ègenplan PvdA voor
7.000 arbeidsplaatsen
I
WD brengt papieren tijger in stelling
Kabinet geeft, niet toe
panningen over kernwapenbeleid
i tyD wil een miljard extra bezuinigen
Si
'Doorsnijden van
zilveren koorden
duurt nog even'
De grote
mattigheid
'Slochteren'
groter
dan verwacht
tnii ;DAG 11 OKTOBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H S 9
orize sociaal economische redactie
N HAAG De PvdA heeft gisteren in de Tweede Kamer een tegenplan voor het
eP toetsbeleid ingediend. Het plan moet volgend jaar voor 17.000 extra arbeidsplaatsen
gen. De WD heeft daarentegen een serie voorstellen gedaan om in 1980 ruim een miljard
den extra te bezuinigen. CDA en D'66 toonden zich, in het grote najaarsdebat over het
iringsbeleid voor het volgende jaar, zeer ontevreden dat het kabinet de Hofstra-voorstellen
'in£
fee zuivering van belastingen voor inflatie niet wil overnemen.
PvdA wil 870 miljoen gulden be
igen op de door het kabinet be-
uitgaven, en daarnaast voor 880
oen op andere terreinen extra uit-
De bezuinigingen kosten wat
idsplaatsen, maar de hogere uit-
sn op andere terreinen leveren er
r op, zodat een netto effect van
arbeidsplaatsen ontstaat,
rts komt de PvdA met een extra
-idsplaatsenplan van 10.000, te
leien over allerlei werkterreinen
ksgezondheid, onderwijs, crm, be-
fsvoorlichting. verzorgingsdien-
in de landbouw, openbaar ver-
uitbreiding arbeidsbureaus en
oling volwassenen). Dit arbeids-
itsenplan kost vijfhonderd mil-
gulden.
irts komt er in het PvdA-plan geld
r vijfduizend arbeidsplaatsen uit
aftopping van prijscompensatie
inkomens van 45.000 gulden en
er in het bedrijfsleven, ingaande 1
volgend jaar, en vanaf 40.000 gul
bij de overheid ingaande 1 janua-
De opbrengst van deze aftopping
nt in eerste instantie ten goede
de werkgevers. Maar de PvdA wil
afromen via verhoging van de
nootschapsbelasting met een
cent.
spnjs
Ier wil de PvdA de gasprijs vol-
jaar niet met acht maar met vier
jt verhogen. Dat scheelt de schat-
j zeshonderd miljoen gulden, en
|*11 de PvdA goedmaken door het
ndeel in de gaswinning en de
rijzen voor gas te verhogen.
^PvdA wil de kortingen op sociale
leringen verder achterwege laten
len driehonderd miljoen) aan de
lere kant van het kas boek zouden
jemene WIR-premies voor inves-
[ngen nog verder kunnen worden
riderd (vierhonderd miljoen), en
i de inflatiecorrectie voor de loon-
ikomstenbelasting beperkt moe-
i blijven tot vijftig in plaats van
mtig procent voor inkomens hoger
1 rond 55.000 gulden.
met al komt de PvdA dan in haar
plan nog 360 miljoen gulden te-
Daarvoor wordt gedacht aan
i reeks mogelijke belastingverho-
iigen, zoals verhoging vermogens-
jasting naar acht promille, maatre
den om rente op spaarbiljetten aan
«der te belasten, schoonmaak in
■ekposten voor met name vooruit-
Kaalde premies ziektekosten, giften
Biatura, representatiekosten, en au-
s voor de zaak voor zover het om
ter kosten gaat dan nodig voor een
ide en goedkope wagen.
4or de 870 miljoen gulden bezuini
gingen denkt de PvdA aan mogelijk-
den als defensie (200), civiele verde
ling (20), 250 miljoen lenen in
its van zelf uitgeven voor 9500
iningwetwoningen, vertraging wa-
staatswerken (100), hogere gas-
js tuinbouw (300), voorschriften
voor warmtelsolatie (200). De 880 mil
joen voor nieuwe uitgaven zouden
gaan naar stadsvernieuwing (375),
subsidie energiebesparing glastuin
bouw (50), rentesubsidies voor export
(230).
VVD-voorstellen
Joekes (WD) deed een serie sugges
ties om in 1980 een miljard gulden
extra te bezuinigen, zodat de inflatie
correctie voor iedereen op honderd in
plaats van tachtig procent kan ge
steld, en bovendien de ruimte voor
bedrijfswinsten wat groter wordt. De
kinderbijslag voor het eerste kind
moet, ook in het nieuwe stelsel van
bijslagen, bevroren blijven. Dan kan
ook de bijslagpremie voor de werkge
vers iets lager. Rond honderd miljoen
gulden zou te halen zijn uit lagere
aanvangssalarissen voor nieuwe, jon
ge ambtenaren. De werkloosheidsuit
kering kan verlaagd van tachtig naar
zeventig procent voor jonge thuiswo
nende werklozen die geen kostwinner
zijn. In het onderwijs zouden werklo
ze leraren en onderwijzers op wacht
geld kunnen worden ingeschakeld
voor deeltijdwerk.
Een paar honderd miljoen valt te
halen uit hogere premie of lagere
rechten voor werknemers in deeltijd
werk, die nu voor een lage zieken
fondspremie een volledig pakket
rechten krijgen. Verder vindt de WD
de 450 miljoen van minister Albeda
(sociale zaken) voor de arbeidsmarkt
erg veel. Tot slot kan een bezuiniging
worden gehaald door de toestroom
van minder arbeidsgeschikte werkne
mers naar de WAO af te remmen.
Joekes stelde voor bedrijven en over
heidsdiensten te verplichten, min
stens vijf procent (thans twee) van
hun personeel te doen bestaan uit
minder validen.
'Hofstra'
Van Amelsvoort (CDA) en Engwirda
(D'66) willen dat het kabinet alsnog
overgaat tot „inflatie-neutrale" be
lastingen in de geest van de voorstel
len van prof. Hofstra. D'66 wil daarbij
hypotheken op eigen woningen ge
heel vrijstellen tot 300.000 gulden.
Van Amelsvoort wees er op dat hoge
inkomens nu vooral profijt hebben
vim de rente-aftrek, en dat dit bij
deze groep niet leidt tot meer. doch
slechts tot steeds duurder eigen wo-
ningbezit. Het CDA wil daarom maxi
malisering van de rente-aftrek als
„Hofstra" blijvend niet zo» doorgaan.
Rietkerk en Joekes (WD) daarente
gen hebben bij herhaling zo'n maxi
malisering al onaanvaardbaar
genoemd.
Van Amelsvoort wil precies in cijfers
weten van het kabinet WEt dan wel al
die negatieve gevolgen voor woning
bouw en woningbezit zijn, als „Hof
stra" zou worden doorgevoerd. Hij
had, eventils Engwirda, veel kritiek
op de surrogaatmaatregelen die het
kabinet in plaats van .Hofstra" heeft
genomen, met name voor bedrijven.
Als „Hofstra" niet doorgaat is het,
aldus de CDA'er „onontkoombaar"
dat in elk geval iets wordt gedaan
tegen „slimme lieden di» voor privé-
rekening handelen in huizen en met
de winst buiten de inkomstenbelas
ting blijven; dat wekt terecht er
gernis."
Niet alleen Kombrink (PvdA), maar
ook CDA en D'66 vroegen om maatre
gelen tegen verzwijging voor de be
lastingen van rente op spaarbiljetten.
Volgens Engwirda word; hierdoor wel
een paar honderd miljoen gulden be
lasting ontdoken.
PvdA en D'66 willen ook een progres
sief gas tarief, waarbij men dus per
kubieke meter niet minder, maar
meer betaalt naarmate het verbruik
hoger is. Van Amelsvoort bleek te
voelen voor verhoging van de benzi-
ne-accijns, niet met 4,35 cent per liter,
zoals het kabinet voorstelt, maar met
5.9 cent zoals in Belgié gebeurt
In de banken van de oppositie werd tijdens de algemene beschouwingen toch nog gelachen. PvdA-
fractieleider Den Uyl en zijn secondant Kombrink kijken opgewekt.
Vervolg van pagina 1
premier Van Agt gaf toe, dat er
rechtstreeks verband is tussen de
iwe atoomwapens in West-Europa
Salt n „Dit betekent", zei hij, „in
:reto dat de Nederlandse regering
niet onvoorwaardelijk zal binden
m de besluiten om in West-Europa
euwe atoomraketten in te voeren
als het lot van Salt H niet vast
lat.
vragen van oppositieleider Den
I (PvdA) weigerde Van Agt echter
zeggen, dat ook een voorwaardelij-
beslissing in dat geval uitgesloten
lzijn. Verwacht wordt, dat Den Uyl
indaag in een motie op dit punt
lidelijkheid zal vragen, ook wat be-
ift het officiële CDA-standpunt
(rover.
gezien van Salt n benadrukte pre-
ler Van Agt dat het kabinet zich
et gebonden voelt om pas over de
euwe atoomwapens te besluiten,
dat eerst met de Russen gepraat is
er beperkingen op dit terrein, zoals
linkse fracties en een deel van het
>A willen. Hij bestreed de PvdA-
lie dat de in februari door de Ka-
er (CDA plus linkse fracties) aange-
imen motie op dit punt zou dwin-
n tot een dergelijke volgorde. „On-
rhandelingen kunnen slechts func-
►neren op basis van sterkte over en
eer," aldus Van Agt. Tevoren had
zijn grote bezorgdheid uitgespro-
n over de groeiende Russische
ermacht aan atoomwapens die op
est-Europa gericht staan.
ui Agt zei wel. dat een eventueel
ïsluit tot invoering van de nieuwe
AVO-atoomraketten er niet toe
tag leiden, dat het totale aantal NA-
O-kemkoppen in Europa vermeer-
ert en voorts dat het nieuwe aantal
ingepast moet kunnen worden aan
mogelijke resultaten van wapen-
fheersingsoverleg Hij noemde dit
(n reële mogelijkheid gezien het
Idsverloop tussen het prvncipebe
ult (december aanstaande) en de
atelijke invoering van de nieuwe ra
tten (in 1983)
Afrika kan beginnen. Hij bestreed de
visie van de PvdA-fractieleider Den
Uyl, dat Nederland unieke mogelijk
heden tot een boycot heeft nu Zuid-
Afrika door het wegvallen van de
oliestroom uit Iran, aangewezen is op
de vrije oliemarkt, met name in Rot
terdam.
De vrije markt bestaat alleen maar
uit een serie telefoons en telexen
waarmee de oliehandelaars zaken
doen, de olie behoeft helemaal niet in
Rotterdam aanwezig te zijn. Neder
land is hierdoor niet in een positie ten
aanzien van de olie meer te doen dan
enig ander land in Europa. Deze zaak
moet in de Europese Gemeenschap
en de Verenigde Naties behandeld
worden, aldus Van Agt.
Van Agt benadrukte dat er tekenen
zijn dat blanken in Zuid-Afrika, on
der wie premier Botha, in toenemen
de mate de noodzaak inzien het heer
sende politieke patroon te doorbre
ken. Concrete stappen op dit punt
moeten worden aangemoedigd zij het
dat het hier slechts om een verzach
ting van het apartheidsstelsel gaat.
Hij bestreed dat het Nederlandse be
leid tegenover Zuid-Afrika zou zijn
verslapt.
Van Agt kondigde aan dat verdere
behandeling van de sanctiewet, die
economische dwangmaatregelen te
gen andere landen mogelijk maakt,
uiterlijk binnen een maand in dè Eer
ste Kamer kan doorgaan. Minister
van Aardenne had problemen met de
wet. gezien de schade die aan Neder
landse ondernemingen kan worden
berokkend.
Van onze parlementsredactte
DEN HAAG Het doorsnijden van
de „zilveren kooiden" tussen kerk en
staat zal nog enige tijd vergen. Pre
mier Van Agt zei gisteren in de Ka
mer. dat de betrokken departemen
ten nog overleg plegen over de wijze
waarop de overkeid de oude rechten
van de kerken zal afkoDen.
Het gaat hier on financiële verplich
tingen van de overheid in de vorm
van sociale en pensioenuitkeringen
aan geestelijk ambtsdragers.
De regering koestert al Jaren lang het
voornemen deze rechten af te kopen,
maar een regeling is nog niet tot
stand gebracht
DEN HAAG - De strijd
tegen het spook van „de
grote mattigheid". Zo kun
je de algemene beschou
wingen in de Tweede Ka
mer dit jaar typeren. De
bezweringsformules en
geestverdrijvende wapens
mogen onderling verschil
len, iedereen is het erover
eens dat het spook, voor we
de jaren '80 binnengaan,
moet worden verjaagd.
De oppositie wil dat het liefst zelf
doen. staat zelfs te popelen. In
haar ogen zit het spook achter de
regeringstafel. „Het kabinet is een
waarheidsgetrouwe afspiegeling
van de sfeer van ontmoediging in
de samenleving," zegt Terlouw
van D'66.
Ontmoediging en defaitisme?
Lubbers (CDA) en Rietkerk (WD)
ontkennen niet dat het spook
rondwaart, maar volgens hen
heeft het geen bestaansrecht. „We
gaan toch de jaren tachtig In met
een uitzonderlijk hoog welvaarts
niveau," roept de CDA'er uit. „We
leven in een bevoorrecht land,"
constateert de WD'er.
Reden voor ontevredenheid en de
faitisme? „Nee," bezweert Lub
bers. „Het defaitisme is voor de
reactionairen, de moedeloosheid
voor de behoudzuchtigen". Vol
gens de christen-democraat „zijn
wij gegroeid tot een hoog ontwik
kelde, ruim geschoolde, democra-
Usche en zeer welvarende samen
leving, erfdeel van Inspanningen
uit het verleden met alle mogelijk
heden er iets goeds van te
maken".
We mogen van Lubbers dus niet
mopperen. Maar waarom wordt er
dan toch gemopperd? Terlouw
probeert de oorzaken daarvan op
te sporen. .Als de Nederlanders,
van wie de meesten persoonlijk
baden in weelde, het met de sa
menleving niet meer zien zitten,
dan is dat niet uitputtend te ver
klaren met de duurder wordende
Jenever of een hoog begrotingste
kort. Dan moet er nog een andere
dan een economische malaise zijn.
Dan is er gebrek aan perspectief,
inspiratie en geloof in de innerlij
ke kracht van de verzorgings-,
staat".
Zure melk
Voor die malaise stelt de D*66'er
het kabinet verantwoordelijk. Het
kijkt, zegt hij, tegen de toekomst
aan als tegen een glas zure melk
dat moet worden opgedronken.
„Juist als er een sfeer van malaise
en ontmoediging over de samenle
ving hangt, moet de regering in
spireren en perspectief bieden en
niet klagen, zoals de premier doet,
dat 't allemaal zo moeilijk is".
door Hans Goslinga
Ds. Abma
Een typisch opppositiegeluld?
Ook dominee Abma, immer mild
in zijn oordeel, werpt het kabinet
onder veel hemelwaartse blik
ken verwijten voor de voeten,
waarbij hij een nieuw woord intro
duceert: mattigheid. „Het pleit
voor matigheid is vol mattigheid".
zegt hij. De troonrede vergelijkt
hij met „een slap preekje, dat ver
maande tevreden te wezen met de
hoge welvaart die al ten deel viel".
De SGP'er had bij het kabinet
graag wat meer veerkracht en vin
dingrijkheid gezien, maar Van Agt
en de zijnen verantwoordelijk stel
len voor de malaise doet hij niet.
Hij ziet andere oorzaken, liggend
in „de uitbundigheid" van de ja
ren zestig. „Is de levensstijl door
die uitbundigheid, om niet te zeg
gen losbandigheid, niet mede de
oorzaak van de moeilijkheden
waar we nu mee te kampen
hebben?"
Abma predikt soberheid en pleit
voor een wezenlijke mentaliteits
verandering tot geestelijke weer
baarheid. Noodzakelijk volgens
hem voor het waarachtig welzijn
en het voortbestaan van ons land
in de grote verwarring der tijden.
„Laat de jaren tachtig de jaren
van de ingetogenheid zijn," zegt
hij.
Nationaal plan
Verwarring der tijden? Niet voor
de GPV'er Verbrugh. Met de Pre
diker zegt hij: „Wat geweest is. dat
zal er zijn. Er is niets nieuws onder
de zon. Hij signaleert overeen
komsten met de jaren '30. Dat de
kablnetten-Colijn er toen niet in
slaagden Nederland er bovenop te
helpen, kwam omdat zij volgens
Verbrugh een groot nationaal plan
misten.
..Het ergste was." zegt hij. „dat
Colijn waarschijnlijk niet eens be
greep dat hij dat miste. Geldt dat
ook niet voor dit kabinet?" vraagt
hij zich af. „Of denkt het in ver
gaande zelfoverschatting dat Be
stek ,8*1 het grote ideaal is voor de
Jaren tachtig?" Nu. voor Verbrugh
is het dat niet. Of een nationaal
plan. of het kabinet valt binnen
een Jaar, voorspelt hij.
Bij alle somberheid over de mat
tigheid. die al dan niet het kabinet
wordt aangerekend, toch een op
merkelijk optimisme bij de poli
tieke voorgangers over de moge
lijkheden om uit het moeras te
klauteren en de „dreigingen en
uitdagingen" van de jaren '80 te
gemoet te treden Al wil de een het
nieuwe decennium ingaan met
Van Agt plus nationaal plan. de
ander zonder Van Agt en met ei
gen plan.
De dreigingen? Oliesjeiks, kern
energie, atoomwapens, wild west
van pressiegroepen, grenzen van
de groei. Een vertrouwd rijtje.
Maar de politici hebben nieuwe
dreigingen ontdekt: de chips en
omroepsatellieten en de ver
vreemding van de burger. Ria
Beckers ziet de vervreemding van
de moderne mens als het meest
wezenlijke element van de crisis in
de Westerse samenleving.
„De mensen trekken zich terug op
zichzelf en zoeken het in afleiding
en verstrooiing. De reclame speelt
daarop in: neem het er eens van.
gun het Jezelf, je hebt het ver
diend."
De leuzen van de jaren tachtig,
zegt ze. waar de WD al profetisch
op vooruitliep met: „Gewoon Je
zelf zijn".
Bureaucratie
Terlouw heeft het over „de saaie,
grijze verzorgingsstaat, waarin
materieel veel bereikt is, maar die
in spiritueel opzicht initiatieven
dooddrukt in bureaucratie, hiërar
chie en fantasieloosheid." De ver
eenzaming en vervlakking moeten
plaatsmaken voor bezinning op
wat meer de moeite waard is en
voor gemeenschapszin.
Den Uyl (PvdA), de dreiging van
de micro-electronica schetsend,
zegt: „Wat ons het meest bedreigt
is het verloren gaan van het besef
van mensen dat hun stem telt en
dat zij invloed kunnen uitoefenen
op ontwikkelingen die gaande
zijn." Een adequaat antwoord op
de problemen van de jaren tachtig
kan, volgens hem, alleen gegeven
worden op grondslag van een
sterk democratisch bewustzijn.
En door een tweede kabinet-Den
Uyl, zal hij erbij gedacht hebben.
Vervolg van pagina 1
Het kabinet wil deze bezui
niging doorvoeren „tenzij ernstige
technische moeilijkheden zich voor
doen, waardoor dat feitelijk niet uit
voerbaar zou zijn." Tahns is de pre
mie ziekenfonds een vast percentage i00n0V6rl6£
van het loon, en zijn part-timers voor
een geringe premie toch volledig ver
zekerd.
De WD kreeg verder de toezegging
dat bij het prijsbeleid voor 1980 be
drijven achterstanden, die zij in 1979
hebben opgelopen door beperkingen
in het doorberekenen van kostenstij
ging in hun prijzen, „gefaseerd" zul
len mogen worden Ingehaald.
Het kabinet bekijkt verder of niet-
kostwinners een lagere sociale uitke
ring zouden moeten krijgen dan kost-
winnes. „De grondgedachte hiervan
hebben wij in positieve overwegimg,"
aldus Van Agt. Hij noemde het een
bezwaar dat Jonge alleenstaande uit
keringstrekkers nu soms meer krij
gen dan werkenden met een gezin
achter zich. Van Agt liet nog in het
midden welke uitwerking gegeven zal
worden aan de verlaagde uitkeringen
voor niet-kostwlnners. Het kabinet
schuift deze zaak in elk geval.niet op
de lange baan".
Voorts wordt door het kabinet „ern
stig overwogen onder zekere voor
waarden de bevriezing van de kinder
bijslag voor het eerste kind te hand
haven". Die voorwaarde is, aldus Van
Agt, dat hierdoor de koopkracht van
inkomens tot modaal niet door de
nullijn zakt. Verder zegde de premier
toe dat het kabinet gaat praten met
de bonden van ambtenaren over de
verlaging van de hoger opgeleiden
zonder beroepservaring. Ook bekijkt
het kabinet hoe werkgevers, al dan
niet met wettelijke dwang, kunnen
worden gestimuleerd meer gedeelte
lijk arbeidsongeschikten in dienst te
nemen of te houden.
Over het komende loonoverleg zei
Van Agt, dat de werkgevers bereid
moeten zijn te praten over korter
werken, dat de vakbeweging nu de
nullijn moet blijven nastreven, en dat
het kabinet wat wil doen aan VAD en
wettelijke regeling voor arbeidsom
standigheden. „Veranderingen in de
arbeidsduur en herverdeling van ar
beid zijn voor de Jaren tachtig te
belangrijk om niet nu al in het over
leg te betrekken," aldus Van Agt.
Ook geleidelijke invoering van een
vijfploegendienst moet in de studie
worden opgenomen, waarbij met
name gelet moet worden op de finan
ciering ervan, en of er voldoende aan
vullende arbeidskrachten te vinden
zijn. „Dat vereist zorgvuldige afwe
ging en bijzondere aandacht," aldus
Van Agt.
De premier liet zich inhoudelijk niet
uit over de verdere kortingen op soci
ale uitkeringen, waarover CDA-frac-
tieleider Lubbers nogal negatieve ge
luiden heeft laten horen. Het kabinet
bestudeert het zeer verdeelde SER-
advies hierover, was alles wat Van
Agt kwijt wilde.
Van Agt was ook niet enthousiast
gemaakt door oppositieleider Den
Uyl voor forse nivellering van de ho
gere inkomens. Met cijfers betoogde
de premier dat de afgelopen jaren al
behoorlijk genivelleerd is, en dat het
in de paar Jaar van zijn kabinet wat
dat betreft niet minder is geweest
dan in de laatste jaren van het kabi
net Den Uyl „De nivellerende ten
dens zet zich voort," aldus de
premier.
Hij noemde het verder „volstrekt ir
reëel" te beweren dat Bestek '81 heeft
gefaald. Evenmin wilde hij zeggen
dat Bestek een succes is. „De vruch
ten kunnen slechts geleidelijk na ver
loop van jaren zichtbaar worden,"
aldus Van Agt.
Evenals dinsdag Lubbers (CDA),
Rietkerk (WD), en Terlouw (D'66).
was de premier zijn betoog begonnen
met erop te wijzen dat Nederland
ondanks alle economische problemen
„een land is met een zeer hoog wel
vaartspeil. zowel voor actieven (wer
kenden) als niet-actieven (uitkerings
trekkers)". Er wordt gestreefd naar
„ernstige vooruitgang naar een recht
vaardiger samenleving, zowel in ma
terieel als niet-materieel opzicht. Dat
gebeurt creatiever dan het stelselma
tig creëren van de indruk dat in ons
land van alles mis is en niets wordt
gedaan om het beter te maken."
door Willem Breedveld
DEN HAAG Even leek het erop,
dat Den Uyl en Rietkerk deze week
tijdens de algemene politieke be
schouwingen in de Tweede Kamer
van stoel hadden gewisseld.
Weliswaar gaf de oppositieleider het kabinet er DtippGr
fors van langs. Hij verweet het zelfs een ver
trouwenscrisis te hebben veroorzaakt en zijn
voortvarende conclusie luidde, dat het heen
diende te gaan. Maar wie Den Uyl goed en
Lubbers nog beter beluisterde kon toch niet
aan de indruk ontkomen, dat de heren al een
mooi voorschotje hadden genomen op een mo
gelijke nieuwe coalitie van CDA en PvdA.
De liberale voorman Rietkerk restte daarom
weinig anders dan de rol van de „echte" oppo
sitieleider te spelen. Met lood in de schoenen,
dat wel. Had hij zich immers de afgelopen twee
jaar niet gespecialiseerd in het uitbundig prij
zen van het kabinetsbeleid en wel in die mate
dat Lubbers zich er meermalen over beklaagde
op deze manier wel gedwongen te zijn ïich
steeds kritischer ten opzichte van het kabi
netsbeleid te stellen?
luid-Afrika
fcuid
jfremu
er Van Agt vindt dat Nederland
alleen een olieboycot tegen Zuid-
Dit bespeuren van zovele overeenkomsten in
speeches van zowel Lubbers als Den Uyl is des
te interessanter, omdat beiden het beleid van
het kabinet-Van Agt tot uitgangspunt hadden
genomen. Daarmee werd bevestigd, dat er de
afgelopen maanden binnen het kabinet wel het
een en ander was gebeurd. Het was, om het in
de woorden van Den Uyl te zeggen, een kwart
slag naar links gedraaid en bijgevolg was de
WD tussen de wal en het schip terecht
gekomen.
Toch heeft Rietkerk zich in deze nieuwe rol
dapper geweerd. Op papier althans. Ferm kield
hij het kabinet voor. dat het van de Beitek-
filosofie was afgedwaald. Het belangrijkste ge
volg daarvan was dat de lasten van he; be
drijfsleven niet waren verlicht, maar Juist wa
ren verzwaard Bovendien had het kabinet zich
vergrepen aan de heilige koe van de WD, het
niet voor de volle honderd procent laten door
gaan van de inflatiecorrectie. De rendeiqents-
posltie van het bedrijfsleven was wederom
sluitpost op de rekening geworden en omdat te
verhinderen eiste de WD maar liefst een mil
jard gulden extra ombuigingen.
Merkwaardig genoeg was echter niemand in
politiek Den Haag erg onder de indrut van
Rietkerks philippica. Hoe anders was dat in de
dagen van Biesheuvel. Geheel volgens het
boekje loste deze oud-leider van de ARP aan
het eind van de jaren zestig zijn befaamde
schoten voor de boeg van het kabinet-De Jong.
Weliswaar veronderstelde de altijd vriendelij
ke premier dat het hier slechts om „saluut
schoten" ging, maar toch, de politieke tempe
ratuur liep op: zou de inflatiecorrectie nu wel
of niet doorgaan? Het ging uiteindelijk toch
door, maar het waren wel mooie momenten.
In vergelijking daarmee ziet het politieke
draaiboek van Rietkerk er maar armoedig uit.
Gisteravond al maakte premier Van Agt duide
lijk welke kant het op zou gaan. De wensen van
Rietkerk bleken de premier zeer dierbaar te
zijn. Hij zou zijn suggesties om tot meer bezui
niging te komen in positieve overweging ne
men. Hoeveel het zou opleveren? Dat kon de
premier nog niet zeggen. En uiteraard de infla
tiecorrectie zou gekortwiekt blijven.
Pover
Een pover resultaat voor Rietkerk en wel om
dat deze toezeggingen de WD geen stap dich
ter brengen bij het begeerde doel, namelijk
lastenverlichting voor het bedrijfsleven en vol
ledige inflatiecorrectie. Om te beginnen is het
kabinet sowieso al gedwongen de suggesties
van Rietkerk (verlaging van aanvangssalaris
sen, uitkeringen van niet kostwinnaar korten
en dergelijke over te nemen. Bestek *81 zal
namelijk op een essentieel onderdeel verstek
laten gaan en wel op het punt van de terugdrin
ging van het beroep op de sociale uitkeringen.
Het beleid dat voor deze bezuiniging wordt
ontwikkeld komt slechts uiterst langzaam van
de grond en het is nog maar zeer de vraag of
het tijdig voldoende beveiligingen zou ople
veren.
De suggesties van Rietkerk reiken derhalve
niet verder dan een opvullen van het bestaan
de Bestek en dat is wat anders dan extra
ombuigingen. Het bedrijfsleven zou dus nog
even moeten afwachten op meer lucht en de
liberale belastin betalers krijgen niet hun ge
rechtvaardigde inflatiecorrectie.
Zou Rietkerk echter voet bij stuk willen hou
den. dan brengt hij echter het kabinet in
gevaar. De consequentie daarvan is dat (gege
ven ook het voorschotje dat Lubbers en Den
Uyl al op de nieuwe coalitie hebben genomen)
de WD het verder wel kan vergeten. Aangeno
men mag worden dat Rietkerk een zo vergaan
de stap niet voor zijn rekening wil nemen.
Kwalijk
Het is hem echter wel kwalijk te nemen dat hij
zo weinig strijdvaardigheid aan de dag heeft
gelegd. De WD bracht een papleren tijger in
stelling en daarmee brengt zij de geloofwaar
digheid van het politieke bedrijf m hét geding.
Dat was in de dagen van Biesheuvel wel
anders.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De gasbel onder het
Groningse Slochteren blijkt groter
dan tot dusverre werd aangenomen.
Minister Van Aardenne (economische
zaken) heeft de Tweede Kamer giste
ren laten weten, dat de „reserves van
het Slochteren-gasveld met 150 mil
jard kubieke meter moeten wordentf
opgewaardeerd" (ter vergelijking: vo
rig Jaar bedroeg de gasproduktle in
Nederland een kleine honderd mil
jard kuub, voor binnen- en buiten
lands verbruik). Volgens Van Aarden
ne moet bijna 60 miljard kuub bij de
„opwaardering" worden beschouwd
als bewezen reserve.
De totale reserve in ons land bedroeg
per 1 Juli van dit jaar ruim 2200
miljard kubieke meter. In dit cijfer is
inbegrepen de ruim 20 miljard kuub,
die zich bevindt onder het Zuidwal-
land in de Waddenzee Ter bescher
ming van het milieu heeft het kabinet
(vooralsnog) geen toestemming gege
ven voor de winning van het gas
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De CDA-fractie in de
Tweede Kamer is verbaasd over de
beslissing van de minister Pais (on
derwijs) om volgend Jaar de huisves
tingstoelage voor kinderen van bin
nenschippers en kermisexploitanten
te laten vervallen.
Volgens het CDA betekent een maat
regel een enorme aanslag op de be
staansmogelijkheid van binnenschip
pers en kermisexploitanten.
