ajan haalt uit naar Europa
Rome en Londen bereid
raketten te stationeren
Cambodja vlucht massaal j
Vrijheid onder de Tsaren nog groter dan nu
Spanning loopt op
n noorden Libanon
Goesj Emoenim bezet
opnieuw Arabisch land
'Iran gaat
devalueren'
hmnesty International protesteert bij Sowjet-Unie
Fidel Castro
in New York
NDERDAG 11 OKTOBER 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
BLOES (Reuter. AP. UPI. AFP)
den van de ultra-zlonlstische bewe-
,g ..Blok der Gelovigen" (Goesj
(nim) hebben op de westelijke
_ianbever een stuk land bezet,
aan het Arabisch dorp Kadoem
jort De bezetters zijn inwoners
Kadoemlem, dat acht kilometer
noordwesten van Nabloes (het
Sichem) ligt.
jdagavond haalden zij de omhei-
g van hun nederzetting omver en
„den op het Arabische gebied
f aantal noodwoningen. Het Israë-
t leger verdreef hen niet. maar
terde hen over te halen te ver-
De Goesj Emoniem-leden hebben la
ten weten dat hun actie bedoeld is om
de regering te stimuleren tot annexa
tie van Arabisch gebied en vestiging
van Israëlische kolonies daarop. Vori
ge week heeft deze beweging identie
ke symbolische annexaties uitge
voerd in Ofra en Tekoah, eveneens op
de westelijke Jordaanoever. In die
gevallen traden de militairen wèl te
gen hen op.
De tweeslachtige houding van de au
toriteiten weerspiegelt verdeeldheid
in de regering van Menachem Begin
ten aanzien van nieuwe kolonies op
de westelijke oever. De meeregerende
Nationaal-Religieuze Partij heeft ge
dreigd uit te treden, als Begin die
kolonies niet toelaat. Maar een aantal
ministers, zoals bij voorbeeld Mosje
Dajan (buitenlandse zaken) en Ezer
Weizmann (defensie) vinden dat een
te groot veiligheidsrisico. Het voeren
van een actieve vestigingspolitiek
brengt Israëls relaties met de Vere
nigde Staten in gevaar en ondermijnt
de akkoorden van Camp David.
Maar ook in de eigen partij van de
premier, de Likoed. zijn aanhangers
van het „Blok der Gelovigen" aan het
werk. Hun leider. Eljakiem Heatzani,
zei onlangs in een interview voor de
Israëlische radio dat „hij goed zou
slapen, als de regering viel".
AATSBURG (ANP, AP, Europa zich zoveel mogelijk afzijdig
1 Reuter) In toesDra- moet houden van de problemen in
in tot de Assemblee van de het Midden-Oosten Hij leverde
,n tot ae AssemDiee van ae SCherpe kritiek op de recente verkla-
aad van Europa nebben de ring van het Europa van de Negen
raëlische ministe van bui- tijdens de Algemene Vergadering van
nlandse zaken Dajan en zijn ?e Verenigde Naties. Deze verklaring
T3„,toont aan dat de Europese landen het
jyptlSChe collega Boutros t,ussen Egypte en Israël tot stand
hall geheel tegenstrijdige gekomen vredesakkoord niet toejui-
lviezen gegeven over de rol Chen. Europa weigerde zelfs het ver-
e Europa zou moeten spelen dragjnet name te noemen, aldus Da-
r\jan. Terwijl de Israëlische aanvallen
|Jl het Midden-Oosten. 0p Libanon gehekeld werden, repte
■I de door Europa afgelegde verklaring
■k Israëlische minister meende dat met; geen WOord over de misdaden
EIROET (Reuter, AFP, AP) Binnen de christelijke ge-
tenschap in het noorden van Libanon zijn de spanningen
inieuw hoog opgelopen door de mededeling dat een tot
isver onbekende militie vijt aanhangers heeft gedood van
id-president Suleiman Franjieh, de machtigste man in het
lorden van dat land.
re ohangers van Franjieh zetten ets-
ren een groot aantal wegen in het
orden van Libanon af en ontvoer-
maar liefst 500 weggebruikers,
^den van Franjiehs milities en fa-
uiJgisten zijn al enkele dagen achter
op li bezig met ontvoeringen van poli-
ke tegenstanders. In Beiroet wordt
ireesd voor een grootscheepse uit-
Jn rsting van geweld. Franjieh stelde
ceB falangisten gisteren een ultima-
m: al zijn aanhangers moesten voor
t uur plaatselijke tijd worden vrij-
^0UMaten of alle gevangen genomen
angisten zouden worden omge-
icht.
•n|
reeks van ontvoeringen is een
lerdeel van een bijna anderhalf
oude vete tussen falangisten en
angers van Franjieh. In juni van
vorig jaar werd Franjiehs zoon
ly om het leven gebracht, met
v. kind en nog dertig aanhan-
De schuld van deze aanslag is de
in de schoenen gescho-
Aangenomen wordt dat de nu in
•en|t noorden van Libanon opererende
die zich „revolutionairen van
moorden" noemt, een onderdeel is
^^lide milities van de falangisten.
jelopen maandag kidnapten de fa-
ei igisten vijftig aanhangers van
)0,|anjieh ten noorden van Beiroet.
larop reageerden de aanhangers
odl» Franjieh onmiddellijk met de
las itvoering van 275 falangisten, waar-
het hek van de dam was. Door
inbuddeling van president Sarkis is
ortp aantal van de ontvoerden al weer
vrije voeten, maar dat heeft niet
akÈJeid tot een einde van de vijande-
t kheden.
._r
liden
bekendgemaakt voor een plan voor
de pacificatie van het zuiden van
Libanon. Dit voorziet in een uitbrei
ding van de vredesmacht van de VN
met 500 man. Voorts zouden twee
bataljons van het geregelde Libanese
leger in dit gebied gestationeerd moe
ten worden en zouden alle andere
gewapende elementen de streek moe
ten verlaten. De Verenigde Staten
zouden bereid zijn bij Israël aan te
dringen op medewerking aan de ont
binding van de militie van majoor
Haddad.
van de Palestijnse Bevrijdingsorgani
satie jegens de burgerbevolking van
Israël.
De enige bijdrage die Europa aan de
vrede in het Midden-Oosten kan ge
ven is de ondersteuning van de ak
koorden van Camp David. Dajan
noemde besprekingen tussen de PLO
en Israël ondenkbaar. De Israëlische
minister bepleitte voorts Europese
economische steun voor het Midden-
Oosten. terwijl hij ook een felle waar
schuwing liet horen tegen het doen
van nieuwe vredesvoorstellen.
De Israëlische en Egyptische minis
ter werden gisteren door de Raad
gehoord om een toelichting te geven
op het beleid van hun landen. De
politieke commissie van de assem-
blée zal in april volgend jaar een
rapport uitbrengen over de situatie in
het Midden-Oosten. De vergadering
stond onder voorzitterschap van de
Nederlander De Koster. Deze noemde
in zijn openingstoespraak de akkoor
den van Camp David een uniek en
bemoedigend voorbeeld.
Dajan en Boutros Ghali gingen met
elkaar in de slag "over de positie van
de Palestijnen bij het vredesoverleg
en over de status van de bezette ge
bieden. Dajan verklaarde dat het Is
raëlische leger de bezette gebieden
opnieuw zou binnentrekken als zou
blijken dat deze na een verleende
autonomie zouden veranderen in Pa
lestijnse guerrillabases. Boutros
Ghali wees er daarna op dat Israël
volstrekt geen recht zou hebben om
eenmaal autonome bezette gebieden
weer binnen te trekken. Desgevraagd
zei Dajan dat Israël niet verplicht is
in te stemmen met de vestiging van
een Palestijnse staat, waarop Bou
tros Ghali teruggaf, dat er in de ak
koorden van Camp David ook niets
staat dat dat verbiedt.
Dajan zei geen behoefte te hebben
aan veiligheidsgaranties van wie dan
ook voor zijn land. Ghali reageerde
hierop met de mededeling dat het
juist de Palestijnen zijn die garanties
nodig hebben. „Jullie Israëliërs kij
ken altijd op een egocentrische ma
nier naar de dingen. Nooit kijken
jullie eens naar de andere kant van de
grens", beklaagde hij zich. Dajan zei
nog dat hij vaker met de Palestijnen
had gepraat dan Egypte.
De Belgische minister van buiten
landse zaken Slmonet heeft Faroek
Khadoemi, een naaste medewerker
van PLO-leider Jasser Arafat, uitge
nodigd voor een officieel bezoek aan
België. Khadoemi zal ook een ontr
moeting hebben met de Europese
Commissie. In diplomatieke kringen
wordt verwacht dat het bezoek zal
leiden tot een opwaardering van de
status van het PLO-kantoor in Brus
sel dat tot dusver geen diplomatieke
status had.
NEW YORK (AFP.Reuter) -DeCu-
baanse president Fidel Castro zal
vandaag in New York aankomen
waar hij morgen als voorzitter van de
organisatie van niet gebonden landen
de vergadering van de Verenigde Na
ties zal toespreken. Hij zal in zijn
functie van president van Cuba een
onderhoud hebben met secretaris-ge
neraal Waldheim. Het zal de eerste
keer in bijna 19 jaar zijn dat Castro
de VN-vergadering toespreekt De
laatste keer was in 1960, toen hij een
rede van 4'/> uur hield.
>k in het zuiden van Libanon was
gisteren onrustig. De met steun
n Israël opererende militie van ma-
Haddad vuurde enkele uren ach-
een in de richting van Noorse een
den van de vredesmacht van de
renigde Naties. Berichten als zou-
n de Nepalezen onder vuur hebben
legen van Palestijnen werden ech-
tegengesproken.
middels is in Beiroet het raamwerk
ROME. LONDEN (AFP, AP)
Italië is bereid raketten
voor de middellange afstand
op zijn grondgebied te statio
neren als tegenwicht voor de
Russische SS-20. Ook Groot-
Brittannië zou daartoe bereid
zijn. Zoals bekend is West-
Duitsland alleen bereid deze
raketten op zijn grondgebied
toe te staan als ook andere
Westeuropese landen daartoe
bereid zijn.
Aangenomen wordt dat het Italiaan
se besluit en het begin van bereidheid
bij de Britten om Pershing 2 raketten
en kruisraketten op het eigen grond
gebied te stationeren ook de andere
landen van de NAVO over hun aarze
lingen zullen heen helpen. In decem
ber dient de verdragsorganisatie te
beslissen over de stationering van 572
nieuwe wapensystemen als tegen
wicht voor de Russische verplaatsba
re raket SS-20. waarvan ze er zo n
honderd hebben, en de Russische
Backfire-bommenwerper. waarvan er
negentig zouden zijn. De Sowjet-Unie
oefent momenteel druk uit op het
Westen om niet over te gaan tot de
invoering van de nieuwe middellange
afstandsraketten.
De Britse minister van defensie zal
binnenkort voorstellen 150 raketten
op Britse bodem te stationeren. Deze
raketten zouden verspreid "worden
over vijf bases.
Senaat
De Belgische minister van buiten
landse zaken Simonet heeft er giste
ren in New York op gewezen dat er
alleen beslissingen kunnen worden
genomen over de modernisering van
de tactische kernwapens indien de
Amerikaanse Senaat SALT II goed
keurt. Men mag van de Europeanen
niet verwachten dat ze nieuwe raket
ten op hun grondgebied toelaten, als
ze er niet zeker van kunnen zijn dat
de intercontinentale raketten be
perkt worden in het kader van het
tweede SALT-akkoord.
De Westduitse sociaal-democraat
Egon Bahr heeft gisteren opgeroepen
de door Brezjnew gedane uitdaging
te aanvaarden en met de Russen te
gaan praten over beperking van de
raketten voor de middellange af
stand. Bahr, die een belangrijk aan
deel had in de „Ostpolltik" van de
vroegere bondskanselier Brandt, zei
van oordeel te zijn dat het Westen
met Moskou moet gaan praten, zodra
SALT II geratificeerd ls. Je kunt van
Brezjnew op dit moment niet meer
verwachten, aldus Bahr.
De Amerikaanse ministers Vance en
Brown hebben gisteren achter geslo
ten deuren een laatste beroep gedaan
op de leden van de Amerikaanse Se
naat SALT II goed te keuren. De
zitting vond achter gesloten deuren
plaats omdat inlichtingen werden
verschaft over de manier waarop de
Verenigde Staten de naleving van het
akkoord denken te controleren. De
algemene indruk was dat de moge
lijkheden daartoe ruim voldoende
zijn. Turkije heeft gisteren opnieuw
negatief gereageerd op een Ameri
kaans verzoek om toestemming voor
vluchten met spionagevliegtuigen
boven Turks grondgebied. De vluch
ten zouden noodzakelijk zijn in het
kader van de controle op de naleving
van SALT II.
Het Canadese Lagerhuis heeft opnieuw James Jerome tot voorzitter gekozen geheel volgens!
de verwachting. In een uiterst gemoedelijke sfeer werd Jerome door premier Joe Clark!
(rechts) en oppositieleider Pierre Trudeau (jinks) naar de voorzittersstoel gesleept, respec-I
tievelijk geschopt.
GENEVE, BANGKOK (AP,
Reuter, AFP) Duizenden
Cambodjanen zijn gisteren
naar Thailand gevlucht na
een aanval op hun kamp door
Vietnamgezinde troepen. In
het kamp zouden volgens de
vluchtelingen 30.000 mensen
zijn geweest. De zieken en gu
errillastrijders van Pol Pot
zijn achter gebleven.
De soldaten van Pol Pot die ook de
grens probeerden over te komen wer
den, voor zo ver dat mogelijk was.
teruggestuurd door de Thaise autori
teiten. Het was de grootste toevloed
van vluchtelingen in de laatste vijf
maanden. Thailand stuurt de grote
stroom vluchtelingen weer terug naar
Cambodja, zodra het gebied weer rus
tig is en er geen aanvallen te verwach
ten zijn van de troepen van het nieu
we bewind in Pnom Penh. De be
schieting van het kamp kwam vol
gens Thaise autoriteiten een dag na
een botsing tussen soldaten van Pol
Pot en Vietnamese troepen. De Rode
Khmer kondigde gisteren aan dat de
Vietnamezen hun operaties gaan ver
hevigen in Cambodja.
Nog meer
Thailand verwacht binnen korte tijd
de komst van ongeveer 360.000 Cam:
bodjaanse vluchtelingen, die zich in
veiligheid willen stellen voor de ge
vechten tussen de troepen van Pol
Pot en de door Vietnam gesteunde
troepen. Thailand heeft in Genève
een dringend beroep gedaan op de
wereldgemeenschap om hulp te verle
nen bij de opvang van 150.000 „uitge
hongerde en doodzieke" Cambodja
nen. die binnen de grenzen van Thai
land verblijven. De Thaise ambassa
deur Angkanarek zei tot de bestuurs
commissie van de Verenigde Naties
voor de vluchtelingen dat zijn land de
grenzen van de mogelijkheid bij de
opvang van vluchtelingen heeft be
reikt. Hij zei dat internationale druk
op Vietnam noodzakelijk was. omdat
anders nooit een einde aan het vluch
telingenprobleem zou kunnen ko
men. Volgens Angkanarak nemen de
Vietnamese troepen de internationa
le hulpgoederen af van de noodlijden
de Cambodjanen. De Vietnamezen
zouden hun eigen voedselvoorraad
willen vergroten voordat na de regen
tijd een nieuw offensief tegen de sol
daten van Pol Pot begint.
De Thaise ambassadeur vroeg de
westerse landen meer vluchtelingen
op te nemen. Als de stroom vluchte
lingen niet 8000 per maand kleiner
wordt, dan kan Thailand de toevloed
niet meer aan. aldus Angkanarak.
De Vietnamgezinde regering in Pnom
Penh verklaarde gisteren dat de soci
alistische landen tot dusverre „dui
zend maal" zoveel voedingsmiddelen
naar Cambodja hebben gestuurd als
de internationale hulporganisaties.
Pnom Penh zei verder dat alle hulp
een „schending van de territoriale
soevereiniteit" van Cambodja bete
kent. Volgens Pnom Penh loopt onge
veer de helft van de Cambodjaanse
bevolking het gevaar van honger om
te komen. De regering doet er alles
aan om het voedsel zo eerlijk moge*
lijk te verdelen, aldus de officiëlé
mededeling
Oogstvernietiging
De vertegenwoordiger van Pol Pot if)
de Verenigde Naties zei dat Vietnam
chemicaliën heeft gebruikt in zijn
oorlog tegen de Khmer De Vietname
zen vernietigden de oogst met vergff
dat binnen 24 uur de dood tot gevol»
heeft na aanraking met de huid.
dus woordvoerder leng Sary.
Australië heeft zich bereid getoond
dit jaar 14.000 Indochinese vluchte
lingen op te nemen Frankrijk heeft
besloten de humanitaire hulp aafl
Cambodja te vergroten. De Frans®
minister van buitenlandse zakeQ
Jean Francois-Poncet vroeg ook an
dere landen om aan „hun verplichtir£
gen te voldoen", nu het bestaan va»
het Cambodjaanse volk wordt bt£
dreigd
JAKARTA (AFP. Reuter) De Indo!
nesische regering heeft dinsdag 2000
politieke gevangenen vrijgelaten Z&
zaten gevangen op verdenking mee;
gewerkt te hebben aan een mislukt»
staatsgreep in 1965. Op 24 september
werden al 2000 mensen vrijgelaten^
voor het eind van dit Jaar zullen nog
eens 4000 mensen in vrijheid worden
gesteld.
Van de ongeveer 8000 mensen die dit
jaar worden vrijgelaten kan niet wor
den aangetoond dat ze hebben mee
gewerkt aan de verijdelde staats
greep. 470 leden van de communist!-,
sche partij zullen wel terecht moeten
staan.
TEHERAN. WASHINGTON (Reuter,
UPI, AP. AFP) De gouverneur van
de centrale bank van Iran heeft voor
speld dat de regering over een week
de Iraanse munt zal devalueren.
Sinds de februarirevolutie is de waar
de van deze munt, de rial, op de
zwarte markt gehalveerd. Volgens de
gouverneur zou de officiële koers
voor handelstransacties gehand
haafd moeten blijven om de import
niet te duur voor het land te maken.
In hetzelfde interview gaf hij tevens
aan dat de ontwikkeling van Iran niet
zonder buitenlandse hulp mogelijk is.
De regering in Teheran denkt daar
anders over.
De Iraanse minister van defensie.
Moestafa Tsjamran, is naar Koerdis-
tan vertrokken om de militaire acties
tegen de opstandige „Pesjmerga's" te
coördineren. Zijn vertrek volgt op de
bloedige gevechten van afgelopen
zondag, waarbij zestig revolutionaire
gardisten („Pasdaran") om het leven
zouden zijn gekomen. Zij vonden
plaats bij de stad Sardasjt in de
buurt van de Iraakse grens.
Volgens Iraanse legerwoordvoerders
was er sprake van gebrek aan samen
werking tussen leger en „Pasdaran".
Deze laatsten hadden de stad tegen
het advies van de militaire leiding in
verlaten en waren daarna in de Koer
dische hinderlaag gelopen. De gardis
ten ontkennen dit echter en beweren
van hun kant dat een legerkonvooi in
het heetst van de gevechten bij ver
gissing op hen geschoten heeft
Inmiddels heeft een andere minister.
Darioesj Foroehar, de ayatollah Kho-'
meini een rapport over de dood van
de zestig „Pasdaran" en zijn eigen
bemiddelingspogingen in Koerdistan-
overhandigd. De inhoud is niet be
kend gemaakt.
Gisteren hebben de „Pesjmerga's*
een aantal gendarmerieposten iri
noordwest-Iran aangevallen De
strijd duurt voort.
Tien Iraanse ballingen hebben dins
dag de oprichting van een „vrijheids-
organisatie" bekend gemaakt Deze
organisatie zou vanuit het buitenland
het verzet tegen de huidige regering
van Iran moeten bundelen
an een onzer redacteuren
DEN HAAG Amnesty International heeft gisteren in 27 landen in
hl uropa, Noord- en Zuid-Amerika, Azië en Afrika een campagne gestart
igen schendingen van mensenrechten in de Sowjet-Unie. In een open
gi rief aan president en partijleider Leonid Brezjnew vraagt Amnesty
vo rijlating van alle „gewetensgevangenen", afschaffing van misbruik van
sychiatrie voor politieke doeleinden en afschaffing van systematische
°ntidervoeding van gevangenen in werkkampen.
p een persconferentie in Den Haag publi-
erde de Nederlandse afdeling van Amnes-
gisteren een uitgebreid rapport ovjer de
tuatie in de Sowjet-Unie. Meer dan 250
ederlandse groepen van Amnesty zullen in
komende maanden de actie kracht bij
tten. Aan een even groot aantal burge-
eesters zal om steun worden gevraagd,
rtsen worden benaderd met het verzoek
n brieven te schrijven naar klinieken in de
»wjet-Unie, waar dissidenten worden „be-
Bdeld".
is
«X
in het Nederlandse publiek zal een petitie
r ondertekening worden aangeboden. De
ictievoorzitters van de Tweede Kamer is
ccjvraagd. een open brief te ondertekenen,
binnenkort in alle landelijke dagbladen
worden gepubliceerd. Ook sport organi
ses waaronder het Nederlands Olym-
:h Comitë, worden door Amnesty bena-
tet erd om steun voor de actie.
T port
sche Spelen in Moskou in 1980, heeft zij de
sportorganisaties gewezen op de verant
woordelijkheid van iedere geleding van de
samenleving om zich actief in te zetten voor
naleving van de mensenrechten, waar ter
wereld die ook worden geschonden.
Verontwaardigd is Amnesty over het be
sluit van het Nederlands Olympisch Comi
té, deelnemers aan de Spelen in Moskou te
dwingen om al te zien van de uitoefening
van hun politieke rechten voor de duur van
de Spelen. Het NOC wil sporters die door de
Sowjetautoritelten niet gewenste lectuur
bij zich hebben, terugsturen. Amnesty heeft
daarom een dringend beroep gedaan op
bestuur en ledenvergadering van het NOC
om deze beperkende bepalingen ongedaan
te maken Zij vraagt ook sportorganisaties,
individuele sporters en journalisten uit
drukking te geven aan hun bezorgdheid
over de schending van de mensenrechten in
de Sowjet-Unie.
^--^el Amnesty zich niet wil uitspreken
»er een eventuele boycot van de Olympi-
Vier groepen
In het rapport onder de titel „Wie zwijgt
mag meepraten in de USSR" vraagt Am
nesty aandacht voor het feit dat er vier
groepen „gewetensgevangenen"' in de Sow
jet-Unie zijn: 1. zij die willen dat de autori
teiten hun eigen wetten naleven en eerbie
diging van de rechten van de mens eisen; 2.
mensen die door hun geloof in conflict met
de autoriteiten komen; 3. zij die tot minder
heden behoren en meer aandacht voor ei
gen taal en cultuur vragen; en 4. zij die naar
een ander land willen emigreren.
Hoewel de Sowjet-Unie in 1975 het Interna
tionale verdrag inzake de burgerrechten
heeft geratificeerd en zich in het Helsinki-
akkoord nog eens heeft verplicht om de in
de Universele verklaring van de rechten van
de mens van 1948 geproclameerde mensen
rechten te eerbiedigen, bestaan er veel be
perkende bepalingen die talrijke anders
denkenden in grote moeilijkheden brengen.
Zo bestaat er geen binnenlandse bewe
gingsvrijheid en wordt emigratie voor Jo
den. Duitsers. Oekraïners, Balten. Arme
niërs en leden van de Pinkstergemeente
ernstig belemmerd.
Politiek gezien aldus het rapport zijn
er in de Sowjet Unie thans minder rechten
en vrijheden dan voordat de communisten
in 1917 de macht overnamen. Spontane
organisatie is onmogelijk, ofschoon de
grondwet de burger vrijheid van meningsui
ting. drukpers, vereniging, vergadering en
betoging garandeert. Die garantie geldt
echter niet. als het gebruik van deze vrijhe
den niet „in overeenstemming is met de
belangen van het volk en tot versterking
van het socialistische systeem dienen".
Hoewel er in de Sowjet-Unie niets gedrukt
kan worden zonder dat de door de commu
nistische partij uitgeoefende censuur toe
stemming heeft gegeven, komt nergens in
de wetgeving van de Sowjet-Unie of in enige
gepubliceerde regeling iets voor over deze
censuur. Door het scherpe toezicht is het
vrijwel onmogelijk gebruik te maken van
een drukpers, stencilmachine of fotokopi
eerapparaat.
Samlzdat
Niettemin verschijnen in de Sowjet-Unie
romans, dichtbundels, toneelstukken, poli
tieke commentaren op actuele gebeurtenis
sen, programma's van nog niet bestaande
politieke partijen, tijdschriften en bulletins.
In huiskamers worden gedichten voorge
dragen of gezongen met gitaarbegeleiding.
Alles wat zonder toestemming van de cen
suur verschijnt, is vermenigvuldigd met be
hulp van schrijfmachine of fototoestel. Men
noemt dat Samizdat. een afkorting van
„sam izdatelstvo" (zelfuitgeverij)
Buitenlandse radiostations spelen een be
langrijke rol bij de verspreiding van „samiz
dat". Zij leveren informatie over gevange
nen. dissidenten in psychiatrische inrichtin
gen, de geschiedenis van de Sowjet-Unie,
particuliere ervaringen, politieke ideeën en
analyses, gevoerde processen Aanvanke
lijk was alleen strafbaar het verspreiden
van informatie die de maatschappelijke
orde van de Sowjet-Unie m diskrediet
brent. Sinds 1970 wordt ook de vervaardi
ging bestraft.
Het is de „samizdat" die er voor gezorgd
heeft dat talrijke onbekende aspecten van
het onofficiële leven In de Sowjet-Unie aan
het licht zijn getreden, zoals protesten te
gen de arrestatie van dissidenten en bijzon
derheden over tegen hen gevoerde proces
sen Via de „samizdat" bereikte een kleine
groep burgers een veel grotere groep men
sen. die op haar beurt betrokken raakte bij
de strijd voor de burgerrechten in de
Sowjet-Unie
KGB beslist
De KGB (staatsveiligheidsdienst! speelt
een belangrijke rol bij de vervolging van
dissidenten Zij probeert de dissidenten
eerst In gesprekken tot andere gedachten te
brengen Lukt dat niet. dan kan de KGB er
voor zorgen dat een dissident wordt ontsla
gen. Helpt ook dat niet. dan kan tot arresta
tie worden overgegaan Niet de rechter,
maar de KGB zou uitmaken welke straf
dissidenten krijgen. In de kampen maakt
ook de KGB de dienst uit en onwillige
gevangenen lopen het gevaar, aan het eind
van hun straftijd opnieuw veroordeeld te
worden
De meeste mensen die veroordeeld worden
wegens politieke of godsdienstige „misdrij
ven" krijgen vrijheidsstraffen opgelegd
Dat betekent opsluiting in een gevangenis
of in een heropvoedingswerkkamp De
maximumstraf is vijftien jaar, maar daar
aan kan nog een aantal jaren „ballings
chap" worden toegevoegd, te ondergaan na
het uitdienen van de vrijheidsstraf Een
banneling moet gaan wonen op een door de
autoriteiten aangewezen plaats, meestal
ver van zijn eigenlijke woonplaats verwij
derd
Aangenomen wordt dat er meer dan dui
zend gevangenkampen in de Sowjet-Uniè
zijn. In 1972 werden 900 000 mensen gedeti
neerd. met een gemiddelde straftijd van
drie Jaar Hanteert men dit officiële cijfer,
dan zouden er altijd tussen de 2 5 en 3
miljoen gedetineerden moeten zijn Hoeveel
politieke gevangenen daar tussen zitten, is
niet bekend, omdat de meeste dissidenten
op criminele gronden worden veroordeeld
Ook de kampregels zijn vaak niet in over
eenstemming met de officiële theorie die
zegt „Bestraffing heeft met tot doel licha
melijk lijden teweeg te brengen of de men
selijke waardigheid te schenden' Maar het
rapport van Amnesty zegt dat alle versla
gen uit kampen er melding van maken, dat
gevangenen met honger en kou gekweld
worden.
Het rapport geeft ook bijzonderheden over
het misbruik van de psychiatrie, al dan niet
met medewerking van de rechter Dissiden
ten blijken altijd te lijden aan een „traag
verlopende vorm van schizofrenie" of een
„paranoïde ontwikkeling van de persoon
lijkheid" De bij die ziektebeelden voorko
mende symptomen ontbreken echter bij de
dissidenten Het is volgens het rapport be
kend. dat een ..zieke dissident" te horen
kreeg „Uw ziekte is. dat u er een afwijkende
mening op nahoudt. Als u uw vroegere
standpunt wijzigt, laten wij u vrij."
