urkije op de rand
an kabinetscrisis
Zwarte Zuidaf rikaanse
vakbond wint geschil
zcc
Armeniërs vormen een tragische minderheid
weinig aandacht
ior vluchtelingen
Hoorn van Afrika
Bootvluchtelingen uit Vietnam.
«1
issentijdse verkiezingen voor vijf zetels
Nieuwe stroom vluchtelingen naar Thailand
Stort uw bijdrage op gironummer 29.14.600,
t.n.v. Stichting Comité Hulpverlening Zuid-Oost-Azië,
Postbus 1527, tel. 050-777428 9701 BM Groningen
Fidel Castro
krijgt ovatie
na rede in VN
Moskou hekelt
actie Amnesty
f^anese burgeroorlog brengt bevolkingsgroep in de knel
1 ibdag 13 oktober 1979
BUFTENLAND
trouw/kwartet
7
X
■JaRA (Reuter, AP, AFP) Een klein aantal Turkse kiezers beslist morgen over het lot
de sociaal-democratische regering van premier Bulent Ecevit. Het gaat om tussentijdse
iezingen voor vijf zetels in het Turkse Lagerhuis die vacant zijn geworden door het
lijden van evenveel parlementariërs.
itie en regeringspartijen in het
ïnt. dat 450 zetels telt, houden
vrijwel in evenwicht. De oppo-
,'le gerechtigheidspartij van
beschikt momenteel over 224
i tegen 221 voor de regeringspar-
de vijf zetels die op het spel
behoren er drie aan de opposl-
twee tot de regeringspartij. Het
district bij de verkiezingen is
waar regering en oppositie
in evenwicht houden. Zou de
van Demirel dit district in de
wacht slepen, dan is het lot van de
regering Ecevit bezegeld. De Gerech
tigheidspartij heeft dan nog maar één
loslopende parlementariër nodig om
aan de helft plus één van het aantal
stemmen te komen in het parlement.
Dergelijke overlooppartijen zijn in
het Turkse parlement schering en
inslag.
Duister
Als Ecevit valt, dan is de politieke
leen onzer verslaggevers
pPHOL Afrikaanse vertegenwoordigers bij de Verenlg-
gties klagen er de laatste tijd over dat het vluchtelingen-
nissariaat van de VN en ook de internationale pers te veel
acht aan Zuid-Oost-Azië besteden. Omdat iedereen de
i vol heeft over de „bootvluchtelingen" vallen de groeien-
Iroblemen in de Hoorn van Afrika nauwelijks op.
toekomst van Turkije een duistere
zaak. De oppositie, die wordt gedomi
neerd door de Gerechtigheidspartij,
heeft tot dusver samengewerkt met
de uiterst rechtse Nationale Bewe
ging van kolonel Alpaslan en de isla
mitische Nationale Heilspartij van
Erbakan, maar of Demirel deze twee
clubs ook in een eventuele regering
wil hebben, is onduidelijk. Toen hij
dat in 1975 wel deed. was dat nietzo'n
succes. Aan de andere kant zou ook
de huidige premier Ecevit overwegen
met de Nationale Heilspartij te gaan
samenwerken om zijn positie te
schragen.
Behalve over de vacante zetels in het
Lagerhuis, vinden er morgen even
eens verkiezingen plaats voor een
deel van de Senaat. Hier staat pre
mier Ecevit er echter zo goed voor,
dat hij weinig heeft te vrezen van een
eventuele verschuiving. Bovendien
heeft de Senaat maar een indirecte
invloed op het politieke leven van
Turkse regeringen.
Geweld
ibied, dat bestaat uit Ethiopië,
'16, Soedan en Djiboeti, wordt
ïnteel belast door de aanwezig-
fan ruim een miljoen „ontheem-
een triest gevolg van de oor-
atie ter plaatse. De Ethio-
en Somaliërs betwisten elkaar
)gaden-gebied. De Ethiopiërs
n bij hun strijd door CXiba en de
t-Unie militair gesteund. Er is
inflict om de vroegere Italiaanse
ie Eritrea, die ooit door Addis
a werd geannexeerd, maar daar-
afhankelijk verklaard door een
dingsbeweging, die zelf ook
verdeeld is in elkaar bestrijden-
inten.
ids vele jaren stromen duizen-
luchtelingen Soedan en Somalië
n. Vooral het laatste land heeft
jelopen maanden grote aantal-
t de Ogaden moeten opvangen
lgens opgaven van de stichting
en in Nood, de Nederlandse af-
van de katholieke hulporgani-
Caritas, zouden zich thans in
ittjlië zo'n driehonderdduizend
r°l telingen bevinden. Deze men-
Uto jn ondergebracht in 22 kampen,
!rk ernstig gebrek heerst aan medi-
'b^org, onderwijs, kleding, tenten
ttele andere levensbehoeften.
98
etgering heeft vorige maand de
lan toestand afgekondigd, want het
ze is zelf straatarm en kan de
g ^telingen eigenlijk niet eens voe-
renDe voorraden voor 1980 zijn nu
i V ngesproken. Ook Soedan staat
tegenover de problemen
Ie ruim cjriehonderdenvijftigdui-
zend vluchtelingen uit Eritrea en de
Ethiopische provincie Tigre.
Opvallend is dat zeker de helft van de
„ontheemden" uit kinderen bestaat.
De woordvoerder van Mensen in
Nood, Ignaas Brekelmans, wijst erop
dat in sommige kampen, zoals Ali
Sabieh in Djiboeti, kinderen met
minder dan 85% van de bevolking
uitmaken. Omdat het totaal aantal
geregistreerde vluchtelingen in de
Hoorn zevenhonderdduizend be
draagt. betekent dit dat driehonderd
vijftigduizend jongens en meisjes
slecht gevoed, erbarmelijk gehuis
vest en zonder enig onderwijs op
groeien. Het onderwijsprobleem
wordt door de autoriteiten van de
drie gastlanden als het belangrijkste
en dringendste beschouwd.
Volgende maand starten Somalië,
Soedan en Djiboeti in samenwerking
met Mensen in Nood een grote cam
pagne voor schoolvoorzieningen ten
behoeve van de ontheemde kinderen.
In het kader daarvan zal een team
van de KRO voor de rubriek Brand
punt een film in de Hoorn opnemen.
Maar het is de bedoeling dat ook de
rest van de wereld kennis neemt van
een vluchtelingenprobleem, dat zeker
niet minder ernstig is dan het Zuid-
oostaziatische.
Daarbij komt dat de gastlanden van
hun kant wel degelijk proberen de
vluchtelingen sociaal en economisch
te integreren.
De campagne is gepaard gegaan met
veel geweld. Een kandidaat van de
Gerechtigheidspartij heeft zijn cam
pagne inmiddels met de dood moeten
bekopen. De regering heeft het leger
in staat van paraatheid gebracht om
eventuele gewelddadigheden de kop
te kunnen indrukken. Het politieke
terrorisme, dat sedert Januari van het
vorig jaar aan meer dan 2000 mensen
het leven heeft gekost, en de ernstige
economische crisis waarin het land
verkeert, zijn de voornaamste strijd
punten. Oppositie en regering geven
elkaar de schuld van de wantoestan
den in het land. Ecevit meent dat hij
de situatie geërfd heeft van zijn voor
ganger. oppositieleider Demirel. ter
wijl deze in omgekeerde richting
wijst.
Een militaire rechtbank in Ankara
heeft gisteren drie rechtse terroristen
ter dood veroordeeld wegens hun
aandeel in de moord op linkse tegen
standers. Een vierde kreeg tien Jaar
gevangenisstraf. De moordaanslag
vond plaats in oktober van het vorig
jaar. Toen het vonnis was uitgespro
ken riepen de veroordeelden uit:
„Niets kan de idealistische Jeugd te
genhouden."
BANGKOK (AFP, Reuter) Een
nieuwe stroom Cambodjanen is naar
Thailand gevlucht. De door honger
en ziekten gekwelde vluchtelingen
zijn verdreven uit het gebied Phom
Malal, dat wordt aangevallen door
Vietnamgezinde troepen. In deze
streek bevinden zich veel militairen
van de verdreven Cambodjaanse lei
der Pol Pot. Het merendeel van de
vluchtelingen bestaat uit vrouwen en
kinderen.
De regering in de Cambodjaanse
hoofdstad Phom Penh is een groot
scheepse aanval begonnen op de mili
tairen van Pol Pot. Volgens léiders
van de Rode Khmer zijn meer dan
550 mensen gisteren de grens naar
Thailand overgegaan.
In Parijs is bekend gemaakt dat in
Cambodja een nieuw leger wordt ge
vormd om zowel de Rode Khmer als
het Vietnamese leger te bestrijden.
Twee voormalige eerste ministers
van Cambodja hebben de leiding van
deze nieuwe partij met de naam Na
tionale Front voor de bevrijding van,
het Khmer-volk. De NFLKP heeft
zich ten doel gesteld de „onafhanke
lijkheid en neutraliteit van Cambod
ja te herstellen."
Langs de grens met Thailand is een
grote hulpactie op touw gezet. Elf
gebouwtjes zijn ingericht om 250 ton
voedsel te verdelen onder de uitge
hongerde Cambodjanen.
Op de foto: Twee Cambodjaanse
kinderen kloppen op de rug van
hun dode moeder, die is bezwe
ken tijdens de zware vlucht naar
Thailand. Vele vluchtelingen
komen om door honger of
ziekten.
door Hennie Serfontein
JOHANNESABURG De Nederlandse maatschappij Dura in Zuid-Afrika heeft 42 leden van
een zwarte vakbond ongeveer 41.000 gulden plus rente terug moeten betalen.De maatschappij
die al gedurende twee jaar een geschil voor het hof heeft lopen met de arbeiders moet ook de
kosten die de arbeiders gemaakt hebben betalen. De algemene vakbond van de arbeiders in de
westelijke provincie noemde de actie van de arbeiders een „klinkende overwinning".
BEIROET (DPA) Een deel van de
Syrische strijdmacht in Libanon is op
weg naar huis. Arabische diplomaten
in Beiroet spraken van een nieuwe
Syrische strategie: terugtrekking van
een groot deel van de 24.000 man
tellende strijdmacht uit Libanon en
hergroepering van de rest op enkele
strategische punten.
De maatregel zou vooral om reden
van binnenlandse politiek genomen
zijn: De Syrische regering wil voorko
men. dat de conflicten tussen religi
euze groeperingen, die ook" in het le
ger zijn doorgedrongen, in Libanon in
de openbaar treden.
Dura Construction. een dochter van
de Nederlandse multinational Dura
International BV, is betrokken ge
raakt bij een uitgebreid conflict met
zijn arbeiders en de vertegenwoordi
gers van hun vakbonden. De overgro
te meerderheid van de arbeiders zijn
lid van de niet geregistreerde onaf
hankelijke algemene vakbond van de
westelijke provincie.
Volgens de vakbond en de arbeiders
hebben er sedert 1977 een serie grote
conflicten plaatsgehad. Een groot
deel van de werknemers van Dura
deed mee aan een grote staking in
1977 en daarna werd het bedrijf be-
schuldgd van een oneerlijk beleid en
van het zonder reden ontslaan van
werknemers.
ADVERTENTIE
Meer geld voor meer hulp aan meer vluchtelingen.
Wij willen meer helpen. Helpt u ons. Alstublieft.
Het conflict bij Dura werd voor het
hof gebracht. De zaak zou worden
gehoord op 23 oktober in het opperste
gere chtshof in Kaapstad. Veertig ar
beiders eisten collectief een bedrag
van ongeveer 33.000 gulden (800 gul
den per arbeider).
Thuislanden
De zaak van de arbeiders, die alle
afkomstig zijn uit het thuisland
Transkei, gaat terug naar augustus
1977, toen zij uit drie districten in
Transkei werden weggehaald. Hen
was een loon beloofd van ongeveer
2.10 gulden per uur. Zij werden over
gebracht naar een bouwwerk buiten
Kaapstad in Atlantis. Hier kregen ze
een bedrag van ongeveer 1.5 gulden
per uur. Zij dienden onmiddellijk een
protest in bij de leiding van het be
drijf en vroegen hulp van hun
vakbond.
De arbeiders en de vakbonden hiel
den een bespreking met leden van de
Dura-leiding. Hierbij was ook direc
teur H. L. Stuart aanwezig. Het ge
sprek had geen resultaat. De Dura-
leiding stelde dat op het contract van
de arbeiders stond dat zij 1.55 gulden
zouden krijgen. De arbeiders zeiden
dat zij daar niets van af wisten en
verklaarden dat hen allen mondeling
een bedrag van 2.10 gulden was aan
geboden. Dura zei dat dit. een vergis
sing was. In hun ogen hadden de
arbeiders een mondelinge overeen
komst van 1.55 gulden. De arbeiders
van Dura hebben dit met nadruk
ontkend.
Aan het eind van het jaarlijks con
tract keerden de arbeiders terug naar
Transkei, zoals de Zuidafrikaanse
wet bepaalt. De kwestie was nog
steeds niet opgelost. Geen van hen
werd ehter weer in dienst genomen
door Dura. Ondanks het aandringen
van de vakbonden en de arbeiders
weigerde de Dura-leiding de schade-
eisen in te willigen. Vorig jaar hebben
de arbeiders de wet ingeschakeld.
Een paar weken geleden hebben de
advocaten van Dura hun collega's die
de vakbonden en de ar beiders verte
genwoordigden aangeboden een be
drag van ongeveer 6800 gulden te
betalen als het hof er niet bij betrok
ken zou worden. Dit is ongeveer een
vijfde deel van wat de arbeiders zelf
vroegen. De arbeiders verwierpen dit
aanbod en stelden met nadruk dat zij
geen regeling wilden die een lager,
bedrag dan was geëist zou Inhouden.
De maatschappij krabbelde terug
twee weken voordat zij door het hof
zou worden gehoord en stemde er in
toe de vergoeding te betalen nadat
eerder lagere bedragen waren afgewe
zen door de vakbond. De vakbond
had kritiek op Dura, omdat het zo
lang had gewacht en de „extreme
moeilijkheden" van contract-arbei
ders om een dergelijke actie te vol
brengen kende. „De halsstarrige hou
ding is nog meer onverklaarbaar, om
dat de moedermaatschappij beweert
dat het zich houdt aan de gedragsco
de van de EG", aldus de vakbond.
De vakbond waarschuwde dat het
zich bezig zou blijven houden met de
ar beiders van Dura en er voor zal
zorgen dat andere werknemers de uit
komst van het geschil te weten ko-
NEW YORK (Reuter, AP)
De Cubaanse leider Fidel Cas
tro heeft in zijn gisteren ge
houden toespraak tot de alge
mene vergadering van de Ver
enigde Naties geen gewag ge
maakt van de maatregelen
die de Verenigde Staten heb
ben ondernomen tegen Cuba
in verband met de aanwezig
heid van een Russische ge
vechtsbrigade.
„Ik ben niet naar ine assemblee
gekomen om kritiek uit te oefenen op
de aanvallen waaraan ons kleine, no
bele land sedert twintig Jaar bloot
staat. Ook ben ik niet gekomen om
onnodige bijvoeglijke naamwoorden
te gebruiken om in dit huis onze
machtige buurman te verwonden",
aldus de Cubaanse leider, die voor
het eerst in negentien Jaar in de Vere
nigde Naties sprak.
De Cubaanse leider sprak als verte
genwoordiger van de derde wereld.
Cuba is namelijk op dit moment
voorzitter van de organisatie van
niet-gebonden landen. Als zodanig
riep hij op tot een felle aanval op de
armoede in de derde wereld. Hij deed
een beroep op de ontwikkelde landen
mee te werken aan het scheppen van
een nieuwe economische orde. Castro
leek erop uit een serieuze indruk te
maken in zijn functie els leider van de
meerderheid van de arme, onderont
wikkelde landen In de Verenigde Na
ties. Onder luid applaus van deze
landen deed hij een beroep op het
rijke deel van de wereld de schulden
last van de ontwikkelingslanden
kwijt te schelden.
In verband met het bezoek van Fidel
Castro waren er ln en om het gebouw
uitgebreide veiligheidsmaatregelen
van kracht die de maatregelen bij het
bezoek van Arafat aan de VN even
aarden. Alle wegen naar het gebouw
waren afgezet. De Cubaanse presi
dent werd vervoerd in een kogelvrije
auto, begeleid door een zwaar escorte
van politieauto's plus een ambulan
ce. Scherpschutters waren overal op
de daken gestationeerd.
De Cubaanse president hekelde in
zijn toespraken de akkoorden van
Camp David en onderstreepte, op
nieuw onder luid applaus, de rechten
van de Palestljnen ln het Midden-
Oosten. Hij prees de revolutie in Ni
caragua en riep op tot onafhankelijk
heid voor Porto-Rico. Aan het slot
van zijn rede werd de Cubaanse leider
langdurig toegejuicht in de Algemene
Vergadering, die gedomineerd wordt
door de landen van de derde wereld.
De Amerikaanse VN-vertegenwoordi-
ger Donald McHenry bleef zitten toen
de vergadering hem onder het scan
derend roepen van „Fidel, Fidel" een
staande ovatie gaf.
MOSKOU, BERLUN (Reuter. AP)
De 8owjet-Unie noemt de deze week
begonnen campagne van Amnesty
International tegen de schending van
de mensenrechten in dat land een
weloverwogen poging om de geesten
te vergiftigen van de mensen die vol
gend jaar de Olypische Spelen in
Moskou zullen bijwonen. In een com
mentaar van het Russische persbu
reau Tass wordt op geen enkele ma
nier ingegaan op de door Amnesty
geuite beschuldigingen. Het com
mentaar voorspelt dat de bezoekers
aan Moskou er volgend jaar achter
zullen komen, wanneer ze geconfron
teerd worden met „de realiteit van de
verworvenheden van het ontwikkeld
socialisme", dat Amnesty ongelijk
heeft. Dat zal schade berokkenen aan
de naam van Amnesty, aldus Tass.
De Oostdultse Justitie heeft de deze
week ln het kader van de amnestie
vrijgelaten dissidenten Bahro en
Hübner verboden contact op te ne
men met instellingen en personen ln
het Westen. Het tweetal mag zich wel
vrij bewegen ln Oost-Berlijn.
James Dorsey
ROET Het Geheime Leger voor de Bevrijding van Armenië, dat de
ste jaren naam heeft gemaakt met een reeks aanslagen op Turkse
U imaten in Europa, omschreef vorig jaar november zijn doelstelling
th ,-olgt: herovering van het Armeense thuisland op het fascistische
iskerde leden van de vereniging be-
digden toen de Amerikaanse irilichtin-
nst CIA. de Turkse geheime dienst en
eldraad van Kerken ervan dat zij een
:ht van Libanese Armeniërs naar de
ligde Staten aanmoedigden. Die uit-
zou moeten leiden tot een verminde-
van de spanningen in dit gebied.
Libanon betreft heeft deze operatie in
geval niet het gewenste effect gehad.
maand raakten de Armeniërs op
ige wijze betrokken bij de burgeroor-
Libanon die voordien aan hen groten-
was voorbijgegaan. Gewapende bot-
im< n, ontvoeringen, willekeurige execu-
I? in het opblazen van huizen kenschet-
de vijandigheden tussen Armeense en
1311 mitische milities. De Armeniërs kon
ib
den een nieuwe bladzij toevoegen aan hun
geschiedschrijving, die toch al wordt geken
merkt door tragische gebeurtenissen.
Na de vijfde wapenstilstand konden belde
partijen in Libanon deze maand de voorlo
pige balans opmaken. In totaal stierven er
tachtig mensen een gewelddadige dood. Er
werden gemeenschappelijke patrouilles in
gesteld om de vrede te bewaren. De huidige
rust is echter bedriegelijk. Niet zonder re
den vrezen de Armeniërs in Libanon op
nieuw het slachtoffer te worden van een
maronitische ultroeiingscampagne.
Bondgenoten
Ruim twintig jaar lang waren de Libanese
falangisten onder leiding van Pierre Gema-
jel en de Armeense Tasjnak-partij nauwe
bondgenoten. Gedurende de Libanese bur
geroorlog poogden de Armeniërs zich van
de vijandelijkheden afzijdig te houden. Dit
werd hen echter niet in dank afgenomen.
Steeds vaker viel bij marionieten de klacht
te horen dat Armeniërs hun nationale plich
ten ontdoken. Bovendien toonde men zich
in Oost-Beiroet niet erg gelukkig met een
250.000 man tellende enclave dat zich poli
tiek neutraal wenste op te stellen.
Tot aan het begin van de Libanese burger
oorlog verkeerden de Armeniërs in een ver
houdingsgewijs begunstigde positie. In
meer dan zeventig scholen werd Armeens
onderwezen en Beiroet huisvestte de enige
Armeense universiteit in de verstrooiing.
De Armeense cultuur gedijde in het fragiele
voor-oorlogse confessionele evenwicht van
Libanon en de Armeniërs mochten zelfs vijf
vertegenwoordigers naar het parlement af
vaardigen. Economisch wist de Armeense
gemeenschap in Libanon een bestaan op te
bouwen dat ver boven het landelijke gemid
delde lag.
Dialoog
Twee principes bepaalden de standpunten
van de Armeense gemeenschap tijdens de
burgeroorlog. Libanon kan volgens hen als
natie alleen overleven door broederlijke be
trekkingen met de Arabische staten te on
derhouden. De binnenlandse problemen
wilden zij graag door een vreedzame dia
loog opgelost zien. Net als minderheden
overal ter wereld zochten zij hun bescher
ming bij de steeds zwakker wordende cen
trale overheid en weigerden zij zich bij
welke partij dan ook aan te sluiten.
Deze houding werd hun met name ln hét
maronietische Oost-Beiroet niet in dank
afgenomen. Op de hoofdkantoren van de
rechtse partijen wijst men erop dat de Ar
meniërs van de Franse koloniale heersers
de Libanese nationaliteit ruim dertig Jaar
geleden kregen om de maronietische over
heersing in het land te versterken. Daarom
dienden de Armeniërs, toen Libanon door
linkse moslems veroverd dreigde te worden,
zij aan zij met hun christelijke broeders te
vechten. Neutraliteit was echter de enige
manier voor de Armeense leiders om een
uiteenvallen van hun gemeenschap te voor
komen.
Tot begin verleden Jaar leken de Armeniërs
in Libanon redelijk veilig alle gevaren te
kunnen omzeilen. Vaak verleenden zij aan
wie het nodig had humanitaire hulp. Begin
januari was het de maronieten echter te
gortig en gingen zij tot de aanval over. Dory
Chamoen, een van de leiders van de Natio
nale Liberale Partij, beschuldigde de Arme
niërs van „onverantwoordelijkheid" en „ge
brek aan vaderlandsliefde". Zijn vader, Ca-
mille Chamoen, voormalig president van
Libanon dwong Armeense winkeliers en za
kenlui protectiegeld aan de partij te beta
len. Wie weigerde kon verwachten dat zijn
onderneming opgeblazen zou worden.
Berovingen
De spanningen tussen maronieten en Arme
niërs liepen het hoogst op tijdens de botsin
gen tussen de maronieten en Syrische een
heden van. de Arabische vredesmacht ln
Libanon. Begin oktober verleden Jaar stier
ven verschillende Armeniërs, toen maronie
ten een verrassingsaanval op de Syriërs
lanceerden. Armeense militlaleden poog
den de volgènde dag een nieuwe maronieti
sche aanval op de Syriërs vanuit de Ar
meense wijk te voorkomen. Drie dagen later
verschenen de maronieten met tanks en
artillerie opnieuw in de Armeense wijk met
de mededeling dat zij de strijd tegen de
„Syrische bezettingsmacht" zouden voort
zetten. De maronieten geneerden zich niet
Armeense bezittingen leeg te roven en te
vernietigen.
De mislukking van de maronietische aan
vallen werd in pamfletten aan het feit gewe
ten dat de Armeniërs hen ,4n de rug hadden
aangevallen". De maronieten vielen daarop
een Armeens klooster aan waarin familie»
een toevlucht hadden gezocht en vernielden
een monument dat de volkerenmoord op de
Armeniërs in 1915 herdacht. Pierre Gemajr-
el verontschuldigde zich voor deze voorval
len die hij ln de schoenen trachtte te schui
ven van „onverantwoordelijke elementen".
Met de laatste ronde van gevechten tussen
maronieten en Armeniërs verleden maand
zijn de problemen in Oost-Beiroet ver
scherpt. De maronietische leiders worden
steeds wantrouwender naarmate zij door
het Syrische en het Libanese leger in het
nauw worden gedreven. De maronieten heb
ben Oost-Beiroet reeds van Palestljnen en
moslems gezuiverd. Een evacuatie van de
Armeniërs zou de maronieten een stap dich
ter brengen bij het Ideaal van een zuiver
maronietische staat
ADVERTENTIE
