdstad verspreid. De produktie komt nu langzaam weer op gang. De kerken hebben besloten hulp te geven aan een groot weeshuis in Phnom Penh. Er verblijven daar 536 kinderen in de meest primitieve om standigheden. De meeste kinderen zijn tussen zes en 15 jaar oud. Het ontbreekt aan kleding en voedsel. Er zijn maar weinig geneesmiddelen, muggennetten en bijna geen speel goed. Het eten bestaat er uit hoog stens drie eetlepels rijstpap twee maal daags en een enkele keer een reepje vlees. Wat willen we met buitenkerkelij ken? voor evangelisatiewerkers, za terdag 3 november 10.15-16.30 uur, toerustingscentrum, Leusden (tel. 033-43244). Wie ben ik eigenlijk? vormings conferenties gereformeerde vrouwen, 5-6 november, Kerk en Wereld, Drie bergen óf De Drieklank, Paterswolde. Inl. tel. 02154-13366. Onze Jezusbeelden, 2-4 november, Den Alerdinck, Laag Zuthem (tel. 05290-541). Het Onze Vader-gebed, quakerre traite, 2-4 november, doopsgezind broederschapshuis, Elspeet. Inl. tel. 033-40612. Bij uitgeverij Loeb Van der Velden is de eerste volledige en ongekuiste Nederlandse vertaling verzorgd door Rob Schouten verschenen van het ln 1844 door A. Dumas geschreven boek „De drie musketiers". Het voorwoord is van Heere Heeresma. 455 blz. 29.50. Dichtbij, vertrouwen in bewust con tact. In dit boekje van 60 pagina's beschrijft Francis Urlings de hulpver lenende ontmoetingen met mensen in ernstige psychische nood. Uitg. De Toorts, Haarlem. Prijs: 14.—. Het huis op de heuvel van J. Black. Uitg. Bruna, Utrecht. 352 blz. 29.90. ROTTERDAM De voorganger van bisschop Simonis, mgr M. A. Jansen, heeft zijn adhesie betuigd aan de oprichting van een vereniging van pastoraal werkenden in het bisdom Rotterdam. Dit gebaar van de oud bisschop heeft de aandacht getrok ken, omdat de huidige bisschop van Rotterdam de oprichting van deze vereniging heeft betreurd. Bisschop Simonis vindt, dat de vorming van een priesterraad in het bisdom erdoor wordt gehinderd. Op de oprichtingsvergadering zei drs Th. Beemer, een van de initiatiefne- AMSTERDAM Het Spakenburgse initiatief om gebedssamenkomsten te houden tot overwinning van de kerkelijke verdeeldheid, speciaal bin nen de gereformeerde gezindte, krijgt een vervolg. Komende zaterdag zal er in Amsterdam een „gebeds- en ver- ootmoedigingsdag voor de eenheid" worden gehouden. In augustus was er in Spakenburg een dergelijke dag, die volgens de initiatiefnemer, de heer Klaas van Twillert Mzn. veel reacties uit het hele land heeft opgeleverd. Het is de bedoeling, dat er op nog meer plaat sen gebedssamenkomsten komen. Van Twillert (zelf christelijk gerefor meerd): „Niet dat wij direct een op lossing voor de verdeeldheid hebben, maar wij verwachten, dat al die grote problemen op het gebied van het ge loof en de geloofsbeleving opgelost kunnen worden door gebed en veroot moediging," De bijeenkomst zater dag wordt in de Eben Haëzerkerk aan de Lauriergracht gehouden en begint om hall elf en twee uur. mers, dat de bedoeling van de vereni ging vooral is, de onderlinge solidari teit van de pastores in het bisdom te versterken. Verder wil men opkomen voor collega's die in de knel gekomen zijn met zichzelf, hun werk of hun kerksituatie. Ook wil de vereniging een podium zijn voor pastoraal wer kenden om zich openlijk uit te kun nen spreken en kritiek te bundelen. Het opstellen van een beroepscode en het regelen van de rechtsposities be hoort ook tot de doelstellingen. Over de kerkopvatting zei drs Bee mer: „Wij zijn verknocht aan de ge loofsgemeenschap, aan het doorge ven van het evangelie van Jezus Christus en aan de mensen die bron nen van levend water zoeken. We zijn gehecht aan de zaak, waar de kerk voor bestaat. We zijn ook gehecht aan de episcopale structuur van de ge loofsgemeenschap rond een bis schopszetel. De kerk is voor ons meer dan een produktieonderneming, meer ook dan een welzijnsstichting, waarvan wij de werknemers zouden zijn." TELLEN EN WEGEN Eén van de eersten die vorige weel dinsdag bij het uitkomen van de resultaten van het onderzoek „Opnieuw God in Nederland" commentaar gaf was de heer Seef Konijn, catechese-deskundige van bisschop van Haarlem. Uiteraard boeiden hem in 't bijzonder de antwoorden op de vraag naar het godsbeeld en die naar de betekeniii van Jezus van Nazareth. Bij de eer v vraag kon men invullen achter de o items: ,,'n Persoonlijke God bestal „Er bestaat een hogere macht", „II a weet 't niet" of „God of 'n hogere macht bestaan niet". De uitkomst percentages is: 34%, 40%, 17% en 9 s: In 1966, bij de „Margriet-enquête" waren deze percentages: 48,34,13 4. Hieruit zou iemand kunnen afleiden dat het aantal keuze-atheïsten in deze 13 jaar met meer dan honderd procent gestege - is. Nu is het niet zo belangri j k om o te merken dat we dit wel wisten of konden weten, dat kan zelfs flauw zijn, maar wel kan men zich afvrag hoe zulke cijfers geïnterpreteerd dienen te worden. Meteen al stuite we dan op die eerste vraag: Bestaa i een persoonlijke God? Ik neem aai dat men deze vragen aan vertegenwoordigers uit alle lagen v|a ons volk gesteld heeft. Weten al dei* mensen iets van de problematiek achter de uitdrukking „een Z persoonlijke God"? Hoe zou de o uitslag eruit gezien hebben wanne< j( men gevraagd had: Is God voor u iemand of iets? Kan iemand mij zeggen wat men zich moet voorstellen bij „een hogere macht" r Speelt men hier niet al te gemakkelijk in op allerlei vlotte gezegden als: Er moet toch iets zijr De heer Seef Konijn was nog al optimistisch over de verschuiving van dit Godsbeeld. Hij zag hierin ei stuk ontwikkeling in het denken va de mensen. Maar hoe dan te verklaren dat juist die mensen van „er moet toch iets zijn" zich vaak 't meest thuis voelen bij wat traditioneel aandoende evangelisatielectuur of zelfs naar d EO luisteren. Voor mij is geloven in God allang iets anders geworden di je handtekening zetten onder een aantal eikehouten formules. Gelovr betekent voor mij meegaan met diP' beweging die bij de Tora begint en r die door Jezus onder ons op gang gebracht is. Meegaan, meedoen. Da| betekent voor een ieder wat anders Het is een op weg zijn, zich ermee verbonden voelen. Kiezen voor mensen in hun situaties vanuit watr gelezen en gehoord hebt in het F verhaal van Israël en Jezus. Zulke dingen zijn niet te vangen onder de*" vraag: een persoonlijke God of een L hogere macht. En zulke dingen tel jj niet, maar wegen op een bepaald ogenblik mee. Beroepingswerk NED. HERV. KERK Beroepen te Schipluiden de Vries, kand. te Driebergen^ ten: H. H. van Hunnik helm. Aangenomen naar Rijssen: J. vjj Wier te Kampen. Bedankt voor Dalfsen (toez.): L. Nell te Bolsward. (f GEREF. KERKEN (VRIJG.) Beroepen te Assen-Noord: R. TilP merman te Heemse; te Kampen: A.jli Hendriks te Amersfoort-Centrum. GEREF. GEMEENTEN IN NED. Beroepen te Elspeet: A. Wink te V nendaal. Jan Ruijter De voorganger en coördinator van Kritische Gemeente IJmond (KGl|r Jan Ruijter, zal zijn functie in l( gemeente neerleggen zodra een o volger is gevonden. Deze stap wes bekend kort nadat Ruijter in el. interview met Hervormd Nederlai- had gezegd dat de KGIJ ook zond hem kan draaien. Deze groep die lid - van de landelijke basisbeweging w min of meer rond zijn persoon oi staan en bleef doorgaan ook na h huwelijk van Jan Ruijter, waardo er een formele breuk met de bisschi van Haarlem was gekomen. In tié^ jaar bleek de KGIJ een zeer vits broedplaats van actiegroepn en po 'f tieke discussies, zowel in de plaats lijke politiek (Hoogovens) als op la delijk en zelfs internationaal vlak. werd een sterke band bewaard tusst 't' viering en actie. In al die jaren w Ruijter de enige „fulltimer", met e< d kring van vrijwilligers en enkele Q deeltelijk vrijgestelden. Jan Ruijt j acht nu de tijd rijp, zowel voor r) gemeente als voor hemzelf, dat beit een nieuwe start maken. Het is n< niet bekend op welke wijze en m r£ wie de Kritische Gemeente IJmoif de vacature zal gaan opvullen. Jan Ruijter heeft nog geen vasl lijnde toekomstplannen voor zichzi WARSCHAU - Een ratoms katho lieke priester is volgens dissidente kringen in Polen veroordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar en een boete van ongeveer 20.000 gulden we gens het bouwen van een kerk zonder vergunning. De priester, Adam Mi- chalsky, werd vorige week veroor deeld. Hij was daar niet zelf bij aan wezig, omdat hem eerst te verstaan gegeven was dat de zaak zou worden verdaagd. MOSKOU De Hongaarse kardi naal Lekai ls een warm onthaal ten deel gevallen in de sowjet-republiek Litauen, waar hij een officieel bezoek brengt. In Kaunas kwamen 10.000 10 ,d mensen naar het seminarie en 6O.0f,t mensen kwamen met bloemen na jr, de kathedraal. In Wilna, de hooi tl stad. waren ook massa's mensen de been. UTRECHT De basisbewegii st van kritische groepen en gemeenti >n in Nederland heeft in samenwerk» r met de agogisch-theologische opl( - ding in Utrecht een „paarsboek" ui gegeven dat als ondertitel draag Verslag van Aktie rond „200 St.-Janjj De gestencilde uitgave bevat een mül of meer chronologisch verslag vaMi alle activiteiten tijdens de bezettin door 200 Syrisch-orthodoxc christ nen van de St.-Jans-kathedraal V

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 2